روزنامه هنرمند شماره 468
روزنامه هنرمند شماره 468
علی جنتی وزیر فرهنگ
و ارشاد اسالمی مطرح کرد:
2جایگاه ویژه فرهنگ
درایجاد ارتباط
میان ملت ها
حجت اهلل ایوبی رییس سازمان
سینمایی تاکید کرد:
سینماگرانبیشتر 2
دیدنی هستند
تا ش�نیدنی!
26خرداد ماه 1394
ماهشنبه
اردیبهشتسه
شماره 272
468نهــم
سال نهــم شمارهسال
1395
سه شنبه7
ISSN 2008-0816
تومـان 12
1000
صفـــحه ISSN
2008-0816
صفـــحه
1000تومـان 12
تاجیک در مراسم رونمایی از
«نزدیک به مرگ» مطرح کرد :
4
«نزدیک به مرگ» ،نخستین
تجربه انیمیشن شبکه مستند
علی اصغر پورمحمدی معاون
سیمای رسانه ملی بیان کرد:
4
بازگشت مجریان
ممنوع التصویر به تلویزیون
معرفیبرگزیدگان
سی و چهارمین جشنواره
جهانی فیلم فجر
6
نگاهی به فیلم «گاو خشمگین» برترین فیلم
ورزشی و چهارمین فیلم برتر سینمای جهان؛
مثلثی از اراده،
نفرتوخشونت
6
w w ww. hw o wn a. rh mo a nn ad or nml ia n ne d. i or n l i n e . i r
گفتگوی متفاوت «هنرمند»
با فریدون اسرایی؛
شورعاشقی
عشق خصوصیت برجسته فریدون
اسرایی است که نه تنها در صدایش بلکه
در وجودش جای گرفته و همین سوز و
گداز عشق است که اثارش را متمایز
می کند .خواننده ای که در استانه 60
سالگی هنوز عاشقانه می خواند و وقتی
صحبت به عشق می رسد حال و هوایش
عوض می شود ،تن صدایش تغییر می کند
گویی که غرق در خاطرات تلخ و شیرین
دوران عاشقی شده و چنان از ان دوران
می گوید که فکر می کنیم به تازگی تمام
این مصائب و فراز و نشیب های عاشقی را
پشت سر گذاشته است10 .
نگاهی به فیلم«رویای دم صبح» کاری از مهرداد اسکوئی؛
درد مشتــرک!
12
مرور مهم ترین رویدادهای تئاتری از نگاه «هنرمند»؛
از ادای دین به استاد تا سفر
«هفت خوان هملت»
به شهرهای ایران و...
بررسی «هنرمند» از چالش ها و فرصت های تبدیل
جاده ابریشم به مسیر گردشگری؛
الزامات توسعه مسیر
گردشگری جاده ابریشم
5
11
وقتی «معمار» در مقابل ارزش ها سر تعظیم فرود می اورد...
نگاهی به معماری
هویت گرای ژاپنی
9
2
فرهنگ و هنر
ق
یلعنجیتدر� ن ش�ستا ض
م�ایبرانمهبمادالتفرهنگیابوزیراموراخرهجم�دو�ن ی�ه:
فرهنگ در ایجاد ارتباط میان ملتها
جایگاه ویژه ای دارد
هنرمن��د :فرهنگ در ایجاد ارتباط می��ان ملت ها و دولت ها از نقش
وی��ژه و به س��زایی برخوردار اس��ت که این نقش ع�لاوه بر روابط
دیپلماتیک می تواند ملت ها را به یکدیگر بیشتر نزدیک کند.
«علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی صبح امروز در دیداری
ب��ا نیکوال پوپوس��کی وزیر امور خارجه کش��ور مقدونیه که با هدف
امضای برنامه مبادالت فرهنگی میان ایران و مقدونیه برگزار شد ،با
بیان این مطلب گفت :روابط ایران و مقدونیه از زمان اس��تقالل این
کش��ور همواره رو به گسترش بوده اس��ت و رهبران دو کشور اراده
سیاسی جدی برای گسترش این روابط دارند.
وی با اش��اره به انعقاد موافقتنامه فرهنگی میان دو کش��ور در سال
٢٠٠٠میالدی افزود :ایران کش��وری دارای تمدن باستانی و دیرینه
است و س��ابقه فرهنگی و اشتراکات ایران و مقدونیه بسیار طوالنی
اس��ت .جنتی گفت :در طول دو س��ال گذش��ته اقدامات فرهنگی و
هن��ری خوبی میان دو کش��ور صورت گرفته اس��ت که از ان جمله
می ت��وان به برگزاری روزهای فرهنگی ای��ران در پایتخت مقدونیه،
حضور گردش��گران مقدونیه در ایران و بازدی��د انها از اثار تاریخی،
اعزام گروه های موسیقی ایران به مقدونیه و ...اشاره کرد.
وزی��ر فرهنگ و ارشاداس�لامی در دولت تدبیر و امید با اش��اره به
پیشرفته بودن سینمای ایران ادامه داد :بسیاری از فیلم های سینمایی
ایران جوایز بین المللی دریافت کرده اند و این حوزه می تواند یکی از
زمینه های همکاری میان ایران و مقدونیه باشد.
وی افزود :ترجمه کتب به زبان دو کش��ور ،همکاری های رس��انه ای
و تبادل تجربیات میان اصحاب رس��انه دو کش��ور ،اع��زام گروه های
موس��یقی به کش��ورهای یکدیگر از دیگر اقدامات مشترکی است که
می تواند در حوزه فرهنگی و هنری میان ایران و مقدونیه صورت گیرد.
جنت��ی در ادامه گفت :ما این امادگی را داری��م تا هفته فرهنگی
کش��ور مقدونی��ه را در تهران برگ��زار کنیم و با امض��ای برنامه
مبادالت فرهنگی میان دو کش��ور بس��یاری از همکاری های دو
جانب��ه در حوزه های فرهنگی و هنری به عنوان نقش��ه راه در ٥
سال اینده مشخص می شود.
ای�ران و مقدونی�ه دارای اش�تراکات فرهنگی بس�یاری
هستند
در ادام��ه این دیدار وزیر امور خارجه کش��ور مقدونیه گفت :پیوندها
ومناس��بات فرهنگ��ی مهمترین حلقه و رش��ته ارتباطات میان ملت
هاست .وی افرود :ارتباطات فرهنگی میان کشورهایی از جمله ایران
و مقدونیه که دارای اشتراکات فرهنگی و تاریخی هستند نیز می تواند
بس��یار غنی تر باشد .نیکوال پوپوس��کی ادامه داد :با امضای برنامه
مبادالت فرهنگی میان دو کشور برنامه های مشترک فرهنگی برای
اینده پایه ریزی می ش��ود و از این طریق می توان ارتباطات را توسعه
داد .وی با اشاره به اموزش زبان فارسی در وزارت امور خارجه کشور
مقدونیه افزود :مقدونیه در راس��تای گس��ترش ارتباطات فرهنگی با
ایران اقدامات بس��یاری را انجام داده اس��ت که از ان جمله می توان
به اموزش زبان فارسی برای دیپلمات ها ،ترجمه برگزیده ای از اشعار
جالل الدین محمد رومی ،نمایش برخی از فیلم های سینمایی ایرانی
در این کش��ور و ...اش��اره کرد .در پایان این دیدار برنامه مبادالت
فرهنگی میان ایران و مقدونیه برای مدت ٥س��ال به امضای وزیر
فرهنگ و ارشاد اسالمی و وزیر امور خارجه کشور مقدونیه رسید.
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
ئ
س�نامییمطرحکرد:
حجت اهللاوییبر� ی�سسازمان ی
سینماگران بیشتر دیدنی هستند تا شنیدنی!
حجت اهلل ایوبی در روزهای برگزاری جشنواره سی وچهارم جهانی فجر هر
روز سری به کاخ جشنواره در پردیس سینمایی «چارسو» می زند که در یکی
از این روزها که در ان عالوه بر تشکر از سینماگران برای مراقبت از فضای
صمیمانه ایجاد ش��ده در سینما و حفظ ارامش ان ،درباره مسائلی همچون
،VODانتقادهایی که به انحالل ش��ورای عالی س��ینما وارد ش��د و نیز
جدیدترین وضعیت فیلم «رستاخیز» صحبت کردند که در ادامه می خوانیم:
به گزارش هنرمند به نقل از ایس��نا :حجت اهلل ایوبی در ابتدای این گفت وگو
درباره انتقاداتی که پس از اعالم رس��می انحالل شورای عالی سینما مطرح
ش��د با کنایه ای همراه با ش��وخی به منتقدان که باالخ��ره ان ها باید چیزی
داشته باش��ند تا حوصله شان سر نرود ،بیان کرد :واقعا تصمیم ما بر انحالل
ش��ورای عالی س��ینما به چند ماه قبل از عید نوروز برمی گردد .این تصمیم
هم پس از جلس��ات متعدد و مش��ورت با اعضای شورای عالی سینما گرفته
شد .پس از بررسی مشکالت در کارگرو ه به این نتیجه رسیدیم که سازمان
س��ینمایی در زمان تاسیس شورای عالی سینما مصالحی داشته که برخی از
ان ه��ا را می دانیم و برخی دیگر را هم می توانیم حدس بزنیم ،اما از انجا که
ان مصالح دیگر وجود ندارند تا بخواهیم شورای عالی سینما را برای ان حفظ
کنیم ،دلیل برای ادامه وجود داشتن ان نیست .او گفت :البته به نظر ما خبر
انحالل خیلی معمولی بود؛ چون نگاه ما به سازمان ها باید نگاه کارکردگرایانه
باشد .ما به معنای واقعی نهادگرا نیستیم و معتقدیم که اگر هر نهادی را که
احساس کنیم دوران ان گذشته است یا دیگر کارایی ندارد را بخواهیم حفظ
کنیم ،جزء اینکه بروکراسی زائد افزایش یابد ،چیز دیگری به دست نمی اید.
شورای عالی سینما از ریل هایی بود که باید برمی داشتیم
رئیس س��ازمان سینمایی ادامه داد :ش��ورای عالی سینما در دولت گذشته 9
بار با حضور رئیس جمهوری تش��کیل جلسه داد و ما اگر این تعداد را در دو،
س��ه ساعت و نیز در ساعت هایی که برای اماده شدن صورت جلسه ها وقت
صرف ش��ده اس��ت ،ضرب کنیم می بینیم چه زمان زیادی می شود در حالی
که حتی یک مصوبه از ان را هم که اجرا ش��ده باشد ،ندیدیم .وی افزود :در
واقع اگر قرار بود نتیجه جلسات با رئیس جمهوری ان اوضاع و احوال سینما
باش��د ،بهتر است که شورای عالی سینما نباشد و من فکر می کنم این شورا
از همان ریل هایی اس��ت که گذاش��ته بودند و ما باید جمع می کردیم .ایوبی
همچنین درباره کارگروه هایی که در ابتدای حضورش در سازمان سینمایی در
بخش های مختلف سینما شروع به کار کردند و نیز درباره ادامه فعالیت ان ها
توضی��ح داد :در ابتدا کار کارگروه ها و کمیته های متعددی بودند که فعالیت
می کردند و کارشان هم منظم بود که در چند هفته پشت سر هم جلساتی را
برگزار کردند .االن هم کمیته های کاری فراوانی داریم که در مجموع 100
نفر را شامل می شوند .در مدرسه ملی سینما هم افراد زیادی هستند که کار
می کنند البته شاید کارگاهی به ان شکل که بخواهیم اعالم کنیم ،در حال
حاضر وجود نداشته باشد اما کمیته ها همگی در حال کار هستند.
اخرین خبرها از «رستاخیز»
رئیس س��ازمان س��ینمایی در ادامه درباره فیلم «رس��تاخیز» و در پاسخ به
اینکه از س��وی یکی از مشاوران شما در یک برنامه ی تلویزیونی گفته شده
است که مس��ئله این فیلم به زودی برطرف می شود و اینکه قرار است چه
اتفاقی برای ان بیفتد ،گفت :ما هیچ گاه مس��ئله فیلم «رس��تاخیز» را کنار
نگذاشته و از دستور کار خارج نکردیم .مثال در همین ابتدای اردیبهشت ماه
اقداماتی برای این فیلم انجام شد یعنی با اقای درویش صحبت هایی صورت
گرفت و در همین هفته هم با ایش��ان و س��رمایه گذارانش جلسه داریم .به
ای��ن ترتیب تا زمان نه چندان طوالنی با اقای��ان درویش و علی قلی زاده و
نیز س��رمایه گذارانش که در راه هس��تند به یک جمع بندی خواهیم رسید و
پ��س از ان وقتی حرف ها نهایی ش��د ان را اعالم خواهی��م کرد .ایوبی در
پاسخ به اینکه ایا احتمال دارد نظر احمدرضا درویش برای انجام اصالحات
در فیلم��ش تغییر کند؟ افزود :همه ما از س��رمایه گذارگرفته تا تهیه کننده و
شخص احمدرضا درویش که از چهره های درخشان سینمای ایران است و
نیز تا ش��خص اقای وزیر ارشاد بر یک هدف هم داستان هستیم و ان هم
این است که فیلم دیده شود.
سعی کردیم فیلمسازان فیلم های توقیفی را از بحران خارجی
کنیم
حجت اهلل ایوبی در بخش دیگ��ری از گفت وگویش درباره برخی فیلم های
دیگری که اصطالحا در کمد ماند ه و توس��ط س��ازمان سینمایی خریداری
ش��ده اند تا به نوعی خسارت ان ها جبران شود و اس��امی ان ها اظهار کرد:
نمی توانم دقیق بگویم که چه فیلم هایی خریداری ش��ده اند .البته فیلم هایی
ک��ه در دوران ما س��اخته نش��ده بودند را هم س��عی کردیم ه��ر کدام که
مشکل ش��ان قابل حل است برطرف کنیم و در این راستا سال گذشته چند
فیلم از همان کمد درامد و اکران شد و وقتی هم به پرده سینما رفت همه
دیدند که هیچ دلیلی نداش��ت ان ها توقیف ش��وند .اگ��ر یکی ،دو فیلم هم
هیچ راهی برای اکران ان ها به همه دالیلی که ما ،شما و صاحبان فیلم ها
می دانید ،وجود نداش��ت س��عی کردیم فیلمسازان را از بحران خارج کنیم تا
فیلم بعدی خود را بس��ازند که یکی از ان ها رضا درمیشیان بود که توانست
فیلم جدید خود را بسازد.
نمی توانیم سینمای ایران را از کیانوش عیاری محروم کنیم
رئیس سازمان سینمایی درباره اینکه در میان این فیلم های اکران نشده ایا
خب��ری از نمایش فیلم های مثل «خانه پدری» هس��ت ،اظهار کرد :درباره
اق��ای عیاری خبر خوب این اس��ت که می خواهد فیلم بس��ازد .چون برای
م��ن مهم این اس��ت که اقای کیانوش عیاری متوقف نش��ود .بارها هم به
ایش��ان گفته ام که باید شما را از «خانه پدری» دراوریم تا فیلم بعدی خود
را بس��ازید ،چون به هر حال نمی توانیم ایران را از فیلمسازی چون کیانوش
عیاری محروم کنیم.
حجت اهلل ایوبی در ادامه این گفت وگو درباره مخالفت مسئوالن صداوسیما
دربرابر فعالیت سیستم VODگفت :به نظرم مخالفت یک نفر را نمی توان
مخالف��ت کل تلویزی��ون تلقی کرد .ما تلویزیون را هم��راه خود می دانیم و
اتفاقا یکی از دس��تگاه هایی که خیلی می تواند از VODاستفاده کند قطعا
صداوسیماست که می تواند ارشیو بزرگی از فیلم و سریال و برنامه های خود
را روی این سیستم قرار دهد و در این باره از ان ها درخواست هم کرده ایم .او
ادامه داد :در حال حاضر خبر خوب در این باره این است که VODاغاز به
کار کرده و حدود 100تا 150فیلم قابل نمایش است .ان ها در همین بازار
جش��نواره هم غرفه دارند و در اینده نه چندان دور VODراهش را باز و
جایگاهش را پیدا می کند .وی در پاسخ به اینکه بنابراین ایا این اختالف های
جدی که رسانه ای شد مشکلی برای ادامه کار ایجاد نمی کنند؟ گفت :به هر
حال ممکن است حرف هایی باشد ولی ما مشکلی نداریم.
عزم ما جزم است که ایران می تواند یک جشنواره جهانی داشته باشد
رئیس س��ازمان س��ینمایی همچنین درباره انتخاب دوب��اره میرکریمی به
عنوان دبیر جش��نواره جهانی فجر هم اظه��ار کرد :ما تصمیم گرفتیم یک
جش��نواره بین المللی فیلم فجر داشته باشیم در حالی که در گذشته تصمیم
بر این بود که ان را نداشته باشیم چون فکر می کردند نمی شود و برگزاری
ان س��خت اس��ت .در حالی که عزم ما با اهالی س��ینما جزم شد که ایران
می تواند یک جش��نواره جهانی داشته باش��د .او افزود :در این باره به نظرم
کار مش��کل و س��خت سال گذش��ته انجام ش��د .در دوره قبل تیمی امد و
خیلی از استانداردهای جشنواره جهانی را هم رعایت کرد که البته در میان
بهت و ناباوری و بی اعتنایی خیلی از مدیران و اهالی س��ینما فعالیت کردند
و نشان دادند ما می توانیم جشنواره جهانی برگزار کنیم .امسال امدن اقای
میرکریمی که شاید بیشتر جنبه فیلمسازی اش برجسته باشد نکات دیگری
را با خود به همراه دارد ،چرا که با توجه به اشنایی که از ایشان دارم ،می دانم
که یک مدیر خوب اس��ت و انتخاب ایش��ان اتفاق خوبی بود .وی ادامه داد:
رض��ا میرکریمی ف��ردی به روز و پ��ر از ایده های نو و جدید اس��ت ضمن
اینکه یقین داشتم که در جشنواره فجر همه اهالی سینما کنارش هستند و
ایده های نو و جذابش می تواند مفید باشد ،بنابراین تا هر زمان که بخواهد از
او درخواست می کنم دبیری جشنواره را بر عهده داشته باشد.
رئیس سازمان سینمایی گفت :با این حال می خواهم چیزی بگویم که امیدوارم
به س��ینماگران برنخورد و ان هم این اس��ت که معتقدم ان ها بیش��تر دیدنی
هستند تا شنیدنی! پس من فیلم هایشان را می بینم و بگذارید حرف هایشان را
نش��نوم ،چون فیلم هایشان از حرف هایشان جذاب تر است .من کمک می کنم
فیلم های بعدی ش��ان را بسازند .این دوستان و رفقا اگر ما را چند سال به این
ش��کل تحمل کنند چیزی نمی ش��ود .دوباره مدیرانی می ایند که جوابشان را
بدهند و اگر یک کلمه حرف بزنند برایشان شب نامه ای 15صفحه ای بنویسند.
ارزویم در حال محقق شدن است
حجت اهلل ایوبی در پایان در پاس��خ به اینکه پس از گذش��ت حدود یک ماه
از س��ال جدید چه وعده ای برای امسال به سینماگران می دهد ،ادامه داد :از
روز اول به س��ینماگران گفتم که اندکی صبر ،سحر نزدیک است .االن هم
به ان ها می گویم اندکی صبر سحر نزدیک است؛ یعنی اتفاقاتی که می افتد
تازه اول موفقیت سینمای ایران است و مطمئن باشند در ماه ها و سال های
پیش رو انقدر اتفاقات خوب می افتد که کِیف کنند.
او اضاف��ه کرد :با این حال از اهالی س��ینما صمیمانه تش��کر می کنم که از
فضای صمیمی بوج��ود امده مراقبت می کنند .من انتظ��ار ندارم که ان ها
با هم اختالف نداش��ته باشند ولی باید یاد بگیریم با حفظ مناقشات در کنار
هم برای پیشبرد اهداف کشور تالش کنیم و این مسئله ای است که جامعه
س��ینمایی خیلی خوب ان را درک کرده است و ان ها خیلی از مسائل را به
ش��کلی ظریف رعای��ت می کنند .به طوری که هر جا که احس��اس کردند،
اتفاقی در حال رخ دادن اس��ت که ممکن اس��ت ارامش سینمایی ایران را
به هم بزند خودش��ان جلویش��ان را می گیرند ،مشکالت را تحمل می کنند
همانط��ور که ما را هم تحمل می کنند .ایوبی گفت :ارزویی که من پیش از
این داش��تم و اکنون دارد تحقق پیدا می کند ،این اس��ت که سینمای ایران
به یک واقعیت انکارناپذیر در ایران تبدیل شود و به زودی این سینما روی
پای خود می ایستد تا دیگر نیازی به بنده و امثال من نداشته باشد .امیدوارم
روزی برسد که سینما انقدر قدرتمند باشد که نیازی نباشد اصال بدانند مدیر
سازمان سینمایی کیست.
نمایندگی جذب اگهی
در استان خراسان رضوی
051-38094126
کتاب و ادبیات
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
ت
درشورای ت
س�ادبرانمه ریزیمنا ی� ش�گاهتکاب�هرانمصوبشد؛
ام�رحس ی�نفردینعوانشد:
در
ی
سوم�نسالگرد ی
فردی؛ یک انقالبی تمام عیار بود
هنرمند :مراسم سومین سالگرد درگذشت
امیرحس��ین ف��ردی مدی��ر فقی��د مرکز
افرینش های ادبی حوزه هنری دوشنبه ۶
اردیبهشت ماه در تاالر مرحوم فردی حوزه
هنری برگزار ش��د .در این مراسم علیرضا
قزوه در سخنانی با اشاره به پیام مقام معظم
رهبری برای درگذش��ت فردی گفت :این
پیام از جنس دیگری بود و نشان دهنده نگاه
ویژه رهبر انقالب به اقای فردی بود .در این
پیام ایشان با صفات زیادی همچون متعهد،
مجاهد ،مومن ،سختکوش و انقالبی اقای
یدانیم که
فردی را س��توده بودند و همه م
رهبر انقالب در پیام هایشان به کسی نان
قرض نمی دهند بلکه صفات��ی را به افراد
نسبت می دهند که مستحق ان هستند.
وی ادامه داد :مرحوم فردی در بزنگاه های
انقالب به میدان ام��د و حرف خودش را
زد .با کس��ی رودربایستی نداشت و از این
حیث می توان او را یک انقالبی تمام عیار
دانس��ت .قزوه در همین زمینه افزود :اقای
فردی جریان داستان انقالب را در کشور به
یدانیم که اگر امروز
نتیجه رسانید و همه م
کمی این جریان را شُ ل بگیریم ،فاصله مان
با هنر انقالب زیاد می شود .یادمان نرود هنر
انقالب اسالمی باید همه چیزش انقالبی
باشد .داستان انقالب جزئی از این هنر است
که با ایستادگی اقای فردی به معنای کامل
کلمه به شکلی انقالبی ظهور کرد و امروز
رویش های تازه اش را در جشنواره داستان
انقالب می بینیم و مطمئن باشید اگر روزی
۱۰۰رمان خوب انقالبی در کشور منتشر
ش��د ۸۰ ،عدد از انها حاصل تالش اقای
فردی بوده اس��ت .در ادامه مراسم ،یعقوب
توکلینیزدرسخنانیبابیاناینموضوعکه
اقای فردی را بیشتر از ادبیات باید استاد ادب
دانست ،گفت :به خاطر دارم که در مراسم
حج سال ۱۳۸۹دوستان بعثه مقام معظم
رهبری به دنبال انتخاب یک نویسنده بودند
تا گزارش ساالنه را با زبان ادبیات بنویسند.
پیشنهادنخستدوستانرضاامیرخانیبود،
اما ایشان در گفتگویی که با او داشتیم اقای
ف��ردی را معرفی کردند و تاکید کردند که
تاکنون وی مش��رف به تمتع نشده است.
موضوع را که با اقای فردی مطرح کردیم،
ابراز تمایل کرد اما تاکید داش��ت به خاطر
شرایط جسمی مادرش نمی تواند خانواده را
تنها بگذارد .این ماجرا و اصرار ما تا ۱۵روز
ادامه داشت و در نهایت هم ایشان نپذیرفت.
همان جا بود که حس کردم ایشان استاد
ادب است ،ان هم در فضای امروز کشور ما
که والدین باید تالش کنند تا بچه ها متوجه
رابطه فرزندی ،اوالدی با انها بشوند.
متان�ت فراموش نش�دنی اق�ای
نویسنده
موسیبیدجشاعرومترجمنیزدراینمراسم
در سخنان کوتاهی عنوان کرد :من سال ها
با نوشته های اقای فردی زندگی کرده بودم.
ایشان متانت و خلوص و محبتی در درونش
داشت که می شد ان را در نوشته هایش هم
حس کرد .وقتی برای کاری به اتاقشان در
حوزه هنری می رفتیم همیشه به ما حس
یداد و وقارش
اطمینان خاطر دس��ت م��
هم��واره زبانزد خاص و ع��ام بود .به نظر
من امروز به یاد فردی بودن یعنی تشویق
کردن جوانان به اش��نایی با نوشته های او.
محسن پرویز معاون فرهنگی اسبق وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی نیز در این مراسم
در سخنانی با اشاره به اینکه مرحوم فردی
جزو افرادی بود که در عین بی ادعایی ،تمام
داشته هایخودرابهدیگرانمنتقلمی کرد،
گفت :پاکی روح اق��ای فردی موضوعی
است که می شود در اثار او به روشنی دید.
نویسنده ایبرایپرورشفرهنگی
شهدا
محمد ناص��ری دبیر جایزه ادبی ش��هید
غنی پور و از ش��اگردان امیرحسین فردی
نیز در سخنانی در این مراسم عنوان کرد:
اقای ف��ردی در زندگی خود این توفیق را
یافت که در مس��جد جواداالئمه (ع) مربی
بس��یاری از شهدا باشد ،درگیر زندگی انها
شده و با مشکالت و مسائل خانوادگی انها
اشنا شود .وی افزود :اقای فردی به واسطه
حلقه های دوستی که در مسجد ،دوستان
و همکاران ،ورزشکاران و هنرمندان ایجاد
کرده بود توانست گروه های بسیاری را به
مسجد جواداالئمه (ع) و کتابخانه ان وارد
کند و همین افراد بودند که بعد از انقالب
و در جریان دفاع مق��دس و در مواجهه با
شخصیت نوین اقای فردی حماسه های
زیادی خلق کرد تا جایی که ایشان از سال
۵۹به بعد به طور مداوم ش��اهد ش��هادت
ش��اگردانش بود ،شاگردانی که در ساختن
زندگی و شخصیتشان نقش زیادی داشت.
ناصری ادامه داد :اقای فردی با شهدا انس
و الفت زیادی داشت و به همین خاطر دائما
چشمش به شهدا ،خانواده و فرزندانشان بود.
جشنواره ادبی شهید غنی پور را نیز به همین
خاط��ر راه اندازی کرد .او معتقد بود که زیر
سقف مسجد همه باید گرد هم جمع شویم
و در این راه تفاوتی برای کسی قائل نبود.
مصطفی جمشیدی نویس��نده نیز در این
مراسم ضمن مقایسه میان مرحوم فردی
و ج�لال ال احمد گفت :جالل در زندگی
از حیث اعتبار و س��ابقه ادبی از همسرش
ضعیف تر بود ،اما سلوک و ارمان خواهی اش
ب��ود که او را از س��ایر نویس��ندگان عصر
خودش متمایز می کرد .برای اقای فردی
هم س��لوک و وظیفه من��دی اش بود که
3
10اردیبهشت؛ زمان ورود ناشران به شهر افتاب
اهمیت داش��ت و منجر ب��ه یک حرکت
عظیم برای ش��هدا شد .وی ادامه داد:هیچ
گاه در زندگی نگاه نمی کرد که چه کسی
با او هست و چه کسی با او نیست ،بلکه به
تمامی معنی یک فرد زایا بود و از حیث تکثر
همه را زیر چتر خود جمع می کرد .به باور
من اگر امروز هر نویسنده ای کمی وجدان
داش��ته باشد باید در مس��یر او گام بردارد.
جمشیدیهمچنینرماناسماعیلمرحوم
فردی را اثری معقول نامید که نویس��نده
در ان به خالقیت معینی رس��یده و حدی
مش��خص از تاریخ و سلوک انقالبی را به
نمایش کشیده اس��ت ،ان هم بدون دروغ
و با واقع نمایی .محمدرضا اصالنی نویسنده
و دبیر جایزه قلم زرین نیز در این نشست
در سخنانی با مرور خاطره سالها همکاری
خود با فردی در مجله کیهان بچه ها گفت:
کیهان بچه ها در زمان اقای فردی مجله ای
به معنای واقعی کلمه زنده بود .نشریه ای که
م�لاک حضور در ان تنها و تنها کار بود و
تمام صفحاتش برای همه جا داشت .اقای
فردی بر این باور بود که باید به همه و تنها
بر معیار و مبنای کار میدان داد و همین رفتار
ایش��ان بود که به ادم این حس را منتقل
می کرد که دوست دارد با او همکاری کند.
نویسنده ای که درباره انقالب اهل
تسامحنبود
اخرین س��خنران این مراسم نیز محسن
مومنی ش��ریف رئیس ح��وزه هنری بود.
مومنی در عنوان کرد :در سه سال گذشته
روزی نبوده که به یاد اقای فردی نباش��م.
او از ه��ر حیث ب��ر من تاثیر گذاش��ت و
جایش امروز در میان ما بسیار خالی است
و البته وظیفه سنگینی هم در نبودنش بر
دوش ماس��ت.وی افزود :اق��ای فردی به
ادبیات انقالب اعتقاد داشت و این مسئله
را بدون تس��امح عنوان می کرد .اگر چه در
میان دوستانش همه نوع ادم دیده می شد،
اما مسائل انقالب را هم با تعصب همیشه
دنب��ال می کرد .مومنی همچنین فردی را
نویسنده ای زبردست به ویژه در استفاده از
سبک کالسیک نویسندگی عنوان کرد .در
پایان این مراسم لوح یادبودی از سوی حوزه
هنری به خانواده مرحوم فردی تقدیم شد.
چهارمین جلسه شورای ستاد برنامه ریزی
بیس��ت و نهمی��ن نمایش��گاه بین المللی
کتاب تهران یکش��نبه ( 5اردیبهش��ت) با
حضور س��یدعباس صالحی و اعضاء شورا
در ش��هر افتاب برگزار شد .در این جلسه
مقرر ش��د ناش��ران از دهم اردیبهشت ماه
به منظور اماده س��ازی غرفه های خود به
شهر افتاب مراجعه کنند.
سید عباس صالحی ،رئیس بیست و نهمین
نمایش��گاه بین المللی کتاب تهران با اشاره
به روند اماده س��ازی نمایشگاه کتاب تهران
اظهار کرد :طبع ًا ش��رایط حضور امس��ال در
نمایش��گاه متفاوت از سال های قبل خواهد
بود .همزمانی افتتاح نمایشگاه کتاب تهران
و مجموع��ه نمایش��گاهی ش��هر افتاب از
اهمیت باالیی برخوردار اس��ت .وی افزود:
مطمئن ًا این تجربه جدید مش��کالت خاص
خود را هم خواهد داشت که نیازمند همدلی
و همکاری میان مدیران نمایش��گاه است.
صالحی در این جلسه با اشاره به تخصیص
اعتب��ار در ح��وزه بُن کارت ه��ای خری��د
کتاب برای اقش��ار مختل��ف جامعه ،گفت:
خوشبختانه امس��ال با برنامه ریزی هایی که
در حوزه تخصیص بُن کارت های خرید کتاب
انجام شده است ،دانشجویان ،دانش اموزان،
نهادها ،س��ازمان ها و کتابخانه های بسیاری
می توانند از این تسهیالت استفاده کنند.
وی افزود :با توجه به اهمیت این موضوع ،با
همکاری بانک شهر ،کنترل پیوسته بر روی
تراکنش های ناشران انجام خواهد شد .این
اقدام با هدف جلوگیری از تخلفات در حوزه
بُن کارت ه��ا و خرید و فروش بُن کارت های
خرید کتاب انجام می ش��ود .این تذکر باید
از س��وی تش��کل های نش��ر هم به تمامی
ناشران حاضر در نمایش��گاه داده شود زیرا
در صورت رخ دادن این موضوع با متخلفان
برخورد خواهد ش��د .باید تالش ش��ود این
یارانه به خرید کتاب اختصاص داده ش��ود.
در این جلسه مصوب ش��د تمامی کمیته ها
ت��ا پایان روز سه ش��نبه ( 7اردیبهش��ت ماه)
به ارس��ال تمام��ی برنامه های خ��ود برای
تصویب در شورای برنامه ریزی اقدام کنند.
بر اساس تصمیم شورای ستاد برنامه ریزی
واگ��ذاری غرفه ها به ناش��ران از روز جمعه
( 10اردیبهش��ت ماه) انج��ام خواه��د ش��د.
ناش��ران می توانند از تاریخ مذکور به ش��هر
افتاب مراجعه کرده و نسبت به اماده سازی
غرفه های خ��ود اقدام کنن��د .همچنین در
ادامه این جلسه هر یک از مدیران کمیته ها
به ارائه گزارش از عملکرد کمیته های خود
پرداختن��د و درب��اره اقدام های انجام ش��ده
بحث و تبادل نظر کردند.
رادیووتلویزیون
4
�غ
س�امیرسانهمیلنعوانکرد:
یلع اص روپرحممدیمعاون ی
بازگشت مجریان ممنوع التصویر به تلویزیون
علی اصغر پورمحمدی معاون س��یمای رسانه ملی ،رحمان سیفی ازاد
رئی��س مرکز امور نمایش��ی س��یما و غالمرضا الماس��ی مدیر گروه
ش��بکه سه سیما از پشت صحنه س��ریال «پریا» به کارگردانی حسین
سهیلی زاده بازدید کردند .در این بازدید سکانس هایی از سریال «پریا»
پخش شد و پورمحمدی بیان کرد که ممکن است این سریال یکی از
گزینه های پخش در ماه مبارک رمضان باش��د .وی همچنین حسین
سهیلی زاده و س��یروس مقدم را پرکارترین و تندکارترین کارگردانان
رس��انه ملی عنوان کرد .علی اصغر پورمحمدی معاون سیما در جمع
خبرنگاران درباره بازگش��ت مجریانی ک��ه از کار در تلویزیون ممنوع
هستند ،گفت :در تالش هستیم که ازاده نامداری و سایر مجریانی را
که در تلویزیون مش��کالتی داشتند و این مشکالت ناشی از مسائل
خارج از تلویزیون بوده اس��ت ،به تلویزیون بازگردند .با همه این افراد «ماه عس��ل» پخش می ش��ود که ان هم ممکن است به دلیل پخش
در حال گفتگو و مذاکره هستیم و تالش می کنیم مشکالت ورودشان مس��ابقات فوتبال و والیبال یک یا 2روز روی انتن نرود .پورمحمدی
حل و فصل ش��ود و نام��داری هم از جمله افرادی اس��ت که تالش درباره پخش س��ریال «پادری» که پیش از این قرار بود در ایام نوروز
می کنی��م تا بازگردد .وی با بیان اینکه مجریان یکی از س��رمایه های پخش ش��ود ،گفت :هرگاه س��ریال «پادری» اماده ش��ود ،به پخش
می رس��د و ممکن اس��ت بعد از م��اه مبارک رمضان
تلویزیون هس��تند ،افزود :در تالش هستیم مجریانی
پخش ش��ود .همچنین س��ریال «علی البدل» امکان
که پیش از این برای اجرا مش��کل داش��تند ،به سیما
بازگردند؛ چراکه باید سرمایه های خود را حفظ کنیم .در تالش هستیم که ازاده دارد به پخش در ماه رمضان نرس��د .وی در پاس��خ
پورمحمدی درباره وجود اختالف با سرافراز ،توضیح نامداری و سایر مجریانی را به یکی از خبرنگاران درباره نقدپذیری رس��انه ملی و
داد :م��ا هیچ اختالف��ی با هم نداری��م .من و محمد کهدرتلویزیونمشکالتی اختالف با رس��انه ها عنوان کرد :ما با هیچ رسانه ای
س��رافراز رئیس س��ازمان صدا و سیما از قبل از سال داشتند و این مشکالت اختالف نداریم و با همه رسانه ها دوست هستیم .من
70با یکدیگر دوس��ت هستیم .او رئیس من است و ناشی از مسائل خارج از معتقد هستم نقد موجب پیشرفت انسان ها و سازمان
من معاون او هستم و هر کسی در هر سیستمی کار تلویزیون بوده است ،به صدا و سیما می ش��ود و البته اگر دلسوزانه باشد .نقد
می کند جزوی از ان سیستم است و باید با ان نظام ،تلویزیونبازگردند.باهمه با تخریب متفاوت اس��ت و اشکالی که اکنون وجود
هماهنگ باش��د .اگر هم دیدگاه مخالفی با سیس��تم این افراد در حال گفتگو دارد این است که ما نقادی را بلد نیستیم و همچنین
وجود داش��ته باش��د بای��د در روش و کار هماهنگ و مذاکره هستیم و تالش اس��تانه تحمل ما در نقدپذیری پایین اس��ت .معاون
ش��ود و در نهایت اجزای یک سیستم باید با کل ان می کنیممشکالتورودشان سیما در پاسخ به خبرنگار دیگری درباره کپی برداری
حل و فصل شود و نامداری برنامه های صدا و سیما توضیح داد :برنامه هایی مثل
هماهنگ باشد.
معاون سیما درخصوص س��ریال ها و برنامه های ماه هم از جمله افرادی است که «خندوانه» و «دور همی» در دنیا زیاد است .ما پیش
مبارک رمضان اعالم کرد :ما در ماه مبارک رمضان تالش می کنیم تا بازگردد از پخ��ش و تولی��د برنامه «دور هم��ی» چند نمونه
خارجی ان را دیده بودیم و قرار بود این برنامه ،بومی
دو س��ریال داری��م برای ش��بکه های ی��ک و دو که
هنوز نام انها مش��خص نیس��ت ،این دو س��ریال از میان سریال های و ایرانی ش��ود و همین کار هم انجام ش��د .البته برنامه «دور همی»
موجود انتخاب می ش��ود .وی اضافه کرد :برای شبکه سه سیما برنامه اشکاالتی دارد که در حال رفع شدن است و امیدواریم بهتر شود.
جواداقراییاکرگردانمستند«ایرانگرد»:
پایم خوب شود به طبیعت برمی گردم
جواد قارایی که هنگام تصویربرداری مس��تند
«ایرانگرد» دچار سانحه و اسیب در منطقه زانو
شده است می گوید عشقش ایران است و پس
از بهبودی سریعا سر کار برمی گردد.
به گزارش هنرمند به نقل از مهر :جواد قارایی
کارگردان مستند «ایرانگرد» که هنگام ضبط
بخش هایی از س��ومین س��ری این مس��تند
در منطق��ه زاگ��رس دچار حادثه ش��د گفت:
ق��رار بود در یکی از روس��تاهای دور افتاده در
عمق کوه های زاگرس تصویربرداری داش��ته
باشیم .رفتن به این منطقه صعب العبور بسیار
دش��وار بود و ما بعد از ۳روز پیاده روی به این
محل رس��یده بودیم .وی افزود :رس��یدن ما
همزمان ش��د با روزهای بارانی و س��ردی که
س��یل خرابی هایی را به سد دز وارد کرده بود.
در اواس��ط سفر زانوی من اس��یب دید اما در
شرایطی نبودیم که بتوانم کاری کنم چون در
روس��تایی که ما بودیم هیچ محل بهداشتی و
درمانی وجود نداش��ت و در ان ش��رایط اب و
هوایی سخت امکان دسترسی به هلی کوپتر
هم از ما س��لب ش��ده بود .قارایی با اشاره به
اینکه بارش ب��اران در حدی بود که به اهالی
ان روستا خسارت های فراوانی وارد شد ،بیان
کرد :یکی از زنان باردار جانش را از دست داد
و ۲۶گوس��فند یک دامدار هم تلف شدند .ما
جسته و گریخته به کارمان ادامه دادیم و من
خودم موقتا به پایم اتل بستم اما روز شانزدهم
درد پایم ش��دید شد و خارج از حد تحمل بود
به همین دلیل از فرمانداری دزفول درخواست
کردیم هلی کوپتر بفرستند و انها با ما همکاری
خیلی خوبی داشتند .این کارگردان با اشاره به
اینکه دو ماه قب��ل از این حادثه در کویر لوت
انگشت پایش شکسته بود ،گفت :چند روزی
اس��ت که به تهران منتقل ش��دم و قرار است
نتیج��ه ازمایش ه��ای MRIرا در اختی��ار
پزشکم قرار دهم تا اگر الزم شد عمل جراحی
روی زانویم انجام ش��ود .به دلیل این ماجراها
کار تصویربرداری متوقف ش��د و دوستان من
در ای��ن گروه به دکوپاژ قس��مت های بعدی،
نریشن ،پژوهش و تدوین مشغول هستند .وی
بیان کرد :ایران روح و جان من اس��ت .تا زنده
ام در راه خدمت به ایران و ایرانی از دل و جان
مایه خواهم گذاشت و اتش عشق به ایران و
ایرانی هر روز در دلم پر فروغ تر می شود و در
ای��ن راه با تمام وجود ت�لاش خواهم کرد .با
افتخار همچو فرزند به مادرش عشقی به وطن
در دل دارم که بیکران است و خالص .همواره
به یاد هموطنانی هستم که برای ایران و ایرانی
از جان عزیز خود گذشتند تا امثال جواد قارایی
در ای��ران با ارامش و لذت قدم بزنند و زندگی
کنن��د .قارایی در پایان با تاکید بر اینکه چنین
اتفاق هایی را در حرف��ه خود طبیعی می داند،
گفت :از خداوند برای ایران و ایرانی س��عادت،
سالمت و موفقیت خواهانم و برای شروع کار
با تمام توان و عش��ق از حاال دورخیز کرده ام.
به امید حق پس از بهبودی به سرعت به دامان
طبیعت بازخواهم گشت.
پنج قس��مت فصل سوم مس��تند «ایرانگرد»
مرب��وط به بیاب��ان لوت ،کرمان ،سیس��تان و
بلوچس��تان و زاگ��رس تصویربرداری ش��ده
و پ��س از بهبودی کارگ��ردان این مجموعه
مستند اس��تان های گیالن ،مازندران ،بوشهر،
هرم��زگان ،ای�لام ،چهارمح��ال وبختیاری،
خراسان رضوی و شمالی ،اردبیل ،کردستان،
کرمانشاه و فارس جلوی دوربین خواهند رفت.
سومین سری مجموعه مستند «ایرانگرد» در
۱۵قس��مت ۵۰دقیقه ای برای نوروز س��ال
۱۳۹۶روی انتن شبکه یک سیما می رود.
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
اتجیکدررماسمرومناییاز«نزدکیبهرمگ»مطرحکرد:
«نزدیک به مرگ» ،نخستین تجربه انیمیشن شبکه مستند
مدیر ش��بکه مس��تند گفت :مس��تند «نزدیک به مرگ» اولین تولید جدی
این ش��بکه در ساخت مس��تند انیمیشن است .مراس��م رونمایی از مستند
«نزدیک ب��ه مرگ» با حضور امیر تاجیک مدیر ش��بکه مس��تند ،مهرداد
شیخان کارشناس و طراح انیمیشن ،هاله قربانی مدیر تولید ،بهروز بقایی و
بهروز شهامت از هنرمندان این اثر در سالن اجتماعات شبکه مستند برگزار
ش��د .امیر تاجیک مدیر شبکه مس��تند در ابتدای این مراسم گفت :مستند
«نزدیک به مرگ» اولین تجربه جدی ش��بکه مس��تند در تولید و ساخت
مس��تند انیمیشن اس��ت که تجربه افراد نزدیک به مرگ را نشان می دهد.
وی اضافه کرد :این اثر اولین مس��تندی بود که در هنگام ارائه رافکات ان
به شبکه به دلیل داشتن جذابیت نتوانستیم تغییراتی را در ان ایجاد کنیم.
مدیر ش��بکه مس��تند با بیان اینکه مس��تند «نزدیک به مرگ» روز جمعه
س��اعت 14از این شبکه تلویزیونی پخش می ش��ود ،تصریح کرد :به رغم و این تجربه خوش��ایند و جذابی برای من بود .وی افزود :این اتفاق برای
تولید و به کارگیری انیمیشن بسیار در این مستند باید بگویم که این بخش من بسیار عجیب و قریب بود و من نمی توانستم عطری که در ان لحظه به
با هزینه بسیار اندک به تولید رسیده و ما با مستندسازان خوب و خالق کار مشامم می رسید را باور کنم .سپس مریم خلیل زاده مجری طرح و انیماتور
می کنیم و هزینه تولید را پایین اورده ایم .مدیر ش��بکه مس��تند خاطرنشان پ��روژه گفت :از انجایی که تولید این کار ماورایی بوده اس��ت ،بهتر بود با
کرد :این اثر یک تولید حرفه ای به ش��کل مستند انیمیشنی بوده که توان ژانر انیمیش��ن کار ش��ود .تجربه های قبلی کارگردان نیز در همین عرصه
عرضه در بازارهای بین المللی و شبکه های داخلی سیما را دارد .تاجیک در بود و بنابراین می توانس��ت در همین زمینه موفق باشد .وی درباره یافتن
خصوص ایده س��اخت این مستند توضیح داد :طرح اولیه
این شخصیتهاافزود :جس��تجوی این ادم ها خود روندی
این اثر از س��وی لیال خلیل زاده پژوهش��گر ،تهیه کننده و
زمان ب��ر بود و بعد انتخ��اب متفاوتترین ها ،ترکیبش��ان
در شبکه مستند برای
کارگ��ردان اثر صورت گرفت و به تولید رس��ید .در ادامه
در دنیای فیلم و در انتها تصویر تصوراتش��ان انجام ش��د.
استفادهازشکلهایجدید
مراسم هاله قربانی پیام کارگردان اثر را که به دلیل ادامه
قدم گذاردن در این مس��یر تنها با همراهی متخصصین،
انیمیشن که در دنیا رایج
تحصیل در خارج از کشور به سر می برد و در جمع حضور
دوس��تان و همکاران محترم ش��بکه مستند میسر شد .در
استقدممثبتیبرداشته
نداش��ت قرائت کرد .در بخش��ی از این پیام امده بود :در
ادامه ش��یخان که به عنوان کارش��ناس در جلسه حضور
شده است .اگر سوال
طول دوران فیلمس��ازی همواره مایل به تجربه شکلهای
داش��ت ،ضمن تقدیر از تالش��های مدیریت جدید شبکه
شودانیمیشنومستند
مختلف سینمای داستانی ،مستند ،تجربی و انیمیشن بوده
که موفق ش��ده در عرصه مستند راهگشا باشد ،بیان کرد:
چه ارتباطی با هم دارند،
و مس��تند انیمیش��نی را از ان جهت بیشتر می پسندم که
در شبکه مستند برای استفاده از شکلهای جدید انیمیشن
پاسخ این است که جایی
ب��ا ان میتوانم در ان واحد دو ش��کل از س��ینما را تجربه
که در دنیا رایج اس��ت قدم مثبتی برداشته شده است .اگر
کهعینیتتماممیشود
کنم« .نزدیک به مرگ» تماما با این تفکر س��اخته شده
س��وال شود انیمیشن و مس��تند چه ارتباطی با هم دارند،
ذهنیت اغاز میشود و زمانی
اس��ت .مس��تندی فراتر از واقعیات و بازسازی اذهانی که
پاس��خ این است که جایی که عینیت تمام میشود ذهنیت
کهذهنیتتماممیشود
ه��ر یک امری غریب را جداگان��ه تجربه کرده و در عین
اغاز میش��ود و زمانی که ذهنیت تمام میش��ود فراذهنیت
فراذهنیتاغازمیشود
حال مش��ترکاتی نیز با یکدیگر دارند .بهروز بقایی که در
اغاز میش��ود .بنابراین انتخاب ژانر مستند انیمیشن برای
این مس��تند بخش هایی از خاطرات خود را بازگو می کند،
«نزدیک به مرگ» کامال پس��ندیده اس��ت .وی افزود :با
س��خنرانی کرد و گفت :تجربه لحظه مرگ صحنه ای بود که تنها یک بار حضور اساتیدی چون اسفندیار احمدیه و نصرت کریمی انیمیشن در ایران
در ط��ول عمرم ان را تجرب��ه کرده ام و در ان صحنه های��ی پر از رنگ و س��ابقه 57س��اله دارد .البته این صنعت گران اس��ت و مستند انیمیشن نیز
عطرهای ماورایی در مقابل چش��مان وجود داش��ت که به نظرم اگر دنیای شکل جدیدی از فیلمسازی است که خوشحالم شبکه مستند نیز با این اثر
پس از مرگ چنین واقعیت هایی دارد بهتر است هر چه زودتر ادم کوچ کند قوی ان را تجربه کرده است.
تئاتــــر
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
5
ن
تر�نرویدادهای�ت ئ�اتریازنگاه«ه�رنمد»؛
رمورمهم ی
از ادای دین یک بازیگربه استادش
تا سفر«هفت خوان هملت» به
شهرهای ایران و...
سیامک احصایی و اجرای «خانه ابری با ترمینال» ،به
تعویقافتادنبرگزاریجشنوارهبین المللیعروسکی
تئاتر دانشجویان ،حمایت کانون از اجرای دو زبانه ی
نمایش «جک و لوبیای سحرامیز» ،سفر «هفت
خ��وان هملت» به ش��هرهای ای��ران ،ادای دین
امیرکاوه اهنین جان به اس��تادش ب��ا حمایت از
اس��تعدادهای جوان و نگاه ویژه ی جشنواره ملی
فتح خرمشهر به مدافعان حرم و شهدای غواص،
از جمله مهم ترین رویدادها و خبرهای حوزه تئاتر
است که در ادامه به مرور انها می پردازیم.
سیامک احصایی و اجرای «خانه ابری» با ترمینال:
سیامک احصایی طرح صحنه و کارگردان شناخته
شده تئاتر و سرپرست گروه تئاتر ترمینال از قطعی
شدن اجرای نمایش «خانه ابری» در پاییز سال جاری
خبر داده است .احصایی که در حال حاضر مشغول
رایزنی برای انتخاب بازیگران این نمایش است ،قرار
است جدیدترین نمایش خود را در سالن سمندریان
تماش��اخانه ایرانش��هر روی صحنه ببرد .احصایی
درباره نمایشنامه «خانه ابری» که طال معتضدی
ان را نوش��ته گفته :نمایش «خانه ابری» همچون
نمایش ه��ای «ترمینال» و «نامه هایی به تب» در
همان سبک و سیاق کارهای قبلی این گروه اماده
اجرا می شود و تمرینات ان نیز پس از قطعی شدن
بازیگران شروع خواهد شد.
ب��ه تعویق افت��ادن برگزاری جش��نواره بین المللی
عروسکی تئاتر دانشجویان :با اعالم به تعویق افتادن
برگزاری چهاردهمین دوره جشنواره بین المللی تئاتر
عروس��کی دانشجویان خبر داده شد که این رویداد
دو س��االنه به ساالنه هم تبدیل شده است .محمد
تقی پور دبیر چهاردهمین جشنواره بین المللی تئاتر
عروسکیدانشجویاندرنشستخبریاینجشنواره
که روز گذشته در در معاونت هنری اجتماعی دانشگاه
هنر برگزار شد از به تعویق افتادن این جشنواره خبر
داد .او حض��ور اثار با کیفیت ب��اال را یکی از دالیل
به تعویق افتادن این جش��نواره عنوان کرده و گفته
که دانشجویان نیز برای شرکت در این جشنواره از
دبیرخانه فرصت بیشتری خواسته بودند در نهایت بنا
بر تصمیمی که گرفتیم ،مقرر شد که این جشنواره به
جای خردادماه ،اذرماه امسال برگزار شود .او همچنین
بااشارهبهقدمتجشنوارهتئاترعروسکیدانشجویان
افزوده :این جشنواره 20سال قدمت دارد و طی این
20س��ال این چهاردهمین دوره ای اس��ت که قرار
است برگزار شود؛ ضمن اینکه در تمام این سال ها
به لحاظ اقتصادی با سیاست گذاری که دانشگاه ها
داشته و دارند تمام تالش مان را به کار بستیم تا این
جشنواره ها با کیفیت الزم برگزار شود.
حمایت کان��ون از اجرای دو زبانه ی نمایش «جک
و لوبیای س��حرامیز» :نمایش عروس��کی «جک
و لوبیای س��حرامیز» با حمای��ت مرکز تولید تئاتر
کان��ون پرورش فکری ک��ودکان و نوجوانان به دو
زبان فارسی و انگلیسی به صحنه می رود .نمایش
عروس��کی «جک و لوبیای سحرامیز» که از هفته
پایانی اردیبهشت ماه 10اجرا خواهد داشت که در این
اجراها ماندانا عبقری ،حمیدرضا حسینعلی ،نسرین
نکیسا و بنده به عنوان صداپیشه حضور دارند .این
نمایش در قالب برنامه «کتاب ،تئاتر ،مدرسه» با با
دبیری سعید زین العابدینی و حمایت مدیر مرکز تئاتر
کانون پرورش فکری ک��ودکان و نوجوانان اجرا
می ش��ود .بر اس��اس برنامه ریزی صورت گرفته
قرار است حدود 15نمایش بر اساس کتاب های
اموزش زبان انگلیسی کانون ،تولید و اجرا شود که
نمایش عروسکی «جک و لوبیای سحرامیز» با
کارگردانی علیرضا دهقانی یکی از این اثار است.
س��فر «هفت خوان هملت» به ش��هرهای ایران:
محمدجواد سجادی از اجرای نمایش «هفت خوان
هملت» در پس از اجرای عمومی این اثر در تهران
در در ش��هرهای رشت ،شیراز و کرمانشاه خبر داده
اس��ت .این نمایش که پیش از ای��ن در اصفهان و
بوش��هر روی صحنه رفته از اواسط اردیبهشت ماه
جاری در تماش��اخانه باران روی صحن��ه می رود.
سجادی همچنین از رایزنی برای اجرای این اثر در
شهرهای رشت ،شیراز و کرمانشاه خبر داده و گفته
پس از اتمام اجرا این نمایش در تهران قصد داریم که
در این سه شهر نیز کار را اجرا کنیم .او با بیان اینکه
برای نمای��ش «هفت خوان هملت» حدود 15ماه
وقت صرف شده ،درباره این نمایش که داستان ان
بر پایه داستان «گاو» اثر غالمحسین ساعدی شکل
گرفته ،گفته :مدت هاس��ت ،درگیر دغدغه ای به نام
هویت هستم .هویت در جامعه مقوله بزرگی است.
همه ما به نوعی مسحور فضای مجازی شده ایم
و دغدغه نمایش جدید من مسئله هویت است .او
همچنین افزوده که در نگارش این متن از داستان
«ملک��وت» نوش��ته بهرام صادق��ی و همچون
نمایشنامه های «مسخ» اثر کافکا و «کرگدن»
اثر اوژن یونسکو الهام گرفته شده است.
ادای دین امیرکاوه اهنین جان به استادش با حمایت
از اس��تعدادهای جوان :امیرکاوه اهنین جان بازیگر
و کارگردان نام اش��نای تئاتر قصد دارد در اینده ای
نزدیک نمایشی جدید را با استفاده از بازیگران جوان
روی صحن��ه ببرد .او درباره فرم کار خود گفته :فرم
کار ما به این ش��کل است که بر اساس نمایشنامه
مشخصی طی چندین ماه تمرین اثری را به صحنه
می بریم و روش کاری ما با فعالیت سایر همکاران
که کارگاه اموزش��ی برگزار کرده و نمایشی را تولید
می کنند تف��اوت دارد چراکه تم��ام مراحل کارمان
مشخص است و طبق ان عمل می کنیم .اهنین جان
که س��ال گذشته کارگردان «دربارانداز» که سال
گذش��ته در تاالر حافظ روی صحنه برده درباره
هدف خ��ود از اموزش ب��ه جوان های عالقه مند
گفته :من و هم نسالنم محصول تالش های استاد
سمندریان در س��ال 74هستیم که امروز بخش
اعظم انها وزنه هایی در تئاتر و س��ینما به ش��مار
می روند و کار م��ن ادامه این راه بزرگوار و ادای
دینی به اوست .و مطمئن هستم این اتفاق برای
افرادی که اکنون همراه من هستند خواهد افتاد.
ن��گاه وی��ژه ی جش��نواره ملی فتح خرمش��هر به
مدافعان حرم و شهدای غواص :حسین مسافراستانه
برنامه ه��ای نوزدهمین دوره جش��نواره ملی فتح
خرمشهرراتشریحکرد.دبیرنوزدهمینجشنوارهملی
تئاتر مقاومت فتح خرمشهر با بیان اینکه محوریت
برگزاری جشنواره ملی فتح خرمشهر ،حماسه فتح
خرمش��هر و رخدادهای هشت س��ال دفاع مقدس
است ،در تشریح برنامه ی نوزدهمین جشنواره ملی
تئاتر مقاومت فتح خرمش��هر گف��ت :در این دوره
موضوع هشت سال دفاع مقدس و فرهنگ ان در
انحصار س��ال هایی که جنگ رخ داده ،نخواهد بود
بلکه تاثی��ر این رویداد نظامی فرهنگی می تواند در
زمان و حال حاضر دس��ت مایه بسیاری از اثار شود.
بر همین اس��اس امسال دو موضوع شهدای مدافع
حرم و بازگشت ش��هدای غواص بعد از 25سال از
رویکردهای مهم جشنواره در این دوره هستند .به
گفته این مسئول جش��نواره در این دوره عالوه بر
بخشمیهمان،دربخشمسابقهصحنه ایوخیابانی
نیز نمایش هایی درباره شهدای غواص اجرا خواهد
شد .الزم به یاداوری است نوزدهمین دوره جشنواره
فتح خرمشهر از 28اردیبهش��ت ماه تا 3خردادماه
سال جاریبرگزارمی شود.
تجلیل از «پدر ساالر» سینمای ایران
در جشن کارگردان خانه تئاتر
جش��ن کارگردان کانون کارگردانان خانه تئاتر روز
پنجشنبه با تجلیل از دو استاد پیشکسوت عرصه
فرهنگ و هنر و تقدیر از چند کارگردان پیشکسوت
در خانه هنرمندان برگزار می شود .کانون کارگردانان
خانه تئاتر در جشن کارگردان از استاد محمد علی
کشاورز و اس��تاد ولی اهلل ش��یراندامی از بازیگران
پیشکسوت سینما ،تئاتر و تلویزیون تقدیر می کنند.
این جشن پنجشنبه نهم اردیبهشت ماه از ساعت
18در تاالر استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران
برگزار خواهد ش��د .دبیری و کارگردانی مراسم یاد
شده را محمد بنایی نویسنده ،تهیه کننده و کارگردان
سینما ،تئاتر و تلویزیون برعهده دارد .سارا عابدی به
عنوان دستیار کارگردان و ونداد بنایی نیز به عنوان
مدیر روابط عمومی در برگزاری جش��ن کارگردان
همکاری می کنند .محمدعلی کش��اورز متولد 26
فروردین 1309در اصفهان و دارای نشان درجه یک
فرهنگ و هنر است .وی فعالیت هنری اش را از سال
1339با حضور در نمایش «ویولن ساز کره مونا» اغاز
کرد و سپس با ایفای نقش در نمایش هایی همچون
«انتیگون»« ،اندورا»« ،ادیپوس شهریار»« ،بازی
اس��تریندبرگ»« ،دایی وانیا»« ،عاشق مترسک»،
«لبخند باش��کوه اقای گیل» و ش��ماری دیگر به
بازیگری حرفه ای در تئاتر بدل شد .ولی شیراندامی
نیز متولد 3فروردین 1310در روستای شاهین تپه
است .وی دارای لیسانس تئاتر از دانشکده هنرهای
زیبا از دانشگاه تهران و همچنین دارای مدرک درجه
یک کارگردانی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
است« .دلیران تنگس��تان»« ،صید در پی صیاد»،
«مختارنامه» از جمله س��ریال ها و «شب دهم»،
«ماه عسل»« ،دو سرنوش��ت»« ،بلوغ»« ،قرق»،
«گاالن»«،مجبوبه»و...ازجملهفیلمهایسینمایی
است که در وی در ان ها نقش افرینی کرده است.
سینــما
6
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
معریفبرگزیداگن ج� ش�نوارهیسو چ�هارمدراتالرودحت؛
نگاهی به فیلم «گاو خشمگین» برترین فیلم ورزشی جهان و چهارمی
جشنوارهجهانیفیلمفجردرایستگاهاخر
مجتبی حدیدی
هنرمند :مراس��م اختتامیه س��ی و چهارمین
جش��نواره جهانی فیلم فج��ر در تاالر وحدت
برگزار و برندگان بخش های مختلف معرفی
شدند .عصر دیروز دوش��نبه ۶اردیبهشت ماه
مراس��م اختتامیه س��ی و چهارمین جشنواره
جهانی فیلم فجر در محل تاالر وحدت برگزار
شد .این مراسم به کارگردانی محمد پرویزی
و اجرای مهسا ملک مرزبان با حضورمهمانان
خارجی ،س��ینماگران ،منتق��دان و چهره های
سیاسی و هنری برگزار شد.
مراس��م اختتامیه س��ی و چهارمین جشنواره
جهانی فیلم فجر با خواندن ایاتی از قران مجید
و سرود جمهوری اسالمی در تاالر وحدت اغاز
شد .دکور صحنه برگرفته از المان های اب و
ایینه طراحی شده بود .در ابتدای مراسم یک
گزارش تصویری از روند برپایی جش��نواره و
همچنین کلیپی از سخنان مدیران سینمایی
و دبیر و مدیران جش��نواره پخش شد .مهسا
ملک مرزبان نویس��نده و مترج��م که اجرای
این مراس��م را برعهده داشت به زبان فارسی
و انگلیسی به مهمانان خیرمقدم گفت و ارزو
کرد این مراس��م به خوبی برگزار شود و برای
انها به یادماندنی باشد.
حجت اهلل ایوبی رییس س��ازمان سینمایی در
فیلمی که پخش ش��د اعالم کرد جش��نواره
جهانی فیلم فجر جشنواره ای ایرانی اسالمی
اس��ت .در فیلمی که از روند جشنواره نمایش
داده ش��د رضا کیانیان رییس کاخ جش��نواره
گفت س��ال اینده هم پوستر جشنواره تصویر
یک فیلم ایرانی است .حجت اهلل ایوبی و اندرو
ال برای اهدای جایزه بخش «هنر و تجربه»
روی سن امدند .در این بخش از فیلم «اقای
بنفش» تقدیر ش��د و جایزه به فیلم «پیکره»
از لهستان و بلژیک رس��ید که عوامل ان در
مراسم حضور نداشتند .همچنین در این بخش
هیات داوران ضمن تقدیر از «نفس» تندیس
بهترین فیلم بلند را به «سپیده دم» از لهستان
و استونی اهدا کرد.
بخش هنر و تجربه:
تندیس بهترین فیلم کوتاه به «پیکره» اهدا
شد.
هی��ات داوران ضمن تقدی��ر از نفس تندیس
بهترین فیلم بلند را به «سپیده دم» اهدا کرد.
بخش بین المذاهب:
ب��رای اهدای جایزه در بخ��ش بین المذاهب
داوران روی سن امدند.
دیپلم افتخار بخش بین المذاهب به «ازدواج
با عشق» در کابل اهدا شد.امین پلنگی برای
دریافت جایزه روی سن امد.
دیپلم افتخار بعدی به فیلم کوتاه «هس��تی»
اهدا شد.
جایزه اصلی بخش بین المذاهب به «زمناکو»
اهدا شد.
بخش جلوه گاه شرق:
داوران بخش جلوه گاه شرق روی سن رفتند
تا جوایز این بخش اهدا شود.
دیپلم افتخار بخش جلوه گاه شرق به مستند
« »A175اهدا شد.بهروز نورانی پور در میان
تشویق حضار جایزه اش را دریافت کرد.
تندیس بهترین کارگردانی و ۱۰۰میلیون ریال
جایزه نقدی به «مادام کوراژ» رسید.
تندیس بهترین فیلم اس��یایی و ۳۰۰میلیون
ریال جایزه نقدی به «درخت گردو» اهدا شد.
بخش جایزه محمد امین (ص):
رضا کیانی��ان برای اهدای جایزه روی س��ن
رف��ت .او گفت این جایزه برای نخس��تین بار
اهدا می شود.این جایزه به «ازدواج با عشق در
کابل» ساخته امین پلنگی اهدا شد.
بخش سینمای سعادت:
جایزه بهترین فیلم کوتاه و ۱۰۰میلیون ریال
جایزه نقدی به «دیدن» تعلق گرفت.
جایزه بهترین بازیگر زن و ۱۰۰میلیون ریال
جایزه نقدی به پانته ا پناهی ها برای بازی در
«نفس» اهدا شد.
س��یمرغ س��یمین بهترین بازیگر مرد و ۱۰۰
میلیون ریال جایزه نقدی به سیمون جانسون
تیودور برای فیلم «قوچ ها» اهدا شد.
سیمرغ سیمین بهترین فیلمنامه و ۱۰۰میلیون
ریال جایزه نقدی به «اماما هنگامه سقوط یک
درخت» رسید.
س��یمرغ س��یمین بهترین کارگردانی و ۱۰۰
میلیون ریال جایزه نق��دی به امین الپر برای
«جنون» از ترکیه اهدا شد.
سیمرغ سیمین جایزه ویژه هیات داوران برای
بهترین دستاورد هنری به «اروند» ساخته پوریا
اذربایجانی اهدا شد.
رض��ا میرکریمی دبیر جش��نواره برای اهدای
مهمترین جایزه بخش سینمای سعادت روی
سن رفت.
سیمرغ زرین بهترین فیلم و ۳۰۰میلیون ریال
جایزه نقدی به فیلم قوچ ها اهدا شد.
به جشنواره سی و پنجم فیلم فجر
سالم می کنم
رض��ا میرکریم��ی دبی��ر س��ی و چهارمین
جشنواره جهانی فیلم فجر در سخنانی اشاره
کرد :این رویداد س��ینمایی به لحظات اخر
نزدیک می ش��ود و جا دارد از همه کس��انی
ک��ه کمک کردند تا این افتخار ملی در خور
نام ایران به س��رانجام برسد ،تشکر کنم .از
همه کسانی که نشان دادند کار تیمی بهتر
جواب می دهد تش��کر می کنم .همچنین از
اقای ایوبی رییس س��ازمان سینمایی برای
همراهی ش��ان تش��کر می کنم .وی افزود:
ج��ای اق��ای تقوای��ی در جمع م��ان خالی
اس��ت .همچنین امیدوارم سال اینده عباس
کیارس��تمی ه��م بین ما باش��د .میرکریمی
اعالم کرد :با توجه به مسئولیتی که به من
داده شده به جش��نواره ۳۵سالم می کنم.
خوش��حالم که جش��نواره ای منظم برگزار
شد و قول می دهم س��ال بعد جشنواره با
ش��کوه تری داشته باش��یم .من و دوستانم
ط��ی روزهای اینده اولین جلس��ه دبیرخانه
جش��نواره ۳۵را برگزار می کنیم تا از همین
امروز ام��اده برگزاری جش��نواره ای منظم
و باش��کوه برای س��ال اینده باش��یم .امیر
اسفندیاری معاون امور بین الملل جشنواره
جهان��ی فیلم فجر هم گفت :اقای تقوایی و
اقای محقق داماد در جلسات داوری حضور
داش��تند و در کنار ما بودند اما نتوانستند در
اختتامیه حضور یابند.
سازمان ا گهی ها
88 31 13 61
88 31 13 53
مثلثی از اراده ،نفرت و
گاو خش��مگین را چهارمین فیلم برتر سینمای جهان و برترین فیلم
ورزش��ی تاریخ سینمای جهان می دانند .رابرت دنیرو سفارش ساخت
این فیلم را به مارتین اسکورس��یزی داده اس��ت .این فیلم بر اساس
زندگی جیک الموتا مشت زن معروف انگلیسی ساخته شده است .گاو
خشمگین محصول کمپانی یونایتد ارتیستنر در سال 1980میالدی
اس��ت .کارگردان ان مارتین اسکورسیزی و تهیه کنندگان ان رابرت
چارتوف و ایروین وینکلر هس��تند .نویسندگان ان مادریک مارتین و
پل ش��رایدر بودند .انها بر اس��اس کتاب گاو خشمگین سناریوی ان
را می نویسند .بازیگران رابرت دنیرو در نقش جیک الموتا ،جو پشی
در نقش جوئی الموتا ،فرانک وینس��نت در نقش س��الوی بتز ،کتی
بوریارت��ی در نقش ویکی تایلر ،توزا س��الدانا در نق��ش لئور الموتا و
نیکوالس کوالس��انتو در نقش تامی کومو هستند .فیلمبردار مایکل
چاپمن و تدوین گر تلما شونمیلکر هس��تند .این فیلم 129دقیقه ای
به زبان انگلیسی است و 18میلیون دالر امریکا هزینه برداشته است
اسکورس��یزی به دلی��ل عدم موفقیت در فیلم قبل��ی اش «نیویورک
نیویورک» سرخورده بود .وی در پی بازگرداندن موقعیت خود به دوره
ساخت «راننده تاکسی» بود .دنیرو پیشنهاد ساخت گاو خشمگین را
مطرح می سازد و به اسکورسیزی می گوید :اگر قرار باشد در این فیلم
خودم را بکش��م حاضرم واقعا خودم را بکش��م .گاو خشمگین برنده
جایزه اس��کار بازیگر نقش اول مرد برای رابرت دنیرو و برنده اسکار
تدوین برای تلما شونمینکر بوده است .نامزد اسکار بازیگر نقش مکمل
مرد برای جو پش��ی؛ نامزد اسکار بازیگر نقش مکمل زن برای کتی
موریارتی؛ نامزد اسکار فیلمبرداری برای مایکل چاپمن؛ نامزد اسکار
کارگردانی برای مارتین اسکورس��یزی و نامزد اسکار بهترین فیلم و
نامزد اسکار صدابرداری بوده است.
داستان فیلم روایت زندگی جیک الموتا (رابرت دنیرو) قهرمان مشت
زنی میان وزن است .برادرش جوئی (جو پشی) از وی حمایت می کند.
او سال ها با برادرش تمرین مشت زنی کرده است .به علت موقعیت
جیک الموتا روی مسابقاتش ش��رط بندی هایی انجام می شود .وی
حتی در منزل نیز اخالق مدار نیست و با همسر خود درگیری دارد .در
نهایت از همسر خود جدا می شود .اشنایی او با ویکی (کتی موریارتی)
به س��رعت اتفاق می افتد .در امت��داد روایت فیلم می بینیم که بدون
هیچ پایه و اساسی بعد از گذشت چند سال زندگی مشترک ویکی و
جیک تلخ می شود .فقط ویکی یک جمله می گوید« :رقیب تو خیلی
هم خوش قیافه است» .اعصاب جیک به هم می ریزد و سقوط اغاز
می ش��ود .اختالل در سیر قهرمانی و زندگی خانوادگی گریبانگیرش
می ش��ود .در نهایت ورزش را کنار می گذارد و به شدت فربه می شود.
در رس��تورانی که افتتاح نموده مشتریان خود را با لطیفه گویی و اواز
خواندن سرگرم می کند .توسط دو دختر نوجوان برایش پاپوش درست
می ش��ود و او وادار به پرداخت خسارت می شود .جیک حتی کمربند
قهرمانی خود را می فروش��د و جریمه نق��دی می دهد و مدتی نیز در
زندان به س��ر می ب��رد .در نهایت ویکی نیز با داش��تن چند فرزند از
قهرمان جدا می شود.
دنی��رو برای بیس��ت دقیقه اخر این فیلم 37کیل��و وزن اضافه کرده
است .این اتفاق در کمتر از دو ماه افتاده است .با توجه به سیر داستان
فیلم محوریت ان زن نیس��ت .بستر اندیشه در گاو خشمگین مردانه
است .روایت گر ان خود جیک الموتا است .حتی دهه ای از امریکا را
شاهدیم که زنان بچه داری و خانه داری می کرده اند .جالب اینجاست
که اسکورسیزی فقط خشونت را به تصویر نکشیده است .او رویکردی
به خش��م و روانکاوی ان نیز داشته اس��ت .چرا که می توان از درون
ش��خصیت اصلی و روان نژندی های او نیز به فیلم نگاه کرد .کیفیت
انتخاب بازیگری مانند دنیرو برای این نقش در سطح اورجینال بوده
است .می توان گفت کسی غیر از دنیرو مختصات این بازی را نداشته
است .خال گوشتی ،دماغ کج ،چشم ریز ،چاک بزرگ روی لب روی
هم رفته دنیرو را در این فیلم دارای مختصات منحصر به فرد ساخته
اس��ت .با توجه به چهره دنیرو در گاو خشمگین نمی توان فهمید که
خشونت ذاتی او را به دنیای بوکس کشانده؛ یا ورزش مشت زنی به
او خش��ونت بخشیده است .رنجی که دنیرو متحمل می شود خوردن
غذاهای رنگارنگ و نوشابه و پیتزاهای بزرگ بوده است تا به حداکثر
وزن و چاق��ی مفرط برس��د .چرا که تفاوت ی��ک قهرمان بوکس با
یک قهرمان شکس��ت خورده در بیست دقیقه اخر فیلم باید به وجود
مخاطب نفوذ کند .البته چاقی مفرط و تغییرات واقعی توسط پرسوناژ
اصلی ،بعد از این فیلم توس��ط دیگر کارگردان ها در کشورهای دیگر
نیز به کارگیری ش��د .رابرت دنیرو در جایی گفته بود من خیلی برای
چاق شدن غذا نخورده ام بلکه غذای خود را سر وقت خوردم .سیاه و
سفید بودن این فیلم به جهت نشان دادن سرنوشت تلخ یک قهرمان
و نشان دادن واقعیت های پیرامون اوست .البته علت های دیگری مانند
فضاسازی و نش��ان دادن تفاوت های تصویری نیز دخیل بوده است.
به طور مثال صحنه های ازدواج ویکی و جیک فقط رنگی هس��تند.
در ابتدای فیلم و تیتراژ ان می بینیم جیک در رینگ بوکس مش��غول
تمرین و دورخیز و رقص پاست ممکن است در بررسی این نما عنوان
شود که حمله به مخاطب و بینندگان مد نظر کارگردان بوده است .با
کمی دقت می بینیم که دنیرو در س��مت چپ تصویر مشغول تمرین
در فضایی سرد است و روبداشامبر پلنگی به تن دارد .در سمت راست
دنیرو در بوکس
مهارت داشته است
و برای نزدیک تر
شدنبهشخصیت
جیک الموتا در
مسابقاتبوکس
شرکت می کند و
حتی دو پیروزی به
دست می اورد .بیش
از شش هفته تمرین
و رقص پا برای چند
دقیقهفیلمبرداری
انجام شده است.
الموتاگفتهبود
اگردنیروبخواهد
می تواندیکبوکسور
حرفه ای باشد و من
با افتخار مربیگری او
رامی پذیرم
رینگ بوکس تیتراژ باال می اید .موسیقی حزن الود اغاز و پایان یک روایت تلخ را به مخاطب گوشزد
می کند جیک در اصل به تیتراژ حمله می کند .همانطور که در تمام داس��تان فیلم با دوهمس��ر ،برادر،
مافیای شرط بندان و رقبای مشت زن خود درگیر بوده است.
اراده و نفرت و خشونت مثلثی است که فلسفه این فیلم را در برگرفته است .اراده او برای رسیدن به
قهرمانی است انگیزه اش داشتن زندگی ایده ال و تضمین اینده خانواده و امتداد این زندگی است .اما
خشونت؛ چهارچوب اندیشه اوست و با یک توهم ساده گسترده تر نیز شده است .خشونت نقطه عطف
در فیلم اس��ت و توهم او را پش��تیبانی می کند .تضمین درام فیلم در الیه های خشونت و توهم اتفاق
می افتد .او به هرکس و هرچیز بی اعتماد می شود .وقتی اراده و انگیزه و خشونت حد وسط ندارند پس
باید با دورنگ طرف باشیم دورنگ متضاد که فضا را سرد می کند و بخش های بیروح اندیشه را نشان
می دهند .پس فیلم برداری سیاه و سفید بی علت نیست .تقابل نور و تاریکی و سراغازهای فلسفی برای
مخاطب این فیلم زنده می شوند.
گاو خش��مگین در ارتباط مس��تقیم با روان فردی است و اندیش��ه را ورز می دهد .با این که نوع و ژانر
حادثه ای ندارد اما یک درام تلخ از زندگی یک قهرمان را فوق العاده ماهرانه به تصویر می کشد .سوژه
این فیلم تبدیل شدن یک قهرمان به یک شخصیت دیگر و تبدیل شدن زندگی او به زندگی دیگری
است .چرا که برای همسرش او دیگر جیک الموتا نیست که بتواند در کنار او بماند .جیک رقیب خود
را به درون خود کش��انده و از همس��رش سراغ او را می گیرد .زندگی برای ویکی تلخ می شود .دیالوگ
جیک در 1964فیلم را اغاز می کند .اندیشه او دقیقا برابر با شک و سوءظن نسبت به همسر و اطرفیان
اس��ت .جمله معروف رنه دکارت «من شک می کنم پس هستم» در پر رنگ ترین حالت خود؛ در این
فیلم رخ نمایی کرده است .تنها نمی توان مدعی شد که مسابقات ورزشی بوکس را در این فیلم به تماشا
نشس��ته ایم .رینگ مشت زنی در این فیلم واسطه ای است برای نشان دادن یک اندیشه هنری .البته
محوریت این هنر ،خش��ونت است .اسکورسیزی می گوید :این فیلم تنها راجع به بوکس نیست؛ بلکه
راجع به خشونت است که خارج از رینگ در اطاق کار یا اطاق خواب جاری است .در نخستین صحنه
فیلم به قدری خشونت زیاد است که پس از اتمام مسابقه؛ تماشاچیان صندلی ها را به سمت یکدیگر
پرتاب می کنند و زنی زیر دست و پا می ماند .البته دوربین اسکورسیزی به «دوربین سرک کشیدن ها»
معروف است .چرا که در همین لحظه نوازنده پیانو را می بیبنیم که بدون توجه به خشونت مردم؛ به کار
خود ادامه می دهد و این تصویر خشن و خنده دار به مخاطب ارائه می شود.
پیروزی منطق ،عهد و پیمان ،طنز؛ زندگی و دایره دوستی یک صدا در ظرف خشونت اتفاق می افتند.
جیک الموتا ارزومند رسیدن به مراتب باالی قهرمانی است .او عالوه بر خشن بودن عصبی مزاج نیز به
مخاطب معرفی می شود .قالب زندگی خانوادگی او تند خویی است .قضاوت پیش از موعد وی باعث شد
که تنها بماند و حتی برادرش از وی کناره بگیرد قهرمان در پی اثبات توهمات خود به همسرش بود.
حتی وقتی حقایقی اثبات می شوند به جای عذر خواهی از همسرش به شک و ظن خود ادامه می دهد.
گویا حقایقی که دیگران به وی تفهیم می کنند ارزشی ندارند .برای او تمام ابعاد زندگی شبیه به رینگ
بوکس است و در پی پیروزی خود در منطقی یک طرفه است .از هرکالم و ابزاری استفاده می کند .کتک
زدن همسر ،سواالت پی در پی و حتی درگیری با برادر خود ابزارهای اوست .در طول فیلم می بینیم که
او به سمت ضد قهرمان شدن در حرکت است .با این که به سمت شکست می رود اما بازیگر منفی و بد
چهره برای مخاطب نیست .حتی می توان گفت که بیننده به صورت رقت انگیز و از روی ترحم به این
قهرمان نگاه می کند .جیک فقط دچار اندیشه ای مخصوص به خود شده که هیچکس نمی تواند کمکی
ارائه دهد .به همین دلیل جلوی حریف خود در رینگ بوکس می ایستد و مشت می خورد و از خود دفاع
نمی کند .در نهایت به خود می بالد که هرگز زمین نمی خورد و در حالی که داور او را بازنده اعالم می کند
با غرور از رینگ بیرون می رود .او برای رس��یدن به ویکی تالش زیادی نموده است و همسر نخست
خود را به خاطر اشتباهاتی که داشته از دست داده است .این که دقیقا چه عواملی باعث شدند او سیر
نزولی خود را اغاز کند واکاوی جداگانه می خواهد .الموتا راوی نخس��ت این روایت اس��ت .راوی دوم
دوربین است که بوکسور را تا سرحد سقوط بدرقه می کند .علی رغم میل مخاطب در میانه فیلم ،بازی
جیک تمام نمی شود و اتفاقی حادثه وار برای او نمی افتد .حتی تعریف تغییرات زندگی او با دوربین است.
مثال ورود ویکی به زندگی جیک و صحنه های اشنایی شان رنگی نشان داده می شوند .دوربین با تغییر
رنگ ها ،حس و فضا و روایت را به صورت جداگانه به مخاطب منتقل می کند .زوایای دوربین بس��یار
ماهرانه هستند؛ چونکه صحنه ها نیازمند پیگیری دیداری هستند و شنیداری طراحی نشده اند .دوربین
اگاهی کامل و بینش تمام عیار بیننده را می طلبد .به طور مثال صحنه های رینگ بوکس از هر زاویه ای
فیلمبرداری ش��ده اند و به کمک دوربین نوعی مش��ت زنی حرفه ای را شاهدیم .هر چند در صحنه ای
که دنیرو از برادرش می خواهد او را بزند هیچ نوع بدلکاری در کار نیست .صدای ضربات مشت با اب
هندوانه و گوجه فرنگی ساخته شده اند.
دنیرو در بوکس مهارت داش��ته اس��ت و برای نزدیک تر شدن به شخصیت جیک الموتا در مسابقات
بوکس شرکت می کند و حتی دو پیروزی به دست می اورد .بیش از شش هفته تمرین و رقص پا برای
چند دقیقه فیلمبرداری انجام شده است .الموتا گفته بود اگر دنیرو بخواهد می تواند یک بوکسور حرفه ای
باشد و من با افتخار مربیگری او را می پذیرم .به علت سیاه و سفید بودن صحنه برای بهتر نشان دادن
رنگ خون از شکالت استفاده شده است .جو پشی و رابرت دنیرو برای ان که احساس برادری را منتقل
کنند مدت با یکدیگر زندگی کرده اند .در این فیلم قرار بوده که شارن استون به جای ویکی ایفای نقش
کند .مجله پریمر در سال 2006نقش افرینی دنیرو را دهمین نقش بزرگ و برجسته تاریخ سینما انتخاب
می کند .در تمام رده بندی ها این فیلم در ده فیلم نخست جهان قرار می گیرد .هنگامی که دنیرو برای
سینــما
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
ین فیلم برتر سینمای جهان؛
و خشونت
دریافت جایزه اس��کار به روی سن می رود یکی از حضار و تشویق کنندگان وی جیک الموتا است.
در گاو خشمگین ،اخرین رینگ بوکس که دنیرو در ان شکست می خورد بزرگ تر طراحی شده است.
این بزرگی برای نشان دادن استیصال و کوچک شدن قهرمان و نشان دادن ضعف او بوده است .در
واقع به جای ان که دوربین از باال (های-انگل) ضعف سوژه را نشان دهد با استفاده از طراحی صحنه
این کار نشان داده شده است و این روش اسکورسیزی است که رخ نمایی می کند و از قوانین دوربین
فرار می کند .در این فیلم پدر مارتین اسکورسیزی نقش یکی از عوامل خرده مافیایی را دارد .از سوی
منتقدان سینمای امریکا گاو خشمگین بهترین فیلم دهه هشتاد میالدی بوده است .اسکورسیزی دیگر
قصد نداشته که بعد از گاو خشمگین اثر دیگری در ایاالت متحده امریکا بسازد .همین فیلم باعث
می شود که مثلث حرفه ای بین پل شرایدر به عنوان نویسنده؛ مارتین اسکورسیزی در مقام کارگردان
و روبرت دنیرو در موقعیت بازیگر به وجود بیاید.
اسکورسیزی در حاشیه مبارزات و رینگ بوکس به زیبایی های روابط انسانی و خانوادگی نیز می پردازد.
در راستای این فیلم می توان به بررسی روابط انسانی و علل قطع یا ماندگاری انان نیز پرداخت .چرا
که نوع اشنایی ویکی با جیک و علت پیوند انها بر اساس شهرت و موقعیت جیک بوده است .پایه
گذاری یک زندگی مشترک برای افراد موقعیت دار و نوع زندگی انها قابل توجه است .فیلم به نوعی
مخاطب را جذب محورهای موجود خانوادگی می کند .استیون اسپیلبرگ در جایی می گوید« :با دیدن
هیچ فیلمی به اندازه گاو خشمگین حس نکرده ام که جزیی از ان خانواده هستم ».تیتراژ با تصویری
از اواسط فیلم اغاز می شود و فیلم از پایان خود و با روایت قهرمان شروع می شود .باید گفت که این
نیز یکی از روش های اسکورسیزی است که تصویری از پایان یا نیمه فیلم را دراغاز فیلم به مخاطب
ارائه می دهد .در واقع با امضای کارگردان طرف هستیم .با این نوع عملکرد کارگردان سعی می کند که
فیلمنامه و هویت ان را متعلق به خود کند و اثبات کند که چشم سوم نویسنده است .یک کارگردان
مولف اجازه ی هر نوع برشی را در سناریو دارد .فیلم در صحنه های ناب و خیره کننده پیش می رود.
در نهایت جیک می فهمد که در بعضی مواقع باختن همان بردن است .خرد شدن او وقتی مفهوم پیدا
می کند که دو دختر نوجوان برای وی توطئه می کنند و او را به طور قانونی وادار به پرداخت جریمه
نقدی و تحمل حبس می کنند .مش��ت زدن به در و دیوار زندان فلوریدا از ماندگارترین صحنه های
این فیلم اس��ت .فروش کمربند و چیدمان توطئه او را خرد می کند .گویا با رخداد این موضوع تمام
ادعاهایش به اثبات می رسند و از ان پس خود را مستحق نطق برای مشتریان میداند .گمان می کند
معلم زندگی شده است و از همه بیشتر می فهمد .این فیلم در رده سینمای تجاری جهان محسوب
نمی شود بلکه یک اثر هنری در تاریخ سینمای جهان است .هر چند بعضی از منتقدان با پرتاب واژه
ان را بین شاهکار و توهین به بیننده محسوب کرده اند اما دالیلی قانع کننده برای این مدعا نداشته اند.
با این که اسکور سیزی با ساخت گاو خشمگین به موقعیت راننده تاکسی برنگشت اما گاو خشمگین
به طور مستقل فیلمی قابل تامل و گویاست .یکی از صحنه های فیلم نگاه الموتا به ایینه و تعریف
بخشی از فیلم در بارانداز ساخته الیا کازان است .الموتا در اینه نگاه می کند و روایت دیدار تری مالوی
و ب��رادرش چارلی در کافه را عنوان می کند :تری به برادرش چارلی گفت ..می تونس��تم برای خودم
کسی باشم ..می تونستم یک مدعی باشم ..تقصیر تو بود چارلی .گذشته از اردت قلبی اسکورسیزی
به الیا کازان می توان نشانه های برابری داستان در بارانداز و گسترش بینامتنی ان را در گاو خشمگین
مشاهده کرد .تری مالوی در فیلم در بارانداز شکست خورده است و دیگر بوکسور نیست اما با کمک
برادرش در نهایت جلوی زورگویان سرمایه داری می ایستد .تری در سراسر فیلم مشت زنی نمی کند و
فقط در نهایت یک بار با مشت زنی پیروز می شود .او در ابتدا برادرش چارلی را مقصر بی سر و سامانی
خودش می داند ولی در نهایت با هم متحد می شوند و پیروزی را از ان خود می کنند .اما جیک الموتا
ی گاو خشمگین دقیقا برعکس است .جیک ابتدا برادرش را دوست دارد و حتی از طرف او حمایت
می شود .در نهایت به جویی سوء ظن می برد و او را رقیب خود می داند .جیک وقتی می فهمد در قبال
برادرش اشتباه کرده است که دیگر دیر شده است .چرا که جویی همیشه باعث ترقی او بوده است.
جیک در انتهای فیلم دیگر به مش��ت زنی نمی پردازد و هیچ وقت شرایط برای او مساعد نمی شود.
تمام این ها باعث می شود که جیک نیز دیگر هیچ وقت به شرایط مسلط نشود .در فلسفه الیا کازان
در فیلم دربارانداز به رقیب بیرون از خود می توان مسلط شد .اما در سینمای مارتین اسکورسیزی به
رقیب درونی نمی توان تسلط پیدا کرد .قسمت دردناک ماجرا این جاست که تری مالوی دربانداز پس
از پیروزی به سوی خوشبختی و تشکیل خانواده می رود ،ولی جیک الموتای گاو خشمگین پس از
خوشبختی زود گذر به سمت شکست و در نهایت به سوی بدبختی می رود .گویا در ایینه ای که همه
چیز معکوس دیده می شود این روایات باید عنوان می شدند .به نوعی حضور مفرط فلسفه در بارانداز و
فراروی از همان اندیشه مد نظر اسکورسیزی در گاو خشمگین بوده است .این دو فیلم دقیقا دو نگاه
متضاد از شکست و پیروزی را به مخاطب ارائه می دهند و در پی تعریف جدید از ان نیستند .این یعنی
احترام به تفکر مخاطب و عدم ارس��ال پیام برای بیننده .هر دو فیلم روایی هس��تند و در ضد روایت
شکل نمی گیرند فقط ضد قهرمان دربارانداز؛ تبدیل به قهرمان می شود و اینجا قهرمان به ضد قهرمان مبدل
شده است .ادبیات اندام در گاو خشمگین بیش از حد و مفرط به کارگیری شده اند .توجه به نشانه ها و نمود ها
و باز نمودها تحت تاثیر رفتار و خواسته های جیک است .دوربین توجه دقیق و عمیق فقط به خواسته ها و
گفته های دنیرو دارد و از چشم دیگری دوربین جایی را مشاهده نمی کند .حتی صحنه های اهسته نیز از دید
دنیرو برداشت می شوند .روی هم رفته برتر بینی و کسب قهرمانی های پی درپی برای وی برتر اندیشی را
به ارمغان اورده است .غرور نسبت به رقبا و قدرت نمایی حتی در منزل برای همسرش به نوعی تفریح
وی محسوب می شود .رویکرد به اخالق و توجه به زن در محورهای اخالقی سالم به خصوص
در شلوغی خیابان ها در امریکای دهه شصت میالدی قابل توجه است .رفتار متشخص و
متمدن با زنان در معابر و ادای احترام نسبت به انان به نوعی در این فیلم مستندات جامعه
شناس��ی ان دهه نیز محسوب می شود .اویل فیلم که اشنایی ویکی با جیک اتفاق
می افتد صحبت انان از الی میله های پارک قاب خاصی را نشان می دهد .انان پیرامون
صنعت و تکنولوژی با هم سخن می گویند و از خودروی جدید الموتا می گویند .گویا
اشنایی در عصر جدید در عرف تکنولوژیک تعریف می شود.
در این فیلم نقش مکمل دنیرو بجو پشی است که جای برادر وی ایفای نقش
می کن��د و پالن های بیش��تری را به وی اختصاص داده ان��د .در این فیلم دروغ
تحت هیچ عنوانی دیده نمی ش��ود و همین ترس از دروغ شخصیت اصلی را به
ورطه سقوط می کشاند .وقتی دروغی نیست حتی حدس وجود ان باعث ویرانی
می شود .اگر واقعا دروغی در کار بود این انحطاط وسقوط تا کجا ادامه می یافت ؟
پنهان کاری دیگران؛ توهمی است که پرسوناژ اصلی را به خود مشغول کرده
اس��ت .پنهان کاری و دروغ در یک خط موازی و فقط در ذهن جیک الموتا
شکل می گیرد .از این رو می توان به باز تعریفی منطقی پیرامون واژه های دروغ
و کتمان رسید.
جیک الموتا از این که به ش��هرت او بیشتر توجه دارند اصال ناراحت نیست
و از این که روی بازی اش ش��رط بندی می شود خود را مسئول نمی داند .از سویی دیگر
خود را ابزار نمی داند و از مش��ت زنی و طی کردن پله های ترقی رضایت دارد .به حس
وظیفه اگاه است و مخاطب امریکایی او با این موضوع مشکلی ندارد .اما ساختمان این
نگاه در کشورهای مقصد جایگاهی ندارد؛ چرا که وظیفه و کاربرد الموتا در یک جامعه ی
تعریف ش��ده قابل پذیرش است و خود را شامل ان وظیفه می داند .اما برای کشورهای
غیر امریکایی و بخصوص در کشورهای اسیایی پذیرش این ابزار شدگی سخت است .گو
اینکه ویکی نیز جذب شهرت و موقعیت الموتا می شود .مساله دیگری که در این راستا
وجود دارد شغل و کار این فیلم یکسان تعریف شده است .چرا که کار از منزلت اجتماعی
سرچشمه می گیرد و ارتباطی به شغل شخص که منبع درامدی اوست ندارد .در اینجا کار
قهرمان همان شغل وی در نظر گرفته شده است که با فلسفه جامعه شناسی در امریکای
همان دوره نیز مطابقت و همخوانی چندانی نداشته است.
اطالع از سابقه ازادمنشی ویکی یکی از دالیل شک همسرش به اوست .وقتی ویکی به
راحتی جذب قهرمان می شود ممکن است جذب افراد دیگر نیز بشود .اگاهی از گذشته
فرد باعث این موضوع نیز هست .اما تعصب ،یک زبان بین المللی محسوب می شود و
س��وژه ای که توس��ط این فیلم به مخاطب تفهیم می شود همین است .از این رو مساله
ترجمه اندیش��ه فیلم تا حدود زیادی از میان برداش��ته شده است و در قالب اصطالحات
زبان فیلم پیش نرفته است .در نیمه اول فیلم؛ قهرمان به تعصب نزدیک می شود و به
ان پیوند می خورد .مس��اله ای ناچیز در یک گفتمان ساده؛ اعصاب او را به هم می ریزد.
اکنون جانیرو رقیب بوکس جیک الموتاست .جانیرو هم در رینگ بوکس رقیب اوست
و هم در توهم جیک رقیب زندگی او ش��ده اس��ت .توهم اغاز می شود و به همین دلیل
نزدیک به یک سکانس رقیب خود را در رینگ بوکس کتک می زند .حتی می بینیم که
قهرمان در حین مبارزه با رقیب خود از قوانین بوکس سرپیچی می کند .جیک قبل از داور
مسابقه دست خود را باال می برد و اعالم پیروزی می کند .سال های 1944تا 1947را که
سال های ازدواج و تولد فرزندانش می باشد را تعریف می کند.
همی��ن حس رقابت دوگانه قهرمان را به ورطه نابودی می کش��اند در س��اله های بعد
س��رخورده می ش��ود و حس درگیری برای او از بین می رود .به علت س��رخوردگی های
خانوادگی و انزوای ش��خصی به سندیکای ش��رط بندان حقه باز نیز پشت می کند .این
اتفاقات تا سال 1949رخ می دهند .او حتی دایره ی رقبای خود را افزایش می دهد و به
برادر خود نیز سوء ظن می برد .یکی از شدیدترین صحنه های درگیری در گاو خشمگین
کتک خوردن جویی از برادرش جیک الموتاست .الموتا هر سوالی را به راحتی می پرسد
و زاویه های اخالقی را در نظر نمی گیرد .فقط حل شدن مساله برای او مهم است .هیچ
کس نمی تواند به جیک کمک کند .راحتی خیال با سوال بیمارگونه ی او در تضاد ابدی
است .حتی با دستی که حکم سالح سرد را دارد به همسر خود حمله می کند و صورت
او را زخمی می کند .با انکه فیلم فاکتورهای فمینیستی ندارد اما تحمل و صبر ویکی در
برابر این خشونت ها قابل ستایش است.
دلیل و علت و باعث در گاو خشمگین سه مطلب جداگانه هستند که در این فیلم تعریف
واژگانی انها بعهده مخاطب گذاش��ته شده است .در نقطه عطف دراماتیک فیلم «چرا»
سوال مهم کارگردان از مخاطب است .تعریف رقیب برای قهرمان در رینگ بوکس تغییر
می کند .حتی در برابر یکی از رقبای خود به زمین نمی افتد و در راند 13میامی در سال
1956به رقیب خود با فریاد می گوید « :هیچ وقت زمین خوردن من را نخواهی دید».
گویا می خواهد قوانین بوکس را از ابتدا باز تعریف کند .در نهایت رستورانی باز می کند و
با طرح توطئه و ش��کایت روبرو می شود و مجبور به فروش کمربند قهرمانی و خسارت
می ش��ود 1957 .در فلوریدا به زندان می افتد و یکی از دیالوگ های ماندگار در اواخر
فیلم اس��ت« :چیزی که در رینگ بوکس نیس��ت بازیه » .اگر توهم دروغ و خیانت
نبود؛ درام شکل نمی گرفت و اگر توطئه و خیانتی علیه او واقعا وجود داشت و متوجه
نمی ش��د ش��اید تا مقام قهرمانی جهان پیش می رفت .ش��اید حقیقت و شکست در
فلسفه گاو خشمگین با هم در پیوندی ازلی هستند .تمام این مسائل در حالی اتفاق
می افتد که اصال خیانتی در کار نبوده اس��ت .علت رس��یدن به این شکست بزرگ،
گفتن یک جمله نا اگاهانه توس��ط همس��رش ویکی در سالها قبل بوده است .فقط
یک جمله «رقیب تو خیلی هم خوش قیافه است»
7
یادداشت
یاسمنخلیلی فرد
جذابیت های یک جشنواره ی بین المللی
در دومین دوره ی جشنواره ی فیلم فجر که به صورت مجزا از بخش ملی برگزار می شود شاهد
تغییرات بس��یاری بوده ایم که سطح کیفی و اجرایی جشنواره را تا حد بسیاری ارتقا بخشیده
است .مدیریت هوشمندانه ی رضا میرکریمی و تدابیر درست و حرفه ای او ،بخش بین الملل
جشنواره را تا سطح بسیاری از فستیوال های معتبر دنیا باال می برد و می توان امیدوار بود که
اگر اوضاع به همین منوال پیش برود در سال های اتی شاهد شکوفایی و مطرح شدن هرچه
بیشتر جشنواره ی فجر به عنوان یک جشنواره ی شاخص بین المللی در سطح جهان باشیم.
برخالف یکنواختی برنامه های جش��نواره در س��ال گذش��ته و عدم وجود تنوع در فیلم های
انتخابی ،امسال جشنواره از بخش های مجزا و متنوعی برخوردار است که اتفاق ًا از انها استقبال
چش��مگیری نیز به عمل امده اس��ت؛ یکی از جذاب ترین بخش های جشنواره «رویدادهای
ویژه» است که مهمانان کاخ ،به شدت از ان استفال کرده اند .در این بخش شاهد اکران دو
فیلم شاخص بودیم :یکی «گاو» مهرجویی که نسخه ی اصالح شده ای از ان به نمایش درامد
و به سبب حجم استقبال برای ان سانس های فوق العاده نیز در نظر گرفته شد و دیگری «باد
صبا» مستند قدیمی و جالبی که البر الموریس ان را در سال 1970میالدی با صدای منوچهر
انور جلو دوربین برد .الموریس که شیفته ی ایران و فرهنگ مردمان ایران بود ،دوربین خود را
به دل طبیعت ایران می برد و فیلمش را بر اساس اقوام و فرهنگ های مختلف ایران می سازد.
این کارگردان در جریان تکمیل فیلم خود مجدداً به ایران سفر می کند و حین تصویربرداری
هلیکوپتر او در سد کرج سقوط می کند که به فوت این کارگردان مطرح در 48سالگی (سال
)1970می انجامد« .باد صبا» پس از فوت کارگردانش تا سال ها دست نخورده باقی ماند و پس
از 18سال توسط دوستان او تدوین و نامزد اسکار بهترین فیلم مستند شد.
در بخش اکران مس��تندهای ویژه نیز فیلم های ش��اخصی همچ��ون «رویای دم صبح»
اکران ش��دند .فیلم تحسین شده ی مهرداد اس��کویی ،مستندساز مطرح ایرانی که از این
فیلم هم استقبال چشمگیری به عمل امد تا جایی که برخی تماشاگران ایستاده و برخی
نیز روی صندلی های اضافه فیلم را تماش��ا کردند .فضا و سوژه ی فیلم ،مهمانان خارجی
جشنواره را نیز تحت تاثیر قرار داد تا جایی که خانم خبرنگار ایتالیایی در صندلی کناری ام
در کل زمان تماشای فیلم اشک ریخت!
بخش «بازار فیلم» از بخش های مهم هر جش��نواره ی جهانی اس��ت؛ بخشی که در ان
کشور میزبان و البته میهمانان جشنواره فرصت عرضه ی بین المللی محصوالت سینمایی
خود در یک س��ال گذش��ته را دارند .برخی فیلم ها که از نمایش در جشنواره ی بهمن ماه
ج��ا ماندند یا بنا به دالیلی مورد پذیرش قرار نگرفتند حاال فرصت نمایش در بخش بین
المل��ل را یافته اند؛ فیلم هایی مثل «ابجی» (مرجان اش��رفی زاده)« ،قش��نگ و فرنگ»
(وحید موس��اییان)« ،ربوده ش��ده» (بیژن میرباقری) یتیم خانه ایران (ابوالقاسم طالبی)،
«هاری» (امیراحمد انصاری) و ...در این بخش جا دارند.
پردیس چارسو به عنوان کاخ جشنواره ی بین الملل ،مکانی مناسب برای پذیرایی از میهمانان
و نمایش فیلمهاست .برخورد مناسب پرسنل جشنواره ،بروشورها و کتابچه های راهنما و سایت
جش��نواره به خوبی طراحی ش��ده اند و به نظر می رس��د این دوره از جشنواره می تواند یکی از
بهترین ها قلمداد شود.
ن
ا��من یفمل کواته:
جمید برزگر ر ی� ی�س ج
سینمای مستقل ،مقابل سینمای مسلط می ایستد
هنرمن��د :ریی��س انجم��ن
فیل��م کوت��اه در کارگاه
«دارالفن��ون» س��ی و
چهارمین جش��نواره جهانی
فیل��م فج��ر ب��ه بررس��ی
سینمای مس��تقل پرداخت.
مجید برزگر ش��نبه چهارم
اردیبهش��ت ماه با حضور در
کارگاه دارالفنون با بررس��ی
س��ینمای مس��تقل و ارزان گفت :سینمای
مس��تقل ،س��ینمایی اس��ت ک��ه در مقابل
س��ینمای مس��لط جبهه می گیرد .نکته ای
که در این زمینه باید یاداور ش��وم این است
که س��ینمای مس��تقل لزوما به س��ینمایی
نمی گوین��د که صرفا از نظر مالی مس��تقل
اس��ت .گاهی ممکن اس��ت فیلمس��ازی با
بودجه دولت به س��اخت فیلم بپ��ردازد و با
نقش خالقانه اش در مقابل سینمای مسلط
قرار بگیرد .این فیلمساز با اشاره به اینکه در
این زمینه هیچ تعریف مش��خصی در سطح
جهانی وجود ندارد ،تصریح کرد :س��ینمای
مستقل در هر کش��ور با فرهنگ ،اقتصاد و
جامعه ارتب��اط مس��تقیمی دارد .اما ویژگی
مشترک این سینما در دنیا واکنش خالقانه
به فرم و محتواست.
برزگر ب��ا بیان اینکه ۱۰درص��د از تولیدات
س��ینمای ایران مربوط به سینمای مستقل
اس��ت ،گفت :حدس می زنم خیلی از ش��ما
فیلمسازان جوان جزو ۱۰درصد خواهید بود.
در این بین برای رسیدن به مفهوم سینمای
مس��تقل باید به خوبی س��ینمای مسلط را
بشناسیم .بس��یاری از فیلمسازان با نداشتن
اگاهی نس��بت به س��ینمای مسلط معموال
اولین فیلم شان درخش��ان ترین کارشان نیز
به ش��مار م��ی رود و در این��ده دیگر حرفی
ب��رای گفتن ندارن��د .او ادام��ه داد :در این
زمینه کارگردان موضوع اصلی فیلمس��ازی
اس��ت و نقش اصلی را دارد .از این رو باید
فرم و محتوا را بررسی کنیم .این کارگردان
ب��ا انتقاد از فضای اکادمیک گفت :اس��اتید
دانش��گاه در طول ۴سال نگران هستند که
هنرجویان دست از پا خطا نکنند خط فرضی
را نش��کنید نور را رعایت کنید ،در حالی که
باید بگویند دس��ت از پا خط��ا کنید .در این
دوره می توانی��د خطا کنید و در
فیلم های کوتاه و در مقدمه فیلم
بلند تجربه به دس��ت اورید و در
ادامه۱۰ ،س��ال بعد به فیلمساز
بزرگی مانند کیارس��تمی تبدیل
ش��وید .فراموش نکنید که تنها
کس��ی که در س��ینما نمی ترسد
کیارستمی می شود .کسی که به
راحتی خ��ود را بازتولید می کند،
ب��دون اینکه از چیزی بترس��د .او ادامه داد:
اگ��ر در دهه ۳۰ ،۴۰فیلم می س��اختند و ۳
فیل��م خوب ب��ود االن هم با س��اخت ۱۰۰
فیلم ،تنها ۱۰فیلم ارزشمند داریم پس این
سینما چندان رو به جلو نیست و همواره ۱۰
درصد سینما موفق بوده است.
برزگ��ر گفت :در س��ینمای ایران کس��انی
ثاب��ت کردند که هیچ پول��ی نمی خواهیم و
می توانیم فیلم خوب بسازیم .به فاصله یک
س��ال ش��هید ثالث طبیعت بی جان را تولید
می کند .ابراهیم گلس��تان ه��م با راه اندازی
گلس��تان فیلم به تولیدات ش��گفت انگیزی
پرداخ��ت .او در تاریخ س��ینمای ایران تنها
کس��ی ب��ود که س��عی کرد خ��ودش برای
خودش ابراهیم گلس��تان با گلستان فیملم
تولیدات شگفت انگیزی است.
وی گفت :باید تکلیفتتان مش��خص باش��د
که در کدام گروه هس��تید .بر اساس تجربه
به نظر می رس��د در ان ح��وزه کمتر موفق
خواهی��د بود چرا که تا کنون س��رمایه های
زیادی صرف ش��ده اس��ت اما ان طور که
باید تاثیرگذار نبود .برزگر به فیلمس��ازان
ج��وان توصیه کرد :مانند کیارس��تمی که
تبدی��ل به یک برند می ش��ود م��رور این
فیلم ها م��ا را راهنمایی می کند که چگونه
باید فیلم بس��ازیم .باید دس��تمان را روی
زان��و بگذاریم و ب��ا حداقل هایم��ان فیلم
بس��ازیم .این فیلمساز با اش��اره به اینکه
س��ینمای ما دچار جوانمرگی ش��ده است،
گفت :س��ینمای ما دچار جوانمرگی است
چ��را که اگ��ر به س��ینمای تاری��خ ایران
ن��گاه کنید ،می بینید ک��ه همه اتفاق های
خوب بیش��تر فیلمس��ازان ما ت��ا پیش از
۳۵سالگی ش��ان رخ می ه��د از ای��ن رو
امی��دوارمق��درجوانی ت��انرابدانی��د.
8
عیس��ی علیزاده مدیرعامل س��ازمان زیباسازی
ش��هر تهران ضمن مثبت ارزیابی کردن ساالنه
هنرهای شهری بهار تهران (بهارستان) ،گفت:
بازخورد عمومی و اجتماعی رویداد «بهارستان»
و همچنین بازخورد ان بی��ن گروه های هنری
مختلف و هنرمندانی که در این دوره مشارکت
کرده بودند ،بس��یار خوب بود و این نش��ان داد
ک��ه این روی��داد از کیفیت مطلوب��ی برخوردار
بوده که توانس��ته مخاطب��ان خود را جذب کند
و تاثیرگذاری مثبتی داش��ته باشد .دکتر علیزاده
با اشاره به س��ابقه برگزاری طرح های استقبال
از بهار که در س��ال های گذشته برگزار می شد
اف��زود :م��ا بر اس��اس ماموریتی که از س��وی
شهرداری تهران در طرح استقبال از بهار داریم،
از سال های قبل این ماموریت را در دستور کار
خ��ود قرار دادی��م و با موضوع��ات مختلف کار
کردی��م و تجربه هایی را در این زمینه بدس��ت
اوردیم .در ای��ن فعالیت ها ،نقاط ضعف و قوت
مورد بررس��ی قرار گرف��ت ،نقدهای مختلف را
درباره هر دوره دریافت کردیم و با ارزیابی هایی
که خودم��ان انجام داده بودی��م در مجموع به
رویداد «بهارستان» رس��یدیم که باعث شد به
عن��وان یک روی��داد تخصصی هن��ری با نمود
هن��ری همگان��ی وارد فضای ش��هری ش��ود.
مدیرعامل س��ازمان زیباس��ازی ش��هر تهران
هدف از برگزاری رویداد هنری «بهارس��تان»
را همگاه��ی هنرمندان با ش��هروندان در ایجاد
نش��اط و پویایی در محیط ش��هری در ایام عید
نوروز ذکر ک��رد و توضی��ح داد :در این رویداد
اثاری مثل اجرای تبلیغات گرافیکی با موضوع
نوروز و والدت حضرت زهرا (س) ارائه شد .به
عالوه پیامهایی ویژه نوروز و فرهنگ سازی در
این زمینه نیز در اختیار مترو و مناطق ش��هری
تهران قرار داده ش��د ک��ه روی دیوارهای مترو
یا فضاهای ش��هری نصب ش��دند .ب��ه عالوه
پ��س از اعالم فراخوان س��االنه «بهارس��تان»
و بررس��ی اثار رس��یده بیش از ۵۰۰اثر نقاشی
دیواری ،مجس��مه و هنره��ای محیطی و تخم
مرغ های نوروزی برای اکران در فضای ش��هر
تهران انتخاب و ارائه ش��دند .این اثار عالوه بر
تجسمی
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
ت ن
ن
ت
هارس�ان»؛
«�
گزارش«ه�رنمد»ازمحا ی��ه�رنمدانوورزشاکرانازرویداد ب
«بهارستان» مخاطبانش را از میان شهروندان جذب کرد
مناطق ۲۲گانه شهر تهران در محورهای مهم
شهر یعنی از میدان راه اهن تا تجریش و خیابان
انقالب و بلوار کشاورز اجرا شدند .دکتر علیزاده
از ساالنه «بهارستان» به عنوان شروعی برای
یک برندس��ازی در عرصه هنر شهری یاد کرد
و ادام��ه داد :می توان گفت هم��ه اتفاقاتی که
س��ال ها در این زمینه انجام شده بود ،منجر به
این شد که رویداد «بهارستان» به برندی حائز
اعتبار تبدیل ش��ود که بتواند در بین گروه های
هنری مختلف جریان س��از و در فضای شهری
نیز تاثیرگذار باش��د .وی با اش��اره به دورنما و
سیاست کلی سازمان زیباسازی در اجرای طرح
«بهارس��تان» یاداور شد :ما امیدوار هستیم که
این روی��داد منجر به جلب مش��ارکت بیش��تر
هنرمندان حرفه ای ش��ود؛ اگر چ��ه نگاهی نیز
به گروه های هنری دانش��جویی داریم تا بدین
ترتیب فرصت��ی برای ارائه و اجرای بس��یاری
از ایده ه��ای هنری فراهم ش��ود ک��ه می تواند
به صورت دائم یا موقت به فضای ش��هری راه
یابد ،همچنین ما امیدوار هستیم که این جریان
بتواند در مجموعه هنرهای شهری ما در سطح
ت
ت
مساداتشاجیع:
منا ی� ش�گایهازوپس�رهایایلاکبعداللهیواح�را
چشم ها برای دیدن این اثار کافی نیستند
با ورود به نمایشگاه پوستر «اینتراکتیو» با 20اثر
متفاوت روبه رو می ش��وید که شما را وا می دارد
تا با دست تان صدای ترکیدن دانه های ذرت را
روی اتش ایج��اد کنید ،خانواده ای را با دوختن
کاغذ از افت طالق نجات دهید ،با کتاب اشتی
کنید ،اشک های کودکی را ببینید که قطره قطره
روی زمی��ن می چکد و چند ق��دم ان طرف تر
روی کودکی به خواب رفته را با پتو بپوشانید ،با
چرخاندن کره زمینی که میان دو ش��یر اب باز
و بس��ته قرار گرفته ،بین صرفه جویی و اسراف
انتخ��اب کنید و در پایان نیز روی پوس��تر یک
درخت ،با اثر انگش��ت خودتان شکوفه بکارید.
الیکا عبداللهی و احترا م س��ادات ش��جاعی دو
دانشجوی رشته ی گرافیک و 21ساله هستند
ک��ه با هم��کاری یکدیگ��ر ،این پوس��ترهای
«اینتراکتیو» را طراحی و اجرا کرده اند .عبداللهی
در پاس��خ درباره ایده این نمایش��گاه ،می گوید:
اس��تاد درس پوستر در دانش��گاه ،در این حوزه
اطالعات به روزی داشت .او سبک «اینتراکتیو»
را که دو -سه سال است در کشورهای اروپایی
و امریکایی مد شده ،به ما معرفی کرد .ما از این
موضوع خیلی خوش مان امد و از ان اس��تقبال
کردی��م .چند اتود زدیم و برای اس��تاد بردیم و
کم کم دست مان امد چه ایده هایی در اجرا ،خوب
در می اید ،زیرا اید ه باعث جذاب ش��دن پوستر
می شود .وی معتقد است که این نمایشگاه یکی
از متفاوت ترین نمایش��گاه هایی است که تا به
حال برگزار ش��ده و برخالف دیگر نمایشگاه ها
که بازدیدکنندگان با فاصله اثار را تماشا می کنند،
باید عملی روی پوستر انجام دهند تا ان را درک
کند .او ادامه می دهد :حدود یک سال است که
روی این اثار کار می کنیم و پنج ماه ایده یابی ان
طول کش��ید ،زیرا ایده این اثار باید بسیار پخته
باش��د .در ابتدای کار ممکن اس��ت دیدن اثار
مش��ابه خارجی ،روی ما تاثیر گذاشته باشد؛ اما
در ادامه ،با خالقیت خودمان و توجه به فرهنگ
ایرانی ،پوسترها را طراحی کردیم .این هنرمند
اضافه می کند :پوس��ترهای اینتراکتیو در ذهن
می مانند ،زیرا انسان ها هر چیزی را که به صورت
عملی انجام دهند ،بیشتر در ذهن شان می ماند.
زمینه اس��تفاده از این سبک در تبلیغات ،بسیار
گسترده است ،اما به دلیل این که ما در نمایشگاه
نمی توانس��تیم برندی را تبلی��غ کنیم ،طراحی
پوسترهای اجتماعی و سرگرمی را انجام دادیم.
ف پول و ساک
همه چیز از جلد کتاب گرفته تا کی
دستی می تواند اینتراکتیو باشد و ما سعی کردیم
ای��ن موضوع را بیان کنیم .عبداللهی همچنین
بیان می کند :جای نصب این پوس��ترها بسیار
مهم اس��ت ،به عنوان مثال وقتی یک شخص
در ایس��تگاه اتوبوس منتظر اس��ت ،می تواند با
مفاهیم پوس��ترهای اینتراکتیو سرگرم باشد و
ان ه��ا را درک کند .از طرفی ما ایرانی ها از نظر
بصری ضعیف تر از مردم دیگر نقاط دنیا هستیم،
بیشتر اروپایی ها با تصویر بزرگ می شوند ،اما ما
به لحاظ طبع شعر و شاعری مان این گونه نیستیم
و به نظر من باید روی این موضوع بیش��تر کار
کنیم .ش��جاعی نیز در ای��ن زمینه می گوید:
برخالف دیگر پوس��ترها که با تی��راژ باال در
سطح ش��هر قرار می گیرد ،نسخه های کمی
از پوس��تر اینتراکتیو تولید و نصب می شوند.
ن پوسترها بسیار
ایده یابی و ساخت متریال ای
سخت اس��ت و از ان جا که هزینه تولید این
پوسترها زیاد است ،دوست داریم از ما حمایت
شود تا بتوانیم نمایشگاه های بیشتری برگزار
کنیم و این س��بک را اموزش دهیم .امیدوارم
این نمایش��گاه ش��روعی برای توس��عه این
سبک باشد .نمایشگاه «اینتراکتیو» که پنجم
اردیبهشت افتتاح شده تا پانزدهم همین ماه در
«نگارخانه گلس��تان» به نشانی نارمک ،میدان
هالل احمر ،خیابان گلس��تان ،فرهنگس��رای
گلستان برپا خواهد بود .عالقه مندان می توانند
هر روز به جز ایام تعطیل از ساعت 9تا 10به این
نگارخانه مراجعه کنند .همچنین 12اردیبهشت
ورک ش��اپی با موضوع پوسترهای اینتراکتیو در
محل این نمایشگاه برگزار می شود.
کشور و ارتقای ان تاثیرگذار باشد.
مدیرعامل س��ازمان زیباسازی ش��هر تهران با
بیان این که اجرای س��االنه هنرهای ش��هری
به��ار ته��ران همراه با ریس��ک پذی��ری بوده
اس��ت ،اظهار کرد :با توجه ب��ه این که تاکنون
تجربه ای به این ش��کل در این زمینه نداشتیم،
در واقع می توان گفت ریس��کی انجام ش��د که
خوش��بختانه منجر به نتیجه نسبت ًا مطلوبی شد
و بر اس��اس بازخوردهایی که خودمان دریافت
کردی��م و بازخورد عموم��ی ان را هم دیده ایم،
در مجم��وع رویداد موفقی ب��ود که هم تجربه
خیلی خوبی برای ما به عنوان پیشنهاددهنده و
برگزارکننده این رویداد بود و هم تجربه بس��یار
خوب��ی ب��رای هنرمندان بود ک��ه ماحصل این
تجربه برای دوره های بعدی این رویداد بس��یار
کارگشا خواهد بود.
س�االنه بهارس�تان نق�ش خ�ود را به
خوبی ایفا کرد
رضا تقی پور ،عضو ش��ورای اس�لامی ش��هر
تهران درباره س��االنه «بهارس��تان» گفت :به
نظ��ر من اثار هن��ری همواره بای��د در فضای
شهری باشد زیرا این اثار سبب می شود فضای
ش��هر جان بگیرد .تقی پور در ادامه بیان کرد:
خوشبختانه شاهد بودیم که اثار هنری ساالنه
«بهارس��تان :جز بهترین اث��ار بودند که نوید
ام��دن بهار را می دادند پس باید توجه داش��ته
باشیم که در سال های اینده نیز به کمک این
اثار فضای ش��هر را بهاری کنیم .عضو شورای
اسالمی ش��هر تهران خاطرنشان کرد :ساالنه
«بهارستان» نقش خود را به خوبی ایفا کرد و
این ساالنه سبب شد تا به نوعی فرهنگ سازی
نیز شود زیرا مردم از نزدیک با هنرمندان و اثار
هنری اشنا ش��دند و بر همین اساس در حفظ
و نگهداری ان ها تالش می کنند .رضا تقی پور
در ادام��ه تاکید ک��رد :اثار هن��ری در فضای
شهری می تواند باعث هماهنگی فرهنگ های
مختلف ش��ود و مخاطب��ان ب��ا فرهنگ های
مختلف کشورمان بیش��تر اشنا شوند پس این
اقدام از چندین جهت مورد توجه قرار می گیرد.
تقی پور اف��زود :البته بعضی از اثار مورد قبول
نب��ود ولی می توانیم نقاط ضعف را شناس��ایی
کنیم و کاری کنیم که در سال های اینده این
مش��کالت به وجود نیاید .عضو ش��ورای شهر
تهران در پایان گفت :امیدوارم فضای شهری
ما از الودگی ها و زش��تی ها دور ش��ود و کاری
کنیم که همیشه دوست داشته باشیم از فضای
شهری استفاده کنیم.
زیب�ا س�ازی معاب�ر ش�هری دش�من
افسرگی و غم است
فریبا متخصص بازیگر با س��ابقه س��ینما ،تئاتر
و تلویزی��ون ب��ا اش��اره ب��ه برگزاری س��االنه
«بهارس��تان» و تاثی��ر جانمای��ی اثارهنری در
خیابان ه��ا گف��ت :به نظرم یک اقدام درس��ت،
اندیش��مند و خوب از سوی ش��هرداری تهران
صورت گرفت که باعث می ش��ود ش��هروندانی
ک��ه درگیر روزمرگی هس��تند صبح ه��ا زمانی
که از منزل خارج می ش��وند با دی��دن این اثار
زیبای هنری و خوش رنگ و لعاب ازهنرمندان
باس��ابقه و ج��وان در معابر ش��هری ب��ا روحیه
خوب��ی به سرکارش��ان بروند و بع��د از ظهرها
هم با نش��اط به منزل نزد خانواده شان برگردند.
این اقدام س��ازمان زیباس��ازی روحیه ش��ادی
جمعی به جامع��ه تزریق کرد وغم ،خمودگی و
افسردگی را به حاش��یه رانده است .این بازیگر
باسابقه ضمن تاکید بر تداوم چنین فعالیت های
ارزش��مند فرهنگی و هنری افزود :موقعی که
در روزهای اول سال جدید مشغول فیلمبرداری
س��ریال «قرع��ه» در حوال��ی گالب��دره بودیم
و صبح ه��ا از خیابان ولیعصر به س��مت میدان
تجربش و لوکیشن س��ریال می رفتیم با دیدن
تخم مرغ های رنگی و سفره هفت سین زیبا در
خیابان و دور میدان ،باعث شد با انگیزه بهتری
کارم��ان را انج��ام بدهیم و از اینکه عید س��ر
فیلمبرداری هستیم و در خانه نزد عزیزمان مان
نیستم احساس ناراحتی نکنیم.
تهران بدون اثار هنری افسرده است
ش��هرام محمودی با اشاره به برگزاری ساالنه
«بهارس��تان» و نمایش اثار هنری در س��طح
ش��هر تهران به مناس��بت فصل به��ار اظهار
ک��رد :انج��ام چنین اقدماتی س��بب می ش��ود
ش��هر تهران جلوه ای زیبا پی��دا کند و طراوت
بیش��تری داش��ته باش��د .او ادامه داد :البته در
س��ال های اخیر اقدامات زی��ادی برای زیبایی
هرچه بیش��تر ش��هر تهران انجام شده است و
یکی از مهم تری��ن انها اذین بندی و همچنین
به نمای��ش در اوردن اثار هنری به مناس��بت
ت ملی پوش ایران
فصل بهار اس��ت .والیبالیس
به تاثیر حضور اثار هنری بر روحیه شهروندان
اش��اره کرد و گفت :شهر بدون هنر یک شهر
مرده اس��ت .اگر هنر در شهر نباشد افسردگی
را ش��اهد خواهی��م بود و باید ت�لاش کنیم تا
می توانی��م اث��ار هنری را در ش��هر به صورت
گسترده نمایش دهیم .او در پایان خاطر نشان
کرد :امیدوارم اقداماتی که از سوی شهرداری
برای زیبایی شهر تهران صورت می گیرد ادامه
داش��ته باش��د و فقط منحصر ب��ه یک مقطع
خاص از س��ال نش��ود .البته در سال های اخیر
واقعا حج��م این اقدامات به طرز قابل توجهی
افزایش پیدا کرده که جای قدردانی دارد .الزم
به یاداوری اس��ت ،رویداد هنری «بهارستان»
(ساالنه هنرهای شهری بهار تهران) به همت
سازمان زیباسازی شهر تهران همزمان با ایام
نوروز ۱۳۹۵در تهران برگزار شد.
هنر و معماری
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
�ظ
ق
وقیتمعامردرم�البارزش هارستع میفرودیم اورد...
نگاهی به معماری هویت گرای ژاپنی
نگین نجار ازلی
معمار،پژوهشگرمعماری
اگر به س��ینمای ش��رق و ژاپن عالقه
داشته باشید و فیلم های دهه 1960را
هم دیده باشید؛ حتما «تشی گاهارا» را
نیز می شناسید .فیلمسازی که قهرمانان
و بازیگ��ران نقش اول او همیش��ه در
گرداب زجرار بی هویت��ی و بی معنایی
دس��ت و پا زده و به گونه ای س��یزیف
وار س��عی در بی��رون کش��یدن خود از
این منجالب دارند . ...قهرمان فیلم یا
باید دوباره خ��ودش را بازبیابد یا اینکه
تبدی��ل به واقعیتی جعل ش��ده خواهد
گردی��د که جامع��ه دیگ��ر او را به جا
نمی اورد . ...باید گف��ت در دهه 1960
مساله «ژاپنی بودن» و حرکت به سوی
بازتعریف به روز شده ی «هویت ژاپنی»
مخرج مشترک انبوهی از اثار فرهنگی
ژاپن بود .نف��وذ ارزش های غربی مثل
فردگرایی و دموکراسی که در پی پایان
جنگ و طی س��ال های اش��غال کشور
از غ��رب به ژاپ��ن راه یاف��ت ،فعالیت
گروه های سیاسی مختلف چپ گرا ،به
وجود امدن نس��ل جدی��دی از جوانان
و ...مس��اله «هویت» را بیش از پیش
به یک��ی از کلید واژه های فرهنگ این
دهه مبدل س��اخت .تعری��ف «هویت
مدارانه» پیش شرط تعریف هر جنبش
اجتماعی به ش��مار امده و تمامی ابعاد
فکری و فلس��فی و به تب��ع ان هنری
را در برمی گیرد .در همین دوره اس��ت
ک��ه ژاپن وارد مرحله گذار ش��ده و یک
بار دیگر مباحث عمیق فرهنگ ژاپنی،
در بین قش��رهای مختلف جامعه ژاپن
مطرح می گردد.
اگر نگاهی اجمالی به تاریخ ژاپن داشته
باشیم؛ متوجه خواهیم شد که این کشور
پس از دوران طوالنی انزوا و بسته بودن
دروازه های فرهنگی و سیاس��ی ،زمانی
که توس��ط امری��کا اش��غال گردید به
یکباره با بحران س��رریز شدن مفاهیم
مدرنیته و ارزش های دموکراتیک غربی
روبرو شد .این یکبارگی به هر شکل در
تقابل با فرهنگ سلسله مراتبی و صلب
ژاپنی قرار گرفته و سببی می شود برای
دوگانگی های ارزش��ی .به همین دلیل
شاید بتوان دوره 1960را دهه گذار ژاپن
نامید .چرا که؛ با کنار رفتن هیجان اولیه
ورود فرهنگ و مفاهیم جدید و انباشته
شدن مشکالت هویتی در طی سال ها
اندیشمندان و دغدغه مندان بسیاری در
این دوره در صدد فهمیدن این موضوع
برامدند که هویت مستقیما و به شکل
رادیکالی در عصری که مفاهیم تازه ای
را در بط��ن خوی��ش دارد ،چه مفهوم
ماهوی برای یک ژاپنی می تواند داشته
باشد .در این بین معماران و شهرسازان
ژاپن��ی نیز به عن��وان افرادی که نقش
کلی��دی در بازتاب هویت ملی خویش
دارند از این جریان ب��ه دور نمی مانند.
ازجمله این معماران می توان به « کیشو
کوروکاوا» اشاره کرده و از او نام برد.
کشور ژاپن که فرهنگ ان بر اموزه های
کنفسیوس و فلسفه ذن بنا شده است،
در معم��اری خود نیز از گذش��ته تا به
ام��روز ای��ن س��نت و ب��اور را در برابر
چشم جهانیان به نمایش گذارده است.
چنانکه؛ می توان معم��اری ژاپنی را به
عنوان فصلی جداگانه مورد مطالعه قرار
داد و از ان اموخت .س��ادگی و نمایان
ش��دن هر چیز به همان گونه که است
[ن��ه کمتر و ن��ه بیش��تر] از اموزه های
مکتب ذن اس��ت که در رفتار ،ادبیات،
فرهنگ ،س��ینما و حت��ی معماری این
کشور نمود پیدا کرده و انسان ژاپنی را
در قالب هویت ژاپنی معنامند می کند.
هرچند این ام��وزه ها با هجوم فاحش
اندیش��ه های جهان غرب دس��تخوش
تغییرات��ی گردی��د ول��ی با اغ��از دهه
1960و ش��روع مباحثی چون مفهوم
«بازگش��ت به خان��ه» ،معمارانی چون
کیشو کوروکاوا دست به ابتکاراتی زدند
که سنت و مدرنیته را در زمان خود ،به
خوبی با یکدیگر تلفیق می کردند.
کیش��و کوروکاوا را می ت��وان معماری
دانس��ت ک��ه در عصر گ��ذر زندگی از
دنیای ماشینی به دنیای انسانی پا به این
عرصه نهاد .خود او که از س��راغازگران
و طرفداران جنبش متابولیسم و مکتب
همزیس��تی در معماری ش��ناخته شده
اس��ت ،در اینباره می گوید ...« :س��ال
1959ب��ود ،درس��ت بعد از فروپاش��ی
کنگره س��یام ،من اعالم کردم که دنیا
از عصر ماش��ین به عصر زندگی تغییر
خواهد کرد .من جنبش متابولیس��م را
در سال 1960ش��روع کردم .معماری
و طراحی شهری من با کلید واژه های
متابولیس��م ،بازگردانی ،بوم شناسی و
همزیستی در ذهن تعریف شده است.
اینها همه مهمترین کلید واژه های اصل
زندگی هس��تند .»...چنانکه گفت شد،
معماری ژاپنی را می توان نمود فرهنگ
ژاپن دانس��ت .موفقیت معماران ژاپنی
نیز امروزه در بهره گیری از فناوری های
مدرن و تطبیق ان ه��ا با هویت بومی
و ملی خود ش��ناخته می شود .کوروکاوا
در ای��ن م��ورد واگوی��ه ای دارد که در
ان بیان می کند« :متابولیس��م ،همان
معماری سنتی ژاپن است اما با استفاده
از متریال های معاصر» .این واگویه که
نشان دهنده احترام معمار به سنت های
دیرین ملی کش��ور خویش اس��ت ،در
واقع ش��اید بتوان راهگشای بسیاری از
مشکالت مباحث هویتی در شهرهای
چالش هویت را پشت سر نهاده اند.
بای��د گف��ت هویت گرای��ی گاه��ی به
اش��تباه چمبره زدن بر گذش��ته تلقی
می ش��ود .حال اینکه ،عالق��ه وافر به
بازتولید ش��کلی انچه به گذشته تعلق
دارد در حالی که فی نفس��ه اش��کالی
حادث نمی کند اما در صورت تش��دید
این روند به صورت غیر س��ازمان یافته
می تواند به تقلیدی فرمال منجر ش��ود
ک��ه نه تنها متضمن بازتولید و اعتالی
مفاهیم ارزشی نیس��ت بلکه به نوعی
مراتب خمودگی هنری و هویتی را در
پی خواهد داشت .بررسی رویکرد های
معمارانی چون کیش��و کوروکاوا به ما
نشان می دهد که یک معمار با تکیه بر
پشتوانه فرهنگی و هویتی مردمانی که
برای ان ها به ایفای نقش بهبود دهنده
کالبد محیط می پردازد و نگاهی به اینده
و حال ،می تواند طرحی ن��و و پایدار را
بیاندازد .طرح��ی که هر چه از عمرش
بگذرد ،هدایت گر و هادی تر ش��ود و در
متن جامعه خوانایی خود را داشته باشد.
در انته��ا اجازه بدهید به نگاه فلس��فی
«تش��ی گاه��ارا» در فیلم ه��ای او
برگردی��م؛ زمانی ک��ه «اوکویاما» در
فیلم «چهره دیگری» ،ماسکی بسیار
طبیع��ی روی صورت خود گذاش��ته و
معاصر دانس��ت .امروزه در بس��یاری از
جوامع ش��اهد این موضوع هستیم که
رویارویی با مدرنیته ،سبب شکل گیری
الیه ای سوم در هویت ان جامعه شده
است .به گونه ای که می توان تحوالت
معاصر معماری را در نزد مردمان شرق،
نتیجه نح��وه تعامل یا تقابل و تعارض
الیه های هویتی مختلف دانس��ت و از
همین منظر معماری معاصر هر ملت را
نیز مورد مطالعه قرار داد .لئونارد بایندر،
فیلس��وف و پژوهش��گر امریکایی در
عرصه هویت ،در مجموعه چالش هایی
که جوامع تحت توسعه پیش روی خود
دارند ،چالش هویت و مشارکت را مورد
تاکید قرار داده اس��ت .ب��ه زعم لئونارد
وجه تمایز کش��ورهای توس��عه یافته
صنعتی وکش��ورهای در حال توس��عه
ان است که انان در گذشته به طریقی
موفقیت امیز چالش های فوق به ویژه
ب��ه این ترتی��ت هویت و چیس��تی او
در زیر این نق��اب رنگ میبازد ،هویت
جدی��د اوکویام��ا او را دچار اش��فتگی
کرده ،زندگی خصوصیش را به نابودی
کش��انده و در اخر ،زمان��ی که تمامی
هنجارها به ضد هنجار بدل می ش��ود،
دست به قتل میزند .معماری به عنوان
مفهومی به غایت درجه ایدئولوژیکی و
جهان شمول ،بازتابی است از داشته ها
و فرهنگ هر ملت .مسلما پاسداری از
ارزش ها و احترام به س��نن و فرهنگ
ملت ه��ا از ویژگی ه��ای یک معماری
تعالی گرا می باش��د .چه بسا اگر معمار
اخالق حرف��ه ای را رعایت کرده و در
مقابل این ارزش ها سر تعظیم فرو اورد
و از فردگرای��ی دوری جوی��د ،در این
مقام اس��ت که میتوانند چهره بی نقاب
و راستین شهر را در مقابل فهمندگان و
ذی نفعان محیط قرار دهند.
در ستایش درک و بیان زیبایی معمارانه دراثار یک معمار اتریشی
بهرام هوشیار یوسفی
پی اچ دی ،دانشیار دانشگاه ائسکوده سوئد
گفت ان یار کز او گشت سر دار بلند
جرمش این بود که اسرار هویدا می کرد
فیض روح القدس ار باز مدد فرماید
دیگران هم بکنند ان چه مسیحا می کرد
حافظ
زمانی که صحبت از طراحی می ش��ود ،چه بس��ا
اولین کلمه ای که به ذهن ما خطور می کند زیبایی
[استتیک] باشد؛ در مرحله بعد نسبت این زیبایی با
اشیا و مکان بررسی می شود .ظاهرا همگان انتظار
دارند وقتی دس��ت معجزه گر طراح به مس��ح اشیا
بپ��ردازد ،اثری هنری پا به عرص��ه وجود نهد؛ در
نهایت باور عموم چه بسا بر این نکته استوار گردد که
طراحی موضوعی است که بیش و پیش از پرداختن
به کارکرد ،در جستجوی یافتن پاسخی خالقانه و
زیبا است به پرسش های هر چند روزمره و پیش پا
افتاده .اریک اریکسون ،روانشناس امریکایی که از
صاحب نظران معروف در زمینه بحران هویت است،
هویت فرهنگی را پایبندی به اداب و رسوم ،سنت ها
یداند.
و ارزش های گذشته و همچنین رایج جامعه م
استاد شهید مرتضی مطهری «روح و زیربنای یک
ملت» را عامل شکل گیری هویت ان ملت دانسته،
این روح و زیربنا را نیازمند قالبی دانسته اند که همان
«حدود و ثغور مادی و طبیعی و قراردادی یک ملت»
را می سازد .در جایگاه بیناانتزاعی [اینترسابجکتیو و
نهاوبژکتیو]،وقتیمفهومعامحقیقتدرمعناشناسی
[نشانه شناسی] شمایلی[ایکونیک] اعمال شود ،کم
و بیش زمینه ای ایجاد خواهد شد که قواعد اصلی
ان دارای یک نظم دستور زبانی هستند.
برای اینک��ه موضوع حقیقت معنایی
معماری [توانایی داشتن معنا] محقق
ش��ود ،گفتمانی معنی دار الزم می اید
که به اعتبار نتیجه« ،معنی» برای ان
گفتمان شرطی است متضمن درستی
ان و دستور زبان وسیله تفکیک ان از
«غی ِرمعن��ی»… .با این مقدمه ادامه
متن را به سیاقی شهودی بخوانید.
در پانزدهم دسامبر ،۱۹۲۸نوزادی چشم به جهان
گش��ود که در یک کالم ،زیبایی صادقانه معماری
اروپای مرکزی وازادی مسحور کننده در فرم های
معماران��ه این منطق��ه تا هم اکن��ون وامدار نبوغ
اوس��ت؛ او کس��ی نیس��ت جز فردریش استواسر
( )Friedrich Stowasserک��ه بعد ه��ا ب��ه
فردریش هوندرتواس��ر ()Hundertwasser
تغییر نام داد ...معماری که سرنوشت
معماری اتری��ش و اروپا را تغییر داد،
تغییری عاشقانه و محلی…« :هر
کسی باید اجازه ساختن و خلق کردن
را داشته باشد و تا زمانی که این ازادی
در خالقیت وجود ندارد ،به هیچ وجه
معماری را نمی توان هنر دانس��ت.
معماری با روش های سانسور متداول
از پای در امده اس��ت .ارزوی واالی
ساختن در ادمی نباید تحذیر شود»!...
اینها سخنان فردریش در مانیفست اعالم شده از
طرف وی در اوج دوران تاخت و تاز اندیش��ه های
خردگ��ر تحت عنوان «علیه تفک��ر فردیت گرا»
است؛ شاید همین نگرش اوست که موجب شد در
روزهای اول شروع به تحصیل در رشته معماری در
اکادمی هنر های زیبای وین و مدرسه بوزار پاریس
به ترتیب در سال های ۱۹۴۸و ۱۹۵۰اقدام به ترک
یداد
تحصیل کند .فردریش سفر کردن را ترجیح م
و شاید همین سفر ها بود که او را در معماری ابدیده
کرد…« :بعضی ها می گویند خانه از دیوار درست
می شود ،من می گویم این پنجره ها هستند که خانه
را می سازند نه دیوار ها .به خیابان ها نگاه کنید ...یک
پنجره «ارت نوو» کن��ار یک پنجره بدون تزئین
مدرن ،ان هم کنار یک پنجره باروک ،هیچ کس
حتیاعتناییبهاینهانمی کند»...
در نگاه کل��ی به اثار فردری��ش ،بدون هیچگونه
تاکی��د بر معیار های نقد فض��ا ،صمیمیت و خیال
انگیزی معماری وی چنان ادمی را احاطه می کند
که می ت��وان او را معماری در خدمت تلطیف روح
و اغنای خواس��ته های فطری با دیدگاهی انسانی
دانست؛ انچنان که خود در جایی می گوید« :ادم باید
بتواندتوی اپارتمانش ،سرش را از پنجره بیرون بیاورد
و با دس��ت هایش معماری را لمس کند؛ باید اجازه
داشته باشد یک قلم گنده بردارد و از همانجا دیوارش
را نقاش��ی کند تا هر جایی که دس��تش می رسد...
اینطوری هست که حتی از دور هم معلوم می شود
که اینجا یک ادمی زندگی می کند که با اون یکی
ادم س��اختمان بغلی که یه موج��ود زندانی ،برده و
استاندارد شده است ،فرق دارد»...
9
یادداشت
خ ش
اتر��ی�هرمدرن:
ابفت ی
کالبدی به مثابه موزه یا بستری هویتمند برای «تغییر» !؟
نوا توکلی مهر
معمار و مشاور طرح های شهری شهرداری تهران
درس��ت در زمانی ک��ه نگرش های ن��و در علم
موز هداری نوی��ن و بطور کل��ی موزه های عصر
معاص��ر ،نگاه خود را به موضوعاتی چون اهمیت
محی��ط پیرامون اش��یاء موزه ،امکان مش��ارکت
مخاطب در درک اثار ،استفاده از فن اوری های نو
و نقش مهم رسانه ها در فهم موضوعات تاریخی،
استفادهازمدل هایمختلفبرایخلقمحیط های
مجازی در درک و مشاهده کاربردی و تطبیقی اثار
تاریخی دوخته است ،نگرش های جا افتاده و تکرار
شده ای در مدیریت فضاهای شهری همچنان به
بافتقدیمی ترشهرها،بهمثابهنمایشگاهیازتاریخ
کالبد ش��هر و حفظ و حراست ان به عنوان اشیاء
موزه ای برای بازدید عموم و گردشگران می نگرد.
ای��ن نوع نگرش در مواجهه با ارزش های میراثی
ش��هر ،بالطبع روش شناسی های مرمت شهری،
احیاء اثار معماری و برنامه ریزی های ش��هری و
اقتصاد مکان خ��ود را با همین طرز فکر عجین
خواه��د کرد .در واقع پیگی��ری الگوی صیانت و
مرمت در باززنده س��ازی اثار و فضاهای تاریخی
موجد نوعی رویکرد س��خت و شکننده در تهی
کردن خاطره مترتب بر تاریخی است که بر لوح
کالبد نگاشته شده است .در این نوع نگرش کالبد
صرفا به واسطه بازگردانده شدن به حال و فرم اولیه
دارای ارزش میراثی شده است .اما مبحث میراث
تاریخی ش��هر در عصر کالن شهرهای مدرن و
پست مدرن ،نمی تواند از فرمول های جهان شمول
و نظام های در برگیرنده روابط تولید و بازتولید کاال
و فرهنگ مستثنی شده و در یک اکوسیستم جدا،
صرفا توجهات را ب��ه مقوله حفظ فیزیکی اثار و
فضاها معطوف نماید .این نظام ها و جریان های
جهانی که با سومین انقالب تاریخ بشریت یعنی
انقالب اطالعات و پیدایش یک دهکده جهانی
گره خورده اند ،فهم ما را نیز از فضاهای ش��هری
در یک فرایند گریزناپذیر دچار دگرگونی و استحاله
کرده اند؛ این فرایند همان «تغییر» به منزله ویژگی
اجتناب ناپذیر قرن معاصر است .در مقابل نگرش
اول درباره میراث تاریخی شهرها ،اتخاذ رویکردی
متفاوتدرکشورهایاروپاییازقدمتیبیشازیک
قرن برخوردار است .جایگزینی رویکرد نگهداری
و حفاظ��ت در جهت تجدید حیات عملکردی و
توجه به نیازهای معاصر شهروندان؛ این جایگزینی
نوعی تالش برای اشتی دادن کالبد قدیمی شهر با
زندگی مدرن محسوب می شود .به این ترتیب ،در
یک بیان جسورانه ،کالبد قدیمی و میراثی شهر
با استراتژی های جدید نگهداری و حفاظت ،تبدیل
می شودبهعرصه ایبرایپیشبردتغییر«.تغییر»در
حقیقت همان محل مناقشه ای است که می باید در
نظام های «نظریه پایه شهری» و چشم انداز های
توسعه کالنشهرهای مدرن ،در میان رویکرد های
گوناگون مورد تببین بیشتر قرار گیرد .از این جهت
به این واژه عنوان «محل مناقش��ه» اطالق شده
است که اساسا شهر مدرن بودن ،منافاتی با شهر
تاریخی بودن ،ندارد و حال انکه غالبا این دو واژه در
تقابل دو گانه ،تداعی کننده فضاهای متباینی
یک ِ
هس��تند که وجود یکی احتماال مستلزم نابودی
دیگری اس��ت .انچه کالبد تاریخی را واجد معنی
جریان
و دارای قابلیت خاط��ره انگیزی می کند،
ِ
عملکردامروزینشهراست.یعنی«توانش»حیات
انسانیوفرهنگیبرایقشر هایمختلفجامعهدر
یکتسلسلزمانی .اساساخاطرهجمعیشهرهادر
پویایی کارکرد های مکان زنده می ماند و از تعدد
روایت هایی که مطابق با مقتضیات هر نسل خود را
باز تولید می کند رشد می کند .انچه که در هر روایت
به مثابه نخ تسبیح داستان ها را به هم پیوند می دهد،
کالبدی است که در برگیرنده زندگی مدرن و ساز
و کارهای ش��هری مدرن است که در حال تغییر
همیشگی اس��ت .جای تذکر و یاداوری در اینجا
هس��ت که در این رویکرد ،روش شناسی مرمت
شهری از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار
خواهد شد .روش شناسی که متضمن حفظ میراث
فرهنگ��ی و در عین حال تهی نش��دن فضاها از
عملکرد،اقتصادمبتنیبرتولیدوبازتولیدفرهنگیو
همچنینهویتشهرمدرنو ...است.احیاءبافت ها
تاریخی و قدیمی شهرها قبل از طرح چگونگی
مرمت اثار معماری می باید با طراحی شهری مکان
س��از و پدیدار شناسی فضاهای شهری مبتنی بر
مشاهده و تحلیل وضعیت موجود ،به یک هدف
ب��زرگ نائل اید :جاری ش��دن حیات ش��هری و
سرزندگی ،امنیت و هویت امروزین در کالبد دیروز!
والت��ر بنیامین در کتاب «پاری��س پایتخت قرن
نوزدهم» در توصیف رابطه متقابل گذشته و حال
در فضاهای ش��هری می گوید« :گذشته بواسطه
تصوی��ری که خود جزیی از ان اس��ت ،ردپایی از
امروز در متعالی ترین ش��کل خود پیدا می کند .و
این نفوذ منطقی ،این توانایی برای امروزی کردن
ارتباطات متقابل مربوط به گذشته ،ازمون درستی
کنش حال حاضر است .این بدان معناست که این
ِ
حال شمعی را روشن می کند که در
کنش ،زمان ِ
گذشته ساخته و پرداخته شده است» .
کافه کتاب
معماری و راز جاودانگی؛ راز بی زمان ساختن
«معماری و راز جاودانگی؛ راز بی زمان س��اختن»
عنوان کتابی است که از سوی انتشارات دانشگاه
ش��هید بهش��تی چاپ و توس��ط مهرداد قیومی
بیدهندی ترجمه شده است .این کتاب با مقدمه ای
زیبا از دکتر مهدی حجت شروع می شود؛ وی با
اشاره به سوابق نویسنده کتاب ،در مورد الکساندر
می نویسد« :الکساندر جزو معدود معماران معاصر
است که در مواجهه با معماری و شهرسازی سعی
دارد ب��ا پرداختن به مظ��روف راهی برای تدوین
ظرفبیابد…».جالباینجاستکهالکساندرخود
در کمک به خوانندگان کتابش اشاره کرده است
که دید کلی از مطالب کتاب می تواند در کمتر از
یک ساعت حاصل شود؛ چراکه مطالب مهم کتاب
با خطی متفاوت نوشته ش��ده است .کریستوفر
الکساندر ،از صاحب نظران مطرح حوزه ی معماری
و استاد معماری دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است .از
الکساندر چند کتاب به فارسی برگردانده شده است.
کتاب معرفی شده که انتشار و ترجمه ان در ایران
به مدت ها پیش باز می گردد [چاپ اول،]۱۳۸۱ ،
همچنانبرایبسیاریازمعمارانوعالقه مندانبه
نگاه هویتی به شهر و معماری ناشناخته و نخوانده
باقی مانده است .این نظریه پرداز نامی معماری ،که
در زمینهﻯ طراحی ،زبان خود را داراس��ت .در این
کتاب از روش طراحی و ساخت خود سخن به میان
می اورد .الکساندر ایضاح می کند که الگوها هستند
که در نهایت جهان ما را ﻣﻰسازند .در نگاه وی و با
نگرشی استعاری ،خود اتمﻫﺎ ،الکترونﻫﺎ ،پروتونﻫﺎ
و ...از الگوها تشکیل شدهﺍند .کریستوفر الکساندر
در تالش است که «زبان الگوها» را به مخاطبش
معرفی کند و ضمن معرفی این زبان بصری ،ما را
با پرسشﻫﺎیی عمیق و ساختاری درگیر ﻣﻰکند؛ از
جمله اینکه چرا در برخورد با طبیعت ،بناهای کهن،
بناهای روستایی یا ...احساس خوبی پیدا ﻣﻰکنیم،
احساسی که در شهرهای امروزی گم شده است.
انگار بعضی بناها زنده و برخی ﻣﺮدهﺍند .او در مورد
زنده بودن یا نبودن بنا ،شهر صحبت ﻣﻰکند .از نظر
او زنده بودن در گرو این است که نیروهای متضاد
در زمینه و بستر مشترک ،امکان ازاد شدن بیابند؛
که در این صورت سیستم زنده و خودبان خواهد بود
و در غیر این صورت مرده و خودویرانﮔﺮ .در میان
پژوهشگران معماری کمتر کسی را می توان یافت
که معماری را به مثابه یک فرمول تعریف شده و
منطقی بررسی کرده باشد .کتاب حاضر که شامل
۲۷فصل اس��ت ،حائز نگاهی موزون و روان به
مباحثیچونالگویفضا،زبان هایالگو،الگوهای
مشترک ،تکامل زبان مشترک شهر و شکل دادن
یک بنا از نگاه فرهنگی ،هنری ،اجتماعی و عامی
است.کتاب «معماری و راز جاودانگی؛ راز بی زمان
س��اختن» با قیمت روی جلد ۱۸۰۰۰تومان در
قفسهکتابفروشی هاوصفحاتاینترنتیفروش
کتاب موجود است .برای این که روش بی زمان
ساختن از کدام راه حاصل می شود و اینکه کتاب
الکساندر،کتابیستفلسفیبامثالﻫﺎیمعماری،
یاکتابیاستمعماریبامثالﻫﺎیفلسفی،مبانی
نظری این کتاب ریشه در کجا دارد و ،...بهترین
راه این است که کتاب را بخوانید.
10
رابطه فریدون اسرایی با موسیقی
سنتی چطور است؟
به عنوان یک ایرانی همیشه من به کسانی که من
را استاد خطاب کرده اند ،گفته ام که استاد خطاب
من و امثال من ،توهین به استاد شجریان است.
من همیشه شیفته کارهای ایشان هستم ایشان
انسان بسیار بزرگی هستند و حق به گردن تمام
مردم ایران دارند .حتی موس��یقی اصیل را شاید
بعضی ها با نام استاد می شناسند .ما همه از کودکی
با این نوع موس��یقی بزرگ می ش��ویم .اینگونه
می ش��ود که در تمام وجود ما این نوع موس��یقی
است و بعد از این نیز هر چه پا به سن می گذاریم
بیشتر شیفته این نوع موسیقی می شویم.
از دی�دگاه یک کارش�ناس فعال
در حوزه موس�یقی در حال حاضر
وضعی�ت موس�یقی س�نتی بهتر
است یا پاپ ،توضیح دهید؟
در سال 94بنده صحبتی کردم و گفتم سال 94
سال شکست موس��یقی پاپ در مقابل موسیقی
اصیل بود ،موسیقی پاپ ما متاسفانه سال هاست
ک��ه به بیراه��ه دارد م��ی رود ،بعد از ازاد ش��دن
موسیقی پاپ در کشور سخت گیری ها هم کمتر
شد .در سالهای 82و 83که بیشتر موزیسینها
روی اوردند به موس��یقی ش��ش و هش��ت من
برعکس همه رفتم البوم غریبه را بدون داش��تن
حتی یک ترک این چنینی منتشر کردم و این خود
مسیر جدیدی در موسیقی به وجود اورد .افرادی
که که قبل از سال 83موسیقی شان کالم خوبی
داشت و کارشان دارای یک پایه و اساس درستی
بود در موسیقی کمرنگ شدند .به هر صورت من
فکر می کنم از س��ال 84-85م��ا در حوزه پاپ
ضعیف عمل کردیم و س��لیقه مردم عوض شد و
موسیقی کوچه بازار بیشتر مورد استقبال مردم قرار
گرفت .یک س��ری صداهایی بیرون امد و مورد
عالقه قرار گرفت که باعث تعجب بود بر هر حال
س��لیقه مردم اس��ت و مردم هرچه دوست داشته
باش��ند زیاد می ش��ود ،ولی مردم همیشه درست
فکر نمی کنند .در سال قبل نیز جشنواره موسیقی
فجر استقبال از موسیقی سنتی و اصیل بی نهایت
بیشتر از موسیقی پاپ بود و من فکر می کنم این
شکست موسیقی پاپ در قبال موسیقی اصیل بود
انقدر موسیقی پاپ به بیراهه رفته که مردم دوباره
پناه به موسیقی سنتی اوردند.
شما اهنگی به نام گل هیاهو را خلق
می کنی�د که بعد از گذش�ت بیش
از ده س�ال هنوز ملودی ان بر س�ر
زبان هاست چه اتفاقی می افتد که
دیگر از این نوع اثار خلق نمی شود؟
ان زمان شرایط به چه گونه ای بود؟
خلق یک اثر هیت یا ماندگار چیزی نیست که
من هر زمان که اراده کنم س��اخته بشود شاید
ان زم��ان در فضای فکری ب��ودم که منجر به
خلق این اثر ش��د .شعر خوب نیز در ماندگاری
یک اثر بسیار تاتثر گذار است .البته بنده بعد از
گل هیاهو اهنگ سالم را هم ساختم که خیلی
م��ورد توجه ق��رار گرفت و «هن��وزم همونی»
در الب��وم اخرم و یا اهنگ عش��ق یعنی را که
مورد اس��تقبال قرار گرف��ت .به هر صورت من
س��عی کرده ام در هر البومم یک اهنگی داشته
باش��م که س��ر زبان ها برود ولی همه من را با
اهنگ«گل هیاهو» میشناس��ند .این نکته هم
باید اش��اره کنم که همیشه ترانه های عاشقانه
ماندگارتر است.
فکر می کنید افولی که در موسیقی
پاپ رخ داده مقصرش چه کسی
است؟ اهنگساز ،خواننده یا مردم؟
دقیقا همین اس��ت که ما کار خوب تولید نکردیم
حتی خود من هم بارها گفته ام درس��ت است که
به موسیقی پاپ ایراد می گیرم اما قبل از هر چیز
به خودم ایراد وارد می کنم .ما هم کار خوب تولید
نکردیم ،هر چند من در البوم اخرم «عشق یعنی»
در جشنواره موسیقی ما از پنج جایزه ،چهار جایزه
گرفت و در جشنواره موسیقی فجر که برای اولین
بار به موسیقی پاپ جایزه می دادند از سال 92تا
94از بین سه جایزه یک جایزه اش را من گرفتم
که بهترین البوم بود و این جایزه بس��یار بزرگی
برایم بود .وقت��ی ما نقد می کنیم باید از خودمان
شروع کنیم من اگر می گویم موسیقی پاپ خوب
عمل نکرده ولی خودم توانس��ته ام بهترین البوم
سال را تهیه کنم .تولید کردن هر شش ماه یک
البوم یا هر سال یک البوم کاری ندارد می شود در
عرض دو ماه هم یک البوم منتشر کرد ،ولی چه
فایده ای دارد وقتی مورد استقبال قرار نمی گیرد.
بعضی از خوانندگان معتقدند با این کار بیشتر دیده
می شوند و از مارکت کنسرت ها عقب نمی مانند.
کامال نظر اشتباه است که دارند .ما چرا دائما کار
تولید می کنیم که به روز باش��یم و ما را کنسرت
موسیقی
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
ن
ت
گف�گویتمفاوت«ه�رنمد»ابفریدونارسایی؛
شورعاشقی
علی نجفی
برخی از اهنگ های تولید شده فراتر از ژانر مربوط به خود پیش می روند و دیگر برای مخاطبین فرقی ندارد طرفدار کدام سبک از موسیقی هستند و ان اثر را بارها گوش
می دهند ،گذر زمان هم نمی تواند از محبوبیت و ماندگاری اهنگی که در دل مردم جای گرفته کم کند .در این میان اهنگ «گل هیاهو» اثر فریدون اسرایی نیز از همین دست از
اثار هست که با گذشت بیش از یک دهه بوی تازگی می دهد .شاید هر کس دیگر جای فریدون بود بعد از موفقیت البوم «غریبه» سعی در انتشار البوم های متعددی می کرد
ولی این خواننده مسیر دیگری را انتخاب کرد و بیشتر از انکه به کمیت توجه داشته باشد کیفیت براش مهم بود و همین وسواس و دقت در کارش باعث شده اثاری را که
تولید می کند خاص شود و حداقل در هر البومش یک اهنگ در جامعه فراگیر شود و مورد استقبال مردم قرار گیرد .اخرین البوم فریدون نیز با نام «عشق یعنی» توانست
عالوه بر جلب نظر مخاطبین جوایز بسیاری را در جشنواره های مختلف موسیقی ازان خود کند .عشق خصوصیت برجسته فریدون اسرایی است که نه تنها در صدایش
بلکه در وجودش جای گرفته و همین سوز و گداز عشق است که اثارش را متمایز می کند .خواننده ای که در استانه 60سالگی هنوز عاشقانه می خواند و وقتی صحبت به
عشق می رسد حال و هوایش عوض می شود ،تن صدایش تغییر می کند گویی که غرق در خاطرات تلخ و شیرین دوران عاشقی شده و چنان از ان دوران می گوید که فکر
می کنیم به تازگی تمام این مصایب و فراز و نشیب های عاشقی را پشت سر گذاشته است .فریدون معتقد است تمام اثاری را که خلق کرده بیانگر سرگذشت و زندگی اش
است .بعید می دانم اتفاقی بتواند او را ناامید کند و از عشق دور بدارد و با توجه به تمام شکست های عاطفی که برایش رخ داده همچنان امیدوار است که نیمه گمشده خود
را پیدا کند .در گفتگویی پیش رو عالوه بر بررسی افول موسیقی پاپ در سال های اخیر و اتفاقات برنامه «شب کوک» گریزی نیز به زندگی خصوصی این خواننده عاشق
پیشه زدیم و صحبت های جالبی را از وی در این باره شنیدیم که در ادامه خواهید خواند:
ببرند! اگر البوم بد باشد که ضرر ان خیلی بیشتر از
منفعت ان است .من خودم نتوانستم کمتر از سه
سال البوم تهیه کنم .االن یک سال است مشغول
جمع اوری ش��عر و ترانه هستم که تازه از امسال
ش��روع می کنم به تنظیم کردن .اگر عجله کنم
ضرر کردم .م��ا انقدر زمان نداریم که بتوانیم کار
بد تولید کنیم .سال گذشته موسیقی سنتی خیلی
بیشتر مورد استقبال مردم قرار گرفت و این نتیجه
افول موسیقی پاپ است.
به نظر شما ارتقای سطح فرهنگ
ش�نیداری م�ردم ب�ر عه�ده چه
کسانی است؟
یک زمان هس��ت یکس��ری تصمیم می گیردند
یک فضایی را در جامعه ایجاد کنند .مثال مافیای
کنس��رت گذار تصمیم بگیرد یک خواننده ای را
ببرند باال می برند ،بلیط هایش��ان را می فروش��ند
به ارگان های مختلف و جاهای مختلف راه های
مختلف خودشان را دارند ،وقتی شما دائما حضور
پیدا می کنید همه جا در ارگان های دولتی می روید
تبلیغ می شود و گاهی جنس های بی کیفیت را با
تبلیغات قالب می کنند.
اما ماندگار نیست.
دقیقا ماندگار نیس��ت .ک��االی نامرغوب خیلی
مواق��ع کار می کند ولی ماندگار نیس��ت به هر
حال س��لیقه مردم است این همه زمان رپ در
فضای موسیقی غربی فضای موسیقی را نابود
کرد ولی دلیل نمی شود که موسیقی خوبی بوده
در جامعه ما نیز این اتفاق می افتد ،سلیقه ش��ان
دوس��ت دارد این چنین خواننده هایی بخواننده،
همین االن یکسری از خواننده های غیر مجاز
و ی��ا رپ بخواهند کنس��رت بگذارند از همه ما
بیشتر می توانند کنسرت بدهند ولی تا چه مدت
می توانند س��الن را پر کنند .نمی ش��ود تقصیر
کس��ی انداخ��ت .اول از همه اینک��ه خواننده
باید یک تهیه کننده خوب داش��ته باشد که در
فضای فکری خودشان کس��ی باشد که بتواند
کمکشان کند هر چه تیم تهیه کنندگان بیشتر
می شود سالیق بیشتر می شود و کارشناسانه تر
می ش��ود به عنوان مثال اقای مرادخانی در کار
تهیه موس��یقی هستند بعد از گذشت چند سال
باید یک موسیقی خوب ارائه بدهند که بگویند
وقتی در کار بودیم این کارهای را تهیه کردیم
در بخ��ش موس��یقی س��نتی یا پ��اپ تولیدات
خودش��ان را هم داشته باش��ند تا االن نه صدا
و س��یما تولیدات خوبی داشته و نه ارشاد هیچ
گونه حمایتی نشده در این زمینه حضور اقایانی
مث��ل مرادخانی ی��ک نعمت اس��ت در بخش
موسیقی ایشان همیشه دید مثبت داشتند.
شما اش�اره به جشنواره موسیقی
فجر و جایزه باربد کردید که برای
اولین بار هم رخ داده است و البوم
«عش�ق یعنی» به عنوان بهترین
البوم موسیقی پاپ برگزیده شد،
ل�زوم این جایزه را ب�رای ارتقای
سطح موسیقی کشور چقدر مهم
می دانید؟
بس��یار اتفاق مبارکی رخ داده و به نظر من جایزه
باربد به جشنواره موسیقی فجر معنای واقعی داده
است .از طرفی به برگزیدگان این جشنواره انگیزه
مضاعفی برای ادام��ه کار و تولید اثر می دهد .در
کل باعث ارتقای سطح کیفی اثار نیز می شود.
فریدون چق�در از البوم «عش�ق
یعنی» رضایت دارد و اگر به عقب
برگردیم اهنگی هست که بخواهد
تغییر دهید؟
ش��اید همان ح��رف تهیه کننده ک��ه گفته بود
همان ده ترک کافی اس��ت .اگر برگردم عقب
ش��اید ان دو ترکی که تهیه کننده معتقد بودم
نباش��د بهتر است را برمی دارم .کال البومی بود
که نس��بت به فروشش که تا االن سه بار رفته
برای چاپ ،فروش��ش بد نب��وده و در خیلی از
نش��ریات بهتری��ن البوم انتخاب ش��د و جوایز
بس��یاری را در جش��نواره ها کس��ب کرد ،قطعا
معل��وم اس��ت که باید رضایت داش��ته باش��م.
خداروش��کر که البوم مورد توجه ق��رار گرفته
ول��ی درکل دو بخ��ش داریم ک��ه البوم خوب
باش��د و دیگر اینکه استقبال مردم در برنامه ها
و کنسرت ها کال به چه صورت است .امیدوارم
در بخش کنس��رت ها نیز بتوانم موفقیت کسب
کنم .به هر حال برای تولیدات خوب باید درامد
خوب هم داشته باشیم.
اش�اره کردید به بهروز صفاریان
عزی�ز ،می خواه�م بدان�م حضور
ایش�ان را چقدر در موفقیت البوم
موثر می دانید؟
ما یک تیم س��ه نفره هس��تیم .تهیه کننده ،اقای
صفاریان و من .به جرات می توانم بگویم من اگر
س��ه البوم داشته باش��م البوم اولم غریبه با اقای
صفاریان کار کردم ک��ه در ان اهنگ خیلی گل
کرد و در البوم اخرم «عشق یعنی» بود که مسلما
نسبت به البوم اول و سوم موفقیت بیشتری داشتم
ولی البوم دوم را هم خیلی دوس��ت دارم با اینکه
دس��ت تنها و بدون حضور اقای صفاریان و تهیه
کننده ب��ود و برای ان البوم ه��م زحمت زیادی
کش��یدم .ولی البوم اول و س��وم با حضور اقایان
بود البوم هایی را که با این تیم کار کرده ام موفق تر
بوده این غیرقابل انکار اس��ت صدردرصد حضور
اق��ای صفاریان و تهیه کنن��ده البومم را گارانتی
می کند.
نمی خواهی�د ن�ام تهیه کنن�ده را
ببرید؟
ایش��ان فقط تهیه کننده هس��تند دیگر شما هم
بگویدتهیهکننده.
فریدون در اس�تانه 60س�الگی
هنوز صدایش س�وزی سرشار از
عش�ق دارد ،این همه عش�ق در
صدای فریدون از کجا می اید؟
من زندگی عجیب غریبی داش��تم فکر می کنم
اگر داستان زندگی ام را بنویسم یک کتاب قطور
خواهد شد .من سابقه پنج جدایی داشتم که االن
باید بگویم شش جدایی شده است.
یعنی االن فریدون تنهاست؟
بله عش��ق اخرم مادرم بود که از دست دادم و به
رحمت خدا رفت .شکست های احساسی همیشه
تاثیرگذار هس��تند و یکس��ری اتفاقات سخت در
زندگی ام افتاده که ش��اید بی��ش از دیگران بوده
و اگ��ر افراد دیگری بودند تحمل نمی کردند ولی
من تحمل کردم ش��اید این س��وز در صدای من
هم برای همین اتفاقات و سختی هایی بوده ولی
چیزهای بس��یار زیبایی هم وجود داشته همیشه
زمانی که عمر می گذرد سختی ها را نگاه می کنید
مانند دوران س��ربازی می ماند که فقط خاطرات
قش��نگ برایتان باقی می ماند .با همه سختی ها
خاطرات خوب هم داش��ته ام زندگی ایم سرشار از
اتفاقات خوب و بد بوده است .شکست های زیادی
در زندگی خ��ورده ام و موفقیت ه��ای زیادی نیز
کسب کرده ام .می گویند کسی موفق خواهد شد
که شکست را تجربه کند من بارها بارها شکست
و سختی را تجربه کرده ام.
ای�ن شکس�ت از کج�ا می ای�د
مخصوصا در مس�ائل عاطفی ،ایا
رفتار و انتخاب خودتان در زندگی
باعث شکست هایتان شده است؟
شاید بیشتر اشکال از خودم بوده برای انتخاب هایی
که داشتم .نمی خواهم حتی یک کلمه از بدی ها
بگویم بیشتر ایراد و اشکال از خود من بوده ایراد
به کسی نمی گیرم فقط با کسانی بوده ام که شاید
برا ی هم ساخته نشد ه بودیم ادم ها همه برای هم
ساخته نشده اند شاید باالخره می گویند هر کسی
همزادی دارد که ممکن است در جوانی پیدا کند
یا مثل من در شصت سالگی پیدایش کند .من به
دنبال همزادم گشته ام اما هنوز پیدایش نکرده ام
به هر حال پنج جدایی تلخ داشتم و اخرین جدایی
هم از دس��ت دادن مادرم بود .بعضی ها می گویند
این سوز و این غم و این درد از کجاست می گویم
که من ادا در نمی اورم این چیزی که شما احساس
می کنید در صدای من اس��ت چیزی است که در
وجود من است.
یعنی اگر به گذشته برگردید این
انتخاب های عاطف�ی را نخواهید
داشت؟
نه؛ اینها کسانی هستند که همیش��ه در ذهن من
می ماند و همیش��ه دوستش��ان داشتم و دوستشان
خواهم داشت همشه بهترین خاطرات زندگی ام را با
انها داشتم و هیچ وقت از گذشته ام پشیمان نیستم.
باز این مسیر را می روید؟
شاید ..شاید اگر به گذشته برگردم برای همیشه
در فیلیپین بمانم من عاش��ق ان کشور هستم نه
اینک��ه به ایران بازنگردم ولی ب��ه جای کانادا به
فیلیپین می روم البته کانادا کش��ور سوم من بوده
اول ایران بودم بعد برای تحصیل به فیلیپین رفتم
و بعد یازده سال در کانادا بوده ام.
اولین عشقتان در فیلیپین بوده؟
بله
البوم اولتان ثمره ان عشق است؟
نه البوم هایی که در ایران خواندم اتفاقاتی بوده که
در ایران افتاده تقریبا این البوم ها داستان زندگی ام
اس��ت در ایران؛ ربطی به گذشته ام ندارد ربط پیدا
می کند به زمانی که از سال 98در ایران بوده ام.
از بین اهنگ هایتان کدام را بیشتر
دوست دارید و هنوز خاطراتان با
ان زنده می شود؟
یک��ی از اهنگ هایی که خودم خیلی دوس��ت دارم
اهنگ «کبوتر» است خاص ترین اهنگم همیشه
«غریبه»بودهوتاثیرگذارتریناهنگبرایمناهنگ
«هنوزم همونی» بوده که برای مادرم خوانده ام.
کم�ی از فضای عاش�قانه فاصله
بگیری�م ،ص�دا و س�یما اخی�را
رویکردش نس�بت به موس�یقی
عوض ش�ده و برنامه های مرتبط
بیش�تری مثل «شب کوک» تولید
کرده اس�ت .ش�ما بعن�وان داور
در ان برنامه حضور داش�تید این
رویکرد از نظر شما چقدر می تواند
به موسیقی کمک کند؟
یکسری از برنامه ها که راجع به موسیقی هست
مثل س��اعت 25ک��ه از قبل ب��وده و یا برنامه
ش��ب کوک که برنامه ای اس��ت که یک مقدار
الگو گرفته از غرب اس��ت یکس��ری می خواند
توجیه کنند که نیس��ت ولی هس��ت .همه چیز
غرب که بد نیس��ت خیل��ی چیزهای خوبی نیز
دارد ما االن چه چیز زندگیمان غربی نیست به
اطرافتان نگاه کنید! چه چیز ما الگوی از غرب
ندارد این برنام��ه اولین بار به نام امریکن ایدل
در امریکا ش��کل گرف��ت و برنامه ای که برای
اس��تعدادیابی است .کش��ور ما هم همین است
ای��ن برنامه با نام عرب ایدل هس��ت در ترکیه
هست در هندوستان حتی افغانستان هم هست
در همه جای کش��ورهای دنیا و اروپا نگاه کنید
از این برنامه الگوبرداری ش��ده ،برنامه ای است
که هم سرگرم کننده است هم بحث تخصصی
در خانواده ه��ا ایجاد می کن��د .اینکه بعضی از
این جوان ها فرصت دیده ش��دن پیدا می کنند
این جعبه جادویی چیز عجیب و غریبی اس��ت
من دیدم بچه هایی که فینال رفته اند برایش��ان
ف��ن پیج درس��ت کرده اند این نش��ان می دهد
چقدر دیده ش��ده اند چقدر ه��وادار پیدا کرده اند
این بچه ها اگر در ای��ن برنامه نمی امدند دیده
می ش��دند؟ در ای��ن را ه بعضی ه��ا عل��ی رغم
اس��تعدادی که دارند حذف می شود و هرچه به
فینال می رسیم و حواشی زیاد است ولی در کل
باید تشکر کرد از کسانی که اجازه دادند چنین
برنام��ه ای روی انت��ن برود .من بعن��وان داور
انتخاب شدم یک قراردادی بستم در دو مرحله
حاال در مرحله بعدی چه باش��م چه نباش��م از
این برنامه حمایت می کنم .در کنار این برنامه
خیل��ی اتفاق��ات خوبی هم در زندگ��ی ام افتاد.
همیش��ه گفته ام من بیس��ت و هفت سال کار
هنری کردهام ولی در عرض این چندماه دیده
شدم در خیابان ها که می روم می بینم مردم تازه
من را شناخته اند .از نظر اسم من را می شناختند
و ل��ی هیچگاه تصویری از من ندیده بودند ولی
االن ب��ا اخالق من با منش من با روحیه من با
صحبت های من یک اشنایتی بین من و مردم
ایجاد ش��ده به هرصورت م��ن ارزوی موفقیت
می کنم برای تهیه کننده این برنامه و همچنین
از مس��وولین صدا و سیما که اجازه دادند چنین
برنامه ای وجود داش��ته باشد و امیدوارم از این
دست برنامه ها بیشتر و بیشتر شود.
استعدادخاصیدراینبرنامهدیدید
که بگویید اینده خوبی دارد؟
چون برنام��ه اول بود و انتخاب این دویس��ت
نف��ر به درس��تی امک��ان پذیر نب��ود ولی االن
پ��س از اینکه ای��ن برنامه پخش ش��ده خیلی
از اس��تعدادهای خوب خیلی ه��ای که خواننده
هستند واکثر کسانی که می ایند کار خوانندگی
انجام می دهند و خوب بودند .داشتیم بچه هایی
که از نظر من استعداد خوبی داشتند.
از چهار نفری که به فینال رسیدند
نظر ش�ما روی کدام بود که باید
اول می شد؟
نظرات مختلفی بوده این بچه ها هرکدام در بعضی
مراح��ل خیلی خ��وب بودند هر مرحل��ه که جلوتر
می رفتیم و اهنگ ها عوض می شدند یک جاهایی
خیلیخوببودندیکجاهاییمتوسطمی شدندیک
جاهایی هم نه زیاد خوب نبودند .از این رو کسی که
اول شد کسی بود که در فینال خوب اجرا کرد.
پ�س نظر ش�ما ه�م روی «علی
پورصائب» بود؟
نف��ر اول هم خ��وب بود ولی نفر دوم س��هیل
سلیمانی اس��تعداد و پیکج یک خواننده را دارا
ب��ود و می تواند یک س��تاره ش��ود همه چیز را
دارا بود .س��تاره ش��دن فقط صدا نیست .صدا
یک قس��مت و یک عامل است؛ چهره ،لباس
پوش��یدن ،برخورد روی س��ن که چطور عمل
کن��د ،حائ��ز اهمیت و نش��ان می دهد یک نفر
ستاره هست یا نه .اقای علی پور صائب که اول
شد از چهره های خوب ان شب بود.
کنسرت خرم اباد چطور بود؟
این کنس��رت ب��رای من عجیب ب��ود من خیلی
جاهای دنیا س��فر کردم ام��ا در خرم اباد جایی را
دیدم که کامال ش��بیه س��وئیس بود واقعا تجعب
کردم و ت��ازه فهمیدم چرا به انجا می گویند خرم
اباد خیلی ش��هر زیبایی بود و باید بروید و ببینید.
کنسرت هم خیلی خوب بود اصال فکر نمی کردم،
این یکی از بهترین اجراهایم بود بخاطر ش��ور و
هیجان مردم و استقبال خیلی خوب بود.
از کنس�رت های بع�دی برایمان
بگوید از اردکان تا تهران؟
بله دهم اردیبهش��ت ماه کنس��رت در یزد شهر
اردک��ان داری��م و بعداز ان هفتم خ��رداد ماه هم
در تهران سالن نمایشگاه بین المللی با هوادارانم
یکنم .امیدوارم م��ردم بیایند و همانطور
دیدار م
که از البوم «عشق یعنی» استقبال کردند از این
کنسرت نیز استقبال کنند.
گردشگری
سهشنبه 7اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره 468
www.honarmandonline.ir
ج�اده ابریش�م ی�ا راه ابریش�م ش�بکه راه های
به هم پیوسته ای با هدف بازرگانی در اسیا بود که
خاور و باختر و جنوب اس�یا را به هم و به ش�مال
افریق�ا و خاور اروپا پیوند می داد؛ مس�یری که تا
س�ده پانزده�م میلادی به مدت ۱۷۰۰س�ال،
بزرگ ترین شبکه بازرگانی دنیا بود.
نص��رت اهلل تاجیک عض��و هیات مدیره صن��دوق احیاء در
س��خنرانی خود در کارگروه مرمت و احیاء بناهای تاریخی
ششمین اجالس بین المللی راه ابریشم مسیر جاده ابریشم از
طریق همکاری و سرمایه گذاری مشترک با بیان اینکه «در
چرخه اقتصاد جهانی هر کشوری دارای مزیت نسبی محلی
و منطقه ای ب��وده که باید با برنامه ری��زی و تدوین راهبرد
مناسب ان را به مزیت رقابتی بین المللی تبدیل کند» ،ادامه
داد :استراحت ،اقامت و گذراندن اوقات فراغت در کاروانسرا؛
تجربه جدیدی از ارتباط انسان با فضاهای سنتی در دوران
گردشگری مدرن و یا طبیعت گردی است .وی ورود بناهای
تاریخی و فرهنگی به چرخه بهره برداری اقتصادی با توجه
به قدمت بیش از 7هزار ساله ایران و بناهای تاریخی بیشمار
کشور را یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی از طریق
پویائی صنعت پذیرائی ،فراغت ،اس��ایش و تفریح بر شمرد
که می تواند در گردش��گری داخل��ی و خارجی تحقق پیدا
کند .تاجیک ادامه داد :بازسازی و احیای بناهای تاریخی و از
جمله کاروانسراها چندی است توسط سرمایه گذاری بخش
خصوصی و با مدیریت صندوق احیا و بهره برداری از اماکن
تاریخی و فرهنگی ش��روع شده اس��ت .این امر می تواند به
پیوند حوزه گردشگری به میراث گران بهای فرهنگی ملت
ایران کمک کرده و به توسعه صنعت گردشگری و تقویت
اقتصاد ملی و تجربه نوینی از زندگی در فضای سنتی منجر
ش��ود .این رویکرد باعث تبدیل تهدیدات ناشی از تخریب
میراث فرهنگی کشور به فرصت هائی برای توسعه بهینه زیر
ساخت های صنعت گردش��گری و رشته های وابسته ،ورود
سرمایه عظیم و راکد بناهای تاریخی ،مقاوم سازی اقتصاد و
توسعه کشور محسوب می شود.
مزایای طبیعت گردی و گردش�گری جاده ای در
ایران
وی در ادامه به توضیح مزایای طبیعت گردی و گردشگری
ج��اده ای در ایران پرداخت و در بیان این مزایا به مواردی
مانن��د «میهمان دوس��تی ،عطوف��ت ،تن��وع فرهنگی و
عالق��ه و ابتکارات م��ردم ایران در پذیرائ��ی از میهمانان
خارج��ی»« ،امنیت راه ه��ای ایران و دسترس��ی راحت و
ارزان گردش��گران ب��ه خدمات نس��بتا خ��وب و متنوع»،
«سیاس��ت سازمان های ذیربط برای عبور دادن جاده های
جدید از اطراف کاروانسراها»« ،شرایط جغرافیائی ،وسعت
س��رزمینی ،برخورداری از افتاب در طول س��ال ،تنوع اب
و هوا و تناس��ب ان برای گردش��گری جاده ای»« ،لذت
س��فر در جاده های ایران و تعامل ب��ا طبیعت گوناگون و
مواجه��ه با اث��ار تاریخی متعدد در طول س��فر»« ،اضافه
ک��ردن عنصر معماری و خدمات گردش��گری در طراحی
و اح��داث راه های ای��ران» و «نقش بی بدی��ل جاده های
ایران در گردش��گری و قرار گرفتن کاروانس��راها در کنار
انها» اش��اره کرد« .تاجیک» همچنین نقش کاروانسراها
در گردش��گری را در مواردی چ��ون «اثرات پیوند هویتی
از طریق تجربه زیس��ت در فضای س��نتی کاروانسراها در
ارضاء گردش��گران» و «وجود قابلیت تبدیل کاروانسرا به
زیس��ت اکولوژ یعنی مکانی زیس��تی با همه مظاهر بومی
ان منطقه مانند چاپارخانه هائی نظیر میبد یزد و زعفرانیه
س��بزوار» و «تبدیل مزیت نسبی گردشگری جاده ایی در
ایران به مزیت رقابتی و ایجاد یک برند جهانی» دانس��ت
و ادامه داد« :کاروانس��راها در دوران زندگی مدرن انسانها
به هتل ،متل ،میهمانپذیر و مکان های استراحت و اقامت
حتی کوتاه مدت و موقتی گردشگران تبدیل شوند و برند
گردش��گری جاده ایی ایران از این طریق ش��کل گیرد».
عض��و هیات مدیره صندوق احیاء گفت :در یک بررس��ی
اجمال��ی تعداد 130کاروانس��را در ایران تا کنون توس��ط
دولت تملک شده که حیطه عمل صندوق بوده و تعدادی
از انه��ا بصورت خدم��ات رفاهی بین راه��ی ،پذیرایی و
اقامتی به بخش خصوصی واگذار شده است.
مسیر جاده ابریشم و احیای کاروانسراها
وی در توضیح ارتباط احیاء کاروانسرا با پروژه جاده ابریشم نیز
توضیح داد :در مسیر جاده ابریشم نیز در ایران کاروانسراهای
زیادی برجای مانده اس��ت .سندهای تهیه شده از مسیرهای
جاده ابریش��م توس��ط معاونت گردشگری س��ازمان میراث
ن
برریس«ه�رنمد»ازاچل ش� هاوفرصت های�ت ب�دلیاجدهابر ی� ش�مبهمس ی�رگردشگری؛
الزاماتتوسعهمسیرگردشگریجادهابریشم
فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری حاکی از تعیین 3مسیر
زمینی و یک مسیر دریایی است .در طول مسیرهای زمینی
دولت 49باب کاروانسرا (با توجه به تعداد مشترکات سه مسیر)
تمل��ک کرده که 3باب در حال بهره برداری و 12باب ان با
حجم س��رمایه گذاری تقریبی 213هزار میلیون ریال (حدود
7میلیون دالر) برای احیا و بهره برداری به بخش خصوصی
واگذار ش��ده اس��ت که در حال مرمت هستند و 15باب ان
اماده واگذاری و 15کاروانس��رای دیگر نیز در شرف ورود به
روند مزایده هستند .تاجیک شهرهای قرار گرفته در مسیر اول
این کاروانسراها را سرخس ،مشهد ،نیشاپور ،سبزوار ،شاهرود،
دامغان ،س��منان ،گرمس��ار ،تهران ،ری ،کرج ،ساوه ،قزوین،
س��لطانیه ،زنجان ،میانه ،تبریز ،مرن��د و خوی معرفی کرد و
گفت :در این مسیر 26کاروانسرا در تملک دولت بوده که 4
کاروانسرا در حال مرمت 4 ،باب اماده واگذاری و یک باب نیز
در حال بهره برداری اس��ت و اسناد 25کاروانسرای دیگر در
شرف اماده سازی برای ورود به مزایده است .وی در توضیح
مسیر دوم به شهرهای سرخس ،مشهد ،نیشاپور ،طبس ،یزد،
نائین ،اصفهان ،شیراز ،اهواز و خرمشهر اشاره کرد و افزود :در
این مسیر 20کاروانسرا در تملک دولت بوده که 4کاروانسرا
در حال مرمت 5 ،باب اماده واگذاری و اسناد 25کاروانسرای
دیگر در ش��رف اماده س��ازی برای ورود به مزایده است .این
عضو هیات مدیره صندوق احیاء با اشاره به مسیر سوم که از
شهرهای سرخس ،مشهد ،نیشاپور ،سبزوار ،دامغان ،سمنان،
تهران ،ری ،س��اوه ،قزوین ،همدان ،کرمانشاه ،قصرشیرین و
مرز خسروی می گذرد ،توضیح داد :در این مسیر 33کاروانسرا
در تملک دولت بوده که 4کاروانس��را در حال مرمت 6 ،باب
اماده واگذاری و 2باب نیز در حال بهره برداری است و اسناد
35کاروانس��رای دیگر در شرف اماده س��ازی برای ورود به
مزایده است .به گفته تاجیک مسیر دریایی جاده ابریشم نیز
در مس��یر بنادر چابهار ،کنارک ،جاسک ،میناب ،بندر عباس،
بوشهر و ابادان قرار داشته است.
چالش ها و فرصت ها
وی در بخ��ش دیگ��ری از س��خنان خود م��واردی چون
«اثرات ش��رایط اب و هوایی کش��ور و قدمت زیاد بناهای
تاریخی بر خطر فرسودگی و تخریب انها» و «عدم امکان
تخصیص بودجه زیاد مورد نیاز برای احیاء و مرمت بناهای
تاریخی بدلیل وجود سایر اولویت های اساسی کشور» را از
چالش های پیش روی احیاء کاروانسراهای مسیر راه ابریشم
بر شمرد .نصرت اهلل تاجیک در بیان فرصت های این موقعیت
نی��ز گفت :مرمت ،احیاء و بهره برداری از بناهای فرهنگی و
تاریخی می تواند منجر به توسعه زیر ساخت های گردشگری
ش��ده و این امر به نوبه خود س��بب اجرای سیاس��ت های
خوداتکایی و مقاوم سازی اقتصاد در کشور شود .وی با بیان
اینک��ه «ورود بناهای تاریخی به چرخه اقتصادی و صنعت
گردشگری باعث ایجاد صرفه اقتصادی و سود اوری حاصل
از مشارکت بخش خصوصی شده و تداوم حیات این بناها را
تضمین می کند» ادامه داد :توسعه صنعت گردشگری دارای
پیامدهای مثبتی نظیر ایجاد اشتغال و تقسیم عادالنه درامد
مولد داخلی و خارجی بین بخش��هایی دارد که به گردشگر
خدمات ارائه می دهند.
نق�ش صن�دوق در توس�عه زیرس�اخت های
گردشگری
تاجی��ک همچنین ه��دف صندوق احی��اء را «پیوند میراث
فرهنگی کش��ور با صنعت گردشگری» دانست و اخذ رتبه
اول ای��ران در صنع��ت گردش��گری از طریق ظرفیت های
تاریخ��ی و فرهنگی در 1404را به عنوان چش��م انداز این
مجموع��ه معرفی کرد .وی با بیان اینکه ماموریت صندوق
احیاء «تبدیل مزیت نس��بی گردش��گری جاده ای ایران به
مزیت رقابتی و برند سازی جهانی برای این صنعت ایرانی»
است« ،برند سازی جهانی برای صنعت گردشگری جاده ای
کریدور مهم و جهانی باشد.
رئیس جامعه تورگردانان با اشاره به اینکه چندسالی است که
راه ابریشم مورد توجه قرار گرفته ،می گوید« :ما نیز در مسیر
بهره برداری از این پتانسیل عظیم گردشگری ،تورهایی را با
هدف معرفی این مسیر و جذابیت های ان تعریف کرده ایم».
پورفرج به برگزاری مسابقات دوچرخه سواری و موتورسواری
در امتداد این مس��یر اشاره و اظهار می کند « :نقش ایران در
رونق این مس��یر گردش��گری غیرقابل انکار است؛ چرا که
ایران در میانه این مسیر قرار گرفته و احیای این مسیر بدون
شرکت و حضور ایران در طرح های مربوط به بازتعریف این
جاده امکان پذیر نیس��ت » .وی ادامه می ده��د« :برگزاری
ایران» و «تامین زیرساخت های الزم گردشگری جاده ای با
سرمایه گذاری بهینه بخش خصوصی» را به عنوان راهبرد
و سیاست صندوق احیاء برای بهره برداری از کاروانسراهای
مسیر جاده ابریشم برشمرد .این عضو هیات مدیره صندوق
احیاء همکاری صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی
و فرهنگی با بخش خصوصی داخلی و خارجی و بهره گیری
از ظرفیت های مادی و معنوی تاریخی و فرهنگی کش��ور
را زمینه س��از ایجاد اشتغال ،امنیت و توسعه بومی ،متوازن و
پایدار ش��ده برشمرد که می تواند کشور را روی ریل توسعه
اقتصادی قرار دهد .وی گفت :به دلیل پیامدهای مثبت این
رویکرد برای پویایی اقتصادی ،نگرش یاد شده را به نگرشی
حاکمیت��ی و فرا دولت��ی تبدیل خواهد کرد ک��ه باید همه
سازمان ها و نهادهای کشور در تحقق این رویکرد بکوشند و
در صدد بسیج همه منابع ممکن برایند.
ب�رای رون�ق گردش�گری راه ابریش�م بای�د بر
افزایش مدت زمان اقامت گردشگران در کشور
تمرکز کرد
ابراهی��م پورف��رج رئیس جامع��ه تورگردانان معتقد اس��ت
برای رونق گردش��گری راه ابریش��م باید بر افزایش مدت
زمان اقامت گردش��گران در کش��ور تمرکز ک��رد .به گفته
ابراهیم پورفرج ،س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردش��گری به عنوان متولی این صنعت در کشور ،موظف
به ایجاد بس��ترهای مورد نیاز برای تقویت زیرساخت ها در
شهرهایی اس��ت که این جاده از انها می گذرد .احیای جاده
ابریش��م با هدف گس��ترش ارتباطات فرهنگی و به تبع ان
ایجاد بس��ترهای الزم برای تقویت صلح و دوس��تی میان
ملل منطقه ،توس��عه گردش��گری و تقویت جوامع محلی،
ایجاد اش��تغال و درامدزایی پایدار ،چند سالی است که مورد
توجه کشورهای واقع در مسیر راه ابریشم قرار گرفته است.
برنامه «راه ابریشم» همچنین در دستور کار سازمان جهانی
گردش��گری قرار گرفته و هرسال نشستی با هدف بررسی
موضوعات پیرامون این راه ،برگزار می ش��ود؛ نشس��تی که
شش��مین دور ان در ایران و در ش��هر ارومیه برگزار شد تا
عالوه بر نشان دادن عزم ایران برای احیای این راه ،محملی
برای تبادل نظر کش��ورهای عضو و تعیین راهبردهای اتی
برای تحقق اهداف مورد اجماع کش��ورها در بازتعریف این
نشس��ت های مربوط به جاده ابریش��م ،همکاری های میان
کشورهای واقع شده در این مسیر را امکان پذیر ساخته و منجر
به ارائه تعریفی جدید از کاربرد و کارکرد این جاده و احیای
کاروانس��راها و دیگر امکانات موجود در این مس��یر خواهد
ش��د ».پورفرج با تاکید بر لزوم اهتمام متولیان گردشگری
کش��ور بر توجه به پتانس��یل های جاده ابریش��م در جهت
توسعه صنعت گردشگری و رونق کسب وکارهای مرتبط با
ان ،معتقد است ک ه دستیابی به اهداف برنامه پنجم توسعه
برای جذب حداکثر تعداد گردشگر و نیاز کشور برای تعریف
فعالیت های پایدار اقتصادی که کشور را از رکود خارج کند
و به توانمندی جوامع محلی و محروم منجر شود ،می تواند
از طریق بهره گیری از پتانس��یل های این مسیر نیز صورت
گی��رد .او تاکید می کند« :کش��ورهایی در این حوزه موفق
خواهند بود که با ایجاد انگیزه های الزم برای گردش��گران
م��دت زمان اقامت را در سرزمینش��ان افزایش دهند ».این
فعال گردشگری خاطر نشان می کند« :در واقع گسترش و
پیشرفت این مسیر گردشگری تنها در گرو فعالیت های یک
کشور نیست و همه کشورها به واسطه منافع مشترکی که از
رونق این مسیر می تواند عایدشان شود ،در احیای ان نقش
خواهند داشت .از این رو تفاوت در میزان به ره گیری از منافع
11
این مسیر و استفاده از این ظرفیت بستگی به تالش کشورها
در طوالنی تر کردن زمان اقامت گردشگرانی دارد که از این
مسیر بازدید و طی ان از سرزمین انها نیز عبور خواهند کرد.
الزامات توسعه مسیر گردشگری ابریشم
این فعال بخش خصوصی یاداور می ش��ود« :در بسیاری از
این شهرهای مسیر ابریشم ،امکانات پذیرایی از گردشگران
وجود دارد؛ اما انچه در این میان مهم اس��ت ،نحوه ارائه این
خدمات اس��ت ».پورفرج در توضیح بیشتر می گوید« :وجود
بازارهای قدیمی و س��نتی و همچنین کاروانسراها ،ازجمله
زیرساخت ها و جاذبه هایی هستند که در صورت بازنگری در
نحوه بهره برداری از انها می توان گردشگران زیادی را برای
بیشتر ماندن در کشور راغب کرد ».وی احیای کاروانسراها و
دیگر اماکن قدیمی در این مسیر را از جمله اقدامات مهمی
می داند که با واگذاری به بخش خصوصی می تواند س��هم
بسزایی در جذب گردشگران داشته باشد .این تورگردان تاکید
می کند« :بسیج همه استان هایی که در مسیر جاده ابریشم
قرار می گیرند ،گام ابتدایی سازمان گردشگری برای ورود به
این بازار اس��ت ».به اعتقاد پورفرج ،نهاد متولی گردشگری
کش��ور تنها با برگزاری جلسات استانی و تشکیل ستادهای
استانی با ریاست اس��تانداران و فرمانداران و مشارکت همه
ارگان های درگیر در امر گردش��گری ،خواهد توانست از این
فرصت پیش امده نهایت استفاده را ببرد و صنعت گردشگری
کشور را از رهگذر این امکان متحول کند.
اهتمام عملی دولت به احیا جاده ابریشم
جاده ابریشم زمینه ساز تحوالتی گسترد ه در مسیر عبوری
خود بوده و حاال هم به نظر می رسد که همچنان تحوالت
دیگری را رقم می زند .این جاده با اتصال ش��رق به غرب،
تعامالت فرهنگی و تجاری میان ملل را توس��عه داده و تا
یکی دو قرن اخیر ،نقش مهمی در پیوند میان قومیت ها و
زایایی و تحوالت فرهنگی داش��ته است .گرچه این مسیر
در ابتدا با هدف تس��هیل مراودات تجاری و بازرگانی شکل
گرفته بود؛ اما در نهایت مناس��بات فرهنگی و انسانی را نیز
به ش��دت متاثر س��اخت؛ تا انجا که در بررس��ی تاریخ این
منطقه ،نادیده انگاش��تن نقش این جاده اش��تباهی فاحش
است .امروز این جاده ،با وجود انکه دیگر در مسیر ارتباطی
میان کش��ورها شکل و مفهوم گذش��ته خود را ندارد ،اما از
منظری دیگر مورد توجه کش��ورهای منطق��ه قرار گرفته
است .گردشگری یکی از عمده کاربردهایی است که امروزه
این راه را در اختیار کشورها قرار می دهد.
رئیس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
نیز در پیامی به ششمین نشست اعضای برنامه راه ابریشم
سازمان جهانی گردشگری یاداور شد که کشورهای مسیر
کمربند جاده ابریش��م ،ظرفیت بالقوه عظیمی دارند که در
ص��ورت همگرایی و همکاری دولت ها و ایجاد س��ازه های
ژئوپلیتیک��ی منطقه ای ب��ا یکدیگر ،مب��ادالت اقتصادی،
فرهنگی و حتی سیاس��ی جهان امروز را تغییر خواهند داد.
به اعتقاد مسعود سلطانی فر برای بسیاری از کشورهای راه
ابریشم ،راه جهانی ش��دن با راه ابریشم پیوند خورده است؛
به طوری که سیاست و برنامه های دولت ها به سرمایه گذاری
و باز افرینی این راه معطوف شده است .وی در ادامه تصریح
کرد که با این رویکرد ما با نگاهی کامال مثبت ،در پی تعامل
گسترده با کشورهای ذی نفع برای احیای جایگاه اقتصادی
و فرهنگی جاده ابریشم و به طور خاص مصمم به بازافرینی
تمام ظرفیت هایی هستیم که به نوعی می تواند موجب رشد
و توسعه گردشگری در ایران و منطقه شود.
حاال قرار اس��ت بعد از این نشس��ت مذکور جدیدترین نسخه
راه ابریشم تدوین و در دستورکار کشورهای عضو قرار بگیرد.
چنانچه در پنجمین دور این نشست ،که سال گذشته در شیان
چین برگزار شد ،بر سه محور تبلیغات و بازاریابی جاده ابریشم
برای جذب توریس��ت ،احیای کاروانسراها و ابنیه قدیمی برای
جذب گردشگر در حاش��یه جاده ابریشم و تسهیل در خطوط
جاده ای ،ریلی و هوایی تاکید شد .فعالیت های مرتبط با احیای
مس��یر ابریشم و رونق گردش��گری که نتایجی فراتر از رونق
اقتصادی برای کشورها و منطقه به همراه خواهد داشت ،از دو
جنبه قابل تامل است .نخست رایزنی و همکاری کشورهایی که
در این مسیر قرار گرفته اند برای تعریف یک برند برای این جاده و
دوم ،فعالیت ها و برنامه های هر کشور باهدف افزایش مدت زمان
اقامت گردش��گران این مسیر در ان سرزمین و ایجاد احساس
خوب در انها برای تکرار سفر خود به ان کشور و بازدید از دیگر
جاذبه های گردشگری ان منطقه؛ نکته ای که در این برهه باید
مورد توجه مسووالن گردشگری کشور قرار گیرد و فعالیت انها
را بیش از پیش به مراحل اجرایی نزدیک کند.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :اشراق قلم پارسه
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
شماره 468سه شنــبه 7اردیبهشت ماه 1395
دوست راستین کسى است که نسبت به عیبهایت
نصیحت و خیرخواهى کند و پشت سرت ،ابرویت را
مقدم بدارد و ایثار کند.
حفظ کند و تو را بر خویش ّ
هر که شد محرم دل در حرم یار بماند
وان که این کار ندانست در انکار بماند
اگر از پرده برون شد دل من عیب مکن
شکر ایزد که نه در پرده پندار بماند
نگاهی به مستند «رویای دم صبح» به
کارگردانی مهرداد اسکوئی به بهانه
اکران در جشنواره جهانی فیلم فجر:
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
حضرتعلی(ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
عکس روز
اواقتشرعی
ایین عزاداری سالروز شهادت حضرت احمدبن موسی شاهچراغ(ع)
ISO 9001 : 2008
امین برنجکار
13:02
19:46
20:05
4:45
6:17
سال1395
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز نمایشگاه کتاب
جواد طریقی اکبرپور
درد مشترک!
یاسمنخلیلی فرد
نقشی که مهرداد اسکوئی در مستندسازی ایران
ایفا می کند و حضور پررنگ او در سینمای مستند
ای��ران غیر قابل کتمان اس��ت .ب��ه رغم این که
س��ینمای مس��تند ایران همواره از غنای باالیی
برخوردار بوده اس��ت ،این ژان��ر از فیلم ها عموم ًا
بس��یار مهجور و نادیده باق��ی می مانند .مهرداد
اسکوئی در «رویای دم صبح» ،مثل همیشه ،به
سراغ سوژه ای بدیع می رود :زندگی دخترانی که در
کانون اصالح و تربیت زندگی می کنند .ان چه در
کارهای اسکوئی حائز اهمیت است زاویه ی ورود
او به موضوع اس��ت .اسکوئی به طرزی جادویی
حضور دوربی��ن را در فیلم های خ��ود ناملموس
می کن��د؛ او به ق��دری به س��وژه هایش و دنیای
درونی ان ها نزدیک می ش��ود که گویی دوربینی
میان فیلمساز و پرس��وناژ قرار ندارد .واضح است
مستندساز ،برای رسوخ به دنیای درونی هر یک
از کاراکترها وقت و زمان بسیاری را سپری کرده
است .او با هر یک از شخصیت ها اشنایی عمیقی
دارد و ب��ا پرس��ش هایی هدفمند و هوش��مندانه
و در عی��ن حال با حفظ لح��ن صمیمانه ی خود
درون فیلم می کشاند.
شخصیت ها را به ارامی به ِ
او می داند چ��ه بخش هایی از گفته ها و خاطرات
پرسوناژها باید برجسته شوند و تالش می کند با
تسلط بر فکر و احساس شخصیت ،او را به همان
سمت و سو بکش��اند .به عبارتی فیلمساز خوب
می داند به شکل باید پوسته ی سخت شخصیت
چنین افرادی را چه طور بش��کند و به درونشان
نف��وذ کند .به همین جهت فیل��م عمیق ًا عاطفی
است .منظور از نفوذ به درون این شخصیت ها تنها
این نیست که ان ها بیایند و رازهای مهم زندگی
خود (مث ً
ال ماجرای تعرض شوهرخاله ی خاطره به
او ،یا ارتکاب به قتل پدر از س��وی سمیه و )...را
برمال کنند ،بلکه بیش��تر این است که خودشان
باشند و با دیگران وارد گفتگو شوند.
ثبت لحظات روزمره ی دختران ،به زیبایی تضادها
و تقابل احساس��ات و درونیات ان ها را به تصویر
می کشاند .ادبیات کالمی برخی از دخترها ،مث ً
ال
شقایق ،طبق اعترافاتی که بعداً می کند تنها برای
بقای او در خیابان و محیطی ست که می بایست
در ان سر می کرده .رقص و شادی و اواز خواندن
دخترها ظاهراً فقط و فقط وس��یله ایس��ت برای
درون خس��ته و ازرده ی ان ها که
پرده پوش��ی از ِ
بعضیهایشان کوچکترین انگیزهایشان را هم برای
زنده ماندن از دس��ت داده ان��د و همچنان بر این
باورم که مهارت اسکوئی در ان است که می تواند
ش��خصیت ها را با اعتقادات و باوره��ا و رازهای
خودش��ان جلوی دوربین بکش��اند و نقابی را که
ان ها برای پوشاندن افکار و رازهای درونشان به
کار می برند پس بزند .بدین ترتیب تماشاگر با غم
ان ها غمگین و با شادی شان شاد می شود .تلخی
زندگی این دختران ،چیزی به جز حقیقت نیست
و همین امر تحمل ان را بر بیننده دشوار می کند.
شاید اگر مخاطب می دانست که دارد «فیلم» به
معنای «یک نمایش از چیزی که واقعیت ندارد»
می بیند از کنار بسیاری از جزییات فیلم به راحتی
می گذش��ت اما «رویای دم صبح» برش هایی از
واقعیت زندگی افرادی ست که در همین جامعه
زندگی می کنند و شاید روزانه ده ها نمونه از ان ها
را اطراف خود ببینیم.
تدوی��ن فیل��م از دیگ��ر برگ های برن��ده ی ان
اس��ت .فیلمی مثل «روی��ای دم صبح» نیازمند
مونتاژی حرفه ایست که به ریتم کار لطمه نزند
و یکدس��تی ان را از بین نبرد .اس��کوئی تالش
می کن��د تا با انتخاب نماهایی درس��ت و چینش
درست صحنه های فیلم در کنار یکدیگر به همان
مفهوم مورد نظرش که در فیلم نیز از زبان بعضی
پرسوناژها بیان می شود دست یابد و ان «موقعیت
مش��ترک» یا به زبان س��اده تر «درد مشترک»
این دخترهاس��ت .صحنه ی صحب��ت دخترها با
تلفن (درواقع با خانواده هایش��ان) چند بار در فیلم
تکرار می ش��ود و هر بار ش��اهد رنجش دختران
و کلنجار رفتن ان ها با خانواده هایش��ان هستیم.
چنین صحنه هایی که به قصد مش��ابه س��ازی
در فیلم تکرار می ش��وند درخش��ان اند و در عین
انسجام بخشیدن به فیلم ،مستندساز را به پیام
مدنظرش نزدیک می کنند .بی تردید اکران فیلم
«رویای دم صبح» یکی از بهترین رویدادهای
جش��نواره ی بین المللی فیلم فجر بود و کاش
فرصتی برای اکران گسترده تر مستندهایی این
چنین ارزش��مند برای مستندس��ازان حرفه ای
وکاربلدی چون مهرداد اسکویی ایجاد شود.
مراسمعزاداریبهمناسبتسالروزشهادتحضرتاحمدبنموسی(ع)باحضوراقشارمختلفمردمدرحرممطهرشاهچراغبرگزارشد.
1
طراح جدول :رسول نادری
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
1ا
1
2ب
3د
4ر
5م
6ا
7ن
8ی
9
10م
11ا
12ه
2
ح
ر
ا
ا
ن
ن
ع
د
م
ا
ن
ی
ر
ا
7
ل
8
ی
ا
و
ن
خ
ا
ر
ن
ی
ت
ا
ا
ن
ا
ن
ا
ی
س ل
ی
م
و
ا
س
ر
ب
ا
ر
و
ا
گ ا
ک ر
ا
ق
م
ک
د
س ل
ا
ش ر
ر
م
ه
ا
ن
د
ا
ا
ر
ی
س
ل
ا
ا
م
م
ا
و
ا
ل
ی
ل
ی
ه
ا
ی
ا
و
ا
ر
ف
ا
س ر
ه
ق
ل
ه
ا
ن
ش
ق
و
ا
م
ا
م
ا
ف ت
5
6
7
د
ی
ر
و
ی
ا
ا
ی
ن
ا
ح
ب
ل
ر
ی
ب
ن
ک ر
د
ن
ص
4
ش م
ا
س
3
15 14 13 12 11 10 9
ب
13ع
14س ر
15ل
3
س ا
4
5
6
2 1
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
8
ف
9
ک ر
ا
م
ن
ا
10
ن
11
13
ر
و
د
ی
د
ا
خ
ا
ر
12
14
افقی:
15
-1چهره موردنظر-سایه-2جزیره ای درکشورمان-برودت-محل ارد
گندم-3بزرگ وتنومند-ازبین رفتن دراثرگذشت زمان-ماده ای خوشبوشبیه
مشک-4ازوسایلپرواز-جانشین-مظهراستقامت-5خرساسمانی-رشته
دراز-پیشگاه خانه-ازگلها-6حرف ندا-ماه کارمندی-7بانگ بلند-وسیله ای
درنقاشی-8روح جاری!-ازماههای رومی-9محبس-مجسمه-10چین وشکن-
گربه عرب-11بیماری-گوشه وساحل-درحال دویدن-کاله انگلیسی-12وقت
وهنگام-سیاهرگ-اول شب-13تخت پادشاهی-کارها-دوباره کاری
-14بافندگی-شهرکرمان-زندگیچادرنشینی-15دوستان-ازاجراهایش
عمودی:
-1ماهردرکارها-بااین مجری برنامه برنامه اجرامی کرد-2صندلی اسب-درون نیست-سوسن
زرد-3مرکزمرکزی-دستهای عرب-امربه نیاوردن می کند-4کتاب شاعران-شهری دراستان اصفهان-
امیدواری-5بیخ ریواس-مکر-پول ژاپن-6گرداگرددهان-حرف فاصله-نظرات انتخاباتی-7باغ
شیراز-غذایی ازتخم مرغ-8امروزی وپیشرفته-سرگیجه-9مالقات –موسم کاروفعالیت-10پهلوان-
پرحرفی-باران اندک-11عالمت مفعولی-پدرکودکانه-نوعی خواندن قران-12درخت تسبیح-
عیدمذهبی-محروم-13گاومیشتبتی-نشریه-نوعیپارچه-14مشهور-اتش-میوهتلفنی-15دراین
شبکه استانی نیز مجری بود-شهراذری