روزنامه هنرمند شماره 1591
روزنامه هنرمند شماره 1591
هنرمند را در «مگ لند» و «جار» ورق بزنید www.magland.ir
یکشنبه 5دیماه 1400سال چهاردهم شماره 8 1591صفـــحه 5000تومـان ISSN 2008-0816
وز یر فرهنگ تاکید کرد:
انجمن علمی هنرهای نمایشی
به سراغ اموزش مجازی
تئاتر می رود
باید مطالبه رهبرانقالب
را در مورد ۱۰میلیون حافظ
قران به نتیجه برسانیم
توضیحات
دبیر جشنواره فیلم
فجر درباره جایزه
سردار سلیمانی
نوای موسیقی کودکان اوتیسم
و سندروم دان شنیده شد
ارش معیریان کارگردان سریال «پالک »۱۳مطرح کرد؛
هیچگونه محتوای نامتعارف
و سخیف در این مجموعه
تلو یز یونی وجود ندارد
«مجبوریم» رضا درمیشیان
در موزه هنرهای هیوستون
www.jaaar.com
نادر فالح ،بازیگر سینما و تلو یز یون:
شهرت و ثروت سینما بخشی از
وجود انسان را قربانی می کند
بهدنبالممنوعیتگردشگرانخارجیبرایجلوگیریازشیوعامیکرون:
گردشگران خارجی
پشت مرزهای ایران!
سدنا
در سومین تجربه کارگردانی؛
سعید روستایی قید حضور
در فجر را زد
تمدید مهلت ارسال اثر به
جشنواره ملی موسیقی «نوای
مهر » تا ۳۰دی صفحه 1
2
وزیر فرهنگ تاکید کرد:
یکشنبــــــه 5دی ماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1591
www.honarmandonline.ir
فرهنگ وهنر
اخبار
نقد
«مجبوریم» رضا درمیشیان
در موزه هنرهای هیوستون
فیلم سینمایی «مجبوریم»
ســاخته رضا ُدرمیشیان در
تازه تریــن حضــور جهانی
خــود در مــوزه هنرهــای
زیبــای هیوســتون امریکا
بــه نمایش درخواهــد امد.
بیســت و نهمین جشنواره
فیلــم های ایرانــی در موزه
هنرهای زیبای هیوســتون امریکا از ۱تا ۳بهمن برگزار و
در ان «مجبوریــم» به نمایش درخواهد امد« .مجبوریم»
تاکنون برنده چهــار جایزه بین المللی بهترین فیلم از نگاه
تماشــاگران فســتیوال «چینه چیتا» هلند ،برنده جایزه
اصلی بهترین فیلم ،جایزه بهترین فیلم تماشاگران و جایزه
بهترین فیلم هیات داوری نتپک ( شــبکه ارتقای سینمای
اسیاوپاســیفیک) فســتیوال اســیاتیکای رم شده است.
کیهان کلهر(موســیقی )،عبداهلل اسکندری( طراح گریم)،
هایده صفی یاری (تدوین)،محمــد رضا دلپاک(طراحی و
ترکیب صدا)،نظام الدین کیایی(صدابــردار) ،ایین ایرانی
(فیلم بردار)،گلناز گلشــن (طراح لباس)،امیرحسین حداد
( طراح صحنــه) ،فواد بوربــور (مدیــر تولید)،فرید ناظر
فصیحی(جلــوه های ویــژه بصری)،حمیدرضــا غفارزاده
(دســتیار اول کارگردان)،میناسنگ سفیدی(برنامه ریز) و
نوشــین جعفری(عکاس) ازعواملی هستند که درمیشیان
رادر تولیدفیلم همراهی کرده اند .بازیگران این فیلم عبارتند
از :فاطمه معتمداریا،نگار جواهریان،پارســا پیروزفر،بهمن
فرمان ارا،پردیس احمدیه،مجتبــی پیرزاده،بابک کریمی
،همایون ارشــادی ،پریــوش نظریه،رضا بهبــودی ،احمد
حامد ،مریم بوبانی ،راموناه شــاه ،هوشــنگ قوانلو ،مسیح
کاظمی ،ســپیده علی محمدی ،غزل شجاعی ،خورشید
چراغــی پور ،مهــدی نصرتی ،رویــا بختیاری،محمد رضا
مالکی ،محمد حیدری ،نسیم جمشیدی ،محسن خویینی
ها ،حامد رحیمی نصر ،حســین مســلمی ،سیامک ادیب،
یگانه ظرافتی ،نازی خاتمی ،شراره رنجبر ،یاسمین پازوکی
،حســام زارع مقدم ،مهناز کرباســچیان ،حیدر طلوعی نیا
،ســید داود مرتضوی ،سهیل قناعتی ،فرهاد ریش سفیدی
،بشیر ادریسی ،ســعید اکبری ،علی بلوردی و ...با حضور:
ژاله علو پخش کننده بین المللی «مجبوریم» مستقل های
ایرانی (محمداطبایی (مســتقل های ایرانی) و تهیه کننده
ان رضا ُدرمیشیان است.
«تیک تاک» از گوگل پیشی گرفت
و محبوب ترین سایت ۲۰۲۱شد
بایدمطالبهرهبرانقالبرادرمورد ۱۰میلیونحافظقرانبهنتیجهبرسانیم
وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی با اشــاره به مطالبه رهبر معظم
انقــاب درباره قران گفت :معظم له چند ســال قبل عدد ۱۰
میلیون حافظ را مطرح کردند که با این تعداد ،فاصله بســیاری
داریم و باید این مطالبه را که در شــان انقالب اسالمی است به
نتیجه برسانیم.
محمد مهدی اسماعیلی جمعه شب در چهل و چهارمین دوره
مســابقات سراسری قران کریم که در دو بخش بانوان و اقایان
برگزار شــد ،با اشــاره به قرارگرفتن در ایام ســالگرد عملیات
کربالی ۴با گرامیداشــت یاد و خاطره شهدای سرافراز انقالب
اســامی و دفاع مقدس همچنین یاد و خاطره شــهید سردار
ســلیمانی ،یاداور شــد :اصلی ترین رقابت ما در بحث زندگی،
قرانی اســت؛ یعنی اینها بهانه ای است که برای اینکه ما خود
را بــه یک زندگی قرانی بیاراییم و زمانیکه در محضر قران قرار
می گیریم بر ما درست حکم کند.
عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی با تقدیر از برگزاری مطلوب
مســابقات سراســری قران کریم و دســت اندرکاران این دوره
مسابقات ،اظهار داشت :مســابقات امسال با همت این عزیزان
اجرایی شــد ،البته از کادر درمان و تــاش رئیس جمهور باید
قدردانی کرد که با زمینه ســازی برای واکسیناســیون عمومی
سبب شدند تا مجالس فرهنگی ما از جمله این مسابقات برقرار
شــود .وی یاداور شــد :بعد از پیروزی انقالب اسالمی اتفاقات
خوبی را در حوزه قران شــاهد هستیم و این مرهون توجه امام
راحل و رهبر معظم انقالب اسالمی به قران و نقش سازنده ان
در انقالب اسالمی است.
اســماعیلی ادامه داد :روز پنج شنبه در مشهدمقدس از شهید
اســتاد مرتضی مطهری نقل شــد زمانی که از این شهید عزیز
پرســیده بودند :به فرض اینکه انقالب به پیروزی رســید ،شما
با چه مدل و الگویی می خواهید کشــور را اداره کنید ،شــهید
مطهری یادداشت های قرانی رهبر انقالب را به ان فرد می دهد
و چند روز بعد ان شخص می گوید :این بهترین مسیر برای اداره
کشور است و با ان می توان انقالب را به تعالی رساند.
وی گفــت :امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقالب اســامی با
اجتماعی کردن قران و بازگرداندن قران به نهضت اجتماعی و
سیاسی این اتفاق بزرگ را رقم زدند و امروز برکات حضور قران
را در کشور شاهد هستیم و البته از نقطه مطلوب فاصله داریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اســامی ،با اشاره به مطالبه رهبر فرزانه
انقالب اسالمی درباره قران گفت :رهبر معظم انقالب چند سال
قبل عدد ۱۰میلیــون حافظ را مطرح کردند که در این زمینه
خیلی عقب هســتیم و باید این مطالبات را که در شان انقالب
اسالمی است به نتیجه برسانیم.
عضو کابینه دولت مردمی در عین حال تصریح کرد :ما در دولت
انقالبی نگاهــی ویژه به قران داریم و توجــه به قران در همه
دولت و به ویژه وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی وجود دارد ،در
این وزاتخانه معاونت قران داریم و در اوقاف هم این گونه اســت
و تــاش می کنیم با نهادهای دیگر هم به هم افزایی برســیم تا
اینگونه به مطلوب نزدیک شویم.
وی بــا بیان اینکه وظیفه نظام اســامی در فرهنگ و خصوصاً
قــران تصدی گری نیســت ،گفت :قران یــک حرکت مردمی
است ،موسســات قرانی و نهادهای مردمی باید وظیفه خود را
به درســتی انجام دهند ،من در اصفهان و همدان حضور داشتم
و انجا ده ها موسســه موفق مشــغول فعالیت بودند و در همه
ایران این گونه موسســات وجود دارند .باید کار به گونه ای باشد
که مردم میدان داری کنند ،باید همه تالش کنیم که این اتفاق
رخ دهد .رییس شورای فرهنگ عمومی کشور در بخش دیگری
از سخنان خود با اشــاره فعالیت ها و حمایت های همه جانبه
صندوق اعتبــاری هنر گفت :در زمینه حمایت از فعاالن قرانی
در صندوق حمایت از هنرمندان مقرر شــده اســت در صورت
تصویب دولت ،نام صندوق حمایت از هنرمندان نویســندگان و
روزنامه نگاران و فعاالن قران و عترت تغییر کند.
بــه گفته وی ،امروز ۶هــزار فعال قرانــی از حمایت صندوق
اعتباری هنر برخوردارند و همه موسســات و فعاالن باید مورد
حمایت این صندوق قرار گیرند.
عضو کابینه دولت ســیزدهم ادامه داد :ایــن ایین نامه در حال
تدوین و تصویب اســت و رئیس جمهور تاکیــد دارند که این
ایین نامه تحت تاثیر دیگر ایین نامه ها قرار نگیرد .همه حوزه های
فرهنگی و هنری باید تابع موضوعات قرانی باشــند و بنا نداریم
که قران را در یک معاونت محصور کنیم .هدف اســامی کردن
جامعه اســت که همه فعالیت های جامعه و ســبک زندگی بر
محور اموزه های قرانی باشد.
چهل و چهارمین دوره مســابقات سراســری قران کریم در دو
بخــش بانوان و اقایان با حضور محمد مهدی اســماعیلی وزیر
فرهنگ و ارشاد اسالمی و حجت االسالم سید مهدی خاموشی
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه شامگاه جمعه (سوم اذرماه)
برگزار شد.
تماشای «معماری حرف ها و کلمه ها»ی سیدمحمد احصائی
«معمــاری حرف هــا و کلمه ها» عنوان مجموعــه ای از اثار
سیدمحمد احصائی است بعد از چند دهه بازنشر شده است.
«معماری حرف ها و کلمه ها» عنوان مجموعه ای از اثار استاد
محمد احصائی است که به انتخاب امراهلل فرهادی اردکپان،
علیرضا مصطفی زاده ابراهیمی و مجید عباسی بازنشر شده و
در نگارخانه ویژه به نمایش در امده است.
این نمایشــگاه که از ۵تا ۱۷دی ماه برپاســت ،مجموعه ای
منتخب از اثار درخشــان احصائی اســت که تا کنون به این
شکل بازتولید نشده است.
علیرضا مصطفی زاده درباره نمایش اثار منتخب استاد احصائی
در نگارخانه ویژه توضیح داد :مجموعه اثار این نمایشــگاه را
به اتفاق اقای امراهلل فرهادی و اقای مجید عباســی انتخاب
و باز تولید کردیم؛ در نمایشــگاه استاد احصائی ۲۱اثر برای
نمایش انتخاب شــده که به تعداد محدود ۳۰نســخه از هر
کدام روی کاغذ ایتالیایی کتان فابریانو به روش چاپ دستی
با ماشین پرس مشکی کوب شده و تمامی اثار با شماره گذاری
به امضای هنرمند رســیده است .همچنین عالوه بر این ۲۱
اثــر یک اثر دیگر هم از مجموعه اثار «الفبای ازلی» اســتاد
احصائی به عنوان تک اثر به نمایش گذاشــته شــده که در
تعداد ۹۹نســخه روی کاغذ ایتالیایی پس از چاپ دســتی
مشکی کوب با رنگ اکرلیک توسط هنرمند رنگ گذاری های
متفاوت شده و به امضا رسیده است و هر کدام حکم یک اثر
اصل و بدیع را دارد.
وی افزود :کاتالوگ اثار این مجموعه در ۸۰صفحه به تعداد
۲۰۰نسخه با صحافی ویژه و با امضای استاد احصائی در این
نمایشگاه عرضه شده است.
امراهلل فرهادی هم درباره هدف برپایی نمایشگاه اثار منتخب
استاد محمد احصائی به شــکل خاص برای نخستین بار در
نگارخانه ویژه توضیح داد :این پروژه را ما به عنوان شاگردان
استاد با همدیگر انجام دادیم .همانطور که می دانید کارهای
استاد احصائی خیلی گران هستند و خیلی از افراد نمی توانند
این اثار را داشــته باشند ،بنابراین ما برخی کارها را بازتولید
کردیم .یک اثر هم به صورت ویژه بازتولید شــده و استاد با
یک شور و شوقی بر روی ان کار کرده و رنگ گذاشته است،
گویی که دارند یک اثر جدید خلق می کنند.
ســیدمحمد احصائی از هنرمندان معاصر ایــران در زمینه
خوشنویسی ،گرافیک و نقاشی است که اثار نقاشی خط اوازه
جهانی دارد .عالقمندان برای بازدید از جدیدترین نمایشگاه
او می توانند همه روزه از ساعت ۱۰تا ۲۰به خیابان خرمشهر،
خیابان شهید عربعلی ،خیابان سوم ،ضلع جنوب غربی میدان
سوم ،پالک ۵نگارخانه ویژه مراجعه کنند.
به دنبال ممنوعیت گردشگران خارجی برای جلوگیری از شیوع امیکرون:
گردشگران خارجی پشت مرزهای ایران!
در ســال ۲۰۲۱و در بررســی ترافیــک اینترنــت،
«تیک تاک»( )TikTokگــوگل را به عنوان محبوب ترین
دامنه در سال ۲۰۲۱شکســت داد .تیک تاک» به عنوان
محبوب ترین سایت در سال ۲۰۲۱از گوگل پیشی گرفت.
بر اســاس داده های شــرکت امنیت وب و عملکرد «کلود
فل ِر»( )Cloudflareدر ســال ۲۰۲۱در بررسی ترافیک
اینترنــت« ،تیک تــاک»( )TikTokگــوگل را به عنوان
محبوب ترین دامنه در ســال ۲۰۲۱شکســت داد .دلیل
اهمیت این خبر این است که پلتفرم اشتراک گذاری ویدیو
«تیک تاک» در ســال ۲۰۲۱به محبوبیت زیادی دســت
یافت .پیشــی گرفتــن از ماموت هایی ماننــد «یوتیوب»،
«فیســبوک»« ،نت فلیکس» و «گــوگل» در ترافیک وب،
سرعت و قدرت صعود را نشان می دهد .گوگل و فیس بوک
متعلــق به متا به خوبی می دانند که «تیک تاک» در زمینه
محتواهای ویدیویی با قــدرت بر ان ها برتری یافته از این
رو ویژگی هــای مبتنی بر ویدیو ماننــد «ریلز»()Reels
اینســتاگرام برای نگه داشــتن و ارجاع به برنامه زمانی که
به داشتن قدرت بیش از حد و نداشتن رقبای کافی متهم
می شوند ،رونمایی می کنند .حاال «تیک تاک» از شماره ۷
به شماره ۱در رتبه بندی «کلود فل ِر»( )Cloudflareدر
حوزه های برتر در ســال ۲۰۲۱ارتقــاء یافته ،و همچنین
امســال در حوزه های رســانه های اجتماعی از فیســبوک
پیشی گرفت و رتبه 1را به خود اختصاص داده است .نکته
قابل توجه اینکه «کلود فل ِر»( )Cloudflareمی گوید که
تیک تــاک از «محدوده ای از داده هــا ...در مورد الگوهای
ترافیــک جهانی اینترنت» برای محاســبه رتبه بندی خود
استفاده می کند ،اما مشخص نمی کند که دقیقاً چگونه به
فهرست خود رسیده است.
ِ
محدودیت دوباره ورود گردشــگران
بــه دنبال ممنوعیــت و
ُ
خارجی به ایران برای جلوگیری از شــیوع بیشتر «امیکرون»،
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران با اعتراض
به این تصمیم ،خبر داد :صدور یک باره و اجرای انی این مصوبه،
تعدادی از گردشگران را پشت مرزهای ایران نگه داشت.
وزارت کشور ۳۰اذرماه با ابالغ دستورالعملی مطابق با مصوبات
ستاد ملی مدیریت کرونا ،ورود مسافر از ۱۲کشور افریقایی و
اروپایی را به ایران به مدت ۱۵روز ممنوع کرد .همچنین این
دســتورالعمل ورود اتباع خارجی از مرزهای زمینی ،هوایی و
دریایی از روز شنبه ۴دی ماه ۱۴۰۰را به مدت ۱۵روز فقط
برای دارندگان پروانه اقامت معتبر جمهوری اسالمی ،روادید
تحصیلــی ،روادید ورود (شــامل بازرگانان و تجــار) ،روادید
بــا حق کار ،روادید درمانی (گردشــگری ســامت) ،روادید
ســرمایه گذاری و دارندگان ُمهر خــروج و مراجعت از پلیس
مهاجرت و گذرنامه ،مجاز اعالم کرده است.
این دستورالعمل سربســته از توقف دوباره ویزای گردشگری
ایــران به مــدت ۱۵روز اطالع داده اســت .صــدور ویزای
گردشــگری ایران از ابتدای سال ۱۳۹۹با دستور ستاد ملی
کرونا متوقف شــده بود که از پنجم ابان ماه ۱۴۰۰با دستور
رییس جمهور از سرگرفته شده بود.
حرمــت اهلل رفیعی ـ رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر
خدمات مســافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ پس از جلسه
فوری با معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری
و صنایع دستی در اعتراض به مصوبه جدید ستاد ملی کرونا
و دستورالعمل وزارت کشور که بدون نظر مشورتی متولیان،
فعاالن و کارشناسان گردشگری صادر شده است ،اظهار کرد:
این مصوبه قرار بود از امروز شنبه ۴دی ماه اجرا شود ،اما به
محض ابالغ ،از روز چهارشنبه اول دی ماه و در برخی مبادی
ورودی و مرزهای کشور از روز ۳۰اذرماه اجرا شده و از ورود
گردشگران به ایران جلوگیری شده است.
او تاکید کرد :گردشــگری عامل اصلی شــیوع ویروس کرونا
نبوده و نیســت ،به ویژه ان که از مجرای قانونی و کنترل شده
انجام شــود .در مصوبه ای که وزارت کشور ابالغ کرده است،
ورود همه گروه ها و مســافران به ایران ازاد اعالم شده ،به جز
گردشگر خارجی .اگر این گردشــگر عامل انتقال ویروس به
ایــران بوده ،چرا گزارش ان را تا به حال نداده اند؟ براســاس
این مصوبه ،گردشگر سالمت اجازه ورود دارد ،گردشگری که
بیمار اســت و برای درمان به کشــور ما ســفر می کند .ورود
این گردشــگران هیچ محدودیت و مانعی ندارد ،اما گردشگر
فرهنگی و طبیعت که در محیط کنترل شده و تحت نظارت
حضور دارد و ســفر می کند ،عامل انتقال ویروس به کشــور
شناخته شده است.
رفیعی با «غیرکارشناســی» و «غلــط» خواندن این مصوبه
و دســتورالعمل افزود :هیچ یک از کشــورهای توریست پذیر
چنین محدودیت و ممنوعیتی را به اجرا نگذاشــته اند .حرفی
روی ان چند کشــور افریقایی که منشــا ویروس بوده اند و
این مصوبه هم ورود از ان ها را به ایران ممنوع کرده اســت،
نداریم؛ مســاله این است که در این مصوبه فقط صدور ویزای
گردشــگری متوقف شــده و ورود از مرزهــای زمینی برای
کشورهای همســایه از جمله عراق بالمانع اعالم شده و ورود
دیگر اتباع خارجی که ویزای ورود ،سالمت ،تجارت ،تحصیل
و سرمایه گذاری دارند ،مانعی ندارد.
او نســبت به صدور بدون هماهنگی و اجرای انی این مصوبه
هم معترض شد و گفت :چطور می شود یک شبه برای مردمی
که از قبل برنامه ریزی کرده اند ،تصمیم بگیرند!؟ کشور خود ما
به این گردشگران ویزا داده است ،ان فرد بلیت خریده و تا لب
مرز امده ،بعد اجازه ورود به او داده نشــده است .این مصوبه
اساسا اشتباه است و به کشور دوباره ضرر و زیان وارد می کند
و عامل بی اعتمادی می شود ،چه کسی قرار است خسارت ان
گردشگران و جواب این بی اعتمادی را بدهد؟ همین طوری در
بلوک غرب نسبت به ایران هجمه و ایران هراسی وجود دارد ،با
این تصمیم ها و دستورها این بی اعتمادی تشدید می شود .این
بخشنامۀ غیرکارشناسی فقط فضای عمومی را ملتهب می کند.
او یــاداور شــد :اقایانی که مصوبه را تنظیــم کرده اند حتما
می دانند توریســت کسی است که از سالمت جسمی و مالی
برخوردار اســت و در شــرایطی تصمیم به سفر می گیرد که
مشکل جسمی نداشته باشد .اگر قرار است برای جلوگیری از
ســویه های جدید کووید تصمیمی هم گرفته شود بهتر است
مثل همه کشــورها ،کنترل ،مقررات و نظارت ها را در مرزها
تشــدید کنند .چگونه از فردی که خودتان به او ویزا داده اید
حقی را سلب می کنید؟ چگونه مردم را از این رونق اقتصادی
محروم می کنید؟
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مســافرتی ایران با اشاره
به رشــد ورود گردشــگر خارجی پس از صدور دوباره ویزای
توریســتی ،اظهار کرد ۲۰ :ماه بود که ورود گردشــگر را به
کشــور متوقف کرده بودند ،مثل حاال ان دوره هم فقط ورود
گردشــگر به ایران ممنوع بود .دقیقا در ان مقطع زمانی امار
فوتی و مبتالیان کرونا باال بــود .از ابان ماه ۱۴۰۰که صدور
ویزای توریســتی از سر گرفته شده و ورود گردشگر هم رونق
گرفتــه ،دقیقا امار ابتال به هر دلیلی ،از جمله تزریق عمومی
واکسن ،کاهشی شده است.
اگر گردشگر عامل انتقال کووید بود حتما این مدت اثر خود
را می گذاشــت ،اما بدون توجه به این شــرایط ،یک مصوبه
اشتباه دیگر صادر کردند.
او در ارزیابی وضعیت سفر گردشگران به ایران از زمان صدور
ویزا بیان کرد :امار ورود گردشــگر در یک ماه اخیر با هشت
ماه قبل از این یک ماه ،برابری می کند .تا پیش از این ،ویزای
درمانی صادر می شد و اتباع خارجی با عنوان گردشگر سالمت
به ایران ســفر می کردند ،اگرچه شاید حدود ۹۰درصد ان ها
واقعا برای درمان به ایــران نمی امدند ،اما با ویزای درمان به
ایران می امدند .در یک ماه گذشته با ازسرگیری صدور ویزای
توریستی جمعیت گردشــگران ورودی به ویژه از کشورهای
غیرهمسایه درحال افزایش بوده است.
رفیعی با تاکید بر ضرورت اصالح مصوبات ستاد ملی کرونا و
دستورالعمل وزارت کشور ،از عزت اهلل ضرغامی ـ وزیر میراث
فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی ـ با یاداوری این که
تکیه کالمش «زیر میز زدن» است ،درخواست کرد با احتساب
رعایت پروتکل های بهداشــتی و مقررات کشور ،زیر میز این
«دستورالعمل غیرکارشناسی» هم بزند. صفحه 2
دبیر کمیته علمی کشوری کرونا اعالم کرد
خطراوج گیری«امیکرون»درکشورتا ۳هفتهاتی
دو قرص ایرانی ضدکرونا در انتظار اخذ مجوز
دبیر کمیته علمی کشوری کرونا گفت :با توجه به این که امیکرون
در کشور ما هفته گذشته شناسایی شده است و با توجه به زمان
تکثیــرش که حدود یک ونیم تا ۳روز اســت ،انتظار می رود که
اگر پروتکل ها رعایت نشود و واکسیناسیون انجام نشود ،حداقل
ســه تا ۴هفته اینده با اوج امیکرون در ایران مواجه شویم .دکتر
حمیدرضا جماعتی در نشست خبری انالین با خبرنگاران ،گفت:
با توجه به اینکه امیکرون از نظر ســرایت زایی نسبت به ویروس
دلتا تقریبا سه برابر سرایت زایی بیشتری دارد و حتی وقتی یک
نفر مبتال می شــود می تواند ویروس را به ۱۰نفر دیگر هم انتقال
دهد و ســرعت تقسیم شدن به دوتا را تقریبا یک و نیم تا دو روز
می تواند ادامه دهد و این ســبب افزایش قدرت سرایت زایی این
جهش می شــود ،بنابراین این ویروس نسبت به جهش های قبل
بیش از ۵۰برابر جهش پیدا کرده است و این سبب شده است که
ما در مورد رفتار ویروس هنوز خیلی چیزها را نمی دانیم و منتظر
مطالعات بیشتر در مورد ان هستیم تا بر این اساس بتوانیم تصمیم
گیری داشته باشیم.
ُ
تمام کشورهای دنیا ،الوده به امیکرون
وی افزود :انچه که فعال برای ما مشــخص است این است که
چون قدرت ســرایت زایی باالیی دارد در خیلی از کشورهای
دنیا بخصوص کشــورهای اروپایی به نوع قالب ویروس درامده
است و در امریکا تا حدود ۷۳درصد این سویه گسترش یافته
اســت .بر اســاس گزارش های اخری که در مورد گسترش
ویروس اعالم شــده تقریبا تمام کشــورهای دنیا الوده به این
جهش شــدند؛ بنابراین ما باید در مورد این ویروس بیشــتر
بدانیم .فعال بر اســاس مطالعات صورت گرفته در کشــورهای
اروپایی می دانیم که بیشــترین ســنی که گرفتار این ویروس
می شوند ســنین ۲۰تا ۳۰سال و افرادی هستند که باالتر از
۶۰سال باشند که مورد تهاجم ویروس قرار می گیرند.
مردم پروتکل ها را رعایت کنند
او تاکیــد کرد :در کرونای امیکرون نســبت به نوع دلتا ۴۰تا
۵۰درصد میزان بســتری در بیمارستان کمتر بوده است ولی
با توجه به ســرایت زایی باالیی که دارد این مسئله که تعداد
بستری کم اســت چندان مورد توجه قرار نگیرد .باید مردم با
توجه به ســرایت زایی باالیی کــه دارد پروتکل ها را به خوبی
رعایــت کنند و بویژه مجامع ،کنســرت ها و ...توجه کنند زیرا
ویروس می تواند به ســرعت منتقل شود .اســتفاده از ماسک
سرایت زایی را به طور قطع کاهش می دهد.
اهمیت واکسیناسیون سنین ۵تا ۱۱سال
جماعتی با تاکید بر لزوم انجام واکسیناســیون کرونا ،اظهار کرد:
همانطور که قبال هم اعالم کردیم االن دیگر به عنوان دز بوســتر
در خیلی از کشورهای دنیا این واکسیناسیون را قبول ندارند و ان
را در مقابل امیکرون به عنوان دز ســوم و تکمیل کننده در نظر
می گیرند و به مردم توصیه می کنیم دز ســوم واکسیناسیون را
انجام دهند و ان را جدی بگیرند .توصیه ما حتی به واکسیناسیون
۵تا ۱۱سال هم است .با توجه به بازگشایی حضوری مدارس که
ممکن اســت سبب انتشار امیکرون شود توصیه می کنیم در این
سنین هم واکسیناسیون داشته باشیم.
دو قرص ایرانی درمان کرونا
در انتظار مجوز سازمان غذا و دارو
جماعتی در ادامــه صحبتهایش درباره دو قرص درمان کرونا که
در چند روز گذشته از سوی سازمان غذا و داروی امریکا تاییدیه
دریافت کرده اند ،گفت :در چند روز گذشته سازمان غذا و داروی
امریــکا دو قرص درمــان کرونا را اپرو (تاییــد) کرد .قرص های
پکســلویید و مولنوپیراویر در کشور ما هم شرکتهای داروسازی
توانایی ســاخت ان را دارند و حتی تعدادی از ان را ســاختند و
منتظر ســازمان غذا و دارو هستند تا در اختیار مردم قرار دهند؛
اما همانطور که مستحضر هستید موارد اســتفاده از این داروها
در موارد مختصر تا متوســط در افرادی است که در شروع عالئم
بیماری هســتند و بیماری زمینه ای دارند که وقتی به بیماری
مبتال می شوند امکان تشــدید بیماری در بدن انها وجود دارد و
احتمال بستری شدن در بیمارستان را دارند توصیه می شود و نه
هر فردی که عالئم بیماری را به صورت خفیف دارد .او در پاسخ به
سوالی درباره مصرف این دو دارو در ایران ،تصریح کرد :پکسلویید
تا ۷۰درصــد و مولنوپیراویر تا ۳۰درصد میتواند از پیشــرفت
بیماری و بســتری در بیمارستان جلوگیری کند و اگر در افرادی
که ریسک تشدید بیماری را دارند ،استفاده شود موثر خواهد بود.
چند شــرکت دارویی در کشــور مولکول دو دارو را ساختند و به
تعدادی هم ساخته اند و منتظر مطالعات هستند و فکر نمی کنم
با توجه به تایید دارو در سازمان غذا و داروی امریکا ،مشکلی در
تایید دارو در سازمان غذا و داروی ایران به وجود اید.
رویت تاثیر دورهمی ها در انتشار «اُمیکرون»؛ هفته اینده
جماعتــی در ادامه صحبت هایش درباره تاثیــر دورهمی ها در
انتشار سویه اومیکرون اظهار کرد :اگرچه گزارشاتی از دورهمی ها
داشتیم ولی معموال با توجه به سیری که ویروس دارد اثرات ان
هفته اینده مشخص می شود .در خیلی از کشور ها از جمله اتریش
با انجام قرنطینه هایی به مدت سه هفته توانستند میزان مرگ و
میر و بستری افراد را کاهش دهند و موفق هم بودند .در ایتالیا هم
از چند روز قبل محدودیت در مجامع عمومی گذاشتند و ما هم
پیشــنهاد این محدودیت ها را دادیم .با توجه به این که امیکرون
در کشور ما هفته گذشته شناسایی شده است و با توجه به زمان
تکثیرش که حدود یک ونیم تا ۳روز است ،انتظار می رود که اگر
پروتکل ها رعایت نشود و واکسیناسیون انجام نشود ،حداقل سه
تا ۴هفته اینده با اوج امیکرون در ایران مواجه شــویم؛ از این رو
تاکید بر پروتکل های بهداشتی و انجام واکسیناسیون دز سوم در
زمان طالیی دو هفته پیش رو داریم.
ایمنی ۷۵درصدی مقابل «اُمیکرون»
با واکسیناسیون دز سوم
وی افزود :بر اســاس مطالعات تزریق دز ســوم حدود ۷۵درصد
در مقابــل امیکرون در بــدن فرد ایمنی ایجــاد می کند .ایجاد
محدودیت ها بر اساس پروتکل ها با نظر ریاست جمهوری و وزارت
کشور هم موثر خواهد بود.
ُ
ساخت کیت تشخیص «امیکرون»
در انستیتوپاستور ایران
او ادامه داد :تدابیر ما رعایت پروتکل های بهداشــتی و محدودیت
در مجامع و واکسیناســیون دز سوم است .با توجه به اینکه کیت
تشخیص امیکرون در انستیو پاستور ایران ساخته شده است و در
اختیار استان ها قرار گرفت ولی با توجه به اینکه معموال مبتالیان
جوان بودند و سیستم ایمنی قوی داشتند و واکسیناسیون انجام
دادند شاید با تعداد باالی امیکرون مواجه نبودیم .پروتکل های اولیه
ما ارزیابی افراد بستری در بیمارستان ها بود و این سبب میشد بر
اساس تست ها به ان میزان مبتال به امیکرون شناسایی نکردیم.
سه عالمت شاخص «اُمیکرون»
وی دربــاره تعداد مبتالیان به امیکــرون در ایران گفت :تا امروز
تعدادی از امیکرون گزارش شده است و با توجه به روند ادامه دار
تست ها نمی توان تعداد دقیقی از مبتالیان اعالم کرد ۹۰ .درصد
مبتالیان به امیکرون سه عالمت شاخص دارند؛ سرفه ،گلودرد و
تب عالئم انها است و خیلی از افراد ممکن است فکر کنند دچار
سرماخوردگی معمولی شدند که این امر هم بسته به بدن افراد و
وجود یا عدم وجود بیماری زمینه ای متفاوت است.
معیار رنگبندی کرونایی شهرهای کشور باید تغییر کند
دبیر کمیته علمی کشــوری کرونا درباره تغییر معیار رنگبندی
شهرهای کشــور نیز بیان کرد :در جلسه ای که با وزیر بهداشت
داشــتیم بر این موضوع تاکید شــد و جلسه ای متخصصین امار
وزارت بهداشت داشتند و به این نتیجه رسیدند که معیار رنگبندی
باید تغییر کند و میزان افراد مبتال بر اساس بحث بستری نسبت
به دلتا باید ۲۰تا ۳۰درصد کمتر باشد تا نتیجه رنگبندی جدید
به دست اید ولی این امر هنوز به صورت خام است و باید ببینیم
رفتار ویروس چگونه خواهد بود.
افرادی که واکسن ۳دزه پاستوکووک را تزریق کردند ،نیاز
به تزریق دز چهارم دارند؟
وی در پاســخ به ســوالی درباره اینکه ایا افرادی که واکسن سه
دزه پاســتوکووک را تزریق کرده بودند اکنون با گذشت ۴ماه از
تزریق واکسن دز سومشان ،الزم است برای تزریق دز چهارم اقدام
کنند یا خیر ،تصریح کرد :خیلی از کشــورها در مورد دز چهارم
فعال صحبتی نکردند و میگویند باید دو ماه بگذرد تا رفتار جهش
جدید شناسایی شود و در عین حال بعد از تزریق دز سوم سطح
انتــی بادی بدن افراد به چه نحو خواهد بود و این موضوع نیاز به
زمان دارد و سپس می توان درباره تزریق دز چهارم قضاوت کرد و
این امر در مورد واکسن پاستوکووک هم مصداق دارد .جماعتی
ادامه داد :مشخص شده است که انواع واکسن هایی که ما استفاده
می کنیم اگر دز ســوم هم تزریق شــود دربرابر ویروس امیکرون
موثر خواهد بود و ایمنی نسبتا خوبی ایجاد می کند .شاید بر نوع
تزریق بحث باشد که واکســن هایی با پایه غیرفعال تزریق شود
بهتر است دز سوم با پلتفرم دیگری باشد و ...این بحث وجود دارد
اما تغییر دز سوم بیانگر این نیست که واکسن های قبلی واکسن
خوبی نبودند .در مطالعاتی در امریکا با واکسن های فایزر و مدرنا
مشخص شد بعد از ۲۵هفته کارایی این واکسنها در برابر دلتا به
زیر ۴۰درصد رسیده است و در مورد امیکرون کارایی ۱۰درصد
داشــتند به همین دلیل توصیه به تزریق دز سوم شده است که
کارایی واکســن به بیش از ۷۵درصد برسد .این مسئله در مورد
کشــور ما هم با توجه واکســن های موجود ،وجود دارد؛ بنابراین
توصیه بر این اســت که هر واکسنی که تزریق کردند باز هم دز
سوم تزریق شود که کارایی واکسن افزایش یابد تا در برابر سویه
امیکرون محافظت شوند.
درمان در اُمیکرون
او درباره عالئم ابتال به امیکرون ،خاطرنشان کرد ۹۰ :درصد عالئم
این ســویه سرفه ،تب و گلودرد است و سایر عالئم بر اساس فرد،
ســن او ،بیماری زمینه ای و ...متفاوت است که به صورت ضعف،
کوفتگی ،عالئم عضالنی ،سردرد و ...بروز می یابد .امیکرون عالمت
اختصاصی ندارد اما اگر در جامعه ای ســویه ای غالب شود عالئم
مشابه را هم منتسب به ان ســویه می کنیم .در مورد درمان دو
بحث کورتیکو استروئید و توسیلیزومب به عنوان درمان اساسی
برای بیماری در نظر گرفته شده است .در مواردی که بیماری حاد
نباشــد درمان عالمتی و بر اساس شکایت بیمار است .اگر بیمار
دارای ریسک فاکتور سن باال یا بیماری زمینه ای باشد توصیه به
مصرف پکســلویید و مولنوپیراویر می کنیم .وی افزود :مطالعاتی
که انجام شــد نشــان داد که در مورد واکسن های مختلف زمان
کاهش سطح انتی بادی متفاوت است؛ مثال در مورد واکسن های
«این اکتیو» ویروس ها تا سه ماه سطح انتی بادی باال بوده است
و بعد از ســه ماه سطح انتی بادی کاهش می یابد به همین دلیل
توصیه کردیم به سرعت دز سوم تزریق شود .انچه واکسن ساخت
داخل است هم می تواند کامال با واکسن خارجی برابری کند و در
کشور ما هم مطالعاتی انجام شده است .توصیه بر تزریق دز سوم
بر اســاس در دسترس بودن واکسن اهمیت زیادی دارد و توصیه
کشورها و سازمان جهانی بهداشت بر اساس مطالعات انجام شده
در کشورها اســت که در کشور ما استرازنکا و پاستوکووک برای
دوز سوم به عنوان واکسن متفاوت از پلتفرم اولیه توصیه می شود؛
البته باز هم در دســترس بودن واکسن اهمیت دارد و تزریق دوز
سوم تاکید می شود .شعار ما همیشه این بوده که بهترین واکسن
در دسترس ترین واکسن است.
واکسیناسیون و محدودیتهای هوشمند را جدی بگیریم
دبیر کمیته علمی کشــوری کرونا درباره اینکه سویه ای از کرونا
مخصــوص ایران وجود دارد یا خیر ،بیان کرد :ویروس در گردش
است و همین سبب بروز جهش ها می شود .تاکنون جهش خاصی
که مخصوص ایران باشــد ،نداریم و اکثر سویه ها در کل دنیا در
گردش بودند .گاهی جهش ها به سمت بدتر شدن رفتار ویروس
و گاهی به سمت بهتر شدن رفتار ویروس می رود .واکسن باعث
میشــود گردش ویروس در جامعه کم شــده و سویه های جدید
کمتر پدید اید و در وهله دوم ســبب می شود که انتقال ویروس
کند شود که سبب می شود جهش ویروس کمتر شود .ما باید تا
حد امکان پیشگیری های الزم را انجام دهیم و بحث تزریق دوز
ســوم واکسن به باالی ۱۸سال و واکسیناسیون در افراد زیر ١٨
سال و محدودیت های هوشمند را جدی بگیریم تا اگر با ویروس
وحشی رو به رو بودیم تا حد ممکن جلوی بروز پیک امیکرون را
بگیریم .کسانی که سه ماه از تزریق دز دوم واکسن استرازنکایشان
گذشته باشد هم می توانند اقدام به تزریق دز سوم کنند .او تاکید
کرد :تمام پیش بینی ها در مورد دز ســوم صورت گرفته است و
ی کند .تمامی افراد باالی
تولیدات داخلی ما برای دز سوم کفایت م
۱۸ســال باید در چند هفته پیش رو برای دز سوم اقدام کنند تا
ایمنی کافی در بدنشان به وجود اید .وی درباره مدارس و مراکز
اموزشــی ،گفت :توصیه ما این است که اگر می خواهند به شکل
حضوری بازگشایی شود حتما باید پروتکل های بهداشتی به دقت
رعایت شــود و تعداد محدود دانش اموز و و دانشــجو در مدارس
رعایت شــود تا بتوان به صورت حضوری بازگشایی را انجام داد،
اما اگر شرایط به درستی رعایت نشود و ممکن است سبب انتقال
بیماری شود ،توصیه می کنیم وزارت اموزش و پرورش با اولیای
مدارس شــرایط الزم و کامل را برای رعایت پروتکل بهداشــتی
رعایت کنند تا دانش اموزان اســیب نبینند یا عامل شروع پیک
بیماری نباشــند .جماعتی افزود :در برخی کشورها تستی انجام
نمی شــود و گزارشاتی نداریم که اگر هم گرفتاری به کرونا پیش
اید به بیماری های دیگر منتسب می شوند و به همین دلیل شاید
اماری هم نداشته باشند ولی نمیتوان گفت در ان کشورها بیماری
کال وجــود ندارد .ما که گزارش ارائه می دهیم روزانه تســت های
زیادی انجام می دهیــم و گزارش جهانی ارائه می دهیم .او تاکید
کرد :با توجه به اینکه در کشورهای دیگر دنیا امیکرون به سوش
غالب بدل شده اســت ،امیدواریم در چند هفته اینده اطالعات
کافی به دست اوریم تا سیستم خود را تنظیم کنیم ولی از انجایی
که نمیتوانیم معطل بمانیم باید تمام احتیاطات الزم را انجام دهیم
تا جان کسی در خطر نباشد.
دیده بان فـرهنگ و هنـر ایـران
سازمان گاهی ها88311353 :
هنرمندنیوز
www.Honarmandnews.ir
یکشنبــــــه 5دی ماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1591
www.honarmandonline.ir
هنـرمندنیـوز
اینستاگرام
Honarmandnews.ir
3
کانال تلگرام
www.telegram.me/honarmandnews
اجتماعی
اخبار
نقد
محمد اسالمی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران:
ایران از غنی سازی 60درصد
فراتر نمی رود
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با تاکید بر اینکه فعالیت هسته
ای این کشــور مطابق با ضوابط اژانس بین المللی انرژی اتمی
اســت ،اعالم کرد که قصدی برای افزایش غنی سازی به بیش
از ۶۰درصد وجود ندارد .محمد اســامی رئیس سازمان انرژی
اتمی ایران در مصاحبه با اسپوتنیک گفت :تهران قصدی برای
افزایش سطح غنی ســازی اورانیوم به بیش از ۶۰درصد ندارد.
وی در پاسخ به این سوال که «اگر طرفین نتوانند به توافق ۲۰۱۵
برگردند ،ایا ایران از ۶۰درصد غنی سازی اورانیوم فراتر خواهد
رفت» ،گفت :خیر .اسالمی در ادامه تاکید کرد :هدف از برنامه
هسته ای ایران براورده کردن نیازهای کشور در حوزه تولیدات
صنعتی و همچنین رفع نیاز مصرف کنندگان داخلی در زمینه
برخی کاالهای خاص است .وی افزود :همه فعالیت های هسته ای
ایرانبراساستوافق ها،اساسنامهوقوانیناژانسبینالمللیانرژی
اتمی انجام می شود .اسالمی ادامه داد :سند تفاهم برجام فقط
برای اعتمادسازی است .این تفاهم برای لغو تحریم ها بوده و اگر
قرار باشــد که تحریم ها لغو نشود و انها به دنبال توقف صنعت
هسته ای ایران باشند ،ما هرگز این مسئله را نمی پذیریم .رئیس
سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد :به هیچ وجه افرادی را که
سابقه های مشخص و مبرهن دارند و مشخص است که عامل
سرویس های بیگانه بوده اند را به عنوان بازرس اژانس نمی پذیریم.
اسالمی در ادامه اظهارات خود افزود :ایران در حال حاضر می تواند
سوخت هسته ای مورد نیاز خود را تامین کند .در حال مذاکره
با «روس اتم» هستیم و امیدواریم که بتوانیم به عنوان بخشی
از همکاری هایمان ،اســتفاده از سوخت ایرانی را در قلب راکتور
بوشهر اغاز کنیم .وی ادامه داد :در روزهای اتی واحد شماره یک
نیروگاه اتمی بوشهر به مدار خواهد امد .هدفگذاری برای ایجاد
نیروگاه های جدید ۱۰هزار مگاوات است که ان را برنامه ریزی
کرده ایم ،توسعه نیروگاه های اتمی یکی از راهبردهای اساسی
ایران است و سامانه های مقابله با حمالت سایبری در نیروگاه های
ما ایمن اســت .اسالمی ادامه داد :در مقایسه با زمانبندی اولیه،
ساخت واحدهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر ۲۳ماه عقب افتاده
است .از روس اتم انتظار داریم که اجرای پروژه و همچنین طرح
پرداخت غرامت را تسریع کند .در خصوص واحد سوم ،عملیات
محکم ســازی خاک برای بتن ریزی فونداسیون در حال انجام
اســت .اظهارات اسالمی درباره عدم افزایش سطح غنی سازی
به بیش از ۶۰درصد در حالی اســت کــه چندی پیش رژیم
صهیونیستی مدعی شد در ایران غنی سازی تا ۹۰درصد هم
انجام می شــود .در واکنش به این ادعا ،رافائل گروسی مدیرکل
اژانس بین المللی انرژی اتمی گفته بود :ما غنی سازی پنج درصد
(در ایران) داریم ،غنی ســازی ۲۰درصد داریم ،غنی سازی ۶۰
درصد داریم که بســیار باال است و بین ۶۰درصد تا ۹۰درصد،
گام های اندکی فاصله وجود دارد و نگرانی هایی در این خصوص
هست اما ما هیچ اطالعاتی درباره غنی سازی اورانیوم با غلظت
۹۰درصد نداریم.
قالیباف:
تعامل سازنده پیروان ادیان
الهی به تحقق عدالت و پیشرفت
جامعه بشری منجر می شود
رئیس مجلس شورای اسالمی با صدور پیامی خطاب به روسای
مجالس کشورهای مسیحی ،میالد حضرت عیسی مسیح (علیه
الســام) را تبریک گفت و امادگی مجلس جهت گسترش و
تقویت مراودات پارلمانی فیمابیــن ،رایزنی و تبادل نظر درباره
موضوعات مــورد عالقه طرفین را اعالم کرد .متن پیام تبریک
محمدباقر قالیباف به شــرح زیر است« :عالیجناب؛ خرسندم
صمیمانهترین تبریکات و تهنیتهای خود را به مناسبت زادروز
خجسته و مبارک حضرت عیسی مسیح(علیه السالم) پیامبر
بزرگ الهی و فرا رسیدن سال جدید میالدی ابراز نمایم .بر این
باورم همانگونهکهحضرتعیسی مسیح(علیه السالم)نیکبختی
انسان ها را در تقویت صلح ،محبت و دوستی بشارت داده است؛
تعامل ســازنده پیروان ادیان الهی به تحقق عدالت و پیشرفت
جامعه بشری منجر خواهد شد .در همین راستا مایلم بر اراده و
امادگی مجلس شورای اسالمی جهت گسترش و تقویت مراودات
پارلمانی فیمابین و رایزنی و تبادل نظر درباره موضوعات مورد
عالقه طرفین تاکید نمایم .با اغتنام از فرصت؛ از درگاه خداوند
متعال ،ســعادت و موفقیت روزافزون جنابعالی و نمایندگان
محترم پارلمان را خواستارم. صفحه 3
4
نیکخواه ازاد ،کارگردان سینما:
یکشنبــــــه 5دی ماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1591
مدیریتفرهنگیبایدمسائلکودکرابشناسد
www.honarmandonline.ir
سینما
اخبار
نقد
در سومین تجربه کارگردانی؛
سعید روستایی قید حضور
در فجر را زد
فیلم سینمایی «برادران لیال» به کارگردانی سعید روستایی در چهلمین
جشنواره فیلم فجر به نمایش درنمی اید .در حالی که مردادماه امسال
در خبری رسمی از سوی روابط عمومی فیلم سینمایی «برادران لیال»
به کارگردانی سعید روستایی اعالم شد فیلمبرداری این فیلم اغاز شده
است ،ضبط «برادران لیال» همچنان ادامه دارد و این فیلم برای حضور
در چهلمین جشنواره فیلم فجر اماده نخواهد شد .گرچه سعید روستایی
با دو فیلم قبلی خود با نام «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» در
جشــنواره فیلم فجر حضور داشته و جوایز متعددی را هم کسب کرده
است ،اما این کارگردان این بار قید حضور در فجر را زده است و «برادران
لیال»درچهلمینجشنوارهفیلمفجربهنمایشدرنمی اید.فیلمسینمایی
«برادران لیال» تا به امروز در خیابان هاشــمی تهران ،خیابان رودکی و
مناطقی از حوالی تهران فیلمبرداری شده اما کار گروه تولید این فیلم
همچنان ادامه دارد .در این فیلم بازیگرانی چون نوید محمدزاده ،ترانه
علیدوستی ،سعید پورصمیمی ،پیمان معادی ،فرهاد اصالنی و ...به ایفای
نقش پرداخته اند .مدیر فیلمبرداری «برادران لیال» هومن بهمنش و مدیر
صدابرداری ان رشید دانشمند است .سعید روستایی و جواد نوروزبیگی به
طور مشترک تهیه کنندگی این اثر را به عهده دارند.
توضیحات دبیر جشنواره فیلم فجر
درباره جایزه سردار سلیمانی
دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر می گوید که مالک انتخاب بهترین
فیلم در بخش جایزه ســردار سلیمانی ،داشــتن مهم ترین ارزش های
ملّی و معطوف به منافع ملّی اســت؛ فیلم های انقالب و دفاع مقدس از
جذاب ترین اثار سینمای ما است که متاسفانه کاهش پیدا کرده است.
مسعود نقاش زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر ،درباره مالک های
وی در اهدای جایزه سردار سلیمانی ،گفت :سیمرغ زرین بهترین فیلم
از نگاه ملّی یا جایزه ویژه سردار شهید سلیمانی ،یکی از مهم ترین جوایز
جشنواره است که امسال هم به برنده خود اهدا خواهد شد .بهترین فیلم
از نگاه ملّی قاعدتاً باید واجد مهم ترین ارزش های ملّی و معطوف به منافع
ملّی باشد .وی توضیح داد :چنان که در اهداف جشنواره هم تصریح شده
اســت ،سینمای نوین ایران پرتو درخشانی از فرهنگ ایرانی و اسالمی
است و جشنواره فیلم فجر نیز با هدف حمایت از سینمای اخالق مدار،
سال سینمای ایران که حاصل
امیدافرین و اگاهی بخش ،اثار برگزیده یک ِ
تالش هنرمندانه سینماگران خالق ،اســت را در معرض دید و داوری
قرار می دهد .طبق پیش بینی ها و اخبار اعالم شــده ،امسال چند فیلم
با محوریت انقالب و دفاع مقدس در جشنواره حضور دارد که به نوعی
نشان از بیشتر شدن توجه هنرمندان ایران زمین به این محورها است؛
دبیر جشنواره فیلم فجر ارزیابی خود از تعداد فیلم های مورد پذیرش با
این مضامین و همچنین تحلیلش را درباره این اثار در جشنواره اینگونه
تبیین کرد :پاسخ دقیق در باره تعداد فیلم ها ،بعد از اتمام فرایند بازبینی و
انتخاب نهایی اثار بخش مسابقه و دریافت نسخه نهایی اثار ممکن خواهد
شد .اگرچه جشنواره فیلم فجر ،هر ساله ،اثار خوبی در زمینه انقالب و
دفاع مقدس از فیلمسازان و تهیه کنندگان دریافت می کند ،اما شمار
تولید این فیلم ها به دالیل گوناگون در سینمای ایران کاهش یافته است.
وی در پایان گفت :سینمای ایران فرصت های بسیار درخشانی دارد که به
سمت اثار ّ
جذاب ،تاثیرگذار و شاخص ،در این زمینه حرکت کند؛ البته
این امر ،نیازمند سیاست گذاری و سرمایه گذاری جدی و بلند مدت در
عرصهسینمااست.
جلیلشعبانیتهیهکنندهفیلم«منصور»مطرحکرد؛
«منصور» داستان امروز
جامعه ماست
تهیه کننده «منصور» در شــبکه جام جم به اهمیت تالش های شهید
ستاری برای تغییر باور مسئوالن در تولید قطعات فنی هواپیما اشاره کرد.
جلیل شعبانی تهیه کننده فیلم «منصور» شب گذشته دوم دی ماه در
برنامه «شب نشینی» حضور یافت و درباره این فیلم که به زندگی نامه
شهید ستاری می پردازد و همچنین فعالیت های خودش در حوزه سینما
سخن گفت .وی درباره فیلم «منصور» بیان کرد :فکر می کنم در این ژانر
فیلمی بود که خوب مورد توجه قرار گرفت .سرمدی کارگردان فیلم های
مستند ،مستندی را از زندگی شهید ستاری ساخته بود که ان را دیدیم
و فهمیدیم قابلیت تبدیل شدن به سینمایی را دارد .شعبانی ادامه داد :با
ســرمدی وارد مذاکره شدیم و با سرمایه گذار صحبت کردیم و نوشتن
فیلمنامه را اغاز کردیم و بعد تصمیم گرفتیم خود سرمدی فیلمنامه را
بنویسد چون در مرحله تحقیقات اشراف کامل داشت .فیلمنامه ۵بار
بازنویســی شد و بعد تصمیم گرفتیم که این فیلم را برای پرده سینما
بسازیم و فهمیدیم که به پختگی کافی رسیده است .تهیه کننده فیلم
منصور بیان کرد :چالشی که ابتدا در مراحل فیلمنامه نویسی داشتیم این
بود که با دوستان در قید حیات شهید ستاری و فرمانده نیروی هوایی
صحبت کردیم .نظر انها این بود که به همه ابعاد زندگی او بپردازیم که
امکان ان در ۹۰دقیقه فراهم نبود و نیازمند سریال بود به همین دلیل
تصمیم گرفتیم فقط جنبه هایی از زندگی او را به تصویر بکشیم .شعبانی
درباره فضای این فیلم نیز یاداور شــد :موضوع ما در خط مقدم جبهه
نمی گذرد بلکه پشت جبهه است و موضوع امروز جامعه هم هست که
سعی می کند به مسئوالن بفهماند که ما می توانیم قطعات هواپیما تولید
کنیم که به خروجی جنگنده اف ۵برسد .ایجاد کردن این باور در ذهن
مسئوالن ان دوره کمی سخت بوده است و اگر شهید ستاری این موضوع
را پایه گذاری نمی کرد امروزه پهپاد ،موشــک و صنایع دفاعی دیگر را
نداشتیم و این خودباوری را شهید ستاری ایجاد کرد.
ســینمای کودک با مدیریت فرهنگی اشنا به مسائل
کودک و نوجوان و با همتی بلند ،می تواند به روزهای
خوبش بازگردد البته فیلمسازان هم برای فروش نباید
خود را شبیه فیلم های غربی کنند بلکه با قصه بومی
جذاب هم می توان مخاطب فراوان داشت.
صحبت های اخیر رئیس سازمان سینمایی در مراسم
اختتامیه جشنواره فیلم رشد درباره همکاری وزارت
اموزش و پرورش در ســینمای کودک ،یاداور اهمیت
و روزهای پرکار و موفق این وزارتخانه با وزارت ارشاد
بود .روزهایی که ســینمای کودک از سرپرســتانی
برخوردار بود که دغدغــه کودک را در حوزه تعلیم و
تربیت داشــتند و فیلم هایی با محورهای اموزشی و
تربیتی و با موضوعات بومی مانند قصه های قدیمی و
همچنین اخالق و نشاط ساخته می شد.
ما خبرنگارانی کــه ان ســال ها دوران کودکی و یا
نوجوانی را سپری می کردیم ،روزهایی را که به همراه
هم شاگردی ها در «زنگ ســینما» به سینما می رفتیم
را بــه خوبی به یاد داریــم .فیلم هایی مانند بچه های
اســمان ،کاله قرمزی ،تارزن و تارزان و ...فیلم هایی
جذاب و مفید و سینمایی زنده و پرنشاط .ان وضعیت
بدون شــک ماحصل مدیریت یکدســت ســینمای
کودک بود؛ از هنرمنــدان این حوزه گرفته تا مدیران
فرهنگی و اموزشــی کشور .اما رفته رفته این شرایط
تغییر کرد و ســینمای کودک اولین ضربه های جدی
را به خود دید .تا جایی کــه امروز دیگر کمتر خبر از
ان ســینمای کودک اموزنده و پرنشاط است .بررسی
شرایط سینمای کودک در دهه 1360تا 1370نیازمند
صحبت با اصحاب و فیلمسازان ان دوران است .بدون
شک «وحید نیکخواه ازاد» یکی از چهره های اثرگذار
در این سینما است.
لزوم همکاری وزارت اموزش و پرورش برای حمایت
از سینمای کودک و نوجوان
در حــال حاضر وضعیت ســینمای کودک ما دچار
بحران بســیار بدی شــده که باید نام ان را بحران
مخاطب بگذاریم .البته باید به ان مشکالت دیگری
را اضافه کنیم مانند بحران هویت که جمع این موارد
باعث می شــود تا بگوییم که وضعیت نامناسبی بر
ســینمای کودک ما حاکم شده است .از سوی دیگر
تعداد کارهای تولیدی ما کم شده و در نتیجه بچه ها
به سراغ تماشای اثار خارجی می روند .این در حالی
است که در سال های دهه 60و 70بچه ها تنها با زنگ
سینما به تماشای فیلم های ایرانی می رفتند که برای
انان فقط جذابیت نداشــت بلکه اموزنده نیز بود.
وزارت های فرهنگ و اموزش و پرورش در ان سال ها
با یکدیگر همکاری داشتند اما این فرایند خیلی زود
تمام شد و ان اتحاد میان این دو نهاد برای مدیریت
فرهنگی-ســینمایی از بین رفــت .علت ان را چه
می دانید؟
بایــد از اینجا اغــاز کنم که من در ســال 1382که مدیر
گروه کودک بنیاد ســینمایی فارابی بودم ،این پیشــنهاد را
به امــوزش و پرورش و وزارت فرهنگ دادم که یک صندوق
مشــترک درســت کنید و هرکدام مقداری پول در ان برای
حمایت از ســینمای کودک و نوجوان واریــز کنید .بعد هم
اموزش و پرورش یک شــورا تشکیل دهد که هر فیلمسازی
که می خواهد فیلم بسازد فیلمنامه اش را به انجا بیاورد.
ما به عنوان هنرمندان و فیلمسازانی که در این عرصه تجربه
داریم ،تمام نــکات و مباحثش را از مضمون و فنی و ...مورد
بررســی قرار داده و به ان نمره بدهیم .بعد از ان مطابق ان
نمره و کیفیت فیلم ،شــما دو نهاد فرهنگی از ســینما بلیت
پیش خریــد کنید تا زمانی که فیلم اکران شــد بتوانید برای
م مــورد نظر را اکــران کنیم .اگر این
بچه هــای مدارس فیل
فیلم مطابق این قواعد ســاخته شد و به ان نقطه مورد نظر
رســید ،مث ً
ال 500هزار تا بلیت را پیش خرید و فیلم را برای
مدارس اکران می کنیم .بعد هم فیلم به دلیل فروش خوبش
که توســط بچه ها تبلیغ شده و حاال با خانواده ها ان را تماشا
می کنند ،به ســود خوبی می رســد و اصل سرمایه ای که در
صندوق داشتیم هم جبران می شود و به سود هم می رسیم.
فقدان مدیریت فرهنگی اگاه و بلندهمت به مسائل
کودک و نوجوان
به یک وضعیت کلی در ســینما رسیدید که در حال
حاضر گرفتار ان هســتیم .بنظر شما اگر بخواهیم
ریشه یابی کنیم علت این وضعیت را چه می دانید؟
نمی تــوان برای این وضعیت ،یک علت را بیان کرد .در واقعباید گفت که مجموعه ای از علل و عوامل باعث شده است که
این وضعیت در ســینمای ما بوجود اید که سینمای کودک
و نوجوان نیز از قربانیان ان هســتند .ما در اواخر دهه 1360
و اوایل دهه 1370در ســینمای کودک رونقی داشتیم که از
ان به عنوان سینمای طالیی یاد می شود .موفقیت ان سینما
خیلــی بزرگ بود و از انجایی کــه در متن این قضیه حضور
داشــتم و با همکارانی مانند مرحوم خانم طائرپور مشغول به
تولید بودم ،از نزیــک ان دوران را لمس کردم .باید دید که
چه مولف ه یا عنصری در ان دوران داشتیم که االن نداریم؟
از قضا در دوران فعلی دســت ما ازنظر چیزهایی مانند ابزار و
تکنیک بازتر اســت .فیلمسازان تحصیل کرده اند و تماشاگر
فیلم ما بســیار زیاد اســت ،در حالی کــه در دوران ما تمام
فیلمســازان تحصیل کرده نبودند و به این حد تماشاگر وجود
نداشــت .حتی فیلم دیدن ما نیز محدود بود به تلویزیون و تا
حدی ویدیو کلوپ بود که نسبت به فراوانی حال حاضر اص ً
ال
قابل قیاس نیست.
دوســت دارم از این فرصت استفاده کنم و از اقای ایل بیگی
برای زحماتی که به عنوان ســکاندار سینمای کودک تالش
کرده اند تشکر کنم؛ اتفاقات خوبی رقم خورد اما باز هم انچه
که باید بشــود ،نشــد .زیرا ان نگاه جامع نگر درباره کودک و
نوجوان وجود نداشت .برای همین باید گفت که عامل اصلی
وضعیت فعلی ســینمای کودک و نوجــوان فقدان مدیریت
فرهنگی صحیح در این عرصه است.
در همان اوایل کار ،مسئولین سینمایی دولت به من و مرحوم
طائر پور گفتند که فیلم های اجاره نشین ها و شهر موش ها دو
فیلم بســیار پرفروش بوده است؛ اما چرا فیلم کودک توسط
بخش خصوصی ســاخته نمی شــود؟ در واقع به نوعی از ما
دعوت به کار شد ما هم فیلم «گلنار» را ساختیم.
پــس معنای مدیریت فرهنگی این نیســت که بخش دولتی
پول بدهد و بگوید که برای ما فیلم بســازید بلکه بیشــتر با
همراهی و همدلی کردن برای پیشــبرد و تســهیل در امور
باید کمک کنند .بیشــتر مدیران کشور ما در سال های اخیر
اینگونه برخورد کردند که گویا در جاده بسیار ناهموار بخش
دولتی ،یک خودرویی دارند که حکم ماشــین شاسی بلند را
دارد و به هنرمند می گوید که ســوار این ماشین ما شو تا از
جاده ناهموار فیلمســازی رد شــویم .بعد هم به جشنواره ها
مــی رود و جوایز را هم می گیرد اما زمانــی که مدیر دولتی
می رود ،بار دیگر بخش خصوصی با ان ماشین خراب خودش
و جاده ناهموار تنها می ماند و نمی داند که چکار کند.
امیدوارم مسئولین جدید فارابی برای بهبود سینمای
کودک کاری کنند
شــما به نقاط قدرت وضعیت فعلی در سینما اشاره
کردید ،بنابراین باید قدرت اینکه سینمای کودک و
نوجوان بهتری داشته باشیم ،مهیا باشد.
بله منظور این نیســت که باید شرایط فعلی مانند دهه 60و
70باشد تا به ان سینمای طالیی بازگردیم ،اتفاقاً در نهایت
برای رســیدن به یک شــرایط خوب فرقی ندارد که در چه
دورانی باشــیم در هر حالتی می توان متناســب با وضعیت
ان روزهــای به نتیجه خوبی رســید؛ یک گروه اقتصادی که
برای اقتصاد کشــور در شــرایط جنگی فکری می کند همان
گروه می تواند برای کشــور در شرایط دیگری نسخه ای دیگر
تهیه کنــد .برخی این اســتدالل را مطرح می کنند که در ان
ســال ها کشور که چیز خاصی نداشــت و یک سینما بود که
همان هم باید موفق می شد .این منطق غلطی است.
االن هم در این شــرایط هم می شــود پیشــرفت کرد .اما باید
بدانیم که مســئولین جدید حاضر در فارابی چقدر از سینما و
فیلم کودک و نوجوان شــناخت دارند و ایا می تواند سینمای
کودک و نوجوان را بهبود بخشــد؟ چقدر می تواند برنامه ریزی
کند و تجربه ان را دارد؟ امیدوارم که بتوانند از پس کار برایند.
شوراهای فیلمنامه نباید
مانند بنگاه معامالت ملکی باشند
شــوراهای فیلمنامه فارابی برای تشخیص فیلمنامه
خوب از بد اهمیت بســیار زیادی دارند .باتوجه به
اینکه در این شــوراها حضور داشتید ،چه تحلیلی
درباره عملکــرد ان دارید و چقــدر انها را موفق
می دانید؟
من به شــکل و روند فعالیت شــوراها منتقدم .این موضوعی
اســت که در همین 14ماه در شــورای فیلمنامه فارابی که
بودم گفتم که شــورا نباید مانند بنگاه معامالت ملکی باشد
که چیزی را بخرد و بفروشــد یا مشــارکت در ساخت کند.
شــوراهای ما اینگونه شــده اند یکــی را رد می کند یکی را
تصویب .برای یکی درصدی را می دهد و برای یکی دیگر خیر
یعنی کاری به ارتقای فیلمنامه ندارد.
شوراها باید مانند مهندسین شهرسازی باشند که قطعه زمین
خوبی را پیدا کنند و سپس برای ان برنامه ریزی کند که در
کدام قسمت ان چه چیزی بسازد و چه تناسب و هارمونی را
داشته باشد .شوراها باید فیلمنامه ها را متناسب با بخش هایی
که می خواهند در ان نقشــه و برنامه ریزی کلی کند ،انتخاب
کنند .یک فیلمنامه برای کار مذهبی خوب است و یکی برای
کار شــاد و یکی خانوادگی و دیگری اموزشــی .متاسفانه اما
مدیریت فرهنگی تبدیل به بنگاه معامالت ملکی شــده است
که در ان یــک حاجی بازاری در حجره اش نشســته و یک
پروژه ای را رد می کند یکی را قبول می کند.
ببینید ،هر کســی که با موضوع صنعتی ،تجاری و فرهنگی
کار می کند ،در حیطه کاری و تخصصی خود فعالیت می کند
اما همــه انها از یک قاعده پیروی می کننــد؛ اینکه باید کار
انها به سود برسد به گونه ای که نه تنها سرمایه برگردد بلکه
بتواند مازاد بر ان درامد داشــته باشــد .اینکه فرهنگ امری
اســت که دولت باید به ان یارانه بدهد تا بتواند ســرپا باشد
غلط اســت .سوبســید یعنی انکه چیزی دخل و خرجش به
هم نمی خورد و برای انکه بتواند ادامه حیات داشته باشد به
ان سوبســید می دهد ،در حالیکه تجربه نشان داده است که
فرهنگ ظرفیت سوداوری دارد.
حال مدیــر فرهنگی ما امده و می گوید کــه من این حوزه را
به اختیار خــود بخش خصوصی می گذارم تــا هر کس کاری
که دوســت دارد بکند .نتیجه ان شــده اســت که برای انکه
فیلم فروش داشــته باشد ،از هر دستاویزی برای پول دراوردن
استفاده می کند از بازیگر کمدی برای پول دراوردن تا رقص و..
اینگونه ان توازن که قرار اســت تا مدیر به بار بنشــاند اصال
ایجاد نمی شــود بلکه مانند صحنه ای در خیابان است که از
هر جای ان صدای ســازی می ایــد؛ یکنفر ضایعات می خرد
و یــک نفر هم کنــار خیابان اهنگ می زنــد و در عین حال
صدای ماشین ها هم می اید .حال در این شرایط بحث هویت
و فرهنــگ در فیلم های کودک و نوجــوان بطور کلی به باد
فراموشی سپرده می شود.
سینمای کودک به یک منشور و مرامنامه دایمی
نیاز دارد
در حال حاضر برای داشــتن یک سینمای فرهنگی
و محتوا محور برای کــودکان و نوجوانان که اورده
اقتصادی هم داشته باشــد ،چه راهکار و ایده ای در
نظر دارید؟
امیدوارم دوستان جدیدی که در فارابی مشغول به کار شدند
از اتفاقاتی که در تمام ســال های اخیر فارابی گذشــته است
درس بگیرنــد و ببیننــد که کجا منحنی تولید و ســاخت و
فروش فیلم ما باال و پایین رفته اســت؟ هر جا باال رفته است
همان کار را بکنند و دنبال کنند .بیاییم با کمک تجاربی که
دیگران داشتند یک عمارت نو بسازیم.
پیشــنهادم این است که برای سینمای کودک و نوجوان یک
منشــور و مرامنامه دایمی بنویســیم که الزمه ان حضور و
همکاری فیلمسازان و کارشناسان سینمای کودک برای چند
روز مانند یک کارگاه اســت .متاسفانه معادله غلطی درست
شده اســت که کارگردانان کودک مانند خانم برومند ،ایرج
طهماسب ،مجید مجیدی و ...که عمری را در سینمای کودک
گذرانده انــد بجای انکه مدیر دوزانو روبروی انها بنشــیند و
بگوید به من بگویید تا من یاد بگیرم برعکس انها را اوردیم و
به انها گفتیم که چه کار کنند و انها را محتاج خود کردیم.
واکاوی و تحلیل وضعیت سینما با حضور رسول صدرعاملی ،اطیابی ،گلمکانی
سلسله نشست های «گام دوم سینما» به همت اداره
کل روابط عمومی سازمان سینمایی کشور ،پژوهشگاه
فرهنــگ ،هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشــاد
اسالمی و با همکاری موزه ســینما از ششم دی ماه
برگزار می شود.
این سلســله نشســت ها به منظور واکاوی و تحلیل وضعیت
ســینِما ،چالش هــا و افق هــای پیش رو در راســتای ایجاد
تحول در ســینمای ایران با حضور کارشناســان ،استادان و
پژوهشگران سینما طراحی شده است.
این برنامــه در طول دی ماه به صــورت هفتگی پیش بینی
شــده و در بهمن ماه به دلیل برگزاری چهلمین جشــنواره
فیلم فجر برگزار نخواهد شد .اولین نشست از این برنامه با
موضوع «جشنواره فیلم فجر؛ رویدادی سینمایی یا فرهنگی
اجتماعی» با حضور سینماگران و کارشناسانی چون «رسول
صدرعاملی» نویســنده و کارگردان ســینما« ،سیدمسعود
اطیابی» کارگردان ســینما« ،هوشــنگ گلمکانی» منتقد و
کارگردان ســینما« ،دکتر پرویز اجاللی» پژوهشگر و استاد
دانشگاه« ،دکتر غالمرضا اذری» پژوهشگر و استاد دانشگاه و
«حمیدرضا مدقق» مجری ،منتقد و کارشناس سینما برگزار
خواهد شد .این نشست های تحلیلی در راستای راهبردهای
ســازمان ســینمایی و نیل به راهکارهای ایجــاد تحول در
سینمای ایران طراحی شده است.
بر اســاس این خبر ،نشست «جشنواره فیلم فجر؛ رویدادی
ســینمایی یا فرهنگی اجتماعی؟» ساعت ۱۵روز دوشنبه ۶
دی در موزه سینمای ایران برگزار خواهد شد و حضور برای
عالقه مندان و اصحاب رسانه ازاد است. صفحه 4
نادر فالح ،بازیگر سینما و تلویزیون:
شهرت و ثروت سینما بخشی از وجود انسان را قربانی می کند
بازیگر سینما و تلویزیون گفت :در سینما رسیدن به شهرت و ثروت بخشی
از وجود انسان را قربانی می کند .ادم ها مجبورند بخشی از وجودشان را
شــاید به قیمت ارزانی بفروشند تا به شهرت و ثروت برسند که بعدها
پشیمان شوند .برنامه «رخ به رخ» در اولین جمعه زمستانی میزبان نادر
فالح بازیگر تئاتر ،سینما و تلویزیون بود .او در این برنامه به انرژی فراوانی
که در ســینما گذاشته اشــاره کرد ،او بیشتر از خود نقد کرد تا تعریف
و بازیگری را ارزشمند دانســت اگر بازی در اثاری باشد که به مفاهیم
عمیق انســانی می پردازند .بنا بر این گزارش ،در ابتدای این برنامه نادر
فالح در اتاق گریم اظهــار کرد :چهره من گریم خور خوبی دارد .گاهی
خودم و حتی گریمــور از این همه تغیی ِر من پس از گریم تعجب می
کنیم .همه طراحی های گریمم را دوســت دارم اما در سریال عقیق که
چشم مرا کور کرده بودند ،این طراحی ،کاراکتر جذابی را برایم ساخته بود.
در ســریال جشن سر برون که تا چند وقت دیگر روی انتن می اید هم
مجید اسکندری گریم بسیار خوبی برایم طراحی کرده اند .او در ادامه به
خاطره ای در زمینه گریم اشاره کرد و گفت :در زمان فیلمبرداری سریال
عقیق که ناچار بودم سبیلم را که از قضا سبیل پهنی هم بود را حفظ کنم
با خانمم سوار اتوبوس شده بودیم ،یک خانم سوار شد و شروع کرد به بد
و بیراه گفتن به من کرد که مگر دوره این نوع سبیل گذاشتن نگذشته و
این چه قیافه ای هست؟
بازیگریدرفیلم هاییبامفاهیمعمیقانسانیبرایمنارزشمند
است
بازیگر « سد معبر» در ادامه بیان داشت :در سینما رسیدن به شهرت و
ثروت بخشی از وجود انسان را قربانی می کند .ادم ها مجبورند بخشی از
وجودشان را شاید به قیمت ارزانی بفروشند تا به شهرت و ثروت برسند
که بعدها پشیمان شوند .بسیاری از بازیگران در سراسر دنیا به این نتیجه
رسیده اند که بازیگری ارزش اینکه به این نقطه برسی را ندارد .وی ادامه
داد :من در سینما خیلی انرژی گذاشتم ،درسش را تا فوق لیسانس خواندم
و سال ها تئاتر بازی کردم از این پشیمانم که چرا این قدر انرژی گذاشتم
در جایی که تالش من دیده نشد .اینکه می گویم اگر برگردم عقب شغل
دیگری را انتخاب می کنم به این خاطر است که االن دریچه های دیگری
برای من باز شده که فکر می کنم برای انها وقت گذاشتن ارزشش بیشتر
از وقت گذاشتن برای سینماست .فالح در ادامه به جایزه ای که از او دریغ
شده اشاره کرد و گفت :من از جوانی با فیلم «چند کیلو خرما برای مراسم
تدفین» شروع کردم و سال ها فاصله افتاد تا ایفای نقش در فیلم «چند
متر مکعب عشق» که باید برای ان جایزه می گرفتم .بازیگر «النتوری»
تاکید کرد :بازیگری برای من بسیار ارجمند و ارزشمند است .کی؟ وقتی
که فیلم هایی را می بینم که مسائل انسانی را مطرح می کند که روی من
تاثیرمی گذارد.فیلم هاییدربارهخانواده،اجتماع،سیاستو...کهتاثیرگذار
است برای من ارزشمند هستند .اما اینکه انسان مجبور باشد در بازیگری
خودش را اثبات کند و به شهرتی برسد و در این مسیر کارهایی را قبول
کند که در باور و عقیده اش نیست این زیان اور است و من به این وجه ان
نقد دارم .بگذریم از این مبحث چون دوست ندارم نق بزنم .اینکه قبال هم
گفته ام که اگر 20سال پیش بود به جای بازیگری کتابفروشی را انتخاب
می کردم به خاطر یک گوشه ان بود .بازیگر «خداحافظی طوالنی» توضیح
داد :االن انرژیم را بیشتر از خلوت کسب می کنم .جمع خیلی خوب است
اما به نظر می اید اگر نتوانم حس خوبی به جمع دهم و خشم و حسادتم
را کنترل کنم تا به جمع منتقل نشود ترجیح می دهم در خلوت بمانم،
روی خــودم کار کنم تا با حــال خوب به جمع برگردم و حال ادم ها را
خوب کنم.بازیگر «خانه دختر» افزود :نقش های منفی تاثیر بدی بر انسان
می گــذارد .گاهی با همین تاثیرگذاری رفتارهای بدی را در زمان ایفای
نقش نشان داده ام که همین جا عذرخواهی می کنم .تالش می کنم که
این اتفاق دیگر نیفتد و خدا را شکر خیلی موفق بوده ام .فالح در ادامه با
بیان اینکه کارهای کمدی را اگر کمدی درستی باشند دوست دارم ،گفت:
اتفاقا در تئاترها رگه هایی از طنز در کاراکترهایی که بازی می کنم وجود
دارد .من جنس بازی دنزل واشــنگتن را خیلی دوست دارم .عالقه دارم
در سینمایی خارج از سینمای ایران هم بازی کنم اما هم اینکه زبان بلد
نیستموهماینکهاستانداردهایبازیگریجهانیمتفاوتاستولیبالخره
همه دوست دارند درفضای گسترده تری کار کنند.
نقشم را در سریال «جشن سر برون» دوست دارم
این بازیگر در ادامه میز گفت وگوی این برنامه بیان کرد :من زود جوش
می اورم .یک اتفاق بی ربط و فکر نشــده عصبانیم می کند .همیشه هم
پشیمان می شوم .یک چیزی در طبع من هست که زود جوش می اورم و
زود هم پشیمان می شوم .وی افزود :ادم های بزرگ به ما درس های بزرگی
داده اند مثل اینکه قبل از اینکه جوش بیاوری راه برو ،کمی دور شو ،ذکر
بگو اینها باعث می شود که تمرین کنی بر خشم خودت غلبه کنی .اینکه
بســیاری از شب ها خودم را مرور می کنم تا ببینم کجا اشتباه کرده ام تا
دیگر ان اشتباه را مرتکب نشوم هم از خصوصیات من است که به مرور
به دست امده .بازیگر «خط ویژه» گفت :قدرت اینکه دیگران را ارام کنم
را دارم .همه نقش هایم را دوست دارم اما این نقشی که اواخر در سریال
«جشن سر برون» بازی کرده ام خیلی جنبه های متناقض و عجیبی دارد.
کاراکتریست که من دوســتش دارم و فکر می کنم مردم هم دوستش
داشته باشند .در بخش بعدی نادر فالح بخشی از تئاتری که امسال به
روی صحنه برده بود را در اتاقک «رخ به رخ» اجرا کرد.
دوست دارم نادر فالح را به معرفت بشناسند
او در این برنامه با بیان اینکه دوست دارم نادر فالح را به معرفت بشناسند
و به نیکی از من یاد کنند ،مقابل ائینه «رخ به رخ» قرار گرفت و در پاسخ
به این سوال که شده برای به دست اوردن نقشی یا موقعیتی دروغ بگویی،
گفت :نادر جان تو اصال دروغگوی خوبی نیستی و دروغ هم که می گویی
زود لو می روی .این همه انتقاد کردی از خودت یک تعریف هم بکن که
خیلی نمی توانی دروغ بگویی .فالح در پاسخ به سوال بعدی درباره دچار
شدن به تکبر گفت :زیاد دچار تکبر شده ام .خوب نیست و باید حواست
را جمع کنی نادر .حرفی وجود ندارد که نشــود در ائینه روراست گفت.
هر شب با خودم روراست حرف می زنم ،سرم را که روی بالشت می گذارم
تازه حرف ها شروع می شود .او سپس در ائینه خودش را خطاب قرار داد و
گفت :نادر فالح مواظب چشمت ،گوشت ،فکرت ،زبانت و دلت باش .برای
نقش فیلم چند متر مکعب عشق خوب جنگیدی و به ان هم رسیدی اگر
برای همه چیزهایی که در فکر و دلت هست به همان خوبی بجنگی و به
انها برسی که عالی است ،برو جلو .نادر فالح در ادامه با خو ِد 20ساله اش
به لهجه کرمانی صحبت کرد و گفت :نادرو نگا بکن تو االن 20ســالته
حداقل 50 ،40سال وقت داری ،حواستو جمع کن ،بخشی از زندگیت
که شغل و حرفه ات هست را درست انتخاب کن ،وقت بگذار درس بخوان
حتما نتیجه می گیری .یک بخش هایی هم روح و روان و شــخصیت و
فکرت هســت حواست را جمع کن نشه 50سالت بشه بگی بد زندگی
کردم ،برو به امون خدا.
نادر فالح به طرفداران تیم های فوتبال:
باهممهربانباشیم
در بخش کافه «رخ به رخ» این بازیگر گفت :من از پرواز نمی ترســیدم
اما یک بار هواپیما مجبور شــد ارتفاعش را به ســرعت کم کند و از ان
روز فوبیای پرواز پیدا کردم .یکی از جذابیت های سفر خوردن غذاهای
محلی و بومی است .من اگر سه ماه مجبور باشم یک غذا را بخورم نان
سنگک و پنیر لیقوان و ســبزی را انتخاب می کنم .فالح در ادامه بیان
کرد :فیلم گیالنه را خیلی دوست داشتم و اینکه ادامه داستان را تخیل
کردم .تصور کردم پسر از دست می رود و ادامه زندگی مادر و تالش هایش
برای زندگی بدون پسرش برایم داستان جذابی است.او همچنین به فضای
مسمومی که در بازی های دربی ایجاد می شود اشاره کرد و گفت :زمانی
خیلی فوتبال می دیدم و استقاللی هستم .جوری که متعصب باشم نه.
چون چیزهایی را در این تعصب بی اندازه می بینم که گاهی می خواهم
قیدش را بزنم .گاهی رفتارهای نامناسبی بین طرفدارهای دو تیم می بینم
که احساس می کنم بهتر است طرفدار هیچ تیمی نباشم .با هم مهربان
باشیم ،به هر حال فوتبال است و برد و باخت دارد نباید فضای مسمومی
ایجاد کرد.بازیگر «اژدها وارد می شود» در ادامه به عالقمندی های خود
در حوزه فیلم ،ســریال و کتاب اشاره کرد و گفت :سریال سی را خیلی
دوست دارم .فیلم رقصنده در تاریکی ،فنس ،فیلم های دنزل واشنگتن را
دوست دارم .یک سری رمان می خوانم که قصه هایش بر اساس دوره ها
و شخصیتی از تاریخ نوشته شده بود انها را هم بسیار دوست داشتم.فالح
در پایان اشاره کرد:خداحافظی اساسا وجود ندارد .جدایی نیست بلکه یک
قرارداد است برای رفتن به یک مرحله دیگر ،حتی مرگ هم یک جدایی
نیست .مناسبات فیزیکال ما حکم می کند که جایی از هم جدایی شویم
اما خاطرات و لحظات می ماند.
5
یکشنبــــــه 5دی ماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1591
www.honarmandonline.ir
تئاتر و لتوییزون
خبر
نقد
رضا شفیعی جم مطرح کرد؛
از هزاران نوجوان عالقه مند
به بازیگری فقط چند نفر
موفق می شوند
رضا شفیعی جم با حضور در برنامه
احوالپرسی ،از نسبت نابرابر میزان
عرضــه و تقاضا در عرص ه حرفه ای
هنر انتقاد کرد .رضا شــفیعی جم
که شب گذشته ۲دی ماه به عنوان
مهمان به «احوالپرسی» امده بود
در بخشــی از صحبت هــای خود
بیان کرد :در انتظار روزی هســتم
که خود مردم بــرای هنرمندان و
در حقیقت برای اینده فرزندان شان سرمایه گذاری کنند.
وی ادامــه داد :من هم مثل همکارانم مکرر با این ســوال
از ســمت نوجوانان مواجه می شوم که برای ورود به عرصه
هنر و بازیگر بودن ،فیلمبردار بودن ،طراح گریم بودن و...
چه کار باید بکنیم و من دلم نمی اید به انها بگویم عرصه
حرفه ای هنری جای خیلی تنگی دارد .شفیعی جم یاداور
شــد :در حال حاضر واسطه ها و واسطه گری هایی در عالم
هنر وجود دارد که این عرصه را از تعالی دور نگه می دارند.
در نهایت ،پول هم به دست می اید اما به چه قیمتی؟ چه
میزان اســتعداد رشد یافته و چقدر سرمایه جدی انسانی،
تحویل گرفته شده است؟ کشوری مثل ژاپن صدها شبکه
تلویزیونی دارد .این شــبکه ها را چه کسی می گرداند جز
بچه های این کشور؟ ایا ما فرزندان خود را به گونه ای رشد
داده ایم که بتوانند خلق کننــد و خالقیت را بروز دهند؟
این بازیگر که عالوه بر بازیگری ،اموزش نقاشی به کودکان
و نوجوانان را هم در کارنامه دارد با ابراز نگرانی نســبت به
عدم رشد خالقیت در نسل جدید گفت :اکنون چه نسبتی
بیــن تقاضا و عرضه در عالم هنر برقرار اســت؟ از هزاران
نوجوانی که دوست دارند بازیگر ،فیلمبردار و ...شوند ،تنها
چند نفر موفق می شــوند چرا که ظرفیت به همین میزان
کم اســت .اگر ما می خواهیم این ســفره برای همه مردم
پهن شود چاره ای نیست جز اینکه امکانات سرمایه گذاری
برای همه مردم را فراهم کنیم.
ارش معیریان کارگردان سریال «پالک »۱۳مطرح کرد؛
هیچگونه محتوای نامتعارف و سخیف در این مجموعه تلویزیونی وجود ندارد
ارش معیریان کارگردان سریال «پالک »۱۳در واکنش به برخی
انتقادات نسبت به طرح شوخی های نامتعارف و سخیف در این
مجموعه تلویزیونی ،به تشریح ویژگی های فرمی و محتوایی این
سریال پرداخت .سریال «پالک »۱۳این شب ها روی انتن شبکه
سه سیما می رود و تاکنون حدود ۲۸قسمت از این سریال پخش
شده است .این سریال به کارگردانی ارش معیریان ساخته شده
استوقبلازپخشگفتهمی شدقراراستبازگشتیبهسریال های
۹۰شبی تلویزیون باشد .حاال پس از گذشت حدود یک ماه از اغاز
پخش این سریال ارش معیریان از انگیزه های خود و البته حواشی
پخش این مجموعه تا به امروز می گوید .معیریان تا پیش از «پالک
»۱۳کارگردانیمجموعه هاییچون«جالل الدین»«،پیداوپنهان»،
«سایه روشن» و «بیگانه ای با من است» را در کارنامه کاری خود
داشته است.انچه در ادامه می خوانید گفتگویی با ارش معیریان به
بهانه پخش سریال «پالک »۱۳است.
ابتدا از شروع سریال «پالک »۱۳بگویید چه شد که سراغ یک
مجموعهتلویزیونیرفتید؟
اول به یک نکته اشاره کنم .گاهی اوقات ما دقت نمی کنیم که کمدی ساب-
ژانرهایی دارد که کام ً
ال با هم متفاوت هستند و همه را با یک چشم نگاه
می کنیم .طنز کالمی ،کمدی سیاه ،کمدی فارس ،کمدی گفتار ،اسلپ
استیک ،هجو ،هزل و ...همه اینها شقوق مختلف از ژانر کمدی هستند که
با هم فرق دارند ولی در کلیات ،کمدی نام دارند .نکته ای که موقع خواندن
متن سریال پالک ۱۳توجه من را جلب کرد این بود که در هر قسمت عالوه
بر اینکه خط قصه ای را دنبال می کند و محتوای قابل دفاعی دارد ،این ویژگی
را دارد که در قسمت های مختلف ساب ژانرهای مختلف کمدی را تجربه
می کنیم و به همین دلیل سلیقه های مختلفی که به انواع مختلف کمدی
می خندند را می تواند جذب کند.
در کمدی های خارجی ما با انواع شوخی ها مواجهیم که خیلی از
ان ها رادرفرهنگخودجایزنمی دانیم اینهابهنظرشماخطقرمز
تعبیرمی شود؟
مسائل خط قرمز در همه کشورها بسته به سطح فرهنگی و اجتماعی و
اعتقادی ان جامعه وجود دارد و به نظرم هیچ کجا نیســت که خط قرمز
نداشته باشد .من هم برای این موضوع کام ً
ال احترام قائلم و به نظر می رسد
که این گزاره که ســینما یا رسانه ای بدون خط قرمز در جهان وجود دارد
گزاره اشتباهی است .بله سطح و شکل ان در کشورهای مختلف متفاوت
است اما کلیات ان در همه جا وجود دارد .به این ها باید اضافه کنیم که وقتی
داریم کار طنز می کنیم باید بدانیم که مخاطبین تلویزیون از کودک ۸-۷
ساله تا پیرزن و پیرمرد ۹۰ساله را شامل می شود و این یعنی باید نگاهمان
را در شوخی ها و کیفیت سریال تنظیم بکنیم.
نگارش این ســریال به شکل گروهی بود اما اکثرا ً نویسندگان
جوانی بودند که شاید کمتر شناخته شده بودند کار کردن با ان ها
چطوربود؟
اتفاقاً گروه نویسندگان ما عالوه بر اشتیاق و انگیزه ،یک ویژگی مهم دیگر
هم داشتند .وقتی که من می بینم دانش فهم درام در نویسندگان متن وجود
من سازنده متقاعد می شوم تا دانسته ها و داشته هایم در فرم را به کار
داردِ ،
ارائه و اضافه کنم و ترکیب خوبی در کار شکل می گیرد .حتی اگر دقت کرده
باشید ما یکسری گرته برداری هایی از اثار ژانرهای کالسیک سینمای جهان
در سریال داشتیم .مث ً
ال در برخی سکانس ها ،کمدی وسترن اسپاگتی را به
ً
لحاظ فرمی تجربه کردیم یا مثال نگاه های ازادانه ای به برخی اثار شاخص
سینمای جهان مانند «دردسرهای هری» الفرد هیچکاک یا «سیبی پر از
معجزه» فرانک کاپ را داشته و از قابلیت های کمیک ان ها بهره مند شده ایم.
این مسائل برای ان ها که عالقه مند به سبک های جدی و کالسیک سینمای
جهان هستند هم جذاب بوده است.
علی رغم اینکه شما به این چهره های جهانی ارجاع می دهید،
انتقاداتی هم همواره نسبت به شوخی های شما در اثارتان مطرح
می شوداینسریالهمباانتقاداتینسبتبهشوخی هامواجهشد.
نظرخودتانچیست؟
اتفاقاً دوســت دارم درباره محتوای سریال به طور مفصل حرف بزنیم .چرا
که معتقدم وقتی می توانیم با ساخت اثار نمایشی داستانی کاری بسازیم
که مخاطب داشته باشد ،موظفیم کاری بسازیم که به لحاظ محتوایی هم
حرف های جدی برای گفتن داشته باشد و پرمالت باشد .اگر سریال پالک
۱۳را به طور کامل تماشا کرده باشید ،دیده اید که در هر قسمت و جدا از
مسائل طنز و خنده دار ،حتماً یک پیام اخالقی جدی که برگرفته از فرهنگ
و سنت و اعتقادات دینی و مسائل اجتماعی ما است در دل سریال جا گرفته
است .اگر بخواهیم بدون حب و بغض و پیش داوری به مهندسی محتوای
سریال پالک ۱۳نگاه کنیم حتماً در هر قسمت بار معنایی و محتوای جدی
را در بستر مفاهیم فرهنگی اعتقادی و اجتماعی خودمان می بینیم .و به
این خاطر که مردم بدون حب و بغض و پیش داوری به تماشای این اثار
می نشینند برای همین حس خوبی نسبت به پالک ۱۳دارند.
غیر از پیام های اخالقی و نتیجه گیری های محتوایی ،شوخی ها
چطور؟شوخی هاییکهغیرمتعارفمعناشد؟
ببینید ما فرامتن زده شده ایم .این «ما» که می گویم منظورم بیننده عام
نیست که تلویزیون یا سینما را پیگیری می کند .به نظرم عمدتاً جریان شبه
روشنفکری ما را تبدیل به ادم هایی فرامتن زده کرده که فکر می کنیم چون
در یک حوزه متخصص هستیم اجازه داریم در حوزه های دیگر هم اظهارنظر
کنیم و فراتر از اظهارنظر اقدام به مصادره به مطلوب محتوایی اثار هم بکنیم
و انچه را که ما از اثر می فهمیم به عنوان مقصود اصلی سازنده اثر معرفی
کنیم .حال انکه ممکن است این فهم ناقص یا نادرست شکل گرفته باشد.
واقعاً چطور می شود فکر کنیم که پالک ۱۳بر مبنای چنین شوخی های
سخیفی که شما به ان ها اشاره کردید ساخته شده است؟ روشن است که
کسانی که چنین ادعاهایی می کنند اوالً چشم به واقعیت های مضمونی
سریال می بندند و اساساً بر مبنای چند برش چند ثانیه ای از یک سریال
که تا به حال بیست و چند قسمتش پخش شده ،قضاوت می کنند و دوماً
ساختار تولید یک اثر را در تلویزیون نمی دانند .مگر می شود یک اثر با ان
مضمون ها از فیلترهای مختلف صداوسیما بگذرد و به پخش برسد؟ من
منکر ضعف ها یا اشتباهات کار نیستم چراکه هیچ کاری خالی از اشتباه یا
ضعف نیست ،اما اینکه چنین حکم کلی صادر می کنند اوالً بی انصافی است
و دوماً نشــان از عدم شناخت از فضای تولید در رسانه ملی .انگار که همه
چیز در توافق بین یک نویسنده و کارگردان و تهیه کننده شکل می گیرد و
هیچکس دیگری حواسش به هیچ چیز نیست .برای قضاوت درباره هر اثری،
چه سریال ما و چه هر اثر نمایشی دیگری اولین اصل بدیهی این است که اثر
را دیده باشیم نه اینکه بخواهیم بر مبنای یک برش و دو برش قضاوت کنیم.
به هر حال واقعیت این است که معموالً کسی به پروسه تولید در
صداوسیما و فیلترها توجه نمی کند و خودش دست به معنا کردن
شوخی هایی که می بیند می زند ،فضای مجازی هم اینها را ضریب
می دهد .هر چند خود شما اهل فضای مجازی نیستید که البته
یک ویژگی خوب هم هست.
ببینید من یک فیلمسازم و هیچ وقت خودم را محدود به یک ژانر نکرده ام.
برای همین وقتی کارنامه کاری من را نگاه می کنید می بینید که ژانرها و
قالب هایوگونه هایمختلفراتجربهکرده ام،چراکهمعتقدمماهیتتصویر
متحرک انقدر جذاب اســت که هر کدام از ان ها و گونه های ان می تواند
بخشی از مخاطب را همراه خود کند .من در لبنان فیلم سیاسی ساخته ام،
فیلم پلیسی ساخته ام که در جشنواره فیلم مسکو جایزه گرفته و ده ها کار
دیگر .من هیچ وقت در فضای مجازی حضور نداشتم .نه امروز ،حتی زمانی
که شبکه اجتماعی فیس بوک هم گرفته بود وارد ان نشدم .امروز هم تمایلی
به حضور در فضای مجازی ندارم .راستش سواد سیاسی ندارم که به خودم
اجازه بدهم درباره مسائل مختلف اظهارنظر کنم .من سینما بلدم و کارم را
می کنم و حرف هایی هم که می زنم درباره همین موضوع است .چرا که به
نظرم فیلمسازی یک شوق عاشقانه است که وقتی وارد ان می شوی دلت
نمی اید که انرژی ات را خرج حاشیه های ان بکنی .من نزدیک به سی و یک
ســال از اغاز فعالیت هنری ام می گذرد یک جورهایی داریم مو سپید این
عرصه می شویم .اما نمی دانم چرا برخی انسان های نامتخصص و غیرمسئول
فکر می کنند که ما نه اعتقاد و التزام می فهمیم و نه خط قرمزی می شناسیم
و به خودشان اجازه می دهند که هرگونه افترا و تهمت هایی که دوست دارند
به ما بزنند .متاسفانه فضای مجازی انقدر مسموم شده که هر کسی با هر
قصد و نیتی ولو غیرصادقانه و کاسب کارانه می تواند اظهارنظری را در یک
سایت با یک رسانه مجازی منتشر کند و به ان ضریب بدهد .در حالی که
می دانیم که بسیاری از اینها با منافع شخصی و منافع مالی گره خورده اند و
از نظرهای تخصصی رسانه های حرفه ای به دور هستند.
اتفاق ًا یکی از ویژگی های شما که به ان اشاره کردید این است که
تجربه های مختلفی در ژانرهای متفاوت دارید .چطور می شود که
همسینماییمی سازیدهمسریالاستانی؟
خدا را شکر می کنم که در ۵۰سالگی هر انچه که خدای بزرگ خواسته ام به
من عطا کرده است و اگر همین امروز تصمیم بگیرم دیگر هیچ کاری نسازم
انقدر برایم اندوخته اورده که بدون نیاز به کسی تا اخر عمر زندگی کنم.
بنابراین نه احتیاج مالی دارم و نه به دنبال کسب اعتبار بیشتر هستم .من
به اندازه کافی هم اثار مختلف ساخته ام و هم کارهای پرفروش در سینما
داشتم ۲۶-۲۵ .سال است که تدریس دانشگاهی ام را هم دارم.
و چقدر نگاه ها و ارزیابی های مختلف برای شما اهمیت دارد به
ویژه که بیشتر ان ها هم انتقادی است.
چرا باید ناراحت بشوم؟ خب نظرسنجی ها نشان می دهد که سریال «پالک
»۱۳در میان مردم وضعیت خوبی دارد و در ماه اخیر پربیننده ترین سریال
تلویزیون بوده .بله بعضی هم انتقاداتی دارند .هر اثری که در سیمای ملی
پخش می شود به جهت تنوع و گستردگی مخاطب با نقد و نظرات مختلفی
و دیدگاه های متفاوتی روبرو می شود ،راستش من از این نگاه ها و انتقادات
اص ً
ال ناراحت نمی شــوم چرا که ذات این هنر با نگاه های متکثر و متفاوت
امیخته اســت و هیچ وقت درباره یک اثر دیدگاه هــای واحدی به وجود
نمی اید .من فکر می کنم باید به نظر اکثریت توجه کرد اگر اکثریت مردم
کار را دوست داشتند باید برای ان احترام بود و اگر برعکس موضوع بود باید
دست ها را به نشانه تسلیم باال برد .پس وقتی در پروژه پالک ۱۳صداقت و
حسن نیت می بینم حتماً با ان همکاری می کنم و خیلی هم از این همکاری
خوشحالهستم. صفحه 5
6
یکشنبــــــه 5دی ماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1591
www.honarmandonline.ir
«پرفورمنس ارت» چیست
و چه اشتراکی با تئاتر و هنرهای تجسمی دارد؟
موسیقی و تجسمی
اخبار
نقد
نوای موسیقی کودکان اوتیسم
و سندروم دان شنیده شد
نخستین جشنواره موسیقی کودکان ســندروم دان ،اوتیسم
و روشــن دل برگزار شد و ۲۷شــرکت کننده در ان به رقابت
پرداختند .نخســتین جشنواره موســیقی کودکان اوتیسم،
سندروم دان و نابینا با رقابت ۲۷کودک و نوجوان برگزار شد.
از این تعداد شرکت کننده ،هشت نفر مبتال به اوتیسم ،دو نفر
ســندروم دان و چهار نفر روشــن دل بودند .در این جشنواره
کــودکان عادی هم کنار کــودکان ســندورم دان به رقابت
پرداختند .بهار دلنشین ،شکار اهو ،پرخوانده ،ملودی باخ از ن ُت
های اجرا شده در این جشــنواره بود .ایلین اگاهی ،داور این
جشــنواره و مدرس موسیقی ،اظهار داشت :هدف از برگزاری
همایش این بود که نشان داده شود ،کودکان دارای اختالالتی
نظیر اوتیسم با ســایر افراد جامعه تفاوتی نداشته و انها قادر
هســتند مانند ســایر افراد در فعالیت هایی نظیر موسیقی
حضور فعال و موفقی داشته باشــند .اگر افراد جامعه به واژه
های اوتیسم و سندروم دان نگاه خاصی نداشته باشند و طرز
تفکر و نگاه خود را تغییر دهند ،موفقیت این افراد بیشــتر و
بیشتر خواهد شد .به گفته اگاهی ،در این مسابقه امتیاز دهی
کامل انجام شد؛ با این وجود ،نتیجه نهایی مسابقه در جشنواره
بعدی مشخص می شود و نفرات برتر در ان فستیوال با یکدیگر
رقابت خواهند کرد .این مدرس موسیقی خاطرنشان کرد :به
منظور ثابت شــدن این موضوع که این کودکان مانند افرادی
عادی از تحمل الزم برخوردارند ،پس از چهار اجرای کودکان
خاص ،افراد بدون اختالل نیز اجرا کردند.مسعود نعمتی ،داور
این جشنواره تاکید کرد :برگزاری چنین جشنواره هایی ،انگیزه
کودکان اوتیسم ،سندروم دان و روشن دل را افزایش می دهد
و سبب می شود نگاه جامعه تغییر کند.
ارکستر موسیقی سرزمین مادری
با رهبری نزهت امیری
روی صحنه رفت
تهران -ایرنا -ارکستر موسیقی سرزمین مادری به رهبری نزهت
امیری بعد از حدود ۲سال ،روزهای دوم و سوم دی در تاالر وحدت
با یادی از روح اله و گلنوش خالقی روی صحنه رفت .ارکســتر
موسیقی سرزمین مادری به رهبری نزهت امیری بعد از حدود ۲
ســال ،روزهای دوم و سوم دی در تاالر وحدت با یادی از روح اله
و گلنوش خالقی روی صحنه رفت .این ارکستر با رعایت مسائل
بهداشتی و با همکاری خواننده و چهار نوازنده سولیست ،قطعاتی
از روح اله خالقی ،مرتضی محجوبی ،گلنوش خالقی ،توفیق قلی
اف ،مهرداد دلنوازی و بهزاد عبدی را اجرا کرد .گلنوش خالقی،
موسیقی دان ،اهنگساز ،رهبر ارکستر و رهبر گروه ُکر اهل ایران
بود .او فرزند روح اله خالقی و نخستین زن ایرانی بود که به صورت
تخصصی در رشته رهبری موسیقی تحصیل کرده بود .گلنوش
خالقی در بهمن ۱۳۹۹در امریکا درگذشت .روح اله خالقی نیز
موسیقی دان ،اهنگســاز ،نوازنده ویولن و اموزگار موسیقی اهل
ایران بود که سال ۱۳۴۴دارفانی را وداع گفت .ای ایران ،کاروان،
می ناب ،خاطرات رفته ،شور مستی ،راپسودی برای نی و ارکستر
بخشــی از قطعاتی بود که در این کنسرت اجرا شد .رهبر این
کنسرت در حاشیه برگزاری برنامه گفت :ارکستر سرزمین مادری
در دهم مردادماه سال گذشته و در بزرگداشت کادر بهداشت و
درمان ،یک قطعه با ارکستر بانوان سرزمین مادری در محوطه
روباز تاالر وحدت اجرا کرد .کرونا هم ه فعالیت های گروهی را در
این دو سال تعطیل کرد و ما اولین گروهی هستیم که در پساکرونا
روی صحنه می رویم .امیری درباره بانوانی که رهبری ارکستر بر
عهده دارند ،به این نکته اشاره کرد که در ایران همکار بانو به عنوان
رهبر ارکســتر ندارد .بانوان دیگری در این عرصــه در خار ج از
کشــور کار و تحصیل کرده اند ،اما امکان اجرا پیدا نکرده اند .در
گذشته ،تالش های بسیاری صورت گرفت و مدرسان هنرستان ها
گاهی مثل یک رهبر جلوی گروه می ایستادند اما رهبر ب ه مفهوم
حرفه ای هدایت گر و به عنوان کنترل کنند ه گروه موسیقی در ایران
نداشــته ایم .زنده نام گلنوش خالقی بسیار تالش کرد این کار را
انجام بدهد ولی موفق نشد .وی با بیان اینکه این اجرا به گلنوش
خالقی تقدیم شده است ،افزود :بانویی که ارزو داشت اثار پدرش
(روح اله خالقی) را به صحنه ببرد ،اما موفق به این کار نشــد .وی
دربار ه تربیت بانوان به عنوان رهبر ارکستر تاکید کرد :من در چنین
زمینه ای فعالیت نمی کنم ،چرا که بیش تر فعالیت های اموزشی ام
تدوین گری در عرص ه موسیقی کودک و اموزش به مدرسان این
رشتهاست.برومندحقیقیتهیه کننده،سجادپورقناد،مدیرپروژه
و ابراهیم قائدی ،مدیر ارکستر این هستند .خوانندگی این اجرا را
زادبه (غفار ذابح) به عهده داشت.
داور بخش رسانه های هنری جدید چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر می گوید :تئاتر
شاخصه هایی دارد که بعضی از ان ها با پرفورمنس ارت مشترک است و بعضی متمایز .یک نکته
مهم در پرفورمنس ارت ،دوری از روایتگری است و نکته دیگر ،اجتناب از تعامل با مخاطبان.
چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به دبیرکلی «سیدعباس میرهاشمی» اکنون در
مرحله فراخوان اســت و هنرمندان تا ساعت ۱۷روز یکشنبه ۱۲دی ماه ۱۴۰۰فرصت دارند تا
اثار خود را در رشته های دهگانه هنرهای تجسمی شامل :نقاشی ،عکاسی ،سرامیک مجسمه،
نگارگری ،خوشنویسی ،تصویرسازی ،کاریکاتور ،طراحی گرافیک و رسانه های هنری جدید به
نشانی تارنمای جشنواره fajrtajasomi.ir :ارسال کنند و پس از ان مراحل انتخاب و داوری
اثار اغاز خواهد شد .همچنین عالقه مندان می توانند برای اگاهی بیشتر از جزییات جشنواره به
نشانی @ tajasomiدر فضای مجازی مراجعه کنند .در بخش پرفورمنس ارت ،ارسال شرحی از
اجرا الزامی است که شامل این موارد است :مشخص کردن اجراگر یا اجراگران (پرفورمرها) ،مکان
و زمان اجرا ،طول اجرا ،شرح کلی اثر از ابتدا تا انتها ،وسایل و امکانات خاص .ازاده گنجه در کنار
کریم اله خانی و فرشته عالمشاه ،داور بخش رسانه های جدید هنری در چهاردهمین جشنواره
هنرهای تجسمی فجر است .گنجه که تحصیالت خود را در مقطع دکتری تئاتر به پایان رسانده
است در زمینه پرفورمنس ارت فعالیت می کند .پرفورمنس ارت یا نمایش اجرامحور می تواند از
پیش نوشته شده یا فی البداهه ،تصادفی یا کام ً
ال هماهنگ شده باشد؛ ذاتی و خودجوش یا دقیق
از پیش طراحی شده ،همراه با شرکت بینندگان یا بدون حضور ان ها باشد .همچنین اجرا می تواند
به صورت زنده باشد یا از طریق رسانه به نمایش دراید .درباره این هنر با خانم گنجه گفت وگو
کردیم .او معتقد است :هنرمندان در پرفورمنس ارت مثل تمامی رشته ها مسلم ًا از ترکیبی از
مهارت های هنری ،دانش هنری و البته دانش اجتماعیبرای ارتباطبامخاطب اثار و غنای اثارشان
استفاده می کنند .این شاخه از هنرها به دلیل ارتباط تنگاتنگ با جامعه مخاطب نیازمند توجه به
زمینه های فرهنگی سیاسی و اجتماعی است .مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانیم.
به نظر شــما مفهوم هنرهای جدید را ایا باید در نسبت با هنرهای قدیم تعریف کنیم؟ یا
هنرهای جدید به کلی از فضای هنر در مفهوم سنتی و حتی مدرن فراتر می رود و باید با نگاه
دیگری هنرهای جدید را بررسی کرد؟
فکر می کنم یک نکته حائز اهمیت این است که ما از واژه نیومدیا ارت استفاده می کنیم ،نه نیوارت .واژه
«مدیا» که در این میان هست به معنی رسانه است و معنای کلی ان رسانه هنرهای جدید است .قصد ما این
است که ببینیم هنر به وسیله چه مدیوم های تازه ای بیان می شود .پس ما اصوالً چیزی در هنرهای قدیم را
رد نمی کنیم بلکه سعی می کنیم از مدیوم ها و رسانه های تازه ای برای بیان هنری استفاده کنیم .بیان هنری
در عصر تازه نیازمند رسانه های تازه ای نیز هست و از ترکیب این رسانه ها و امکاناتی که در عصر تازه وجود
دارد برای بیان هنری می توان استفاده کرد.
در رسانه های هنری جدید شاخه ها و گونه های متنوع اجرایی داریم و هنر اجرا یا پرفورمنس
ارت یکی از این رسانه هاست ،ایا می توان مختصات و چارچوب مشخصی برای این هنرها
تعریفکرد؟
حتماً مختصات و چارچوب تعریف شده برای پرفورمنس ارت یا هنرهای اجرایی وجود دارد .همین طور
مطالعات هنرهای اجرایی یک رشته شناخته شده در دنیا است .بنابراین قواعد و چارچوب ها مشخص است
و اینکه چه چیزی در حوزه هنرهای اجرایی می گنجد و چه چیزی نمی گنجد ،با توجه به این قواعد قابل
تعریف است .این ها را می توان از منابع اموزشی و نمونه هایی که در جهان تحت عنوان پرفورمنس ارت
دسته بندی می شود به راحتی دریافت کرد .اما مثل همه انواع هنرها این خالقیت و زبان و بیان شخصی
هنرمند است که یک اثر را از اثر دیگری متمایز می کند یا همان جهان را می تواند بسط و گسترش بدهد.
پرفورمنس سویه نمایشی مهمی دارد که ان را با هنر نمایش و تئاتر نزدیک می کند و اینجا
پیوند میان هنرهای تجسمی را با نمایش می بینیم .در این نگاه شما پرفورمنس را چگونه
تعریفمی کنید؟
پرفورمنس ارت از شاخصه پرفورمینگ استفاده می کند و نه ضرورتاً از تئاتر .تئاتر شاخصه هایی دارد که
بعضی از ان ها با پرفورمنس ارت مشترک است و بعضی متمایز است .یک نکته مهم در پرفورمنس ارت
احتراز از روایت گر بودن است .نکته دیگر در پرفورمنس ارت اجتناب از بازنمایی بر روی صحنه و تعامل با
مخاطبان است .البته وقتی از مخاطب نام می بریم خوب است که اشاره کنیم در پرفورمنس ارت سوی دیگر
اجرا را کمتر به عنوان مخاطب می شناسیم ،بلکه همه جان های زنده ای را که در اجرا حضور دارند با عنوان
مشارکت کننده تعریف می کنیم .یکی از شاخص های پرفورمنس ارت این است که اثر حوزه خودش را از
فضا فراتر می برد و فضای اجرا و اتمسفر اجرا تولید می کند .بنابراین به هیچ وجه نمی شود فضا و محل اجرا
در طراحی ایده پرفورمنس ارت و در خروجی نهایی ان را نادیده گرفت .پرفورمنس ارت خود را از فضاهای
نامتعارف بهره مند می کند .این فضای نامتعارف می تواند هرگونه فضای عمومی یا حتی برخورد نامتعارف با
صحنه تئاتر باشد .هر فضایی را که در ان بتوان با مخاطب و مشارکت کنندگان تعامل کرد می توان به کار برد.
در جهان امروز بینامتنیت و مطالعات بینارشته ای بسیار رواج دارد و در مطالعات فرهنگی و
علوم انسانی تعاریف دانش هایی مانند جامعه شناسی ،روان شناسی و ...متحول شده است .در
رسانه هاینوینهنریهم،چنینرویکردیبهروشنیدیدهمی شود.بینارشته ایبودندرهنر
نیز صرف ًا با تلفیق هنرها تعریف نمی شود و مفهوم بینارشته ای در اندیشه و ایده اجرایی اثر
خود را نشان می دهد .دیدگاه شما درباره بینارشته ای بودن در هنر چیست؟
توجه به بینارشته ای بودن از نقطه شکل گیری ایده تا زمانی که از مدیوم ها و رشته های مختلف برای بیان ان
ایده و ارائه ان چیزی که در ذهن خالق هنرمند استفاده می کند ،حضور دارد .یعنی بینارشته ای بودن صرفاً
در کنار هم قرار دادن رشته ها یا مدیوم ها و اندیشه ها و رویکردهای مختلف نیست ،بلکه تاروپود به هم تنیده
یک اثر را شامل می شود .اینکه ما کالژی از رشته های مختلف را کنار هم قرار دهیم به معنای اثر بین رشته ای
نیست .شاید اگر رویکرد بینامتنی وجود نداشت به سختی می شد چنین اثاری را درک کرد.
چون یک عده قائل به این هستند که پرفورمنس ارت هنر نیست و نباید ان را به عنوان یک
هنر مستقل به رسمیت شناخت .در دانشگاه ها و اموزشگاه های خصوصی ایا چنین رشته ای
را اموزش می دهند؟ و اینکه شخص برای تقویت مهارت هایش در این رشته ،غیر از اموزش
چهکارهاییمیتواندانجامدهد؟
بله امروز در دنیا رشته Performance ARTدر دپارتمان های تئاتر ،هنر و هنرهای تجسمی و دراما
اموزش داده می شود .در ایران رویکردهایی در تعریف واحدهای مربوط در گروه های تجسمی و درام وجود
دارد اما هنوز رشته ای به نام «پرفورمنس ارت» موجود نیست اما تا مرحله دکترا هم در دانشگاه های دنیا
برای مطالعه در این خصوص تعریف شده است.
چطور می شود وارد این رشته شد؟ ایا اموختنی است یا خیر؟
هنرمندان در این رشته مثل تمامی رشته ها مسلماً از ترکیبی از مهارت های هنری ،دانش هنری و البته دانش
اجتماعی برای ارتباط با مخاطب اثار و غنای اثارشان استفاده می کنند .این شاخه از هنرها به دلیل ارتباط
تنگاتنگ با جامعه مخاطب نیازمند توجه به زمینه های فرهنگی سیاسی و اجتماعی است.
هنرمندانی که می خواهند در بخش پرفورمنس ارت جشنواره شرکت کنند برای نوشتن
بیانیه (استیتمنت) خود چه نکاتی را باید در نظر بگیرند؟
در هنگام نوشتن استیتمنت باید روی بخش های ویژه ای تمرکز داشت .هنرمند ابتدا باید درباره اثر هنری
خود توضیح بدهد و سعی کند ماهیت اثر ،چگونگی و چرایی ان را بیان کند .استیتمنت باید کوتاه ،بیانگر و
واضح باشد و هنرمند اندیشه خود را به شفاف ترین شکل ممکن بیان کند .بر منشا نظری یا هر چیزی که
الهام بخش اثر بوده است تمرکز کند و به این ترتیب ساختار منسجمی به استیتمنت خود بدهد استیتمنت
محلی برای بیان رویکرد هنری شخص به یک موضوع ویژه است.
وقتی باکتری هم هنرمند می شود!
بازافرینی شاهکار معروف ونگوگ به کمک باکتری ها
محققــان امریکایی با ایجاد تغییراتــی در یک نوع باکتری
اجتماعی ،موفق شدند تابلوی «شــب پرستاره» از «ونسان
ونگوگ» را با ارگانیسم های زنده بازافرینی کنند.
مرز میان علم و هنر گاهی باریک می شــود؛ پژوهشگران در
حین مطالعه بر روی یک باکتری اجتماعی که در گروه های
هماهنــگ حرکت کــرده و تغذیه می کند ،بــه طور اتفاقی
چیزی خلق کردند که شباهت بسیاری به یک شاهکار هنری
معروف دارد .وقتی یک ژن خاص در باکتری میکسوکوکوس
زانتوس بیش از حد بیان شود ،ارگانیسم های تکی طی چند
ساعت خود را به شکل گروه های مدور کوچک درمی اوردند
و وقتی این گروه ها به صورت مصنوعی رنگ امیزی شــوند،
صحنه ای ایجاد می شــود که شباهت فوق العاده ای به تابلوی
شب پرستاره اثر ونسان ونگوگ ،نقاش معروف هلندی ،دارد.
باکتری ها معموال به خودخواهی شناخته می شوند اما باکتری
میکســوکوکوس زانتوس نوعی باکتری اجتماعی است چون
برای بقا به پیدا کردن و شناسایی همنوعانش نیاز دارد .این
باکتری میله ای شــکل پس از ان که توده های بزرگ و اشنا
تشکیل داد در حمله به میزبان خود بهتر عمل می کند و هر
سلول در این حالت با ترشح انزیم های گوارشی کار تغذیه از
شــکار را تسهیل می کند .محققان سالهاست نسبت به رفتار
اجتماعی این باکتری کنجکاو هستند اما هنوز الگوی جامع و
پذیرفته شده ای برای این حرکات پیچیده وجود ندارد.
محققان دانشــگاه وایومینگ امریکا در سال ۲۰۱۷از کشف
یک کلیــد ژنتیکی خبر دادند که عامل روشــن و خاموش
کردن این رفتار اجتماعی اســت .ایــن کلید به طور خاص
توالــی پروتئینی موســوم به TraAرا کنتــرل می کند که
گیرنده سطحی برای شناسایی و چسبیدن به گیرنده شریک
،TraB،در باکتــری همنوع را در اختیار باکتری می گذارد.
یــک باکتری به محض ایــن که به کمک ایــن دو گیرنده
( )TraABخــود را به یک باکتری هم خانواده چســباند،
می تواند مواد مغذی و پروتئین ها را با باقی گروه تبادل کند.
وقتــی محققان باکتری های جهــش یافته را تحریک کردند
تــا اتصاالت TraABرا بیش از حــد بیان کنند ،همه چیز
تغییر کرد .این اتصال عاملی است که امکان به هم چسبیدن
ســلول ها را فراهــم می کند اما اگر این به اصطالح چســب
اجتماعی ( )Social Glueبیش از حد وجود داشته باشد،
گروه تشکیل شده نمی تواند به راحتی شکل یا مسیر خود را
تغییــر دهد .بنابراین با اعمال تغییراتی در اتصال ،TraAB
گروه های خطی به دایره هایی گردان از سلول ها تبدیل شدند
که شباهت بسیار زیادی به نقاشی معروف ونگوگ دارد.
تمدید مهلت ارسال اثر به جشنواره ملی موسیقی «نوای مهر» تا ۳۰دی
دبیر جشنواره ملی موســیقی «نوای مهر» از تمدید
ارسال اثر برای شــرکت در این جشنواره که پیش از
این ۵دی اعالم شده بود خبر داد و گفت عالقه مندان
تا اخر دی ،وقت دارند اثار خود را ارسال کنند.
مهدی حســینی اظهار داشــت :نخســتین جشــنواره ملی
موســیقی نوای مهر ،توســط اداره کل امــور هنری معاونت
فرهنگی و اموزشــی بنیاد شــهید و امور ایثارگران با هدف
افزایش تولید اثار فاخر در حوزه هنر موســیقی و بازشناسی
محورهای جریان ســاز در حوزه های شــعر ،ترانه ،موسیقی،
سرود و نماهنگ روزهای ۱۰تا ۱۵اسفند سال جاری برگزار
می شود.
وی افــزود :این جشــنواره دارای بخش های تک اهنگ های
تولید شــده توســط گروه های موســیقی در سراسر کشور،
نماهنگ ،سرود دانش اموزی و سرود حرفه ای (گروه های ُکر)
است.
دبیر جشنواره ملی موســیقی نوای مهر ،تاکید کرد :پس از
بررسی و ارزیابی اثار ارسالی توسط هیات های داوری ،اسامی
منتخبان برای اجرای صحنه ای اعالم خواهد شد.
حســینی داوران این جشــنواره را اعالم کــرد و گفت :نادر
مشــایخی ،رهبر ارکستر و اهنگســاز ،شهال میالنی ،مدرس
موسیقی و شهروز حقی اهنگساز و موسیقیدان ارزیابی اثار
بخش سرود جشنواره نوای مهر را بر عهده دارند.
نخســتین جشــنواره ملی ســرود نوای مهر با مشارکت و
همراهی وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی ،وزارت اموزش و
پرورش ،کانون های فرهنگی هنری مســاجد ،کانون پرورش
فکر کودکان و نوجوانان ،مرکز افرینش های هنری بسیج و با
موضوع گسترش فرهنگ مهرورزی ،ایثار و از خودگذشتگی
در ســطح جامعه و تولید محتوای فرهنگی و هنری در این
زمینه ،برگزار خواهد شد. صفحه 6
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی:
پیشنهاد افزایش وام ازدواج جوانان به 150میلیون تومان
و پرداخت وام فرزنداوری
یک عضو کمیســیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی
از ارائه پیشــنهادی برای افزایش وام ازدواج جوانان و
پرداخت وام فرزنداوری خبر داد و گفت که پیشــنهاد
افزایــش وام ازدواج جوانان بــه ۱۵۰میلیون تومان و
پرداخت وام فرزنــداوری به مبلغ ۵۰میلیون تومان در
الیحه بودجه ۱۴۰۱را مطرح کرده است.
مجتبی توانگر درباره وام ازدواج و پرداخت وام قرض الحســنه
فرزنــداوری در بودجــه ۱۴۰۱اظهار کرد :مجلس شــورای
اسالمی طی ســال های اخیر ،در اقدامی شایسته تقدیر ،مبلغ
وام قرض الحســنه ازدواج جوانان را متناسب با هزینه های این
ســنت پســندیده ،در قانون بودجه بهبود داده که نتیجه این
اقدام ،تسهیل شرایط ازدواج برای جوانان بوده است.
وی ادامــه داد :افزایش وام ازدواج از ۳به ۱۰میلیون تومان در
بودجــه ،۱۳۹۵از ۱۰به ۱۵میلیون تومان در بودجه ،۱۳۹۷
از ۱۵بــه ۳۰میلیون تومان در بودجــه ،۱۳۹۸از ۳۰به ۵۰
میلیــون تومان در بودجه ۱۳۹۹و از ۵۰به ۷۰میلیون تومان
در بودجه ۱۴۰۰مســیری بوده که در این سالها طی شده که
در این راســتا مدت بازپرداخت این تسهیالت نیز از ۳سال به
۱۰سال رسیده است.
این عضو کمیســیون اقتصادی مجلس یاداور شد :در ابتدای
امر ،بانک ها بــا افزایش وام ازدواج مخالف بودند و افزایش این
تسهیالت را به معنای افزایش صف وام ازدواج عنوان می کردند
اما نظارت بانک مرکزی و پیگیری نمایندگان مجلس شــورای
اسالمی سبب شد بانک ها تخلفات خود در این زمینه را کاهش
دهند و با تخصیص منابع قرض الحسنه به اموری که در قوانین
مورد تاکید قرار گرفتــه از جمله ازدواج« ،صف وام ازدواج» را
نیز کاهش دهند و به یک سوم برسانند.
توانگر ادامه داد :بر این اســاس طبق امار بانک مرکزی ،صف
وام ازدواج از حــدود ۵۰۰هزار نفر در ابتدای ســال ۱۳۹۵به
حدود ۱۰۰هزار نفر در نیمه ســال ۱۴۰۰رســیده است .به
گفته رئیس سابق بانک مرکزی ،افزایش وام ازدواج و پیگیری
بانک مرکزی در این زمینه ،انحراف تسهیالت قرض الحسنه را
کاهش داده است.
وی قــدم مثبت دیگر در جریان افزایش وام ازدواج را مجوز و
الزام قانونی به «استفاده از بخشی از سپرده های قرض الحسنه
جاری در پرداخــت وام ازدواج» در ماده مرتبط بودجه عنوان
کرد و گفت که این موضوع مانع از کمبود منابع بانک ها شــد.
در سال جاری برای اولین بار از حدود ۲.۵درصد از این منابع
پرحجم بانکی برای پرداخت تســهیالت قرض الحسنه استفاده
شده است.
این عضو شــورای اقتصاد در ادامه گفت :هرچند افزایش وام
ازدواج ،همه مشــکالت جوانان در تشــکیل خانــواده را حل
نمی کنــد و برای این مهم باید اقدامات متعددی صورت گیرد،
اما بی شــک تســهیل قابل توجهی در بر طرف شــدن موانع
اقتصادی ازدواج جوانان ،به ویژه در شرایط فعلی ایجاد می کند
و به عنوان «تنها حمایت قابل توجه کشور از ازدواج و تشکیل
خانواده» محســوب می شود .عالوه بر این ،این سیاست وابسته
به بودجه دولت نبوده و با منابع قرض الحسنه مردم در بانک ها
مدیریت می شود؛ از این رو برای بانک ها نیز هزینه ای ندارد چرا
که ســپرده هایی که با مجوز بانک مرکزی با نرخ صفر درصد
دریافت کردند را طبق قانون و دستورالعمل های بانک مرکزی،
به این مهم تخصیص می دهند.
وی توضیــح داد :ذکــر ایــن نکته نیز ضروری اســت که این
سیاست مانند سایر سیاســت ها ،ممکن است تا حدی انحراف
داشته باشد؛ اما براوردها نشان می دهد انحراف این سیاست و
دریافت این تسهیالت از مسیرهای غیرمتعارف از جمله ازدواج
اجباری یا کودک همســری که اخیــرا و البته به غلط مطرح
شــده ،کمتر از یک درصد بوده که در نوع خود بی نظیر است
و نمی تواند کلیت این سیاســت حمایتــی را با چالش مواجه
کند .ضمــن اینکه حتی این یک درصد انحراف نیز ناشــی از
افزایش وام ازدواج نیست؛ بلکه این ضعف نظام بانکی است که
یــک جوان را برای دریافت یک وام ُخرد ،مجبور به طی کردن
مسیرهای غیرمتعارف می کند بنابراین در ادامه مسیر گذشته،
ضروری اســت در ســال جاری نیز تســهیالت قرض الحسنه
ازدواج متناســب با افزایش هزینه ها بهبود یابد؛ همچنین وام
فرزنــداوری نیز جهت حمایت از افزایش جمعیت و تســهیل
ان ،از محل منابع قرض الحســنه مــردم در بانک ها تخصیص
داده شود.
توانگــر گفت :با توجه به این موارد در تبصره ۱۶الیحه بودجه
سال ۱۴۰۱پیشــنهاد داده ام که وام قرض الحسنه ازدواج از
۷۰به ۱۰۰میلیون تومان و بازپرداخت ان از ۱۰به ۱۲ســال
افزایش یابد تا پرداخت اقســاط ان برای زوجین مشکل ایجاد
نکند .همچنین وام ازدواج زوجین جوان ،پســر زیر ۲۵سال و
دختر زیر ۲۲سال از ۱۰۰به ۱۵۰میلیون تومان افزایش پیدا
کند .همچنین پیشــنهاد داده ام مبلــغ ۵۰میلیون تومان وام
قرض الحسنه فرزنداوری از محل همین منابع با بازپرداخت ۵
ساله جهت تخصیص اضافه شود.
این عضو کمیســیون اقتصادی مجلس اضافه کرد :با توجه به
تقویت جایگاه چک در نظام اعتبارســنجی کشــور که موجب
بهره برداری از این ظرفیت توســط بعضــی بانک ها به عنوان
ضامن پرداخت وام های ُخرد شده ،پیشنهاد شده بانک مرکزی
بانک هــا را ملزم کند تــا به جای درخواســت ضامن دولتی
دارای کســر از حقوق که برای عده زیادی از جوانان امکانپذیر
نیســت ،برای هر وام یک یا دو ضامن با چک معتبر خواســته
شــود همچنین یک سامانه شــفاف که در ان اخرین وضعیت
پرداخــت وام ازدواج و صف ان به تفکیک بانک ها مشــخص
شــده باشد ،راه اندازی شود و عموم قابلیت دسترسی به ان را
داشته باشند .وی افزود :بررسی های کارشناسی و اماری نشان
می دهد منابع قرض الحســنه مردم در بانک ها ،کفاف افزایش
وام ازدواج و پرداخت وام فرزنداوری به میزان پیشــنهادی را
می دهــد و عالوه بر ان ،بانک ها با همین منابع می توانند دیگر
مصارف قرض الحسنه از جمله اشــتغال ،کمیته امداد و موارد
دیگر را نیز پوشش دهند.
توانگر همچنین اظهار کرد :طبق اخرین امار منتشــر شده از
بانک مرکزی مربوط به شــهریورماه سال جاری ،بانک ها پس
از کسر سپرده های صندوق مسکن ،معادل ۲۵۰هزار میلیارد
تومان ســپرده قرض الحســنه پس انداز با نرخ صفر درصد از
مردم جذب کرده اند که پس از کسر ذخیره قانونی ،حدود ۲۲۵
هزار میلیارد تومان می شــود .عالوه بر این ،حجم سپرده های
قرض الحســنه جاری نیز که ان هم بــا نرخ صفر درصد جذب
شــده ،پس از کســر ذخیره قانونی حــدود ۶۱۰هزار میلیارد
تومان اســت .از مجمــوع این مبلغ یعنــی ۸۷۵هزار میلیارد
تومان ،تاکنون حدود ۲۴۰هزار میلیارد تومان تسهیالت قرض
الحسنه به مردم پرداخت شده است.
بر این اســاس در ســال اتی و بر اســاس براورد شهریورماه،
ظرفیت پرداخت وام قرض الحســنه امکانپذیر خواهد بود .وی
در توضیح مســیرهای پرداخت وام قرض الحسنه گفت :اولین
مســیر ،بازپرداخت اقساط تسهیالت قرض الحسنه است .طبق
براوردها و امارهای بانک مرکزی ســاالنه بیش از ۲۰درصد از
حجم کل تسهیالت قرض الحسنه از طریق اقساط بازپرداخت
شــده و به عنوان منبــع جدید جهت اعطــای وام ،در اختیار
بانک ها قرار می گیرد .بنابراین از این محل در سال اتی ،حداقل
حدود ۶۰هزار میلیارد تومان منابع جهت اعطای تســهیالت
قرض الحسنه در اختیار بانک ها قرار خواهد گرفت.
توانگــر ادامه داد :دومین مســیر افزایش ســپرده های قرض
الحسنه پس انداز اســت .میزان سپرده های قرض الحسنه پس
انداز در شهریورماه ۱۴۰۰نسبت به مدت مشابه سال گذشته
رشــد ۵۱درصدی داشته است .امارهای سال های گذشته نیز
نشان می دهد که سپرده های قرض الحسنه در هر سال حداقل
۳۰تا ۵۰درصد رشد داشــته است .بر این اساس و با در نظر
گرفتن رشــد حداقل ۴۰درصدی ســپرده های قرض الحسنه
پس انداز ،در ســال اتی حدود ۹۰هزار میلیارد تومان سپرده
قرض الحســنه جدید جهت اعطای تسهیالت قرض الحسنه در
اختیار بانک ها قرار خواهد گرفت.
وی اضافه کرد :سومین مسیر سپرده های قرض الحسنه جاری
اســت؛ در صورتی که با توجه به الــزام قانون در تبصره الیحه
بودجه فعلی ۵۰ ،درصد از ســپرده های قرض الحســنه جاری
که بیــش از ۶۰۰هزار میلیارد تومان حجم ان اســت ،جهت
اعطای تســهیالت قرض الحسنه مورد اســتفاده قرار گیرد ،از
این محل نیز در ســال اتی حدود ۳۰۰هــزار میلیارد تومان
جهت اعطای تسهیالت قرض الحسنه از جمله ازدواج در اختیار
بانک ها خواهد بــود بنابراین ۱۵۰هزار میلیارد تومان از محل
سپرده های قرض الحسنه پس انداز و ۳۰۰هزار میلیارد تومان
از محل سپرده های قرض الحسنه جاری ،در مجموع ۴۵۰هزار
میلیارد تومان ،منابعی خواهد بود که برای پرداخت تسهیالت
قرض الحســنه در سال اتی در اختیار بانک ها خواهد بود .البته
این براورد با توجه به امار شهریور ماه است و احتماال حداقل تا
۱۰درصد تا پایان سال افزایش خواهد یافت و منابع در اختیار
قرض الحسنه در ســال ۱۴۰۱را به حدود ۵۰۰هزار میلیارد
تومان می رساند.
این عضو کمیســیون اقتصادی مجلس در جمع بندی گفت:
مطابق امار ســاالنه برای پرداخت ۱میلیون وام ازدواج ۱۰۰
میلیــون تومانی به همــراه وام ۱۵۰میلیــون تومانی زوجین
جوان ،میانگین به ۱۲۰هزار میلیارد تومان منابع نیاز اســت؛
همچنین اگر بخش عمــده والدین صاحب فرزند جدید حدود
یک میلیون نفر نیز تقاضای وام فرزنداوری ۵۰میلیون تومانی
داشته باشند ،با توجه به نرخ ۱.۲میلیون عددی موالید ساالنه
کشور ،این سیاست به ۵۰هزار میلیارد تومان منابع نیاز دارد.
بنابراین سیاســت پیشــنهادی در ســال ۱۴۰۱به ۱۷۰هزار
میلیارد تومان منابع و تسهیالت قرض الحسنه بانکی نیاز دارد
کــه با توجه به براورد ۵۰۰هزار میلیــاردی این منابع ،کامال
امکانپذیر است.
توانگر در پایان گفت :بر این اساس ،پیشنهادی برای الحاق به
تبصــره ۱۶الیحه بودجه ۱۴۰۰داده ام؛ «به منظور حمایت از
ازدواج جوانان و فرزنداوری ،بانک مرکزی جمهوری اســامی
ایران موظف اســت بانک ها را ملزم نماید از محل سپرده های
قرض الحسنه پس انداز و ۵۰درصد سپرده های قرض الحسنه
جاری خود و متناســب با ســهمی که بانکهــای عامل از این
منابع دارنــد ۱۰۰ ،میلیون تومان وام قرض الحســنه ازدواج
با بازپرداخت ۱۲ســاله به هر یک از زوجیــن که تاریخ عقد
ازدواج انها از ابتدای سال ۹۷به بعد است ۱۵۰ ،میلیون تومان
وام قرض الحســنه ازدواج با بازپرداخت ۱۲ساله برای زوجین
جوان (پســر زیر ۲۵سال و دختر زیر ۲۲سال) و ۵۰میلیون
تومان وام قرض الحســنه فرزنداوری با بازپرداخت ۵ساله به
سرپرســت فرزندانی که در سال ۱۴۰۱متولد می شوند ،با اخذ
یک یا دو ضامن معتبر دارای چک و اعطای ســفته توسط وام
گیرنده ،پرداخت نمایند .بانک مرکزی موظف است سامانه ای
راه اندازی نماید که در ان ،منابع و مصارف قرض الحسنه بانک
ها به تفکیــک محل مصرف و همچنین صــف وام ازدواج هر
بانک ،با بروزرسانی روزانه ،به عموم اعالم شود».
ابهام درخصوص نهضت ملی مسکن
امکان ثبت نام مجردهای کمتر از ۴۵سال فراهم نیست
بــا وجود انکه از حدود یک ماه قبل مســئوالن وزارت راه و
شهرســازی صحبتهایی درخصوص برنامه ریزی برای امکان
ثبت نام تمامی افراد مجرد باالی ۱۸ســال در طرح نهضت
ملی مسکن داشتند ،هنوز این موضوع در شورای عالی مسکن
مصوب نشــده است .ابان ماه امســال وزیر راه و شهرسازی
اعالم کرد که در جلســه ۲۴ابان ماه با حضور رییس جمهور
موضوع ثبت نام افراد مجرد با شــرط متاهل شدن در زمان
ازدواج بررســی خواهد شــد و این امکان فراهم می شود .اما
این موضوع کماکان محقق نشــده و ثبت نام افراد مجرد با
پیام رد درخواســت به دلیل «عدم رعایت شــرط سنی فرد
مجرد» مواجه می شــود .طبق جدیدترین اعالم وزارت راه و
شهرسازی که امروز انجام شد ،کماکان شرط سنی ۴۵سال
برای مردان مجرد و ۳۵ســال برای زنان مجرد وجود دارد.
معلوالن جسمی حرکتی با حداقل ۲۰سال و بیماران خاص
نیز با تاییدیه وزارت بهداشــت ،بدون شرط سنی می توانند
ثبت نام کنند .همچنین زنان و مردان سرپرست خانوار که به
دلیل متارکه به صورت مجردی زندگی می کنند و سرپرست
فرزندان خود هســتند خانوار تلقی شده و بدون مالک سن
می توانند ثبت نام کنند .متقاضیان با داشتن چهار شرط تاهل
و سرپرســت خانوار بودن ،حداقل سابقه ۵سال سکونت در
شــهر موردتقاضا ،فاقد مالکیت خصوصــی و در نهایت عدم
اســتفاده از امکانات دولتی از اول انقالب در حوزه مســکن،
می توانند نسبت به ثبت نام اقدام کنند.
بــر اســاس قانون جهــش تولیــد و تامین مســکن ،زنان
خودسرپرست مشــروط به داشــتن حداقل ۳۵سال سن،
معلوالن جســمی و حرکتی با ۲۰ســال سن ،می توانند در
قانون جهش تولید مســکن (نهضت ملی مسکن) مشارکت
داشــته باشــند .همچنین ،قانون برای سرپرســتان خانوار،
محدودیت ســنی نگذاشته است چرا که این افراد سرپرست
خانوار تعریف می شوند و برای قانونگذار متاهل یا سرپرست
خانــوار بــودن مالک اســت .در عین حال ،زنــان و مردان
سرپرســت خانوار کــه به دلیل متارکه بــه صورت مجردی
زندگی می کنند و سرپرســت فرزندان خود هســتند خانوار
تلقی شــده و بدون مالک ســن می توانند ثبت نام کنند .بر
اساس مصوبه تازه شــورای عالی مسکن ،مردان مجرد باالی
۴۵ســال ســن و بیماران خاص با تاییدیه وزارت بهداشت،
درمان و اموزش پزشــکی ،امکان ثبت نــام در نهضت ملی
مسکن را دارند .برای مهاجران از کالنشهرها ،سابقه سکونت
به یکسال تقلیل پیدا کرده است .بدین معنا اگر کسی ساکن
کالنشــهری بوده و در شــهر دیگر ،تقاضای مسکن دارد با
حدود یکسال سابقه ســکونت در همان شهر امکان ثبت نام
در طرح نهضت ملی مسکن را دارد .همچنین برای کارکنان
دولت و نیروهای نظامی و روحانیون بر اســاس حکم اداری
و یا بر اساس تشــخیص حوزه های علمیه ،سابقه سکونت ۵
ساله در طرح نهضت ملی مسکن مورد نیاز نیست .این افراد
می توانند به جز تهران در سایر شهرهای کشور از این مزیت
بهره مند شــوند .از ۲۸مهرماه که ثبت نام طرح نهضت ملی
مســکن اغاز شده تا کنون بیش از ۲میلیون و ۲۷۳نفر در
ســامانه نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده اند و نام نویسی تا
۱۵دی ماه ادامه دارد .متقاضیان برای ثبت نام به ســامانه
saman.mrud.irمراجعه کنند .نهضت ملی مسکن یکی
از سیاســت های کالن دولت سیزدهم در حوزه مسکن است
که بر اســاس این سیاست ،احداث ۴میلیون واحد مسکونی
در ۴سال در برنامه دولت قرار گرفته است.
7
یکشنبــــــه 5دی ماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1591
www.honarmandonline.ir
اتقصاد
اخبار
نقد
وام مسکن چند؟
اوراق تسهیالت مسکن طی هفته های گذشته اتفاقات زیادی را از
سر گذارنده است .به طوریکه قیمت هر برگ این اوراق در دو هفته
قبل برای نخستین مرتبه از ۱۰۰هزار تومان عبور کرد ،پس از ان
بانک مسکن برای این اوراق تخفیف ۵۰درصدی را در نظر گرفت و
اکنون اخرین قیمت هر تسه به کمتر از ۹۰هزار تومان رسیده است
هفته دوم تا سوم اذرماه بود که قیمت هر برگ اوراق مسکن برای
نخستین مرتبه از ۱۰۰هزار تومان عبور کرد و حتی به ۱۱۷هزار
تومان نیز رسید و درحالی که این اوراق در اوج قیمت خود معامله
میشدند بانک مسکن اعالم کرد که هزینه دریافت تسهیالت مسکن
از محل اوراق گواهی حق تقدم تسهیالت ۵۰درصد کاهش یافته
اســت .البته این تخفیف به دلیل افزایش نرخ تسه ،در مبلغی که
متقاضیان باید پرداخت میکردند تاثیری نداشت و تقریبا با زمان قبل
از تخفیف و با تسه ۸۰هزار تومانی یکسان بود .به هر صورت روند
صعودی قیمت تسه متوقف شده و این اوراق باز هم به کانال ۸۰هزار
تومان بازگشته است .بر این اساس اوراق مسکن فروردین ،اردیبهشت
و خرداد امسال به ترتیب با قیمت های ۸۹هزار و ۸۷ ،۵۰۰هزار و
۳۰۰و ۸۷هزار و ۲۰۰تومان معامله می شــود .اوراق تیر ،مزداد و
شهریورماه نیز با قیمت ۸۷هزار و ۲۰۰تومان معامله می شوند .اوراق
تسهیالت مسکن مهرماه ۸۷هزار و ۱۰۰و ابان ماه نیز ۸۷هزار و
۴۰۰تومان قیمت دارد که این گزارش براساس قیمت ابان ماه نوشته
شده است .بر این اساس ،مجردهای ساکن تهران می توانند تا ۲۸۰
میلیون تومان تسهیالت دریافت کنند که شامل ۲۰۰میلیون تومان
تسهیالت خرید مسکن و ۸۰میلیون تومان وام جعاله می شود؛ لذا
برای دریافت ۲۰۰میلیون تومان تسهیالت باید ۴۰۰برگه تسهیالت
مسکن خریداری کنند که با تخفیف در نظر گرفته شده تعداد اوراق
۲۰۰و هزینه ان با تسه ۸۷هزار و ۴۰۰تومانی ۱۷ ،میلیون و ۴۸۰
هزار تومان می شود .همچنین با در نظر گرفتن ۸۰میلیون تومان
وام جعاله که برای ان با تخفیف باید ۸۰برگه به مبلغ هشت میلیون
و ۷۴۰هزار تومان خریداری کنند ،مجموع هزینه خرید اوراق ۲۶
میلیون و ۲۲۰هزار تومان می شــود .زوج های تهرانی نیز برهمین
اساس می توانند تا سقف ۴۸۰میلیون تومان شامل ۲۰۰میلیون
تومان تسهیالت خرید مسکن برای هر نفر و ۸۰میلیون تومان وام
جعاله دریافت کنند؛ که البته طبق تصمیم جدید ،زوجین باید۴۰۰
برگه تسهیالت مسکن خریداری کنند که هزینه ان ۳۴میلیون و
۹۶۰هزار تومان می شود که همراه با هزینه هشت میلیون و ۷۴۰
هزار تومانی وام جعاله در مجموع باید ۴۳میلیون و ۷۰۰هزار تومان
پرداخت کنند .سقف این تسهیالت برای مراکز استان و شهرهای با
جمعیت بیش از ۲۰۰هزار نفر برای مجردها به ۱۶۰و برای زوجین
به ۳۲۰میلیون تومان رسیده است که با توجه به این که مجردها با
تخفیف باید ۱۶۰و متاهل های ساکن این شهرها نیز باید ۳۲۰برگه
تسهیالت مسکن خریداری کنند ،مجردها باید ۱۳میلیون و ۹۸۴
هزار تومان و متاهل ها نیز باید ۲۷میلیون و ۹۶۸هزار تومان پرداخت
کنند .این وام برای مجردهای سایر مناطق شهری به ۱۲۰و برای
زوجین این مناطق نیز به ۲۴۰میلیون تومان رسیده است .بنابراین
مجردها باید با پرداخت پنج میلیون و ۲۴۴و متاهل ها نیز با پرداخت
۱۰میلیون و ۴۸۸هزار تومان نسبت به اخذ این وام اقدام کنند.
اختصاص وام از محل بازپرداخت
تسهیالت اشتغال روستایی
در پی موافقت مدیران بانک توسعه تعاون ،بانک کشاورزی ،پست
بانکوصندوقکارافرینیامید،پرداختوامازمحلمنابعبازپرداختی
تسهیالت اشتغال روستایی در دستور کار قرار گرفت .به دنبال مجوز
مجلس در برداشت ۱.۵میلیارد دالر از منابع صندوق توسعه ملی
برای ایجاد طرح های اشتغال در مناطق روستایی و عشایری ،طرح
اشتغال روستایی به اجرا درامد و مقرر شد معادل ریالی ان از محل
منابع داخلی بانک ها به حساب موسسات عامل واریز شود .بر این
اساس به صندوق توسعه ملی اجازه داده شد با هدف ارتقای تولید
و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری ،معادل ریالی
یک میلیــارد و ۵۰۰میلیون دالر از منابع صنــدوق را به صورت
قرض الحسنه نزد بانک های کشاورزی ،توسعه تعاون ،پست بانک
و صندوق کارافرینی امید در بخش کشاورزی سپرده گذاری کند
تا این منابع صرف اعطای تسهیالت به اشخاص حقیقی و حقوقی
غیردولتی برای ایجاد اشتغال در روستاها و شهرهای زیر ۱۰هزار
نفر جمعیت با اولویت روستاها و شهرهای واقع در مناطق مرزی و
مناطق عشایری شود .در نشست شورای هماهنگی موسسات عامل
که با محور قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق
روستایی و عشایری با حضور وزیر تعاون ،کار ورفاه اجتماعی برگزار
شــد ،مدیران چهار موسسه عامل در اجرای طرح ،موافقت خود را
با پرداخت تسهیالت از محل منابع بازپرداختی تسهیالت اشتغال
روســتایی مطابق با شیوه نامه تنظیم شده اعالم کردند .بر اساس
امارها از ابتدای ســال ۱۴۰۰تا پایان مردادماه ،حدود ۲۹۴۸طرح
و از شهریور ماه تا کنون ۱۵۱۲طرح مصوب شده است .انطور که
رامین اسدی ،مدیر پروژه سرمایه گذاری طرح های اشتغال فراگیر و
روستایی وزارت کار گفته ،منابع تخصیص داده شده در قانون اشتغال
روستایی توسط صندوق توسعه ملی در پنج مرحله صورت گرفته
است .به گفته وی ،وزارت جهاد کشاورزی ۵۹درصد ،وزارت صمت
۱۴درصد و میراث فرهنگی ۱۱درصد طرح ها و از نظر مبلغ نیز
وزارت جهاد کشــاورزی ۶۱ ،درصد این منابع را به خود اختصاص
داده اند .نرخ بهره تسهیالت اشتغال روستایی و عشایری برای مناطق
روستایی ۶درصد و مناطق مرزی ۴درصد پیش بینی شده است۶۶ .
درصد مردان و ۳۴درصد زنان از این طرح استقبال و از تسهیالت
اشتغال روستایی بهره مند شده اند. صفحه 7
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 1591یکشنبه 5دی ماه • 1400سال چهاردهم • 8صفـــحه
روزنامهفرهنگی-اجتماعی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :گل اذین
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
سازمان اگهی شهرستان ها66650099 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع:نشر گستر امروز
منشور اخالق حرفهای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شرعی
به وقت تهران
اذان ظهر
12:01
غروب افتاب
16:54
اذان صبح فردا
05:39
اذان مغرب
طلوع افتاب فردا
17:14
07:09
گنج سخن
امام علی علیهالسالم :
بنده اگر قناعت کند« ،ازاد» است،
ازاد ،اگر طمع داشته باشد «برده» است!
غررالحکم :ج، ۱ص۱۱۳
پندبزرگان
برای اداره کردن خویش ،از سرت استفاده کن
و برای اداره کردن دیگران ،از قلبت.
داالیی الما
حافظانه
گل در بر و می در کف و معشوق به کام است
سلطان جهانم به چنین روز غالم است
گو شمع میارید در این جمع که امشب
در مجلس ما ماه رخ دوست تمام است
پرونده «برنامه ملی پاسداری از هنر خوشنویسی»
چطور در یونسکو ثبت شد؟
بخش فرهنگی کمیسیون ملی یونسکو-ایران در گزارشی ابعاد مختلف ثبت
پرونده برنامه پاســداری از هنر ســنتی خوشنویســی در ایران در فهرست
«اقدامات پاسدارانه خوب» یونسکو را بررسی کرد.
پنج شنبه ۲۵اذر ۱۶( ۱۴۰۰دسامبر )۲۰۲۱اعالم شد که «کمیته بین الدول
پاســداری از میراث فرهنگی ناملموس» (The Intergovernmental
Committee for the Safeguarding of the Intangible
)Cultural Heritageدر شــانزدهمین اجالس خود که به شکل برخط
(انالیــن) از پاریس اجرا می شــد« ،برنامه ملی پاســداری از هنر ســنتی
خوشنویسی در ایران» (National programme to safeguard the
)traditional art of calligraphy in Iranرا در «فهرســت اقدامات
پاســدارانه خوب یونســکو» (The List of the Register of good
نمایانگر مواریث نیازمند حفاظت فوری توســط کشــور متعاهد
)safeguarding practicesثبت کرد.
این خبر ،موجب شــد بســتری برای پرداختن به اهمیت میراث فرهنگی ذی ربط کنوانســیون اســت -ماده )۱۷و «برنامه ها ،طرح ها و
فعالیت های حراســت از میراث فرهنگــی ناملموس» ( List of
ناملموس و نیز ابعاد پرونده مذکور فراهم شود.
میراث فرهنگی در یک معنا به اثار فرهنگی گفته می شــود که با گذشت Intangible Cultural Heritage in Need of Urgent
زمان و از نسل های پیشین باقی مانده است .بخشی از دارایی های فرهنگی Safeguarding ،مــوارد مربوط به حراســت از میراث فرهنگی
محصوالتی ملموس مانند ساختمان ها یا کارهای هنری هستند .با این حال ناملموس و ترویج اصول و اهداف کنوانســیون مزبور (رجوع شود
بخش های زیادی از فرهنگ به شــکل ناملموس است مانند ترانه ،موسیقی ،به ماده ۱۸کنوانسیون) ابزار جدیدی برای پاسداری از این جنبه
م گیری در
هنر صنایع دســتی و جشــنواره های گوناگون و . ...این موارد شکل هایی از مهم از فرهنگ بشــری ایجاد کرد که بحــث و تصمی
فرهنگ به شمار می روند که که قابل ثبت و ضبط هستند اما ملموس نبوده خصوص ان موارد بر عهده کمیته بین الدول پاســداری از میراث
و قابلیت ذخیره در محل فیزیکی مانند موزه را ندارند .با این حال ،از طریق فرهنگی ناملموس است .ایران که یکی از اعضای کنوانسیون حفظ
میراث فرهنگی ناملموس و کمیته بین الدول ان است ،تا پیش از
ابزارها و وسایلی که در ان ها به کار رفته اند قابل تجربه کردن هستند.
یونســکو در بیش از ۷۵ســال اخیر (از ۱۹۴۵تاکنون) بر اساس ماموریت ســال جاری موفق شده بود ۱۴اثر در فهرست معرف و ۲اثر در
ذاتی خود ،تالش کرده در معرفی مظاهر فرهنگی به اشــخاص بکوشــد تا فهرست نیازمند حفاظت فوری به ثبت رساند و با موفقیت اخیر،
ضمن انتقال مفاهیم انســان دوســتانه ،موجب انتقال مناسب ان مواریث موارد ثبت شده کشــورمان در فهرست های (Programmes,
projects and activities for the safeguarding of
فرهنگی به نسل های اتی شود.
ت های جهانی اســت .یونسکو اما با )the intangible cultural heritageمیــراث فرهنگــی
یکی از ابزارهای انجام این ماموریت ،ثب
تصویب «کنوانسیون بین المللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس (معنوی)» ناملموس و اقدامات پاســدارانه خــوب (مثال زدنی) جمعاً به ۱۷
( The Convention for the Safeguarding of Intangibleعدد بالغ شــد .بر پایه این گزارش ،ابعاد فنی ثبت اخیر نیز مهم
)Cultural Heritageدر ســال ۲۰۰۳و تاســیس کمیتــه بین الدول است؛ زیرا خوشنویسی هنری امیخته با روح فرهنگ ایرانی است
پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس (به موجب ماده ۵کنوانسیون فوق – و ایرانیان هماره ان را با شــریفترین عناصر فرهنگی جامعه خود
الزم به ذکر اســت نخستین اجالس این کمیته در سال ۲۰۰۶برگزار شد)( ،قران کریــم ،دیوان حافظ ،جمالت پندامیز و عاشــقانه و )...به
خاطر می -اورند.
گام بلندی در صیانت از جنبه های غیر ملموس فرهنگ برداشت.
فصل چهارم کنوانســیون مذکور (توسط پژوهشــگاه وزارت میراث )۱۳۸۵،یونســکو بیان کرده اســت که «ثبت اقدامــات حفاظتی خوب
با پیش بینی «فهرســت معرف (نمونه) میراث فرهنگی ناملموس بشــری» به کشــورهای عضو ،جوامع و ســایر ذینفعان اجــازه می دهد تا
( IV. Safeguarding of the intangible cultural heritage atتجربیات موفق حفاظتی و نمونه هایی از چگونگی غلبه بر چالش
the international levelکــه معرفی کننده میراث ناملموس بشــری هــای پیش امده در انتقال میراث زنده ،عملکرد و دانش ان را به
توســط کشور ذی ربط اســت -ماده ۱۶کنوانســیون)« ،فهرست میراث نسل اینده به اشــتراک بگذارند .این روش ها و رویکردها باید به
فرهنگی ناملموس نیازمند حراســت فــوری» ( Representative Listعنوان درس ها و مدل هایی مفید باشــند که می توانند با شــرایط
of the Intangible Cultural Heritage of Humanityکــه دیگر ،از جمله شرایط کشورهای در حال توسعه ،سازگار شوند».
کمیته بین الدول نیز هر ساله با بررسی طرح نامه های (پروپوزال
) کشــورهای عضو ،مــوارد موفقی را که توانســته اند به بهترین
وجه اصول و اهداف کنوانســیون مذکور را رعایت و ترویج کنند
انتخاب می کند .ایران تا قبل از ســال ،۲۰۲۱پرونده ای در این
قالب به یونســکو ارائه نداده بود .اما از ســال ۲۰۲۰میالدی که
خبرهایــی مبنی بر تالش برخی کشــورها برای ثبت جهانی هنر
خوشنویسی به گوش رسید ،وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دســتی با همکاری کمیسیون ملی یونسکو -ایران و سایر
نهادهای دولتــی و غیردولتی تالش کرد با نامزدی پرونده برنامه
ملی پاسداری از هنر ســنتی خوشنویسی در ایران برای ثبت در
فهرســت اقدامات پاسدارانه خوب یونسکو« ،عالقه مندی و تالش
مردم ایران و دســتگاه های اجرایی ذیربط در جهت پاسداری از
هنر سنتی خوشنویسی» را به جهانیان یاداور شود.
مصطفــی پورعلی مدیرکل ثبــت اثار وزارت میــراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دســتی با بیان انواع ثبت های ذکر شده در
کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس ( )۲۰۰۳معتقد
است :اتفاقا پرونده خوشنویسی ایران امسال در فهرستی به ثبت
رسیده که به لحاظ فنی از دو فهرست پیشین [فهرست میراث در
خطر و فهرست معرف] سطح باالتری دارد و ثبت در این فهرست
نیازمند ان است که یونسکو و کمیته های ارزیابی ان قانع شوند
که ان عنصر ضمن هماهنگی با اهدافی که در ابتدا گفته شــد از
وضعیت پاسداری خوبی نیز برخوردار است.
برای ایران بسیار راحت تر بود خوشنویسی را در «فهرست معرف»
نظیر کاری که ترکیه یا کشورهای عربی کرده اند به ثبت برساند؛
اما به جهت اهمیت موضوع و شــان این هنــر در ایران ،تصمیم
گرفته شــد خوشنویسی در فهرســتی به ثبت برسد که از سطح
فنی باالتری برخوردار است.
او خاطرنشــان کرد :در نشســت ســال جاری کمیته بین الدول
تنها ۵عنصر جهت ثبت در فهرســت پاسداری خوب نامزد شده
بودند که در نهایت ۴عنصر ان مورد تایید یونســکو قرار گرفت و
خوشنویسی ایران نیز یکی از این ۴عنصر بود در حالی که همین
امسال ۴۹عنصر در فهرســت معرف به ثبت رسیدند که پرونده
ترکیه و کشورهای عربی نیز بین این ۴۹عنصر است.
در بخش دیگری از گزارش کمیســیون میلی یونسکو با اشاره به
متن پرونده ارسالی کشــورمان به یونسکو ،امده است :در پرونده
مزبور ،مندرج در ســایت رسمی بخش میراث فرهنگی ناملموس
یونســکو،امده اســت که برنامه فوق با مشــارکت ۴وزارت خانه
(وزارت میراث ،وزارت ارشــاد ،وزارت اموزش و پرورش و وزارت
علوم) و نیز ۲موسســه مردم نهاد (انجمن خوشنویســان ایران و
انجمن خوشنویسان نوین) در ایران انجام می شود.
در پرونده فوق ذکر شــده «سنت خوشنویســی همواره با عمل
نوشــتن در تاریخ قلمزنی ایران مرتبط بوده» (The tradition
of calligraphy has always been associated
with the act of writing in the history of Iranian
)penmanshipکــه تحوالتی ماننــد رواج صنعت چاپ ،تایپ
رایانــه ای رو بــه افول رفت .اما از ســال ۱۹۸۵میالدی تصمیم
گرفته شــد با تدوین یک برنامه ملی (با چشم انداز ۴۰ساله تا
غیردولتی پیش گفته ،از
۲۰۲۵میالدی) ،توسط مراجع دولتی و
ِ
این اتفاق جلوگیری شود.
پرونده مزبور با ذکر این که «هنر خوشنویســی در میان مجموعه
هنرهای ســنتی ایران» قرار دارد و «هنر و مهارت خوشنویســی
در شــمار میراث فرهنگی ناملموس ایران است که قدمتی بسیار
طوالنی دارد» نگرانی برای «صیانت از سنت خوشنویسی ایران»
را دغدغــه جدی برای همه دســت اندرکاران علــم ،ادب و هنر
همچنین مردم ایران به شــمار اورده و اجــرای این برنامه را در
راستای حفظ سنت خوشنویسی برشمرده است.
تدوین گران پرونده کشــورمان خاطر نشان کرده اند «با توجه به
وجود این ســنت در سایر کشورها ،به خصوص کشورهای عربی و
اسالمی» توجه به این میراث ناملموس می تواند ضامن احترام به
فرهنگ ها ،دوری از تعصبات ،تعامل فرهنگی میان کشــورها به
ویژه کشورهای عربی و اسالمی ،احترام به تنوع فرهنگی و تقویت
خالقیت و ...شــود که هم راستا با اهداف کنوانسیون پاسداری از
میراث فرهنگی ناملموس است.
این پرونده اقدامات و رویدادهایی مانند اموزش همگانی ،انتشــار
جزوه و نشــریه ،احیای ســنت اســتاد -شــاگردی در اموزش
خوشنویسی ،طراحی فونت های جدید بر اساس خط سنتی برای
کتاب ها ،ســاماندهی صدور مجوز ،ارتباط مســتمر با مدارس و
تدوین برنامه درسی هنر ،راه اندازی رشته خوشنویسی در مقاطع
متوسطه ،کارشناسی و کارشناسی ارشد ،استفاده از خوشنویسی
در طراحــی لباس و جواهرات ،اســتفاده هنرمندان تجســمی از
خوشنویســی در اثار خود ،برگزاری نمایشگاه ،اختصاص بیمه و
کمــک مالی به هنرمندان برگزیده این عرصه را در کنار مجموعه
ش ها و
تالش های هنرمندان خوشــنویس ایرانــی ،از جمله تال
نتایج برنامه ملی پاســداری از هنر ســنتی خوشنویسی در ایران
ذکرکــرده که موجب شــده نه تنها خوشنویســی دیگر صرفاً به
جمعی محدود و دوران گذشــته نباشــد ،بلکه خوشنویس بودن
یک امتیاز برای افراد به شــمار اید؛ امــری که منطبق با یکی از
اهداف مهم این برنامه ملی یعنی ترویج استفاده مناسب از سنت
خوشنویسی مطابق با شرایط زندگی جدید است.
این پرونده با ذکر اینکه «ســنت خوشنویســی ایــران در انواع
مختلف خطوط ان از جمله خط نستعلیق ،که سابقه ای غنی در
ایران دارد ،باید به عنوان میــراث فرهنگی ناملموس و نمونه ای
از هنر سنتی ایرانی -اســامی تلقی شود» ابراز امیدواری کرده
«کشورهای دارای سنت خوشنویسی به ویژه کشورهای اسالمی و
عربی در صورت تمایل می توانند از تجربیات معرفی شده در این
برنامه استفاده» کنند.
کمیسیون ملی یونسکو -ایران که با برگزاری جشنواره بین المللی
رقص قلم در شــهرهای مشهد مقدس و تهران ،اجرای ۱۰برنامه
زنده اینستاگرام با حضور اساتید و پژوهشگران به نام خوشنویسی
و افتتاح گالری مجازی خوشنویسی در سال ۱۳۹۹در ترویج هنر
ســنتی خوشنویسی تالش کرده اســت ،امیدوار است سایر ملل
به ویژه کشورهای دارای اشــتراک فرهنگی با این مرز و بوم می
توانند به خوبی از دقایق برنامه مزبور و تجارب ارزنده کشــورمان
بهر ه مند شوند.
انجمن علمی هنرهای نمایشی
به سراغ اموزش مجازی تئاتر می رود
88301986
انجمن علمی هنرهای نمایشی ایران روز
۷دی سمپوزیوم «اموزش مجازی تئاتر؛
ظرفیت ها و چالش ها» را برگزار می کند.
رحمــت امینی رئیــس هیــات مدیره
انجمن علمی هنرهای نمایشــی ،درباره
این انجمن علمی گفــت :انجمن علمی
هنرهای نمایشــی از جمله انجمن های
علمی اســت که بــا حضور اســتادان و
دانشجویان مقطع دکترا و ارشد زیر نظر
وزارت علوم شــکل گرفته است .انجمن
علمــی قالبی از یک پژوهشــگاه اســت
که برنامه های متعــددی اعم از برگزاری
سمینارها و انجام پروژه های بزرگ علمی
و پژوهشی و برگزاری دوره های مختلف را
برگزار می کند .وی درباره برگزاری اولین
برنامه انجمن علمی هنرهای نمایشــی
ایران ،توضیح داد :قرار اســت سمپوزیوم
«اموزش مجــازی تئاتــر؛ ظرفیت ها و
چالش ها» به عنوان اولین برنامه انجمن در
روز ۷دی برگزار شود .در این سمپوزیوم
اکرم قاسم پور عضو هیات علمی دانشگاه
سوره ،سیمین امیریان عضو هیات علمی
دانشگاه ازاد اسالمی واحد تهران مرکزی،
محمدحســین ناصربخت عضــو هیات
علمی دانشــگاه هنر و بهــزاد اقاجمالی
مدرس و پژوهشــگر حــوزه تئاتر در ۲
پنل جداگانه به ســخنرانی می پردازند.
امینی تاکید کرد :برگزاری ســمینارها با
موضوعات گوناگون به صورت مشترک با
دانشگاه های هنری برنامه های پیش روی
انجمن علمی هنرهای نمایشی هستند.
ســمپوزیوم «امــوزش مجــازی تئاتر؛
ظرفیت هــا و چالش هــا» با مشــارکت
دانشگاه سوره ،روز سه شــنبه ۷دی ،از
ساعت ۱۶تا ۲۰برگزار می شود. صفحه 8