روزنامه هنرمند شماره 1532
روزنامه هنرمند شماره 1532
یکشنبه 25مهرماه 1400سال چهاردهم شماره 8 1532صفـــحه 3500تومـان ISSN 2008-0816
هنرمند را در «مگ لند» و «جار» ورق بزنید www.magland.ir
یک نامه صنفی
خطاب به رئیس جمهور
درباره وی اودی ها
www.jaaar.com
رئیس جمهور:
رسانه ملی باید پل ارتباطی
بین مردم و مسئوالن باشد
گزارش «هنرمند» از نشست سی وهشتمین
جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران
موسوی :اسکار در جریان
سیاست های ما هست!
گفتگوی «هنرمند» با «امیر جوشقانی» مجری و گوینده با سابقه دوبالژ:
ارامش ما ثمره فداکاری اتشنشانان است
روز ایمنی و اتش نشانی گرامی باد
#سپاس_قهرمانان_ایمنی
website
instagram
عکس :مینا قانع
نزولسطحسلیقهمخاطبان
یک اسیب جدی برای رسانه است
«باغ موزه وز یری» میزبان جشنواره موسیقی
نواحی ایران می شود
سامانه ای برای هنرمندان
موسیقی نواحی ایران
ایجاد می شود صفحه 1
2
رئیس جمهور:
یکشنبــــــــه 25مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1532
www.honarmandonline.ir
فرهنگ و هنر
رسانه ملی باید پل ارتباطی بین مردم و مسئوالن باشد
رئیس جمهور با اشــاره به نقش مهم صدا و ســیما به عنوان رســانه ملی در تبیین مســائل و
مشــکالت مردم و بیان دیدگاه های مسئوالن کشــور ،گفت :صدا و سیما باید پل ارتباطی بین
دولت و دیگر مسئوالن کشور با مردم باشد.
«پیمان جبلی» رئیس ســازمان صدا و ســیما روز شنبه با ایت اهلل سید ابراهیم رئیسی ،رئیس
جمهور دیدار و گفتگو کرد .رئیس جمهور در این دیدار با اشــاره به نقش مهم صدا و ســیما به
عنوان رسانه ملی در تبیین مسائل و مشکالت مردم و بیان دیدگاه های مسئوالن کشور ،گفت:
صدا و سیما باید پل ارتباطی بین دولت و دیگر مسئوالن کشور با مردم باشد.
ایت اهلل ســید ابراهیم رئیســی ،رئیس جمهور با تاکید بر توجه به ســه مقوله دقت ،سرعت و
صداقت در امر اطالع رســانی و تبیین اقدامات ،دستاوردها و عملکرد مدیران و مسئوالن کشور،
افزود :نتیجه این عملکرد و همکاری مشترک دولت و صدا و سیما باید موجب امیدافرینی بین
مردم شود.
ART & CULTURE
گزارش
نقد
قسمت اول
بنیان های فکری «حافظ» متناقض با نگرش مفسران او
اندیشیدن به مرگ و ناکامی انسان
صادق شیخ زاده -دانش اموختۀ مقطع دکترای زبان و ادبیات فارسی
تفکر حافظ چند بنیان اصلی
و استوار دارد که همه عناصر
فکـری و نیـــز راهبردهـا،
رهنمودها ،و رفتارهای او در
زندگی بــر روی این بنیانها
بنا شــده اســت .از این رو
اشــنایی با اندیشه و ایین
حافظ ،مســتلزم شناختن
این پایه ها و بنیانهـای اصـلی تفکـر اوسـت و بدون چنین
تمهیدی نمیتوان در راه یافتن به دنیای اندیشــه وگشودن
گره های فکـــری و درک ابهامات شعری او کامیاب شد .با
این وصف ،بسیاری از مفسران شعر حافظ رســـم کار را بر
این گذاشــته اند که از طریق تفسیر بیت به بیت غزلهای او
و یا گـــزینش چنـــد غزل و کنار نهادن چندین برابر ان،
حافظ را تفسیر کنند تا انچه را که دربـاره او تـصور میکنند
به تایید برســانند و چنانچه در میانه تفسیر ،برخی از ابیات
شعر او بـا پنـــدارهای انان انطباق و همخوانی پیدا نکند،
دست به تاویل و توجیـه ،و حتـی تحریـف ببرنـد و انگونه
بیتهــا را از مفهوم حقیقی و اشــکارخود تهی کنند! انگیزه
ایـن شـیوه تفـــسیر ان است که بسیاری از مفسران شعر
حافظ ،درست برخالف خود او ،شدیدا ً محافظـــه کـار بوده
اند -چه در برابر ســ ّنتهای حاکــم ،چه در برابر تفکر غالب،
چـه در برابـر چـرخ و فلک و غیر ان ،که حافظ پیش روی
همه انها به اعتراض و گستاخی برمـیخاسـت! -و در نتیجه
همواره تفســیری ازشــعر حافظ به دست میدهند که با ان
سنتهـــای حـــاکم و تفکر غالب سازگار باشد ،این تیره از
مفســران حافظ هیچ شباهتی با او ندارند و شریعتی درست
میگفت که» :حافظ اگر زنده بود با هـــیچ یـــک از اینـان
در یـــک کوچـه سـاکن نمیشد»( .شریعتی ،1361 ،ص)7
همه تفسیرهایی که از شعر حافظ نوعی تصوف و عرفان ،از
نوع تـصوف و عرفـان غزالی و نجم رازی ،و یا حتّی مولوی و
عطار و ...در اورده اند ،شیوه کـار خـود را بـر همین اساس
پی ریزی کرده اند ،یعنی نخســت با مشــاهده چند مفهوم
همانند بـا مفـــاهیم عرفانی در شعر او ،پیشاپیش تصمیم
خود را برای تفسیر عرفانی ان گرفتـــه انـــد ،و هـیچ گاه
به یک جســت و جوی دقیق و گســترده در دیوان شعر او،
که مستلزم یـــافتن خطـوط برجسته اندیشه اوست ،دست
نبرده اند ،و در نتیجه ان همه تفاوت و ناهمســـویی را کـه
میان اندیشه و هستی شناسی او با اندیشه و هستی شناسی
تصوف وجود دارد و سراسـر شعر او را پوشانیده است ،ندیده
اند ،و در برابر ،شباهتها و همسویی هـــای سـاختگی و بی
پایه ای را درمیان این اندیشــه با اراء اهل تصوف تراشیده
اند ،در حالی که پیش از هـــر چیز»نادیده گرفتن اندیشه
های فلسفی عمیق اوکه غالباً جنبه بـدبینی و انکـار خیـام
وار پیدا میکند ،امکانپذیر نیست« ) به ویژه کـــه در کنـار
ایـنگونـــه اندیشه های فلسفی »حافظ همه جا از جام می
و شراب و نقد جهان و نقد عـــیش ســـخن میگوید و اگر
اینها صوفیگری باشد پس باید گفت که در این صورت همه
صوفی اند«با گسترش نظر در مجموع ایـــن ویژگـیهـــای
اندیشــه حافظ باید گفت که »اســاس مشرب فلسفی او از
نظـر عمـق اندیـشه و وسـعت دامنه افکار ،از حدود مشرب
صوفیه متجاوز اســت و خواجه شیراز در راه تبیین نظریات
فلسفی خود ،مقید به متابعت هیچ یک از اصول مطروحـــه
و مـسلّمه در تـصوف نبـــوده است«اما برخالف این شیوه
تفسیر و اندیشه شناسی بـــی قاعـــده و پراکنـــده کـار،
چنانچـه ورود به شعر حافظ از طریق خطوط بنیادین اندیشه
او صورت پذیرد ،تفـسیر عناصـر و اجزای فرعی و کناری ان
نیز سـهولت بیـشتری پیـدا مـیکنـد و هـیچگونـه نیـازی
بـه پراکنده گویی ،دستکاری ،و یا توجیه و تحریف نخواهد
بود .این شیوه تفـسیر مـستلزم ان است که ابتدا دغدغه ها
و دل مشغولیهای اصلی ،و یا همان خطـوط بنیـادین تفکـر
حافظ را که در سراسر شعر او جریـــان دارد پیـدا کنـیم و
انهـا را محکمـات اندیـشه او بدانیم و انگـاه در پرتـو انهـا،
عناصـــر فرعـی و نـامرئی اندیـــشه او را کـه در حقیقـت
متشابهات شعر اوســت ،بشناسیم .یعنی در اغاز ببینیم که
دل مشغولیهـا و دغدغـه هـای اصلی حافظ در سراسر شعر
او چیست؟ و کدام تفکر بنیادی در شعر او پیوســـته تکـرار
میشود و استخوانبندی اندیشه او را تـــشکیل مـیدهـد ،و
حـــافظ همـواره بـر روی ان پافشاری و تاکید میورزد و در
ابالغ و تفسیر ان میکوشد؟ چنـــین دغدغـه هـایی را دل
مشغولی اصلی و بنیادی اندیشه او بدانیم و انگاه با تکیه بر
این مبانی و رگه های اساســی اندیشه او ،به تفسیر ساحات
دیگر اندیشــه او بپردازیم .یک جســتوجوی دقیق در شعر
حافظ نشــان خواهد داد که بنیانهای اساسی تفکر او ،یعنی
دغدغه هایی که سراسر زندگی حافظ را مشغول خود کرده
و بیشترین بســامد را در دیوان او پیدا کرده است ،و حافظ
همه هستی و حیات را بر پایه انها تفسیر میکند...
حسن پور رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران:
مشکالت کاغذ با حرف و سخن برطرف نمی شود
رئیس اتحادیه ناشــران و کتابفروشان تهران درباره مسائل و
مشکالت کاغذ نشــر گفت :مساله کاغذ را باید جدی گرفت
و این مســاله تنها با حرف و سخن حل شدنی نیست و عمل
می خواهــد .رادیویی گفتگوی فرهنگــی در گفتگو با هومان
حســن پور مدیر انتشــارات اریابان و رئیس اتحادیه ناشران
و کتابفروشــان تهران با محوریت مســائل و مشکالت کاغذ
نشر ،از انتن رادیو گفتگو پخش شد .حسن پور در این برنامه
گفــت :ارز ۴۲۰۰تومانی بدون نظارت بود و موجب شــد از
۳۸۰هزار تن کاغذی که وارد شــده بــود تنها ۱۵هزار تن
جذب صنعت نشر شود .از ۳۸۰هزار تن کاغذ مصرف ساالنه
داخل تنها ۸هزار تن ان مصرف نشــر و مطبوعات اســت و
لذا کاغذ فرهنگی بدین منظور صورت گرفت؛ توانســتیم با
۴۰هزار تن کاغذی که وارد شــد ۲ ،سال صنعت نشر را برپا
نگه داریم .وی با اشــاره به موجودی کاغذ ۴۲۰۰تومانی در
کشــور ،افزود :این کاغذها به صنعت نشــر توزیع نمی شود؛
حساســیت صنعت کاغذ به جایی رســیده کــه حضرت اقا
دســتور به استفاده از صندوق ذخیره ارزی برای خرید کاغذ
دادند اما تاکنون چیزی به ســرانجام نرســیده است .رئیس
اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در ادامه به افزایش ۸۰۰
درصدی قیمت برخی مولفه های کتاب اشــاره کرد و گفت:
کاغذ موجب می شــد این افزایش قیمت متعادل باشــد؛ در
حال حاضر مانعی برای کاغذ موجود نیســت اما تحویل ان
صورت نمی گیرد .تولید مولفان و مترجمان در در چند سال
اخیر در حال از بین رفتن است .تالیفات پیشانی فرهنگ هر
کشــور در جهان است اما وقتی از ناشران و مولفان حمایتی
صــورت نگیرد وضعیت موجود را رقم می زند .حســن پور در
پایان گفت :فرهنگ سازی در گرو رشد ادبیات و کتاب است.
مســاله کاغذ را باید جدی گرفت و رفــع ان تنها با حرف و
سخن ،شدنی نیست .بلکه عمل می خواهد .اگر موضوع کاغذ
به زودی حل نشود ،مشکالت بزرگی بروز می کنند؛ تولیدات
اخیر سکته فروش دارند و به نحوی شده که یک کتاب ۵۰۰
صفحه ای برای تیراژ باالتر سرمایه زیادی الزم دارد.
اعطای گواهی درجه یک هنری به سعید بیابانکی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی به سعید بیابانکی
گواهــی درجه یک هنــری اعطا کرد .شــورای
ارزشیابی هنرمندان ،نویسندگان و شاعران کشور
در جلســه ۴۸۲خود که در تاریخ ۱۳/۵/۱۴۰۰
تشکیل شــد به اثار ســعید بیابانکی گواهینامه
درجه یک اعطا کرد .در معرفی این شــاعر عنوان
شده است :ســعید بیابانکی متولد چهارم مهرماه
۱۳۴۷و زادگاه او خمینی شــهر (ســده) از توابع
استان اصفهان اســت .او فارغ التحصیل مهندسی
کامپیوتر از دانشــگاه اصفهان بوده اســت و بالغ
بر ســه دهه در حوزه شــعر و ادبیــات فعالیت
جدی دارد .پیش تر هم دانشــگاه اصفهان به این
دانش اموخته خود نشــان درجه یک طالیی اعطا
کرده بود .بیابانکی برگزیده دوره دوم جشــنواره
شــعر فجر بوده و هشت سال هم در شورای شعر
وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی عضویت داشته
اســت« .ردپایی بر برف» (سوره مهر)« ،نیمی از
خورشید» (همســایه)« ،سنگچین» (سوره مهر)،
«نــه ترنجی نه انــاری» (نقش مانــا)« ،نامه های
کوفی» (ســوره مهر)« ،جامه دران» (فصل پنجم)،
«یلدا» (ســوره مهر)« ،لبخندهای مستند» (سوره
مهر)« ،هی شــعر تــر انگیزد» (ســپیده باوران)،
«سکته ملیح» (شهرستان ادب)« ،چقدر پنجره»
(شهرســتان ادب)« ،ضدحاالت» (مروارید)« ،پنج
داســتان از شــاهنامه» (ســوره مهر)« ،سجده بر
محراب» (امیرکبیر)« ،هزار دست دعا» (امیرکبیر)
و «تن پوش بی استین» (امیرکبیر) از جمله اثار او
هستند .سعید بیابانکی در حوزه کارشناسی ادبی
هم در صدا و سیما برنامه نقد شعر را سال های ۹۴
و ۹۵در شبکه چهار و راه شب رادیو ایران را از سال
۱۳۹۸در کارنامه خود دارد .همچین یک دوره دبیر
علمی جشنواره شــعر فجر و دو دوره دبیر علمی
جشنواره شعر و داستان جوان سوره بوده است.
بیوک میرزایی:
در فیلم ها صاحب قصرم و در واقعیت مستاجر!
بیوک میرزایی از بی توجهی مســووالن نســبت به شرایط
معیشــتی هنرمندان گله کرد .این بازیگر پیشکسوت گفت:
دنیای هنر دنیای وســیعی اســت و فعال عرصه هنر سینما
بایــد طوری ایفای نقش کند کــه در ذهن مخاطب ماندگار
شــود و این باورپذیری به بازیگر قوت قلب می دهد .او افزود:
اگر بتوانم در عرصه هنر طوری اثرگذار باشم که بیننده نقشم
را بــاور کند و بپذیرد ان وقت اســت که می توانم بگویم به
اهداف و ارزویم رسیده ام .میرزایی ضمن قدردانی از مردم که
همیشــه نسبت به هنرمندان ادای دین کرده و به انان لطف
داشــتند ،گفت :ما قدردان مردم هستیم و از مردم انتظاری
نداریم اما مســئوالن حوزه هنر نســبت به بازیگران وظایفی
دارند کــه باید به ان عمــل کنند .میرزایی بــا بیان اینکه
خواســته ما غیرمعقوالنه نیســت ،بیان کرد :مسئوالن باید
به مشــکالت ما توجه کنند؛ چرا که عدم توجه به مشکالت
هنرمندان مانع تحقق اهداف شــان می شود .وی که در ویژه
برنامه «ســام تهران» حاضر شــده بود ،با ابراز گله مندی از
اینکه پس از ۴۰ســال فعالیــت در عرصه هنر هنوز صاحب
مسکن نشــده اســت ،ادامه داد :من پس از ۴دهه فعالیت
هنــوز خانه نــدارم؛ در حالی که در فیلم هــا صاحب ویال و
قصر هســتم اما در واقعیت این طور نیســت و با سه شیفت
کار هنوز مســتاجرم .این بازیگر عرصــه تئاتر و تلویزیون به
دیداری که پیشکســوتان عرصه هنر با مقام معظم رهبری
داشــتند اشــاره کرد و گفت :در دیدار مذکور وقتی رهبری
متوجه شــدند بنده مســکن ندارم فرمودند مشکل مسکن
بیوک میرزایی حل شــود اما این امر توسط مسئوالن ذیربط
محقق نشــد .میرزایی در بخش دیگری از ســخنان خود به
ضرورت سالمت بازیگران اشاره و تصریح کرد :در دنیای هنر،
بازیگر باید سالمت باشد و از سالمت جسم و جان برخوردار
باشــد و در غیر این صورت نمی توانــد ایفای نقش کند .وی
درباره تغییر ظاهری محسوس خود گفت :در سریال «جشن
ســر برون» ایفای نقش می کرده که به طور اتفاقی از اســب
اویزان می شــود و این حادثه ریاضت و ناخوشــی وی را به
همراه داشــت .این بازیگر با بیان اینکه محتوای این سریال،
تاریخی و درام عاشــقانه اســت ،ادامــه داد :در بخش دوم
ســریال روزگار جوانی نیز نقش «عباس اقا» را بازی می کنم
که از روی دلســوزی ویالیی را در اختیار دانشــجویان قرار
می دهد .میرزایــی در پایان صحبت هایش از خنداندن مردم
به عنوان دغدغه همیشگی بازیگران یاد کرد و افزود :پشتکار
و پویایی بازیگران باعث ماندگاری انها می شــود و همچنین
کار فرهنگی بســیار مهم است و جامعه بدون فرهنگ و هنر
فقیر خواهد ماند.
«جنایت بی دقت» بهترین فیلم جشنواره برزیل شد
«جنایــت بی دقت» به کارگردانی شــهرام مکــری جایزه
بهتریــن فیلم بخش نگاه نو را از جشــنواره «اوالر» برزیل
دریافت کرد.
فیلــم جنایــت بی دقت بــه کارگردانی شــهرام مکری و
تهیه کنندگــی نــگار اســکندرفر موفق شــد در اختتامیه
جشــنواره اوالر در برزیل جایزه بهتریــن فیلم را از بخش
مسابقه نگاه نو این جشنواره دریافت کند.
این جشــنواره از ۱۵تا ۲۲مهر برگزار شد و تمرکز اصلی
ان بر فیلم های با خالقیت های ســاختاری بود .انا ســوزا
رییس هیات داوران که از مدیران جشنواره ساندنس است،
ی هایی دانســت که در
جنایت بی دقت را دارای تمام ویژگ
این جشنواره به دنبال ان بوده اند.
ویژگی هایی مثل رادیکالیســم جســورانه برای رسیدن به
زیبایی شناســی جدید در ســینما .جنایت بی دقت پیش از
این نیز جوایز دیگری از جشنواره های مختلف از جمله ونیز
و شیکاگو دریافت کرده بود.
این فیلم از محصوالت موسسه هنری کارنامه است و پخش
و توزیع بین المللی ان را نســرین میرشب از کمپانی دریم
لب برعهده دارد .بابک کریمی ،محمد ساربان ،عادل یراقی،
فریبا کامران ،بهزاد دورانی ،ســیاوش چراغی پور ،ابوالفضل
کاهانی ،راضیه منصوری و االهه بخشــی بازیگران جنایت
بی دقت هســتند .این فیلم مضمونی مرتبط با سینما دارد
و درباره تماشاگرانی اســت که قبل از شروع اکران فیلمی
در سینما درباره ان حرف می زنند و با شروع ماجرا بر پرده
سینما ،داستان انها و قصه فیلم با هم یکی می شود.
از دیگر بازیگران جنایت بی دقت می توان به معصومه بیگی،
گلنــوش قهرمانی ،محمــد ربانی ،محمــود بهرازنیا ،میثم
دامن زه ،اریا تقی پوریان ،مینــا درودیان ،حامد محمودی،
صدف عمویی ،کیانا منتجبی ،ســعید نادری ،محمدحسین
محمدیان ،امیر شــاملو ،محمدرضا جنگی ،محمدحســین
قشمی ،داوود بنی اســد ،رضا اسدی ،امین قلی پور ،سوگند
علی ولی اهلل ،یسنا رزمی ،ایهان شایگان اشاره کرد. صفحه 2
گفتگوی «هنرمند» با «امیر جوشقانی» مجری و گویندۀ با سابقۀ دوبالژ:
نزولسطحسلیقۀمخاطبانیکاسیبجدیبرایرسانهاست
تغییرات تازۀ مشهود در مدیریت نهادهای مهم و تاثیرگزاری مثل وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی ،سازمان سینمایی و هم چنین سازمان صدا و سیما ،ما را بر ان داشت تا نظرات
یکی از پیشکسوتان عرصۀ فرهنگ و هنر و به ویژه هنرهای ارزشمند دوبالژ ،گویندگی،
بازیگری و اجرای برنامه های مختلف رادیو و تلویزیون را جویا شویم و از نگاه ایشان ،افق
پیش روی نهادهای یاد شده را بررسی ،ارزیابی و واکاوی کنیم .ان چه پیشکش حضور
می شود ،گفتگوی خبرنگار رادیو و تلویزیون هنرمند با «امیر جوشقانی» است که امید
ان داریم مورد توجه و رضایت شما مخاطبان ارزشمند قرار بگیرد.
امیر جوشــقانی ،هنرمند بازیگر ،مجری و گویندۀ دوبالژ ،در گفتگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون
روزنامۀ هنرمند ،بااشاره به این امر که صحبت کردن پیرامون انتصاب افراد و سکاندارانی که فرمان
هدایت یک وزارتخانه ،یک نهاد و یا یک رســانه را در دســت می گیرند ،کار ســاده ای نیســت،
گفت :این امر بدان دلیل اســت که هر انتصاب یا انتخاب جدیدی و یا هر مدیری که پشت میز
جدید در ریاســت جدید و یا یک مجموعۀ جدید وارد می شود ،سعی می کند تا با گفتن کلمات،
جمــات و یا عبارات زیبا و تاثیرگــزار در همین اغاز کار ،خود و برنامه های خویش را به نحوی
به مردم معرفی کند که هم مخاطبان اصلی سخنانشــان و هم کارکنان ،زیرمجموعه های موجود
و ذی نفعان این حوزه ها بتوانند با چشــم اندازی مثبت ایندۀ ان مجموعه را پیش چشم خویش
ترسیم کنند .وی که پس از مدت ها دوری از عرصۀ دوبالژ به این هنر بازگشته است ،در ادامه ،با
اشاره به این موضوع که با تغییر دولت و روی کار امدن وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسالمی و به
تبع ان ،انتصاب جناب اقای خزاعی به ســمت ریاست سازمان امور سینمائی و سمعی و بصری،
که به طور خالصه ان را ســازمان ســینمائی می نامیم ،تقریباً با تغییرات با رسانۀ ملی مصادف
شــده اســت ،افزود :در این زمان ،جناب اقای دکتر پیمان جبلی هم به جای اقای علی عسگری
سکان دار رسانۀ ملی شدند.
تعامل میان متولیان فرهنگ و هنرمندان به نتایجی فاخر منجر شده است
این مجری با ســابقۀ صدا و ســیما که از اوایل دهۀ هفتاد اجرا و بازیگری در رادیو را اغاز کرده
اســت ،اضافه کرد :ما مدیران رســانه ملی یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی و متولیان فرهنگی
کشور خطاب قرار می دهیم و می گوییم همیشه تعامل میان انها و هنرمندان ،که تولید محتوای
غنی فرهنگی با ایشان است ،ثمر بخش بوده و منجر به نتایجی فاخر گردیده است.
جوشقانی ،که اخیرا ً در سریال «دیدن» به جای «تام میسون» در نقش «لرد هارلن» به گویندگی
پرداخته اســت ،در همین راســتا ،ادامه داد :به عنوان مثال حمایت از هنرمندان فعال در عرصه
گویندگی فیلم و سریال ،فصل مشترک انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم و واحد دوبالژ
ســیما ،بسیار حیاتی و حائز اهمیت است ،چرا که هنرمندان این عرصه بخشی از گنجینۀ بسیار
با ارزشی به نام فرهنگ هستند .وی ،با تاکید بر این مفهوم که چالش های مهمی در پیش روی
ما قرار دارد و از ســوی دیگر نیز ،امروز انسان می تواند دشواری ها و دست اندازهای فراوانی برای
مدیرانی که سکاندار حوزه های فرهنگی کشور می شوند ،مشاهده کند ،تصریح کرد :تصور می کنم
یکی از مســائلی که باید به ان تاکید فراوان داشت ،این است که در پلۀ نخست بیائیم و ببینیم
دغدغه های هنرمندانی که تمام تمرکز خود را برای تولید اثار فاخر فرهنگی و هنری با ســطح
کیفی بســیار باال جمع کرده اند ،چیست که دوســتان ما در سازمان سینمائی وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی و رسانۀ ملی باید ان را در اولویت قرار بدهند ،یعنی هر مسئول جدیدی که پشت
میز ریاســت در جائی به عنوان تصمیم گیرندۀ اصلی ان نهاد قرار می گیرد و مستقر می شود ،به
نظر من باید ذره بین خود را حتماً روی این نقاط متمرکز کند که چه اتفاقات و چه دغدغه هایی
موجب می شــود که هنرمند به جای تمرکز بر روی تولید اثار کیفی فاخر و با سطح کیفی باال،
با حواشــی ناخواسته ای گرفتار شــود و با چیزهایی دست و پنجه نرم کند که ان تمرکز را دچار
اختالل کند و مختل کردن ان ها ،به وجود امدن مشکالتی را در پی دارد که همۀ ارکان اصلی
فرهنگ ما هدف قرار می گیرند و از ناحیۀ همین مشکالت به وجود امده دچار اسیب می شوند.
نزول سطح سلیقۀ مخاطبان یک اسیب جدی برای رسانه است
مجری برنامه های زنده صبحگاهی در شــبکه های مختلف تلویزیــون مانند «صبح بخیر ایران»
شبکه یک« ،ســام تهران» شــبکه پنج« ،تصویر زندگی» ً «خونه زندگی» شبکه دو و «سالم
صبح بخیر» شــبکه جهانی جام جم ،با تاکید بر این مفهوم که یکی از این اســیب های جدی،
نزول سطح ســلیقه مخاطب است ،افزود :این مهم می تواند تهدیدی جدی برای اینده سینما و
تلویزیون و چشــم انداز انها باشد .این گویندۀ باسابقۀ دوبالژ که به تازگی در سریال «پاشنه ها»
جای «اســتفن امل» در نقش «جک اســپید» به گویندگی پرداخته اســت ،در همین راستا،
برگرداندن اعتماد دوباره از ســوی مردم به این رســانه و نشــان دادن اقبال به تولیدات فاخر
فرهنگی را که در داخل کشور تولید می شود ،از مهم ترین ضروریات پیش روی دست اندرکاران
حوزۀ فرهنگ برشــمرده که می بایســت برای ان پیش بینی و تدبیر داشته باشند ،ادامه داد :در
این مســیر ،مدیران فرهنگی می بایست مواردی را که پیش از این ،توسط مدیران فرهنگی وقت
بی تدبیری صورت گرفته ،مد نظر قرار بدهند و لحاظ کنند و ببینند که این رفتارها چه به صورت
مادی و چه به صورت معنوی ،چه هزینه های گزافی بر دوش کشــور گذاشــتند .مجری برنامه
های «ســام تهران»« ،خیابان جام جم»« ،همراه ایرانیان»« ،چشم انداز» و «تصویر زندگی» در
ادامه ،با اشــاره به این مفهوم که اقای جبلی در صحبت های خودشــان از تکریم بازنشستگان،
پیشکســوتان و حفظ سرمایه های انسانی ســازمان صحبت کردند و این حرفی بسیار زیباست،
اظهار داشــت :این موضوع به این شــرط که ما در حوزۀ عمل نیز ببینیم که سرمایه های انسانی
ســازمان به ویژه در حوزه های برنامه سازی حفظ شوند ،چرا که این عزیزان کوله باری از تجربه
را به همراه دارند و متاســفانه می بینیم که بسیاری از این عزیزان ،بر اساس یک سلیقۀ شخصی
در یک شبکۀ تلویزیونی ،نظر و رای میلیون ها بینندۀ یک برنامۀ تلویزیونی نادیده گرفته می شود
و نظــر و تــرازی به میان می اید که فقط خاص یک نفر ،یک صنف و یا یک قشــر محدود و به
خصوص است.
رسانۀ ملی باید در خدمت همۀ سلیقه ها باشد
وی بر اســاس صحبت های رئیس جدید سازمان صداوسیما ،این رسانه را در دورۀ جدید هویت
محور و عدالت گستر برشمرده و بااذعان به این امرکه این واژه ها بدان معناست که رسانۀ ملی باید
همه جوره در خدمت همۀ مردم با همۀ ســایق گوناگونی که دارند باشــد و نه فقط در خدمت
یک قشــر و یا یک طیف خاص ،تصریح کرد :این که باید در خدمت ان ها باشد یک بحث است
و مطلب دیگر این اســت که ما متاســفانه در دوره های گذشته شــاهد این موضوع بوده ایم که
این رسانه نه تنها در خدمت همۀ مردم و سالیق گوناگون ان ها نبوده است ،بلکه همین قشر یا
طیف خاص برای عدۀ کثیری که در جامعه مخاطب تلویزیون هستند ،تصمیم گیری می کنند.
جوشقانی ،بااشاره به این امر که این تصمیم گیری های شخصی موجب می شود که ریزش مخاطب
داشــته باشیم ،خاطر نشــان کرد :اگر می گوئیم حفظ سرمایه های انسانی منظورمان این نیست
که اگر مدیری با هشــتاد ســال همچنان مشغول به فعالیت اســت ،ایشان همچنان کار خود را
ادامه بدهند و یا سکاندار بشوند ،بلکه باید پذیرفت که امدن نیروهای جوان با حفظ سرمایه های
انسانی پیشین در تضاد نیستند و در عین این که باید استفاده از جوانان در حوزه های مدیریتی
را مد نظر داشت ،شکل و شیوۀ صحیح ان را نیز نباید فراموش کرد.
رقبای رسانه ای روی نقاط ضعف دست می گذارند
این گویندۀ با ســابقۀ دوبالژ ،با اشــاره به این مفهوم که اگر ما بخواهیم در حوزۀ برنامه سازی
افــراد متخصص را به راحتی کنار بگذاریم و نادیده بگیریم و یا در حوزۀ ســینما اگر بخواهیم
فیلمسازان فاخر و بزرگ این مملکت را که سال های سال همۀ کسانی که در این حوزه دستی
بر اتش دارند و سرمایه های انسانی و فرهنگی ما هستند ،بزرگی و قدرت ان ها را در تولید اثار
کم نظیر مثل اقایان بیضائی و تقوایی ،تایید کرده اند ،کنار بگذاریم ،نادیده بگیریم و از دست
بدهیم ،طبعاً مخاطبی برای ما نخواهد ماند ،یاداور شد :اگر هر یک از رقبای رسانه ای بخواهند
برای خودشان بیننده ای کســب کنند ،حتماً روی این نقطه ضعف ها دست می گذارند و برای
3
یکشنبــــــــه 25مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1532
www.honarmandonline.ir
رادیوولتوییزون
RADIO&TV
گزارش
نقد
یک نامه صنفی خطاب به
رئیس جمهور درباره وی اودی ها
خودشان بینندگانی خاص فراهم می اورند.
قدرشناسی از هنرمندان پاشیدن بذر امید در سرزمین فرهنگ است
مجری برنامه های بازیگر برنامه های مختلفی از جمله «با طراوت» « ،النه شــیطان» « ،خشت
خام» و «جادوی مهتاب» با تاکید بر این مفهوم که قدرشناســی از هنرمندان ارزشــمند سینما
و تلویزیون نیز باید به عنوان یکی از مهم ترین مســائل پیش روی مدیران ســازمان باشد ،گفت:
قدرشناســی از هنرمندان پیشکســوت ،پاشیدن بذر امید در ســرزمین فرهنگ ماست ،چرا که
هنرمندان ثمرۀ درخت بســیار با قدمت فرهنگ این مملکت هســتند و نمی توان ان ها را ندیده
گرفــت ،نمی توان این ثمرات را باالی درخت رها کرد ،یا خــدای ناکرده با بی توجهی به انان،
رفتاری رقم زد که این ثمره ها به زمین بیفتند و در نهایت دچار نابودی بشوند.
باید از شعار دادن در حوزۀ فرهنگی پرهیز کنیم
جوشقانی ،بااشــاره به این که اگر فکر می کنیم که می توانیم مقابل خواست عزیزانی که در تالش
هســتند که برای ما کار کنند ،با ســلیقۀ شخصی بایستیم ،مرتکب اشــتباه شده ایم و همۀ ما
نســبت به این قضیه مسئول هســتیم ،افزود :در این روزگار می بایست مد نظر داشته باشیم که
باید از شــعار دادن در حوزۀ فرهنگی پرهیز کنیم و عمل را مد نظر خویش قرار دهیم .وی در
همین راســتا عمل کردن به دســتورات مدیران جدیدی را که به تازگی در ســازمانی روی کار
می ایند ،فرایندی زمان بر دانســته و بر همین اســاس ،ادامه داد :باید ببینیم که ایا از دستوری
که روی کاغذ نوشــته می شود ،تا رسیدن به واقعیت و دیدن ثمرات خوب ان دستور و رسیدن
ان به میدان عمل ،پیگیری ها برای عملیاتی شــدن انها نیز صورت می گیرد یا خیر .این گویندۀ
با سابقۀ دوبالژ ،ضمن تاکید بر این امر که در بررسی نابسامانی ها در حوزه های مختلف فرهنگی
می بایســت مســائل متعددی را واکاوی کرده و اسیب شناسی کرد ،اظهار داشت :دربارۀ نکته ای
که پیرامون نابســامانی در حوزۀ دوبالژ فیلم ها گفتم ،احســاس می کنم که خانۀ سینما ،وزارت
فرهنگ و ارشــاد اســامی و همۀ متولیان فرهنگی و دوستان ما در رسانۀ ملی می بایست نقش
مهم انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم را مد نظر داشته باشند و باید پذیرفت که نادیده
گرفتن رســالت مهم انجمن گویندگان فیلم ،باعث می شــود که اثرات مخرب و تاثیرات منفی
فرهنگی به وجود بیاید که این اســیب فراگیر اســت و اپیدمی تاثیرات ان میتواند واقعاً جبران
ناپذیر باشد و در علم مدیریت مسئولیت در کنار اختیارات تعریف می شود و ما باید متوجه این
موضوع باشیم که ابتدا باید حمایتهای جدی (معنوی و مادی) صورت بگیرد و بعد انتظار داشت
اتفاق های سازنده در حوزه فرهنگ و هنر رخ دهد .جوشقانی با طرح این پرسش که ایا فعالیت
تمام کسانی که به روش های گوناگون مبادرت به دوبله فیلم ،توزیع و پخش ان از طرق گوناگون
می کنند ،زیر نظر انجمن گویندگان اســت و اساســا ایا انسجامی در این امر وجود دارد ،تصریح
کرد :از ســوی دیگر نقد و بررسی کیفی اثار دوبله شده یکی از مواردی است که اعضای محترم
و پیشکســوت حاضر در کمیته فنی انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم صالحیت انجام
ان را دارند ،اما در شــرایط فعلی ،باید پرسید چقدر این اتفاق رخ می دهد و اینجاست که بحث
تفویض این اختیارات و حمایتهای قانونی از سوی مسئوالن فرهنگی ،میتواند گره گشا باشد.
انجمن گویندگان همیشه از ورود استعدادهای جوان استقبال می کند
مجری برنامۀ «ســاعت به وقت عاشقی» با اشاره به این نکته که امروز عالقمندان به هنر دوبله،
می بایست یقین داشته باشند که انجمن گویندگان همیشه از ورود استعدادهای جوان استقبال
می کند ،تصریح کرد :باید توجه داشــت که این امر مانند هر شغل دیگری مقدماتی میخواهد و
می بایســت صالحیت عالقه مندان برای ورود به این عرصه توسط اساتید انجمن گویندگان مورد
تایید قرار بگیرد ،و بعد با اموزش های الزم و طی مسیر درست و رسمی ،راه ورودشان به عرصه
گویندگی به صورت قانونی هموار گردد .جوشــقانی بــا تاکید بر این نکته که با کمی دقت نظر
متوجه خواهیم شد مجموعهای که باید از یک مدیر دوبالژ و یا هر کسی که مسئولیتی در فیلمها
و ســریالهای دوبله شده دارد ،از ترجمه گرفته تا دیگر اعضای مجموعه ،در مورد کیفیت کارش
توضیحی بخواهد و از ســوی دیگر انها هم بتوانند از کارهایشــان دفاع کنند ،انجمن گویندگان
اســت ،خاطر نشان کرد :باید پرسید ایا فعالیت تمام کسانی که به روشهای گوناگون مبادرت به
دوبله فیلم و توزیع و پخش انها از طرق گوناگون می کنند زیر نظر این انجمن اســت و اساســا
ایا انســجامی در این امر وجود دارد و از ســوی دیگر نقد و بررسی کیفی اثار دوبله شده یکی از
مواردی است که اعضا محترم و پیشکسوت حاضر در کمیته فنی انجمن گویندگان و سرپرستان
گفتار فیلم صالحیت انجام ان را دارند ،ولی چقدر این اتفاق میافتد و اینجاست که بحث تفویض
این اختیارات و حمایتهای قانونی از سوی مسئوالن فرهنگی ،میتواند گره گشا باشد.
نظارت در دوبالژ مستلزم وجود انسجام است
وی نظارت در دوبالژ را مســتلزم وجود انسجام در این حوزه دانسته و با تاکید بر این مفهوم که
کسانی که به طرق مختلف گویندگی فیلم می کنند ،باید بدانند که یک انجمن که زیر مجموعۀ
خانۀ ســینمای وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی اســت ،بابت کیفیت پائین یک اثر دوبله شده،
ان ها را مورد بازخواســت قرار خواهد داد ،افزود :به همین عنــوان ،اگر خود انجمن گویندگان
اموزش گویندگانی را که وارد انجمن صنفی سراســری گویندگان می شــوند ،بر عهده بگیرد و
دوره های اموزشــی و کالس های ان ها در انجمن تشکیل شود ،برای ان ها پروندۀ هنری تشکیل
بدهد و ســابقۀ ان ها را ببیند و از ســوی دیگر ،اگر ورود ان ها به این حرفه تا این اندازه سطحی
نباشد و مانند استخدام در هر نهاد دیگری برای رود به این عرصه نیز مدارکی هم چون مدارک
تحصیلی یا سوء پیشینه از انان دریافت شود ،صالحیت انان توسط انجمن گویندگان مورد تایید
قرار بگیرد ،می توان انتظار داشــت که این افراد بر حســب طی این مسیر می توانند به مقامات
باالتر پاســخگو باشند و این بدان معناست که اختیاراتی باید در این زمینه وجود داشته باشد تا
انتظار بهبود در کیفیت کارها را داشت .این گویندۀ دوبالژ با تاکید بر این که این روند می تواند
ســاختاری ایجاد کند تا اثاری که برای دوبله به هنرمندان انجمن سپرده می شوند ،دچار اسیب
نشــوند ،ادامــه داد :هنرمندان حتماً از متولیان امور فرهنگی در کشــور مثل وزارت فرهنگی و
ارشــاد اسالمی ،وزارت کار رفاه و تامین اجتماعی ،ســازمان صدا وسیما ،سازمان امور سینمایی
و دیگر نهادهای مشــابه ،تکریم ،قدرشناســی و حمایت می خواهند و من تصور می کنم که هر
اندازه این حمایت ها بیشــتر باشند می توان انتظار کیفیت باال برای تولید اثار فاخر و ارزشمندتر
را از هنرمندان مطالبه کرد ،در غیر این صورت اگر این تعامل ســازنده وجود نداشته باشد تصور
نمی کنم که کســی ملزم به پاسخگویی به نهادی باشد که هیچ حمایتی از او نمی کند ،حال ان
که این حمایتها باید در میدان عمل دیده شوند و دیگر نمی شود به یک سری قوانین بی اثر که
روی کاغذ نوشته شده باشند دلخوش کرد.
هیئت مدیره انجمن صنفی شــرکت های ویدئویی انالین در نامه ای خطاب به
حجت االسالم سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور نامه ای را منتشر کردند .در این
نامه امده است« :به نام خدا؛ ریاست محترم شورای عالی فضای مجازی جناب
اقای دکتر سیدابراهیم رئیسی با سالم و احترام نیک مستحضرید که جمهوری
اسالمی ایران جزو معدود کشورهایی است که صاحب امکان نمایش برخط با اتکا
بر تولیدات داخلی در حوزه های مختلف نمایشی و غیرنمایشی است که در طول
مقاطع اخیر و به ویژه در دو سال گذشته بازار قابل توجهی به خود اختصاص داده
است،بهگونه ایکهبهگواهبرخیمطالعاتونظرسنجی هاتوانستهبااقبالگسترده
مخاطبین مواجه شود و از سوی دیگر به شکل قابل توجهی از بینندگان برنامه های
ماهواره ای بکاهد .همچنین با شروع این صنعت در ایران میزان قابل توجهی از
سهم ترافیک اینترنت کشور به محتوای داخلی اختصاص پیدا کرده است .امروز
فعاالن این صنعت که همگی شرکت های دانش بنیان هستند توانسته اند با توسعه
پلتفرم های خود و سرمایه گذاری جدی در تولید محتوا و نیروی انسانی جوان،
متخصص و متعهد در عرصه تولید نرم افزار و همچنین تولید محتوا ،مانع خروج
نیروهای متخصص از کشــور از یک طرف و از طرفی افزایش تولید اثار نمایش
خانگی در همه ژانرها و برای همه سالیق شوند .نتیجه این اقدامات اشتغال زایی
بیش از ۱۰هزار نفر در ماه در عرصه تولید محتوا و نیروهای دانشگاهی و متخصص
و مهمتر از ان ایجاد امید و انگیزه در فعاالن این صنعت شده است .اما بعد؛ در طی
چند سال اخیر و متاسفانه برمبنای درک ناصحیح از اداره این پدیده نوظهور که به
سرعت در مسیر رشد قرار گرفته یک دعوای بیشتر سیاسی و کمی هم فرهنگی
بر سر تصاحب صدور مجوز فعالیت پلتفرم های نمایش خانگی و محصوالت انها
نیز شکل گرفته است .پلتفرم ها نیز سردرگم بین اظهارنظرهای عجیب نهادهای
دولتی و حاکمیتی روزهای بسیار سختی را می گذرانند .دو نهادی که هرکدام به
دلیلی خود را متولی امر دانسته یا می دانند یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
و سازمان صداوسیما با سوابق رویارویی در طول چند دهه ،این بار عرصه جدیدی
برای هماوردی یافتند .غافل از اینکه ســرمایه و نیروی انسانی که عمدتاً جوان
هستند ،تاب اوری این حجم از نادیده گرفته شدن و اختالفات سیاسی را نداشته
و نیازمند توجه بیش از پیش نهادهای متولی صنعت نمایش بر خط اســت .ما
همواره به تنظیم گری در این عرصه اعتقاد داشــته و داریم و ان را برای خود و
کشور نیز سودمند می دانیم .اما محدودیت ها و رفتارهای اعمال شده یکسال اخیر
توسط صدا و سیما ،چنان فضای کسب و کار و فعالیت پلتفرم ها را مخدوش و
با تنش مواجه کرده است که در خوشبینانه ترین حالت دیگر امکان اعتماد به
گفتار ،اقوال و تصمیمات مجموعه های ذیربط برای رونق و حمایت از پلتفرم های
VODرا نمی توان باور کرد .این در حالی است که نهاد تنظیم گر که اصالتاً باید
بی طرف باشد ،به دنبال بسط اقتدار خود در این عرصه است و هم اکنون به عنوان
رقیبی که از قضا خود را تنظیم گر هم می داند اوضاع را بسیار پیچیده کرده است.
در همین میان در واپسین روزهای مدیریت رئیس پیشین صدا و سیما عالوه بر
حضور چند نهاد تنظیم گر ،شوراهای جدیدی نیز راه اندازی شد .که این شوراها نیز
وظیفه نظارت بیشتر بر تولیدات پلتفرم ها و اعطای مجوز تولید به انها را عهده دار
شده است .در مسیر غیر اصولی اخیر مجموعه های ذیربط سازمان صدا و سیما
با ادبیاتی مغایر با عملکرد واقعی شان سعی در گسترش ممیزی هایی که حاصل
نگاه اشتباه به جامعه ایرانی است و هر از گاهی سامانه ای جدید مثل مورد اخیر
موسوم به «الماس» را برای کنترل بیشتر و بیشتر راه اندازی می کنند .سامانه هایی
که در ســازمان متبوعشان نه تجربه شده و نه بر ان مسلطند .نتیجه این رفتار
بالتکلیفی و برخوردهای کام ً
ال ســلیقه ای در همه ابعاد است ،و این یعنی بازی
کردن با سرمایه های بخش خصوصی و نیروی انسانی که سرمایه کشور است و روز
به روز ناامیدتر می شود .بی شک جذب سالیق متنوع و متکثر ملت ایران در سپهر
فیلم ،ســریال و سرگرمی در گرو قبول و احترام به سالیق گوناگون و با رویکرد
حاکمیت قوانین موضوعه ،میسر و ممکن است .که این امر با توجه به تولیدات
با کیفیت و عرضه با کیفیت ان در پلتفرم های VODتوانسته است میزان قابل
توجهی از مخاطبین شبکه های ماهواره ای را بکاهد و مردم را به محتوای فرهنگی و
هنری کشور و تماشای ان از پلتفرم های داخلی سوق دهد .از طرفی مدیران وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی هم سیاست یکی به نعل یکی به میخ را پیشه کردند،
نه در هیبت متولی ظاهر شدند و نه ان را کام ً
ال رها کردند و روز به روز از وظیفه
ذاتی خود فاصله گرفتند و اساساً متوجه دوره جدیدی که عرصه صوت و تصویر
در جهان وارد ان شده است نشدند و در قالب قدیمی خود ماندند.
جناب اقای دکتر رئیسی :هم اکنون ماهانه بالغ بر ۱۰هزار نفر به شکل مستقیم
و غیرمستقیم با محتوای نمایشی و غیرنمایشی پلتفرم ها درگیر فعالیت بوده اند
که مزید استحضار معروض می دارد حدود نیمی از این تعداد از اعضای حرفه ای
صنوف سینمایی و دست اندرکاران سریال سازی بوده اند و این درست در زمانی
محقق شد که به دلیل شرایط بیماری کرونا سینماها عمدتاً در تعطیلی و یا تعلیق
به سر می بردند .پلتفرم ها برای سال ۱۴۰۰چیزی نزدیک به دوهزار میلیارد تومان
سرمایه گذاری در بخش تولید را در برنامه شان داشته اند و این گردش مالی بدون
مقدر این است که اگر بنا
اتکاء به منابع دولتی بوده است .در حال حاضر سوال ّ
باشد صدا و سیما متولی حوزه صوت و تصویر فراگیر باشد ،ایا طبیعی است که
خود اقلیمش را برمبنای واژه تفسیر برانگیز و فارغ از بقیه جریان های حاکمیتی
مشخص کند؟ در حال حاضر طبق مطالعات بین المللی نزدیک به ۸۰درصد
مصرف پهنای باند در جهان در سال ۲۰۲۰حوزه صوت و تصویر (ویدیوها ،گیم ها،
)...و احتماالً این سهم در ایران نیز به ۸۰درصد خواهد رسید ،پس اگر قرار باشد
تنظیم گری این ۸۰درصد توسط سازمان صدا و سیما صورت پذیرد ،ایا سهم
مرکز ملی فضای مجازی که نهاد عالی و باالدستی صنعت است با تمام تاکیدات
مقام معظم رهبری ۲۰درصد باقیمانده است ،که از قضا ربطی به حوزه صوت و
تصویر ندارد؟ ایا وقت ان نرسیده که برای پایان دادن به این هرج و مرج ،تعریف
درست و جامعی از تنظیم گری ارائه شود؟
انجمن صنفی شــرکت های VODدر طول مقاطع اخیر تالش نموده اســت
نهادهای تنظیم گر را مجاب به مشورت و نظرخواهی مطابق با قانون انجمن ها
نماید .اما متاسفانه حضور انجمن و اعضایش در این جلسات بیشتر نمایشی بوده و
تصمیمات اتخاذ شده در این صنعت عمدتاً بدون مشورت و بدون در نظر گرفتن
مشاوره های تخصصی این انجمن صورت پذیرفته است .انجمن VODتنها نهاد
تخصصی کشــور است که با حضور همه فعاالن عرصه نمایش بر خط VOD
تشکیل شده است.
لذا با عنایت به شرایطی که خالصه ای از ان ذکر شد ،مصرانه تقاضا داریم در
راستای تحقق شعار سال ۱۴۰۰که به نام تولید ،پشتیبانی و مانع زدایی نام
گذاری شــده است مقرر فرمایید موضوع به شکل جدی و فوری و با استفاده
از نظرات و دغدغه های فعاالن این عرصه در انجمن VODمورد بررسی قرار
گرفته و شرایطی فراهم شود تا شبکه نمایش خانگی بیش از پیش در کنار
خانواده های ایرانی و تولیدات کشورمان مانند دیگر کشورها سفیر فرهنگی در
اقصا نقاط جهان باشد». صفحه 3
4
گزارش«هنرمند»ازنشسترسانه ایسی وهشتمینجشنوارهبین المللیفیلمکوتاهتهران
یکشنبــــــــه 25مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1532
سیدصادقموسوی:اسکاردرجریانسیاست هایماهست!
www.honarmandonline.ir
سینمــــا
CINEMA
اخبار
نقد
«دینامیت»
تا نوروز ۱۴۰۱روی پرده می ماند!
تهیه کننده فیلم ســینمایی «دینامیت» با اشــاره به ادامه
اســتقبال مخاطبان از فیلــم تاکید کرد اکــران این فیلم
ســینمایی تا نوروز ۱۴۰۱ادامه خواهد داشت .سیدابراهیم
عامریان تهیه کننده فیلم سینمایی «دینامیت» به کارگردانی
سیدمسعود اطیابی درباره وضعیت اکران این فیلم سینمایی
توضیح داد :هدف از اکران «دینامیت» احیای سینماها بود و
واقعاً هم این هدف محقق شد .منتی بر سر سینماداران نیست
اما علت به میدان امدن فیلم های دیگر هم انگیزه ای بود که
فروش خوب «دینامیت» برای ســایر صاحبان اثار به وجود
اورد .امیدوارم در ادامه راه به فیلم «دینامیت» بی مهری نشود
و به راحتی ان را از چرخه اکران کنار نگذارند .وی ادامه داد:
هنوز همه مخاطبان «دینامیت» این فیلم را ندیده اند و طبق
امار تا امروز تنها ۷۰۰هزار نفر موفق به تماشای فیلم شده اند.
این فیلم تا ۲میلیون مخاطب ظرفیت اکران دارد و به راحتی
می تواند این میزان مخاطب را در ســالن سینما داشته باشد.
به همین دلیل از ســینماداران می خواهم که فراموش نکنند
«دینامیت» بود که سینماها را اکران کرد و این واقعیت قابل
کتمان نیست .این تهیه کننده ســینما در پایان تاکید کرد:
فیلم «دینامیت» در سال ۱۴۰۰تنها در سالن سینما اکران
می شــود و تا نوروز ۱۴۰۱روی پرده می ماند .بعد از ان برای
ورود فیلم به شبکه نمایش خانگی تصمیم گیری خواهیم کرد.
فیلم سینمایی «دینامیت» تنها فیلمی است که این اجازه را
دارد تــا زمانی که فروش دارد روی پرده بماند و این امتیازی
بود که برای اکران فیلم در نظر گرفته شده است .انچه امروز
شاهد هســتیم ،با توجه به فروش یک و نیم میلیاردی فیلم
در هر هفته ،ان هم در شــرایط کرونایی فیلم تا نوروز ۱۴۰۱
می تواند اکرانش را ادامه دهد.
مشکالت مراسم هفتاد و نهم ادامه دارد؛
پافشاری برای برگزاری گلدن
گلوب حتی بدون پخش تلویزیونی
در حالی که قرار نیســت شبکه ان بی سی مراسم گلدن گلوب
امســال را پخش کند ،این انجمــن تقویم برنامه های منجر به
مراســم امسال را منتشــر کرد .انجمن رسانه خارجی هالیوود
( )HFPAکه مراسم گلدن گلوب را برگزار می کند قصد دارد
هفتاد و نهمین دوره این جوایز را روز نهم ژانویه میزبانی کند،
حتی اگر این مراســم به خاطر رسوایی های پیش امده پخش
تلویزیونی نداشــته باشد .این ســازمان تقویم سنتی خود را با
مهلت های تعیین شده در دسته بندی های مختلف منتشر کرد.
فیلم های نامزد شــده روز سیزدهم دسامبر معرفی می شوند و
مهلت ارسال پروژه ها برای شرکت در بخش های فیلم و تلویزیون
روز پانزدهم نوامبر به اتمام می رسد .اما این اتفاق در حالی افتاده
که سرنوشــت جوایز گلدن گلوب در ماه فوریه نامشخص شده
بود چون معلوم شد این سازمان از رویه هایی درون خود استفاده
می کند که حاکی از تبعیض است و حتی یک عضو سیاهپوست
هم ندارد .این مســئله باعث شد ســازمان مجبور به استخدام
اعضای جدید شود؛ البته شبکه ان بی سی هم که مدت ها مراسم
گلدن گلوب را پخش می کرد اعالم کرد به خاطر این رســوایی
قصد ندارد مراسم ۲۰۲۲را روی انتن ببرد .بیانیه ای که HFPA
در اعالم تقویم ســال ۲۰۲۲خود منتشر کرد هیچ اشاره ای به
پخش یا عدم پخش تلویزیونی نمی کند .یک مساله مهم دیگر
هم همراهی گروهی از نماینــدگان قدرتمند بازیگران و دیگر
چهره های صنعت سینماســت که برای اعمال تغییرات بیشتر
روی سازمان فشــار اورده اند .ان ها گفته اند اگر گلدن گلوب و
دیگر فعالیت های ســازمان با اصالحات گسترده همراه نشود،
مشتریان شان در مراسم شرکت نخواهند کرد .تام کروز در ماه
مه فشار بیشــتری روی HFPAگذاشت و به صورت عمومی
سه جایزه گلدن گلوب خود را که در دهه های هشتاد و میالدی
برده بود پس داد .کروز به خاطر «متولد چهارم جوالی» ســال
« ،۱۹۸۴جری مگوایر» ســال ۱۹۹۷و «مگنولیا» سال ۱۹۹۹
گلدن گلوب برده بود.
سید صادق موسوی در ابتدای این نشست گفت :از این فرصتی که فراهم شده می خواهم برای توضیح این
دوره و روندی که در این ۵سال به عنوان دبیر طی کردم ،استفاده کنم .شاید بتوان گفت تمام تالش خود
را کردیم سطح جشنواره را ارتقا دهیم .البته شاید کاستی هایی وجود داشته باشد اما همچنان معتقدم این
جشنواره به عنوان بهترین جشنواره فیلم کوتاه کشور معرفی می شود .وی افزود :با تالش هایی که انجام دادیم
توانستیم مستندات دوره های قبل را به اسکار ارائه دهیم و مورد تایید اکادمی قرار گیریم .البته این موضوع
را نیز باید بگویم تنها بخش جهانی جشنواره مورد تایید اسکار است که برنده جایزه بزرگ این بخش به
اسکار معرفی می شود .این موضوع ارتباطی به بخش ملی جشنواره ندارد .موسوی ادامه داد :اسکار می داند
ما در جمهوری اسالمی هستیم و ۶هزار و ۵۰۰فیلم خارجی که به ایران فرستاده شده همه ضوابط ما را
می دانند .البته نسخه اصلی فیلم ها به داوران که جز یک نفر همگی خارجی هستند نشان داده می شود اما
انچه در سالن های جمهوری اسالمی نمایش داده می شود مطابق با ضوابط جمهوری اسالمی است .دبیر
جشنواره فیلم کوتاه تهران در ادامه بیان کرد :از ۱۸سالگی کار کردم و این کار ماحصل اقداماتی بود که در
این سال ها انجام دادم تا جشنواره فیلم کوتاه تهران به حق خود برسد .چرا که پیش از این نیز این جشنواره
به عنوان مهمترین جشنواره خاورمیانه شناخته می شد .از ابتدا جوایز ما جزو جوایز خوب به شمار می اید و۵
هزار دالر جایزه بزرگ جشنواره مبلغ کمی نیست .همچنین قدمت چهار دهه ای جشنواره و موقعیت ان در
منطقه ،همه این مسائل نشان می دهد جشنواره فیلم کوتاه تهران رویداد مهمی است اما امسال برای اولین
بار در تاریخ ایران این جشنواره دروازه ای برای ورود به اسکار است .وی افزود ۱۲۷ :جشنواره مورد تایید اسکار
هستند که از این بین ۴۵جشنواره در امریکاست .در قاره اسیا تنها ۷جشنواره مورد تایید اسکار هستند و
ایران به عنوان سومین کشور مسلمان توانست چنین اتفاقی را رقم بزند .امسال برای اولین بار ما ایمیل هایی
از کارگردان های خارجی داشتیم که چرا فیلم ما در جشنواره پذیرفته نشده است .این نکته جالبی است
که جای تامل دارد .موسوی درباره مورد تایید اسکار شدن جشنواره توضیح داد :ابتدا که پرونده را به اسکار
ارائه دادیم ،به ما اعالم شد به دلیل رایگان بودن فرایند ارسال فیلم به این جشنواره ،نمی توانیم پرونده شما
را بررسی کنیم اما بعد که به انها توضیح دادیم ما به خاطر تحریم نمی توانیم دریافت مبلغ از کشورهای
دیگر داشته باشیم پرونده را مورد بررسی قرار دادند .وی ادامه داد ۶ :هزار و ۴۰۲فیلم از ۱۲۸کشور در این
جشنواره شرکت کرده اند که از کشورهای مهم جهان نیز حضور دارند .کدام رویداد ما در کشور ۱۲۸کشور
جهان در ان شرکت می کنند؟ این با این وجود است که ما میزان جوایز خود را کاهش دادیم و یک چهارم
قبل است ۱۷۷۵.فیلم در بخش های مختلف ملی فرستاده و ۱۲۵فیلم انتخاب شده که این به معنی انتخاب
۷درصد اثار است .البته در بخش داستانی تنها ۴درصد اثار انتخاب شدند .یعنی از هر ۱۰۰نفر ۹۶نفر
نسبت به انتخاب نشدن اثار اعتراض داشتند و هر کدام موضوعی را برای انتخاب نشدن خود می گویند در
صورتی که مهمترین عامل محدودیت فرصت هاست .موسوی در ادامه گفت :من می فهمم وقتی امکانات کم
است و شرایط ساخت اثار بسیار سخت شده ،سبب می شود چنین اعتراض هایی به وجود بیاید ،در صورتی
که شرایط چنین موضوعی را ایجاب می کند .همه جوان های فعال در این حوزه نیاز به دیده شدن و به ان
امید دارند .هر سال این ناراحتی به وجود خواهد امد که به خاطر محدودیت هاست .شاید ایجاد جشنواره های
دیگر یا پلتفرم هایی برای نمایش فیلم های کوتاه بتواند شرایط را بهبود بخشد .در این مدت تنها با همدلی
کردن با فیلمسازهای جوان و خود را جای انها گذاشتن توانستم توهین ها را تحمل کنم .دبیر جشنواره فیلم
کوتاه تهران در ادامه بیان کرد :قبل از هر عاملی همچون ممیزی ،پارتی بازی و ...میزان اثار فرستاده شده
و پذیرفته شده نگاه کنید .حتی اگر همه اثار شاهکار بوده باشند میزان کمی از این اثار می توانند به این
جشنواره راه پیدا کنند .وی درباره سیاست های جشنواره فیلم کوتاه تهران و انتقادها به ممیزی در ان توضیح
داد :اگر تنها یکبار فراخوان جشنواره فیلم کوتاه تهران را بخوانند بسیاری از مشکالت ما حل خواهد شد .اوال
این جشنواره را وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی برگزار می کند ،دوما ما با بودجه دولتی ان را برگزار می کنیم
و این رویداد را بخش خصوصی برگزار نمی کند .سوم ما با افتخار در ابتدای فراخوان خود اعالم کردیم چه
فیلم هایی را اولویت خود می دانیم .دست کم سه فیلم خوب دیدم که خودم نگذاشتم در جشنواره شرکت
کنند .چون موضوع انها با محورهای ما منافات داشت .به هر حال هر فیلمی که بخواهد وارد جشنواره شود
باید پروانه نمایش داشته باشد که امسال ۵فیلم نتوانستند .برخی فیلم ها نیز بعد از بازبینی مواردی را اصالح
کردند .بهترین فیلمی که در جشن مستند سینما انتخاب شده بود ،مستند «کاریز» به کارگردانی هادی
افریده بود که شورا برای این جشنواره نپذیرفت .در صورتی شخصا چنین اتفاقی را محتمل هم نمی دانستم
اما به تصمیم شورا احترام گذاشتم .موسوی همچنین در پاسخ به انتقادهایی که شورای بازبینی را یکسان
با دوره های قبل می دانستند گفت :ترکیب هیات امسال ما تکراری نبوده و این اتهام که باندی وجود دارد
که نمی گذارد دیده شوند ،کذب است .تمام تالش ما این بود که از افراد تازه برای داوری اثار انتخاب کنیم.
۷مشاور ما ،هزار و ۷۰فیلم ایرانی را دیدند و امتیازهایی به انها دادند که بین انها نظرات مختلفی وجود
داشت .بعد از ان از ۷نفر خواستیم ۱۰ ،فیلم برتر خود را انتخاب کنند .اعتراض هایی که بعد از انتخاب اثار
به وجود امد هیچ کدام از طرف سه فیلمی که خوب بودند و ما افسوس خوردیم کاش می شد انها را در
جشنواره داشته باشیم نبودند و افراد دیگری معترض بودند .به زعم من که اثار را دیدم ۳فیلم باکیفیت از
جشنواره بیرون ماند که با معیارهای ما منافات داشت اما همان افراد اعتراض نداشتند و به انتخاب جشنواره
احترام گذاشتند .ما برای بقیه اثار بر مبنای نظر ۷عضو هیات انتخاب جلو رفتیم .وی در بخش دیگری از
صحبت هایش گفت :در بخش بزرگداشت در این دوره نکوداشتی برای خانم فرشته طائرپور خواهیم داشت
که از هیات امنای این جشنواره بودند .این مدیر سینمایی درباره نامه نگاری های دو عضو ایرانی اکادمی اسکار
و شرح اتفاق های روی داده در این جشنواره گفت :هر چیزی درجه ای دارد ،وطن پرستی هم درجه ای دارد
و هر کسی در جایی از این مدار قرار می گیرد .اسکار تمام قوانین ما را می داند .اتفاقی که افتاد عجیب است.
چون اصال بخش ملی که محل سوال و تحریم و سانسور است ،مورد تایید اسکار نیست .هر کسی صاحب
اختیار است و می تواند هر چه دوست دارد به اسکار بگوید .تصورم این است که ما توانستیم به فیلم کوتاه
خدمتکنیم.
موسوی درباره اکران انالین فیلم ها هم توضیح داد :صاحبان اثار از سه ماه پیش تصمیم گرفته اند در بخش
انالین باشند یا خیر .نگرانی ها در این بخش مشخص است؛ یک فضای بیمارگونه می تواند وجود داشته باشد
که یک نفر بر اساس خصومت شخصی فیلم را ضبط و در اینترنت پخش کند و این چنین مانع ورود فیلم به
جشنواره های دیگر شود .اما به هر ترتیب امیدوارم امسال بچه ها اجازه بدهند بیشتر فیلم ها به بخش انالین
بیایند .دبیر این رویداد درباره نحوه انتخاب پنج فیلم ایرانی که به بخش بین الملل راه پیدا می کنند توضیح
داد :درباره «سفیدپوش» که سال گذشته انتخاب شد باید توضیح بدهم .ما سال گذشته هیات انتخاب بخش
بین الملل داشتیم .هیات انتخاب بخش ملی هر کدام فیلمی را انتخاب کردند .فیلم ها را به هیات انتخاب
بخش بین الملل دادند .اتفاقاً فیلم «سفیدپوش» اقای فهیمی بین انها نبود .من پیشنهاد کردم ان را ببینند
اما گفتند شایستگی ندارد .انها پنج فیلم انتخاب کردند یک فیلم را هم من به عنوان دبیر جشنواره اضافه
کردم .داوران بخش بین الملل همه فیلم های ایرانی و هر ۶فیلم را دیدند که از میان ان ها «سفیدپوش»
انتخاب شد .حال من متهم شدم که به داوران فشار اورده ام اما من یک بار هم با انها حرف نزده بودم .سوالم
این است که داوری که اعتبار دارد چطور اعتبار خود را به حراج می گذارد و به فیلمی که من انتخاب کرده ام
رای می دهد؟ این در حالی است که فیلم «سفیدپوش» در جشنواره های مهم جهانی که مورد تایید اسکار
هستند نیز انتخاب شده است .ایا من در ان جشنواره ها هم البی کرده ام؟ اینها توهماتی است که باید روشن
شود .من نه فیلمسازم نه سینما خوانده ام .هیچ انتفاعی ندارم ،اما به صورت غریزی «سفیدپوش» را انتخاب
کردم .امسال نیز به مشاوران انتخاب گفتیم فیلم های خود را انتخاب کنند و در نهایت دو فیلم داستانی ،دو
فیلم انیمیشن و یک فیلم مستند معرفی شد تا در کنار ان ۶۰فیلم بین المللی دیده شود اما این به این معنا
نیست که در این بخش حتماً فیلم ایرانی انتخاب می شود .ممکن است تا سال ها در این بخش فیلم خارجی
به اسکار معرفی شود .وی ضمن بیان اینکه ۸۰فیلم از ۱۲۵فیلم ایرانی اجازه دادند فیلمشان در پلتفرم ها
به صورت انالین اکران شود ،درباره فراخوان بخش بین الملل گفت :این فراخوان در اسفندماه منتشر شد و
اولویت ان ارزش های اخالقی انسان معاصر بود .انجا ممکن است فیلمی بیاید که از نظر اندیشه فیلم خوبی
باشد اما صحنه های برهنگی داشته باشد .مجبوریم این بخش ها را حذف کنیم .فیلمی هم که هم مشکل
محتوایی هم مشکل پوششی داشته باشد نمی توانیم انتخاب کنیم .این پنج فیلمی که از بخش ملی امده اند،
ابتدا باید شایستگی حضور در بخش ملی را داشته باشند ،بعد به بخش بین الملل بیایند .در واقع ابتدا باید
مطابق ضوابط بخش ملی باشد .همه فیلم های خارجی باید پروانه نمایش بگیرند .انها فرایندی به مراتب
سخت تر دارند .ما یک بخش جنبی هم داریم اما چون روی پرده می ایند همه انها مجوز گرفتند .مدیر عامل
انجمن سینمای جوانان ایران در پاسخ به این پرسش که ایا به جای تولید اثار بسیار امکان فراهم کردن
زیرساخت هایی برای فیلم های سینمای کوتاه وجود ندارد ،گفت :انجمن سه مولفه دارد ،یکی تولید فیلم
است .انجمن بزرگترین مدرسه سینمایی کشور است که مشابه ان را در جهان نداریم .در فرایند اموزش
مقوله کشف استعداد را هم داریم .انها باید فیلم پایان نامه تولید کنند .ما در این بخش هم به بچه ها کمک
می کنیم .لذا مقوله کشف استعداد جزو اثاری می شوند که ضعف دارند اما انها را کمک کرده ایم با این حال
سال گذشته تعداد زیادی فیلم را به تلویزیون فروختیم لذا بخش زیادی از فعالیت انجمن به دلیل تجربه های
اول بچه ها ،فیلم های اماتوری خواهد بود .موسوی درباره اکران فیلم های کوتاه هم گفت :در بخش نمایش
فیلم ها ،گروه هنر و تجربه کمی این فضا را فراهم کرده است اما پیشنهاد دیگر این بود که در ابتدای پخش
فیلم های بلند در سینماها یک فیلم کوتاه پخش شود اما سینماداران استقبال نکردند .دو سال است که
یک شورای عالی در انجمن برای تولید اثار شکل گرفته است .هرچند اعتبارات ما محدود است اما موضوع
محوری این بود که بودجه به اثاری تعلق بگیرد که بتواند منجر به افزایش سرمایه اجتماعی شود .این موضوع
دو سال پیش ابالغ شده است و ما ۱۵۰کارشناس در کشور داریم که بارها با انها جلسه گذاشته ایم و گفتیم
که بودجه ما محدود است و به بچه ها بگویند در چه حوزه هایی تولید محتوا کنند .تالش کردیم در این دو
سال برای تولیدات انجمن حرکت کنیم و همان دست فرمان را به جشنواره اوردیم .اموزش ،تولید و رویداد
باید در جهت منافع ملی ما باشد .وی در ادامه بیان کرد :پنج سال گذشته این طور بود که هیات انتخاب
داشتیم و هرچه ایین نامه را به ان ها نشان می دادیم می گفتند ما ارتیست هستیم و بر مبنای مولفه های
هنری اثار را انتخاب می کنیم .در صورتی که مسولیت همه چیز با من بوده و من باید پاسخ بدهم .در نتیجه
باید بتوانم نظر بدهم .به همین امسال مشاورهای انتخاب داریم .دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران در ادامه
توضیح داد :روز گذشته اقای محمد خزاعی زنگ زد و گفت می خواهی فیلم به جشنواره اضافه کنی؟ گفتم
ابدا .البته چند نامه به دستم رسید که صاحبان فیلم ها تقاضای بازنگری داشتند ،حتی یک فیلم با موضوع
سردار شهید قاسم سلیمانی داشتیم که گفتند هیات انتخاب به این دست از مفاهیم توجه کافی نکرده است.
اما با توجه به اینکه در ایین نامه بندی نیاوردیم که امکان تجدید نظر وجود داشته باشد ،همه فیلم ها را دیدم
اما فیلمی اضافه نشد.چون به نظرم پایبندی به قوانین بهتر است .در پایان این نشست از پوستر جشنواره
فیلم کوتاه تهران رونمایی شد.
برای درج گاهی های خود
در تماس باشید.
با روزنامه
سازمانگاهیها88311353 :
سایت روزنامه هنرمند
www.honarmandonline.ir
لتفکس88311361:
کانال تلگرام
telegram.me/honarmandnews
اینستاگرام
instagram.com/honarmandonline صفحه 4
نگاهی به نمایش «هملت» عرضه شده در تلویزیون تئاتر ایران
ازاجرایعروسکیتراژدیشکسپیر
5
یکشنبــــــــه 25مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1532
www.honarmandonline.ir
تئـــــاتر
THEATRE
گزارش
نقد
نگرانی جدی مدیر تئاتر شهر
نمایش «هملــت» پیش از این در هجدهمین جشــنواره
نمایش عروسکی تهران مبارک در معرض دید تماشاچیان
قرار گرفته بود و در بخش بزرگســال ایــن رویداد هنری
حضور داشت .این نمایش که اقتباسی عروسکی از تراژدی
ویلیام شکسپیر است به نمایندگی از دشتستان در رویداد
هنری سال گذشته حاضر شده بود .به دلیل شیوع ویروس
کرونا هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک
به صورت کامال مجازی برگــزار گردید و اثار حاضر در این
جشنواره نظیر نمایش هملت از طریق تلویزیون تئاتر ایران و
تعدادی پلتفرم مجازی دیگر برای مخاطبان تئاتر پخش شد.
نسخه حاضر از نمایش هملت در تلویزیون تئاتر ایران همان
نسخه ای اســت که در زمان برگزاری هجدهمین جشنواره
نمایش عروسکی تهران مبارک در زمستان گذشته از طریق
این پلتفرم مجازی برای مخاطبان تئاتر به نمایش در امد؛
با این تفاوت که اکنون از نظر زمانی هیچ محدودیتی برای
تماشای این اثر نمایشــی وجود ندارد و افراد عالقه مند به
نمایش های عروسکی در زمان دلخواه قادر به تماشای نمایش
هملت از هر نقطه ایران خواهند بود .حال بد نیست نگاهی
به نمایش هملت داشته باشیم و به مرور این تئاتر عروسکی
بپردازیم.
داستان پسری که در پی کشف راز قتل پدر است
داســتان نمایش هملت تفاوت چندانی با تراژدی مشــهور ویلیام
شکســپیر ندارد .هملت شــاهزاده جوان دانمارک که برای تکمیل
تحصیالت خود مدتی از خانواده دور بوده اســت به محض با خبر
شــدن از ماجرای مرگ پدرش به کاخ ســلطنتی باز می گردد و در
کمال تعجب مشــاهده می کند که عمویــش کالدیوس با مادرش
گرترود ازدواج کرده و بر تخت پادشــاهی نشســته است .او توسط
دوست صمیمی خود هوراشیو باخبر می شود که شب ها روح پدرش
88301986
بر فراز کاخ به پرواز در می اید و به این سو و ان سو می رود .هملت
شبانه به مالقات روح پدر می رود و از زبان او می شنود که کالدیوس
با چکاندن زهر در گــوش برادر خود یعنی پدر هملت او را به قتل
رسانده است تا خودش پادشاه دانمارک شود .هملت که از شنیدن
این حقیقت تلخ سخت بر اشــفته است تئاتری را ترتیب می دهد
که موضوع و داســتان ان همان گفته های پدرش مبنی بر کشــته
شدن پادشاه بخت برگشته ای توسط برادر خود به کمک زهر است.
عموی هملت به محض مشــاهده این تئاتر ناگهان منقلب می شود
و بــا تعجیل و هراس محل نمایش را تــرک می کند .هملت که با
مشــاهده واکنش عموی خود دیگر به طور کامل از گفته های روح
پدر اطمینان حاصل کرده اســت به توصیه او در پی گرفتن انتقام
بر می اید .کالدیوس به دلیل مشــکوک شــدن به هملت پدر افلیا
یعنی پولونیوس را مامور جاسوســی از شاهزاده جوان می کند .افلیا
دختر مورد عالقه هملت است و به دلیل جوانی و سادگی خبری از
این توطئه ها ندارد .شبی که پولونیوس پشت پرده اتاق مادر هملت
پنهان شده است تا به سخنان او با فرزندش گوش دهد توسط هملت
به قتل می رســد .افلیا به دلیل شدت اندوه و ناامیدی ناشی از این
اتفاق خودکشی می کند و برادرش الیرتیس عزم خود را برای گرفتن
انتقام از هملت جزم می نماید .کالدیوس تالش می کند هملت را با
زهر مسموم کند اما همسر او گرترود به اشتباه جام زهر را می نوشد
و به جای پسرش به چنگ مرگ گرفتار می شود .هملت و الیرتیس
نیــز در جریان یک درگیری رو در رو یکدیگر را با اســلحه از پا در
می اورند .البته هملت پیش از انکه جان بســپارد عموی خود را با
شلیک گلوله ای به قتل می رساند.
عروسک های کاغذی
نمایش «هملت» یک تئاتر عروسکی است که عروسک ها یا همان
شخصیت های حاضر در ان توسط کاغذ و مقوا ساخته شده اند .این
ویژگی در اجزای پس زمینه و دکور صحنه نیز مشاهده می شود؛ به
این معنی که در ساخت انها نیز بیش از همه از کاغذ استفاده شده
است .عروســک های کاغذی این نمایش با انکه بسیار ساد ه
طراحی شده اند و حتی چهره (چشم ،ابرو ،بینی و دهان) نیز
ندارند ،از شــکل و شمایل نسبتا جالبی برخوردارند و سبک
طراحی انها کامــا با تصاویر پس زمینه نمایش همخوانی و
هماهنگی دارد.
هملت نوجوان و پدر خلبان
طراحان نمایش هملت برای ایجاد تنوع در کار خود دست به
ابتکاراتی زده اند و تغییراتی در تراژدی ویلیام شکسپیر ایجاد
کرده اند .شخصیت های جوان حاضر در داستان مانند هملت،
افلیا ،الیرتیس و هوراشیو در این نمایش تعدادی نوجوان خام
به تصویر کشــیده شده اند و سن و سال انها از شخصیت های
نسخه اصلی هملت کمتر است .زمان رخ دادن حوادث داستان
نیز نسبت به تراژدی شکسپیر اندکی جلوتر رفته و رویدادها
به عصر ویکتوریایی منتقل گردیده است .از همین رو بر اساس
فرهنگ و ســبک زندگی مردم ان زمان ایجاد تغییراتی را در
پوشش و نوع رفتار شــخصیت های حاضر در داستان شاهد
هستیم .به عنوان مثال هوراشیو مدام سوار بر دوچرخه است
و روح پدر هملت نیز با هواپیمای ملخ دار به مالقات او می اید.
اگرچه هواپیما سال ها پس از عصر ویکتوریا اختراع شد ،اما این
موضوع برای بیننده نمایش اهمیتی ندارد و تغییرات یاد شده
در دل این اثر در نظر کسانی که به تراژدی هملت اشنا هستند
جالب و قابل قبول جلوه می کند .تغییرات مذکور نوع رخ دادن
برخی از اتفاقات داستان را نیز اندکی دگرگون کرده است .به
عنوان مثال هملت و الیرتیس به جای شمشیر با سالح گرم به
جنگ هم می روند و با تفنگ به زندگی یکدیگر پایان می دهند.
این تغییرات بیننده اشنا با تراژدی هملت را تا پایان به دنبال
کردن ادامه ماجرا تشویق می کند .در واقع او کنجکاو می شود
که بداند طراحان نمایش هملت در ادامه چه غافلگیری های
دیگری را برای او در نظر گرفته اند و کدامین تغییرات را تدارک
دیده اند .این تغییرات همچنین الیه محسوسی از طنز به نوع
روایت این نمایش افزوده است که از ابتدا تا انتها بدون تغییر
باقی می ماند .در واقع تماشاچیان این نمایش شاهد مالقات با
نسخه ای غیر جدی از تراژدی هملت هستند که در مواردی با
شوخی و طنز نیز همراه است.
وفاداری کامل داستان نمایش هملت به تراژدی ویلیام
شکسپیر
با این حال می توان گفت که مواجه شدن با چنین تغییراتی
در نیمه نخست نمایش هملت جالب تر و سرگرم کننده تر از
نیمه دوم ان اســت .در ابتدای داستان شاید انتظار برخی از
تماشــاچیان با مشــاهده این تغییرات باال رود و برای مواجه
شدن با غافلگیری های بیشتر و حتی ایجاد تغییر در سرنوشت
شخصیت های داستان اشــتیاق پید ا کنند .اما در نهایت این
اتفاق رخ نمی دهد و داســتان تراژدی هملت دقیقا مطابق با
نسخه اصلی پیش می رود و همان گونه نیز به پایان می رسد.
البته این موضوع یعنی چربش میزان سرگرم کنندگی بخش
نخســت نمایش به بخش پایانی ان تنها در مورد کســانی
صدق می کند که با داستان هملت اشنایی دارند .افرادی که
پیش از این هیچ جزئیاتی از تراژدی هملت نشــنیده اند و با
داستان ان اشــنایی ندارند احتماال نیمه دوم این نمایش را
به اندازه نیمه نخســت ان جذاب و سرگرم کننده می یابند.
البته نمایش هملت خیز کوچکی برای ایجاد تغییرات بنیادین
در شــخصیت های حاضر در داستان برداشته است .به عنوان
مثال افلیا در این اثر نمایشی عروسکی بسیار احمق تر و حرف
گوش کن تر از نمونه اصلی به تصویر کشــیده شده است و در
سخن گفتن نیز به شکل اشکاری لکنت دارد .با این حال این
خیز به یک جهش بلند برای ایجاد تغییرات عمده در داستان و
شخصیت های حاضر در ان یا هجو کامل تراژدی هملت منجر
نمی شــود و در حد ارائه یک کاریکاتور مختصر از شخصیت
افلیا یا سایر شــخصیت های مشابه باقی می ماند .کسانی که
پیش از این با تراژدی مشهور ویلیام شکسپیر اشنایی نداشتند
می توانند پس از مشــاهده نسخه عروسکی ان یعنی نمایش
هملت تا حد فراوانی با این اثر ماندگار اشــنا شوند .در این
نمایش تغییر چندان بزرگی در داســتان ایجاد نشده است و
اغاز و فرجام کار و سیر حوادث مابین انها با اثر جاودانه ویلیام
شکسپیر انطباق کامل دارد .افزون بر ان این نمایش عروسکی
احتماال نظر مثبت افراد اشــنا با هملت را نیز جلب می کند؛
چرا که با مشاهده ان می توانند شاهد وجود تغییراتی در ظاهر
و رفتار شــخصیت ها و محیط پیرامون انها باشند و تماشای
نسخه ای نسبتا متفاوت از هملت را تجربه کنند .در مجموع
می توان نســخه عروسکی نمایش هملت را روایتی نیمه طنز
از تراژدی ویلیام شکســپیر نامید که با شوخی های اشکار و
پنهان خود تا حدی از زهر اندوه این تراژدی کاســته و ان را
به داســتانی نسبتا مفرح و سرگرم کننده تبدیل کرده است.
اگر مایل به دیدن این نمایش عروســکی هستید می توانید
بــه صفحه اختصاصی نمایش هملت در تلویزیون تئاتر ایران
مراجعه کنید و به تماشای ان بنشینید.
مدیــر مجموعه تئاتر شــهر از یک نگرانی جدی ســخن
می گوید؛ تلنبار شــدن انبوهــی از تقاضاهــای اجرا که
بی پاســخ خواهد ماند ولی در عین حــال تاکید می کند
حــق هیچ گروهی که با ایــن مجموعه عهد و پیمان اجرا
بسته ،ضایع نمی شود .حاال که سالن های دولتی تئاتر بعد
از مدتی سکوت ،فعالیت خود را اغاز کرده اند ،مدیران این
ســالن ها با وضعیتی دشــوار رو به رو شده اند؛ از یک سو،
گروه پرشــماری از هنرمندان که برای کار کردن ،چندین
سال منتظر مانده اند و از ســوی دیگر ،مجموعه هایی که
ظرفیت شــان بارها کمتر از حجم این تقاضاهاست .به این
شرایط اضافه کنید ،تغییر و تحوالت اجتناب ناپذیر مدیران
وزارت ارشــاد را که دلمشــغولی دیگری برای هنرمندان
ایجاد کرده اســت .در چنین وضعیتی ابراهیم گله دارزاده،
مدیر مجموعه تئاتر شــهر از انبوه گروه هایی می گوید که
برای اجرا در این مجموعه قرارداد دارند ،برای اماده سازی
اثار خود هزینه کرده اند و حتی بعضی از انها قســط اول
کمک هزینه خود را هم دریافت کرده اند ولی امســال هم
نوبت اجــرا نخواهند گرفت .او البته تاکید می کند که این
گروه ها در اولویت اجرا هستند و همه تالش خود را به کار
می گیرد تا حق هیچ گروهی ضایع نشود .این مدیر هنری
با اشــاره به تعطیلی پی در پی تئاتر در دوران کرونا اضافه
می کند :دو سال است که بسیاری از هنرمندان تئاتر ،کار
نکرده اند و بعضی هم دو ســال پیش از شــروع کرونا کار
کرده بودند و منتظر بودند سال 98روی صحنه بروند که
حاال شده 1400و متاسفانه امسال هم نوبت اجرا به انان
نمی رســد و با این وصف ،تا ســال اینده ،پنج شش سال
امکان کار نداشــته اند .قطعا این دوستان حق دارند ولی
شــرایط ما هم بسیار دشوار اســت .چگونه در تئاتر شهر
می توانیم به همه دوستان مان که چند سال منتظر بوده اند،
نوبت اجرا بدهیم؟ او یاداوری می کند :نمایش های زیادی
داریم که ســال 98قرارداد اجرایشان بسته شده و مجوز
شورای نظارت و ارزشیابی را هم دریافت کرده اند و بعضی
حتی یک قســط از مبلغ قراردادشان را هم گرفته اند ولی
هنوز موفق به اجرای نمایش خود نشــده اند .طبیعتا اینها
برای اجرا در اولویت خواهند بود .گله دارزاده با بیان اینکه
بســیاری از مدیران در دوران کرونا با چالش های فراوانی
رو به رو بوده اند ،ادامه می دهد :فکر نمی کنم هیچ مدیری
با چنین وضعیت عجیبی و ایــن حجم از تقاضاها مواجه
شــود .سال های پیش مثال سیصد چهارصد تقاضا به تئاتر
شهر می رســید و به چهل تا پاسخ می دادیم و به بقیه نه
می گفتیم اما حاال چنین نیست و شاید حدود هزار تقاضا
برای اجرا در این مجموعه رســیده باشــد .مدیر مجموعه
تئاتر شــهر در پایان تاکید می کند :تا زمانی که هستیم،
به عهدی که دولت با گروه های نمایشــی بســته و قول و
قراری که این گروه ها برای اجرا در تئاتر شهر گذاشته اند،
پایبندیم و از این بابت جای نگرانی نیست. صفحه 5
6
غارت میراث تاریخی ،بدعتی از دیرباز تا امروز
اینجاهیچخبریازطال،گنجیادفینهنیست!
یکشنبــــــــه 25مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1532
www.honarmandonline.ir
گردشگری
TOURISM
اخبار
نقد
ضرغامی خبر داد:
امهال وام کرونا تا پایان ۱۴۰۰
عزت اهلل ضرغامی با اعالم عضویت وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی در ستاد ملی مدیریت کرونا ،از امهال وام کرونا تا پایان سال
۱۴۰۰خبر داد .عزت اهلل ضرغامی در توئیتر خبر داد« :در ســتاد کرونا
عضو شدم .در جلسه (شنبه ۲۴مهرماه) استمهال وام های دریافتی مراکز
گردشگری تا پایان ۱۴۰۰و مفاصاحساب مالیاتی انان تا اخر اذرماه به
تصویب رسید « .وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی در
اوایل تشکیل ستاد ملی کرونا به عنوان یکی از اعضا در جلسات حاضر
می شد ،اما تقریبا از میانه سال ۹۹این عضو هیات دولت به ستاد کرونا
دعوت نشد .هرچند کارشناسان این وزارتخانه در کمیته های زیرمجموعه
ستادملیکروناعضویتداشتهوپیگیرمطالباتبودند.فعاالنگردشگری
معتقدند عضویت و حضور نداشتن وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری
و صنایع دســتی در صحن اصلی ستاد ملی کرونا ،پیگیری بسیاری از
مطالبات را به تعویق انداخته و حتی سوءبرداشت هایی را در به نتیجه
رساندن و اجرای برخی مصوبات به وجود اورده است که از جمله ان ها
وتو شــدن صدور ویزای گردشگری در صحن ستاد ملی کرونا با وجود
تایید در کمیته های زیرمجموعه های این ستاد بود که پس از یک سال
پیگیری ،به تازگی تصویب شده است .همچنین برخی فعاالن گردشگری
معتقدند ستاد ملی کرونا از ابتدای تشکیل ،برنامه درستی برای سفرهای
داخلی و تعیین پروتکل های بهداشتی در سفر و همچنین راه کاری برای
جبران خسارت های واردشــده به صنعت گردشگری نداشته و بدون
دریافت نظر کارشناسی ،تصمیم هایی را گرفته که خسارت مالی و جانی
ان بیشتر بوده است .تاکید صرف بر «ممنوعیت سفر» و تعطیلی مشاغل
گردشگری ،بدون ارائه راه کار از جمله ایرادهایی بود که فعاالن و صاحبان
کسب وکارهای گردشگری به این ستاد وارد کرده اند.
ممنوعیت سفر عربستانی ها به ایران
برداشته می شود؟
همزمان با ادامه مذاکرات عربستان و ایران و توافق هایی برای بازگشایی
کنسولگری های دو کشور ،گمانه زنی هایی درباره رفع ممنوعیت سفر
شهروندان عربستانی به ایران پس از پنج سال ،مطرح شده است .سال
۲۰۱۶پس از تعرض به سفارت عربستان ،دولت این کشور سفارتخانه
و کنسولگری خود را در ایران تعطیل و سفر شهروندانش را نیز ممنوع
کرد .در همان سال ،مدیرکل اداره گذرنامه عربستان به اتباع این کشور
هشدار داد« :بدون مجوز این اداره ،شهروندان عربستانی حق سفر به
یمن ،سوریه ،اراضی اشغالی تحت کنترل رژیم صهیونیستی ،تایلند و
ایران را ندارند ».این هشدارها زمانی جدی تر شد که همراه با ان ،وزارت
امور خارجه عربستان اخطار داد« :عبور از کشور سوم برای رسیدن
به کشورهای ممنوعه ،یا داشتن ُمهر ورود و خروج این شش کشور،
«جرم» است ».عربستان این ممنوعیت را متوجه شهروندان کویت،
امارات ،بحرین و دیگر کشورهای عربی هم پیمان با خود نیز دانست.
اماردقیقیازمیزانهزینه کردگردشگرانعربستانیودیگرکشورهای
عربی در ایران وجود ندارد ،اما برخی مطالعات ،شهروندان این کشورها
را از جمله گردشــگران ولخرج معرفی کرده است .در نتیجه ،اجرای
ان فرمان ،صنعت گردشگری ایران را تحت تاثیر قرار داد ،چنان که
در سال های بعد ،هتلداران شهر مشهد که یکی از اصلی ترین مقاصد
این دسته از گردشگران بودند ،معترف شدند خسارت مالی سنگینی
را به علت توقف سفر شهروندان کشورهای عربی به ویژه عربستانی ها
متحمل شده اند و رییس اتحادیه هتلداران خراسان رضوی هم از به
فروش گذاشته شدن ۷۰هتل در شهر مشهد خبر داد .در ان سال ها،
بسیاری از سرمایه گذاری ها به ویژه در ساخت هتل که شرکای عربی
داشت نیز متوقف شــد .محمد قانعی از اتحادیه هتلداران خراسان
رضوی ،یک سال پس از ماجرای سفارت عربستان و ممنوعیت سفر
شــهروندان این کشور به ایران گفته بود :هتل های لوکس این شهر
بیشترین خســارت مالی را از این جریان متحمل شدند .هتل های
لوکسی که در جریان سرمایه گذاری های سال های ۹۲تا ۹۵به شهر
مشهد اضافه شده بودند ،هتل هایی با تزئینات و خدمات متناسب با
سلیقه گردشگران عرب که پس از تهدیدهای عربستان از رونق افتادند.
او همچنین گفته بود :پیش از قطع روابط تهران و ریاض و تیره شدن
فضای سیاسی میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس ،مشهد هر
ســال میزبان حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار گردشگر از کشورهای
عربی بود و شرکت های بحرینی و عربستانی بیش از ۱۰هتل ۴و ۵
ستاره را به صورت ساالنه در مشهد اجاره می کردند .بنا به اظهارات
مسووالن گردشگری نیز ایران از سال ۱۳۹۵به بعد حدود ۵۰درصد
از بازار گردشگری کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس را از دست
داده بود و در سال هایی شمار سفر گردشگران عربستانی به ایران نیز
صفر شده بود .گردشگران عربستانی که بیشتر شیعیان این کشور به
شمار می ایند در تمام این سال ها از مسیر کشور سوم برای سفر به
ایران استفاده کرده اند ،چون پرواز مستقیمی بین ایران و عربستان
برقرار نبوده اســت .با این وجود ،دولت عربستان همچنان بر اجرای
ِ
ممنوعیت سفر ،پابرجا مانده است .در سال ۱۳۹۸همزمان با
فرمان
مذاکرات حج بین ایران و عربستان ،نماینده کشورمان ،این انتظار را
مطرح کرد که قوانین و ضوابط سختگیرانه عربستان برای سفر زائران،
سیاحان و گردشگران این کشور به ایران لغو شود ».این موضوع در
جریان مذاکرات دیپلماتیک ایران و عربستان نیز از سوی وزارت امور
خارجه ایران بار دیگر مطرح و پیگیری شده است و انتظار می رود در
صورت بازگشایی کنسولگری ایران و عربستان که از سال ۱۳۹۵در دو
کشور تعطیل شده است ،نه تنها عمره برای ایرانی ها از سر گرفته شود
که فرمان ممنوعیت سفر شهروندان عربستانی به ایران و جرمی که از
این سفر متوجه ان ها شده است ،ملغی شود.
سعید سرشار
از زمان سلسله قاجاریه ،از انجایی که در بدنه حاکمیت هیچ گونه شناختی با فرهنگ و میراث ایرانی وجود
نداشت ،غارت اثار تاریخی و تمدنی ایران اغاز شد و اثار تاریخی ایران سر از موزه های کشورهای غربی از
جمله فرانسه و انگلیس دراورد .با وجود شعار باستان گرایی در دوره پهلوی ،روند تخریب و سرقت اثار تاریخی
همچون گذشته ادامه پیدا کرده و تاکنون نیز متوقف نشده است .سال هاست ادم ها با بیل و کلنگ ،خانه و
اشیانه را ترک گفته و شاید فکر کنید دیگر دنبال گنج رفتن منسوخ شده ،اما همچنان در گوشه کنار این کره
خاکی ،نفرات بیشماری مشغول یافتن گنج هستند .شاید صحنه معروف فیلم های وسترن را به خاطر داشته
باشید که با کلنگ به کندن و یافتن طال مشغول می شدند اما می خواهم حواستان را از ان صحنه جذاب و
یاید بقایای
مهیج دور کنم ،اینجا هیچ خبری از طال ،گنج یا دفینه نیست! انچه اغلب گیر این سوداگران م
یک محوطه تاریخی و نهایتاً تکه هایی از سفال هایی است که تنها از نظر باستان شناسی و مطالعه تاریخی
جهت شناخت الیه های مختلف تاریخی کاربرد دارد و این جان فرسودن سوداگران ،تنها باعث تخریب و از
بین رفتن هزاران گواه تاریخی می شود .الیه های مختلف زمانی در محوطه های تاریخی مثل صفحات یک
کتاب روی هم قرار گرفته و هر الیه گواه زمان و برهه ای از تاریخ است و برای پی بردن به حقیقت تاریخی
ان می بایست ان ها را الیه به الیه کاوش کرد تا براساس عمق هر الیه ،جنس ان و بقایای مکشوفه پی به
وقایع تاریخ ان منطقه برد .حقایق بسیاری تاکنون یافت شده که وجود تمدنی در زیر تمدن دیگر را نشان
می دهد؛ در حقیقت اصالت و قدمت هر منطقه را از روی کارشناسی محوطه های تاریخی و قدمت عناصر
یافت شده ان حدس می زنند .انچه مسلم است ما از تاریخ خود گواه روشنی در اختیار نداریم و انچه می دانیم
و میاموزیم به گواه هر ان چیزی است که از دیرباز کتابت شده است اما تاریخ را فاتحان نوشته اند پس جای
ان دارد که به انچه می دانیم و خوانده ایم هم ظنین باشیم .یکی از مهم ترین وظایف باستان شناسان ،شناسایی
تاریخ براساس کاوش و تحلیل های علمی است .به طور مثال بررسی چند جسد یا یک نوع تدفین خاص در
محوطه یک سایت تاریخی نشان از وجود یک گورستان و وجود ان گورستان احتمال سکونت در نزدیکی ان
محل را تقویت می کند ،با محدود کردن محل تجسس با گمانه زنی می توان به یافتن یک تمدن رسید .یافتن
تمدن با هر قدمتی گویای قدمت پیدایش تمدن در ان منطقه است و اما کاری که سوداگران گنج می کنند
نابودی تمامی نشانه و گواه های تاریخی است .ان ها تنها در پی یافتن گنج و سکه های قدیمی هستند و هر
چیز دیگری جز ان برایشان پشیزی ارزش ندارد .در حال حاضر نزدیک به یک میلیون محوطه تاریخی در
ایران یافت شده که متاسفانه هیچ کدام از ان ها سالم نمانده است .نکته ی حائز اهمیت این است که خیلی از
مواردی که توسط حفاری های غیرمجاز به دست می اید در مراحل بعدی کشف می شود اما مهم ترین نکته
ان است که یک شی مکشوفه دیگر یک اثر بی هویت است یعنی دیگر نمی توان در مورد ان نظر قطعی داد.
بنابراین مواردی نظیر محل دقیق کشف ،نوع بستر خاک ،عمق اشیای وابسته و همچنین دوره زمانی ان
برای همیشه به سان یک راز مگو باقی خواهد ماند .انچه توسط باستان شناسان به دست می اید به شی
تاریخی شناسنامه دار معروف است یعنی تمام مستندات کاوش ،محل دقیق کشف به همراه مختصات و سایر
توضیحات ضمیمه ان شده و در اختیار موزه قرار می گیرد تا عالوه بر ان که ثبت و ضبط شود و در معرض
دید عموم قرار گیرد ،همه محققین و تاریخ شناسان ابعاد ان را بررسی کرده و بتوانند گوشه ای از اسرار تاریخ
را کشف کنند.
پیشینهسرقتاثارملی
از زمان سلسله قاجاریه ،از انجایی که در بدنه حاکمیت هیچ گونه شناختی با فرهنگ و میراث ایرانی وجود
نداشت ،غارت اثار تاریخی و تمدنی ایران اغاز شد و اثار تاریخی ایران سر از موزه های کشورهای غربی از
جمله فرانسه و انگلیس دراورد .با وجود شعار باستان گرایی در دوره پهلوی ،روند تخریب و سرقت اثار تاریخی
همچون گذشته ادامه پیدا کرده و تاکنون نیز متوقف نشده است.
ایا گنجی در دل خاک نهفته است؟
مهمترین نکته ای که باید مد نظر قرار داد این است که شناخت درست بافت منطقه و بررسی پیشینه ان
به خوبی جوانب یک پدیده تاریخی و فرهنگی را برای ما روشن می سازد ،به طور مثال یک گورستان متعلق
به اعصار گذشته محل مناسبی برای یافتن گنج است؟ در بسیاری از موارد محوطه های تاریخی ،روستا یا
شهرهای قدیمی هستند که بر اثر مواردی نظیر خشکسالی یا شیوع بیماری های واگیر تخلیه شده و یا در اثر
عوامل طبیعی نظیر سیل و زلزله به طور کامل فرونشسته یا تخریب شده اند ،این گواه های تاریخی تنها ابزار
شناخت انچه که بر ما گذشته هستند.
خاک به توبره کشیده قره تپه را رها کنید!
تپه های سگزاباد یکی از تپه های باستانی ایران است که قدمت ان به اواخر هزاره دهم میالد تا دوره هخامنشی
بازمی گردد .قره تپه ،تپه زاغه و تپه قبرستان ،تپه های سه گانه باستانی جنوب شرقی دشت قزوین هستند که
با قدمت ۷تا ۹هزارساله خود یکی از قدیمی ترین سایت های باستان شناسی دنیا به حساب می ایند .اهمیت
منطقه سگزاباد در مستندات تاریخی نیز مشهود است ،مارکوپولو در سفرنامه خود از سگزاباد نام برده و ان
را در مسیر جاده ابریشم خوانده است .تپه های سه گانه به احتمال زیاد جزو قدیمی ترین مناطق سکونت
و یکجانشــینی بشر در فالت ایران بوده که اثاری از عصر اهن نیز در این محل مشهود است .کاوش های
باستان شناسی در این مجموعه از سال ۱۳۴۹به سرپرستی عزت اهلل نگهبان ،پدر باستان شناسی ایران اغاز
شد و تاکنون توسط دانشکده باستان شناسی دانشگاه تهران ادامه دارد .یافته های باستان شناسان حکایت از
تمدنی می دهد که به ۱۰۰۰تا ۱۵۰۰ســال پیش از میالد بازمی گردد .در کاوش هایی که طی سال های
اخیر در محدوده ی قره تپه انجام شده ،شواهدی از یک گور و تدفین عصر اهن یافت شده است .دکتر ملک
ش تپه های باستانی در سال ۱۳۴۹گزارش می دهد که به علت کاوش های قاچاق
شهمیرزادی در هنگام کاو
تا عمق ۲متری هیچ الیه سالمی باقی نمانده بود ،مردم به صورت عمودی حفاری کرده و پس از ان به احداث
تونل هایی به صورت افقی پرداخته بودند و با این کار بخش زیادی از الیه های زمانی مختلف که مثل صفحات
یک کتاب روی هم قرار گرفته را به کلی نابود کرده اند .دکتر مصطفی ده پهلوان سرپرست پروژه تعیین عرصه
و حریم قره تپه با گالیه از کاوش های قاچاق و غیرمجاز می گوید امروز در قره تپه حتی یک متر الیه سالم در
سطح باقی نمانده است ،همچنین رطوبت حاصل از ابیاری زمین های کشاورزی و شخم های عمیق ،بخش
زیادی از گورها را از بین برده است .وی معتقد است که امکان محصور کردن این محوطه باستانی فراهم
نیست چرا که اگر به ازای هر متر مربع ۲مامور هم قرار دهیم ،تا مردم به اگاهی نرسند باز هم امکان تخریب
منطقه وجود دارد.
فرهنگگردشگرییاهنرتخریب گری
بازدید از اثار تاریخی و محوطه های باستانی به جهت اشنایی با تاریخ و پیشنیه هویتی بوده و خود دارای اداب
و ایین خاصی است .نباید هیچ دخل و تصرفی در محوطه تاریخی صورت گیرد و هرگونه کاوش می بایست
توسط باستان شناسان مجرب و برای اهداف علمی باشد ،دقیقاً به همین منظور است که محوطه های تاریخی
می بایست مورد حفاظت قرار گیرند .در سال ۹۹یک گردشگر به مناطق باستانی شمال سیستان و بلوچستان
سفر کرد که متاسفانه اقدامات ناشایست وی در محوطه باستانی تاسوکی موجب خشم مردم منطقه شد.
این در حالی است که پیش از این نیز شاهد تاثیر مخرب حضور شماری از گردشگران در مناطقی نظیر ابیانه
بوده ایم و گردشگری به جای رونق اقتصاد و گسترش فرهنگ ،بیشتر به تخریب اثار باستانی ،الوده شدن
محیط زیست و طبیعت و ازرده کردن ساکنین منطقه منجر شده است.
مردممقصرند!
انچه مسلم است ،بخش عمده ای از تخریب میراث فرهنگی توسط مردم انجام می شود ولی این سونامی
وحشتناک بیشتر از روی نااگاهی صورت می گیرد ،با افزایش اگاهی و بیدار کردن وجدان و حس ملی گرایی
در مردم می توان نه تنها حجم زیادی از تخریب های این حوزه را کاهش داد بلکه از وجدان بیدار مردم در
جهت حمایت و صیانت از پیشینه تاریخی و فرهنگی خود نیز استفاده کرد .اما تخریب و غارت هویت فرهنگی
و تاریخی ساختار یافته تر از ان است که بتوان باور کرد تنها حاصل یک بی فرهنگی دسته جمعی است.
خاک،اخرینمیراثتاریخی
با گسترش فرهنگ گنج و همچنین پیشرفت دانش ،شیادان و سارقان این حوزه هم خود را به روزرسانی کرده
و ضمن افزایش سرعت عملیات ،سطح تخریب خود را نیز افزایش داده اند .طبق اظهارات دکتر ده پهلوان،
رئیس موسسه باستان شناسی دانشگاه تهران در مصاحبه ای با خبرگزاری مهر ،عده ای در حال حاضر با بیل
مکانیکی و کامیون ،اقدام به انتقال خاک تپه های باستانی به مکان های دیگر و سرند نمودن ان به جهت یافت
اشیای تاریخی می کنند .نهادهای مختلف قطعاً از این موضوع اطالع دارند چرا که موزه های کشورهایی نظیر
امارات و قطر طی سالیان اخیر از اثار ایرانی پر شده اند .پس از کجا معلوم است که این اتفاقات یک توطئه
سازمانیافتهنباشد.
میراثگمشدهجوبجی
در سال ۱۳۸۶پیمانکاران خط انتقال اب ،حوالی روستای جوبجی از توابع رامهرمز به دو تابوت برنزی حاوی
بیش از ۳۴۰۰گرم طال در قالب حلقه ،دستبند ،گردنبد ،دکمه سردست و انواع زیوراالت مربوط به دوره
پیش از هخامنشیان برخوردند .این اشیای تاریخی هیچ وقت به نمایش درنیامد ولی رئیس میراث فرهنگی
وقت وعده انتقال گنجینه مکشوفه را به عمارت صمیمی رامهرمز داد .حال با گذشت بیش از ۱۴سال ،هنوز از
سرنوشت این میراث خبری نیست اما بخشی از این گنجینه افسانه ای سر از موزه بن المان دراورد .اما داستان
جوبجی انگار تمامی ندارد ،در زمستان ۹۹به دستور فرمانداری ،کلیه ترانشه های محوطه باستانی جوبجی
جهت احداث راه معدن توسط لودرها و ماشین االت راهسازی پر شدند.
تپهباستانیسابقیاپارکباستانیمعاصر
تپه باســتانی واقع در اقبالیه که در ســال ۸۴به ثبت ملی رسیده ،یکی از بزرگترین محوطه های پیش از
تاریخ استان قزوین به شمار می امد! از به کار بردن فعل ماضی در معرفی این تپه باستانی تعجب نکنید چرا
که محوطه ۵هکتاری این تپه دیگر وجود خارجی ندارد و تبدیل به بوستان و تفرجگاه شده است .دکتر
میراسکندریدرکاوش هایباستان شناسیاینتپه،اثاریازدورهاشکانی،ساسانی،سلجوقی،ایلخانی،صفوی
و حتی قاجاری یافتند .تکثر اثار و توالی زمانی ادوار مختلف تاریخی نشانگر اهمیت فوق العاده این محل طی
فراز و نشیب تاریخ بوده است .شهرداری اقبالیه در سال ۹۶با اعالم نیاز شهر به بوستان و فضای سبز و با توجه
به اینکه این تپه محل تجمع سگ های ولگرد شده است ،اقدام به احداث بوستان در این محل کرد .ساخت
سرویس بهداشتی ،حوضچه های ابنما ،جدول گذاری و مواردی از این دست تیر خالصی بر پیکره نیمه جان
این تپه باستانی بود.
تخریبتپهتاریخیافرینهلرستان
در سال ۹۹اهالی روستای افرینه از توابع لرستان خبر از تعرض شبانه عده ای ناشناس به تپه باستانی دادند.
این تجاوزگران به فرهنگ و هویت ملی ،با بیل مکانیکی تا عمق ۲۰متری اقدام به خاکبرداری کردند و بنا به
اظهارات اهالی هیچ واهمه ای از شناخته شدن و لورفتن نداشتند .بخشدار سابق معموالن نیز در این خصوص
به خبرگزاری ایلنا گفت :تخریب تپه ۵متر به صورت عرضی و ۲۰متر به صورت عمودی صورت گرفته و هر
انچه زیر تپه بوده را به یغما برده اند .نکته جالب این جاست که همان روز در کمال خونسردی کمرشکن وارد
منطقه شده و بیل مکانیکی و سایر تجهیزات را از محل خارج کرده است.
تپه هایباستانیکهدیگرباستانینیستند
تپه باســتانی کیاوه در روستای شیخ حیدر از توابع خرم اباد که در سال ۸۸ثبت ملی شده است و اثاری
از دوره های چندگانه پیش از تاریخ نظیر مس و سنگ را درون خود جای داده است ،در سال ۹۴به بهانه
ایجاد زیر ساخت ابیاری قطره ای به شدت تخریب شد .تپه باستانی تلوری که مربوط به دوران پیش از تاریخ
ایران باستان تا دوران های تاریخی پس از اسالم است و در سال ۸۱به ثبت ملی رسیده نیز به طریق مشابه
تخریبشد.
تپهجنگل،گورستانحفارانغیرمجاز
بدون شک یکی از جنجالی ترین پرونده های کاوش غیرمجاز سالیان اخیر مربوط به حفاران تپه جنگل بوده
است .تپه جنگل ،تپه باستانی مربوط به دوره اشکانی در شهرستان شوش استان خوزستان است که در سال
۸۰ثبت ملی شده است .یگان حفاظت متوجه حفاری در تپه جنگل شد اما عمق فاجعه ،بیش از این حرف ها
بود .عمق تخریب بیش از ۸متر در عرض ۶متر بود و به گزارش شاهدان ،حفاران به حوزه ابی تپه رسیده
بودند .در مجموع برای این متجاوزان به هویت ملی بیش از ۸۵سال زندان صادر شد که شدیدترین حکم
صادر شده تاکنون است.
تجارتانالیناثارباستانی
مدتی است شاهد فروش برخی از اثار باستانی نظیر تکه های سفال یا کوزه های باستانی در فضای مجازی
هستیم .به تازگی یک پیج اینستاگرامی اقدام به ساخت و فروش زیوراالت با تکه های سفال یک محوطه
باســتانی کرد که اعتراض دوستداران میراث فرهنگی را برانگیخت .در بیانیه این مجموعه امده است که
سفال هایی که ما برای ساخت زیوراالت استفاده می کنیم مربوط به شهر اصطخر از توابع استان فارس است
که قدمتش به دوران ساسانیان بازمی گردد و یکی از بزرگترین شهرهای ان زمان به حساب می امده که
وسعت ان زیاد و تا نزدیکی تخت جمشید ادامه داشته است .سفال های دست سازه ها نیز مربوط به همین
شهر بوده و کار مجموعه هیچ منافاتی با قوانین میراث فرهنگی ندارد و میراث فرهنگی نیز از محل جستجو و
کاوش ما مطلع است .این شهر کهن که در سال ۱۳۱۰در زمره اثار ملی به ثبت رسیده و پیشین ه ان به قرن
پنجم پیش از میالد بازمی گردد ،نخستین پایتخت ساسانیان بوده است .این شهر در طول تاریخ نخستین بار
توسط اسکندر مقدونی تخریب و بعدها در حمله اعراب تسخیر و به کلی ویران گشت .اکنون نیز با گذشت
هزاران سال همچنان مورد بی مهری قرار گرفته و خاک پامال شده ان توسط عده ای که خود را دوستدار
میراث فرهنگی می دانند غارت می شود.
غارتوحشتناکتمدنجیرفت
اوایل دهه هشتاد طغیان هلیل رود ،باعث هویدا شدن گوری باستانی شد .همین خبر کافی بود تا سوداگران
با بیل و کلنگ رهسپار منطقه شوند و خاک ان را شخم بزنند و هزاران شی تاریخی را به یغما ببرند؛ نتیجه
این جنایت تاریخی زمینی شخم خورده با هزاران گودال و صدها گور خالی بود که دیگر هیچ نشانی از تمدن
در ان یافت نمی شد .انچه سوداگران نابود کردند نشانه های تمدن حیرت اوری بود که سرفصل جدیدی در
شکل گیری تمدن بشر را رقم می زد .یوسف مجیدزاده باستان شناس پیشکسوت ایرانی به دعوت مسئولین
وقت میراث فرهنگی از پاریس به ایران امد تا عملیات حفاری و کاوشگری منطقه باستانی جیرفت را به عهده
گیرد .به عقیده وی ،جیرفت حلقه گمشده در تاریخ بشریت محسوب می شود .طی تخریب های وسیعی که
صورت گرفته بود ،بیش از ۴۰۰کیلومتر در کنار هلیل رود به کلی غارت و تخریب شده بود ،اما این تخریب ها
فقط در گورستان رخ داده بود .انچه طی کاوش ها توجه دکتر مجیدزاده را به خود جلب کرد ،تپه باستانی
در مجاورت این گورستان بود که بعدها مشخص شد معبد بزرگ یک زیگورات پنج هزارساله است .کشف
این معبد و الواح ان نشان از تمدنی بود که در هزاران سال پیش خط اختراع کرده بودند و معماری داشتند.
انچه تاریخ از غارت گران هویت و تخریب گران تاریخ تمدن خواهد پرسید این است که چه بهایی در مقابل
این جنایت و تعرض به فرهنگ و تاریخ گرفتند ،چه چیزی باعث می شود که افرادی برای کسب مادیات،
میراث خود را غارت کرده و ان را به بهای ناچیزی به حراج بگذارند ،ان هم تمدنی که در طول تاریخ هزاران
نفر از فرزندان رشــید خود را در راه حفظ و حراســت از خاک ،فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم از دست داده
است .کسانی که با خون خود خاک تشنه این سرزمین کهن را سیراب کردند و از هر گزندی محفوظ نگه
داشتند تا امروز شاهد ان باشیم که هویت ،فرهنگ ،تاریخ و طبیعت ان را از درون تکه تکه کنند و به ورطه
نابودیبکشانند. صفحه 6
«باغ موزه وزیری» میزبان جشنواره موسیقی نواحی ایران می شود
سامانه ایبرایهنرمندانموسیقینواحیایرانایجادمی شود
نشست خبری چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی
ایران 21مهرماه با حضور محمدرضا علیزاده (مدیرکل
فرهنگ و ارشاد اســامی استان کرمان) ،محمدعلی
مراتی(دبیر جشنواره) و علی نیکنام انزابی(مدیر عامل
انجمن موسیقی ایران) ،برگزار شد.
در ابتدای این نشســت محمدرضا علیزاده مدیرکل
فرهنگ و ارشاد اسالمی استان کرمان و مدیر اجرایی
چهاردهمین جشــنواره موســیقی نواحی ایران در
سخنانی مطرح کرد :خوشــحالیم بار دیگر جشنواره
موسیقی نواحی ایران به میزبانی استان کرمان برگزار
می شود و اعتبار جشنواره افزون شده است.
امروز که به عنوان دبیر اجرایی جشــنواره چهاردهم
در خدمت شــما هستم ،باعث افتخارم است که بگویم
این جشــنواره با همه فراز و فرودش امروز و در دوره
چهارهم به این کمال و جایگاه رسیده است.
او ادامه داد :با وجود اینکه دوره ســیزدهم همزمان با
شیوع بیماری کرونا شد اما به همت مسئوالن ،چراغ این
جشنواره خاموش نشد و سال قبل جشنواره موسیقی
نواحی ایران به صورت انالین برگزار شد و خوشبختانه
تهدیدها تبدیل به فرصت شدند و ما خارج از مرزهای
ایران هم در بستر فضای مجازی مخاطب داشتیم.
مدیر اجرایی جشــنواره همچنین گفت :امسال با دشواری و
همچنان با وجود اپیدمی با همراهی مدیران عالی کشور شاهد
برگزاری جشنواره چهاردهم در کرمان هستیم و میزبان ۱۱۰
هنرمند و عوامل اجرایی در استان کرمان هستیم.
علیزاده اضافه کرد :همان طور که مســتحضر هستید ،کرمان
استانی اســت که در حوزه فرهنگی و موسیقی بومی دارای
ارزش ها و اصالت هاســت و همه ســاله زبده ترین هنرمندان
موســیقی اقوام و نواحی سراسر ایران میزبانی کرده است و ما
مفتخریم که بیش از یک دهه در حوزه این هنر شــریف کار
کرده ایم .وی درباره بخش اجرایی جشــنواره توضیح داد :در
حوزه اجرایی ،ما جلسات ستاد را در کرمان و تهران داشته ایم
که بخشی از این جلسات حضوری و بخشی انالین بود .امسال
تصمیم گرفتیم تغییراتی نســبت به دو ســال گذشته داشته
باشیم و محل برگزاری جشنواره که پیش از این کاروانسرای
گنجعلی خان بود را به باغ موزه وزیری که یکی از مراکز
تاریخی کرمــان مربوط به دوره قاجار اســت و مرمت
شــده اســت ،انتقال دادیم .معتقدیم «باغ موزه» محل
شایسته ای برای میزبانی جشنواره است .همچنین الزم
به ذکر اســت که تمام ظرفیت های گردشــگری استان
کرمان در اختیار جشــنواره قرار خواهد گرفت و تعامل
خوبی در ســطوح مختلف استان داشته ایم .او همچنین
اعالم کرد :سال گذشته جشنواره به دلیل شرایط موجود
فقــط به صورت انالین بود اما امســال هم از فضای باز
استان استفاده می کنیم و هم ظرفیت مجازی را خواهیم
داشت .رفســنجان ،سیرجان و شهربابک هم به احتمال
زیاد میزبان جشــنواره خواهند شد و در حال رایزنی با
ستاد کرونا درباره میزبانی ها هستیم.
علیــزاده همچنین از برگزاری برنامــه زنده اینترنتی از
برنامه ها ،نکوداشت درگذشتگان عرصه موسیقی نواحی
و نمایشــگاه عکس جشــنواره در ادوار مختلف در کنار
اجراهای جشنواره چهاردهم خبر داد .در بخش دیگری
از این نشســت خبری محمدعلی مراتی دبیر جشنواره
در ســخنانی مطرح کرد :ایران در قالب ایران فرهنگی
مولد موســیقی های رنگارنگی اســت که ارتباط بسیار
خوبی با موسیقی کالسیک و دیگر گونه های موسیقایی
دارد .دبیر جشــنواره ادامه داد :امســال برای اولین بار
موضوع «وحدت در کثرت موســیقی اقوام ایران» را به
عنوان شــعار جشــنواره انتخاب کرده ایم تا این تنوع و
رنگارنگی را در ایران فرهنگی اجرا کنیم .از سوی دیگر
بحث ســنت به عنوان هویت اقوام و بحث «اصالت» به
عنوان حامی ماندگار ارزش های قوم شناســانه و بحث
غیرایستایی بودن ســنت از جمله محورهای اصلی این
دوره از جشنواره هستند .شرایطی که همچنان در حوزه
افرینش موســیقی اقوام وجود دارد و می تواند بســیار
بیشتر از اینها مورد توجه قرار گیرد.
مراتی دربــاره هیئت انتخاب جشــنواره چهاردهم نیز
توضیــح داد :امســال با همراهی تیــم حرفه ای انجمن
موســیقی ایران ،ســامانه ای برای هنرمندان موسیقی
نواحــی ایران ایجاد کردیم که اتفاق مهمی اســت؛ این
بزرگان در واقع شناســنامه ایران فرهنگی هســتند که
در این جشــنواره تکریم خواهند شد .سامانه «بامک»
در حد توان مشــغول رصد هنرمندان اســت و تاکنون
نزدیک به ۳۰۰هنرمند در این ســامانه ثبت شــده اند.
امــا امیدوارم این روند حتی بعد از برگزاری جشــنواره
نیز ادامه پیدا کند .او اعالم کرد :امســال اجراها با یک
روز تاخیر با کیفیت عالی ضبط خواهند شــد و در این
سامانه بارگزاری می شوند و همه جهان بدون محدودیت
می توانند برنامه ها را ببینید.
دبیــر جشــنواره همچنین گفــت :برای بررســی اثار
جشــنواره از ۴گوشــه ایران ۷نفر را انتخاب کردم که
در این سال ها تالش زیادی برای موسیقی نواحی ایران
داشتند و این عزیزان که از پژوهشگران و هنرمندان این
حوزه هستند ،در جلساتی در تاریخ ۴و ۵مهرماه بیش
از ۲۰۰اثر را بررســی کردند .انتخاب ها کامال محترمانه
و بر اســاس محورهــای فراخوان اســت و اگر عزیزی
برای اجرا انتخاب نشــده به این دلیل است که به این
محورها متعهد نبوده است .با این حال ما دقیقا ۷۰نفر
به جشــنواره دعوت کرده ایم و جدول نهایی جشــنواره
شــنبه هفته اینده اعالم خواهد شــد .او توضیح داد :ما
هــر روز 4اجرا خواهیم داشــت و اجراها با ســلویی از
بزرگان اغاز می شــوند و بعــد وارد گروه نوازی خواهیم
شد .مراســم افتتاحیه رنگ امیزی جالبی دار و قطعا به
دلیــل محدودیت های کرونایی جــای خیلی از بزرگان
خالی است .البته جشــنواره ها بحث حمایتی ندارند و
صرفا جایی برای تکریم هنرمندان و تجلی هنر هســتند.
در بخــش پژوهش نیز با دانشــگاه ها ارتباط گرفتیم و
مقاله های خوبی هم به دستمان رسیده است.
مراتــی درباره کاهش حضور بــزرگان در ادوار مختلف
جشنواره موسیقی نواحی کرمان و پژوهش های کاربردی
مرتبط با موســیقی نواحی و جشــنواره ها گفت :ما تابع
ستاد کرونا هســتیم و طبیعتاً سالمت بزرگان موسیقی
نواحی بسیار برای ما مهم است .بنابراین شرایط امسال
برگزاری جشــنواره به گونه ای است که ما در دعوت از
انها با محدویت های زیادی مواجه هســتیم .از ســوی
دیگر ما برای این دوره از جشــنواره قطعاً از هنرمندان
پیشکسوت و نامدار موســیقی نواحی دعوت کردیم که
شــاید تعدادشان محدود باشد اما قطعاً در حد امکاناتی
است که برای ما وجود دارد .در حوزه پژوهش هم مشغول
برنامه ریزی برای برگزاری نشست هایی هستم که قطعاً
می تواند به صورت کاربردی مورد توجه قرار گیرد .البته
سه اســتاد بزرگ از افغانستان داریم که کارشان دیدنی
اســت .نیکنام انزابی مدیرعامل انجمن موسیقی نیز در
سخنان کوتاهی با تقدیر از عوامل جشنواره گفت :خیلی
از بزرگان در حوزه موسیقی نواحی را به صندوق اعتباری
هنر معرفی کردیم و از ســوی دیگر با راه اندازی سامانه
بامک نهایت تالش خود را انجام می دهیم تا در روزهای
خوش و ناخوش هنرمندان موسیقی نواحی همراه انان
باشــیم .چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران به
صورت غیر رقابتی طی روزهای بیست و نهم مهر تا دوم
ابان ماه در شهر کرمان برگزار می شود.
7
یکشنبــــــــه 25مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1532
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
اخبار
نقد
هیات مدیره کانون اهنگسازان
خانه موسیقی انتخاب شد
نوبت دوم مجمع عمومــی و انتخابات هیات مدیره کانون
اهنگســازان خانه موســیقی برگزار و اعضای ان انتخاب
شــدند .نوبت دوم مجمع عمومی و انتخابات هیئت مدیره
کانون اهنگســازان خانه موسیقی صبح شنبه ۲۴مهرماه
در فضای باز تاالر وحدت برگزار شد.
در ابتدای این جلســه اذر هاشمی ،بازرس خانه موسیقی
درباره روند انتخابات هیــات مدیره کانون ها و نحوه رای
گیری و شــمارش ارا توضیحاتی ارائه کرد .اعضای هیات
مدیره و بازرس ســابق کانون در جایگاه حاضر شــدند و
وارطان ساهاکیان ،عضو هیات مدیره سابق کانون گزارشی
از عملکرد این دوره کانون اهنگسازان ارائه داد.
پس از اســتعفای هیات مدیره سابق کانون ،هیات رئیسه
مجمع تشکیل شد و کاندیداهای عضویت در هیات مدیره
و بازرســی کانون هر یک دقایقی به معرفی خود و برنامه
های خود پرداختند.
کاندیداهای عضویت در هیات مدیره کانون اهنگســازان
بــه ترتیب حروف الفبا علیرضا اکبرپــور ،محمد تنکابنی،
وارطان ساهاکیان ،فریدون شهبازیان ،تقی ضرابی ،محمد
جلیل عندلیبی و رضا کهریزی و کاندیداهای بازرس رضا
عباسی و اندره مرادیان بودند.
پس از پایان رای گیری و شمارش ارا تقی ضرابی ،وارطان
ساهاکیان ،فریدون شــهبازیان ،محمد جلیل عندلیبی و
محمد تنکابنی به عنوان اعضای جدید هیات مدیره کانون
اهنگسازان خانه موســیقی و علیرضا اکبر پور (عضو علی
البــدل اول) ،رضا کهریزی (عضو علی البدل دوم) انتخاب
شــدند .همچنین اندره مرادیان به عنوان بازرس کانون و
رضا عباسی (بازرس علی البدل) انتخاب شدند.
تقی ضرابی ،رئیس ســابق کانــون و منتخب دوره جدید
هیات مدیره کانون اهنگســازان به دلیل ابتال به بیماری
کرونا در مجمع حضور نداشت.
با هدف معرفی و تقدیر از اثار برگزیده و ارتقای
سلیقه ی شنیداری مخاطبان
فراخوان بخش رقابتی سی و
هفتمین جشنواره موسیقی فجر
منتشر شد
فراخوان بخش رقابتی ســی و هفتمین جشنواره موسیقی
فجــر به صورت باکالم و بی کالم در بخش های موســیقی
(دســتگاهی ،نواحی ،کالسیک غربی ،تلفیقی ،پاپ ،معاصر
و ارکســترال ایران ،کودک) و ناشــر برگزیده ،منتشر شد.
فراخوان بخش رقابتی ســی و هفتمین جشنواره موسیقی
فجر بر اســاس ایین نامه جشنواره با هدف معرفی و تقدیر
از اثار برگزیده اهالی موسیقی ایران ،اعتالی هنر موسیقی
و ارتقای سلیقه شنیداری مخاطبان ،صیانت از هویت ملی
مبتنی بر اموزه های دینــی و ایرانی ،تقویت و حمایت از
هنر خالق و همچنین شناســایی ،تبیین چهارچوب ها و
اســتانداردهای کیفی گونه های مختلف موسیقی تهیه و
تنظیم شــده اســت .صاحبان اثار از پانزدهم ابان ماه می
توانند البوم های صوتی که دارای مجوز از دفتر موســیقی
وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی و ســایر نهادهای رسمی
بــوده و در بــازه زمانی اول مهرمــاه ۱۳۹۸تا اول مهرماه
۱۴۰۰به صورت فیزیکی یا دیجیتال منتشر شده است را
تا پایان وقت چهارشنبه اول دی ماه ۱۴۰۰بر اساس اعالم
فراخوان و با مراجعه به ســایت جشنواره مراحل ثبت نام
خود را انجام دهند .سی وهفتمین جشنواره موسیقی فجر
هم زمان و در گرامیداشت سالگرد پیروزی انقالب اسالمی
ایران از تاریخ ۲۴تــا ۲۹بهمن ماه ۱۴۰۰در بخش های
رقابتی (جایزه باربد) و غیر رقابتی برگزار می شــود؛ جایزه
ترانه ،جایزه موسیقی ،رسانه و نشست های پژوهشی برنامه
های دیگر این دوره از جشنواره اعالم شده است. صفحه 7
از داستان احتمالی تا تیم بازیگران
همه چیز درباره فیلم «ماتریکس»۴
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 1532یکشنبه 25مهرماه • 1400سال چهاردهم • 8صفـــحه
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :گل اذین
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفهای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شرعی
به وقت تهران
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فردا
11:50
17:28
17:46
04:48
06:12
گنج سخن
امام علی علیهالسالم :
بنده اگر قناعت کند« ،ازاد» است،
ازاد ،اگر طمع داشته باشد «برده» است!
غررالحکم :ج، ۱ص۱۱۳
پندبزرگان
برای اداره کردن خویش ،از سرت استفاده کن
و برای اداره کردن دیگران ،از قلبت.
داالیی الما
حافظانه
درد عشقی کشیده ام که مپرس
زهر هجری کشیده ام که مپرس
گشته ام در جهان و اخر کار
دلبری برگزیده ام که مپرس
حتی خوش بین ترین هوادار فیلم های «ماتریکس» هم تصور نمی کرد که
روزی قسمت چهارم این مجموعه سینمایی ساخته شود .اما «ماتریکس
»۴به زودی در سالن های سینما اکران می شود و این حقیقت به معنای
بازگشت دنیای عجیب و دوست داشتنی این فرانچایز است .وقتی اندی و
لریواچوفسکیفیلم«ماتریکس»رادرسال ۱۹۹۹اکرانکردند،هرگزفکر
نمی کردند داستان جذاب ان ها به یکی از محبوب ترین و تاثیرگذارترین
فرانچایزهای ســینمایی تاریخ هنر هفتم تبدیل شود .اما امروز سه گانه
«ماتریکس» به عنوان یکی از متمایزترین سه گانه های تاریخ سینما به
شدت محبوب است و به همین دلیل میلیون ها هوادار در سراسر جهان
دارد .دنیای متمایز و پرسش برانگیز «ماتریکس» سرشار از نکات ریز و
درشت است که نگاه تماشاگران به فرانچایزهای سینمایی را تحت تاثیر
قرار می دهد .به زودی فیلم «ماتریکس »۴از راه می رســد و این سه گانه
جذاب به یک چهارگانه خیره کننده تبدیل خواهد شد .اگرچه سه گانه
«ماتریکس» با فیلم «انقالب های ماتریکس» در سال ۲۰۰۳به پایان رسید
اماهموارهبسیاری ازهواداراناینمجموعهدوستداشتند کهدربارهاینده
این فرانچایز و داستان های احتمالی پیرامون ان اطالعاتی کسب کنند .با
وجود ان که این فرانچایز دوست داشتنی در قسمت سوم به پایان رسیده
بود اما النا واچوفسکی رسما تایید کرد که در تالش است تا قسمت چهارم
را کارگردانی کند و در نهایت هم این اتفاق رخ داد .او نخستین بار در سال
۲۰۱۸شــایعات پیرامون ساخت «ماتریکس »۴را تایید کرد و در نهایت
کارگردانی ان را برعهده گرفت .این فیلم که قرار بود در روزهای پیش از
کرونا اکران شود به دلیل شیوع ویروس کرونا با تاخیر در اکران مواجه شد
اما در نهایت به ایستگاه اکران رسیده است.
کدامبازیگراندر«ماتریکس»۴هنرنماییمی کنند؟
تیمبازیگران«ماتریکس»۴درمقایسهباسهفیلمقبلیتغییراتبسیاریداشتهاست.
کیانو ریوز ،کری ان ماس ،جادا پینکت اسمیت ،المبرت ویلسون و دنیل برنهارت از
جملهبازیگرانیهستندکهدرفیلم هایقبلیفرانچایز«ماتریکس»هنرنماییکرده اند
و برای حضور در فیلم «ماتریکس »۴هم بازمی گردند .اما هوگو ویوینگ و الرنس
فیشبرن که از بازیگران مهم فیلم های قبلی بوده اند در این فیلم هنرنمایی می کنند.
اختالفبااتحادیهتهیهکنندگانباعثشد؛
تعطیلیپروژه هایفیلموتلویزیونامریکا
کارکنان پروژه های مختلف سینمایی و تلویزیونی امریکا پس
اختــاف با اتحادیه تهیه کنندگان راهی خانه شــدند و قصد
برگزاری تجمع های اعتراضی دارند.
دســت اندرکاران پروژه های مختلف فیلم و تلویزیونی امریکا
جمعــه در حالــی محل کار خــود را ترک کردنــد که هیچ
اطمینانی نداشــتند دوباره کی ســر کار بازمی گردند .این در
حالی است که خیلی از ان ها امیدوارند نیازی به اعتراض های
گســترده ای که برنامه ریزی شده نباشــد .اتحاد بین المللی
کارکنــان صحنه نمایش ( )IATSEبه کارکنانش گفت بهتر
است تمام ابزار و تجهیزاتی را که متعلق به خودشان است به
خانه ببرند چون از دوشنبه به بعد ممکن است دیگر به ان ها
دسترســی نداشته باشند .متیو دی .لوب رییس این سازمان
گفته اگر تا اغاز دوشنبه توافقی با اتحادیه تهیه کنندگان فیلم
و تلویزیون صورت نگیرد ،کارکنان از ساعت شش صبح شروع
به برگزاری تجمع های اعتراضی می کنند.
جو مارتینز که برای سریال هایی مانند «مندلورین» و «برای
تمام بشــر» تجهیزات صحنه درســت می کنــد ،گفت حس
کارکنــان در انتهای جمعه مانند افرادی بود که پیش از یک
وقفه بلندمدت کار خود را تمام می کنند.
او بیشــتر روز خود را صرف جمع کردن وسایل و قرار دادن
ان ها در کامیون برای خانه بــردن کرد .او گفت« :یک بازی
شــطرنج اســت .چه ۲هفته باشــد چه ۲ماه یا ۲سال ،ما
می دانیم که برمی گردیم .فقط مساله این است که با قراردادی
خوب یا قراردادی بد برمی گردیم».
تعدادی از مســئوالن اتحادیه گفته اند نسبت به دستیابی به
قراردادی جدید خوش بین هســتند .مســاله تا حدود زیادی
در مورد بازه های اســتراحت کارکنان اســت ،البته اتحادیه
همچنین خواستار افزایش حقوق برای کارکنان کم درامد و
کارکنان پروژه های مخصوص سرویس های استریمینگ شده
است .اگر تجمع های اعتراضی صورت بگیرد ،اثر ان در سراسر
کشــور حس خواهد شد چون ۶۰هزار فرد شاغل در پروژه ها
دســت از کار می کشند .اتحادیه در اخر هفته رخدادهایی را
در نیویورک ،شــیکاگو و اتالنتا ترتیب دیده و دارد افرادی را
برای هدایت اعتراض ها تعلیم می دهد.
هنـرمندنیـوز
دیده بان فـرهنگ و هنـر ایـران
سازمان گاهی ها88311353 :
هنرمندنیوز
www.Honarmandnews.ir
اینستاگرام
Honarmandnews.ir
کانال تلگرام
www.telegram.me/honarmandnews
هوگو ویوینگ به دلیل شلوغ بودن برنامه کاری اش پیشنهاد هنرنمایی در
فیلم «ماتریکس »۴را رد کرده و الرنس فیشــبرن هم تایید کرده که
عوامل فیلم به او گفته اند که جایی در فیلم نامه فیلم چهارم ندارد.
با این حــال بازیگران جدیدی هم به فرانچایز اضافه شــده اند .یحیی
عبدالمتین دوم ،نیل پاتریک هریس ،جسیکا هنویک ،جاناتان گروف،
توبی اونومر ،مکس ریملت ،ارندیرا ایبارارا ،پریانکا چوپرا ،اندرو کالدول،
برایان جی اسمیت ،الن هولمن و کریستینا ریچی از شناخته شده ترین
بازیگرانی هستند که در فیلم «ماتریکس »۴هنرنمایی می کنند .اما نقش
و شخصیتی که این بازیگران باید در ان ها قرار بگیرند هنوز مشخص نشده
است .نیازی به یاداوری نیست که کیانو ریوز در این فیلم هم مانند سه
فیلم قبلی در نقش نئو قرار می گیرد و کری ان ماس در نقش ترینیتی
هنرنماییمی کند.
داستان«ماتریکس»۴چیست؟
جزییات زیادی درباره داستان این فیلم منتشر نشده و به نظر می رسد که
الناواچوفسکیتالشکردهتافیلم نامه اشرابهمخفیانه ترینحالتممکن
مدیریت کند .اما از ان جایی که جنگ میان نئو و ماشین ها در پایان فیلم
سوم به اتش بس رسید به نظر می رسد که در فیلم چهارم این اتش بس با
یک جنجال عظیم ترکیب می شود .اگرچه شایعاتی پیرامون مطرح شدن
سفر در زمان در این فیلم شکل گرفته بود اما کیانو ریوز در نهایت این
شــایعات را رد کرد .ریوز تایید کرده که داستان فیلم «ماتریکس »۴تا
حدودی عاشقانه است و بسیار از فیلم نامه النا واچوفسکی ستایش کرده
است .با این حال انتظار می رود که فیلم «ماتریکس »۴داستانی را روایت
کند که از نظر زمانی فاصله زیادی با سه فیلم قبلی دارد .اگرچه جزییات
بیشتری درباره این فیلم وجود ندارد و به همین دلیل باید هواداران نئو باید
اندکی صبر کنند تا داستان قهرمانشان را دنبال کنند.
تاریخ اکران «ماتریکس »۴چه زمانی است؟
فیلم «ماتریکس »۴که با عنوان کامل «ماتریکس :رستاخیزها» معرفی
شــده در تاریخ ۲۲دســامبر ۲۰۲۱مصادف بــا اول دی ۱۴۰۰از راه
می رسد .یک ماه پس از اکران این فیلم نوبت به انتشار ان روی سرویس
استریم HBO Maxمی شود .به عبارت دیگر ،اگر از هواداران فیلم های
ماتریکس هستید می توانید فیلم «ماتریکس »۴را در روزهای ابتدایی
بهمن ۱۴۰۰با کیفیت بی نظیر تماشا کنید .با این حال باید بدانید که
تاریخ اکران این فیلم بارها و بارها با تغییرات بسیاری همراه شد و ممکن
بود حتی در نیمه نخست سال ۲۰۲۲اکران شود.
ایا «ماتریکس »۵هم ساخته می شود؟
با وجود همه شایعاتی که پیرامون ساخت فیلم «ماتریکس »۴بود اما
به نظر می رسید که واچوفسکی ها عالقه ای به ساخت این فیلم ندارند.
در نهایت لری واچوفسکی تایید کرد که عالقه ای به ساخت فیلم جدید
«ماتریکس» ندارد اما صحبت های النا واچوفســکی نشان می داد که از
ساخت این فیلم استقبال می کند .در نهایت در اواسط سال ۲۰۱۹بود
که اســتودیوی برادران وارنر ساخت فیلم «ماتریکس »۴را تایید کرد و
رســما اعالم کرد که کیانو ریوز و کری ان ماس برای هنرنمایی در این
فیلم بازمی گردند .النا واچوفسکی به تنهایی کارگردانی این فیلم را برعهده
گرفت و فیلم نامه ان را با همراهی نویسندگان فیلم نامه سریال «حس
هشتم»بهپایانرساند.اگرچهالناواچوفسکیهیچصحبتیدربارهساخت
فیلم پنجم فرانچایز دوست داشتنی «ماتریکس» نکرده اما به نظر می رسد
که این اتفاق غیرممکن نیست .در صورتی که فیلم «ماتریکس »۴در
گیشه عملکرد قابل قبولی داشته باشد و مورد توجه منتقدان و تماشاگران
قرار بگیرد قطعا این احتمال مطرح می شود که ساخت فیلم «ماتریکس
»۵هم در دســتور کار قرار بگیرد .با توجه به اینکه النا واچوفسکی در
سال های پیشین از عالقه اش برای توسعه جهان «ماتریکس» سخن گفته
بود ،این اتفاق واقعا غیرممکن نیست. صفحه 8