روزنامه هنرمند شماره 483
روزنامه هنرمند شماره 483
روزنامه هنرمند شماره 483
علیلهراسبیخوانندهموسیقیپاپ
صدای خاص!
10
سه شنبه 28اردیبهشت ماه 1395سال نهــم شماره483
12صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
w w w . h o n a r m a n d o n l i n e . i r
گزارش «هنرمند» از جشن اختتامیه «شهرزاد»
«شهرزاد»الگوییبرایرسانهملی
4
گفتگوی «هنرمند» بامحمدجوادسجادی:
هرچهبومی ترجهانی تر
گفتگوی«هنرمند»باسولمازحدادیان،
مترجم «کاپا به جنگ می رود»
هیچ هنرمندی
تکرار شدنی نیست
از بلدیه تا شهرداری
از مدیریت هرمی تا مدیریت افقی!
3
9
ارزانی یا گرانی سفر ،کدام به نفع کشور است؟
مرور مهم ترین رویدادهای تئاتری از نگاه «هنرمند»؛
«جام حسنلو» در موزه ایران باستان و ...
گام دوم نگارخانه ای به وسعت یک شهر
۲هزار سازه تبلیغاتی هنری در شهر
امیرتوده روستا کارگردان فیلم«پات»
در گفتگو با «هنرمند»
11
5
8
ساعد سهیلی و مصطفی ساسانی در نمایی از فیلم «پات»
درباره مسایل پس روی صنعت گردشگری ایران؛
5
مخاطبقصه هـای
نخ نما را نمی پسندد
6
فرهنگ و هنر
2
ق
خ�رداد
حممدخزایعد ب� ی�ر ج� ش�نواره ی
ب�ن امللیلیفملم�اومت ب
تاکنون 67کشور متقاضی حضور
درجشنواره بین المللی مقاومت شدند
دبیرخان��ه مس��ابقه بین المل��ل چهاردهمی��ن
جشنواره بین المللی فیلم مقاومت در این دوره
با اس��تقبال کم سابقه سینماگران و فیلمسازان
متقاض��ی جه��ان روبرو ش��ده اس��ت .محمد
خزاعی دبیرجشنواره بین المللی فیلم مقاومت
با اع�لام این خبر اف��زود :برغم اینکه بیش
از ی��ک ماه از زمان ارس��ال اثار طبق فراخوان
بخش بین الملل جشنواره باقی مانده ،تاکنون،
س��ینماگران و فیلمس��ازان 67کش��ور جهان
متقاضی شرکت در بخش های مختلف مسابقه
بین الملل جش��نواره ش��دند این در حالی است
ک��ه هنوز تا 31خرداد ماه اینده مهلت دریافت
اثار این بخش باقی مانده اس��ت .به گفته وی؛
برگزاری موفق سه دوره گذشته این جشنواره
در بعد بین المللی در کن��ار برگزاری 47هفته
فیلم مقاوم��ت در کش��ورهای مختلف و نیز،
هماهنگی و رایزنی های به عمل امده از سوی
کمیته بین الملل این دوره جش��نواره زمینه ساز
این حجم از استقبال سینماگران خارجی شده
است .وی با اش��اره به تداوم روند دریافت اثار
از سوی دبیرخانه جشنواره از جمله کشورهایی
که تاکنون ،فیلمسازان ش��ان تقاضای حضور
داش��ته اند و فیلم ارسال کرده اند به این ترتیب
اعالم ک��رد :امری��کا ،هن��د ،الم��ان ،ترکیه،
انگلستان ،ایتالیا ،فرانس��ه ،کانادا ،عراق ،مصر،
اسپانیا ،بلژیک ،سوریه ،روسیه ،اندونزی ،برزیل،
فیلیپین ،س��وئد ،ارژانتین ،کره جنوبی ،پرتغال،
افغانس��تان ،یونان ،لبنان ،مکزیک ،صربستان،
فلسطین،بنگالدش،اسلووانی،اکراین،سوئیس،
مراکش ،هلند ،لهس��تان ،البانی ،بلغارس��تان،
چین ،مالزی ،انگوال ،اردن ،ارمنستان ،اتریش،
استرالیا ،شیلی ،الجزایر ،فنالند ،کرواسی ،ایرلند،
قزاقستان ،سریالنکا ،پرو ،پروتوریکو ،رومانی،
تایوان(،چی��ن تایپ��ه) ،امارات متح��ده عربی،
بوسنی و هرزگوین ،بالروس ،قبرس ،جمهوری
چک ،اس��تونی ،هنگ کنگ ،میامار ،نیجریه،
نروژ ،نپال ،پاناما ،پاکستان و ...دبیرچهاردهمین
جش��نواره بین المللی فیلم مقاومت همچنین،
طراح��ی موضوعات بین الملل��ی و پیش بینی
تن��وع و تعدد مضامین در س��اختار محتوایی و
رویکردهای جشنواره را از دیگر عوامل استقبال
س��ینماگران عنوان کرد و خاطر نشان ساخت:
در این دوره جش��نواره برای نخستین بار سراغ
موضوعاتی رفته ایم که س��ابقه نداش��ته است.
مقابله با تبعیض نژادی و خشونت پلیس امریکا
با رنگین پوس��تان /معرفی شهدای مقاومت و
ش��خصیت های ازادیخواه جهان /مبارزه اهل
سنت ،مسیحیان با جنایات داعش و بوکو حرام
و دیگر گروه ه��ای تکفیری /نقش خاندان ال
سعود در تفرقه افکنی ،حمایت تروریسم و کشتار
مردم بی گناه یمن /نقش رسانه های نظام سلطه
و هالیوود در پیش��برد اهداف اس��تکبار /نقش
امپریالیسم در برافروختن جنگ و خشونت در
جهان /مقابله با تحمیل سبک زندگی غربی/
افشای پشت پرده های فاجعه منا از جمله این
موضوعات است تعریف شده است که به حسب
ضرورت ها و نیازه��ای جامعه جهانی و جهان
اس�لام پیش بینی شده است .شایان ذکر است
چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
به همت بنیاد فرهنگی روایت و انجمن سینمای
انقالب و دفاع مقدس امسال همزمان با هفته
گرامیداشت دفاع مقدس برگزار می شود.
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
حس ی�نونش اابدی:
سیاست وزارت ارشاد تقویت هویت ایرانی اسالمی است
معاون حقوقی ،امور مجلس و اس��تان های وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی گفت :این سیاست وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی است که همه برنامه ها و
محصوالت در جهت تقویت هویت فرهنگی ایرانی
اسالمی باشد.
حس��ین نوش ابادی اولین جلسه ش��ورای اداری
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسالمی استان اصفهان
با اش��اره به مضامین عالی صلوات شعبانیه گفت:
حض��رت محمد و ال محمد(صل��وات اهلل علیهم
اجمعین) ش��جره نبوه و کش��تی جاری در اعماق
دریاها هس��تند که هرکس��ی در این کشتی سوار
شود سعادتمند و هرکسی در ان سوار نشد خسارت
می بیند و ما مسئول هستیم که مالزم این کشتی و
شجره نبوی و خاندان رسالت باشیم.
معاون حقوقی ،امور مجلس و اس��تان های وزارت
فرهنگ و ارش��اد اسالمی با بیان اینکه ارزش هر
انسانی به اندازه همت اوست ،تصریح کرد :همت
یعنی انگیزه های درونی و باطنی که ما را به هدف
رهنمون می س��ازد و اگر این انگیزه درونی نباشد
نمی توان به سوی حقیقت رهنما شد.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی باتاکید
بر اینک��ه کار فرهنگی باید با نیت و همت همراه
باشد که اگر باور و همت نباشد احساس خستگی
و افس��ردگی ایجاد می ش��ود ،خاطرنش��ان کرد:
برنامه های فرهنگی باید بتوان��د افراد را به جهت
مثب��ت و ارزش ها هدایت کن��د و اوقات فراغت با
برنامه های مثبت غنی شود.
وی با اش��اره به لزوم ایجاد سرور در برنامه ها بیان
کرد :بسیاری از متفکران ،عرفا و فالسفه از محیط
و هویتی مکدر به فضای روش��ن و الهی رسیدند
که این مسئله بر اثر اتفاقی اثرگذار و انگیزه بخش
بوده ،برنامه های صحنه ای و هنری در همین راستا
ارزشمند است و باید به موازات سایر وظایف پیش
رفته و در خدمت ارزش های متعالی باشد.
نوش ابادی با تاکید بر لزوم ارج نهادن به تالش های
ص��ورت گرفته که با حداق��ل امکانات و اعتبارات
انجام می شود ،اظهار کرد :الزم است نگاه به حوزه
فرهنگ متوازن و متعادل باشد ،نه انقدر که متهم
به توجه صرف به هنر شویم و یا تنها به برنامه های
متعارف فرهنگی پرداخته شود.
معاون حقوقی ،امور مجلس و اس��تان های وزارت
فرهنگ و ارش��اد اس�لامی افزود :استان اصفهان
استانی بزرگ در زمینه فرهنگ و هنر است اما برای
نیل به خود شکوفایی باید به خود باوری برسیم.
س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی
گف��ت :سیاس��ت های کالن وزارت فرهنگ و
ارش��اد اس�لامی با توجه به نظرات مقام عالی
وزرات بر اصول محکمی اس��توار است ،توزیع
عادالن��ه امکانات ،تجهی��زات و اعتبارات و ...
از جمل��ه این اص��ول بوده و در ای��ن میان به
ظرفیت اس��تان ها و ت��وان و قابلیت در ارائه و
اجرا برنامه ها نگاه می شود؛ در زمینه های چاپ
و نشر ،س��ینمایی ،هنرهای دستی و در بعضی
اس��تان ها هنرهای ایینی هر استانی با توجه به
قابلیت ها و امکانات ،منابع منظور می شود .وی
ب��ا بیان اینک��ه تمرکز زدایی سیاس��ت وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی است ،تصریح کرد :در
سال های گذش��ته برنامه ها به صورت متمرکز
در ته��ران اج��را می ش��د اما اکنون اس��تان ها
میزبان برنامه های ملی و فراملی هستند.
نوش اب��ادی خاطرنش��ان کرد :اکن��ون به دلیل
تحوالت و بعضی نارسایی های موجود باید نشاط را
در جامعه اشاعه داد ،نشاط تنها شادی و سرور نبوده
بلکه انگیزه داشتن و امید نیز هست.
معاون حقوقی ،امور مجلس و اس��تان های وزارت
فرهنگ و ارشاد اس�لامی در ادامه اظهار کرد :در
کنار واگذاری امور به اس��تان ها باید دقت ها را نیز
افزایش داد و الزمه حذف بروکراسی افزایش دقت
در جهت تثبیت نگاه به مجموعه وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی باشد؛ تعمیق بخشی به برنامه های
فرهنگی و هنری باید در دستور کار قرار گیرد و این
سیاست وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی است که
همه برنامه ها و محصوالت در جهت تقویت هویت
فرهنگی ایرانی اسالمی باشد.
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی با اشاره
به نامگذاری سال ٩٥به نام اقتصاد مقاومتی اقدام
و عمل بیان کرد :الزم است در این زمینه گفتمان
س��ازی صورت گرفته و این گفتمان نهادینه شده
و ب��ه اجرا و عمل در اید و تمام مولفه ها ازکتاب و
نشریه و ...در این زمینه به خدمت گرفته شود.
وی کاهش تصدی گری را سیاست وزارت فرهنگ
و ارش��اد اسالمی دانس��ت و خاطرنشان کرد :باید
کاهش تصدی گری و واگذاری امور به انجمن ها،
تش��کل ها و ...و اف��راد توانمند انجام ش��ود و این
سیاست در استان ها و شهرستان ها نیز دنبال شود
به گونه ای که هیچ زمانی نباید فضاهای فرهنگی
بدون برنامه و رها باش��ند و الزم��ه این کار فعال
سازی انجمن ها و تشکل ها است که دائما در ارتباط
با نخبگان برنامه های متعدد و متفاوت ارائه شود.
نوش ابادی گفت :معرفی فرهیختگان هویت ایجاد
کرده و سبب قوام ،اعتال شده و مقاومت فرهنگی
ایجاد می کند و س��بب الگوسازی برای جوانان در
برابر الگوسازی بیگانگان می شود.
معاون حقوقی ،امور مجلس و استان های وزارت
فرهنگ و ارش��اد اس�لامی با تاکید بر توسعه
مشارکت مردمی در موضوعات سخت افزاری
و نرم افزاری اظهار کرد :اطالع رسانی فعال و
اس��تفاده از رسانه ها در جهت بیان فعالیت های
متفاوت و متکث��ر ،تعامل با نمایندگان مجلس
در جهت حمایت از برنامه های فرهنگی ،توجه
به شورای فرهنگ عمومی و فعال سازی و به
ظرفیت رس��اندن ان و توجه به ارائه اطالعات
نی��ز از دیگ��ر سیاس��ت های وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی است.
در این جلسه همچنین حجت االسالم و المسلمین
ارزانی مدیرکل فرهنگ و ارش��اد اسالمی استان
اصفهان به ارائه مهمترین برنامه های ساختاری و
فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسالمی استان
اصفهان در سال ٩٥پرداخت .اولین جلسه شورای
اداری اداره کل فرهنگ و ارش��اد اس�لامی استان
اصفهان ٢٥اردیبهشت ماه با حضور روسای ادارات
فرهنگ و ارشاد اس�لامی شهرستان های استان
اصفهان در سالن اجتماعات اداره فرهنگ و ارشاد
اسالمی فریدون شهر برگزار شد.
کتاب و ادبیات
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
3
ت
ن
ت
گف�گوی«ه�رنمد»ابسوملازدحاداین،م�رجم«اکاپبهنجگیم رود»
پوریا میراخورلی
هیچ هنرمندی تکرار شدنی نیست
رابرت کاپا با نام اصلی اندره فریدمن عکاس جنگی است که کتاب «کمی ناواضح»
را در مورد سفرش به انگلیس نوشته است که همراه با عکس هایش از جنگ منتشر
کرده است .کاپا که بیشتر به عکاس جنگ معروف است و شاید کمتر کسی او را به
عنوان نویسنده بشناسد و از کتاب «کمی ناواضح» او باخبر باشد .رابرت کاپا در این
کتاب با نگاه طنازانه خود ماجرای س�فرش به انگلستان را به رشته تحریر دراورده
رابرت کاپا را کمتر کسی می شناسد و کسانی هم که او
را می شناسند ،کمتر کسی از ان ها می داند که او کتاب
نوش�ته باشد .در ابتدا می خواس�تم کاپا یا همان اندره
فریدمن را معرفی کنید.
اندره فریدمن ،مشهور به رابرت کاپا ،عکاسی مجارستانی بود که به او لقب
« عکاس افسانه ای جنگ» داده اند .او در 22اکتبر 1913به دنیا امد و در
خانواده ای از طبقه متوس��ط بزرگ ش��د .در 19سالگی در پی فعالیت های
سیاسی از کشور اخراج شد .کاپا پنج جنگ را عکاسی کرد و دست اخر هم
در ،1954در حالی که فقط 41سال داشت ،در هندوچین در حال عکاسی
پا روی مین گذاش��ت و کشته شد .او از بنیانگذاران اژانس عکس مگنوم
بود .کاپا به گفته خودش قبل از عکاسی ،همیشه سودای نویسنده شدن در
سر داشته و از قرار معلوم از پس هر دو هم به خوبی برامده است.
چگونه با این کتاب مواجه شدید و چه شد که تصمیم
به ترجمه ان گرفتید؟
کتاب اولم ،یعنی «عکاس��ی زیر اتش» به نوعی بی ش��باهت با «کاپا به
جنگ می رود» نیس��ت .در ان کتاب هم تعدادی عکاس به طور پراکنده
از خاطراتش��ان در جنگ نوشته اند .از قرار معلوم به این ژانر عالقه مندم و
ش��اید یکی از دالیل این عالقه ،عادت خودم به نوشتن از اتفاقات و حال
و هوای روزانه ام با همین زبان طنز باش��د .در ایران عکاسان زیادی داریم
که سودای حضور در بحران و ثبت این وقایع را دارند و این کتاب می تواند
تجربیات خوبی به انها منتقل کند .همچنین به خاطر ش��رایط خاصی که
برای عکاسان ما حتی در ژانر عکاسی مستند اجتماعی در داخل ایران و نه
حتی جنگ ،به ویژه در سال های اخیر وجود دارد و موانعی که سر راه ان ها
ب�رایای�ناث�رمی ت�واندرنظ�رگرف�ت؟
است ،به نظرم می اید خواندن این کتاب عالوه بر جذابیت روایی ان ،شاید به گفته خود کاپا تغیراتی که در این زندگی نامه خودنوش��ت داده بیش��تر
سرسختی و س��ماجت کاپا در مواجه با مشکالت ،تابلوی راهنمای خوبی در جزئیات و اس��امی و گاهی توالی اتفاقات بوده است و نه در اصل ماجرا
برای ان ها باشد .پس از وقایع اخیری که در وضعیت سیاسی ما پیش امد ،بنابراین به نظر من می توان این کتاب را در دس��ته زندگی نامه خودنوشت
انگار فضای عکاس��ی ما ،صرف نظر از تعداد معدودی از عکاسان ،از ژانر قرار داد که به لطف زبان طنز و ماجراهای پیکارسکی ای که کاپا برایمان
عکاس��ی مستند اجتماعی که ژانر بسیار مهمی در روند رشد عکاسی یک از ای��ن جنگ و حوادث پیرامونش تعریف می کن��د ،از یک رمان جذاب و
کشور است ،دور شد و عکاسی ما هم انگار چیزی شبیه موسیقی ما شکلی پر هیجان چیزی کم ندارد .تصویرس��ازی هایی که در ذهن مخاطب خلق
زیرزمینی به خود گرفته ،عکس هایی که یا فرم صرف هس��تن و یا انقدر می کند بسیار قوی است .این تجربه تصویرسازی های ذهنی را هم خودم
نگاه تند و تیز انتقادی دارند که لزوما حق مطلب را ادا نمی کنند .البته وجود داش��ته ام و ه��م از بازخوردهایی که از خوانندگان کت��اب دریافت کرده ام
همه ژانرها برای پویایی یک هنر الزم و موثر است اما به نظرم امد شاید متوجه ش��ده ام .تقریبا همه شان اشاره کردند که یکی از لذت های خواندن
امثال این کتاب ،حال و هوای عکاس��ی را دوباره تکانی بدهد و عکاس��ان کتاب برایشان این است که خودشان را کامال در فضای ساخته شده تصور
جوان را دوباره به میدان بفرس��تد .اگر چه می دانیم که هیچ تغییری یک می کنن��د ،چه موقعیت های طنز و چه فضاهای خش��ونت بار .خود من با
شبه و با ترجمه فقط یک کتاب اتفاق نمی افتد.
وج��ود ان که قبل از ترجمه و در طول ترجمه و پس از ترجمه بارها کتاب
مقدمه ریچارد ویالن ،یادداشت کرنل کاپا و زندگینامه را خوانده ام هنوز هم گاهی دوس��ت دارم کتاب را بردارم و دوباره بعضی از
مختصری که از او در ابتدای کتاب امده است در نسخه فصل ها را بخوانم.
اصل�ی بود یا این از جاه�ای دیگری گرداوری کردید؟
«کمی ناواضح» از سوی منتقدین اروپایی مورد تحسین
عنوان کتاب هم به همین دلیل از «کمی
قرار گرفته است .وجوه تمایز این کتاب با دیگر
ناواض�ح» ب�ه «کاپا به جن�گ می رود»
نمونه های مشابه ان چیست که مورد استقبال
تغییر کرد؟
قرار گرفته است؟
عکاسان
ایران
در
مقدم��ه ریچارد ویالن ،یادداش��ت کرنل کاپا و زندگی
پس از انتش��ار کت��اب در ،1947منتق�� ِد «نیو ریپابلیک»
که
داریم
زیادی
نامه کاپا هر سه در ابتدای نسخه اصلی کتاب بوده اند.
نوش��ت« :کاپا تمام اداب خبرنگاری جنگ را نقض کرده
در
حضور
سودای
درباره عنوان کتاب باید بگویم که ترجمه امروز جهان،
و در چهارجوبی اکنده از ش��وخ طبعی ،سرعت ،سرگرمی
این
ثبت
و
بحران
در چهارچوب های بس��ته گذش��تگان م��ا نمی گنجد.
عش��قی لطیف و پرماجرا ،انچ��ه را بر او
های
ن
داس��تا
و
ِ
و
دارند
را
وقایع
مترجم مجاز است با در نظرگرفتن نویسنده و مخاطب
گذش��ته بازگو کرده اس��ت« ».نیویورک هرالد تریبیون
اینکتابمی تواند
و بس��ترهای متعددی از جمله فرهنگ و زبان ،انچه را
ب��وک ریوییو» او را چنین تحس��ین می کن��د « :روایتی
خوبی
تجربیات
که مناسب می بیند برگزیند .من عنوان انگلیسی کتاب
پوی��ا از زندگی ش��خصی و حرفه ای که ش��بیه هیچ یک
بهانهامنتقلکند.
را خیلی باال و پایین کردم .به گزینه های متعددی برای
از داس��تان های دیگ�� ِر جنگ نیس��ت ». ...و البته یکی از
خاطر
به
همچنین
انتخاب معادل فارسی ان فکر کردم و نظر سنجی تقریبا
جذابیت های این کتاب عکس های کاپا هس��تند که روند
که
خاصی
شرایط
گسترده ای انجام دادم .عنوان « کمی ناواضح» که قبال
تصویرسازی ذهنی را تقویت می کنند .چنان که «فیالدلفیا
ما
عکاسان
برای
انتخاب ک��رده بودم باز هم م��ن را راضی نکرد .چون
اینکوای ِرر» درباره عکس های کاپا در این کتاب نوش��ت:
عکاسی
ژانر
در
حتی
عبارت انگلیسی ان هم به نوعی به تار بودن اشاره دارد
«کاری که تولستوی با واژه ها برای سواستوپل ،همینگوی
در
اجتماعی
مستند
و هم اصطالحی در عکاس��ی است که به «فلو» بودن
برای کارپورت��و و ک ِرین برای جنگ داخلی کردند ،کاپا با
حتی
نه
و
ایران
داخل
اشاره می کند .بنابراین «کمی ناواضح» به نظرم معادلی
هرسی که از دوستان
دوربینش انجام داد ».همچنین جان
ِ
جنگ ،به ویژه در
ناقص بود .در خود کتاب ،کاپا بارها خودش را به جای
کاپ��ا بود در مقال��ه ای درباره کاپا با عن��وان « مردی که
سال های اخیر وجود
اول ش��خص ،به شکل سوم ش��خص خطاب می کند.
خ��ودش را اختراع کرد» می نویس��د «:کاپا علی رغم همه
دارد و موانعی که سر
مثال در جایی می گوید «:عکاس جنگ دیگر کم اورده
ابتکارها و مبالغه هایش ،یک جایی در مرکز خود ،حقیقتی
به
است،
ها
ن
ا
راه
بود ».این ش��د که فکر کردم ش��اید انتخاب این اسم،
دارد .این نبوغ اوست .این نبوغ با چاشنی مروت ،شجاعت،
خواندن
اید
ی
م
نظرم
یعنی «کاپا به جنگ می رود» هم با حال و هوای لحن
ذوق ،شم رمانتیک ،بی اعتنایی به تکنیک محض ،غریزه
بر
عالوه
کتاب
این
طنز کتاب جور در می اید و هم با همان استفاده کاپا از
تش��خیص مناس��بات ،و توانایی رها بودن درهم امیخته
ان،
روایی
جذابیت
س��وم شخص هماهنگ است و هم مخاطب را هنگام
اس��ت .او در بطن ماجرا ،حتی ش��رم و فروتنی هم دارد...
سرسختی
شاید
مواجه شدن با کتاب گیج نمی کند.
او ش��م ش��وخ طبعی دارد .کامال می داند چطور می توان
در
کاپا
سماجت
و
در مقدمه کتاب امده است که همینگوی
یک عکس فوق العاده گرف��ت .این خالصه کل ماجرایی
مواجهبامشکالت،
دس�تی به سر و روی نوش�ته های کاپا
اس��ت که نشانمان می دهد ...مهمتر از همه این ها چیزی
خوبی
راهنمای
تابلوی
کش�یده اس�ت .منظ�ور همی�ن کتاب
اس��ت که در عکس هایش بیان می کن��د .کاپا که انرژی
برای ان ها باشد
«کمی ناواضح» است؟
زیادی برای اختراع خودش صرف کرده است ،هم دردی
مربوط
کرده،
ویراستاری
چند خاطره ای که همینگوی
انسانی و عمیقی با زنان و مردانی دارد که در خو ِد واقعیت
به جنگ های قبلی بوده که کاپا در ان ها حضور داش��ته اس��ت و به گفته محصورند ».ب��ه نظرم این نقل قول ها به خوبی نش��ان می دهند چرا این
ریچارد وی�لان ،تاریخدانی که کتاب «رابرت کاپ��ا :یک زندگی نامه» را کتاب تا این اندازه تحسین شده است.
نوشته ،این ویراس��تاری کوتاه در 1341بوده ،در حالی که خاطرات کاپا از
در غ�رب جای�زه ای به ن�ام کاپ�ا وجود دارد ک�ه کاوه
جنگ جهانی دوم از 1942تازه شروع شده است.
گلستان نیز به خاطر مجموعه عکس هایش از انقالب
«کمی ناواضح» را در چه قالبی می توان دسته بندی
برنده این جایزه شده است .میان کاوه گلستان و کاپا
ک�رد؟ ای�ن اثر با توج�ه به عکس ه�ای ان ،هم به
اشتراکاتی وجود دارد .این جایزه به عکس های خبری
نوعی گزارش است ،هم زندگینامه خودنوشت و با
داده می شود؟
توج�ه به تغییراتی که کاپا در واقعیت داده اس�ت ،حتما ما در ایران و در زمان بحران و جنگ ،عکاس��ان توانمندی داشته ایم
می ت�وان ان را رمان دانس�ت .قالب مش�خصی را که چه خوب است ا نها هم روزی دست به قلم شوند .گرچه متاسفانه کاوه
است و از این رو هم داستان است و هم گزارش .این کتاب با عنوان «کاپا به جنگ
می رود» از سوی نشر «حرفه هنرمند» منتشر شده است و در ادامه گفتگو با سولماز
حدادیان ،مترجم این کتاب را می خوانید.
گلستان تکرار ناپذیر است و شاید این قلم را برای همیشه از دست داده ایم.
هیچ هنرمندی تکرار ش��دنی نیست و من معتقد نیستم که کاوه گلستان
شبیه به کاپا بوده است ولی به طور حتم اشتراکاتی میان همه کسانی که
برای ثبت لحظاتی تکرار نش��دنی و تا این اندازه خشونت بار زندگی شان را
کف دستشان می گذارند وجود دارد و یکی از ان ها شجاعت است.
کاپا اولین کس�ی اس�ت که با نگاه طنز ،کتابی در مورد
جنگ نوش�ته اس�ت؟ بعدت�ر در س�ال 1967ریچارد
براتی�گان را داری�م ک�ه در کتاب «ژن�رال جنوبی اهل
بیگ سور» نگاه طنزامیز به جنگ دارد.
ای��ن که این کتاب اولین کتاب طنز در مورد جنگ اس��ت را بهتر اس��ت از
تاریخدان های ادبی بپرسیم .در شروع «کمی ناواضح» با طنزهای موقعیت
روبرو هس��تیم .با توجه به پرداخت ان به مس��اله خشونت باری مثل جنگ،
این ش��یوه روایت پردازی در راستای تلطیف خشونت موجود در کتاب است
یا اینکه از جهان بینی کاپا نشات می گیرد؟ البته هرچه جلوتر می رویم از این
نگاه طنز کمتر می ش��ود که باتوجه به مس��اله ای مثل جنگ ،طبیعی است.
به طور کل با توجه به مطالب دیگری که از کاپا یا درباره کاپا در مجالت
و مقاله ه��ای دیگر خوان��ده ام چنین بر می اید که ش��وخ طبعی به نوعی در
شخصیت اصلی کاپا وجود داشته است و البته نوع مواجه طنزی که می بینیم
گاهی در وحشتناک ترین موقعیت های جنگی دارد ،می تواند بیانگر این باشد
که به طورکل جنگ و عوامل و حواشی ان را پوچ و احمقانه می داند و گاهی
خودش را هم در دسته همین عوامل جنگ قرار داده است و دست می اندازد.
«کاپا به جنگ می رود» ترجم�ه روانی دارد .ترجمه این
کتاب چه مدت زمان برد؟ و چالش اصلی شما در ترجمه
این کتاب چه بود؟
اولین فصلی که از کتاب ترجمه کردم و در مجله «همشهری داستان» چاپ
شد ،حدود دو سال پیش بود .ترجمه اولیه کتاب حدود سه ماه طول کشید اما
طبق رسم ترجمه و البته وسواسی که دارم ،در فواصل چند ماه کتاب را دوباره
می خواندم و ویرایش می کردم .همان طور که قبال گفتم با وجود حساسیتی که
روی انتخاب عبارت و اصطالح و وازه داشتم ،به خاطر تجربه ای که خودم در
نوشتن به این سبک و سیاق البته به طور کامال اماتور داشته ام ،مشکل چندانی
در معادل یابی برای حفظ لحن نداش��تم .این کتاب پر از اصطالحات نظامی،
تاریخی و جغرافیایی اس��ت که کمی در پیدا کردن ان ها چالش هایی داشتم.
انقدر این کتاب برای خود من جذابیت داش��ت و انقدر خودم در ش��خصیت و
حال و هوای کتاب غرق می شدم که چالش های ترجمه برایم بسیار شیرین بود.
کتاب یا کتاب های دیگری در دس�ت ترجمه یا انتش�ار
دارید؟
ترجمه تازه ای هنوز ش��روع نکرده ام ولی چند گزینه برای انتخاب دارم که
با ناشر در حال مذاکره و گفتگو هستیم.
4
جشن اختتامیه سریال «ش��هرزاد» ۲۶اردیبهشت
با حضور مردم ،هنرمندان این س��ریال و همچنین
چهره های هنری و سیاس��ی در برج میالد تهران
برگزار شد .محمود دولت ابادی ،احمد مسجد جامعی،
پرویز پرس��تویی ،عبداهلل اسکندری ،علی سرتیپی،
سروش صحت ،فرخ نعمتی ،جمشید گرگین ،مریم
کاویانی ،حجت االسالم محمدعلی ابطحی ،ناصر
ملک مطیعی ،علی نصیریان ،مصطفی زمانی ،ترانه
علیدوستی،امیرحسینرستمی،غزلشاکری،حسن
فتحی،محمدهادیرضوی،سیدمحمدامامی،مهناز
افش��ار ،حمید فرخ نژاد ،صادق زیباکالم ،سیدفرید
قاسمی ،پریناز ایزدیار ،شهاب حسینی از جمله این
مهمانان بودند .در بخش اول تقدیرها از س��روش
صحت دعوت شد تا روی سن بیاید .وی در سخنان
کوتاهی بیان کرد :شخصیت شهرزاد در قسمتی از
سریال بیان می کند که همیشه اتفاقات انطور که ما
فکر می کنیم رخ نمی دهد ولی فکر می کنم سریال
«شهرزاد» خالف این مساله را ثابت کرد و نشان داد
اگر کاری حساب شده باشد و تیمی قوی داشته باشد
از ان استقبال می شود .شاهد این حرف بزرگانی است
که اینجا حضور دارند و شما که اینچنین هنرمندان
را تش��ویق می کنید .وی ادامه داد :ساختن سریال
سخت است و س��اخت اثری که مورد توجه عام و
خاص قرار بگیرد بس��یار سخت تر است .خوش به
حال تمام عوامل «شهرزاد» که اینگونه مورد استقبال
قرار گرفتند .در این بخش س��ام نوری ،امیرحسین
رستمی ،امیرحسین فتحی ،مهران نایل و حمیدرضا
اذرنگکهالبتهحضورنداشتموردتقدیرقرارگرفتند.
سپس در بخش بعدی احمد مسجدجامعی به عنوان
اولین سخنران پشت تریبون قرار گرفت و با یادی از
فردوسی گفت :شهرزاد شخصیت اسطوره ای ما و به
نوعی نماد روح ایرانی است .شهرزاد تجسم عشق
و امید است .ش��هرزاد در داستان های کهن ایرانی
کسی است که خونخوارترین مرد زمانه اش را بوسیله
عشق به یک عنصر فرمانبر در برابر اخالق تبدیل
می کند .عضو شورای شهر تهران در پایان سخنان
خود درباره ویژگی های این سریال بیان کرد :امیدوارم
این اثر الگویی برای کسانی باشد که رسانه ملی را در
اختیار دارند تا سطح سلیقه جوان را بشناسند و از این
حد فراتر یا فروتر نروند .در بخش بعدی این مراسم
احسان کرمی بیان کرد که قرار است بازیگران خانه
بزرگ اقا تقدیر شوند و از مجید مظفری دعوت کرد
تا این تقدیر را انجام دهد .در این بخش پرویز بزرگی،
محمدیگانه،فرشیدصمدی پوروناهیدمسلمیروی
س��ن امدند و گالره عباسی و ابوالفضل پورعرب از
غایبان این بخش بودند.
پرویز بزرگی که نقش یکی از زیردستان بزرگ اقا را
بازی می کرد ،درباره حضور خود در این سریال گفت:
من و چند نفر دیگر در این س��ریال حاشیه بودیم و
نقش پررنگی نداشتیم .با این حال فکر می کنم ما
مثل حاشیه قالی بودیم که اگر نباشد ،خود قالی هم
وجود ندارد .در بخش دیگر تقدیرها از هادی قمیشی،
عباس امیری ،منوچهر زنده دل و جمش��ید گرگین
دعوت شد و گرگین با اشاره به سفرهای خود به خارج
از کش��ور در طول مدت پخش «شهرزاد» ،توضیح
داد :ایرانیان خارج از کش��ور در این س��فرها به من
بیان می کردند که تمام دلخوشی انها این است که
دوشنبه برسد و «شهرزاد» را ببینند و به من می گفتند
زمانی که این سریال تمام شود ،چه باید ببینند .پخش
سخنان سید فرید قاسمی استاد حوزه مطبوعات و
روزنامه نگاری در قالب یک کلیپ از دیگر بخش های
این مراسم بود .وی درباره سریال های تاریخی عنوان
کرد :نباید از فیلمساز و کارگردان توقع داشت که نقش
یک مورخ را داش��ته باشد .فیلمساز تنها باید حال و
هوای تاریخی را در گستره زمانی کار خود حفظ کند و
همچنین مواظب باشد تا شخصیت های فیلم های او
ما به ازای تاریخی داشته باشند .در صورت رعایت این
دو نکته ،او کارش را به درس��تی انجام داده است .به
نظرم سریال «شهرزاد» این دو نکته را رعایت کرده
است اگرچه که این اثر به لحاظ تاریخی بدون ایراد
نیست اما در مقابل زحمتی که کشیده شده است ،ان
ایرادها باید نادیده گرفته شود .تقدیر بعدی از طرف
محمود گلزاری مش��اور امور خانواده و جوانان وزیر
رادیو و تلویزیون
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
ن
ش
گزارش«ه�رنمد»از ج� ش�ناتختایمه«�هرزاد»
«شهرزاد» الگویی برای رسانه ملی
ارشاد و مسجدجامعی انجام شد و جایزه «عشق و
امید» و «تهران شناسی» به حسن فتحی کارگردان
و مصطفی زمانی ،علی نصیریان ،شهاب حسینی و
ترانه علیدوس��تی بازیگران سریال تعلق گرفت که
روی س��ن حاضر شدند .سپس به صورت فردی از
عوامل پروژه «شهرزاد» تقدیر شد.
محمود دولت ابادی نویسنده و رمان نویس روی سن
امد و با بیان جمله ای عنوان کرد :به نظر من انچه
فراتر از هنر اس��ت ،پوشش زندگی در ذهن و قلب
جوانان ایران است که امیدوارم همواره باقی بماند .در
این مراسم از حسن فتحی دعوت شد تا برای تقدیر
روی س��ن بیاید و او گفت :فکر نمی کردم از همه از
جمله خودم تقدیر شود .برای من افتخار است که این
تندیس را از بزرگ مرد ادبیات و رمان دریافت می کنم.
امیدوارم روزی برس��د که اثار محمود دولت ابادی و
نویسندگانی امثال او در سینما و تلویزیون ایران مورد
اقتباس قرار بگیرند و سینما و سریال های ما از یک
پشتوانه قدرتمند و غنی ادبی برخوردار شوند .تقدیر
بعدی به خانواده هاشم اختصاص داشت که با حضور
صادق زیباکالم کارش��ناس مسائل سیاسی و سید
فرید قاسمی انجام شد .مهدی سلطانی ،پاشا جمالی
و نهال دشتی روی سن امدند .در این قسمت احسان
کرمی با اشاره به حضور جمالی در نقش اصغری ،بیان
کرد :یک سوءتفاهم به دلیل شباهت نقش اصغری با
قاتل حشمت به وجود امده بود و اینجا باید گفت که
اصغری ،حشمت را نکشته است.
زیباکالم بعد از اهدای تندیس به خانواده هاشم با
شوخی پشت میکروفن قرار گرفت و عنوان کرد:
ظاهراً اقای فتحی می خواهد فصل دوم س��ریال
را هم بسازد .می خواهم بدانم این سریال کی به
دوران معاصر می رسد که من و ظریف هم بتوانیم
نقش خود را بازی کنیم .در بخش بعدی خانواده
جمش��ید از جمله محمود پاک نیت ،نسیم ادبی و
سهیال رضوی تقدیر شدند.
قرار گرفت�ن در صف عش�ق و محبت یا
خودشیفتگی و حرص و طمع
سپس فتحی روی سن امد و در سخنانی بیان کرد:
من و همکارانم مثل همه شما رویاهایی همچون
عدالت اقتصادی ،گس��ترش ازادی ه��ای فردی و
اجتماعی ،جهانی عاری از جنگ و خشونت و ارزوی
توسعه فرهنگی ،اقتصادی ،سیاسی و ...برای وطنی دست علی نصیریان را ببوسم و خواستم اینجا دست
داریمکهدرانمتولدشدیم.ساختسریال«شهرزاد» وی را در مقابل دوربین ها ببوسم .بازیگر نقش فرهاد
و اقبال عمومی و رونق شبکه نمایش خانگی از جمله در پاسخ به پرسش احسان کرمی درباره شعرخوانی
ارزوه��ای من بود .وی ادام��ه داد :اگر حمایت های در سریال عنوان کرد :من شعرخوانی را مدیون پدرم
ش��ما نبود شاید قافله «ش��هرزاد» نمی توانست در هستم .او برای من شعر می خواند البته او مشکالت
مسیر دشوارش به مقصد برسد.
سیاسی هم داشت و چون پولی
کارگردان سریال «شهرزاد» با
نداش��ت ،کسی ش��عرهایش را
فتحی:
حسن
اشاره به شخصیت های این اثر
نمی ش��ناخت .زمان��ی در پایان
همیشه در برابر یک
یدانیم که در
عنوان ک��رد :ما م
س��خنان خود یکی از شعرهای
از
یعنی
ابدی
پرسش
وجود همه ما بزرگ اقا ،شهرزاد،
سریال را خواند.
ش��یرین ،فرهاد و قبادی وجود یکسو عشق و محبت و ارزوی مهناز افش�ار برای
از سویی خودشیفتگی
دارد .از این روس��ت که همیشه
رس�یدن قباد و شهرزاد به
و حرص و طمع قرار
در برابر یک پرسش ابدی یعنی
یکدیگر
کنیم
تعیین
باید
و
گیریم
ی
م
از یکسو عش��ق و محبت و از
مهناز افش��ار که از مهمانان این
سویی خودشیفتگی و حرص و که در کدام صف هستیم .مراس��م ب��ود ب��رای تقدیر یک
طمع قرار می گیریم و باید تعیین
بازیگر روی سن امد و اظهار کرد:
کنیم که در کدام صف هستیم.
سال هاست که دل ما برای عشق
بخش دیگر این تقدیرها با حضور عبداهلل اسکندری نمی لرزد و قلب من با مجموعه «شهرزاد» لرزید .در
چهره پرداز پیشکسوت انجام شد و غزل شاکری و گذشته اگر تلفن زنگ می خورد و عشقی هم وجود
پریناز ایزدیار روی س��ن امدند .همچنین مصطفی داشت ،قلب ما می ریخت اما امروز این گونه نیست.
زمانی نی��ز در بخش جداگانه ای توس��ط همایون افشار در پایان سخنانشگفت که من جزو مخاطبانی
ارشادی تقدیر شد .وی در مقابل تریبون قرار گرفت و هستم که دوست داشتم قباد به شهرزاد برسد و این
با اشاره به ویژگی های نقش خود گفت :من در سریال جمله او با تشویق جمعی از مردم سالن مواجه شد.
«شهرزاد» با توجه به نقشی که داشتم نمی توانستم شهاب حسینی بازیگر نقش قباد همزمان روی سن
امد و با یادی از خسرو شکیبایی بیان کرد :الهی شکر
کهمادرمحضرشماروسفیدهستیم.زمانیکهشبکه
نمایش خانگی شکل گرفت ،رسانه ای بین تلویزیون
و س��ینما بود و می شد تصور کرد که می توان از ان
در حوزه فرهنگ سازی استفاده کرد .با این حال من
حسرتی داشتم که سریال های این شبکه به سرانجام
نمی رسد و زمانی که «شهرزاد» به من پیشنهاد شد،
فکر کردم شاید شبکه خانگی به واسطه این سریال
زنده شود .کافی است ما گامی برای ساخت اثار خوب
بااقتباسازادبیاتخودبرداریم.حمیدفرخ نژادمهمان
دیگر این مراسم بود که تقدیر از ترانه علیدوستی را
بر عهده داشت .وی در سخنانی بیان کرد :شهرزاد
باعث شد ابروی از دست رفته شبکه نمایش خانگی
بازگردد .اولین نمونه از سریال ها در این شبکه «قلب
یخی» بود .خاطرم هس��ت ی��ک روز برای بنزین
ماش��ین در صف بودم و فردی انجا از من خواست
که پول س��ی دی هایش را بابت این سریال بپردازد.
حاال من امیدوارم که سری دوم سریال «شهرزاد» با
همین صالبت رقم بخورد.
ترانه علیدوستی بعد از دریافت تندیس خود از فرخ نژاد
اظهار کرد :ماه ها بود دلم می خواست همه گروه را با
همببینم.مناینجاتندیس«عشقوامید»رادریافت
یدانم که
کردم اما ان را متعلق به همه مردم ایران م
با عشق و امید ،دلشان با کار ما لرزید .مطمئن باشید
که بدون شما «شهرزاد» به هیچ وجه این گونه که
االن هست ،نمی توانست باشد .اقای فتحی از شما
هم ممنونم که نقشی را به من سپردید که روح زیبایی
داشت و ازاده بود .علیدوستی در پایان در واکنش به
کرمی درباره مرغ امینی که به گردنش اویخته شده
بود ،عن��وان کرد :مرغ امین من یک تفاوت با مرغ
امین بقیه مردم دارد و ان این اس��ت که این همان
گردنبندی است که فرهاد در سریال به من هدیه داده
است .در بخش پایانی این تقدیرها پرویز پرستویی
و ناصر ملک مطیعی دو بازیگر سینما با تشویق های
پیاپی مردم روی صحنه امدند.
ابتدا ملک مطیعی پشت تریبون قرار گرفت و اظهار
کرد :خدا را شکر می کنم که توفیق داشتم اکنون در
مقابل ش��ما بایستم .من ۸۶سال دارم و هیچ گاه در
زندگی بهکسی حسودینکردم اما امشب حسودی ام
شد .من نمی خواهم از گذشته سینمای ایران حرف
بزنم چرا که ما انقدر تغییرات داشته ایم که وضعیت
امروز باعث افتخار اس��ت .وی خطاب به بازیگران
جوان سریال «شهرزاد» گفت :امروز این جوانان تمام
ُقلل س��رفرازی را فتح کرده اند .من امشب دیدم که
انها با هم محبت زیادی داشتند و به نظرم امشب،
شب عش��ق و دوست داش��تن بود .باید به فتحی
تبریک بگویم و به علی نصیریان که واقع ًا شایسته
نقشبزرگ اقاست.
صداوسیمایادبگیرد!
ملک مطیعی ادامه داد :می خواهم ادای دینی هم به
همکارانم داشته باشم که در گوشه و کنار دنیا هستند.
کاش انها هم امشب اینجا بودند .من دلم سوخت و
دوست داشتم در این زمان می توانستم فعالیت هایی
داشته باشم .درود می گویم به جوانانی که جانشان را
فدا کردند تا کشور باقی بماند.
پرویز پرس��تویی نیز با تبری��ک به فتحی و عوامل
سریال ،در واکنش به سخن پرویز بزرگی که خود را
بازیگر حاشیه ای سریال نامید گفت :من سخنی را از
ناصر تقوایی نقل می کنم که عنوان کرد ما هنرپیشه
کوچک داریم اما نقش کوچک نداریم و به نظرم در
سریال «شهرزاد» همه بزرگ بودند .وی خطاب به
صدا و سیما نیز تصریح کرد :صدا و سیما سال هاست
که تالش می کند پای ماهواره ها را از خانه های مردم
جمع کند البته ماهواره بد نیس��ت و مهم این است
که چه اس��تفاده ای از ان داش��ته باشیم .با این حال
من به عنوان یک عضو سینما از اینکه سریال های
جم در خانواده های ما نفوذ کرده بود و ریشه ها را از
هم پاشاند ،شرمم می شد و حاال شما کاری کردید
که مدت هاست مردم شبک ه جم را تماشا نمی کنند.
تقاضای من این است که صدا و سیما هم یاد بگیرد
تا هزینه هایش را جای دیگری خرج نکند.
اینبازیگرفیلم های«بادیگارد»و«اژانسشیشه ای»
با یادی از بهروز وثوقی خطاب به ملک مطیعی عنوان
کرد :ما جماعتی قدرناش��ناس هستیم و فراموش
نمی کنیم که بازیگری را از ش��ما یاد گرفته ایم .من
خاطرم می اید زمانی که نوجوان بودم و نمی توانستم
به سینما بروم ،عکس ها و فیلم هایی که در سینما
چیده می شد ،نگاه می کردم و صداها را می شنیدم.
این دو بازیگر در پایان از علی نصیریان دعوت کردند
تا روی س��ن بیاید و تندیس��ی به وی اهدا کردند.
نصیریان نیز با اشاره به اینکه مرغ امین را که یک
پالک در سریال «شهرزاد» است در طالفروشی ها
و در دس��ت مردم می بیند ،عنوان کرد :به نظرم این
یک نشانه است و ما که همیشه به دنبال پول نفت
هستیم از نیروهای خالقه هنری انسانی غافلیم .ما
ادم های خوش فکر زیاد داریم و باید از این نشانه ها
استقبال کنیم .این پالک و استقبال مردم از ان نشان
می دهد که ملت ایران ملتی هوشمند است .در پایان
این مراسم همه بازیگران و عوامل سریال «شهرزاد»
روی س��ن قرار گرفته و با یکدیگر عکس یادگاری
گرفتن��د .پخش کلیپ هایی از جمل��ه «دیوونه» با
صدای محسن چاووشی ،نمایش پشت صحنه هایی
از تصویربرداری سریال و همچنین گزارش هایی از
مردم از دیگر بخش های این مراسم بود .بخش
ابتدای��ی این مراس��م نی��ز به عب��ور بازیگران
س��ریال از روی فرش قرمز اختصاص داش��ت
ک��ه با حضور جمعیت زیاد م��ردم برای گرفتن
فیلم و عکس همراه ش��ده بود .بلیت های این
جش��ن برای مردم به فروش رس��یده بود و در
برج میالد عده ای از مردم به دنبال بلیت برای
حضور در این مراسم بودند .بازیگران و عوامل
س��ریال «شهرزاد» بعد از قرار گرفتن در پشت
تریبون از حس��ن فتحی به عن��وان کارگردان
و س��ایر عوامل گروه تش��کر کردند .از نکات
جالب این مراس��م تصویربردار سالن بود که
در حی��ن س��خنان مجری یک ب��اره تصویر
ال س��ی دی س��الن را روی بازیگ��ران نقش
اصلی س��ریال متمرکز می کرد و باعث می شد
م��ردم برای بازیگ��ر مورد نظر دس��ت بزنند و
صحبت های مج��ری نیم��ه کاره بماند و این
اقدام چندین بار تکرار ش��د .ب��ه دلیل فروش
بلیت به مردم ،خبرنگاران رس��انه ها نتوانستند
در صندلی های سالن اصلی برج میالد بنشینند.
تئـــــاتر
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
ن
ت
گف�گوی«ه�رنمد»
ابحممدجوادساجدیاکرگردان
ف
منایش«ه�ت خوانمهلت»:
هرچه بومی تر
جهانی تر
حسینسینجلی
اجرای نمایش��نامه های شکسپیر نه تنها در
ای��ران بلکه ب��رای هنرمندان و تماش��اگران
تئاتر در سراس��ر دنی��ا از جای��گاه و اهمیت
وی��ژه ای برخ��وردار اس��ت .ع�لاوه ب��ر ان،
شکسپیر نامی اس��ت که حتا برای انهایی که
ش��اید تماش��اگران جدی تئاتر هم نباشند اما
به واس��طه اجرای متعدد نمایش��نامه هایش،
ساخت فیلم های س��ینمایی بر اساس اثارش
و همچنی��ن اقتباس های ادبی ک��ه از متون
او ص��ورت گرفت��ه ،نیاز به معرف��ی ندارد .از
سویی دیگر کمتر کس��ی را شاید بتوان پیدا
کرد که ن��ام «مکبث»« ،همل��ت»« ،اتللو»
و ...به گوش��ش نخورده باش��د و از داس��تان
این متون اطالع نداشته باشد .با این حال اما
اجرای اثار نمایشی چه به صورت اوریجینال
و چه به صورت اقتباس��ی از نمایش��نامه های
ای��ن نویس��نده ب��زرگ بریتانیای��ی کماکان
در دنیای م��درن امروزی ،ب��رای مخاطبان
ج��ذاب اس��ت و ش��اید همین ام��ر را بتوان
یکی از رازهای جاودانگی اثار این نویس��نده
و نمایش��نامه نویس ش��هیر دانست .اما انچه
باعث نگارش این مقدمه شد ،اجرای نمایش
«هفت خ��وان همل��ت» ب��ه نویس��ندگی و
کارگردانی محمدجواد سجادی در تماشاخانه
باران اس��ت .نمایش��ی ک��ه ه��ر روز به جز
روزهای شنبه ،ساعت 17به مدت 50دقیقه
همل��ت برای اکث��ر مخاطبان تئاتر داس��تان
اش��نایی اس��ت و عموما از قص��ه ان مطلع
هس��تند .عالوه بر ان همه اگاه هس��تند که
این نمایش��نامه از چه کیفیت و قدرت باالیی
برخوردار است .و اگر بخواهیم ده نمایشنامه
برتر دنیا را مثال بزنیم نمایش��نامه «هملت»
اگر اول نباشد قطعا جزو ده نمایشنامه ی برتر
دنیا است .از س��وی دیگر مطمئنا «هملت»
جزو متونی است که گوشه ذهن تمام افرادی
که در تئاتر فعالیت می کنند را گرفته و برای
همه یک چالش و یک جذابیت خاصی دارد.
عالوه بر ای��ن و بخاطر همین بزرگی ،رفتن
نی��ز توضیح داد :م��ن برایم هم��واره جذاب
بود که بدانم ش��یوه های نمایش های ایرانی
چقدر قابلیت اجرایی با نمایشنامه های غربی
را دارن��د .در واقع با این ن��گاه تمرینات مان
را ش��روع کردیم و با بداهه پ��ردازی دریافتم
که این تلفیق می تواند ش��کل جالبی به خود
بگی��رد .کارگ��ردان نمایش های «ش��یش و
بش» و «کله پوک ها» ادام��ه داد :ما در این
کار دو رویکرد مشخص را دنبال کردیم؛ اول
ان که بطور خاص از ش��یوه های نمایش های
ایران��ی بهره ببری��م ،دوم ان ک��ه رویکرد ما
متناقض نما و طنزگونه باشد.
در تماشاخانه باران اجرا می شود و این روزها
توانس��ته مخاطبان بس��یاری را به این سالن
بکش��اند .نمایش «هفت خوان هملت» کاری
از گروه تئاتر «زاوش» به نویسندگی ،طراحی
و کارگردانی محمدجواد سجادی که جزو اثار
تحسین شده تماش��اگران در سی وچهارمین
جشنواره بین المللی تئاتر فجر هست ،پیش از
ان در بیست وهفتمین جشنواره استانی تئاتر
اصفهان عالوه بر کسب مقام اول کارگردانی
و دریافت تندیس مشترک بهترین بازیگری
و تندیس بهترین پوس��تر و بروش��ور ،عنوان
بهتری��ن اث��ر از نگاه هی��ات داوران را نیز به
خود اختصاص داده است .در این نمایش که
حمیدرض��ا اذرنگ بعنوان مش��اور کارگردان
و راضیه فاضل��ی تهیه کنندگی حضور دارند،
عرف��ان ایتی ،ابوالفضل صف��وی و مصطفی
قیصری ها ایف��ای نقش می کنند .محمدجواد
س��جادی نویس��نده و کارگ��ردان نمای��ش
«هفت خوان هملت» درباره مهم ترین ویژگی
نمایش��نامه «هملت» بعن��وان متنی که اکثر
مخاطبان تئاتر ان را می شناس��ند و در پاسخ
به این س��وال که چه چیزی در نمایش��نامه
وجود داش��ته که او را متقاعد کرد برای اجرا
به س��راغ ان برود ،گفت :واقعیت این اس��ت
ک��ه همانط��ور که خودت��ان گفتید داس��تان
به س��راغ ای��ن متن یک دافع��ه و ترس هم
دارد ،چراکه «هملت» نمایش��نامه ای نیست
که به راحتی بش��ود هر بالیی س��ر ان اورد.
ضمن اینکه در کش��ور ما یک قش��ر خاصی
از تئاتری ها هس��تند که نس��بت به بعضی از
متون ،تعصب و حساس��یت خاص��ی دارند و
مطمئنا نمایش��نامه «هملت» ج��زو این اثار
اس��ت .در واق��ع انه��ا معموال نگاه ش��ان به
ای��ن نمایش��نامه یک نگاه موزه ای اس��ت و
قائل هس��تند که کارگردان خیلی حق دخل
و تص��رف در مت��ن را ندارد .ام��ا فارغ از این
جاذبه ها و دافعه هایی که اجرای نمایشنامه ای
مثل «هملت» در کش��ور م��ا دارد ،برای من
پ��س از بازخوانی ه��ای متعدد ای��ن متن که
حدود 15ماه زمان برد ،به این نتیجه رسیدم
که هملت عالوه بر ان جهان بینی و الگوهای
تراژیک فراوانی که دارد ،اتفاقا خیلی مستعد
یک برخورد پارودی��ک ،نقیضه گونه و کامال
کمی��ک نی��ز هس��ت .در واقع این مس��ئله
بیشترین و مهم ترین عامل جذابیت برای من
بود و اینکه یک مدل متفاوت ،ش��کل خاص
و نگرشی نو می توانم به ان داشته باشم این
جذابیت را برای من دو چندان کرد.
سجادی در ادامه درباره روند شکل گیری این
کار و چگونگی رس��یدن به این شیوه اجرایی
او ب��ا بیان اینک��ه در نمای��ش «هفت خوان
همل��ت» ،زندگ��ی هملت در هف��ت مرحله
طرح می ش��ود ،اضاف��ه کرد :برای رس��یدن
ب��ه این ش��کل از اجرا ،بارها مت��ن هملت را
مطالعه کردیم و هرچه بیشتر پیش می رفتیم
متوج��ه می ش��دیم که متن دس��ت مایه های
بک��ری برای رویک��رد طنز و کم��دی دارد،
بنابرای��ن در اج��رای «هفت خ��وان هملت»
ان ه��ا را پررنگ کردی��م و نهایتا نمایش به
ص��ورت بازی در ب��ازی و نقش در نقش که
روش��ی متداول در نمایش های ایرانی است
اجرا می ش��ود .بطوری که سه بازیگر نمایش
در نق��ش کاراکترهای این اث��ر روی صحنه
حاضر می ش��وند .کارگردان نمایش های «در
انتظار گودو» و «مده ا» در ادامه با اش��اره به
اینکه معتقد اس��ت رسالت تئاتر برقرار کردن
ارتباط با تماشاگر است ،تصریح کرد :به نظر
من ما باید در تئاتر ش��یوه نمایش��ی خودمان
را داش��ته باش��یم که البته در گذشته داشتیم
ولی نیاز دارد ان را بروز رسانی کنیم .در واقع
نمی توان با اجرای کالسیک غربی نمایشنامه
«هملت» مخاطب را ج��ذب کرد .چراکه حتا
اگ��ر در بهتری��ن حال��ت ممک��ن بخواهیم از
ش��یوه های غربی اس��تفاده کنیم نهایتا کار ما
یک کپی کاری دسته چندم از اجراهای غربی
می ش��ود .بنابراین بر اساس این جمله معروف
ه��ر چه بومی تر جهانی تر ،ما اگر بخواهیم چه
با مخاط��ب خودمان و چه در س��طح جهانی
حرفی برای گفتن داش��ته باش��یم باید با بروز
رسانی شیوه های نمایش های ایرانی به شیوه
منحصربف��رد خودمان که برام��ده از فرهنگ
خودمان است دست پیدا کنیم .این کارگردان
تئاتر خاطر نش��ان کرد :ما زمانی می توانیم با
مخاط��ب ارتباط برقرار کنی��م که او چیزی از
فرهن��گ خودمان را در صحنه تئاتر ببیند و با
ویترینی مواجه شود که بتواند ان را درک کند
و تش��خیص بدهد .به همین خاطر اس��ت که
ای��ن نمایش از این منظر که حرف زمانه ما را
در قالب نمایشنامه ای غربی به زبان طنز ارائه
می کند تاکنون برای مخاطب بسیار جذاب بوده
است .کارگردان نمایش های «عبدل میمون
الت پاکوت��اه» و «زندگ��ی م��ن و موریس»
همچنین در پاس��خ به این سوال که چرا پس
از موفقیت در جش��نواره استانی نتوانسته این
نمایش را در ش��هر اصفهان اجرا کند و اینکه
چرا تماشاخانه باران را برای اجرای کارش در
تهران انتخاب کرده ،اظهار داشت :راستش ما
برای اجرا در اصفهان درخواس��ت دادیم و حتا
کار بازبینی هم ش��د اما بنا به دالئلی که من
متوجه نمی شوم گفتند که با سیاست های انها
همخوانی ندارد .اما درباره اجرا در تماش��اخانه
باران باید بگویم که مهمترین دلیل اجرایمان
در تهران حض��ور حمیدرضا اذرنگ بود .اقای
اذرنگ در جشنواره تئاتر استانی اصفهان جزو
هیات داوران بودند و کار ما مورد توجه ش��ان
ق��رار گرف��ت .بع��د از اینکه کار م��ا را دیدند
پیش��نهاد کردند که نمایش م��ان را در تهران
اجرا کنیم .س��پس ب��ا پیگیری هایی که انجام
ش��د به تماشاخانه باران رس��یدیم .البته برای
اجرا در س��الن های دولتی هم تقاضا دادیم اما
باید زمان زیادی در نوبت می ماندیم .سجادی
در پاس��خ به این س��وال که ایا ب��رای جبران
هزینه های اجرای این نمایش برنامه ای برای
تهیه فیلم تئاتر «هفت خوان هملت» دارد یانه،
گفت :با توجه به اینکه دوست دارم که این اثر
به نوعی ماندگار بشود و افراد بیشتری بتوانند
ان را ببینند برای تهیه فیلم تئاتر با ش��رکت
بتهوون صحبت هایی کردیم و حتما فیلم تئاتر
«هفت خوان هملت» تولید و منتشر می شود.
کارگ��ردان نمایش «هفت خ��وان هملت» در
پایان ضمن قدردانی از تمام کس��انی که برای
اجرای ای��ن نمایش با او و گروهش همکاری
ک��رده و به انها کمک کرده اند ،خاطر نش��ان
کرد :من واقعا از تمام اعضاء گروه و همچنین
مسئوالن تماش��اخانه باران و مسئوالن مرکز
هنرهای نمایش��ی بابت حمایت هایی که از ما
تا اینجا داشتند تش��کر می کنم اما با توجه به
اینکه گروه ما از شهرستان امده و هزینه های
ما نسبت به گروه هایی که در تهران ساکن
هستند خیلی بیشتر اس��ت ،چشم انتظار این
هس��تیم که حتما یک کمک هزینه ای را به
گروه ما اختصاص بدهند.
5
ن
رمورمهم تر�ی نرویدادهای�ت ئ�اتریازنگاه«ه�رنمد»؛
از اجرای «جام حسنلو»
در موزه ایران باستان تا بازتولید «کسوف»
میزبان�ی م�وزه ایران باس�تان میزب�ان از نمایش «جام حس�نلو» قطب الدین
صادقی ،اجرای «فراموش نامه» س�عید امیرسلیمانی در فرهنگسرای نیاوران،
بازتولید نمایش «کسوف» توسط ایوب اقاخانی ،نمایشنامه خوانی «شب روی
س�نگفرش خیس» با حضور ش�هره س�لطانی و تمدید مهلت ارس�ال اثار به
جشنواره تئاتر شهر ،از جمله مهم ترین رویدادها و خبرهای حوزه تئاتر است
که به مرور انها می پردازیم:
میزبانی موزه ایران باستان از
نمایش «جام حسنلو» قطب الدین
صادقی:
همزمان با روز جهانی موزه ها قطب الدین
صادق��ی نمایش ایینی «ی��ادگار گاده ر»
را س��الن موزه ایران باس��تان روی صحنه
می ب��رد .صادقی درباره این اثر نمایش��ی
گفت��ه« :جام حس��نلو» س��ومین نمایش
ایینی است که به سفارش سازمان میراث
فرهنگی به مناس��بت روز جهانی موزه ها
روی صحن��ه می برم و در ای��ن اجرا یک
گ��روه بازیگری 26نفره م��ن را همراهی
می کنن��د .او اف��زوده :مانای��ی یک��ی از
تمدن های پیش از حکومت ماد در دش��ت
حاصلخیز اشنویه است که رودخانه «گاده
ر» ان را ب��ه دو بخ��ش می کن��د و در دو
سوی گاده ر دست کم 20محوطه باستانی
قرار دارد که پایتخت ویران شده و سوخته
مانایی ها محل کش��ف جام حس��نلو یکی
از انه��ا اس��ت .صادقی با اش��اره مضمون
روای��ی نمای��ش ایینی «ی��ادگار گاده ر»
که ش��رح جنگ ،غ��ارت و ویرانی تمدنی
که��ن ،یا نش��ان دادن باورهای باس��تانی
برای درخواس��ت باران بعن��وان نیاز اصلی
و حیات��ی جامع��ه یک جا نش��ین در دوره
انقالب کش��اورزی نیس��ت ،گفت��ه :بلکه
بازافرینی اس��طوره همیشگی نبرد کهن و
نو در قال��ب جدل پدر و فرزند اس��ت که
پژوهش��گران تاکنون 83م��ورد ان را در
فرهنگ های گوناگون جهانگرداوری کرده
و برش��مرده اند .به گفته ای��ن کارگردان،
در ای��ن نمایش قهرم��ان نمایش به یاری
اناهیتا و همکاری دو ایزد ماه و خورش��ید
با قهرمان پیر به س��تیز برمی خیزد و بر او
چیره می شود تا زمان و زندگی ،اب ،گیاه،
این��ده و جوان��ی هرگز ایس��تایی نپذیرند.
گفتنی اس��ت ،نمایش «جام حس��نلو» به
کارگردانی قطب الدین صادقی ساعت 10
صبح امروز در س��الن موزه ایران باس��تان
روی صحنه می رود.
نمایشنامه خوانی «شب روی
سنگفرش خیس» با حضور شهره
سلطانی:
پنجمین نشست نمایشنامه خوانی نخستین
جش��نواره نمایش��نامه خوانی اثار اکبر رادی
با نمایشنامه خوانی «ش��ب روی سنگفرش
خیس» به کارگردانی س��لیم باش��کوه و با
حضور شهره س��لطانی امروز ساعت 17در
س��الن مکتب تهران برگزار می شود .در این
نمایش��نامه خوانی حام��د جعفری کیا ،مهبد
قناعت پیشه ،محمد اذری ،نیما خطیب نژاد،
کیمی��ا گیالن��ی ،مهس��ا ایرانیان ،فرش��ته
علی بی��گ ،مریم شایس��ته و بیت��ا عامری
نقش خوان��ی می کنن��د .همچنی��ن پس از
اجرای این نمایش��نامه خوانی ،جلسه گفتگو
و تحلیل این اثر با حضور ش��هره س��لطانی
برگزار می ش��ود .گفتنی اس��ت ،نخس��تین
جشنواره نمایشنامه خوانی اثار اکبر رادی به
دبیری بهزاد صدیقی ،سه شنبه های هر هفته
در دو بخش مس��ابقه و ویژه توسط موسسه
فرهنگی هنری بنیاد اکبر رادی و با حمایت
موسسه مکتب تهران برگزار می شود.
بازتولید نمایش «کسوف» توسط
ایوب اقاخانی:
ایوب اقاخان��ی از بازتولید مجدد نمایش
«کس��وف» در خردادماه س��ال جاری خبر
داده اس��ت .اقاخان��ی با بی��ان اینکه این
نمایش زاویه ای فراملیتی و عمیقا انسانی
ب��ه افغانس��تانی ها دارد ،گفت��ه :نمای��ش
«کس��وف» که پیش از این س��ال ۸۹در
تاالر قش��قایی تماش��اخانه ایرانش��هر به
صحنه رفته بود ،قرار اس��ت مجددا از ۱۶
خردادماه س��اعت ۲۱در تماشاخانه باران
به صحنه ب��رود .البته در همین زمان من
در نمایش دیگری که در تماشاخانه باران
اجرا می شود ،بازی هم می کنم که اجرای
این اثر نمایشی ساعت ۱۹و قبل از اجرای
ما خواهد بود به همین دلیل تداخلی پیش
نمی ای��د .او درب��اره اجرای ای��ن نمایش
افزوده :نمایش ب��ا حضور همان بازیگران
قبلی یعنی نس��یم ادبی ،حمیدرضا اذرنگ
و خودم اجرا می ش��ود .این اولین بار است
که تن به بازتولید نمایش��ی می دهم و در
واق��ع این نمایش تجدی��د خاطره گروه با
اجرای موفق این اثر نمایش��ی اس��ت که
همه ما دوس��تش داریم .این اجرا با تغییر
در ساختار و متن نمایشنامه اجرا می شود و
تنها به دلیل تغییر سالن تغییرات اندکی در
طراحی و میزانسن اثر به وجود امده است.
گفتنی اس��ت ،نمایش «کس��وف» جایزه
بهترین نمایش��نامه س��ال ۸۹را از جشن
خانه تئاتر دریافت کرده است.
میزبانی فرهنگس�رای نی�اوران از
«فراموش نامه» امیرسلیمانی:
اج��رای نمایش «فراموش نامه» نوش��ته
فره��اد نقدعل��ی و کارگردان��ی س��عید
امیرسلیمانی در سالن گوشه فرهنگسرای
نیاوران اغاز شد .سعید امیرسلیمانی بازیگر
و کارگ��ردان این نمایش درب��اره این اثر
گفت��ه :نمای��ش «فراموش نام��ه» در یک
پرده ب��ا کاراکترهای محدودی چون دکتر
که بیم��اری الزایمر دارد ،دخترش تهمینه
و پرستارش به نام س��هراب شکل گرفته
اس��ت .او در م��ورد موضوع ای��ن نمایش
اف��زوده :تِ��م اصلی این نمای��ش موضوع
عشق اس��ت که همیش��ه در جهان باقی
است و به موضوع بیماری الزایمر پرداخته
و نمایش��ی واقع گراست که برداشتی هم
از ش��اهنامه در ان وج��ود دارد .البت��ه در
بخش هایی از ان بنابر موقعیت های خاص
طنز نیز به کار رفته اس��ت .پس از اقامت
یک ساله س��عید امیرس��لیمانی در کشور
ام��ارات ،نمایش «فرام��وش نامه» اولین
کار هن��ری او پس از بازگش��ت به ایران
محس��وب می شود .در این نمایش سعید و
سپند امیرسلیمانی همراه با الهام پاوه نژاد
بازی می کنند.
تمدید مهلت ارسال اثار به
جشنواره تئاتر شهر:
دبیرخانه پنجمین جش��نواره تئاتر ش��هر
در اطالعی��ه ای مهل��ت ارس��ال اث��ار به
بخش های صحنه ای ،کودک و نوجوان و
خیابانی را ت��ا روز 5خردادماه تمدید کرد.
بر این اس��اس در پی اس��تقبال گس��ترده
هنرمندان و گروه های نمایشی کانون های
تئاتر تهران از بخش های مختلف جشنواره
و درخواست های هنرمندان مبنی بر تمدید
مهلت فراخوان ،دبیرخانه دائمی جش��نواره
در اطالعیه ای ای��ن زمان را به مدت یک
هفته تمدی��د ک��رد .بنابرای��ن گروه های
متقاض��ی بخ��ش صحن��ه ای ،ک��ودک و
نوجوان و خیابانی تنها تا پایان وقت اداری
روز چهارش��نبه 5خ��رداد مهلت دارند که
مت��ون و طرح های پیش��نهادی خود را به
دبیرخانه تحویل بدهن��د .در این اطالعیه
تاکید ش��ده که فرصت داده شده به هیچ
عنوان تمدید نخواهد ش��د .گفتنی اس��ت،
این جشنواره در هشت بخش مسابقه تئاتر
صحنه ای ،مسابقه تئاتر کودک و نوجوان،
تئاتر خیابانی ،تئاتر ش��ورایی ،مس��ابقه ی
نمایشنامه نویسی ،مس��ابقه عکاسی تئاتر،
مدرسه ی تئاتر ،و بخش ویژه ،شهریور ماه
1395برگزار خواهد شد.
سینــــما
6
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
ولریسچکناواراین
«هنرمند» الگویی را برای اجتماع
لوریس چکناواریان
معتقد اس��ت :فرقی
نمی کن��د هنرمن��د
باش��ی یا ورزشکار،
حت��ی اگ��ر ی��ک
شهروند عادی هم
باش��ی بای��د برای
نگه��داری از منابع
طبیعی کشور دقت کنی و خودت را مقابل حفاظت
از ان ها مسوول بدانی.
لوریسچکناواریاندرباره مقابلهباپدیدهخشکسالی
گفت« :فرقی نمی کند هنرمند باشی یا ورزشکار،
حتی اگر یک ش��هروند عادی هم باشی باید برای
نگهداری از منابع طبیعی کشور دقت کنی و خودت
را مقابل حفاظت از ان ها مس��وول بدانی .محیط
زیس��ت برای همه است و همه باید به ان اهمیت
دهند .باید قدر اب را بدانیم ،کش��ور ما دیگر کشور
پر ابی نیست ،نمی توان همچنان نسبت به طریقه
مصرف اب بی توجه بود و اّب را هدر داد .شیوه های
غلط مصرف را کنار بگذاریم و نس��بت به ابی که
هدر می دهیم احساس مسوولیت داشته باشیم .اگر
کمی به روش های غلط خود در حین هر کاری دقت
کنیم می بینیم که روزانه چه میزان اب سالم را راهی
فاضالب می کنیم و به ان بی توجه هستیم .مقابله با
پدیده خشکسالی اقدامی است که همه باید برای ان
تالشکنند.
این موسیقی دان به نقش هنرمندان در فعالیت های
حفاظت از محیط زیست اشاره می کند و می گوید:
هنرمن��د مورد قبول جامعه اس��ت و در بس��یاری
موارد نقش الگو را برای اجتماع ایفا می کند .برای
همی��ن می ت��وان از این جایگاه اس��تفاده کرد که
بعضی کاستی ها را به مردم یاداوری کرد .مردم به
موسیقی ،تئاتر و سینما عالقه نشان می دهند ،برای
همی��ن می توان از این طریق انها را با بحران های
اجتماعی اشنا ساخت و به استفاده صحیح از طبیعت
تش��ویق کرد .اگر چه کار زمان بری خواهد بود اما
بی تردید نتیجه خوبی در پی خواهد داشت .البته این
کار از طریق موسیقی سخت تر است اما هنرهای
دیگر مثل تئاتر و س��ینما کمی راحت تر می توانند
مراقبت از محیط زیست را در اثارشان بازتاب دهند.
موسیقی برای انکار نیاز به حمایت دارد .چون اجرای
یک ارکس��تری با موضوع محیط زیست حاصل
نوشتن قطعات حس��اس و ظریفی است و اجرای
ان به مراتب سنگین تر است .اما اگر ارکستر حمایت
شود قطعا می توان به نتیجه دلخواه رسید و مردم
را با شنیدن یک قطعه موسیقی با موضوع محیط
زیست مجذوب کرد .چکناواریان جشنواره فیلم سبز
را برداش��تن یک قدم اساسی برای محیط زیست
معرفی کرد و گفت :این جشنواره همت خوبی به
خرج داده است .هر کاری که جنبه اگاهی بخشی
به مردم داشته باشد کار مهمی است .خصوصا اگر
این اگاهی در زمینه مراقبت از محیط زیست باشد.
جشنواره ای که تم اصلی ان اب است و اهمیت این
عنصر حیاتی را یاداور می شود قطعا جشنواره خوبی
اس��ت .چکناواریان اهمیت به محیط زیست را به
خاطر نسل اینده یک ضرورت دانست و ادامه داد:
نمی توان به نسل اینده ،تربیت تحصیل و سالمتی
انها اهمیت داد اما محیط زیس��ت را تخریب کرد،
اب را هدر داد ،در خیابان اشغال ریخت ،هوا را الوده
کرد و خیلی کارهای دیگر که باعث از دست رفتن
س��رمایه های طبیعی مان می شود .این سرمایه ها
برای نس��ل اینده هم هس��ت و اگر به نسل اینده
اهمیت می دهیم باید به محیط زیست هم اهمیت
بدهیم.بیاییمکمیهمبراینسلایندهاببگذاریم.
این هنرمند با نگرانی از بحران خشکس��الی تاکید
ک��رد :وقتی فکرش را می کنیم که ممکن اس��ت
ایران تا چند س��ال اینده با بی ابی رو به رو ش��ود
نگران می شویم .اگر این اتفاق بیفتد همه مجبور به
مهاجرت و ترک خانه و سرزمین می شویم .همین
حاال هم خیلی ها به خاطر الودگی هوا شهرها را رها
کردند و به روستاها و حواشی شهرها پناه برده اند
که عمر طوالنی تر و سالم تری داشته باشند .شاید
اگر از همین حاال هم مراقب مصرف اب نباش��یم
خشکسالی زودتر شروع شود .او افزود« :وقتی هوا
الوده می ش��ود نمی توان هیچ کاری ک��رد ،ادم در
روزهایی که هوا ناپاک اس��ت خوشحال نیست و
نمی تواند به زندگی اش برسد .پس چرا برای سالم
بودن اب و هوا تالش نمی کنیم.
چکناواری��ان در پایان گف��ت :اگر روحیه همدلی و
انسجام در مردم ایجاد شود که همه با هم کمک
کنیم محیط زیست سالمی داشته باشیم قطعا این
اتفاق می افتد .محیط زیست برای همه مردم است
و همه باید برای حفظ ان تالش کنند .بحران های
محیط زیست هم مثل باقی معضالت اجتماعی نیاز
به روحیه جمعی دارد که در مسیر درست قرار گیرد.
ای�ن فیلم اول شماس�ت وپیش
از این س�ابقه س�اخت فیلم های
کوتاه را داشتید .امروز که با فیلم
بلن�د وارد س�ینمای بدنه ش�دید
فضای کار را برای جوانان چطور
می بینید؟
هنوز در ان حد نیستم که بخواهم دراین باره نظر
بدهم .اما من خودم مسیر سخت و پیچیده ای را طی
کردم برای رسیدن به اینجایی که هستم ،درحالیکه
نس��ل جدید نیازی به این همه زمان ندارد .بخش
زیادی از زمان من صرف راضی کردن دیگران شد
تا قانع شوند که این فیلم ،فیلم خوبی خواهد شد و
اجازه دهند تا ساخته شود .زمانیکه بیشتر فیلم کوتاه
می ساختمخیلیاتفاقاتهنوزدرسینمایبلندنیفتاده
بود و من در س��ینمای کوتاه ان را تجربه کردم .در
واقع خیلی وقت ها فیلم هایی ساختم که یکسری
تجربیات سینمایی داشته باش��م .در حال حاضر و
در نسل جدید فیلمسازان فیلم کوتاه استعدادهایی
هس��تند که با س��اخت یک یا دو فیلم کوتاه وارد
عرصه فیلم بلند می شوند .فارغ از این که نتیجه فیلم
درخشان باشد یا متوسط ،بهر حال این اتفاق می افتد.
من از این همه تجربه ناراضی نیستم و هر کدام از
فیلم هایم دغدغه سال های من بوده است .همه اینها
ن
ت
روس�ااکرگردانیفملس�نامیی«اپت»در ت
گف�گواب«ه�رنمد»
ام�روتده
ی
ی
مخاطب از قصه های نخ نما اشباع شده است
سمیرا افتخاری
فیلم سینمایی «پات» به کارگردانی امیر توده روستا این روزها درگروه هنر وتجربه در حال اکران است ،فیلمی که پس از چندسال درنهایت توانست دراین گروه فرصت
اکران پیدا کند« .پات» قصه یک سگ است و مخاطب از زوایه دید این حیوان با اتفاقاتی در شهر روبه رو می شود که شاید در بسیاری از مواقع به راحتی از کنار ان گذشته
است .مصطفی ساسانی ،ساعد سهیلی ،سونیا سنجری و نگار حسن زاده بازیگرانی هستند که جلوی دوربین محمد رسولی قرار گرفتند .هدایت این گروه را امیر توده روستا
بر عهده دارد او متولد 61و فارغ التحصیل کارشناسی رشته ادبیات نمایشی از دانشگاه سوره است .در 16سالگی اولین فیلم کوتاه خود را ساخت و تا امروز ساخت چندین
فیلم کوتاه را در کارنامه خود به ثبت رسانده که در جشنواره های داخلی و خارجی بسیاری حضور یافته و توانسته جوایزی را از ان خود کند .به بهانه اکران فیلم «پات» که
مورد توجه بسیاری از هنردوستان و اهالی سینما قرار گرفته است با این کارگردان جوان گفتگویی انجام داده ایم.
اقای توده روس�تا به عنوان اولین سوال
«پات» از کی وچگونه شکل گرفت؟
«پات» از اردیبهشت ماه در گروه هنر و تجربه اکران خود
را اغاز کرد .برای ساخت این فیلم از سال 90برنامه ریزی
داشتم و در انتهای سال 90و ابتدای سال 91فیلمبرداری
کار ش��روع شد و حاال بعد از چهار س��ال این فیلم اکران
می شود.
چ�را اینقدر دی�ر اق�دام به اک�ران فیلم
کردید؟
زمانی که فیلم را ساختم هنوز گروه هنر و تجربه ای وجود
نداشت و عم ً
ال این گروه باعث شد تا فیلم فرصت نمایش
پیدا کند .چند سال طول کش��ید تا پروانه ساخت گرفتم.
در ان زمان برای س��اخت فیلم اولم بس��یار تالش کردم
ولی نتیجه ای نداش��ت و کس��ی حاضر به سرمایه گذاری
نمی ش��د تا اینکه تصمیم گرفتم فیلمنامه را تغییر دهم و
خودم با هزینه ش��خصی و به صورت کم هزینه این فیلم
را تولید کنم .درنهایت تمام فیلمنامه هایی که نوشته بودم
کنار گذاش��تم و به کم هزینه ترین ان ها رسیدم و کار را به
سرانجام رساندم .فیلم در طی این سال ها بسیار مهجور واقع
شد اما در عین حال موفق هم بود و در حوزه بین المللی و
با حضور درجشنواره های بین المللی جوایز بسیاری دریافت
کرد و نقدهای خوبی درباره ان دیدیم.
در چه بخش هایی «پات» توانسته جوایز
بین المللی را از ان خود کند؟
«پات» تاکنون نامزد اصلی جش��نواره فیلم ورشو و توکیو
بوده است و تقدیر ویژه هیات داوران جشنواره ترانسیلوانیای
رومانی را از ان خود کرده است .در جشنواره های مختلفی
از جمله تفلیس گرجستان ،سائوپائولوی برزیل و واشنگتن
دی سی امریکا هم حضور داشت .بهرحال این فیلم قبل از
هر چیز برای مخاطب ایرانی ساخته شده است ،هر چند که
در زمان ساخت ان تصور اکران ،برایمان دور از تصور بود
و غیر ممکن ،اما ما در یک جامعه ایرانی زندگی می کنیم و
طبیعتا برای این جامعه فیلم ساخته شده است و حتما برای
افرادی که این فیلم را ببینند نکاتی از دل زندگی ایرانی ها
بیرون کشیده و به نمایش دراورده است.
شخصیت اصلی فیلم شما یک سگ است
که دوربین همراه او می شود واتفاقاتی را که
برایش رخ می دهد ب�ه نمایش می گذارد.
چرا چنین انتخابی داشتید و چرا از یک سگ
به عنوان راوی فیلم بهره گرفتید؟
شخصیتاصلیاینفیلمیکسگاستکهدرشهرتهران،وارد
قصه هاواتفاقاتیمی شودوبرمبنایاینحضوردرادامهبااشخاص
مختلفیاشنامی شویم.چراییانتخاباینقصههمبراینمبنابود
که ما در دنیایی زندگی می کنیم که از انواع قصه ها و فیلم ها
اش��باع شدیم و مخاطب ما به دنبال قصه ها و روایت های نو
می گردد .کس��انی که در کار نوشتن یا تولید فیلم در سینما
هستند ،به دنبال موقعیت های اینچنینی هستند ،برای من هم
مهم بود که در فیلمی که ساخته می شود کمتر به موضوعات
نخ نما شده بپردازم و دوست داشتم به کارهایی که کلیشه نشده
باشند بیشتر بپردازم ،از سوی دیگر در برخی از جاها شخصیت
س��گ تبدیل به کاراکتر می ش��ود و ما او را به عنوان یکی از
کاراکترهای فیلم می بینیم .ما از یک س��گ استفاده کردیم
و تالش کردیم به یک قالب جدید برس��یم و موقعیت های
جدیدی را ایجاد کنیم.
درجش�نواره فیلم کوتاه س�ال گذشته ما
فیلمی دیدیم که تقریبا داستانش شباهت
به فیلم شما داشت .از سوی دیگر همین
داستان یک خطی روایتی از داستان سگ
دارد فردی که از فیلم های سینمای بدنه خوشش می اید در
مقطعی از زندگی حسی به او دست دهد که بیاید فیلم های
ای��ن گروه را نیز ببیند .نباید دس��ته بندی کنیم و بگوییم
چون این گروه مخاطب کمی دارد ،پس نباید باش��د .این
گروه اثبات کرد که فیلم های گروه هنر وتجربه با کمترین
امکانات و کمترین س��الن ها که در جریان اصلی س��ینما
نقشی نداش��تند مخاطب خودش را دارد و وقتی مخاطب
خ��ودش را دارد طبیعی اس��ت که باید جای خودش را نیز
داشته باشد .من خودم یکی از مخاطبین این گروه هستم
و ترجیح می دهم فیلم های این گروه را ببینم چرا که غالبا
در نس��ل جدید فیلم هایی ساخته می شود که لوباجت(کم
هزینه) هستند ،اما مخاطبش بیش از این است و دیدنش
ارزشمند است.
انتخ�اب بازیگ�ران چهره چق�در به این
دلیل بود که بتوانید گیشه را حفظ کنید؟
من این فیلم را با هزینه شخصی خودم ساختم و انتخاب
این فیلمنامه می طلبید که بازیگران ،خیلی چهره نباشند و
اگر چهره ای هم وجود می داش��ت مشکلی با ان نداشتم.
ولگرد صادق هدایت را نیز تداعی می کند.
چقدر از این داستان ها اقتباس کردید؟
طبیعی اس��ت که من از این ایده اولیه استفاده کنمهم ه ما
ش��اهد این هستیم که وقتی کس��ی کار ناشایستی انجام
می دهد ،او را با القابی خطاب قرار می دهیم که از واژ ه سگ
نیز در ان ها اس��تفاده می ش��ود .از سوی دیگر قصه سگ
ولگرد صادق هدایت نیز بی تاثیر نبوده اس��ت ،اگرچه این
فیلم اقتباس مس��تقیمی از ان داستان نیست .فیلم دراین
مرحله باقی نمی ماند و هدف نهایی فیلم هم این نیس��ت.
خیل��ی نمی توانم درباره ه��دف فیلم صحبت کنم چرا که
داستان فیلم لو می رود ،اما یکی از اهدافم اشاره به مهجور
ب��ودن حیوانات در جامعه ش��هری و یا زندگی ما ایرانی ها
دارد .
ب�ا توجه به اکران این فیل�م درگروه هنر
وتجربه نظرتان درباره این گروه چیست؟
اگر نخواهیم نگاه حذفی و یا ایده ال داشته باشیم و متعادل
ن��گاه کنیم ،به نظ��رم وجود چنین گروهی در س��ینمای
کشور واجب است .همه مردم کشور یک سلیقه نیستند و
نمی توانیم همه مردم جامعه را با یک چشم ببینیم .احتمال
اما تفاوتی بین بازیگران چهره و کم تجربه وجود نداشت.
به همین دلیل نگاهم را گذاش��تم روی استعداد بازیگر تا
چه��ره او ،این که بازیگران با ان نق��ش و کاراکتری که
طراحی کردم همسو باشند و در عین حال خالق هم باشند.
خوش��بختانه از این انتخاب راضی بودم بجز موارد ریزی
که طبیعی اس��ت در یک پروژه لوباجت پیش اید .بودجه
بیشتر می توانست کمک کند ،اما ناراضی نیستم و بخشی از
بازی ها در این فیلم بی نظیر هستند و بسیار راضی هستم.
از س��وی دیگر فیلم چهره هم دارد و ساعد سهیلی نقش
کامال متفاوتی را در پات ایفا کرده است.
دران زمان س�اعد س�هیلی خیلی چهره
ش�ناخته ش�ده ای نبود ،فکر می کنید که
چقدر امروز س�اعد س�هیلی باعث دیده
شدن فیلم می شود؟
بله درست اس��ت ،در ان زمان ساعد سهیلی هنوز مثل
امروز ش��ناخته ش��ده نبود ،ولی او استعداد بسیار باالیی
دارد و اینده خوبی پیش روی اش اس��ت .طبیعتا حضور
او و خود فیلم که س��وال برانگیز اس��ت به دیده شدن
فیلم کمک می کند.
به من کمک کرد تا بتوانم فیلمی با هزینه کم اما در
اندازه فیلم هایی که درعرصه بین الملل حضور دارند
بسازم که قدرت رقابت داشته باشد .رقیب اصلی این
فیلم درجشنواره های بین المللی فیلم«ایدا» از کشور
لهستان بود .من فیلم را با هزینه شخصی ساختم،اما
اجازه ندادم تا از کیفیت کار کاسته شود و تاثیری در
نماهایفیلممنداردواینبهکمکعواملوتجربیات
خودم در ساخت فیلم کوتاه همراه بوده است.
خ�ود حض�ور در س�ینمای فیلم
کوتاه چقدر باعث شد تا شما به
این موفقیت برس�ید و چقدر این
شخصیت اصلی
دو فضا باهم تفاوت دارند؟
این فیلم یک
تفاوت زیادی وجود دارد ،فیلم کوتاه همیشه برای
سگ است که در
من جایگاه خودش را دارد و من همیشه معتقدم
شهر تهران ،وارد
باید این سینما ،استقالل خودش را داشته باشد و
قصه ها و اتفاقاتی
این ربطی ندارد که شما بخواهید با ساخت فیلم
می شود و بر مبنای
کوتاه وارد فضای ساخت فیلم بلند شوید .خیلی ها
این حضور در
دوست دارند داستان کوتاه بخوانند تا یک رمان،
ادامه با اشخاص
در واقع داستان کوتاه نمی تواند جای داستان بلند
مختلفی اشنا
و رمان را بگیرد ،به همین دلیل من نیز استقالل
می شویم .چرایی
فیلم کوتاه را به رسمیت می شناسم .اما تاثیر ان
انتخاب این قصه
در سینمای بلند بسیار زیاد است .حداقل در تجربه
هم براین مبنا بود
شخصی ساخت فیلم کوتاه بسیار به من کمک
که ما در دنیایی
کرد تا بتوانم اولین فیلم بلندم را به ثمر برسانم.
زندگی می کنیم
نود درصد فیلم های اول س��ینمای ایران به این
که از انواع قصه ها
شکل اس��ت که من فیلمساز می نویسم ،بعد به
و فیلم ها اشباع
دنبال سرمایه گذار می گردم تا فیلمم ساخته شود.
شدیم و مخاطب
اما چون برای من ،کسی نبود که سرمایه گذاری
ما به دنبال قصه ها
کند رفتم به این سمت که اگر قرار باشد فیلمی
و روایت های نو
تولی��د کنم با هزینه محدود ک��ه اکران عمومی
می گردد .کسانی
خیلی برجسته ای هم نداش��ته باشد ،وجود یک
که در کار نوشتن
شخص سوم که فقط س��رمایه را مدیریت کند
یا تولید فیلم در
ثمری ن��دارد و ان تجربیات فیلم کوتاه امروز به
سینما هستند ،به
من رکمک کرد تا به کیفیت کارم اسیبی نزند.
دنبال موقعیت های
فضای اکادمیک چقدر با انچه که
اینچنینی هستند،
تجربه کردید همسو هستند؟
برای من هم مهم
فضای اکادمیک بس��یار اهمیت دارد ،چرا که در
بود که در فیلمی
طول دوره تحصیل دانش��جو را از یک موقعیت
که ساخته می شود
عموم اجتماع به فرهیختگی می کش��اند و قبل
کمتر به موضوعات
از ه��ر اموزش��ی مهمترین نکته اس��ت و برای
نخ نما شده
همه کس��انی که کار فرهنگی انجام می دهند،
بپردازم
تحصیالت اکادمیک امر واجبی است.
ای�ن روزها مش�غول چه فعالیتی
هستید؟
قب��ل از اکران این فیلم در گروه هنر و تجربه فیلم
کوت��اه «جای من را توی اتاق بیانداز» را در همین
گروه داشتم که تجربه خیلی خوبی بود و براساس ان
فیلمکوتاه،مشغولنگارشفیلمنامهجدیدیهستم
که به خاطر اکران فیلم «پات» کمی متوقف شده
است .این نیز یک فیلم اجتماعی با گستردگی بسیار
است و به دنبال جذب سرمایه گذار برای ان هستم تا
بتوانم فیلم دومم را اغاز کنم.
سینــــما
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
نق
در��دوبرریسیفمل«هنگامه»مطرحشد
به جذابیت توجه نکنیم سینما را باخته ایم!
هنرمند :فیلم داستانی«هنگامه» با حضور کارگردان ،تهیه کننده،
تصویربردار و محمد تقی فهیم در هش��تادمین برنامه سینما روایت
مورد نقد و بررس��ی کارشناس��ی قرار گرفت .اولین فیلم نیمه بلند
داستانی با موضوع مدافعان حرم با نام «هنگامه» ساخته امیر داسارگر
با حضور محمد تقی فهیم منتقد سینما و به همراه کارگردان و حامد
بامروت نژاد تهیه کننده و احمد گودرزی تصویربردار فیلم با اجرای
رسول شادمانی در مجموعه سینمایی سالن اسوه نقد و بررسی شد
که در این برنامه امیر داس��ارگر کارگردان فیلم «هنگامه» درپاسخ
به س��وال رسول شادمانی که در مورد تولید این فیلم پرسید گفت:
فیلم س��ازی من همیشه با فیلم داستانی همراه بوده و من هیچگاه
فیلم مستند نس��اختم .لذا من با هر موضوعی که مواجهه می شوم
ان را به صورت داستانی می بینم و اتفاقا مدرسه سینمایی عمار که
افتخار همکاری با انان را داش��تم نیز دغدغه فیلم های داستانی را
داشتند و این امر موجب شد تا پیوندی بین من و مدرسه عمار برای
تولید فیلم «هنگامه» ایجاد شود .حامد بامروت نژاد تهیه کننده فیلم
و مدیر مدرسه سینمایی عمار هم در ابتدای این برنامه اظهار داشت:
یکی از دغدغه های ما در مرحله ساخت و بعد از این فیلم ،این بود
ک��ه این فیلم چقدر می تواند مروج و تبلیغی برای حضور نیروهای
ایرانی برای اعزام به جبهه س��وریه باشد؟ و یا اینکه چقدر می تواند
خدایی نکرده سبب ترس در دل «هنگامه های» جامعه بیندازد؟ لذا
من دوست دارم بازخوردهای خانم های این برنامه را نسبت به این
موضوع بدانم .مدیر مدرسه سینمایی عمار با بیان اینکه این مدرسه
س��عی کرده است بال تولیدی و اموزشی جشنواره فیلم عمار باشد
خبر داد این فیلم به همراه فیلم سینمایی جشن تولید (که بیشتر در
رابطه با جنگ سوریه است) نخستین فیلم ها در مورد مدافعان حرم
محسوب می شوند .بحث «زمانه» یکی از دلمشغولی های همیشگی
مدرس��ه عمار او ادامه داد :یکی از دلمشغولی های همیشگی ما در
مدرسه عمار در حوزه تولید بحث «زمانه» است که برای ما بسیار
مهم است .متاسفانه افتی که در سینمای ما وجود دارد این است که
س��ینمای ایران هیچ نسبتی با زمانه خودش ندارد و تبدیل به یک
سینمای بی خاصیت شده است .این در حالی است که ما در مدرسه
س��ینمایی عمار سعی می کنیم بر روی «زمانه» تاکید کنیم و فیلم
«هنگامه» از دل همین دغدغه ها بیرون امده است .این تهیه کننده
با اشاره به مساله امنیت ملی یاد اور شد :مساله امنیت مالی برا ی
ما هم مساله بود و«هنگامه» تالشی بود تا فیلم پاسخگوی یکی از
نیازهای زمانه خودش باش��د .احمد گودرزی ،تصویر بردار فیلم
داس��تانی «هنگامه» نیز در مورد تصویربرداری این فیلم اظهار
داش��ت :یکی از مهمترین اتفاقاتی که در این فیلم وجود داشت
بح��ث اعتق��ادی فیلم بود و این امر موجب ش��د تا تمام عوامل
فیل��م با جان و دل مایه بگذارند .ضم��ن اینکه من این فیلم را
برای اولین بار دراین برنامه دیدم و خدا را ش��کر که فیلم خوب
و راضی کننده ای در امده است.
اینجا جای بازخورد گرفتن نیست
محمدتقی فهیم ،منتقد برنامه در پاس��خ به تهیه کننده فیلم گفت:
معتقدم این برنامه یک برنامه تخصصی است و اینجا جای مناسبی
برای بازخورد گرفتن از مخاطبین نیس��ت چرا که بازخورد را باید از
نمایش های خصوصی دیگری که فیلم خواهد داشت باید دریافت
ک��رد .وی ادام��ه داد :فیلم «هنگامه» به لح��اظ صدا من را خیلی
اذیت کرد به گونه ای که ادامه دادن فیلم برای من غیرتحمل شده
بود گویا هنگامه ی صدا بود! به عبارت دیگر ،صدا و موس��یقی در
هم تنیده ش��ده بودند و همین امر مخاطب را ازار می داد .این فعال
فرهنگی با اش��اره به مدرسه عمار گفت :ای کاش عمار دردهه 60
شکل گرفته بود و اگر اینگونه بود حتما این سینما ،سینمای الترناتیو
ایران بود -هر چند که االن هم تا حدودی می تواند باشد – در دهه
60جریان سینما در دست بچه های مذهبی در جبهه انقالب نبود
و این گروه نمی دانستند که چگونه سینمایی را پایه گذاری کنند؟ لذا
نگاهش��ان به سینمای شرق و به جریان سینمای روشنفکری ضد
مخاطب بود .بنابراین در این دهه ،سینمایی حمایت شد که بیشتر به
محافل جهانی جشنواره ها گرایش داشت.
شکل گیری عماریون جای بسی خوشبختی است
فهیم ادامه داد :ما هم اکنون با سینمایی روبرو هستیم که نه می شود
ان را تعطی��ل کرد ،نه کارکرد فرهنگ��ی جدی در حوزه فرهنگ و
انقالب دارد .اما به هر حال سینمای قالب کشور است اما اینکه چند
سالی است که عماریون شکل گرفته است جای بسی خوشبختی
است .من دو سال گذشته ،یادداشتی در مورد خطراتی که عمار را
تهدید می کند نوشتم و نس��بت به ان وضعیت هشدار دادم .اولین
خطر این اس��ت که این دوستان نباید از ساختار و فرم غافل شوند.
دوس��تان ما در عمار ،چنانچه فرم را نادیده بگیرند و به جذابیت و
کش��مکش های دراماتیک توجه ای نکنن��د حتما توفیقی نخواهند
داشت .این منتقد سینمایی با بیان اینکه باید جریان فعال در جبهه
هنر انقالب ،به فرم و محتوا به صورت یکسان اهمیت بدهد تصریح
کرد :امروزه عمار در کشور؛ سینمایی را تعقیب می کند که می تواند
مانند هر جریان جهانی تبدیل به یک مکتب بشود چرا که ظرفیت
ان وجود دارد .محمد تقی فهیم اضافه کرد :عمار ،ابتدا باید در نظریه
پردازی به سینمایی برسد تا مشخص شود که چه نوع سینمایی را
می خواه��د ارائه دهد؟ اگر در نظری��ه و تئوری ان را به یک محتوا
تبدیل نکند خروجی ان منجر به جریانی نخواهد شد .من به عنوان
کسی که خودم را از عمار می دانم دوست دارم این اتفاق رخ بدهد.
این فعال رس��انه ای با بیان اینکه انقالب منتظر سینمای عماریون
اس��ت و عمار به زحمت به بار نشسته است گفت :اگر ما به بخش
جذابیت اثر اهمیت ندهیم س��ینما را باختیم .عمار در کنار سینمای
بدنه و سینمای روشنفکری شکل گرفته و این مساله کمی نیست.
4سال است در سوریه حضور داریم اما دریغ از تولید یک فیلم!
وی ی��اداور ش��د :اقای بامروت نژاد اعالم کردند ما باید س��ینمای
«زمانه» باش��یم درحالی که من می گویم ما باید سینمای «اینده»
را بس��ازیم .امریکا سینمای اینده اس��ت و ما می خواهیم تو دهن
س��ینمای امریکا بزنیم .امریکا قبل از اینکه وارد عراق شود 5فیلم
سینمایی در این مورد ساخت اما ما 4ساله است که در سوریه حضور
داریم ولی یک فیلم هم نتوانستیم در مورد سوریه بسازیم؟! اقایان
مس��ئولی که خودشان را در این مورد به خواب زدند بیدار شوند .باز
هم حاشا به غیرت همین بچه ها که فیلم 40دقیقه ای «هنگامه»
را س��اختند .بامروت نژاد گفت :ما پش��ت کاری را که انجام دادیم
محکم ایستادیم چرا که بر این باوریم که این مسیر ،مسیر درستی
اس��ت .شاید کارمان خیلی قوی نباشد اما جهت مان درست است.
وی در مورد فرم و محتوا اظهار داش��ت :تجربه ش��ش ساله من در
عمار می گوید که «محتوا» شرط الزم است اما شرط کافی نیست
و «فرم» ش��رط کافی می ش��ود .ما س��ینما را یک مدیوم بیانی
می دانیم اما االن س��ینمای ایران از مدیوم بیانی خود خارج شده
اس��ت .برای ما «چه گفتن» در اولویت اس��ت چرا که «چگونه
گفتن» را ذیل «چه گفتن» می دانیم .از سوی دیگر ،ما سینما را
یک مدیوم بیانی می دانیم .سینما برای ما ،ذیل انقالب اسالمی
اس��ت .معتقدم این مسیری که فیلمس��از حزب اللهی و عماری
شروع کردند جهت درستی بوده است.
سینمای قبل از انقالب سینمای مردانه بود
فهیم با اش��اره به نام فیلم گفت :س��ینمای قب��ل از انقالب ما،
بیش��تر سینمای مردانه بود و بی جهت نبود که اسم فیلم هایش
را قیصر ،حیدر و اکبر می گذاش��ت .اما بعد از انقالب برای اینکه
اعالم شود ما طرفداران زنان هستیم؛ فیلمسازان چپ و راست،
نام فیلم هایشان را زنانه انتخاب می کردند مثل سارا ،پری ،گلنار،
گیتا و هنگامه در حالی که «هنگامه» اس��م س��ینمایی نیست.
بنابراین ما تا زمانی که نتوانیم در س��ینما ،شخصیت خلق کنیم
محکوم به شکس��ت هس��تیم .فیلم «هنگامه» واجد ارزش های
پیامی برای ما اس��ت ولی به عنوان یک درام س��ینمایی ،دارای
اشکاالت زیادی است .واقعا مساله هنگامه چیست؟ این درحالی
است که اول باید در سینما ،طرح مساله و شخصیت خلق بشود
ت��ا مخاطب به ان دل ببندد و س��پس ماجرا مطرح ش��ود .باید
«هنگامه» برای مخاطب ش��خصیت می شد تا مخاطب بتواند با
او همراه ش��ود .این منتقد س��ینما اعالم کرد :من تاکنون برای
انق�لاب ،فحش های زیادی خ��وردم و خواهم خ��ورد .بنابراین
دوس��ت داریم فیلمی ساخته شود که بتوان روی ان ایستا.د من
همچنین بر روی فیلم بادیگارد ایستادم.
7
ن
ت
س�نامییازنگاه«ه�رنمد»
مهم�ر�ی نرویدادهای ی
غرفه مرکز گسترش در بازار کن خالی ماند!
مدیرعامل مرکز گس��ترش سینمای مستند و
تجربی اعالم کرد ش��ورای بین الملل سازمان
سینمایی دس��تور الزم برای حضور این مرکز
در بازار فیلم جش��نواره کن را اعالم نکرد .در
حالی که بازار فیلم شصت و نهمین جشنواره
فیل��م ک��ن از ۱۰می اغاز به کار ک��رده ولی
برخالف رسم چند سال اخیر ،مرکز گسترش
سینمای مس��تند و تجربی ایران در این بازار
حضور نیافته است که شنیده های ما حاکی از
ان بود که ریاست سازمان سینمایی اجازه این
حضور را نداده است .برای پیگیری موضوع با
محمدمهدی طباطبایی نژاد مدیرعامل مرکز
گسترش سینمای مستند و تجربی گفتگویی
داش��تیم که وی در این باره گفت :ما در مرکز
گس��ترش س��ینمای مس��تند و تجربی تابع
سازمان سینمایی و سیاست های ان هستیم.
برای حض��ور در هر جش��نواره و رویداد بین
المللی باید اجازه این حضور از سوی سازمان
سینمایی و شورای بین الملل سازمان سینمایی
صادر ش��ود و چون این اجازه رسمی از سوی
سازمان س��ینمایی به ما اعالم نشد ما نیز در
بازار جشنواره فیلم کن حضور پیدا نکردیم .وی
تاکید کرد :طبق روال س��ابق برای بازار فیلم
کن درخواس��ت غرفه کرده بودیم اما چون از
سوی سازمان سینمایی اجازه ای برای حضور
در کن اعالم نش��د ،برنام��ه حضور در بازار به
صورت خودکار کنس��ل شد .مدیرعامل مرکز
گسترش سینمای مستند و تجربی بیان کرد:
سازمان سینمایی دارای بخشی به نام شورای
بین الملل است و این شورا تصمیم می گیرد که
چه موسساتی در جشنواره های خارجی حضور
داشته باش��ند و چه موسساتی حضور نداشته
باشند .اگر در این شورا تصمیم گرفته می شد
که مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
می تواند در بازار فیلم کن حضور داشته باشد،
ما حتما حضور پی��دا می کردیم چراکه ما تابع
نظرات و تصمیمات سازمان سینمایی هستیم.
وی تاکید کرد :پیش بینی ما این بود که با توجه
به اینکه در «داک کورنر» این جشنواره فیلم
داشتیم ،درخواست غرفه برای بازار بدهیم ولی
در نهای��ت در بازار حض��ور نیافتیم .این مدیر
س��ینمایی در پاس��خ به این پرسش که ایا به
دلیل پررنگ ک��ردن نقش بخش خصوصی
در بازارهای بی��ن المللی جهانی اجازه حضور
مرکز گس��ترش سینمای مستند و تجربی در
بازار فیلم کن صادر نشده است ،توضیح داد :به
ما در مورد اینکه جایگزین ما کسی از بخش
خصوصی برود ،چیزی اعالم نشده است .طبق
دستور سازمان س��ینمایی لزوما موسسه ها با
دستور مکتوب شورای بین الملل می توانند در
جشنواره ها حضور داشته باشند که این دستور
به دست ما نرسید.
کی�وان کثیریان دبیر دهمین جش�ن
بزرگ منتقدان شد
با تصمیم ش��ورای مرکزی انجمن منتقدان و
نویسندگان س��ینمایی ایران ،کیوان کثیریان
به عنوان دبیر دهمین جش��ن بزرگ منتقدان
برگزی��ده ش��د .دهمین جش��ن منتق��دان و
نویسندگان سینمایی ایران ،تابستان سال جاری
در تهران برگزار می شود و معرفی برگزیدگان
اکادمی انجمن در س��ی و چهارمین جشنواره
فیل��م فجر و اه��دای جوایز به انه��ا از جمله
برنامه های این جشن است .در دهمین جشن
منتقدان از یک یا دو منتقد و هنرمند تجلیل و
قدردانی می شود .همچنین برگزیدگان نهمین
جشنواره «سینما حقیقت» که از سوی داوران
انجمن منتقدان انتخاب شده اند در این جشن
معرفی می ش��وند .معرفی برندگان چهارمین
جش��نواره مطبوعات نی��ز از دیگر برنامه های
جشن دهم است .کیوان کثیریان در پنج دوره
متوالی عضو ش��ورای مرکزی انجمن بوده و
در یک دوره س��ابقه ریاست انجمن را نیز در
کارنامه دارد .وی که هم اکنون عضو شورای
مرکزی انجمن است دبیری دوره های چهارم،
پنجم و نهم جشن منتقدان را بر عهده داشته
و عضو ش��ورای برگزاری ۹دوره پیشین این
جشن نیز بوده است.
«زاپاس» به جای «رسوایی »۲می اید
غالمرضا فرجی س��خنگوی ش��ورای صنفی
نمایش گفت این شورا امادگی هرگونه همکاری
با فیلم های دفاع مق��دس و مقاومت در زمینه
اکران را دارد .غالمرضا فرجی سخنگوی شورای
صنفی نمایش با اشاره به برگزاری جلسه امروز
شورای صنفی نمایش گفت :در جلسه دوشنبه
۲۷اردیبهشت ماه شورای صنفی نمایش ،قرارداد
اکران فیلم «زاپاس» به کارگردانی برزو نیک نژاد
در گروه سینمایی استقالل بعد از فیلم «رسوایی
»۲به کارگردانی مسعود ده نمکی بسته شد .وی
ادامه داد :همچنین در این جلسه تصمیم گرفته
ش��د تا ش��ورای صنفی نمایش با اثار ارزشمند
س��ینمای دفاع مقدس و مقاوم��ت در حوزه
اکران هرگونه همکاری داشته باشد .فرجی
در پایان گفت :با توجه به نزدیک شدن ایام
ماه مبارک رمضان ،درخواس��ت مجوز برای
اجرای ط��رح رمضان در س��ینما به نیروی
انتظامی ارایه شده است.
تجسمی
8
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
ش
اگم دوم نگاراخنه ای به وسعت کی �هر
ااثریکهپذیرشدیگران،خوب ش� ن�یدن،خوبدیدنرایم اموزند
مجسمهای با 825مکعب توخالی
هنرمند :این روزها گال��ری اثر میزبان تازه
ترین اثار « محمد حس��ین عماد» اس��ت؛
اث��اری ک��ه ابتدا ف��رم خاص ش��ان توجه
مخاط��ب را جلب می کند و به یقین از خود
خواهد پرسید هنرمند چگونه انها را توخالی
کرده اس��ت؛ و در ادامه همین پرسش تامل
بر معنای اثر و مقصود هنرمند اغاز می شود.
«پذیرش» عنوان این نمایش��گاه اس��ت که
محمد حس��ین عماد پنج مجس��مه با چوب،
فل��ز و پلی کربن��ات را در معرض تماش��ای
عموم قرار داده اس��ت .مجسمه های تازه او را
می ت��وان در ادامه اثار قبلی اش دانس��ت زیرا
دو مولفه س��بکی (بی وزنی) و روش��نایی و
تاریک��ی که دغدغه همیش��گی اوس��ت در
اث��ار تازه امتداد یافته اس��ت؛ تمامی اثار این
نمایشگاه تک نس��خه هستند غیر از یک اثر
با ابعاد کوچک که 100نس��خه دارد .محمد
حسین عماد ابتدا درباره عنوان مجموعه تازه
اش گفت« «:پذیرش» ب��ه معنای پذیرفتن
همه چیز یا تس��لیم شدن نیس��ت بلکه باید
دانست که پذیرندگی در انسان جایگاه واالیی
دارد .مثال کسی که بتواند پذیرنده خوبی باشد
به جای حرف زدن زیاد ،خوب می ش��نود ».او
افزود؛ « اثار این نمایشگاه ابتدا از یک مکعب
کوچک اغاز ش��د و به مرور ان را گس��ترش
دادم .این مکعب های کوچک که گوشه های
گردی دارند و از درون خالی شده اند ،پذیرنده
هستند .مفهوم پذیرنده در مقابل تهاجم معنا
پیدا می کند » .س��ه اثر از پنج مجسمه در این
نمایشگاه از مکعب های چوبی تو خالی دارای
روزنه تش��کیل ش��ده اند ،اولین اثر مکعب تو
خالی ست که روزنه ای کوچک بر روی جعبه
فل��زی دارد و نور به داخل ان نفوذ می کند ،
دومین مجسمه با ابعاد بسیار بزرگ است که
از قطعه های بسیار زیادی از این مکعب ها در
کنار هم و دیواره فلزی منحنی ش��کل بوجود
امده اس��ت و س��ومین کار با عنوان «جفت»
دو مکع��ب ب��زرگ در کنار هم هس��تند که
گوشه هایی کروی دارند ،این اثر نیز مفهومی
از «پذیرش» با معنای جفت بودن به نمایش
می گ��ذارد .روزنه ه��ای ب��ر روی مکعب های
چوبی «عماد» م��ا را به درون یا فطرت یک
چیز دعوت می کند .در واقع چیزی که درونش
خالی است فرصت و امکان پذیریش دارد و با
این پذیرش است که خودش را عیان می کند.
اثر دیواره منحنی شکل فلزی که از 825قطعه
مکعب توخالی تشکیل شده یکی از شاخص
ترین اثار این نمایش��گاه است ،کنار هم قرار
داشتن این تعداد مکعب با گوشه هایی گرد و تو
خالی و دیواره فلزی سختی که هیچ انعطافی
ندارد ذهن مخاط��ب را درگیر می کند ،عماد
سعی دارد تا به درون ماده نفوذ کند این باعث
شده تا بازدیدکنندگان اثارش نه فقط با شکل
بیرونی حجم درگیرشوند بلکه به درون ان وارد
شده و فضا را در خال جستجو و تجربه کنند ،او
درباره این اثر گفت «:وجه اش��تراک این 825
مکعب ،اتمسفر و هوایی است که درونشان
قرار دارد و باعث وصل شدن ان ها شده است.
هنگام��ی که از بیرون به این مجس��مه نگاه
می کنید فلز سختی را می بینید که مانند سپر
می ماند ،پذیرنده نیست و حالت دربرگیرندگی
ن��دارد و به نوعی می توان گفت که دافعه دارد
اما وقتی داخل ان را مشاهده می کنید ،توسط
ان احاطه می شوید و حالت پذیرنگی را در این
مکعب ها ی کنار هم قرار داده شده می بینید،
این مکعب ها شبیه به ذهن انسان می ماند که
بعد های مختلف دارد».
در س��الن پایینی گالری ک��ه پنجره ای رو به
خیابان دارد ،یکی از اثار عماد قرار گرفته است،
این اثرکه با پلی کربنات س��اخته ش��ده برای
معماری ان اتاق در نظر گرفته ش��ده است و
به شکل تو رفته ای درون پنجره این اتاق کار
شده تا مفهوم «پذیرش» را نشان دهد .
عماد معتقد است «:برای تمامی اجزای یک اثر
نمی توان معناسازی کرد .یک اثر را می توان به
عنوان یک نگاه کلی دانس��ت ،این که برای
هر اثر معنا س��ازی نمی کن��م می تواند باعث
شود که هر فرد برداشت خود را نسبت به ان
داشته باشد ،اگر قصد داشتم نظرات مخاطبان
را نسبت به اثارم مشابه هم کنم ،مجسمه ای
از یک انسان می س��اختم و به ان شخصیت
می دادم تا همه ان را بشناس��ند اما هدفم این
است که هر فرد با توجه به ذهنیات و افکارش
در مورد هر اثر قضاوت کند».
هنرمن��د دراث��ارش از قوانی��ن فیزیک بهره
می گیرد ،او در مجموعه اثار قبلی اش برروی
تعادل مجسمه هایش کار کرده بود و پیش تر از
او شاهد اثاری معلق یا با سطح اتکای کوچکی
بودیم اما در این نمایشگاه او اثری با ابعاد بزرگ
به شکل دایره ای با قطر دو متر ارائه داده که
تنها با س��یم باریکی از س��قف اویزان شده و
تعادل خود را حفظ کرده است ،عماد با اشاره به
تعادل خطی که در مجموعه های گذشته اش
بکار گرفته بود ،گفت« :در اثار قبلی ام بر روی
تعادل مجس��مه هایی با ارتفاع هفت متر کار
کرده بودم ،دران اثار از تعادل خطی استفاده
می کردم ،اثر را به عنوان لوله ای بزرگ در نظر
می گرفتم و مرکز ثقل ان را بدست می اوردم
تا بتواند تعادلش را حفظ کند و بایس��تد اما در
این نمایش��گاه بر روی این مطلب کار کردم
که چگونه می توان یک سطح را با سیم معلق
نگه داشت؟ در این بین اتودهای زیادی زدم و
متوجه شدم که تئوری این مطلب در فیزیک
امکان پذیر اس��ت اما در عمل انجام نمی شد
بنابراین با ایجاد زایده ای زیر این س��طح که
ابتدا قطر ان 90س��انتی متربود و کم کم تا 2
متر رسید ،ان را انجام دادم».
این پانزدهمین نمایش��گاه انف��رادی محمد
حسین عماد است که در سال 1336در اراک
متولد ش��ده است و در این س��الها اثارش در
کشورهایی مختلف نظیر هندوستان ،امارات،
کویت ،فرانسه و ...به نمایش درامده؛ او صاحب
جوایز پر ش��مار ارزنده ای شده و دستکم پنج
مجسمه او در فضاهای شهری تهران و سایر
نقاط ایران نصب شده است.
نمایشگاه مجسمه های محمد حسین عماد تا
21خ��رداد ماه در گالری اث��ر واقع در خیابان
ایرانش��هر ،خیابان برفروش��ان ،روبروی خانه
هنرمندان ،شماره 16دایر است و عالقمندان
می توانن��د از ان دیدن کنن��د؛ زمان بازدید در
روزهای یکشنبه تا پنجش��نبه 11صبح تا 8
شب و جمعه ها 4بعد از ظهر تا 8شب است.
سازمان ا گهی ها
88 31 13 61
88 31 13 53
رویداد «نگارخانه ای به وسعت یک شهر» یکم تا
ده��م خردادماه با در اختیار گرفتن بیش از دو هزار
سازه تبلیغاتی در سطح شهر تهران برگزار می شود.
قطعا وقتی ون گوگ اثارش را خلق می کرد فکرش
را هم نمی کرد این اثار قرار است روزگاری در جایی
در معرض دید قرار بگیرد کهاتومبیلی با سرعت از
کنارش رد شود .اصوال اثار هنری برای نصب روی
بیلبوردهایتبلیغاتیخلقنشده اندواثارگرافیکیکه
روی این بیلبورد ها ق��رار می گیرند برای اثرگذاری
انی روی مخاطب هدف گذاری و طراحی شده اند
در حالیکه اثار هنری مانندنقاش��ی نیاز به این دارد
تا مخاطب با مکث به دیدن انها بنشیند .اما وقتی
صحبت از فرهنگسازی باشد و امکاناتی که برای
رشد سطح س��واد بصری مردم و اشنا کردن ان ها
با هنرمندان ایران و جهان و هنرهای تجسمی کم
باشد و وقتی شهری داشته باشیم که پیاده راههای
زیادی ندارد که شهروندان را تشویق به پیاده روی
کند و توقفگاه های کمی دارد که بتوان در ان ها به
ترویج هنر پرداخت ،ان وقت «نگارخانه ای به وسعت
یک ش��هر» ایده هیجان انگیزی به نظر می رسد؛
ای��ده ای که طی ان ۱۰روز س��ازمان زیباس��ازی
ش��هرداری تهران کل س��ازه های تبلیغاتی سطح
شهر را در اختیار می گیرد تا تصاویری از نقاشی ها
ومجسمه هاوخطاطی هایهنرمندانمشهورایرانی
و خارجی را نشان مردم بدهد .وقتی می گوییم همه
سازه های تبلیغاتی ،منظورمان بیش از دو هزار سازه
تبلیغاتی اس��ت و ۱۰روزی که در شهر نشانه ای از
تبلیغاتکاالهایمختلفنیست.
نمایش حدود ۸۰۰اثر از هنرمندان
ایرانی و خارجی در سطح شهر
سازمان زیباس��ازی شهرداری تهران موظف است
در س��ال دو تا سه درصد است از زمان تبلیغات این
بیلبورد ها را ب��ه کار فرهنگی وتبلیغ محصوالت
فرهنگی اختصاص دهد و حاال این سازمان با یک
ایده ،این پراکندگی را تجمیع کرده است تا هم اثر
گذاری کار فرهنگیبه چش��م بیاید و هم یکبار در
سال ش��هر چهره هنری تری به خود بگیرد.سال
گذشته دهم تا بیستم اردیبهشت بود که نخستین
ب��ار «نگارخانه ای به وس��عت یک ش��هر» روی
بیلبوردهایتبلیغاتیکلیدخوردوحاالعیسیعلیزاده
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران از اکران
گسترده اثار هنری در سطح شهر با برپایی دومین
دوره «نگارخانه ای به وسعت شهر» خبر می دهد.
عیس��ی علیزاده با اعالم این خبر گفت :امسال در
اردیبهشت ماه سازمان زیباس��ازی شهر تهران دو
رویدادمهمفرهنگی؛مسابقاتبین المللیقرانکریم
و نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را داشت که با
توجه به افتتاح مجموعه نمایشگاهی شهر افتاب،
نیاز بهاطالع رس��انی گس��ترده داشتند و به همین
دلیل امسال زمان برگزاری رویداد «نگارخانه ای به
وسعت ش��هر» را به تعویق انداختیم و اینرویداد
ب��زرگ فرهنگی و هنری از یکم تا دهم خرداد ماه
برگزار خواهد ش د .به گفته وی ،در این دوره نیز بنا
به تصمیم شورای سیاس��ت گذاری «نگارخانه ای
به وسعت یک شهر» اثار هنری شاخص ایرانی و
خارجی را که عموما در موزه ها نگهداری می شوند
ن اثار هنری هس��تند برای اکران در
و جزو بهتری
فضای تبلیغات شهری انتخابشده ان د .علیزاده
همچنین درباره انتخاب اثار ایرانی گفت :در این
دوره اثار هنرمندان شاخص مدرن از کمال الملک
به بعد را انتخابکردیم و بیشتر اثار هنرمندانی
به نمایش در خواهد امد که در قید حیات نیستند.
وی مجموع��ه اثار انتخاب ایرانی و خارجی را در
ای��ن رویداد هن��ری حدود ۸۰۰اث��ر عنوان کرد
که افزایش ده درصدی نس��بت به سالگذشته
داشته است و درباره تعداد سازه های تبلیغاتی که
در سطح شهر این رویداد را پوشش خواهند داد،
گفت :سیاس��ت ما این اس��ت کهتمام فضاهای
تبلیغاتی سطح شهر در این رویداد مورد استفاده
قرار بگیرد مگر سازه هایی که جای مناسبی نیستند و
یا خود سازهوضعیت مطلوبی ندارد .در مجموع بیش
از ۲هزار سازه تبلیغاتی اعم از عرشه پل ،بلیبورد و
دیگر س��ازه های تبلیغاتی ب��رای «نگارخانه ای به
ت.
وسعت شهر» مورد استفاده قرار خواهند گرف
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران همچنین
درباره تفاوت این دوره با دوره نخس��ت این رویداد
هنری توضیح داد :در این دورهزمان بیشتری برای
طراحی ،چاپ و نصب در اختیار داشتیم در حالی
که در دوره قبل در یک زمان ۲۰روزه این رویداد
را برپاکردیم .این زمان این امکان را در اختیار ما
قرار داد تا ضعف های دوره قبل را برطرف کنی م
.وی همچنین از مش��اوره با صاحب نظران حوزه
هنرهای تجسمی و نقد و بررسی روند برگزاری این
۲هزار سازه تبلیغاتی هنری در شهر
رویداد در دوره قبل و برطرفکردن اشکاالت خبر
داد و اظهار کرد :در گروه مش��اوران ما از موزه ها ،به
طور مثال نمایندگانی از موزه هنرهای معاصر تهران
وموزه ملک حضور داشتند و در نهایت این نوید را
می دهیم که به لحاظ انتخاب اثار و اجرای ان شاهد
یک اتفاق خوب در سطح شهرباشی م.
علیزاده در پایان با تاکید بر اینکه در دومین س��ال
برگزاری طرح «نگارخانه ای به وس��عت شهر» از
کمک مناطق ۲۲گانه شهرداریدر اکران بیشتر اثار
استفاده کردیم ،افزود :عالوه بر اکران اثار هنرمندان
بزرگ داخلی و خارج��ی با توجه به همزمانی این
رویداد بااعیاد ش��عبانیه و هفته فرهنگی خرشهر،
بخشی از اثار این دوره به طرح های متناسب با اعیاد
ت.
شعبانیه و ازادسازی خرمشهر اختصاصیافته اس
هنوز در معرفی اثار فاخر گذشتگان کار
کافی نکرده ایم
اما س��ید مجتبی موس��وی ،سرپرس��ت معاونت
فرهنگی و هنرهای ش��هری سازمان زیباسازی
ش��هرداری تهران در گفتگو با خبرنگار در پاسخ
به اینکه مهم ترین ایرادهایی که امسال نسبت به
سال گذش��ته برطرف شده است چیست ،گفت:
س��الگذشته در بعضی محور ها یک اثر چند بار
تکرار شده بود و پراکندگی ان اثر در سطح شهر
به خوبی جانمایی نشده بود .چون ما بیشاز دو
هزار سازه تبلیغاتی در اختیار داریم و ۸۰۰اثر که
طبیعتا برخی اثار تکرار می شوند.
فونت معرفی اثار خواناتر شد
وی ادامه داد :نکته دیگر این بود که اطالعات اثر در
دورقبلخیلیخواناومشخصنبود.خصوصاانهایی
که روی پل ها نصب شدهبودند و بیننده در خواندن
ان ها دچار مشکل می شد .در این دوره فونت و اندازه
ان تغییر کرده اس��ت و قبل از اجرا انها را در سطح
شهرامتحانکرده ایم.
نصب اثار اغاز شد
وی با اش��اره به اینکه نص��ب این همه اثر در یک
یا دو ش��ب امکان پذیر نیست گفت :ما کار نصب
این اثار را اغاز کرده ایم اما اصلرویداد یکم تا دهم
خردادماه برگزار می شود و این بازه زمانی است که
کل ش��هر ش��اهد برگزاری این رویداد خواهد بود.
وی همچنین درباره انتخاب اثار هنرمندانی که در
قید حیات نیستند و دلیل ان نیز گفت :ضمن اینکه
معتقدیم هنوز به اندازه کافی بهمعرفی اثار هنرمندان
درگذشته نپرداخته ایم و نیاز است تا بیشتر روی اثار
مفاخرمان کار کنیم ،نکته دیگر این است که برای
نمایشاثارهنرمندانیکهدرقیدحیاتهستندبحث
حق تالیف و کپی رایت مطرح می شود در حالیکه ما
عموم این اثار را برای این رویداد ازموزه ها به امانت
گرفتیم و چاپشان کردیم.موسوی ادامه داد :نکته
مهم تر درباره اینکه سراغ هنرمندان فعال نمی رویم
این است که به هر حال ما مجبور هستیم دست به
انتخاببزنیم.نمی توانیمبههمههنرمندانبپردازیمو
طبیعتا یک عده کنار گذاشته می شوند و این خودش
می تواند مشکل ساز باشد .ما تحتهیچ شرایطی
نمی خواهیم اصل جریان و هدف پش��ت این کار
تحت تاثیر حواشی قرار بگیرد.
سهم تکرار اثار ایرانی بیشتر است
بهگفتهموسوی،تعداداثارانتخابیهنرمندانایرانیو
خارجی برابر است اما در بخش تکرار شدن اثار سهم
اثارهنرمندانایرانی۷۰درصداستوبرایخارجی ها
سهم ۳۰درصدی درنظر گرفته شده است.موسوی
در پایان درباره بازتاب هایی که از شهروندان عادی
در رویداد اول به دس��ت امد و نتایج ان گفت :در
دور اول ما تقریبا مطمئنبودیم ۹۰درصد جامعه
فرهیخته از این طرح استقبال می کنند .در عمل
به جز موارد معدودی که کل جریان را نفی کردند
باالی ۹۵درص��د ان را تایید کردند .اما بازخورد
شهروندان عادی برایمان قابل پیش بینی نبود.
بعد شاهد بودیم که این اتفاق در کوچه و خیابان
محل صحبت افراد اس��ت و در نظرسنجی هایی
که بعد ها صورت گرفت دیدیم اقبال عموم جامعه
به ادامه پیدا کردن این رویداد است.
واقعیت این اس��ت در جامعه ای که بس��یاری از
ش��هروندانش ه��ر روز از میدان فردوس��ی گذر
می کنن��د اما نام ابوالحس��ن خ��ان صدیقی که
سازندهمجسمه این میدان است نشنیده اند شاید
چنین رویدادی در دادن اطالعات عمومی هنری
به ش��هروندان کمک قابل توجهی بکند.؛ حاال
بگذریم از اینکه اثار هنری شهر را زیبا تر می کند.
هنرومعماری
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
9
یادداشت
عطا چوخاچیان
پژوهشگر دکتری تکنولوژی معماری
دانشگاه مونیخ
اسیب شناسی معماری در ایران امروز
بهرام هوشیار یوسفی
پی اچ دی ،دانشیار دانشگاه ائسکوده سوئد
بناه��ا نوع��ا یک��ی از ماندگارتری��ن و از نظر
اقتص��ادی گ��ران قیمت تری��ن محص��والت
تمدن ها به ش��مار می ایند؛ در گذشته ،حداکثر
توان انسانی و سرمایه اقتصادی ،صرف ساخت
بناهایی عظیم برای رقابت و ماندگاری ش��ده،
درط��ی تمدن هایی نظیر ای��ران و مصر قدیم
و امپرات��وری روم ،ابرس��ازه هایی منج��ر ب��ه
شهرت رس��یدن و در معنایی فناناپذیری شده
است .حاکمان گذش��ته به صرف هزینه هایی
هنگفت دس��ت زده اند و حتی س��یاق زندگی
خود و جامعه را در س��ازه های انس��ان ساخت
منعکس س��اخته اند .به نظر می رس��د معماران
قرون و ادوار گذش��ته ،همواره بناها را ان طور
که از ان ها انتظار می رفت ،به خوبی به مرحله
ظهور رسانده اند و یا با توجه به اثار باقی مانده،
اینطور به نظر می رس��د .در رابطه با جنبه های
مفهوم��ی و عملک��ردی معماری نی��ز با توجه
به غای��ت فناوری های در دس��ترس ،بناهای
گذشته ،انس��ان ها را از شرایط طبیعی در امان
نگاه داش��ته ،به سیاقی هوشمندانه گرمایش و
سرمایش مناس��ب در فصول مختلف را تامین
کرده اند (در مورد معماری ایران ،بس��یاری در
تایید ای��ن موارد پژوهیده ان��د) .از لحاظ دیگر
ابعاد فرهنگی و هنری نیز ما میراثدار و وامدار
بستری از معماری هستیم که سواالت نظیر را
بی پاس��خ رها نکرده است؛ پاسخ هایی محیط
بر احساس��ات انسانی و نمایانگر و ارتقا دهنده
فرهنگ و هن��ر رایج در ه��ر دوره… .نکته
جال��ب توجه اما این اس��ت ک��ه در حالی که
ساخت و ساز بناها در یک دوره درگیر بسیاری
از جنبه ه��ای فرهنگ��ی ،سیاس��ی و اجتماعی
بوده ،نوعا قادر اس��ت تا با نوعی س��ازماندهی
و راهب��رد ب��ا مردم ان زم��ان و دوره های بعد
از ان ارتب��اط برقرار کند و پاس��خی درخور و
قابل ثنا را ارئه دهد .این موضوع غیرقابل انکار
اس��ت که اگرچه بناهای فاخر گذش��ته زیبا و
الهام بخش��ند ،اماهمواره جنبه های سیاسی و
اقتصادی در س��اخت ان ها مداخله داش��ته اند.
در ای��ن مق��ال طبیعتا نگارنده قص��د ورود به
جنبه های دیگری نظیر فن ساخت و استحکام
را ن��دارد ،هرچند به اعتب��ار نتیجه قابل رصد،
در این عرصه نیز س��نگی تمام گذارده ش��ده
اس��ت .در نهایت زیبایی بن��ا برایند از تمامیت
جنبه ه��ای م��ورد مطالعه در مورد بنا اس��ت؛
این نوع نگرش حتی در مورد بیش��تر بناهای
معمولی و با مصالح بومی و در بس��تر فرهنگی
موج��ود در ه��ر دوره و برای تامی��ن نیازهای
عمومی ان دوره نیز در بسیاری موارد مصداق
داشته اس��ت .تاریخ معماری در اصل داستانی
اس��ت پیرامون س��بک های مختلف در قالب
تس��ری اش��کالی و احجامی که به تدریج در
طول زمان به تغیی��ر کرده ،امکاناتی را فراهم
اورده اند در تالش برای بهبود .این رویکرد به
اشتغال ذهنی برای تجزیه و تحلیل سبک ها و
اشکال و فضا (و در دوران معاصر نقادی انها)
منجر ش��ده و طبیعتا ش��اهدی است بر اینکه
روابط و ضوابط��ی منطقی در پیدایش یک بنا
همواره اهمیت داشته است.
س��وال این اس��ت ک��ه «انچنانک��ه بعضی بر
ان اصرار می ورزند» ایا به راس��تی گسس��تی
تاریخی در معماری روند معماری ایران وجود
دارد یا خیر؟ ش��اید بهتر باش��د این س��وال را
اینگون��ه مطرح کرد« :ایا انچه که می خواهیم
معم��اری ملی معاصر ای��ران بنامیم ،از طریق
رویک��رد افراطی و تقلیدی به گذش��ته حاصل
خواهد شد؟ جایگاه حال و اینده در این هویت
سازی کجاست؟» .هر چند پاسخ به این سوال
بس��یار پیچی��ده می نماید اما موض��وع بدیهی
این اس��ت که نه نگاه معماران��ه غیر اصیل و
دس��ت دوم در بازسازی س��خیف گذشته و نه
گرته برداری های ناش��یانه و بعضا کودکانه از
روش��های جهانی «که ه��ر چند در محل خود
موفق بوده اند ولی نس��خه پیچیده شده برای
شرایط ما نیستند» و در کل تک بعدی نگری
و عدم تسلط بر توابع فرهنگی ،چاره راه حوزه
س��اخت و س��از در زاد بوم ایران نیست ....هنر
در جلوه ه��ای گوناگون��ش ،در ه��ر دوره ،به
ش��یوه ای خاص ب��ه «انس��ان» و «حضور او
در جهان» نگریس��ته اس��ت .،اما «ب��ه اعتقاد
بس��یاری» عمیق تری��ن و فراگیرترین نگاه به
نوا توکلی مهر
معمار منظر ،مشاور طرح های شهری شهرداری تهران
ق��رن حاضر با توجه به افزایش جمعیت ش��هری ،تغییر ش��یوه زندگی،
نظام ه��ای س��رمایه داری مبتن��ی بر تولی��د و بازتولی��د کاال و فرهنگ،
و در ی��ک جمله در رویاروی��ی با محصولی از بر هم نهادگی ش��بکه ها
و الیه ه��ای ح��اوی اطالعات متن��وع تاریخی ،فرهنگ��ی ،اکولوژیکی،
اجتماعی و اقتصادی به نام شهر معاصر ،به دستیابی به مدیریت یکپارچه
ش��هری ،حکمروایی خوب شهری و تحقق پذیر بودن اهداف توسعه ان
هم از نوع پایدار ان! بیش از هر زمان نیازمند شده است .در ایران اولین
نهاد مدیریت ش��هر با نام بلدیه در زمان ناصرالدین شاه با شرح خدمات
احتس��اب و تنظیف نهایتا وظیفه تامین نظافت ش��هر و امور نظمیه را با
ریاست یک انجمن شهری بر عهده گرفت و به تدریج با تکامل تدریجی
ان تا دهه ،1330ضمن قرار گرفتن در حوزه مدیریت دولتی بیش��ترین
شباهت را به ساختار شهرداری کنونی پیدا کرد .دولتی شدن شهرداری،
با تحمیل یک س��اختار صلب و دارای بوروکراسی های متعدد و بازدارنده
ب��ر نظام مدیریت ش��هری و با برنامه ریزی متمرک��ز و از باال به پایین
البته فراز و نش��یب های زیادی را برای پاسخگویی به نیازهای شهروند
معاصر طی کرده و به دلیل همین صلبیت و عدم انعطاف پذیری در برابر
اقتضائات روز سیاست ها و استراتژی های قابل نقدی را طی چندین دهه
اخیر در پیش گرفته است .در عین حال دهه 1330را در ایران می توان
نقطه عطفی در رشد شهرنشینی و تجددگرایی و طبیعتا گسترش تبعات
ناشی از این تحوالت شهری دانست .در واقع پس از گسترش این تبعات
ناخواس��ته ،ساختار مدیریت شهری در شهرهای ایران برای پاسخگویی
به این رش��د لجام گسیخته و جنون امیز همواره متوسل به نوعی اسیب
شناس��ی اضطراری و س��پس تجویز ف��وری مس��کن های موقتی برای
انس��ان را به «معماری» واگذار کرده اس��ت؛
درواقع ،این ویژگ��ی به معماری این امکان را
داده است تا مناس��ب ترین عرصه برای درک
موجودیت و هویت انس��ان باشد .از این جهت
ب��ا در نظر گرفتن ظرفیتهای معماری ،نه فقط
به عنوان رویکردی س��اخت و سازی ،بلکه به
عنوان پدیده ای فرهنگ��ی «که در دیالکتیک
مدام با عناصر متغیر فرهنگی است» ،می تواند
هوی��ت و پویایی و یا رخ��وت و بی معنایی را
در اجتماع س��بب ش��ود .هویت بنمایه ساخت
فضای مصنوع اس��ت و پس از ان این فضای
مصنوع اس��ت که در پردازش هویت و انتقال
ان به ایندگان نقش ایفا میکند؛ با گذر زمان و
توس��عه و گسترش شهر این پیوستگی معنایی
و هویتی اگر مختصاتی پیش اندیشیده به خود
بگیرد خود موجب پیوند معنی دار و هویت مند
متقاب��ل می��ان مولفه های عی��ان «چیزی که
میبینی��م» و نهان معم��اری و مخاطب/کاربر
ان خواهد ش��د .اص��وال رویکرد جس��تجوگر
ب��رای راه یابی به مفهومی هوی��ت گرایانه و
متاثر از معماری،هندسه و موتیف های ایرانی/
اس�لامی ،هر چن��د [بعضا] نمون��ه کامل یک
کنش ایرانیزه ش��ده در وادی پس��امدرن و در
تقابل با نوع غیر ایرانی ان است ،که به عقیده
بسیاری ،سابقه چند ده ساله این نوع برخورد با
معماری ،گویای س��طحی بودن ان بوده ،حائز
نوعی دور باطل در تکرار خویش��تن است .اگر
بپذیریم معماری نظمی معنوی است که در بنا
تجس��م یافته ،هر اثر معمارانه فی نفس��ه یک
شاهد فرهنگی است «چه به مفهوم خوب چه
به مفهوم بد ان» و تفکیک معماری ،ش��هر و
هویت از یکدیگر س��اختار بیناکنشی و متقابل
ما بین معمار ،فهمنده «فهمنده برای پوش��ش
هم��ه تعبیرهای کاربر ،بینن��ده ،مصرف کننده،
تماشاگر ،تفس��یرگر ،ناقد و مانند انها» ،بافت
تولید ،فرهنگ و تمامی معماری های موجود و
در کل ش��هر را «در معنای منفی کلمه» متاثر
می س��ازد .نکته در این جاست که ما با اندکی
صداقت باید معترف باش��یم که نه تنها ارگانی
رسمی یا غیر رسمی برای تدوین «معیار های
س��نجش در یک اثر معماری ایرانی/اسالمی»
را نداریم [و چه بس��ا که باید داش��ته باشیم]،
بلک��ه با وجود تم��ام تالش هایی که در جهت
ج��ا انداخت��ن مفهوم نق��د «در جای��گاه یک
مکانیزم هدایتگر اندیش��ه مدار» در معماری و
شهر سازی صورت می گیرد ،معموال شجاعت
پذیرش نگاه ناقدانه نیز در میان تولید کنندگان
اث��ار کمتر دی��ده می ش��ود «ای��ن را نگارنده
به ش��خصه تجرب��ه کرده اس��ت» .باید توجه
داش��ت که «هویت یابی» یا «هویت سازی»
در یک کنش فرهنگی به هیچ وجه نمی تواند
از طریق حذف فرهنگ��ی انجام گردد؛ هویت
معم��اری ای��ران از یک طرف ب��ا مولفه های
فیزیکی ان و از طرف دیگر با محتوای معنوی
خود ،تعامل��ی تام و تمام دارد .به عنوان مثال،
اصوال نمی توان اث��ار معماری را «انچنان که
بعضی ناظ��ران سانتیمانتالیس��ت و «ناراضی
بالفطره» می انگارند!» به مثابه قارچهای بتنی
و فوالدی و نابود کننده شهر ایرانی تلقی نمود
و فن اوری تولید معماری و بلند مرتبه س��ازی
و ...را معضل دانس��ت و در عی��ن حال انتظار
داش��ت که هویت معماری ایران با شخصیتی
مس��تقل و تاثیرگذار در جهان مطرح گردد .با
این همه انچه «نوس��تالژی خام» می نامیم به
طرف��ه العینی قلم رد به لزوم رش��د و توس��عه
مقوله ساخت و ساز کشیده و دم از حیات های
ب��زرگ با حوضه هایی مملو از ماهی های قرمز
می زند «نگارنده با این رویکرد مش��کلی ندارد
ول��ی تعبی��ر روزامد ای��ن رویک��رد جوابگوی
مس��ائل امروز م��ا خواهد ب��ود» .هنگامی که
ملتی می تواند زیباترین اثار دست ساز [به طور
مثال فرش] را بس��ازد ،اما همین س��یاق را در
مورد معماری به کمال نمی رس��اند ،قطعا یک
جای کار می لنگد؛ باید گفت در بستر فرهنگی
صحیح ،درک و تولید معماری در کنار مدیریت
و طراحی شهری روزامد به باالترین سطح فن
اوری و علم روز مجهز باید باش��د و س��اخت
و س��از در ان منتج کنش��ی رو به اینده بوده،
گذش��ته سرمنش��ا الهامی تجربی��ات و هویت
است و اینده جوالنگاه اندیشه های واالی یک
ملت پیشرو ،انچنان که روزی اثار دوره ما نیز
مایه مباهات فرزندانمان باشد.
ی از کارکرد های اگاه و گاهی ناخود اگاه مغز
یک
فکرکردن است .گفته می شود که وظیفه فکر،
ایجاد و مدیریت رابطه انسان با جهان بیرون یا
همان عالم ماده اس��ت .فکر معموال انسان ها را
در ش��ناخت «جهان مادی» و انتخاب حمایت
می کند ،اما گاهی فکر در «جهان غیرمادی» هم
دست درازی کرده و در مورد مسائل و امور غیر
مادی از قبیل حقیقت ،عشق ،زیبایی ،ارامش و
سایر مسائل نیز اظهار نظر می کند .پدیده های
غیر مادی به هر کیفیت و ماهیتی که باشند در
قالب و حیطه فکر ج��ای نمی گیرند و فکر نیز
توانایی ش��ناخت و تصمیم گیری در این موارد
ی که اداره احس��اس یا امور
را ندارد .پس انس��ان
غیر مادی خود را بر عهده فکر گذاش��ته باشد،
برای سنجش و قضاوت ابزار و اشل مناسبی را
به کار نبرده اس��ت .گویی انس��ان از چشم خود
انتظار لمس کردن یا شنیدن داشته باشد .حال
این سوال پیش می اید که اگر فکر انسان توانایی
شناخت و روبرویی با مسائل غیر مادی را ندارد
چرا در صدد اس��ت تا هر یک از این ش��واهد را
ی و عقلی نمای��د؟ هر یک از امور
توجیه منطق
غیر مادی دارای دو بعد می باش��د :بعد ظاهری
یا صورت و بعد محتوایی یا کیفی .فکر انس��ان
معموال با بعد کیفی و معنایی این کلمات بیگانه
است اما یک تصویر از گذشته در حافظه خود دارد
که این مفاهیم را به تصاویری نسبت می دهد.
ی از مفهوم زیبایی
بدین صورت اس��ت که وقت
سخن به میان می اید هر شخص نسبت به پیش
زمینه ،تجارب ی��ا تصاویری که در حافظه خود
ی را به تعبیری متفاوت بازگو
دارد مفه��وم زیبای
ی یا اثر هنری
می کند .پس یک بنا یا یک نقاش
از دی��د فردی می تواند زیبا و از دید فرد دیگری
می تواند بس��یار زشت باشد .حال شناخت اینکه
افراد به چه چیز زیبا می گویند و به چه چیز زشت،
مبحث متفاوتی است که می تواند جداگانه بحث
ش��ود .اما مساله مهم و قابل توجه این است که
اگر انسان هویت فکری خود را بر مبنای همین
ی پوچ و
ی کلمه انسان
ی واقع
تصویر بنا کند به معن
تهی مملو از تصاویر و کلمات خواهد بود .در واقع
این خود انسان نیست که موجب این امر می شود
بلکه ذهن انسان بیکار نمی نشیند و این تصاویر را
تکرار نموده و به عنوان نمود غیر مادی از جهان
مادی به ما تلقین می کند .اینجاست که هویت
فکری شکل گرفته اما این هویت بر مبنای چه
اصولی شکل می گیرد؟ ایا صرفا با تصویر یا بر
مبن��ای مفاهیم و معانی؟ این موضوع در دنیای
ی بسیار
دیجیتال و ارتباطات و شبکه های اجتماع
ملموس تر است ،ما روزانه شاید صد ها عکس و
تصویر از مقابل دیده گانمان می گذرد که گاهی
برای اثرگذاری بیشتر دارای کلمتی نیز هستند.
گاهی تصاویر را دیده و به سرعت رد می شویم
و گاه��ی نیز مکس ک��رده و دقیق تر به تصویر
ن��گاه می کنیم ،اما تفاوت چندانی نیس��ت زیرا
ای��ن تصاویر در اولین نگاه در حافظه بصری ما
ضبط شده و در شکل گیری هویت فکری که
در ارتباط تنگاتنگ با حافظه می باشد تاثیرگذار
ش
از بدلیه ات �هرداری
از مدیریت هرمی تا مدیریت افقی!
تس��کین و تقلیل این تبعات پیش بینی نش��ده س��ازماندهی شده است.
ای��ن امر در کنار فقدان یک نظریه پایه ش��هری در ش��هرها که مبتنی
ب��ر مبانی نظری هویت ،کش��ف میراث ملم��وس و ناملموس تاریخی و
مطالعات اینده پژوهی ،با پایش رش��د کمی و کیفی ش��هرها به تدوین
راهبردهای توس��عه شهری بپردازد ،موجب رشد س��ازمان ها و بازوهای
اجرایی متعددی در مدیریت ش��هری شده است که با صرف هزینه های
هنگف��ت و بدنه های متورم همچنین ش��رح خدمات های موازی و البته
نیروی انس��انی مازاد اما هزینه س��از برای مدیریت ش��هری ،در نهایت
در خدم��ت یک الگوی خط��ی از باال به پایین مش��غول مداخله در فرم
و عملکرد ش��هرها هس��تند .به طور مثال با توسعه س��اخت و سازها در
هویت فکری در طراحی
اس��ت .در عرصه طراحی داشتن هویت فکری
ی از مهمترین مبانی در جهت خالقیت و ایده
یک
پردازی به شمار می رود .به عبارت دیگر داشتن
هویت فکری اصیل و هویتی که ساخته تصاویر
ضبط ش��ده در حافظه نباشد ،با رهایی از زنجیر
حافظ��ه تا حدی امکان پذیر خواهد بود ،زیرا در
اینصورت فکر در زمان حال بیش��ترین فعالیت
را داش��ته و خالق تر خواهد ب��ود .هر کدام از ما
دارای یک هویت فکری هستیم اما مساله حائز
اهمیت این اس��ت که این هویت فکری دنباله
رو چیس��ت؟ ایا در لحظه هایی که ذهن شروع
به فعالیت می کند یا شروع به تولید اثر می کند،
می تواند خ��ود را از حافظه جدا کند؟ به عبارت
ی نداشته
دیگر ایا می تواند فعالیت حافظه اندیش
باشد در گذشته سیر نکند؟ همانطور که می دانیم
ذهن ما از س��پیده دم تا ش��ب که سر به بالش
می گذاریم ،در حال گش��ت و گ��ذار در اطراف
دنیا همراه با خیال پردازی ها و نقش��ه کشی ها
اس��ت که بخش��ی از این افکار ضبط و بخش
اعظمی فراموش می ش��وند .انچه که دشوار به
نظر می رسد مدریت فعالیت فکر است ،اما برای
رسیدن به هویت فکری که در بند حافظه گرفتار
نباشد امری بسیار ضروری است .مانند این است
ی همواره مراقب این باشد
که یک چش��م درون
که بیش از حد از پیش زمینه حافظه در برخورد
با موارد کیفی و غیر مادی استفاده نشود .یعنی
ی کند که این
فکر انس��ان در زمان ح��ال زندگ
مانع فعالیت حافظه ای ذهن می شود .اگر فعالیت
ی ذهن از بین برود چیزی به عنوان
حافظه اندیش
پیش داوری وجود نخواهد داشت ،بدین صورت
که در مواجه با مسائل از راه حل های پیش فرض
موجود در حافظه استفاده نخواهد شد ،به هنگام
دیدن یک تصویر یا یک بنا از تصویر زش��ت یا
ی که در حافظه وجود دارند برای قضاوت
زیبای��
اس��تفاده نخواهد ش��د ،در اغ��از طراحی در هر
یو
مقیاسی فرایند بدون پیش فرض های ذهن
در زمان حال با توجه به مسائل روز انجام خواهد
گرفت .ش��اید این سوال پیش بیاید که ایا خود
را در دیدن تصاویر محدود کنیم هیچ تصویری
نبینیم؟ یا بر فرض محال از هم اکنون توانستیم
رابطه ذهن با حافظه را محدود کنیم ،ایا حافظه
ما در طول زمان محو و نابود خواهد شد؟ جواب
ی از هویت
این است که خیر ،اگر ما شناخت درست
فکری داشته باشیم و انرا قالبی صلب و از پیش
تعیین شده نپنداریم جواب واضح است .در واقع
این خود ما هس��تیم که بر اساس ورودی هایی
که به مغز می فرستیم در قالب کلمات ،تصاویر،
فیلم ،یا حتی احساس��ات ،به هویت فکری ان
شکل می دهیم و در مقابل این حافظه است که
در هنگام تصمیم گیری و کارکرد ذهن تمامی
این ورودی ها را پس فرستاده و در قالب حافظه
ی نمایان می شوند .حال انکه در صورت
اندیش��
مدیریت این ورودی ها فعالیت ذهن در تصمیم
گیری ها بسیار خالص تر و خاقانه تر خواهد بود.
پی نوش��ت :مصفا ،محمد جعفر .)1388( .تفکر
زائد .انتشارات نفس.
فضاهای ش��هری و تخریب باغ ها و فضاهای س��بز طبیعی ،لزوم ارتقاء
فضای س��بز ش��هرداری ها را وادار به تاسیس س��ازمانی بنام پارک ها و
فضای س��بز نمود که منحصرا و مش��خصا وظیفه ان گسترش پوشش
گیاهی ان هم به صورت کمی و نه کیفی در س��طح شهر بود .در فاصله
کوتاهی ،با ناهنجاری ها و بی قوارگی های هویتی ناش��ی از اغتشاش��ات
بصری در س��یما .منظر شهر ،شهرداری بازویی برای رفع االم این شهر
با نام سازمان زیباسازی تاسیس نمود که چون از ابتدا با هدف پوشاندن
زش��تی ها و مناظر نامطلوب شهر به توسط اذین بندی ها و نوعی نقاشی
شهر تعریف شد ،عمال از پرداختن به اصل و اساس مشکالت پدید امده
به ش��کلی بنیادین ناتوان بوده اس��ت و همچنان به نهادها و سازمان ها
و ش��رکت هایی می توان اش��اره کرد که به همین ترتیب برای رفع یک
مشکل بصورت مقطعی تاسیس شده اند بدون ان که ساز و کار همکاری
بین بخش��ی میان ان ها مش��خص و عملی باش��د .و این در حالی است
که در س��اختارهای مدیریت ش��هری شهرهای توس��عه یافته کلیه این
حوزه ه��ای تخصصی و اجرایی در قالب گروه های کاری بین رش��ته ای
برنامه ریزی شهری ،طراحی شهری ،معماری ،معماری منظر ،گرافیک و
طراحی صنعتی و علوم نظری مرتبط با شهر مثل اقتصاد شهری در یک
مدیریت مش��ارکتی که موضوع مکان های ش��هری می پردازند .در عین
حال در کشور ما توجه به حکمروایی شایسته و مدیریت افقی که امکان
سنجش بازخوردها از س��طوح پایین تر و اصالح ساختار تصمیم گیری و
ابالغ طرح ها را در کنار جلب مش��ارکت مردم و نهادهای س��رمایه گذار
خصوصی را فراهم سازد ،از سابقه خوبی برخوردار نیست .به نظر می رسد
ب��رای برون رفت از این تک��رار پایان ناپذیر ،تنه��ا راه حل تجدید نظر
در س��اختار های مدیریتی اس��ت که حقیقتا از بلدیه یک قرن گذشته تا
شهرداری امروز توفیقی در بروز رسانی خود نداشته اند!
موسیــقی
10
موس�یقاپپ
اس�یخوا�ن ن�ده
ی
یلعلهر ب
صدایم خاص است!
نگار حسینی
علی لهراسبی از جمله خوانندگان موسیقی پاپ بود که
تا دوره ای س�عی می کرد اث�اری پرمخاطب و منطبق بر
اس�تانداردهای موسیقی و وزارت ارش�اد و صدا و سیما
تولید کند ولی او درست در اوج شهرت در زمان خواندن
تیتراژ «دلنوازان» و «فاصله ها» ناگهان تغییر مس�یر داد
و در هنگام انتش�ار البوم «تصمیم» با ش�ادمهر عقیلی
هم�کاری کرد که همین امر محرومی�ت چند ماهه ای را
برای او به دنبال داشت .اسم لهراسبی از لیست خوب ها
خ�ط خورد و دیگر خبری از وی در جش�نواره موس�یقی
و ...نب�ود در حال�ی که پی�ش از این ،علی لهراس�بی از
گزینه های اصلی اجرا در این جشنواره به شمار می رفت.
لهراسبی در این فاصله از رسانه ها دور شد ،اما با گذشت
این سال ها او هنوز با عنوان هایی نظیر موسیقی مجاز و
غیرمجاز مشکل دارد و بر این باور است که این عناوین
کارک�رد اصلی خودش را از دس�ت داده و بیش�تر جنبه
تزیینی پیدا کرده اس�ت .ب�ه بهانه فعالیت های اخیرش
گفتگویی با وی داشته ایم که می خوانید.
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
علی لهراسبی مدت هاست در رسانه ها
کمرنگ ش�ده و کمتر مصاحب�ه کرده.
ریشه این کمرنگ شدن چیست؟
کمرنگ نش��ده ام بلکه تقریبا دیگر حض��ور ندارم .البته
همانطور که خودتان هم اشاره کردید این موضوع در
مورد موس��یقی من رخ نداده و این بخش همچنان
به قوت قبل در میان مخاطبان ش��نیده می شود
ولی خودم بنا بر شرایطی که وجود دارد ترجیح
می دهم حضور پررنگی در رس��انه ها نداشته
باشم.
چه شرایطی؟
ح��س می کنم هیچ چیز به درس��تی
س��ر جای خودش قرار ندارد .البته این
موضوعی نیست که من صرفا درگیرش
باشم ،احتماال بسیاری دیگری از همکارانم
هم درگیر این قضیه هستند .به هرحال فکر
می کنم وقت ان رسیده است که ما یک اصالح کامل
و رتوش کلی نسبت به طرز نگرشمان پیرامون هنر در
ایران داشته باشیم .ما در کشورمان مدت هاست با کلماتی
نظیر ممنوع و غیرممنوع و به دنبال ان مجاز و غیرمجاز
مواجه هس��تیم و به نظر می رسد که این کلمات تبدیل
به تیتر ش��ده اند و این تیتر دس��تاویز خوبی برای ایجاد
هنجارها و ناهنجارها و بهره گی��ری از ان در فضاهای
تبلیغاتی ش��ده است .ظاهرا ممنوع شدن در ایران برای
بسیاری برخالف تصور کسانی که برای هنرمندان این
جریمه را در نظر می گیرند نه تنها ناراحت کننده نیست
بلکه جذاب است؛ چراکه به نوعی به دیده شدن بیشتر
انها کمک می کند.
م��ن بر این ب��اورم موس��یقی در ایران باید به س��متی
حرکت کند ک��ه هنرمندان بتوانند بدون قرار گرفتن در
دسته بندی هایی مانند مجاز و غیرمجاز به شکل قانونی
فعالی��ت کنند و همه تنها زیر یک پرچم حرکت کنند و
انقدر درگیر عنوان های مختلف نش��ویم .متاسفانه االن
ش��رایطی ش��ده که وقتی ش��ما هنرمندی را در ایران
ممن��وع می کنید بالفاصله به تعداد هواداران ان به طرز
چشمگیری اضافه می شود .این موضوع نشان می دهد
کنترل هنر و هنرمند
ک��ه ما راهی را که به ظاهر برای
ِ
اتخاذ کرده ایم اشتباه بوده است.
ب�ا ای�ن اوص�اف می ت�وان گف�ت ک�ه
ممنوعیت در ایران مصادف با محرومیت
نیست؟
بله ،البته تصور من بر این اس��ت که بخشی از استقبال
مردم ما نسبت به این ممنوعیت ها در فضای مجازی و
به دلیل اعتراضشان است.
اعتراض شان به چه چیزی؟
به هر چیزی .انها دوست دارند از این طریق نسبت به
اتفاقات پیرامون ش��ان عکس العمل نشان دهند .در این
ش��رایط به نظر می رس��د ورود به عرصه هنر از طریق
غیرمجاز ،راه اسان و در عین حال پر مخاطب تری است.
شما س�ال ها به عنوان کس�ی فعالیت
می کردی�د که بدون حاش�یه کارش را
انجام می داد و هیچ وقت از خط قرمزها
عبور نمی کرد ،چه ش�د که این شاگرد
اول ناگهان دست به یاغی گری زد؟
حق با شماس��ت ،من جز ان دس��ته از ش��اگرد اول های
درس خوانی بودم که ردیف جلو می نشستم و عینک می زدم
اما ناگهان بعد از مدتی تصمیم گرفتم لیزیک کنم( .باخنده)
درکنارانلیزیک،شیطنت تانهمگلکرد
و کاری انجام دادید که کمتر کسی انتظار
داش�ت .همکاری با ش�ادمهر عقیلی در
البوم«تصمیم»هرچندکهموفقیتبزرگی
به لحاظ موس�یقی برای شما محسوب
می ش�د اما رفتاری نبود که وزارت ارشاد
حتی در مقابل ش�اگرد خوب کالسش از
ان چشم پوشی کند.
به هر حال وقتی شما از مرحله ای عبور می کنید نوع کار
و مخاطبان تان هم تغییر می کند .اشنایی و دوستی من
با شادمهر عقیلی به پیش از سفر او به خارج از کشور باز
می گردد و من همواره به جنس موزیک و تخصص وی
ایمان داش��تم .به هرحال لطفی که او نسبت به صدای
من داشت باعث این همکاری شد ،طبیعی است که در
شرایطی که من و او قرار داریم و با توجه به شکل گرفتن
ت و تفکرات مان هیچکدام از ما روی دیگری
ش��خصی
تاثیر نمی گذارد .ما در عرصه موسیقی به عنوان خواننده
و اهنگس��از با هم کار کردیم و این قطعه را به ش��کل
مش��ترک اجرا نکردیم .نباید از یاد برد که این البوم در
فضای مجازی موس��یقی ایران منتشر شد اما بعد از ان
ب��ه من گفتند که این کار را نباید انجام می دادی و یک
ممنوعیت چند ماهه را برای من در نظر گرفتند.
و پ�س از س�ال ها دوران ممنوعی�ت و
معروفیت بیشتر شما هم فرا رسید؟
در م��ورد من ،این قضیه معکوس عمل کرد .چون بعد
از اعالم این موضوع تصمیم گرفتم همانطور که اعتقاد
قلبی همیشگی ام است به قانون احترام بگذارم و در مورد
این مس��اله کوچکترین توضیحی ندهم و این سکوت
تا به امروز ادامه داش��ته است .دوست داشتم این مدت
محرومیت س��پری شود و من به شرایط سابق بازگردم.
اما شما به شرایط س��ابق بازنگشتید .زمان انتشار البوم
«تصمیم» شما در اوج شهرت تان قرار داشتید و از اجرای
موفق دو تیتراژ «دلنوازان» و «فاصله ها» مدت کوتاهی
گذشته بود ،بعد از همکاری با شادمهر عقیلی به مراتب
باید در ش��رایط باالتری قرار می گرفتید اما وزارت ارشاد
از این رفتار شما به دیده اغماض عبور نکرد و پس از ان
دوره محرومیت ،ش��ما دیگر از حلقه اصلی خوانندگانی
که در جشنواره فجر و مراسم های اینچینی اجرا داشتند
کنار گذاشته شدید .به هر حال همکاری من با شادمهر
عقیلی با ضوابط ایران همخوانی نداشت و من هم این
موض��وع را پذیرفتم ،اما جنس ممنوعیتی که برای من
منطبق بر کاری که انجام دادم در نظر گرفته شد کمی
زیاد به نظر می رس��ید .اگر هم��ه مصاحبه های من را با
دقت در نظر بگیرید متوجه خواهید ش��د من هیچ وقت
در هیچ مصاحبه هیچ ادعایی نکردم .بعد از این اتفاقات
با وجود اینکه ناراحت ش��ده بودم اما با هیچ رس��انه ای
پیرامون این ح��وزه مصاحبه نک��ردم .من یک صدای
خاص هستم و به خوبی بلدم با کمک تجربیاتم از صدایم
به درس��تی استفاده کنم و روی مخاطب تاثیر بگذارم و
از همه مهمتر اینکه من به واسطه موسیقی امرار معاش
نمی کنم ،ای��ن موضوع به من این امکان را می دهد که
چیزی را که دوست ندارم ،نخوانم .به همین خاطر هیچ وقت
خودم و عقایدم را خط نمی زنم اما به هر حال در این شرایط
انتظار داشتم ان شاگرد خوب و اول که همیشه منطبق بر
قوانین عملمی کردبهخاطراینکارهایارزشیکهانجامداده
استازکناراولینخطایشراحت ترعبورکنند.هرچندکهاین
نکته را هم باید بگویم که من تا به امروز هیچ کار ارزشی را با دو
دوتاچهارتاکردنوحفظمنافعمنخواندم،هرکاریکهتاکنوناز
مناجراشدهباتمامقلبمبودهاست.
اما به هر حال حرف و حدیث همواره در مورد خوانندگانی
سالن نمایش��گاهی میالد میزبان دومین اجرای گروه چارتار در سال جدید شد .استقبال از این
کنسرت باعث شد تا باری دیگر در ششم و هفتم خرداد منتظر هنرنمایی این گروه باشیم.
که کارهایی با تم مذهبی می خوانند وجود دارد که مثال
برای گارانتی کردن خودشان سراغ این کارها می روند.
البته این گارانتی در مورد من وجود نداش��ت (با خنده).
خوب ش��د که بحث به اینجا کشیده شد .در مورد قطعه
«حس غریب» که اتفاقا یکی از ماندگارترین قطعات من
است هم این حرف و حدیث ها وجود داشت در حالی که
هیچ کس نه برای خواندن ان به سفارشی کرد و نه من
می خواستم با خواندن ان به جایگاهی برسم .این قطعه
یک کار کامال دلی بود و اتفاقا ۹ماه بعد از انتشار البوم
و در حالی که کس��ی این قطعه را نشنیده بود تلویزیون
اقدام به پخش ان کرد و کار با اقبال مواجه شد .ولی بعد
از ان بعضی ها فکر کردند من ان را به سفارش سازمان
خوان��دم در حالی که اصال این ط��ور نبود .اتفاقا بعضی
جاها که می خواستند این کار را بخوانم عده ای می امدند
و می گفتند اینجا دیگر این کار را اجرا نکن.
شما سال ها جزو انتخاب های جشنواره
موس�یقی فجر به ش�مار می رفتید ،اما
چند س�الی است که از این لیست کنار
گذاش�ته ش�ده اید .به نظر می رسد به
این راحتی ها قصد بخش�یدن ش�ما را
ندارند؟
ظاه��را همین ط��ور اس��ت .من پیش از ای��ن اتفاقات
می توان��م به جرات بگویم که هم��واره جزو دو خواننده
اولی بودم که وزارت ارش��اد با من تماس می گرفت ،اما
بعد از البوم «تصمیم» به نوعی طرد شدم.
ب�ا گذش�ت س�ال ها از حضورت�ان در
عرصه موسیقی و انتشار چند البوم اما
همچنان بسیاری موفقیت تان را مدیون
تیتراژ سریال های تلویزیونی می دانند.
بله ،این حرف ها به گوش من هم رسیده است .من هیچ
وقت نمی گویم که تلویزیون در موفقیت من تاثیر نگذاشته
اس��ت .اتفاقا تاثیرگذار بوده اما موضوعی که برخی نادیده
می گیرند این اس��ت که من هم در دیده شدن برنامه های
تلویزیونی موثر بودم و این ارتباط کامال به شکل دوطرفه
برقرار بود .شما نگاهی به امار تیتراژهایی که روی سریال
و برنامه های تلویزیونی خوانده می شود بیندازید ،چند نمونه
از این کارها شنیده شد و توانست موفقیت چشمگیری را به
دست بیاورد؟ به هرحال ارتباط بین من و تلویزیون کامال
دو طرفه بوده است.
گرانترین کنسرت این روزهای موسیقی در سالن نمایشگاهی میالد برگزار شد .روزبه نعمت الهی با
هدف کمک به موسسات خیریه ای که با ان ها همکاری دارد توانست در دو سانس هوادارانش
را در کاری خداپسندانه شریک کند.
درهایب�سته
یک قطعه عکس .یک قطعه موسیقی
منازارعی
ای��ن مجموعه ب��ه نمایش در امده ب��ا موضوعیت
کوچ انس��ان ها از روستا ها به نزدیکترین شهرهای
بزرگ در احوالی روس��تاها می باش��د .انسان هایی
که در رسیدن به اتوپیا یا همان ارمان شهرها برای
خوش��بختی ناچار به گریز از مناط��ق مادری خود
ش��ده اند و ناهنج��اری و فرهنگ های نو ظهوری
در عدم همین نا دانسته هاست .این مجموعه سعی
در بازنمایی نگاهی دارد که همه انس��ان در مس��یر
زندگی خود بارها مش��اهده کرده اند .مطالعه این بار
ب��ه صورت فریم های از ش��مال ایران پهناور (کرج
تا مازندران روس��تاهای مثل دلیر .انارک .کندلوس.
سیاه بیشه .ماس��ال وکویر(روستاهایی که نامشان
مشخص نبود در حوالی ورامین ،قم ،کاشان ،ابیانه
،مصر ،یزد) می باشد وسرانجام به بیش از 500فریم
عکس ش��ده است که دراین مجموعه شاهد 18اثر
انتخابی می باشیم و مدت زمان این تحقیق دیداری
از روستا ها یک سال می باشد .من مخاطبان خود را
در قس��مت نهایی و اجرا با حس جدیدی از عکس
اشنا می کنم به کمک موسیقی ،با این توضیح که
هر فریم عکس داری یک موسیقی مخصوص با
توجه به حس لحظه ای از مش��اهده عکس است.
موسیقی ها کامال متفاوت می باشد گاهی صدای
باران یاپرنده ای به گوش می رسد گاه هم صدای
بادهای نابه هنگام کویری و سایه های ترسان و
ناپایدار . . . .هرچه هس��ت حس لحظه ای از دین
اثر و س��عی در انتقال به مخاطبان .تلفیق تصویر
وموس��یقی .حس دیداری و ش��نوایی در ابتدای
اهداف من می باش��د و سعی در اوج و رسیدن به
کمال در ایجاد این حس اش��نا اما شاید فراموش
شده هستم.
بزرگترین گروه «کر» در فرهنگسرای نیاوران با حضور گروه «کامنت» برگزار شد .اعضای
این گروه در دومین سال تولد البومشان صحنه را به اتش کشیدند.
شبی خاطره انگیز با گروه «پالت» در تاالر وحدت
گردشگری
سهشنبه 28اردیبهشتماه 1395سالنهم شماره483
www.honarmandonline.ir
درابرهمسالیپسرویصنعتگردشگریایران؛
ارزانی یا گرانی سفر
کدام به نفع کشوراست؟
شیما رئیسی
چندی اس�ت که زمزمه گرانی تورهای ورودی به ایران بر س�ر زبان ها افتاده و تورگردانان از افزایش قیمت بس�ته های س�فر برای
گردشگران خارجی سخن می گویند .با این همه ،واکنش ها به این گرانی یکسان نیست؛ عده ای این افزایش قیمت را منطقی و منطبق
با واقعیت های بازار ایران دانسته و عده ای دیگر معتقدند که این گرانی ،گردشگری ایران را با چالش مواجه خواهد کرد و از تقاضا برای
ورود به کشور خواهد کاست و در دراز مدت به این صنعت رو به رشد اسیب خواهد زد .به باور کارشناسان ،پرداختن به این موضوع از
دو منظر امکان پذیر است؛ نخست اینکه این پرسش را مطرح کنیم که عامل افزایش قیمت بسته های سفر چیست و در مقایسه با چه
کشورهایی تورهای ایران گران ارزیابی می شوند؟ و در مرحله دوم به این سوال پاسخ دهیم که ایا لزوما گرانی بسته های سفر عاملی
منفی برای گردشگری ایران است؟ محمود بنکدارنیا ،یکی از اعضای جامعه تورگردانان ایران در توضیح علت گرانی بسته های سفر به
ایران می گوید« :افزایش قیمت موزه ها ،برداشته شدن تخفیف هتل ها و کمبود زیرساخت های اقامتی و حمل ونقل از جمله دالیل افزایش
قیمت تورهاست ».بنکدارنیا ادامه می دهد« :گرچه اذعان می شود که بسته های سفر به ایران در مقایسه با تورهای کشورهایی همچون
مصر و ترکیه گران تر است اما در همین حال ظرفیت های اقامتی ما امکان پذیرایی از تعداد بیشتری گردشگر را حداقل در زمان های
اوج سفر نمی دهد ».این فعال گردشگری در حالی از ارزانی قیمت تورهای مصر و ترکیه سخن می گوید که این دو کشور در سال ها
و ماه های اخیر ،به دلیل بروز پاره ای از مسائل داخلی ،امنیتشان کاهش یافته و با مساله کاهش تعداد گردشگران خارجی دست و
پنجه نرم می کنند و به این دلیل برانند تا با ارائه تخفیفات ویژه و شکستن قیمت ها ،بازار را احیا کنند .همچنین این تورگردان،
در عین حالی که از کمبود تخت های هتل ها در شهرهای توریستی و بزرگ خبر می دهد و صراحتا از عدم امکان پذیرش تعداد
بیشتر گردشگر سخن می گوید ،نسبت به افزایش قیمت بسته های سفر نیز معترض است و از ان به عنوان عاملی منفی برای
رشد صنعت گردشگری ایران یاد می کند .بنکدار در این باره که گرانی سفر به ایران در حالی که سطح عرضه در مقایسه با تقاضا
اندک است و همین عامل به صورت طبیعی قیمت ها را افزایش خواهد داد ،اظهار می کند« :اینکه ایران به عنوان یک مقصد گران در میان
تورگردانان و اژانس داران دیگر کشورها مطرح شود ،ان هم در شرایطی که به دنبال تثبیت جایگاه خود در بازار سفر و گردشگری جهان
است ،چندان نمی تواند به نفع این روند باشد و حتی ممکن است نام ایران به این ترتیب از لیست مقاصد برخی از این اژانس ها خارج
شود ».به اعتقاد او ،پس از این اتفاق ،جا انداختن دوباره ایران به عنوان یک مقصد به مراتب کاری دشوارتر خواهد بود.
چه شد که ایران ارزان شد؟
در همی��ن ح��ال دبیر انجم��ن صنفی دفاتر
خدم��ات مس��افرتی ای��ران ب��ا انتق��اد ب��ه
اعتراض های��ی که نس��بت ب��ه گرانی نرخ
خدمات به ویژه هتل ها در کشور شده است،
می گوید« :گردش��گر واقعی هیچ وقت فقط
به خاطر ارزانی س��فر نمی کند .چرا افریقای
جنوبی که توره��ای ان قیمت باالیی دارد،
این همه با اس��تقبال مواجه می ش��ود؟ چرا
ب��ه انها اخط��ار داده نمی ش��ود ام��ا ما که
می خواهیم قیمت ه��ای بازارمان را متعادل
کنیم ،سریع اخطار می دهند که گران نکنید
وگرن��ه نمی اییم؟ چرا ع��ده ای انتظار دارند
ایران از همه جا ارزان تر باشد؟»
ناصر گلدوس��ت با اش��اره به گزارش س��ال
گذش��ته مجمع جهانی اقتصاد که ایران را از
میان 141کش��ور ،به عنوان اقتصادی ترین و
ارزان ترین مقصد گردش��گری جهان معرفی
ک��رد ،اظهار می کند« :حدود 30-40س��ال
پیش قیم��ت اتاق هتل های ای��ران تا 120
مس��تضعفان وقت که اختیار
دالر بود .بنیاد
ِ
برخ��ی هتل ه��ا را بر عهده داش��ت ،قیمت
اتاق ه��ا را به 30دالر کاه��ش داد و همین
تصمیم سبب شد سفر به ایران سفری ارزان
ش��ود ».وی اضاف��ه می کن��د« :از اینرو هر
گردشگری که به ایران می امد ،فکر می کرد
نبای��د هیچ خرجی کند و موقع برگش��ت به
کشورش هم باید یک قالیچه مجانی هدیه
بگیرد .همه این اتفاق ها افتاد که ایران لقب
ارزان ترین مقصد گردش��گران را به دس��ت
اورد ».این فعال گردش��گری ادامه می دهد:
«ح��اال که تعداد گردش��گران زیاد ش��ده و
فضای اقامتی محدود اس��ت ،ب��رای اینکه
قیمت ها افزایش پیدا نکند ،از دولت تقاضای
حمایت داریم ».گلدوست با اشاره به افزایش
ش��مار گردش��گران ورودی در دوره جدی��د
اظه��ار می کن��د« :اکنون که وق��ت متعادل
کردن قیمت ها اس��ت ،به ما اخطار می دهند
گران نکنید .در مقاب��ل چنین اخطاری باید
گفت ایران در مقایسه با بسیاری از کشورها
از امنی��ت باالیی بهره مند اس��ت ،چرا ما را
با کش��وری مث��ل ترکیه ک��ه امنیتش افت
کرده ،مقایس��ه می کنند؟» وی خاطرنش��ان
می کند« :معتق��دم در دوره ای ارزش تورها
و س��فر به ایران را پایی��ن اورده اند ،اما حاال
وق��ت بازگردان��دن قیمت ه��ا اس��ت؛ چون
داش��ته هایمان به ویژه در بخش اقامت کم
و ش��مار گردش��گران زیاد ش��ده است و ما
فقط می توانیم جمعیتی از این گردش��گران
را جذب کنیم».
به اعتقاد کارشناس��ان ،گرچه ممکن است
گرانی سفر به ایران در برخی موارد به ضرر
صنعت گردشگری تمام شود و کشور ما این
مزیت نس��بی را از دست دهد ،اما انچه در
حال حاضر مساله اصلی این صنعت است ،
کمبود زیرساخت های گردشگری به ویژه
امکانات اقامتی است و اگر قرار باشد دولت
یاران��ه ای را برای حمایت از گردش��گری
کشور اختصاص دهد ،باید در زمینه توسعه
زیرس��اخت های اقامتی و به صورت خاص
س��اخت هتل های پرستاره تخصیص یابد.
تخفیف ه��ای مالیاتی ،ح��ذف عوارض ،در
اختیار ق��رار دادن زمین و تس��هیالت کم
به��ره بانکی ب��ا زمان بازپرداخت بیش��تر ،
همه و همه س��رمایه گذاران را برای ورود
به این عرصه ترغیب و روند س��اخت هتل
در کشور را تسریع خواهد کرد.
ساخت هتل و افزایش ظرفیت های اقامتی
کش��ور ،عالوه بر اینکه توان گردش��گری
م��ا را برای میزبان��ی از تعداد بیش��تری از
گردش��گران مهیا می کن��د ،در بلندمدت به
تعدیل قیمت ها نیز منجر می ش��ود؛ عاملی
که خود به عنوان یک امتیاز در بازار رقابتی
میان کش��ورهای توریستی مطرح است .با
نگاهی ب��ه قیمت تورها در یکی دو س��ال
اخیر به نظر نمی رس��د ک��ه قیمت ها تغییر
چندانی کرده باش��د ،با این هم��ه می توان
اینگون��ه اس��تنباط ک��رد که ش��اید گالیه
اصل��ی تورگردانان در ای��ن روزها از گرانی
تورهای خارجی ،واکنش��ی باشد به برداشته
شدن تخفیفاتی که هتلداران تا پیش از این
ب��رای اژانس داران قائل می ش��دند؛ عاملی
که به کاهش درام��د تورگردانان انجامیده
و انها را از واکن��ش بازار به افزایش قیمت
تورهایشان نگران کرده است.
11
اول�نویژگیایرا�ن ی�ان
مهامن ونازی ی
به ایـران سفـر نکنید!
«معماری ایران بس�یار ابتدایی است»،
«ای�ران امن نیس�ت» و «ای�ران غذای
محل�ی ن�دارد» ب�ا تصاویری بدی�ع از
معماری ایرانی و اسالمی ،تصویر جوانی
که روی چمن های یک پارک دراز کشیده
اس�ت و با تصاویری از غذاهای ایرانی،
شکسته می شود .این فیلم که با عبارت
«به ایران سفر نکنید»...
یک سازنده تبلیغات گردشگری با ساخت یک
ویدئ��و ضمن به کارگی��ری جمالت معکوس،
به تبلیغ گردش��گری ایران پرداخته است .این
ویدئو که با عنوان «به ایران س��فر نکنید!» در
شبکه های اجتماعی دست به دست می شود،
با شکس��تن کلیش��ه های منف��ی ،جاذبه های
گردش��گری ایران را به تصویر کشیده است.
تارنمای هفته نامه فرانس��وی لو پوئن در مورد
این فیلم نوش��ته اس��ت« :بنجامین مارتینی
که در س��فر دو هفته ای خود عمیقا تحت تاثیر
جمهوری اسالمی ایران قرار گرفته ،با ویدئویی
ش��گفت اور به کشورش بازگش��ته است .این
فیلمساز و عکاس متخصص فیلم های کوتاه و
غیرمنتظره به همراه دوستش باتیست لو بیان
در اوایل سال جاری میالدی درحالی که تالش
می کردند مقص��د ویژه ای برای س��فر بیابند،
ایران را انتخاب کردند».
به گفته انها ،مهمان نوازی ایرانی نخس��تین
ویژگی ای بود که ب��ه محض ورود به تهران
با ان مواجه شدند .مارتینی با اشاره به اینکه
رفتار گرم با مهمان ویژگی کشورهای شرقی
اس��ت ،گفته اس��ت« :مهمان ن��وازی ویژگی
ایرانیان اس��ت .در بس��یاری از کش��ورها به
گردش��گران به عنوان منبع درامد نگریس��ته
می ش��ود ،اما ایرانیان بس��یار بی��ش از انچه
دریاف��ت می کنن��د ،می بخش��ند ».طبق این
گزارش ،این دو فرانسوی زمانی که در ایران
به چای و غذا دعوت می ش��دند ،بی وقفه در
م��ورد تصویر ایران و ایرانی نزد فرانس��ویان
مورد سوال قرار می گرفتند.
این مستندس��از همچنین با اشاره به مخارج
اندک س��فرش به ایران گفته اس��ت« :غالبا
هیچ وجهی از ما برای اقامت گرفته نمی شد
و تنه��ا خرید م��ا ،هدایایی ب��رای میزبان ها
بود ».این گزارش یاداور شده که گردشگران
فرانسوی در این سفر از شیراز ،تخت جمشید،
مناظر زیبای طبیعی ،پیس��ت های اس��کی و
بیایان هایی چون کویر مرنجاب بازدید کردند.
انها همچنین به اصفهان و مراکز گردشگری
ان نیز سفر کردند .مارتینی تاکید کرده است:
«پیش ت��ر به ما اطمینان داده بودند که ایران
کشوری مسلمان ،اما بسیار مدرن تر از چیزی
است که فکر می کنیم ».او خاطرنشان کرده
ک��ه این تصاوی��ر ،تجربه واقعی اش از س��فر
به ایران بوده اس��ت .براس��اس این گزارش،
این ویدئو با تصاوی��ری از بیابان های ایران،
تپه های ش��نی و کویر مرنجاب اغاز می شود
و س��پس با نقش بس��تن عبارت «ایران یک
بیابان ب��زرگ اس��ت» ،کوه ه��ای پربرف و
پیست های اسکی برای شکستن این کلیشه
ب��ه تصوی��ر در می اید و به ای��ن ترتیب تنوع
جغرافیایی ایران به نمایش گذاشته می شود.
پ��س از ان نیز کلیش��ه هایی چون «معماری
ایران بس��یار ابتدایی اس��ت»« ،ای��ران امن
نیس��ت» و «ای��ران غذای محلی ن��دارد» با
تصاویری بدیع از معماری ایرانی و اسالمی،
تصوی��ر جوان��ی ک��ه روی چمن ه��ای یک
پارک دراز کش��یده اس��ت و ب��ا تصاویری از
غذاهای ایرانی ،شکس��ته می شود .این فیلم
که با عبارت «به ایران س��فر نکنید »...اغاز
می ش��ود ،با جمله «ممکن است بهترین سفر
زندگی تان باشد» پایان می یابد.
نمایندگی جذب اگهی
در استان خراسان رضوی
051-38094126
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 483سهشـنـبه 28اردیبهشت ماه 1395
ش
نگایهبهمنایش«بر پ�هنهدرای»�هراممسعودی
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
به تیغم گر کشد دستش نگیرم
وگر تیرم زند منت پذیرم
کمان ابرویت را گو بزن تیر
که پیش دست و بازویت بمیرم
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
در بسیارى جاها ،خاموشى ،یاورى نیکو است؛
هرچند سخنور باشى.
امام حسین (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
عکس روز مراسم اختتامیه فصل اول سریال شهرزاد
بداعتی جذاب در نمایش «تخت حوضی»
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
حسیناسماعیلی
13:00
20:02
20:22
4:19
5:58
سال1395
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز شبکه های اجتماعی تهدیدی برای کتابخوانی!
حسن پارسائی
نمایشتختحوضی«برپهنهدریا»بهنویسندگیوکارگردانیشهراممسعودییک
نمایش «خاص» به شمار می رود و از نظرگیرائی و ارائه داده ها و داشته های کمیک و
محتوا دار ،اجرائی دیدنی و به یادماندنی است.
نمای��ش تخت حوضی یا س��یاه بازی که یکی از ج��ذاب ترین و پرمخاطب ترین
نمایش های کمیک ایرانی است ،بیش از هر نمایش دیگری از لحاظ متن و اجرا نیاز
به تغییر و نواوری دارد ،زیرا پرسوناژ محوری و «سیاه» ان و نیز مضمون و داده های
خود نمایش به شکل نشان هوار و کلیشه شده ای از قبل برای مخاطب ،اشنا و حتی
مضمون نمایش تاحدی قابل پیش بینی است و اگر نویسنده یا کارگردانی بتواند در
متن و اجرای ان تغییراتی ماندگار ،زیبا و پذیرفتنی ایجاد نماید ،به خودی خود نوعی
بدعت و حتی اقدام و نگرشی تجربی محسوب می شود.
در نمایش تخت حوضی «بر پهنه دریا» به نویسندگی و کارگردانی شهرام مسعودی
که برداش��تی اقتباسی و ادابته شده از نمایش��نامه «بر پهنه دریا « اثر «اسالومیر
مروژک» است ،اساسا «سبک و سیاق داده های محتوائی» به گونه ای تغییر کرده
اس��ت؛ داستانی که بهانه شکل دهی نمایش قرار گرفته ،داستانی قراردادی و حتی
«نسبتا تخیلی و فانتزیک» است .البته داستان وارگی متن دراخر ناتمام می ماند و
به نتیجه ای مطلوب نمی رسد .پرسوناژ «سیاه» با الماسی واقعی که اشاره و تمثیلی از
خود اوست ،بر روی دریا تنها و بی پناه به خود رها می شود .در این شرایط ،کارگردان
با بهره گیری از ترفندهای «فاصله گذارانه» که در نمایش های تخت حوضی هم
از ان اس��تفاده می ش��ود ،یاداوری می کند که همه چیز صرفا یک نمایش است تا
مخاطب نگران پایان داستان نمایش نباشد .این نمایش ساختار «تک ژانری» نمایش
تخت حوضی را «دو ژانره» کرده ،یعنی به ژانر معمولی و رایج نمایش تخت حوضی
که عمده تا براساس داستان ها یا موقعیت های واقع گرایانه کمیک و انتقادی شکل
می گیرد ،ژانر «تخیلی بودن « را هم افزوده اس��ت .ش��هرام مسعودی ضمن توجه
به این تغییرات ،نشانه ها ،شاخصه ها و « ُکد واره های اصلی نمایش «سیاه بازی» یا
تخت حوضی را نادیده نمی گیرد و همچنان از طریق دیالوگ های طنزامیز تلویحی
و کنایی ،به مابه ازاء های فرهنگی ،سیاسی و اجتماعی هم اشاره دارد و ان ها را جزو
داده ها و داشته های محتوایی و کمیک متن اضافه کرده است؛ «من رای می دهم،
تو رای می دهی ،با هم می خوریم"« ،اموال دولتی خوردنی نیست ،بُردنیه»« ،مرگ
بر امیرزا»« ،این قدر فقیر بودیم که به جای ننه ام ،خاله ام منو زائید»« ،همین کارها را
گی کلیه»،
می کنی که اینا از کشور می رن»« ،این ثروت ملیه ،مگه عقلت کمه که می ُ
«بیت الماله ،مال همه اس ،اما دست منه»« ،اصول انسانی شما می گه که همدیگر و
بخوریم ؟»و ...نمایش تخت حوضی «برپهنه دریا» به کارگردانی شهرام مسعودی
و طراحی صحنه مناسب ،سنخیت دار و کاربردی سیروس همتی داستان یک غالم
سیاه « ،امیرزا» و یک نفر دیگراست که هر سه بر روی دریا و در قایقی تخت و چوبین
تنها و گرسنه مانده اند و می خواهند با رعایت دموکراسی و به شیوه ظاهرا عادالنه و
خاص خود رای گیری کنند که کدام یک از ان ها توسط دونفر دیگر خورده شود .یک
ُپستچی هم که سوار بریک ماهی است از راه می رسد و نامه ای برای «غالم سیاه»
می اورد و پس از ان نیز همسر «امیرزا» که قابلمه ای ُ پر از «یتیمچه» را در پارچه ای
به خود بسته ،شناکنان از راه می رسد .او که نگران رابطه احتمالی شوهرش با پری های
دریایی هم است ،به بهانه غذا اوردن برای «امیرزا» ،می خواهد حالی تازه کند و با او
احوالیعاشقانهداشتهباشد.
تاملی در داستان نمایش نشان می دهد که همه چیز برخالف محتوای معمول
و رایج نمایش های تخت حوضی ،تا حدی تخیلی است .البته از لحاظ کالمی و
گفتاری به مابه ازاء های اجتماعی بیرون از نمایش هم اشاره می شود .دراین اجرا
طبق معمول از اهنگ های شاد و مضمون دار ،حرکات موزون و میزانسن هائی
که امکان ش��کل گیری حرکات و موقعیت های کمی��ک را فراهم می اورد ،به
خوبی استفاده شده تا تماشاگران حسابی بخندند .ضمنا شهرام مسعودی به طور
محدودی از تصاویر ویدیو پروجکشن که در ان جنگ دریایی بین کشتی های
کرو»
قدیمی شبیه انچه در صحنه های فیلم «استاد و فرمانده» با بازی «راسل ُ
نش��ان داده شده ،استفاده می کند تا به اجرای خود جنبه ای دراماتیک تر بدهد و
البته به کارگیری تصاویر ویدیوئی هم اساسا جزو ترفندهای نوجویانه و نواورانه
کارگردان در نمایش های تخت حوضی به شمار می رود.
نمایش با یک موقعیت اغاز و سپس به تدریج حالتی داستانی به خود می گیرد.
پرس��وناژ «سیاه» که نقش اش را داوود داداشی به گونه ای بسیار گیرا ،نمایشی
و کمیک بازی می کند ،طبق معمول از هر چیزی ،نکته و مضمونی کنایه امیز،
نیش دار و همزمان مفرح ،شاد و خنده اور می سازد .نمایش «بر پهنه دریا» ویژگی
نمایش��ی قابل توجه دیگری هم دارد و ان ،این اس��ت که سایر پرسوناژها هم
تقریبا به اندازه پرسوناژ «سیاه» ،فرصت بازیگری و نقش نمایی دارند.
عل��ی فتحعلی در نقش «امیرزا» و علی برجی ،ه��ر دو بازی های درخور و جذابی
ارائه می دهند و عمال ثابت می شود که انتخاب بازیگرها برای نقش های مورد نظر
هوشمندانه و حس��اب شده بوده است .شهرام مسعودی که نویسندگی اقتباسی و
کارگردانی نمایش را به عهده دارد ،بازی هم می کند؛ او در دو نقش متفاوت ،بازی های
زیبا و کمیکی ارائه می دهد که واقعا ستودنی و قابل تحسین اند.
طراح لباس مهتاب حس��نی ،در طراحی لباس پرس��وناژها (قسمت هایی از
لباس هرکدام پاره اس��ت) عمال طوالنی بودن زمان سرگردانی و گرسنگی
ان ها بر پهنه دریا را نش��ان داده است .نمایش با موسیقی زنده و ترفندهای
صوتی مناس��ب و تاثیرگذاری همراهی می شود .طراحی و اجرای نور نیز با
سبک و سیاق اجرا تناسب دارد .نمایش «برپهنه دریا» به کارگردانی شهرام
مس��عودی به دلیل امیزه های نسبتا تخیلی و فانتزیک کمیک اش عالوه بر
بزرگس��االن برای گروه س��نی س��ال های اخر دوران کودکی و گروه سنی
نوجوان هم بسیار جذاب ،گیرا ،و سرگرم کننده است.
مراسم اختتامیه فصل اول سریال شهرزاد به کارگردانی حسن فتحی یکشنبه با حضور بازیگران و عوامل مجموعه برگزار شد.
1
طراح جدول :رسول نادری
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
1
1س ا
2ی
2
و
3
4
5
م
ی
ی
3
ی
و
ر
ا
ن
ی
م
م
ر
ر
ا
ی
ر
و
ی
ا
9پ
ن
د
ا
ن
11پ
ا
6ا
7ر
8ه
12م
14د
ب
7
15 14 13 12 11 10 9
8
ا
س ف
س ت
ا
ر
د
م
ی
ا
ن
ا
د
ی
ب
ر
ا
د
م
ا
د
ن
ع
ا
ر
ف
ب
ر
ا
ت
ا
د
ر
ه
ی
ا
د
ب
و
ر
ن
ا
ن
ب
ر
م
س ا
م
و
ر
ی
ا
ا
ن
س ن
ر
ا
15س ر
ا
ن
ر
و
ک
و
ا
د
ب
ر
س ا
م
د
ا
و
ن
ی
ه
4
5
6
7
ا
ی
ا
د
ا
ر
س
ی
ل
ا
م
م
ن
ا
ی
ن
11
ر
ا
ی
م
ا
ش ز
ن
ب
و
ر
13
ا
ک ل
ا
3
ز
ا
10ا
13ق
و
س
4س م
5ت
6
2 1
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
ا
م
ب
ا
د
ن
و
ر
ر
8
9
10
12
14
افقی:
-1چهره موردنظر-ازفیلمهایش-2حاکمان-صیاد-خیمه بزرگ مردمان
صحرانشین-3روشنایی-زنجبیلشامی-ازگسترههایابی-4خودکارانگلیسی-
ازپسوندها-مدح کننده-حرف ندا-5اگاه شاعرانه-هوای جابجاشده-
مکر-غرور-6شهریدراکراین-ازکلماتاستثنا-7طیران-نوگرا-8ریگ
سربریده!-دریای عرب-9ازمون-درقدیم ازمصالح ساختمانی بود-10جدا-
مهتابی-11عالمت جمع-هنگام مرگ-کشت بارانی-صورت غذا-12عالمت
مفعولی-سبکی وخفت-معدن-نفس خسته-13درقدیم ازوسایل ارایشی
بود-مرکزمرکزی!-ظاهرساختمان-14جزیرهایدرجنوب-ائینه-خمیده-15
اثری ازصادق هدایت-ازفیلمهای دیگرش
15
عمودی:
-1ازخدایان باستان-یکی دیگرازفیلمهایش-پخش وپال-2جمع کردن-نقاش-فرستادن
-3رودمرزی-میوه گلو-کافی-بادریاجیحون شود-4ازفناوریهای جدید-حرف فاصله-روزعرب-
ازرستنیهاینهانزا-5شریک-پیک-بویماندگی-6نیاکان-بیماری-نغمه-7دوست-نرده
-8مادروطن-اتش عرب-9ماه ماشینی-دهان-9دعوت نمودن-عدداول-کالبد-11سلطان
شاعرانه!-حالل نیست-اسباب زندگی-12عددفوتبالی-واحدی درالکتریسیته-حرف ندا-معراج
مومن-13ارابه-دندانه-ایتالیای قدیم-کلمه تصدیق-14ازگروههای موسیقی پاپ-مجنون-
تیرپیکاندار-15دورویی-بازهمازفیلمهایش-حرفهمراهی