روزنامه هنرمند شماره 1524
روزنامه هنرمند شماره 1524
چهارشنبه 14مهرماه 1400سال چهاردهم شماره 8 1524صفـــحه 3500تومـان ISSN 2008-0816
هنرمند را در «مگ لند» و «جار» ورق بزنید www.magland.ir
www.jaaar.com
چرا سینمای کودک ایران
رو به افول رفت؟
سیمر غ ایران مظهر
همگرایی ملل در رویداد
اکسپو 2021شد
چالش هایسینمایی
اقای«رئیس»ومهره هایکهبایدبچیند؛
اکران؛ صف بلند فیلم های
بالتکلیف
به بهانه درگذشت فتحعلی اویسی ،بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون؛
مردمی ،محبوب و ماندگار صفحه 1
2
چالش های سینمایی اقای «رئیس» و مهره های که باید بچیند؛
چهارشنبــــــــه 14هرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1524
www.honarmandonline.ir
فرهنگ و هنر
اکران؛صفبلندفیلم هایبالتکلیف
ART & CULTURE
اخبار
نقد
«سایه انتقام» برگزیده جشنواره
بین المللی بازی های رایانه ای شد
بازی «ســایه انتقام» با محوریت شهید سلیمانی در بخش
«ســند طراحی بازی» جشــنواره بین المللــی بازی های
رایانــه ای ایثار و شــهادت رتبه نخســت را کســب کرد.
نخستین جشنواره بین المللی بازی های رایانه ای در حوزه
ایثار ،فداکاری و شــهادت با عنوان «بازی دل ها» به همت
بنیاد ملی بازی های رایانه ای و بنیاد شهید و امور ایثارگران
برگزار شد.
این جشــنواره پذیــرای بازی های رایانــه ای با محوریت
موضوعاتی نظیر شــهدای مدافع حرم ،مکتب ســلیمانی
و شــهدای ســامت بود .هم زمــان با ایام گرامیداشــت
چهل ویکمین ســالروز دفاع مقدس مراســم اختتامیه این
رویداد با حضور امیرحســین قاضی زاده هاشــمی ،معاون
رئیس جمهــور و رئیس بنیاد شــهید و امــور ایثارگران و
جمعــی از اهالی صنعــت بازی برگزار شــد ،از بازی های
برتر در ۲بخش «ایده» و «ســند طراحی بازی» یا «گیم
دیزاین داکیومنت» با اهدای جوایزی تقدیر شــد .براساس
ایــن گزارش ،در بخش «ســند طراحی بــازی» یا «گیم
دیزاین داکیومنت» بازی ســایه انتقام از «شرکت رایمون
مدیا» رتبه نخســت این بخش را به خود اختصاص داد و
جایزه بهترین «سند طراحی بازی» را دریافت کرد .بازی
ســایه انتقام با هدف معرفی برخی توانمندی های نظامی
جمهوری اسالمی ایران و گرامیداشت یاد سردار حاج قاسم
سلیمانی ،براســاس حمالت پهبادی به دشمن و نیروهای
تروریســتی در خارج از خاک ایران طراحی شــده است و
بازیکن در هر مرحله مواضع دشــمن ،شــامل ساختمان،
وســایل حمل و نقل و پیاده نظام را با دســتورالعمل های
مشخص مورد حمله قرار می دهد.
برپایی نمایشگاه عرضه و فروش
محصوالت عفاف و حجاب
در مصالی تهران
رئیس هیات مدیــره انجمن تولیدکننــدگان محصوالت
حجاب از برپایی نمایشــگاه عرضه و فــروش محصوالت
عفــاف و حجــاب از 17مهرماه تا پایان ســال خبر داد.
اسداهلل سلیمانی رئیس هیئت مدیر انجمن تولیدکنندگان
محصوالت حجــاب درباره جزئیات ایــن خبر گفت :پیرو
مذاکــرات و طــرح مطالباتی که انجمــن تولیدکنندگان
محصوالت حجاب طی ماه های اخیر و در قالب جلســات
متعدد با نهادها و ســازمان های ذی ربط داشــته است ،بنا
شــد که در راستای حمایت از این بخش ،نمایشگاه عرضه
و فــروش محصوالت عفاف و حجاب از 17مهرماه تا پایان
سال برپا شود.
او از انجام برخی رایزنی ها با شورای عالی انقالب فرهنگی،
اســتانداری تهران و مجامع امــور صنفی خبر داد و گفت:
این نمایشــگاه در مصالی تهران برپا خواهد شد و اولویت
حضــور و دریافت غرفه با اعضای انجمــن تولیدکنندگان
محصوالت حجاب اســت .ســلیمانی گفت :در عین حال
سایر تولیدکنندگان و عرضه کنندگان محصوالت عفاف و
حجاب تا روز 17مهرماه فرصت دارند تا جهت ثبت نام به
منظور دریافت غرفه اقدام کنند.
رئیس هئیت مدیره انجمــن تولیدکنندگان محصوالت
حجــاب در خاتمه تاکید کرد :امید اســت در راســتای
برپایی ایــن نمایشــگاه 6ماهه ،دیگر بار در راســتای
ترویج فرهنگ نورانی حجاب گام های موثری برداشــته
شــده و در عین حال ،محصوالت این حوزه بدون واسطه
از ســوی تولیدکنندگان به دســت مخاطبان و مصرف
کنندگان برســند .عالقه مندان می توانند جهت کســب
اطالعات بیشتر با شماره 88813624تماس گرفته یا به
نشانی های اینترنتی Bahejab.irو bazarehejab.
irمراجعه کنند.
باالخره در روزهای پایانی هفته گذشته خبرش رسانه ای شد ،گرچه پیش از ان هم به صورت
تلویحی و گاه تحقیقی نامش در شبکه های مجازی پیچیده بود اما چهارشنبه شب بود که بعد
از کش وقوس های فراوان رئیس سازمان سینمایی انتخاب شد .سازمانی از زیرشاخه های وزارت
ارشاد که روزهای تلخ و سخت و شیرین کم به خود ندیده است ،گاه اماج حمالت قرار می گیرد
و گاه تصمیماتش دیگران را به تحسین وامی دارد .درباره رئیس سازمان سینمایی در این یکی
دو ماهی که وزیر ارشاد دولت سیزدهم مستقر شده گمانه زنی های بسیاری از سوی رسانه های
رسمی و غیر رسمی منتشر شده بود .نام هایی همچون جواد رمضان نژاد ،محمود رضوی ،شهاب
اسفندیاری و ...به تواتر در رسانه ها طرح می شد اما محمد خزاعی تنها نامی بود که از سوی
گردانندگان کانال های سینمایی و رسانه های غیررسمی روی ان پافشاری می شد ،همان که
پیش تر نامش را در میان نامزدهای انتخابات ششمین دوره شورای اسالمی شهر تهران برای
گروه «ائتالف بزرگ برای مردم» ،شنیده بودیم .خزاعی در نهایت اما از راهیابی به شورای شهر
تهران بازماند تا راهش از مسیر دیگری برای رسیدن به سمت های اجرایی هموار شود .سرانجام
هم همین شد ،محمد خزاعی بر مسند ریاست این سازمان نشست؛ رئیسی که البته پیشینه
سینماییکمندارد.
سوابقمحمدخزاعیچیست؟
کار در حوزه سینما را با روزنامه نگاری اغاز کرده است .ان زمان که در روزنامه خراسان قلم می زد شاید
کمتر تصور می کرد که روزی بر کرسی ریاست سازمان سینمایی تکیه بزند .در سال های بعد اما حوزه
تهیه کنندگی را برگزید تا نامش در میان تهیه کنندگان سینما بنشیند .کار در این حوزه را در اواخر دهه
هفتاد با فیلم های «دست های نیایش» و «ترانه تاکستان» اغاز کرد ،بعدها اما دامنه فعالیتش گسترده تر
شد و نامش در کنار فیلمسازان مطرح همچون ابراهیم حاتمی کیا ،پرویز شیخ طادی ،محمدعلی باشه
اهنگر و ...قرار گرفت .خزاعی اما با کارهای اجرایی نیز اشناست .او در دوره هایی دبیری جشنواره ملی فیلم
فجر و جشنواره مقاومت را هم بر عهده داشته است ،موضوعی که امتیازی ویژه برای او محسوب می شود
و می تواند در ادامه در مدیریت جشنواره ها موثر واقع شود .این مروری کوتاه بر کارنامه کاری شانزدهمین
رئیس سازمان سینمایی بود تا ببینیم در ادامه این مجموعه که در دو سال گذشته با بحران های رنگ
به رنگ به واسطه شیوع کرونا رو به رو بوده چگونه مواجه خواهد شد ،این بحران ها در سه سرفصل قابل
بررسی است که حاال به عنوان چالش های پیش روی محمد خزاعی قابل طرح است.
تولید؛ تردیدهای یک جریان نه چندان راکد
افزایش سریال های شبکه نمایش خانگی و حضور و البته هجوم گسترده و متعدد کارگردانانی که پیش از
این در سینما دست به تولید می زدند ،در این شبکه خود می تواند گزارشی عینی و کوتاه از وضعیت تولید
در سینما بدهد .هرچند پیش از بلیه کرونا ،کارگردانان سینمایی به سریال سازی برای پلتفرم های مجازی به
عنوان راهکار «دومی» و «جانبی» می نگریستند اما شرایط پیش امده انها را بر ان داشت تا به سریال سازی
نه به چشم یک دست گرمی بلکه به عنوان جدی ترین گزینه پیش روی خود بنگرند.
همه این ها اما از انجایی ناشی شد که اکران محدود شد به واسطه همین هم کارگردانان تولیدات سینمایی
را به کناری نهادند تا بیشتر از پیش در حوزه پلتفرم ها متمرکز شوند .شورای پروانه ساخت سینمایی اما در
این دو سال همچون گذشته به کار خود ادامه و مجوزهایی را نیز ارائه داده است .هرچند گزارش فیلم های
در دست تولید هر از گاهی رسانه ای می شود اما انچه واضح است چالش هایی است که صاحبان اثار با انها
دست به گریبان هستند .به مانند تمامی شغل هایی که در این ۲سال از رهگذر کرونا اسیب دیده اند فرایند
تولید اثار سینمایی هم دستخوش تحوالتی شده که اولین و مهم ترینش باال رفتن هزینه های ساخت به
واسطه افزایش روزهای فیلمبرداری است .این موضوع زمانی معادالت را پیچیده تر می کند که سینماگران
چشم انداز روشنی از بازگشت سرمایه ندارند همین هم عاملی است که انها را به سمت تولیدات سریالی
سوق می دهد .این همان دو راهی است که صاحبان پلتفرم ها و برخی سینماگران را در یک مناقشه ای بی
سرانجام قرار داده است ،در یک سوی این ماجرا صاحبان پلتفرم ها این گزاره را مطرح می کنند که در این
سال های کرونا زده وی اودی ها به کمک سینما امده ،در قامت یک منجی ظاهر شده و مشکالت معیشتی
فعاالن این حوزه را سامان داده اند از سویی دیگر اما برخی سینماگران بر این باورند که دستمزدهای عوامل
تولید به واسطه کار در سریال های شبکه نمایش خانگی افزایش پیدا کرده؛ جدالی که اما پیروزی نداشته
اســت و هر کدام به موازات یکدیگر حرکت می کنند .با همه این ها انچه اما عوامل تولید از سرگذشت
فیلم های سینمایی روایت می کنند گاه متفاوت از ان چیزی است که می بینیم .روایت هایی که یک سر ان
گره می خورد به شرایط فیلمبرداری که گاه عوامل با وجود بیماری ،همچنان در لوکیشن های محدود به
کار می پردازند .انچه اما باعث امیدواری نسبت به بهبود این شرایط می شود این است که محمد خزاعی
خود پیش از این در کسوت تهیه کنندگی حاضر بوده و از نزدیک با معضالت فرایند تولید ،افزایش هزینه ها
و ...مواجه شده است .این موضوع می تواند او را کمک کند تا با در پیش گرفتن سیاست های اجرایی به
مدیریت این فضا بپردازد.
اکران؛صفبلندفیلم هایبالتکلیف
حتی به تعداد انگشتان دست هم در این دو سال کرونا زده فیلم تازه به چرخه اکران اضافه نشده است.
سرمایه هایی که پشت سد نمایش می مانند ،می خوابند و راکدند اما صاحبانشان تن به اکران نمی دهند .حاال
به گفته کارشناسان این حوزه چیزی بالغ بر ۲۰۰فیلم انتظار اکران را می کشند .گرچه حسین انتظامی
که حاال می شــود در کنار نامش پسوند «پیشین» گذاشت و به عنوان رئیس سابق سازمان سینمایی
خطابش کرد ،برای بهبود فرایند اکران بسته های تسهیلی در نظر گرفت اما این حمایت ها هرگز صاحبان
اثار را ترغیب به نمایش فیلم هایشان نکرد .حتی ان دسته از فیلم هایی هم که در شرایط معمول و معقول
نمی توانستیم برایشان فروش چندانی متصور شویم نیز به جرگه «اکران شده ها» نپیوستند تا امار فیلم های
در کشو مانده همچنان در صدر باشد .عمده دالیل سینماگران اما این است که تبلیغات چندانی برای اثار
سینمایی نمی شود به واسطه همین هم مخاطبان حتی از باز بودن سالن های سینما اطالعی ندارند .گرچه
در این مدت مذاکرات صاحبان اثار و سازمان سینمایی با سازمان صدا و سیما خروجی کم رمقی داشته،
اما این میزان تبلیغات که به صورت گزینشی برای چند فیلم صورت گرفته اعتماد فیلمسازان را به همراه
نداشته است تا جایی که حاضر می شوند فیلم هایشان همچنان باقی بماند برای فردایی بهتر.
«دینامیت» تنها نقطه امید اکران سینماها در دوران کرونا بود
از سوی دیگر واکسیناسیون عمومی همواره مطالبه ثابت سینماگران بوده ،حقیقت اما این است که با وجود
اینکه روند واکسیناسیون شتاب پیدا کرده و حتی پیش از ان هم پروتکل های بهداشتی به طور کامل در
سینماها رعایت می شده با این حال گره کور اکران انگار باز نشدنی و این معادله همچنان چند مجهولی
است .سینما اما در جهان هم وضعیت مشابهی دارد .اکران هرچند در برخی از کشورها به روال معمول
بازگشته و حتی گاهی تیترهای فروش میلیون دالری برای برخی از فیلم ها می خوانیم واقعیت اما این است
که کرونا به یکباره شبیخون می زند و نفس این صنعت را به شماره می اندازد .این را می شود از باز و بسته
شدن گاه به گاه سالن های سینمایی در سراسر جهان دریافت .در کشور ما نیز به دلیل ترس عمومی از
بیماری و البته دیر پیوستن به صف کشورهای واکسینه شده شرایط دوچندان سخت تر است .در کنار همه
اینها اما باید چالش سمفا را نیز نظر داشت؛ میراثی که از دوران ریاست حسین انتظامی به یادگار مانده تا
سامانه ای برای شفافیت در حوزه اکران و تولید باشد .پیش از این هم در گزارشی به کم و کیف عملکرد
این سامانه پرداخته بودیم ،سمفا یا همان «ساما نه مدیریت فروش و اکران سینمای ایران» هرچند قرار بود
به عنوان بازویی خدمت رسان در کنار سینماگران باشد اما به گواه مدیران پخش و اکران ساز و کار فروش
را در برخی مواقع مختل کرده و حتی به ان شعار ابتدایی اش مبنی بر «تقسیم عایدی فروش از مبدا»
هم وفادار نمانده است .حاال با وجود اینکه سینماگران معتقدند این ساما نه حذف نشدنی است اما به نظر
می رسد محمد خزاعی باید به رفع مشکالتش با بهره گیری از متخصصان این حوزه بپردازد.
جشنواره ها؛ویترین هاییکهنبایدخاموشبماند
«جشنواره فلسفه و ماهیتش این نیست که به خاطر هزینه بخواهیم با ان این گونه برخورد کنیم ،بسیاری
از جشنواره ها محلی برای دیده شدن هنرمندان و رشد حوزه فرهنگ و هنر است ،بنده با این نظر مخالف
هستم ،این که تغییرات یا ادغام هایی در جشنواره ها صورت بگیرد منطقی است اما تعطیلی نخواهیم داشت،
با تغییرات و ادغام ها اســراف مالی کم می شود اما در عین حال کارهای فرهنگی هنری به خوبی پیش
می رود ».این گزیده ای از صحبت های محمدمهدی اســماعیلی وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسالمی در
نخســتین گفتگوی خبری اش در شبکه خبر است که نشان از پیگیری جدی جشنواره هایی سینمایی
دارد ۶ .ماهه دوم سال را اساساً می توان فصل جشنواره ها نامگذاری کرد ،فصلی که جشنواره ها یکی پس از
دیگری فرا می رسند و هر کدام از رویدادهای مهم همان حوزه به شمار می روند.
سی ونهمین جشنواره فیلم فجر در سایه کرونا برگزار شد
کمتر از ۱۰روز دیگر ماراتن جشنواره ها با جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان اغاز می شود .رویدادی که
سال گذشته به صورت کام ً
ال مجازی برگزار شد و مسئوالنش تمام برنامه های جانبی اش مانند نشست ها
و کارگاه های فیلمسازی را به بسترهای مجازی کوچ دادند؛ کوچی از سر اجبار که البته تحولی در شیوه
برگزاری رویدادها را نیز به وجود اورد و زیر ســاخت ها را تقویت کرد تا حاال به گفته دبیران رویدادهای
مختلف بخش مجازی بخش جدایی ناپذیر جشنواره های سینمایی باشد که حتی در صورت عادی شدن
شرایط و ریشه کن شدن کرونا باز هم بساطش بر پا باشد .با فروکش کردن وضعیت بیماری در ابتدای
سال جاری ،علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و دبیر جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان
در حاشیه برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر از برگزاری فیزیکی رویداد تحت مدیریتش به شرط استمرار
وضعیت سالمت جامعه در فصل پاییز خبر داد و حاال بر سر این وعده صادق است .او در نشست خبری
جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان اعالم کرد که این رویداد قرار است هرچند به صورت محدود اما به
شکل فیزیکی و مجازی برگزار شود .در ادامه نیز ۲جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشنواره «سینماحقیقت»
در پی خواهد امد که هنوز مسئوالنش درباره شکل قطعی برگزاری ان اظهار نظری نکرده اند اما انچه مسلم
است بخش مجازی یک پای ثابت انها خواهد بود .جشنواره ملی فیلم فجر اما تنها جشنواره ای است که نه
تنها برگزارکنندگانش که حتی سینماگران نیز زیر بار برگزاری مجازی ان نرفته اند .رویدادی که هر ساله با
حواشی متعددی رو به رو است .تنها کافی است دست به دست شدن ویدیوی ازدحام خبرنگاران و عکاسان
را در روزهای نخست دوره سی و نهم همزمان با روزهای اوج کرونا را به یاد بیاورید تا با گوشه ای از مصائب
ان اشنا شوید؛ رویدادی که از همان روزهای نخست که زمزمه های برگزاری ان به شکل کام ً
ال فیزیکی
شنیده شد ،انتقادات به ان نیز کلید خورد تا غالب سوال ها حول این محور باشد که در این شرایط کرونا
زده و سینمای مصیبت دیده و در این وضعیتی که معیشت اهالی سینما با مشکل مواجه است ،چرا بودجه
کالن ان در اختیار هنرمندان برای سامان دادن به شرایط انها قرار نمی گیرد؟ محمدمهدی طباطبایی نژاد
دبیر وقت این رویداد سینمایی اما هر بار جشنواره فیلم فجر را میدانی برای دیده شدن اثار و البته مجرایی
برای احیای سینما خواند.جشنواره فیلم فجر سال گذشته با کاهش تعداد خبرنگاران و با روزهای محدود
برگزار شد و حاال با واکسینه شدن عموم اهالی رسانه باید دید امسال این رویداد سینمایی چه سرنوشتی
پیدا می کند .محمد خزاعی اما خودش پیش از این مسئولیت برگزاری جشنواره فیلم فجر را بر عهده داشته
و با فضای ان اشناست .حاال باید ببینیم دوره چهلم جشنواره فیلم با مدیریت رییس سازمان سینمایی
چه سیری را طی می کند.
مهدی پور معاون مطبوعاتی:
ت معاونت مطبوعاتی است
بازارایی نظام رسانه ای محور اصلی فعالی
معاون مطبوعاتی و اطالع رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
در ایین معارفه خود ،بازارایی نظام رسانه ای کشور را محور اصلی
ت این دوره معاونت مطبوعاتی و ان را پیروی از منویات رهبر
فعالی
معظم انقالب اسالمی عنوان کرد .ایین تودیع و معارفه معاون امور
مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی با حضور فرشاد مهدی
پور ،محمود شالویی ،مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی ،محمد
خدادی و شــماری از مدیران این معاونت در محل ســاختمان
معاونت مطبوعاتی برگزار شد .فرشاد مهدی پور در این نشست،
با اشاره به حکم ابالغ وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی ،دستیابی به
ابعاد بازارایی نظام رسانه ای کشور را مبتنی بر اقدامات سنجیده
و شــناخت الیه های مختلف نظام رسانه ای کشور عنوان کرد و
افزود :تغییر ساختارها و سیاست ها باید مطابق با تحوالت متعدد
و تغییر محیطی که در حوزه رسانه ها ایجاد شده است ،صورت
گیرد .مهدی پور استفاده از تجارب دوره های گذشته برای تقویت
نگاه تحولی به رسانه را بسیار مهم ارزیابی و تاکید کرد :حرکت
در دوره جدید باید مبتنی بر تجربیات موفق دوره های گذشته،
شفافیت و استفاده از فضای نوین رسانه ای باشد .وی همچنین
اقدامات معاونت مطبوعاتی در ۳ســال گذشته را قابل قبول و
متکی بر تجارب انباشته شــده از دانش مسئوالن در دهه های
گذشــته ارزیابی کرد و ضمن اشــاره به هجمه های بی سابقه
رسانه ای دشمنان نظام ،گفت :برای مقابله ایجابی با این پدیده ،به
مرجعیت رسانه ای نیازمندیم و رسیدن به این مهم از چارچوب و
مقدماتی پیروی می کند که البته برای نیل به این هدف باید همه
ابزارهای الزم و ظرفیت های موجود برای رســیدن به مرجعیت
رسانه ای را به کار گرفت .در این جلسه همچنین ،محمد خدادی،
معاون پیشــین امور مطبوعاتی نیز انتخاب مهدی پور به عنوان
معاون جدید امور مطبوعاتی را انتخابی خوب و مناسب ارزیابی
کرد و گفت :اقای مهدی پور از جنس رسانه است و اشنایی خوبی
با ابعاد مختلف حوزه رســانه دارد و بنده یقین دارم که ایشــان
امور محوله را به بهترین شکل ممکن اداره خواهد کرد .خدادی
ضمــن ارائه گزارش اجمالی از مجموعه اقدامات این معاونت در
۳حــوزه حمایتی ،نظارتی و هدایتی ،در ابعاد داخلی و خارجی،
عملکرد مجموعه مدیران و کارکنان معاونت مطبوعاتی را مبتنی
بــر همکاری و همدلی توصیف کــرد و افزود :حداقل وظیفه ما
این اســت که انچه داریم را در طبق اخــاص قرار دهیم و در
صورت نیاز به معاون جدید کمک کنیم .محمود شالویی ،مدیرکل
دفتر وزارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی نیز ضمن قدردانی
از تالش های محمد خدادی در ســاماندهی امور رسانه در دوره
گذشته ،و استفاده از ظرفیت های او در مجموعه وزارت فرهنگ
و ارشاد اسالمی با توجه به شرایط سخت کشور تاکید کرد :امروز
قبول مسئولیت در کشور ،نوعی ایثار و فداکاری است .وی تصریح
کرد :همه انتصابات وزارتخانه در دولت سیزدهم مبتنی بر استفاده
از مدیران متخصص ،متعهد و دارای تجربه است و انتخاب اقای
مهدی پور نیز به همین جهت ،با استقبال بسیار خوب اهالی رسانه
مواجه شده است. صفحه 2
وزیر فرهنگ:
هنرافرینی هایفتحعلیاویسیدراذهانبه یادگارمی ماند
وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی ،در پیامی با تســلیت درگذشت زنده یاد فتحعلی اویسی ،بازیگر
ســینما و تلویزیون ،گفت :هنرافرینی های فتحعلی اویســی در اذهان یــادگار می ماند .در پیام
محمدمهدی اســماعیلی امده است«:با نهایت تاســف و تاثر مطلع شدیم سینماگر پیشکسوت
و خوشــنام ســینما و تلویزیون جناب اقای فتحعلی اویسی به رحمت حق شتافت .بی شک هنر
افرینی های برجســته ان فقید سعید در نقش های متفاوت در اذهان تک تک مردم هنر دوست
به یادگار مانده اســت .اینجانب فقدان ایشــان را به خانواده ان مرحوم و جامعه هنری کشــور
تســلیت می گویــم و از درگاه خداوند متعال غفران و رحمت الهی خواســتارم .به گزارش ایرنا،
فتحعلی اویسی (زاده ۲۱دی )۱۳۲۴بازیگر ،کارگردان و خواننده ایرانی است .او فارغ التحصیل
کارگردانی و بازیگری ســینما از دانشگاه ایالتی تگزاس در سال ۱۳۵۳است .وی در همان سال
به ایران بازگشــت و اغا ِز فعالیت سینمایی اش ،بازی در فیلم قدغن از علیرضا داوودنژاد در سال
۱۳۵۷بود .پس از اتمام تحصیل عضو ســیمای جمهوری اســامی ایران شد و در دهه ۱۳۶۰
در فیلم های بســیاری بازی کرد چند فیلم هم کارگردانی کــرد .در اوایل دهه هفتاد دوباره به
کارگردانی روی اورد و ســومین فیلم بلندش مریم و میتیل ســاخت کــه فیلم موفقی بود .اما
در چهارمین فیلمش ســربلند انچنان موفق نبود .فتحعلی اویســی در نیمه دوم دهه هفتاد در
تلویزیون بســیار فعال بود .در ســینما هم بازی ماندگار او در فیلم های ناخدا خورشــید (ناصر
تقوایی ،)۱۳۶۵ ،ســرب (مســعود کیمیایی ،)۱۳۶۷ ،هی جو (منوچهر عسگری نسب،)۱۳۶۷ ،
بانو (داریــوش مهرجویی ،)۱۳۷۰ ،جهان پهلوان تختی (علی حاتمی و بهروز افخمی )۱۳۷۶ ،و
مومیایی ( ۳محمدرضا هنرمند )۱۳۷۸ ،در یادها مانده است .زنده یاد فتحعلی اویسی پیشکسوت
سینما و تلویزیون پس از طی دوره ای بیماری صبح امروز(سه شنبه) در ۷۶سالگی درگذشت.
فرهنگ و هنر
ابتکار غول جهانی صنعت ُمد
برای مقابله با کرونا
باالخره رستم است و یک دست اسلحه! با همه نقدها،
در این نبرد عجیب و درگیری ناخواسته و ناگزیر امروز،
تنها مرد میدان و داروندار جمهوری اسالمی ،رسانه ملی
است .یاسر جاللی کارشناس فرهنگی به بهانه انتصاب
پیمان جبلی به ریاست ســازمان صداوسیما ،در قالب
یادداشتی تحلیلی به طرح پیشنهاداتی برای سکان داری
رسانه ملی پرداخته است .متن کامل این یادداشت را در
ادامه می خوانید؛
توصیف جامع و کامل ان مدنظر است.
باالخره رســتم است و یک دست اسلحه! با همه نقدها ،در این
نبرد عجیب و درگیری ناخواسته و ناگزیر امروز ،تنها مرد میدان
و داروندار جمهوری اسالمی ،رسانه ملی است؛ و حال که رئیس
جدید رســانه ملی در معرض یک بازسازی قرار دارد ،پیشنهاد
می شــود که طرح تحول اساســی و معماری جدید ســازمان
صداوســیما بر اساس مطالعه دقیق مخاطب ،مصرف ،تغییرات
توســعه فضای مجازی ،اینده پژوهی رسانه و توجه به اینده و
تغییرات رســانه ،محتوا ،فرم و روش های اثرگــذاری و نیز در
نظر گرفتن موارد زیر و تعیین نســبت با این سرفصل ها اماده
و اجرایی شود:
.۱توجه به قانون اداره صداوسیما به عنوان یک تکلیف بر زمین
مانده با مولفه های شــخصیت حقوقی ،ساختار ،نظارت پذیری،
حدود اختیارات رئیس سازمان ،فرایندهای اداری ،نظام حقوق
و دستمزد ،لزوم شفافیت مالی و اداری ،تعیین حدود اختیارات
شــورای نظارت بر سازمان صداوسیما ،مسئله فرکانس ،تعیین
تکلیف زیرمجموعه های سازمان و صندوق بازنشستگی ،حقوق
مالکیــت فکری در مورد حقوق تولیدکنندگان و مولفان و حق
سازمان
.۲برنامه ریــزی در جهت ایجاد مخاطب پایدار با ضریب اثر باال
در منطقه (رسیدن به ۴۰۰میلیون مخاطب) و تدبیر الزم برای
حفظ و تعمیق ان
.۳کنش گری فعال در جنگ تبلیغاتی و رسانه ای از طریق تغییر
هویت و ساختار معاونت سیاسی به خبر ،سرعت در روایت گری
از رخدادهــا و وقایع و نیز ورود فعاالنه و به هنگام و نیز توجه به
ابعاد مکمل صداوسیما و فضای مجازی در هدایت افکار عمومی
.۴ســاماندهی وضعیت نیروی انسانی ســازمان با استفاده از
ظرفیت قانون مدیریت خدمات کشــوری و با اصالح اساســی
ســاختار و روندهای مرتبط با دانشــگاه صداوسیما در جهت
شکل گیری جریان نیروی انسانی سازمان
.۵به کارگیری روش های عادالنه و توجه به استعدادیابی از همه
نقاط کشور برای جذب و تربیت هنرمندان ،بازیگران ،مجریان و
کارمندان متعهد و کارامد و جوان
.۶توجه جدی به حوزه محتوا و جریان سازی و نیز تقدم ان بر
حوزه فنی و تکنیکی؛ تقویت تولید اثار فاخر اسالمی-ایرانی با
توجه به نیازهای روز (مبتنی بر پیمایش های مستمر اجتماعی)
و مبتنی بر «نقشه مهندسی فرهنگی کشور»
.۷تدارک خطــوط محتوایی ویژه ازجمله «اســتحکام بنیان
خانواده»« ،فرهنگ کار و جهاد اقتصادی»« ،نگاه امیدوارانه به
اینده»« ،احساس مسئولیت و تقویت روحیه مسئولیت پذیری»،
«تربیت نســل جوان پیش رونده ،امیدوار ،پُرشــوق ،خودباور و
معتقد به ارزش های اسالمی و ملی»« ،حفظ هویت دینی ،ملی
و انقالبی»« ،حفظ سنت های ملی و قومی»« ،انعکاس مفاهیم
اخالقی و ارزش های انقالب اسالمی» و «سواد رسانه ای»
.۸تمرکز بر محتوای مولد و نهضت نگارش فیلم نامه در جهت
شکل گیری جریان باکیفیت و پرقدرت تولید محتوای تصویری
از روش های مختلف
.۹شکل دهی یک جریان پرقدرت و مستقل تولید محتوا برای
مخاطب کودک و همچنین نوجوان
.۱۰تقویــت روند برون ســپاری تولید همــکاری راهبردی با
مجموعه های تولیدکننده و کمک به تاســیس اســتودیوهای
برنامه سازی نســل نو با تکیه بر ظرفیت جناح مومن انقالبی و
مجموعه های مردمی
.۱۱مصرف حداقل ۴۰درصد از منابع سازمان در تولید سریال
نمایشی و پویانمایی و افزایش ساالنه ان تا رسیدن به هدف ۷۰
درصدی
.۱۲توجه ویژه به مخاطبین و مردم و برنامه سازی هوشمندانه و
متناسب با نیازها و مسائل جامعه
پیمایش های اجتماعی دقیق و مستمر و نیازسنجی از گروه های
مختلف اجتماعی
تشکیل شوراهایی به نمایندگی از مردم و اقشار
شکل گیری بازوهای موثر رصد و پیشنهاددهی برای بهبود مداوم
تعامل و گفتگوی مستمر با مردم ،مقابله با تصویرسازی غلط و
ضد مردمی از سازمان و چهره سازی از سازمان به عنوان رسانه ای
از مردم و برای مردم
برنامه ریزی مستمر برای اعتالی مستمر ذائقه مخاطب از طریق
تولید برنامه های باکیفیت و همراه با خالقیت و نواوری
.۱۳تدارک و توسعه ســامانه های توصیه گری محتوا به منظور
تحلیل مضمون و بررســی تناسب با مخاطب ،به ویژه در حوزه
کودکان و نوجوانان
.۱۴کاهش اندازه و ابعاد سازمان با بازطراحی ساختار با در نظر
گرفتن رویکرد چابک سازی و کوچک سازی ابعاد سازمان ،حذف
ساختارهای اضافه و تعدیل نیرو ،بازتعریف مناسب بومی ،ملی و
فراملی از ماموریت مراکز استانی
.۱۵محــور قرار گرفتن پخش از طریق پهن باند در کنار پخش
خطی در ساختار و تصمیم کالن برای مهاجرت و تعیین نقطه
تمرکز از برودکســت به برودبند در جهت توســعه نسل اینده
تلویزیون و رسانه ملی
.۱۶استفاده حداکثری از امکانات و تجهیزات اداری و تولیدی و
خروج تجهیزات فنی از رکود و به جریان انداختن سرمایه های
راکد به نفع گروه های مردمی و سازمان
.۱۷تعیین محدوده دقیق صوت و تصویر فراگیر ،حدود اختیارات
ساترا ،حدود تنظیم گری ساترا در مورد ارائه دهندگان خدمات
صوت و تصویر فراگیر ،نسبت ساترا با شورای عالی فضای مجازی
.۱۸تحول اساسی ســاترا در جهت مدیریت و بهبود وضعیت
نمایش خانگــی مبتنی بر طرح تحول کالن و شــاخص های
محتوایی غیر قابل اغماض
.۱۹کاهش وابســتگی به منابع بودجــه ای از طریق تغییرات
اساســی در اداره کل بازرگانی و صندوق بازنشســتگی ،اصالح
وابستگی درامد بازرگانی سازمان به جریان های خاص ،تامین
مالی مستقیم از عواید ناشی از دارایی های راکد سرمایه ای و به
صورت خاص مشارکت فعاالنه در موضوع فرکانس
.۲۰مدیریت تصویر چهره های موثر و برنامه ریزی برای استفاده
از این سرمایه
هملیکودک
بازگشاییسالن هایتئاترکانوندرهفت
با اعالم وضعیت عادی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا
در کشــور ،هم زمان با اغاز هفت ه ملی کودک( ۱۶مهر)
ســالن های مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری با دو
اجرا میزبان کودکان و نوجوانان خواهد بود .فعالیت مجدد
مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون با اجرای نمایش
نترسک به کارگردانی مژگان رضائیان از ۱۶مهر ۱۴۰۰
هم زمان با اولین روز از هفت ه ملی کودک در فضای باز این
مجموعه در پارک الل ه تهران کلید می خورد .این نمایش
همه روزه به صورت رایگان از ساعت ۱۷اجرا می شود .با
ART & CULTURE
اخبار
نقد
یاسر جاللی -کارشناس فرهنگی
اعالم وضعیت نارنجی تهران از سوی ستاد ملی مقابله
با کرونا و بالمانع شــدن فعالیت تماشاخانه های تئاتر،
اجراهاینمایشاینمرکزنمایش هایکودکانونوجوانان
با رعایت تمامی پروتکل های بهداشتی اعم از تب سنجی
از کارکنان ،مراجعه کنندگان و تماشاگران و ضدعفونی
سالن ها با برنامه ای منظم و روزانه از سر گرفته می شود.
مناسب سازیسیستمتهوی ههواوکاستنظرفیتسالن ها
به یک سوم و رعایت فاصل ه اجتماعی از دیگر اقدام های
این مرکز برای حفظ سالمت تماشاگران اعالم شده است.
چهارشنبــــــــه 14هرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1524
www.honarmandonline.ir
20پیشنهاد برای معماری جدید «رسانه ملی»
۶۳سال پیش در یازدهم مهر ماه ۱۳۳۷تلویزیون در ایران اغاز
به کار کرد .شــاید هیچ سالی به اندازه این سال هایی که در ان
هستیم ،برای تلویزیون مهم نبوده است .برهه مهمی که تلویزیون
و رسانه به معنای سازمان صداوسیما در حال فروریختن است
و رســانه به مفهوم جدید در حال رویش و توســعه مخاطب و
افزایش دسترسی و تثبیت نقش موثر خود.
در شرایطی هستیم که سازمان صداوسیما داریم و خواهیم داشت
اما به تدریج و با سرعت و شتاب باال ،شاید دیگر عنوان تلویزیون
و رسانه ملی قابل اطالق به ان سازمان معظم نباشد .چند سال
است می گوییم که روسای این دوره خطیر سازمان صداوسیما
می توانند مدیریت بهینه و کم تنش ســقوط را بر عهده بگیرند
و متولی تشییع باشکوه ان باشــند و یا با اتکا به سرمایه زنده
و ارزنده این ســازمان و دارایی های کم نظیر ان ،سازه جدیدی
برای هدایت افکار عمومی بنا کنند .چرا که صداوسیما حقیقتاً
اصلی ترین سرمایه و ابزار حاکمیت در میدان نبرد ناجوانمردانه
رســانه ای علیه جمهوری اسالمی اســت و علیرغم تالش های
جریان هــای داخلی و خارجی برای شــکل دادن انحصارهای
جدید با ظاهر خصوصی ،همچنان بسیار بیش از همه مدعیان،
در محتواهای نمایشی ،ورزشی ،اخبار و سایر گونه ها ،مخاطب
و دامنه اثرگذاری دارد .بارها تالش کرده ایم که حداقل با مثال
به متولیان در حاکمیت بگوییم که این بنا در حال فرو ریختن
است .پالسکو که فروریخت ،تشبیه جدیدی ساختیم و گفتیم
که ســازه حکمرانی به معنای قبلــی ان و درحالی که ما تصور
اتش در یک طبقه را داریم ،با بهت فرو خواهد ریخت .روزی به
اقای علی عســکری رئیس سابق صداوسیما گفته شد که شما
ناخدای یک ناو جنگی هستید که هم باید خود ناو را حفظ کنید
و هم ماموریت حفاظت از یک عرصه و سرزمین به پهنای افکار
عمومی را بر عهده دارید .ناو شما در حال از دست دادن کارکرد
خود اســت و این اتفاق فقط ناو را دچار خسارت نمی کند بلکه
چالش ملی و فراملی برای کشور و انقالب ایجاد می کند.
رسانه و هدایت افکار عمومی از محورهای جدی توجه رهبری
در سخنان دو ســال اخیر است و ایشان مستمرا ً از اولویت باال
و لزوم تغییر در این فضا ســخن میگویند .به توصیف ایشان در
شرایطی هستیم که با یک جنگ تبلیغاتی و جنگ نرم و حرکت
گمراه کننده و همه جانبه دشمن برای تاثیرگذاری و باالتر از ان،
تســلط بر افکار عمومی ملت ایران مواجهیم و اذهان مردم رها
شده اســت .بحث تکلیف و وظیفه همگانی و به صورت خاص
لشــکر عظیم جوانان برای جهاد تبیین و انتشار افکار درست و
صحیح به میان امده است.
در اولین دیدار هیئت دولت هم دیدیم که گفته شــد که قرار
اســت ساختار فرهنگ و رسانه کشــور بازسازی شود؛ حرف از
تغییر و ادغام و افزایش بهره وری نیست بلکه بازسازی انقالبی با
3
نمایش ارزوهای موش کور به نویسندگی سعید ابک و
کارگردانی وحید نفر از همین روز در سالن بوستان اجرای
خود را با یک سوم ظرفیت ســالن از سر می گیرد .این
نمایش سال گذشته با اغاز شیوع بیماری کرونا ،به اجبار
از اجرا باز ماند و تعطیلی های پی درپی سالن های نمایش
مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروســکی کانون ،مانع از روند
اجرای معمول این نمایش شد .ارزوهای یک موش کور
ویژ ه گروه سنی خردسال باالی ۵سال و کودکان است
و دربار ه موش کور کوچکی است که تصمیم می گیرد از
خانه اش در زیر زمین بیرون امده تا در پی ارزویش که
دیدن خورشید است برود .او در مسیر خود با حیوانات
جنگل روبه رو شــده و ماجراهای شگفت انگیزی برای
موش کور اتفاق می افتد .این نمایش از ساعت ۱۷و ۳۰
دقیقه با تخفیف ویژه در مرکز تئاتر کانون پرورش فکری
کــودکان و نوجوانان به روی صحنه می رود .برنامه های
هفته ملی کودک طی روزهای ۱۶تا ۲۲مهر ۱۴۰۰در
تهران و سراسر کشور با شعار «حال خوش کودکی ،رنگ
خوش زندگی» برگزار می شود.
خانه ُمد «والنتینو» با تولید یک محصول نســخه محدود و ۶۹۰
دالری ،از کارزار جهانی واکسیناسیون علیه کرونا حمایت می کند.
مشابه این هودی ها ابتدا توسط یک شرکت کوچک لس انجلسی
به نام کلونی تولید شده بودند اما برند والنتینو از وجود انها بی اطالع
بود .وقتی پیرپائولو پیچولی ،طراح والنتینو ،در این باره فهمید تصمیم
گرفت همه ۵هودی تولید شده را بخرد و انها را به دوستانش اهدا
کند .وی ســپس مجموعه ای از این هودی ها را تولید کرد که از روز
۲۳سپتامبر ( ۱مهر )۱۴۰۰در وبسایت این برند ایتالیایی به فروش
گذاشــته شدند .درامد حاصل از فروش این هودی ها برای حمایت
از سازوکار کوواکس COVAX/که بر تحویل واکسن های کرونا به
کشورهای فقیر تمرکز دارد ،به سازمان یونیسف اهدا می شود .پیچولو
می گوید :واکسینه شدن به موثرترین راه برای مبارزه با این همه گیری
جهانی و همچنین نمادی از احترام به دیگران و مسئولیت پذیری
اجتماعی تبدیل شــده است .ویروس کرونا اواسط ماه دسامبر (۲۴
اذر) در شــهر ووهان در استان هوبی چین گزارش شد .ابتدا از این
بیماری به عنوان ذات الریه نام برده می شد اما کمیسیون ملی بهداشت
چین در ۳۰دسامبر سال ۹( ۲۰۱۹دی ماه )۹۸به صورت رسمی
شیوع این ویروس را در چین اعالم کرد .این بیماری که به تدریج به
کشــورهای مختلف سرایت و سازمان جهانی بهداشت از ان با واژه
همه گیری یاد کرد ،تا لحظه تنظیم خبر بیش از ۲۲۹میلیون نفر را
در جهان مبتال کرده است که از این میان چهار میلیون و ۷۰۱هزار
نفرجانباخته اند.شیوعاینویروسموجبتعطیلیبسیاریفعالیتو
رویدادهایمختلفسیاسی،اجتماعیوفرهنگیازجملهجشنواره ها،
نمایشــگاه ها و بسته شدن سینماها ،سالن های تئاتر و کنسرت و
کتابفروشی ها شد و تاثیرات منفی زیادی بر بازارهای جهانی و اقتصاد
کشورها در بخش های گوناگون از جمله فرهنگ گذاشت.
استانداردسازی و ساماندهی
رسانه ها ضروری است
روزنامهنگاروپژوهشگرژورنالیسمگفت:استانداردسازیوساماندهی
رســانه ها و حذف خبرنگاران غیرحرفــه ای از این حوزه ضروری
اســت مجید رضاییان استاد دانشگاه و نویسنده کتاب «شیوه نامه
روزنامه نگاری» ،افزود :ســال ۸۰طرح اســتاندارد ســازی رسانه
هــا را مطرح کردم که در صــورت اجرای ان ،خبرنگارانی که فاقد
استاداردهای الزم باشــند حذف و باید وارد بخش اموزش خبری
شــوند .روزنامه نگار و پژوهشگر ژورنالیسم به نبود روزنامه نگاری
تحلیلی و تحقیقی در عصر رســانه امروز اشاره و بیان کرد :زمانی
شاهد جریان سازی خبری و اثرگذاری نقد و انتقاد خواهیم بود که
از روش های تحقیق و تحلیل استفاده شود که الزمه ان اموزش و
کسبمهارتاست.اینپژوهشگررسانهتوضیحمی دهد:اخباربیشتر
به شکل «وی گفت ،وی افزود» در امده است در صورتی که تنظیم
گزارش های خبری باید بر اساس اطالعات تولیدی و مشاهده صورت
بگیرد .رضاییان با تاکید بر قدرت قلم و مهارت روزنامه نگاری گفت:
«طرح سوال»بدیهی ترین امر در روزنامه نگاری است؛ بطوری که با
نحوه سوال خبرنگار سطح کیفی روزنامه نگار را می توان سنجید.
مسئوالندرمقابلخبرنگارانفروتنباشند
وی بابیان اینکه باید مسئوالن در مقابل خبرنگار فروتن باشتد و نه
برعکس ،افزود :در حال حاضر بیش از پیش نیاز به احیا و زنده کردن
روزنامه نگاری تحلیلی و روحیه مطالبه گری در خبرنگاران هستیم.
رضاییــان امر و نهی روابط عمومی ها در تنظیم اخبار را از ضعف
رســانه ها دانست وگفت :وقتی شاهد باج گیری برخی سایت ها و
شبه رسانه ها از دستگاه ها و خرید و فروش خبرنگار از سوی روابط
عمومیهاهستیم؛بایدهمشاهداینسواستفادههایرفتاریباشیم.
وی بــا بیان اینکه هیچ روابط عمومی حق اظهار نظر در چگونگی
تنظیم و نشــر اخبار را ندارد ،افزود :رسانه ای کردن مسووالنی که
از خبرنگار سلب اختیار کردند و ازادی بیان را گرفته اند؛حق مسلم
ان خبرنگار و رسانه است که باید از این ظرفیت خود استفاده و بهره
ببرند .وی تصریح کرد :برپایه اصول و مقررات فدراسیون بین المللی
روزنامه نگاری ،هر گونه مراوده مالی دستگاه ها با خبرنگاران و رسانه
ها اسیب زا و عامل فساد می شود .استاد و محقق ژورنالیسم با اشاره
به وجود فساد سیاسی و اقتصادی در سطح کشور ،افزود :امروز سطح
روزنامه نگاری پایین امده است ،حتی در اعطای یارانه به رسانه ها
نیز فساد شکل گرفته است .وی به شکل گیری سایت های دستوری
و جناح بندی پایگاه های خبری اشاره کرد و گفت :روزنامه نگاری
تحلیلی و انتقادی در چنین فضا اگر چه سخت است؛ اما باید تاوان
ان را هم داد و نباید عقب کشید .به گفته وی ،تنها در لوای تحقیق
و پژوهش و تحلیل می توان به روزنامه نگاری پیشرفته دست یافت. صفحه 3
4
گفتگو با نوید به تویی ،کارگردان «گیسوم»:
چهارشنبــــــــه 14هرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1524
www.honarmandonline.ir
سینماولتوییزون
CINEMA&TV
اخبار
نقد
مصطفی راغب
به جرگه بازیگران پیوست
محدودیتهمه جاهست،بایدبتوانیمانرابهفرصتتبدیلکنیم
«گیسوم» به نویسندگی و کارگردانی نوید به تویی اولین بار در جشنواره جهانی فیلم
فجر امســال به نمایش درامد و نظرهای متفاوتی در پی داشت .این فیلم که به تازگی
اکران عمومی ان در سینماهای ایران اغاز شده ،روایتی از زندگی دختری است که با
شــنیدن خبری همه چیز را رها می کند و برای یافتن حقیقت رهسپار ایران می شود.
در این مسیر وقایعی رخ می دهد و شخصیت او را دگرگون می کند .در خالصه داستان
این اثر امده است« :سینه ســرخ پرنده عجیبیه؟! ،بهارا میره ،زمستونا برمی گرده ،از
سرما و سختی نمی ترســه ،کوچ نمی کنه ،دونه اش رو پیدا میکنه ،یا لونه اش رو تغییر
میده ،ما همه مون سینه ســرخیم »....پگاه اهنگرانی ،رضا داودنژاد ،مارال بنی ادم،
حسین صوفیان ،شبنم گودرزی ،ســلمان فرخنده ،پارسا بهشتی ،شهرزاد حساس و
شــاهرخ فروتنیان از جمله بازیگرانی هستند که در این اثر به ایفای نقش پرداختند.
پیرامون چگونگی تولید «گیســوم» که اولین فیلم بلند نوید به تویی اســت ،با او به
گفتگو پرداختیم.
باتوجه به اینکه فیلم را در شــرایط کرونا اکران کردید تا چه اندازه از اکران راضی
هستید؟ از شرکت پخش و میزان سینماهایی که به فیلم شما اختصاص یافته رضایت
دارید؟
مصطفی راغب خواننده موسیقی پاپ ،بازیگر فیلم «دختری با
لباس ارغوانی» شد .فیلم سینمایی «دختری با لباس ارغوانی» به
نویسندگی و کارگردانی خداداد جاللی این روزها در مراحل پایانی
پیش تولید قــرار دارد و با انتخاب کامل بازیگران بزودی مقابل
دوربین خواهد رفت .پس از قطعی شدن حضور محمدرضا فروتن
و سمانه نصری ،به تازگی بازیگرانی نظیر میترا حجار ،علیرضا
اســتادی ،فرهاد طوفان و مریم نعمتی نیا( ،با معرفی) مصطفی
راغب ،خواننده جوان موســیقی پاپ نیز به این فیلم عاشقانه
پیوسته اند .روز چهارشنبه ( ۱۴مهر ماه) تست گریم بازیگران
توسط مهری شیرازی -که به تازگی به پروژه ملحق شده -انجام
می شود .ظرف چند روز اتی چند چهره شناخته شده دیگر نیز
به این فیلم اضافه خواهند شــد .در خالصه داستان «دختری
با لباس ارغوانی» امده :اتوبوســی که به سوی مقصدی نامعلوم
در حال حرکت اســت و در بین راه مســافرانی را با خود همراه
می کند .هر یک از مسافران در زمانی نامعلوم داستانی مشترک
دارند و در حین سفر با روایتی مواجه می شویم که گویا برای تمام
شخصیت ها اشناست .عوامل اصلی این پروژه سینمایی عبارت
هستنداز:نویسندهوکارگردان:خدادادجاللی،تهیه کننده:محمد
نشاط ،مدیر تولید :مجید منفرد ،مدیر پروژه :مهران قدکچیان،
مدیر فیلمبرداری :شاهین طوفان ،صدابردار :عباس رستگاری پور،
طراح گریم :مهری شــیرازی ،طراح موســیقی متن :داریوش
تقی پور ،طراح حرکات موزون :زهرا شعبان نژاد ،طراح صحنه و
لباس :اسماعیل مقصودی ،مشاور رسانه ای :امین اعتمادی مجد،
عکاس و فیلمبردار پشت صحنه :حسین پوراسماعیلی ،دستیار
یک کارگردان و برنامه ریز :جاودان زرین ،دستیار دوم کارگردان:
سمیه سنقری ،دستیار برنامه ریز :یگانه منفرد ،مدیر تدارکات:
مهدی شاهمرادی ،مجری طرح :موسسه هزاره هنر هفتم.
اموزش نگارش لیبرتو تا اهنگسازی
کارگاه هنر «اپرا» برگزار می شود
بهروز غریب پور قصد دارد از نیمه دوم مهر ســال جاری کارگاه
اموزشــی هنر «اپرا» را در ۲دوره مقدماتی و عالی برگزار کند.
بهروز غریب پور نویســنده و کارگردان تئاتر و اپراهای عروسکی
گروه تئاتر «اران» درباره جدیدترین فعالیت های مدنظر خود در
زمینه اموزش تئاتر گفت :از نیمه دوم مهر سال جاری برگزاری
کارگاه هنر «اپرا» را اغاز می کنم که خواســته بسیاری از عالقه
مندان به اپرا بوده است .وی درباره واحدهای مورد نظر اموزشی در
کارگاه هنر «اپرا» ،توضیح داد :دور مقدماتی این کارگاه شناخت
همه جانبه اپرا و اموزش نوشــتن «لیبرتو» یــا متن برای اپرا
می پردازد .دوره دوم یا دوره عالی این کارگاه هم به مقوله اموزش
کارگردانی و اهنگسازی برای اپرای عروسکی و زنده اختصاص
دارد .غریب پور با اشاره به اینکه معضل متن در تاریخ اپرای جهان
همواره وجود داشته تاکید کرد :معضل کمبود متن اپرا در تاریخ
داستان های مفصل داشــته و چهره ای چون بتهوون هم تنها
توانســته یک متن برای اپرا بنویسد .در ایران هم با این معضل
مواجه هستیم .نویسنده و کارگردان اپراهای «رستم و سهراب»،
«موالنا»« ،حافظ»« ،عاشورا» و «سعدی» در پایان سخنان خود
اظهار امیدواری کرد با برگزاری کارگاه هنر «اپرا» تعدادی نویسنده
متن اپرا به جامعه هنری ایران معرفی شوند.
دستورالعمل ساترا برای قاعده مند
کردن تبلیغات پلتفرم ها
ساترا دستورالعمل تبلیغات در پلتفرم ها را تدوین و برای هم اندیشی
و نظرخواهی از نخبگان بر روی سایت خود قرار داده است .از مدت ها
پیششیوهفعالیتتبلیغیپلتفرم هاموردانتقادکاربرانقرارگرفتهبود.
بر همین اساس با بررسی دستورالعمل ها و قوانین رگوالتورهای دنیا
و پایش انجام شده در خصوص قوانین داخلی کشور ،سازمان تنظیم
مقرراترسانه هایصوتوتصویرفراگیر(ساترا)،دستورالعملتبلیغات
در پلتفرم ها را تدوین و برای هم اندیشی و نظرخواهی از نخبگان بر روی
سایت خود قرار داده است .این دستورالعمل تالش می کند چالش های
حوزه تبلیغات از جمله انتشار اطالعات گمراه کننده و نامناسب در
محتوای تبلیغی ،تهدید سالمت کودکان ،نادیده گرفتن رده بندی
سنی در تبلیغات ،اخالل در تجربه کاربری و افزایش غیر منصفانه
هزینه کاربر را حل کند .در موادی از این دستورالعمل همچنین به
موضوع پخش تبلیغات در ســرویس هایی با مدل درامدی اشتراک
ماهیانه پرداخته شده است که در ماه های گذشته انتقاد تعداد قابل
توجهی از کاربران را برانگیخته بود .طبق رویه ساترا هر دستورالعمل
پیش از ابالغ به رسانه های صوت و تصویر فراگیر مورد هم اندیشی با
نخبگان و کاربران قرار می گیرد و بعد از جمع بندی نظرات واصله و
اصالحات احتمالی به صورت رسمی ابالغ می شود.
پخش این فیلم بر عهده شــرکت نســیم صبا بود .در مورد پخش باید بگویم باتوجه به وضعیتی
که با ان مواجهیم ،به نظرم ســالم ترین و ارزان ترین تفریحی که وجود دارد سینماست .از لحاظ
امنیت نیز خیال همه راحت اســت .چراکه تســت تب و اکســیژن گرفته و فاصله گذاری در ان
رعایت می شود .واقعا باید از چند دفتر پخش که سعی دارند با همه مسائل چراغ سینما را روشن
نگه دارند ،تشــکر ویژه کنیم .فیلمیران ،نسیم صبا ،خانه فیلم و هدایت فیلم از جمله این دفاتر
هستند .شجاعت مدیران این دفاتر شایان تقدیر است .در مورد اکران فیلم در این شرایط نیز اوال
باید بگویم خیلی خوشــحالم که اکران «گیســوم» همزمان با «درخت گردو» رخ داد .همچنین
خوشحالم که علی سرتیپی به عنوان کسی که در حوزه پخش فیلم خیلی تخصص دارد و سعید
ســعدی به عنوان تهیه کننده هر تالشی که الزم بود برای پخش فیلم انجام دادند .به هر ترتیب
اکنــون از پخش فیلم راضی ام ولی خــب «درخت گردو» ۱۵۰ســینما دارد در حالی که امار
سینماهای ما خیلی کمتر بوده است .واقعا نمی دانم چه بگویم.
به محمدحسین مهدویان هم تبریک می گویم که او هم شجاعت به خرج داد و فیلم خود را در
این شــرایط اکران کرد ولی به عنوان مثال بایــد بگویم ما یک بیلبورد نداریم ،چون هیچ یک از
ارگان های دولتی بیلبورد فرهنگی نمی دهند .چرا که در صورت اختصاص باید به تعرفه فرهنگی
به ما بدهند و به همین دلیل تبلیغ چیپس و پفک را ترجیح می دهند تا پول خوبی نصیبشــان
شود .اشکالی ندارد ،فکر می کنم ما باید شرایط را خودمان برای خودمان اماده کنیم .این شرایط
را هیچ کــس از هیــچ جای جهان برای ما فراهم نمی کند .در مجموع از پخش راضی هســتم و
فقط خواهش اساســی من این است که بگذارند مسیر اکران فیلم طی شود .برای مثال می گویم
در دو روز اول چند ســینما به من خبر رسید سانس را لغو کرده اند .چرا که تا ۴۵دقیقه قبل از
اکران فیلم میزان فروش بلیت ها به کف فروش نرســیده بود .در صورتی که با توجه به ظرفیت
یک دوم ســینماها ،اگر سانس باز باشد تا لحظه اخر به میزان حداقل مخاطب می رسد .شخصا
وقتی برای چک کردن فیلم به همان ســینما رفتم ۵ ،دقیقــه مانده به اکران فیلم ۴ ،نفر برای
خرید بلیت به ســینما امدند ولی گفتند سانس لغو شده است .خب این اتفاق ها سبب می شود
که دل ادم به درد بیاید.
باتوجه به پالن ها و ســکانس های خارجی و تعدد بازیگــران در این فیلم ،می توان
گفت «گیسوم» تولید پرچالشــی را پشت سر گذاشته است .این در حالی است که
اکثر فیلم های حال حاضر ســینمای ایران در لوکیشن داخلی ساخته می شوند .چرا
فیلم های سینمای ایران اصطالحا سمت اپارتمانی شدن رفته است؟
ایــن موضوع بحث گســترده ای دارد که خیلی از موارد ان را نمی تــوان در این فرصت محدود
توضیح داد .اما اول اینکه در گذشــته هزینه تولید فیلم خیلی کمتر از حال بود .در این شرایط
تولید فیلم های اپارتمانی حتی برای عوامل هم خیلی راحت تر اســت .همچنین نکته مهم دیگر
این است که ما چه خاستگاهی داریم .شخصا از ابتدا می دانستم قرار است در تولید به چه سمتی
حرکت کنم و خاســتگاه ان را داشــتم .عالوه بر این باید خوش شانس باشید و بخت با شما یار
باشــد .خوشبختانه بخت با من یار بود و سعید سعدی تهیه کننده کار من شد .سعدی از تهران
تا شمال تمام ۵۰روز فیلمبرداری را حضور داشت که سبب شد تمام چیزهایی که می خواستیم
بگیریــم .به طور کلی عوامل فیلم نیز خیلی با من همراه بودنــد .اینکه چرا امروز فیلم هایی به
این شــکل در سینمای ما کم شــده ،به این دلیل است که همدلی در سینمای ما کم است .به
عنوان مثال در پالن هایی از فیلم «گیســوم» ما از خانوم اهنگرانی خواســتیم تا زانو درون اب
برود و ایشــان می رفت .عالوه بر این در تمام ۵۰روز فیلمبرداری تمام گروه بازیگران همراه ما
بودند .خب این همراهی خیلی مهم اســت که ســبب می شود بتوانیم فیلم جاده ای بسازیم .اگر
به دهه های ۶۰و ۷۰نگاه کنید ،متوجه می شــوید همدلی بین عوامل در ان زمان خیلی بیشتر
بوده اســت .به هر ترتیب اکنون نیز در پروژه هایی که این همدلی هســت ،اتفاق های خوب ان
را می بینیم .در واقع ان بخشــی که عاشــق کار خود باشد هستند و برای گردش نیامده اند ،کار
خود را انجام می دهند و فیلم های جاده ای و پرلوکیشــن می ســازند .درباره «گیسوم» نیز باید
بگویم تمام لوکیشــن های فیلم یکی یکی انتخاب شــده بود و حتی بــه زاویه بندی و دکوپاژ و
حرکت دوربین در ان مکان ها فکر کرده بودیم .در نهایت عالوه بر همه این موارد که گفته شد،
باید بدانیم تولید فیلم جاده ای یا پرلوکیشــن تهیه کننده ای می خواهد که تمام قد پشت داستان
بایستد .فیلم ما نیز مدیون تالش های گروه و حمایت تهیه کننده است.
با توجه به تحصیل و فعالیت هایی که در خارج از کشــور داشــتید می پرسم ،فیلم
ساختن در ایران سخت تر است یا کشوری چون فرانسه؟
شخصا معتقدم سانسور و محدودیت همه جا هست .یعنی می توانم از همه جای دنیا فیلم هایی را
به عنوان نمونه معرفی کنم که با سانسور مواجه بودند .عالوه بر این محدودیت هم در همه جای
دنیا وجود دارد .نکته این است که ما باید بتوانیم محدودیت را به فرصت تبدیل کنیم .برای من
هیچ جا و هیچ وقت ،هیچ سانســور و محدودیتی نبوده است .به همین فیلمنامه «گیسوم» کلی
اصالحیه زده شــده بود اما حتی یکی از ان اصالحیه ها انجام نشــد .چرا که در اعتماد و تعامل
کامل با اقای سعدی چند بار رفتیم و صحبت کردیم و موارد را توضیح دادیم و دغدغه های انها
را رفع کردیم .به گمان من سانســور و تهدید و محدودیت در طبیعت هم وجود دارد .به عنوان
مثال ســنگی جلوی رودخانه ای می افتد؛ رودخانه انقدر ارام ارام به سنگ می زند که یک راهی
بــرای خودش باز کند و بعد ســنگ را هم با موج خودش می بــرد .پس این محدودیت همه جا
هســت ،مهم این است که شما با محدودیت چه کار بکنید .برای مثال در فیلمبرداری سکانسی
داشتیم که باید در هوای افتابی ان را می گرفتیم ،ناگهان باران شد ،مرتضی فربد طراح صحنه و
مانا یزدانی طراح لباس گفتند بیایید این سکانس را به این صورت بگیریم و از باران هم استفاده
کنیم و من قبول کردم و سکانس خیلی خوبی هم شد.
شــخصیت اصلی فیلم با بازی پگاه اهنگرانی برای پیدا کــردن پدر خود به ایران
برمی گردد اما در اخر وقتی متوجه می شــود فرزند یک شهید است ،تحول عجیبی
در او ایجاد می شود و تصمیم می گیرد بدون توجه به نظر همسرش در ایران بماند؟
این طور که شــما می گویید نیســت؛ در واقع دختر پس از تصمیم خود دیالوگی به همســرش
می گوید مبنی بر این کــه تصمیم گرفته فعال در ایران بماند .یک ویرگول در دیالوگ در معنی
که از ان می گیریم تاثیر می گذارد .من دوره ای با اقای کدکنی کار می کردم و ایشــان می گفت
به تعداد کلمات یک جمله و مجذورشــان در هم می توان یک جمله را چید تا معنای ان تغییر
کند .شخصیت اصلی داستان به همسرش می گوید :این هم مدارک؛ تصمیم گرفتم فعال در ایران
بمانم ،تو هم تصمیم خودت را بگیر .همسرش در جواب می گوید :چرا؟ و شخصیت زن می گوید:
نمی دانــم چرا ،االن اینجا حالم بهتره .در نتیجه ممکن اســت چنــد روز دیگر حالش انجا بهتر
نباشد و دوباره به فرانسه برگردد.
به هر حال ما زندگی شــخصیت ها را در بازه زمانی فیلم می بینیم .بر این اساس نیز
شــخصیت دختر ایران ماندن را به برگشــتن ترجیح می دهد .ایا برای انتخاب این
پایان برای شــخصیت اصلی داستان نگران قضاوت مخاطبان نبودید؟ اینکه به فیلم
برچسب شعاری بودن زده شود؟
شخصا نگران قضاوت شدن نیستم .چون وقتی کاری را انجام می دهیم و ان را برای مخاطبان به
نمایش می گذاریم ،یعنی خودمان را برای قضاوت شــدن اماده کردیم .عالوه بر این در کارهایی
که انجام دادم ،هیچوقت دنبال ســوال و پیام نبوده ام .یعنی هر کســی هر چیز که دوست دارد
می تواند به بنده ببندد .همانطور که در روزهای گذشته یکی از خبرگزاری های رسمی در مطلبی
درباره من نوشته :نه میهن پرست ،نه جنگ طلب نه ضد جنگ .باید بگویم اگر میهن پرست نبودم ،
وقتی فیلم من را قبل از جشنواره جهانی فیلم فجر سه جشنواره دیگر می خواستند ،اولین اکران
فیلم را در یکی از انها می گذاشــتم .ولی بــا پخش جهانی صحبت کردم و تصمیم گرفتم اولین
نمایش فیلم در جشنواره جهانی فیلم فجر باشد .میهن پرستی یعنی چه؟ ایا میهن پرستی یعنی
اینکه من پول نفت را بگیرم و فیلم بسازم و یک قِران برنگردد؟ خیر ،من در بخش خصوصی کار
می کنم .با پول نفت باید تلفن ،راه ،اب و گاز و جاده ساخته شود.
در مصاحبه ای گفتید دو سال اول که به ایران برگشتید به شما اجازه کار داده نشد .با
توجه به این موضوع ایا فیلمنامه از ابتدا به همین شکل بود که ما می بینیم؟ یا اینکه
فرزند شهید بودن شخصیت اصلی بعدها به ان افزده شد؟
ابتدا که به ایران امدم روی این فیلمنامه درخواســت نداده بودم و مشکالت دیگری مطرح بود.
در پاسخ به سوال شما نیز باید بگویم که ما هیچ جا نمی گوییم شخصیت خانم فیلم فرزند شهید
است .فقط در یک قسمت فیلم گفته می شود که پدر در بمباران سکوهای نفتی فوت شده است.
بنابراین ما اشاره ای به این نمی کنیم .نکته ای که وجود دارد این است که ما شهدای زیادی داریم
که هیچ اثری از انها نبوده و معلوم نیســت فرزندانشان فرزند شهید هستند .یعنی اصال نامی از
انها نیســت .پس اگر من دنبال این داستان بودم که خب خیلی کارها می توانستم انجام دهم و
خیلی شــعارها را در فیلم بگنجانم .عالقه مندم که اینجا یک سوال بپرسم؛ چرا با وجود ساخته
شــدن این همه فیلم درباره جنگ ،تا به حال یک پروژه درباره بمباران رشــت و سکوهای نفتی
بندر انزلی ســاخته نشده اســت؟ پس اصال این اتفاق موجودیتی ندارد .در نهایت باید بگویم به
هیچ وجه به این صورت نبوده که مجوز نداشته باشیم و به خاطر گرفتن مجوز بخواهیم چیزی
را در داستان قرار دهیم .فیلم «گیسوم» ابان سال گذشته به اتمام رسید و اردیبهشت امسال در
جشنواره جهانی فیلم فجر حضور یافت و تور جهانی خود را اغاز کرد و بعد هم تصمیم گرفتیم
فیلم را اکران کنیم .در واقع فیلم به هیچ وجه توقیف هم نبوده است.
پورسرخ به جمع بازیگران «نوار زرد »۲پیوست
پوریا پورسرخ به عنوان جدیدترین بازیگر جلوی دوربین سریال
«نوار زرد »۲به کارگردانی سروش محمدزاده ،نویسندگی کریم
لک زاده و تهیه کنندگی محمدرضا شــفیعی رفت .این سومین
ســریالی اســت که پورســرخ بعد از «کیمیا» و پروژه در حال
ســاخت «برف بی صدا می بارد» با موسسه وصف صبا همکاری
می کنــد .پیش از این حضور بازیگرانی چون بانیپال شــومون،
حسام محمودی ،محمود پاک نیت ،پورانداخت مهیمن ،حسین
پاکدل ،امیرحســین صدیق ،ایوب اقاخانــی ،اذین احرامی و...
رسانه ای شده اند .تاکنون ۵۰درصد تصویربرداری این سریال که
قرار است از شبکه دو پخش شود ،انجام شده است .گروه تولید
با پایان تصویربرداری در اســتان های گیالن و البرز هم اکنون
در تهران مشــغول ضبط «نوار زرد »۲هســتند .عوامل اصلی
فصل دوم ســریال «نوار زرد» عبارتند از جانشین تهیه کننده:
محمدحســن هندی ،انتخاب بازیگر :علی شمس ،مدیر تولید:
ســعید نظری ،مدیــر تصویربــرداری :هادی شــالوند ،مدیر
صدابرداری :احسان نوبخت ،طراح گریم :احسان رناسی ،طراح
صحنه :قاسم مربی ،طراح لباس :شیرین اتفاق ،مدیر برنامه ریزی:
علی جودی ،دستیار اول کارگردان :خسرو نصیری خواه ،منشی
صحنه :یاسمن چراغعلی ،گروه تدارکات :محسن قره خانلو ،خبات
صالحی ،عکاس:سحر محراب ،مشاوره رسانه ای :سروناز مظاهری
و مجری طرح :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا. صفحه 4
چراسینمایکودکایرانبهافولرفت؟
علی خسروجردی
ارگان های دولتی ،طرح و برنامه درســتی برای تولید اثار نمایشی ندارند و به همین
دلیل همواره به در بسته می خورند .در این شرایط ،این موسسات قید ساخت اثر را
می زنند؛ به عبارت دیگر ،صورت مساله را به طور کلی پاک می کنند .اگر این موسسات
خواهان تولید فیلم کودک هستند ،با برنامه ریزی می توانند زمینه تولید تعداد اثار
قابل قبول را فراهم کنند .تصمیم ناگهانی و رابطه نمی تواند کلید حل مشکالت باشد.
به نظر می رسد سینمای کودک و نوجوان در ایران متولیان بسیاری دارد اما روزگار نه
چندان مســاعد ان گواه از این موضوع می دهد که مسئوالن فرهنگی تنها در ظاهر
به شکوفایی و رشد این ســینما اهمیت می دهند .همچنین جای خالی اثار تولیدی
محدود این ســینما روی پرده نقره ای به شدت احساس می شود .نباید فراموش کرد
که سینمای کودک در دهه ۶۰تا اواســط دهه ۷۰جزو مهم ترین و پرمخاطب ترین
فیلم های ســینمای ایران بودند .اثاری که مخاطبان متعددی را به سالن های سینما
می کشاندند و حتی عنوان پرفروش ترین فیلم سال را از ان خود می کردند .بسیاری
از منتقدان ســینمای ایران باور دارند ،وجود دو نهــاد فرهنگی فعال یعنی «کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان» و «بنیاد سینمایی فارابی» در ان سال ها عاملی
بودند تا این ســینما روزهای طالیی خود را سپری کند اما پرسش این است که؛ این
نهادها در این روزها به حیات خود ادامه می دهند اما چرا و چه مســایلی سبب شده
تجربه موفق گذشته به دست فراموشی سپرده شــود و سینمای کودک به بیراهه
کشیده شود.
جریانی که به فراموشی سپرده شد
«فیلم کودک» و «فیلم درباره
اثار تولیدی درباره ســینمای کودک را می توان به دو دســته
ِ
کودک» تقســیم کرد .ناصر اویــژه (کارگردان تئاتر کودک) در ارتباط با فیلم های ســینمای
کودک می گوید :اگر بخواهیم درباره ســینمای کودک صحبت کنیم باید تقسیم بندی «فیلم
کودک» و «فیلم برای کودک» را مدنظر داشته باشیم .برای هرکدام در دهه ۶۰اثاری ساخته
شده ،به طور مثال «باشــو غریبه کوچک» محصول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
به کارگردانی بهرام بیضایی اســت که درباره کودکان ســاخته می شود .فیلم هایی مثل «شهر
موش ها» نیز برای کودکان ساخته می شود .در میان نهادهای تولیدکننده ی فیلم کودکان ،اثار
تولیدی مرکز سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که در سال ۱۳۴۸توسط فیروز
شیرانلو تاسیس شــد؛ با فیلم های جریان سینمای ایران در ان برهه متفاوت بود .فیلمسازانی
مثل مرحوم عباس کیارســتمی ،بهرام بیضایی ،امیر نادری همگی از این مرکز سربراورده اند.
اثار نمایشــی این فیلمســازان برای کودکان یا درباره انان بود .کانون ،سنتی سینمایی را بنا
گذاشــت که تاثیری مثبت برای سینمای بزرگســال به ارمغان اورد؛ یعنی فیلمسازانی که در
این مرکز پرورش یافته بودند ،به ساخت اثاری برای بزرگساالن روی اوردند ،روش فیلمسازی
این کارگردانان نیز بعد از دهه ها برای فیلمسازان هنوز یک الگو قلمداد می شود .امروز اگرچه
اثاری از این ســنت در سینمای بزرگســال باقی مانده اما هیچ رد پایی از ان در بخش کودک
باقی نمانده اســت! می توان گفت که؛ اثار نمایشــی کانون ،داستان های واقع گرایانه و ساده ای
داشــتند .بازیگران ان اغلب نابازیگر بودند و در لوکیشن های واقعی فیلمبرداری می شدند .این
اثار بیشــتر زندگی کودکان فقیر و محروم شهری و روستایی ،حسرت ها و ناکامی های ان ها را
در کانون توجه خود قرار می داند.
تهیه کنندگان تمایلی برای اکران یا ساخت ندارند
بحث اکران اثار ســینمای کودک نیز یکی از مهمترین مباحث در حوزه اکران سینمای ایران
به شمار می رود .اثار تولیدی در سینمای کودک و نوجوان محدود است اما همین اثار محدود
تنها در جشنواره ها اکران می شود و کمتر در اکران عمومی به نمایش گذاشته می شوند .البته
اتفاقات خوشایندی که در ۳سال نخست دهه ۹۰رخ داد ،شعله های امید را در دل فیلمسازان
روشــن کرد که از بازگشت روزهای پررونق گذشته نوید می داد .در این دوره؛ ایرج طهماست
و مرضیه برومند که در ساخت اثار کودک سابقه داشتند ،دست به ساخت اثاری جدید زدند.
ان ها توانســتند تعداد زیادی از مخاطبان را به ســالن های سینما بکشاند .اما دیری نپایید که
این جریان هم افول یافت و همه چیز به حالت کم فروغ خود بازگشــت .به نظرمی رسد ،پس از
تجربه موفق اما کوتاه سال های نخست دهه ۹۰تهیه کنندگان تغییر رویه دادند ،ان ها ترجیح
می دهنــد تا اثار کمتری بســازند یا محصوالت خود را کمتر در اکــران عمومی عرضه کنند.
اویــژه در ارتباط با ایــن موضوع می گوید :اقای بیضایی و بســیاری دیگر درباره کودک فیلم
می ساختند ،همگی دغدغه مسائل فرهنگی را داشتند اما بنا به هر دلیلی از فرصت فیلمسازی
در حال حاضر محروم هســتند .شاید بتوان گفت ،حمایت نشدن یکی از دالیلی است که این
5
چهارشنبــــــــه 14هرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1524
www.honarmandonline.ir
سینماولتوییزون
CINEMA&TV
خبر
نقد
پیام های تسلیت اصحاب
فرهنگ،هنر و رسانه برای
درگذشت فتحعلی اویسی
فیلمســازان را از ساخت فیلم برای کودک دور کرده اســت .همچنین تهیه کنندگان راغب به
تولید اثاری از این دســت نیســتند .به گفته این کارگردان؛ اثاری که برای کودکان ســاخته
می شوند ،وضعیت بهتری دارند .تعداد این اثار در بخش نمایش خانگی افزایش یافته اما تعداد
اثار محدودی برای پرده ســینماها ساخته شده است .برخی فیلم ها ساخته اما برای مخاطبان
عرضه نشده اند .تولید و عرضه هرکدام بخشی از یک اثر نمایشی را تشکیل می دهند .وقتی یک
محصول خوب تولید می شــود باید برای مخاطبان هم عرضه شود .یک اثر نمایشی به سختی
تولید می شود اما بنا به دالیل مختلف فرصت دیده شدن را از دست می دهد ،چنین پروژه ای،
شکست خورده قلمداد می شود.
پول دارند اما بی برنامه هستند
پس از انقالب و تغییر نگرش های کلی به ساحت فرهنگ و هنر ،جریان فیلمسازی در سینمای
کودک برای مدتی مســکوت ماند .بســیاری از مراکز فرهنگی به دلیل تغییر نگرش ها تعطیل
شدند اما کانون توانست به حیات خود ادامه دهد گرچه جنس دغدغه ها و ایدئولوژی ان نسبت
به دوران پیش از انقالب تغییر کرد .کمال خرازی ،اولین مدیر کانون بود که روزگار کم فروغی
داشــت .پس از خرازی ،علیرضا زرین برای مدیریت این مجموعه انتخاب شــد .سینما یکی از
مواردی بود که مورد توجه این مدیر فرهنگی قرار گرفت .بازگشــت فیلمســازانی که در دهه
۴۰فیلمســازی می کردند توانست موجب جریان سازی سینمای کودک در ان دوران شود .اما
امروز وضعیت این مجموعه فرهنگی مثل گذشته نیست و میزان تولیدات ان در حوزه کودک
و نوجوان به حداقل رسیده است.
اویژه توضیح می دهد :ســطح تولید اثار نمایشــی کودک کاهش یافته است .به گفته مدیران
کانون ،کاهش بودجه و ســرمایه سبب شده است تا تعداد اثار تولیدی نسبت به گذشته کمتر
شود .البته با تمام این تفاسیر ،کانون همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد و اثاری می سازد
که در جشــنواره های مختلف شــرکت می کنند اما فرصتی برای اکــران ندارند .تا زمانی که
فرصت اکران عمومی مهیا نشــود ،مردم تصور خواهند کرد که هیچ اثر موفقی ســاخته نشده
اســت .در تمام این ســال ها یک نهاد دولتی دیگر نیز در عرصه فیلم کودک فعال بوده است.
بنیاد ســینمای فارابی در سال ۶۲تاسیس شــد و پس از مدتی ،بخش کودک و نوجوان خود
را تاســیس کرد .این بنیاد سینمایی در ســال های ۶۲تا ۷۴به موفقیت هایی دست یافت اما
از نیمه دهه ۷۰به بعد نتوانســت به موفقیت گذشته خود دست یابد و در بسیاری از پروژه ها
شکســت خورد .بســیاری از منتقدان باور دارند ،اگرچه سرمایه کافی در اختیار این بنیاد قرار
می گیرد اما برنامه ریزی درســتی برای صرف این بودجه وجود ندارد .به گفته اویژه؛ ســرمایه
در دســت نهادهای دولتی اســت و این سرمایه می تواند به بهترین شــکل هزینه شود .بنیاد
فارابی اغلب هزینه های هنگفتی برای سینمای کودک هزینه کرده اما برنامه ریزی های درستی
نداشته اســت .هنگامی که دراستانه جشــنواره های فیلم کودک قرار می گیریم ،مدیران این
مجموعــه با کارگردانان موردنظر خود ارتباط برقرار می کنند و ان ها به ســاخت فیلم ترغیب
می کنند .طبیهی ست که وقتی فاصله زمانی میان برگزاری جشنواره و درخواست برای ساخت
فیلم ،بازه کوتاهی باشــد؛ اثری بی کیفیت ساخته خواهد شــد .این کارگردان ادامه می دهد:
ارگان هــای دولتی ،طرح و برنامه درســتی برای تولید اثار نمایشــی ندارند و به همین دلیل
همواره به در بســته می خورند .در این شــرایط ،این موسسات قید ســاخت اثر را می زنند؛ به
عبارت دیگر ،صورت مســاله را به طور کلی پاک می کنند .اگر این موسســات خواهان تولید
فیلم کودک هســتند ،با برنامه ریزی می توانند زمینه تولید تعداد اثار قابل قبول را فراهم کنند.
تصمیم ناگهانی و رابطه نمی تواند کلید حل مشکالت باشد .سینمای کودک و نوجوان بعد از
انقــاب تنها محدود به فیلم های کانون و فارابی نبوده اســت .در ان برهه زمانی ،اثاری کمتر
از انگشــتنان یک دست در حوزه ی کودک و نوجوان مثل «گلنار» مرحوم کامپوزیا پرتوی در
بخش مستقل ساخته شدند که بسیار مفرح و کودکانه بودند.
شناخت مخاطب اهمیت دارد
یکی از معضالت ســینمای ما از نیمه دهه ۷۰به این طرف این است که علی رغم تالش هایی
که در حوزه سیاست گذاری برای بهبود اوضاع می شده ،معموال فیلم های منتسب به این جریان
فیلم کودک نبودند و غالباً با حضور کودک یا درباره کودک ســاخته می شــدند .فیلم هایی که
روحیات کودکان را درنظر نمی گرفتند و حتی موجب ازار و اذیت ان ها می شدند .برخی از این
فیلم های تولیدی محصول همان نهادهای حمایتی بودند که برای ساخت اثار نمایشی کودک
تالش می کردند .اویژه می گوید :وقتی فیلمساز به تصمیم به ساخت یک اثر نمایشی می گیرد،
باید به این موضوع توجه کند که مخاطب اثر چه گروه سنی است .ساخت فیلم کودک نیازمند
شناخت کامل از دنیای ان هاست .بسیاری از فیلمسازانی که در این عرصه وارد می شوند ،تصور
می کنند تنها به دلیل اشــنایی با تکنیک های سینمایی می توانند روی به ساخت اثار کودک
بیاورند اما اغلب در پروژه های خود شکســت می خورند .سینمای کود نیاز به شناخت بیشتر از
مخاطب دارد.
جمعی از اصحاب فرهنگ ،هنر و رســان ه و شــماری از مسئوالن
،در پیام های جداگانه ،درگذشت زنده یاد فتحعلی اویسی هنرمند
پیشکسوتسینما،تئاتروتلویزیونراتسلیتگفتند.فتحعلیاویسی
بازیگرپیشکوستسینما،تئاتروتلویزیون،صبحامروزبهدلیلعارضه
قلبی درگذشت و مدیران سینمایی و هنری ،برای تسلیت ،پیام هایی
ارســال کردند .رییس ســازمان صدا و سیما ،در پیامی درگذشت
فتحعلی اویسی ،بازیگر پیشکسوت را تسلیت گفت .به گزارش روابط
عمومی صدا و سیما ،متن کامل پیام پیمان جبلی به شرح زیر است:
درگذشت هنرمند گرامی ،جناب اقای فتحعلی اویسی از هنرمندان
باسابقه و خوشنام کشور را تسلیت می گویم .مرحوم اویسی در طول
ســال ها فعالیت هنری ،نقش های ماندگار زیادی را در فیلم های
سینمایی متعدد و سریال هایی مانند سربداران ،تنهاترین سردار،
والیت عشق ،کمربندها را ببندیم ،بدون شرح ،باغچه مینو خلق کرد
که همواره در اذهان مردم باقی خواهد ماند .از درگاه خداوند تعالی
برای ان فقید سعید ،رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان صبر و
اجر مسئلت دارم.
زنده یاد فتحعلی اویسی همواره متعهدانه به مردم این
سرزمینخدمتکرد
رییس سازمان سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی در پیامی درگذشت فتحعلی اویسی را تسلیت گفت.
براساس اعالم سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی ،در
پیام محمد خزاعی امده است« :درگذشت هنرمند مردمی ومحبوب
سینما وتلویزیون اقای فتحعلی اویسی که طی سال های متمادی با
شادکردنمردمبامجموعه هایتلویزیونیونقشافرینیدرفیلم های
فاخر وبه یادماندنی ســینما و ســاخت فیلم مردمی مریم ومتیل
برای کودکان نمود موجی از تاثر واندوه را در دل های دوســتداران
وهمکارانش ایجاد نمود .همزمانی سفر اسمانی این مرحوم با سالروز
رحلت رسول اکرم (ص) وامام حسن مجتبی (ع) وشهادت اقا امام
رضا (ع) انشاهلل توام با شفاعت این حضرات برای روح پرکشیده ان
هنرمند عزیز وپیشکسوت باشد .فقدان ایشان را به خانواده محترم،
اهالی سینمای ایران و مردم سینما دوست تسلیت می گویم».
اویسیهیچگاهکلیشهنشد
مدیرعاملبنیادسینماییفارابیودبیرجشنوارهبین المللیفیلم های
کودکان و نوجوانان در پیامی درگذشت «فتحعلی اویسی» را تسلیت
گفت .در پیام علیرضا تابش چنین امده است:فتحعلی اویسی ،از
هنرمندانتحصیلکرده،خوشنامومردمیسینماوتلویزیوندربیش
از ۴دهه ،دار فانی را وداع گفت و افسوس و داغی تازه را برای اهل
هنر و عالقه مندان به سینما بر جای گذاشت .در کارنامه سینمایی
و تلویزیونی زنده یاد اویسی ،تنوع موج می زد .او هیچ گاه کلیشه یک
تیپ خاص نشد و به مدد دانش ،خالقیت و تجربه ،نقش های متفاوتی
را برعهده گرفت و با عشــق و تسلط به بازیگری ،انها را در قلب و
ذهن مخاطبانش حک کرد .این هنرمند همچنین عالوه بر بازیگری
در اثاری مطرح از سینماگران برجسته و مجموعه های تلویزیونی
پربیننده ،به عنــوان کارگردان نیز فعال بود و در اوائل دهه هفتاد،
«مریم و میتیل» فیلم تحسین شــده دوره نهم جشنواره کودک و
یکی از فیلم های به یادماندنی و پرمخاطب سینمای کودک و نوجوان
را ساخت که تالش ماندگار او در این راه نیز ،جای ارج گذاری دارد.
ضایعه درگذشــت این هنرمند را به خانواده و فرزندانش تسلیت
می گویــم و برای ان مرحوم غفران الهی و برای بازماندگانش صبر
جمیل ارزومندم .فتحعلی اویســی (زاده ۲۱دی )۱۳۲۴بازیگر،
کارگــردان و خواننده ایرانی اســت .او فارغ التحصیل کارگردانی و
بازیگری سینما از دانشگاه ایالتی تگزاس در سال ۱۳۵۳است .وی
در همان سال به ایران بازگشت و اغا ِز فعالیت سینمایی اش ،بازی در
فیلم قدغن از علیرضا داوودنژاد در سال ۱۳۵۷بود.
پس از اتمام تحصیل عضو ســیمای جمهوری اسالمی ایران شد
و در دهــه ۱۳۶۰در فیلم های بســیاری بازی کرد چند فیلم هم
کارگردانی کرد .در اوایل دهه هفتاد دوباره به کارگردانی روی اورد و
سومین فیلم بلندش مریم و میتیل ساخت که فیلم موفقی بود .اما
در چهارمین فیلمش سربلند انچنان موفق نبود .فتحعلی اویسی در
نیمه دوم دهه هفتاد در تلویزیون بسیار فعال بود .در سینما هم بازی
ماندگار او در فیلم های ناخدا خورشید (ناصر تقوایی ،)۱۳۶۵ ،سرب
(مسعودکیمیایی،)۱۳۶۷،هیجو(منوچهرعسگرینسب،)۱۳۶۷،
بانو (داریوش مهرجویی ،)۱۳۷۰ ،جهان پهلوان تختی (علی حاتمی
و بهروز افخمی )۱۳۷۶ ،و مومیایی ( ۳محمدرضا هنرمند)۱۳۷۸ ،
در یادها مانده است.
زنده یاد فتحعلی اویسی پیشکسوت سینما و تلویزیون پس از طی
دوره ای بیماری صبح امروز(سه شنبه) در ۷۶سالگی درگذشت. صفحه 5
6
سیمرغ ایران مظهر همگرایی ملل در رویداد اکسپو 2021شد
چهارشنبــــــــه 14هرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1524
www.honarmandonline.ir
فرهنگ و هنر
ART & CULTURE
گزارش
نقد
اما و اگرهای تشکیل
تشکل حرفه ای دفاتر خدمات
مسافرتی و گردشگری
اینروزهاگردشگریاستانتهرانباچالشیروبه روستکهدستورالعمل
اندرسال ۱۳۹۵ابالغشدهاماتاکنوننتوانستهبهمرحلهنهاییواجرایی
دست یابد .این چالش در حوزه دفاترخدمات مسافرتی و شکل گیری
صنفی واحد است که در قالب عملیاتی کردن دستورالعمل نحوه ایجاد و
فعالیتتشکل هایحرفه ایصنعتگردشگریایرانپیگیریمی شود.از
یکسو برخی از فعاالن دفاتر خدمات مسافرتی از ارسال نامه های متعدد
به اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان تهران
مبنی بر معرفی هیات موسس و لزوم ادامه روند تشکیل تشکل حرفه ای
حکایت می کنند و از دیگر سو مسئوالن میراث فرهنگی و گردشگری
تهران از وجود نامه های متعدد و به تبع ان هیات های موسس متعدد
برای تشــکیل این تشکل خبر می دهند .از یکسو از وجود دست های
ی عدم تحقق تشکیل تشکل حرفه ای در استان تهران
پشت پرده برا
نام برده می شود و از دیگر سو هماهنگ نبودن دفاتر خدمات مسافرتی
به عنوا ن عامل عدم همگرایی این صنف یاد می شــود .اما انچه حائز
اهمیت است ان است که بر اساس ماده ۵بخشنامه ۱۰۰۴۹مصوب
معاونت وقت گردشگری ،در اجرای ماده ۲۳دستورالعمل ،انجمن ها،
جوامع و تشکل های فعلی در صورت ارائه درخواست کتبی به سازمان
مبنی بر تغییر به انجمن حرفه ای ،می توانند با تطبیق اساسنامه شان
با اساسنامه تیپ ابالغی سازمان ،نسبت به برگزاری مجمع عمومی و
تصویب اساسنامه جدید در مجمع مزبور اقدام نمایند .پس از انجام این
اقدامات صدور پروانه فعالیت به عنوان انجمن حرفه ای بالمانع می باشد.
در تبصره ۱این ماده امده اســت :برگزاری مجمع عمومی و تصویب
اساسنامه باید بر اساس ضوابط و مقررات و با نظارت نماینده سازمان
صورت پذیرد.
در تبصره ۲نیز تاکید شده :چنانچه اشخاص حقیقی و حقوقی براساس
ترتیباتوضوابطدستورالعملومقرراتاینبخشنامه،نسبتبهتشکیل
انجمن اقدام نمایند ،پس از ان دیگر درخواســت انجمن های فعلی
مسموعنخواهدبود.
محمودرضا حاجی نصراله (رییس هیات موسس تشکل حرفه ای دفاتر
خدمات مســافرتی تهران) دراین خصوص به ایلنا گفت :اوایل خرداد
۱۳۹۸بــود که گروهی از فعاالن این حوزه طی نامه ای اعضای هیات
موسس تشکل حرفه ای دفاتر خدمات مسافرتی را به اداره کل میراث
و گردشــگری تهران معرفی کردند .بعد از ارسال این نامه ،مدیرکل
میراث و گردشگری تهران ،درخواست هایی مبنی بر ارائه تصویر مجوز
فعالیت (پروانه بهره برداری) معتبر و اخرین روزنامه رسمی هریک از
شرکت های متقاضی (هیات موسس) را ارسال کرده است که نشان از
تایید نامه اولیه ما درخصوص تشکیل هیات موسس دارد .انچه که از
ان به عنوان تعدد نامه های معرفی هیات موسس یاد می شود درواقع
بعد از ارسال نامه توسط ما انجام شده است و تاریخ یکی از این نامه ها
به پایان تیرماه ۱۳۹۸می رسد .این درحالی است که بر اساس ماده ۵
بخشنامه ۱۰۰۴۹این امر غیرممکن است .او ادامه داد :حتا سیدجواد
موسوی (مدیر کل وقت نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری) نیز طی
نامه ای از مدیرکل میراث و گردشگری تهران درخواست کرد تا باتوجه
به اینکه بر اساس دستورالعمل اجرایی تشکل های حرفه ای اقدامات در
خصوص تاسیس انجمن های استانی در حیطه وظایف و اختیارات ان
اداره کل اســت ،از این رو فرایند تشکیل انجمن تسریع شود .با این
وجود تاکنون و با گذشت بیش از ۳سال از نخستین نامه ای که برای
معرفی هیات موســس دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری به اداره
کل میراث و گردشگری تهران زده شد ،تاکنون این امر محقق نشده
است .پرهام جانفشان (مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی استان تهران) با اشاره به انکه این اداره کل نیز به بخشنامه های
موجود اشراف دارد ،تصریح کرد :اگر تاکنون در ایجاد تشکل حرفه ای
تشکل های دفاتر خدمات مسافرتی تاخیر افتاده از ان جهت است که
به دنبال ایجاد همگرایی و یکپارچگی در این صنف هستیم .اینکه یک
تشکل بدون همگرایی تشکیل شود ،گره ای از چالش های پیش روی
این صنف باز نخواهد کرد .یک تشــکل همگرا قطعا برای فعاالن این
بخش تاثیربخش تر خواهد بود .او با تاکید برانکه ،هیات موســس در
تعیین هیات مدیره نقشــی ندارد ،یاداور شد :اعضای هیات موسس
می توانند از گروه های مختلف فعال در این عرصه انتخاب شوند و بعد از
حضور ان ها و معرفی هیات مدیره ،این اعضای صنف و دفاتر خدمات
مسافرتی هستند که درصدد انتخاب هیات مدیره برمی ایند .برای ما
اهمیت دارد که تشکل حرفه ای تهران چگونه شکل می گیرد چراکه از
میان ۵هزار دفتر خدمات مسافرتی فعال در حوزه گردشگری بیش از
۲۵۰۰دفتر خدمات مسافرتی در تهران فعال هستند و ما باید در ایجاد
تشکل حرفه ای ان دقت نظر داشته باشیم .اینکه هیات موسس از چه
افرادی تشکیل شده باشد و اینکه هرکس زودتر نامه زده برنده خواهد
شد ،اشتباه است چراکه در این صورت همگرایی محقق نخواهد شد.
برای ما فرقی ندارد که چه افرادی این تشکل حرفه ای را شکل دهند
مهم ان است که اتحاد رخ دهد و مشکالت صنف حل شود .اختالف
نظرات موجود پیچیده نیست و تنها با همگرایی این مهم حل خواهد
شد .جانفشــان تاکید کرد :درحال حاضر ۳گروه فارغ از زمان ارسال
نامه ها ،پیشنهادات و درخواست های خود را برای معرفی هیات موسس
به اداره کل میراث و گردشگری تهران ارسال کرده اند .ما می گوییم به
طور مثال هریک از این گروه ها ۳نفر را معرفی کنند و با ۹نفر هیات
موسس تشکیل شود .سپس فراخوان اعالم می شود و هر کس دوست
داشــت برای هیات مدیره کاندیدا شود و درنهایت رای اعضاست که
هیات مدیره تشکل حرفه ای را تعیین می کند .او ادامه داد :طی دو هفته
اینده و با مشخص شدن سیاست های جدید در معاونت گردشگری
وزارتخانه ،تکلیف تشکیل تشکل حرفه ای نیز مرتفع خواهد شد.
نمایشگاه جهانی اکسپوی دبی پس از یازده ماه تاخیر ،سرانجام در مهرماه ۱۴۰۰بازگشایی شد و عبدالعلی
غنجور قصرالدشتی هنرمند نقاش و مجسمه ســاز شیرازی با یک اثر فاخر در این نمایشگاه حضور یافت.
عبدالعلی غنجور قصرالدشتی اظهار کرد :نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰دبی که به دلیل همه گیری کرونا عقب افتاده
بود ،با جلوه هایی از فرهنگ و نواوری های کشورهای مختلف در حال برگزاری است و جمهوری اسالمی ایران
در این نمایشگاه حاضر است .این هنرمند نقاش و مجسمه ساز شیرازی ،افزود :اکسپو از مهمترین رویدادهای
جهانی است که برای نمایش بهترین دستاوردهای کشورهای مختلف در زمینه های گوناگون فناوری ،نواوری،
هنر و معماری برگزار شــده و حدود ۲۰۰کشور در این رویداد شــرکت کرده اند .وی ادامه داد :من در این
نمایشگاه با ارائه یک اثر در قالب مجسمه سمبلیک سیمرغ شرکت کردم .این مجسم ه در حال حاضر به عنوان
نماد کشور ایران در ورودی پاویون ایران واقع شده است .وی در رابطه با انگیزه اصلی اش از ساخت این مجسمه
گفت :اخیرا به مناسبت بزرگداشت حافظ یک طراحی با نا م « ُهمای حافظ» انجام دادم که با اقتباس از این
طراحی تصمیم گرفتم کار ساخت مجسمه سیمرغ را اغاز کنم .قصرالدشتی بیان داشت :مجسمه سمبلیک
سیمرغ با متریال بُرنز و با وزن ۳۵۰کیلوگرم و ارتفاع ۲متر ساخته شده است و هدف کلی من از ساخت این
نماد ،همگرایی ملل برای نجات کره زمین است .وی عنوان داشت :پروسه سنگین و پیچیده ای را پشت سر
گذاشتم تا بتوانم در مدت زمان کمی که تا شروع این رویداد داشتم این اثر را برای رونمایی در این نمایشگاه
اماده کنم .در واقع یک کار شش ماهه را در یک ماه به پایان رساندم .این هنرمند در پاسخ به پرسشی مبنی
بر اینکه چرا از مجسمه سیمرغ به عنوان نماد ایران در این نمایشگاه رونمایی شده است ،به فلسفه سیمرغ در
اساطیر ایران اشاره کرد و گفت :سیمرغ با فرهنگ کهن ایرانی امیختگی دارد و در فرهنگ اساطیری ایران
«سیمرغ» به عنوان مشهورترین پرنده اسطوره ای تلقی می شود .کمتر فارسی زبانی است که با افسانه سیمرغ
اشنا نباشد .وی اضافه کرد :ماجرای سیمرغ در ادبیات به این شکل نقل شده است که هزاران مرغ که مظهر
سالکان راه حق هستند در طلب یافتن یک تفکر واال و جلوه ای از کمال ،رهسپار مسیری دشوار می شوند
که در این مسیر برخی از مرغان هرکدام به بهانه ای از ادامه راه صرف نظر می کنند و در نهایت تنها سی مرغ
می توانند به مرحله کمال برسند و مرغ واحد را تشکیل دهند .قصرالدشتی یاداور شد :در واقع «سیمرغ»
همان سی مرغی هستند که موفق شدند نامالیمات و دشواری های مسیر را برای به کمال رسیدن تاب اورند.
وی افزود :در طراحی این مجسمه ،چنگال سیمرغ ۶و بالش هفت شیار دارد که تعداد شیارهای شش و
هفت نماد از خیر و شر است .کره زمین در مرکز و بین بال و چنگال قرار دارد و این بدان معناست که کره
زمین در بین نیروهای خیر و شر به یک تعادل خاص می رسد .این مجسمه ساز شیرازی ،عنوان کرد :سیمرغ
بر اساس اندیشه واالی شرقی حمایتگر کره زمین است و می تواند بشر و کره زمین را به درجه ای از تعالی
برساند .همان طور که پیشتر هم اشاره کردم از این اثر به عنوان نماد ایران رونمایی شد و این مجسمه همچون
نگینی درخشان در نمایشگاه اکسپو بین المللی درخشید .وی ابراز کرد :مجسمه سیمرغ در این نمایشگاه مورد
استقبال بسیاری قرار گرفت و جا دارد از تمام مردم شریف ایران به خصوص شیراز به دلیل پیام های محبت امیز
و خوبی که برای من ارسال کردند ،تشکر و قدردانی ویژه ای داشته باشم .امیدوارم با این کار گامی مثبت و موثر
برای تعالی فرهنگ و هنر ایران برداشته باشم و این اثر هم بتواند پرچم ایران را همواره باال نگه دارد .عبدالعلی
قصرالدشتی ،زاده مردادماه ۱۳۵۱هنرمندی از اهالی شیراز است که بیشتر برای مجسمه هایش نام بردار است.
او از شاگردان استاد علی اصغر تجویدی است .قصرالدشتی در سال ۱۳۸۱برای سفری تحقیقاتی به فرانسه
اعزام شد و همین سفر ،نقطه عطف تحول هنری او شد؛ پس از این سفر ،دو سال دوره تخصصی هنرهای
تجسمی را زیر نظر استادان دانشگاه تهران پشت سر نهاد و بعد از ان به دانشگاه هنرهای زیبای تهران گام نهاد
و به تحصیل اکادمیک در رشته مجسمه سازی پرداخت .قصرالدشتی باری دیگر به خارج از ایران کوچ کرد و در
اروپا به کسب تجربه پرداخت .طراحی و اجرای ابنمای میدان پارسه ،تندیس خواجوی کرمانی ،کریمخان زند،
مالصدرا ،سردیس حافظ و سعدی ،مجسمه سنگی فردوسی ،نماد سنگی صخره های مدرن در لوپ پل جهاد
صنایع ،مجسمه فلزی و مدرن رهایی در چهارراه زمزم ،مجسمه میرزای شیرازی در پل معالی اباد ،مجسمه
کوه نوردان در بزرگراه حسین الهاشمی و مجسمه پرتره استاد عطروش ،صندلی خانواده و انتظار و سیمرغ
درخت خشک باغ جهان نما از اثار اوست .مجسمه مختومقلی خان در موزه هنرهای تجسمی ترکمنستان،
مجسمه سعدی در نانجینگ چین -اثر استاد عبدالعلی قصرالدشتی ،تابلو افرینش( اکشن پیتینگ) در موزه
موناکو ،اثاری در امارات متحده عربی ،اثار حجمی در لندن و اثار حجمی در المان از جمله اثار این هنرمند
ی پارس و باغ جهان نما در شیراز ،موزه هنرهای تجسمی ترکمنستان(عشق
در خارج از کشور هستند و موزه ها
اباد) ،موزه فرهنگی ناسا و موزه شخصی در موناکو اثار استاد عبدالعلی قصرالدشتی را در خود جای داده اند و
این هنرمند شیرازی در حال حاضر هم با یک اثر فاخر در نمایشگاه جهانی اکسپو ۲۰۲۰حضور دارد .اکسپو
۲۰۲۰با شرکت ۱۹۲کشور در دبی واقع در کشور امارات متحده عربی در حال برگزاری است .در ابتدا قرار
بود نمایشگاه در مهرماه پارسال برگزار شود اما به دلیل شیوع بیماری کووید ۱۹حدود یک سال به عقب افتاد.
رئیس جامعه هتلداران ایران خبر داد:
تدوینبستهجدیدحمایتازصنایعگردشگری
رئیس جامعه هتلداران ایران از تدوین بســته حمایتی برای صنعت
گردشگری و بهبود وضعیت این صنایع اسیب دیده از کرونا خبر داد.
جمشیده حمزه زاده در خصوص ارسال نامه جامعه هتلداران ایران به
علیاصغرشالبافیانمعاونگردشگریوزارتمیراث فرهنگی،گردشگری
و صنایع دستی در خصوص ارائه پیشنهاد های حمایتی گفت :هتل ها
و مراکز اقامتی گردشگری در همه گیری کرونا ،اسیب های گسترده ای
دیدند و تاکنون بسته های حمایتی کمک چندانی به این مراکز اقامتی
و هتل ها نکرده است .در صورت واکسیناسیون ۷۰درصدی جمعیت
تا پایان ســال و ارائه روادید ورود به گردشگران خارجی می توان تاب
اوری فعاالن صنعت گردشگری را به حداکثر رساند .وی بازپرداخت
وام کرونا ای از نیمه ســال ۱۴۰۱به مدت سه سال با همان بهره ۱۲
درصدی بدون لحاظ جریمه ،همچنین امهال پرداخت قبوض اب برق
گاز مصرفی تاسیســات گردشگری تا نیمه دوم سال ۱۴۰۱از جمله
دیگر موارد حداقلی برای بازگشت به شرایط معمول دانست .حمزه زاده
گفت :بخشودگی اجاره بهای تاسیساتی که توسط دولت ،وزارت میراث
فرهنگی و گردشگری شهرداری ها ،اوقاف و مابقی نهادهای عمومی
و دولتی در اختیار بخش خصوصی گرفته از جمله دیگر موارد است.
بسیاری از این صاحبان صنایع که از ابتدای اسفند سال ۹۸تا پایان
سال ۱۴۰۰تنها به حفظ و نگهداری اماکن پرداختند و نفعی نبردند،
قراردشــان ،دو سال تمدید شود .رئیس جامعه هتلداران ایران گفت:
شــروع پرداخت ارزش افزوده دو فصل سال ۱۴۰۰به فصل دوم سال
۱۴۰۱به صورت اقساط یکساله موکول شود ،همچنین تمام عوارض
شهرداری ها در سال های ۹۹و ۱۴۰۰مرتبط به تاسیسات گردشگری
شامل بخشودگی شود .حمزه زاده یکی دیگر از شرایط برای بازگشت
صنایع گردشگری به شــرایط حداقلی را تمدید مهلت پرداخت وام
کرونایی تا پایان سال ۱۴۰۰و تسهیل روند پرداخت وام ها و تغییر در
نحوه محاسبه مبالغ وام ها دانست و گفت :مبالغ وام ها با توجه به حجم
ســرمایه گذاری یا کاربری های متعدد مجموعه گردشگری ،همانند
کاربری های فرهنگی میراث و گردشــگری تغییر کند .امیدواریم این
بسته های گردشگری در ستاد ملی مقابله با کرونا تایید و پس از ان
اجرایی شود .شیوع کرونا که از اسفند ۱۳۹۸شواهدی از ان در ایران هم
مشاهده شد و با چند دوره قرنطینه و منع مسافرت همراه بود ،خسارت
زیادی به صنعت گردشگری زده است .هر چند امار متفاوتی از میزان
این خسارات مطرح می شود ،امار دقیق از ان در دست نیست و گفته
می شود طی ۱۸ماه گذشته حدود ۳۲هزار میلیارد تومان به بخش های
مختلف این صنعت اسیب وارد شده است.
برنامهبازدیدارزیابانیونسکوازکاروانسراهایایرانی
ارزیــاب کمیته میراث جهانی یونســکو برای
بررســی میدانی پرونده کاروانسرای ایرانی نهم
مهرماه ۱۴۰۰وارد ایران شده و قرار است چان
بینان از ترکیه به عنوان ارزیاب دوم هفته اینده
به کشورمان ســفر کند .محمدحسن طالبیان
مشــاور وزیــر میراث فرهنگی ،گردشــگری و
صنایع دستی گفت :برنامه بازدید حسام مهدی
اولین ارزیاب ایکوموس که برای بررسی میدانی
پرونده کاروانسرای ایرانی به ایران امده در حال
انجام اســت .او افزود :ارزیاب یونسکو در دو روز
اول حضور خود در ایران از کاروانسراهای پرند
(قلعه سنگی) ،باغ شــیخ (عبدالغفارخان) ،دیر
گچین و قصر بهرام واقع در استان های تهران،
مرکزی ،قم و سمنان ،نوشیروان ،اهووان ،میامی،
میاندشــت ،عباس اباد ،مزینان و مهر واقع در
استان های سمنان و خراســان رضوی بازدید
می کند .طالبیان تصریح کرد :کاروانسرای قلی،
زعفرانیه و فخرداوود واقع در استان های خراسان
رضوی و خراســان شمالی مسیر بعدی حسام
مهدی برای بررسی میدانی کاروانسراهای ایرانی
است .مشاور وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی بیان کرد :بازدید از کاروانسراهای
رباط شــرف و عباس اباد تایباد واقع در استان
خراسان رضوی ،فخراباد و سرایان از استان های
خراسان رضوی و خراسان جنوبی ،گنجعلی خان،
زین الدین ،انجیره سنگی ،انجیره اجری و خرانق
واقع در استان های کرمان و یزد در برنامه بعدی
ارزیابان کمیته میراث جهانی یونسکو قرار داد .او
ادامه داد :هشتمین و نهمین روز بازدید ارزیابان
یونسکو به کاروانسرای میبد ،رشتی ،نیستانک
و کوهپایه از اســتان های یزد و اصفهان ،مهیار،
امین اباد ،ایزدخواست ،شــیخ علی خان (چاله
سیاه) و گز واقع در استان های اصفهان و فارس
اختصــاص دارد .طالبیان تصریح کرد :بازدید از
کاروانسراهای مادرشاه (هتل عباسی) ،گبراباد و
مرنجاب ،ینگه امام ،سعدالسلطنه و تی تی مسیر
بعدی ارزیابان یونســکو برای بررســی میدانی
کاروانسراها است .مشاور وزیر میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی عنوان کرد :ارزیابان
کمیته میراث جهانی یونسکو از کاروانسراهای
جمال اباد و صائین واقع در استان های اردبیل و
اذربایجان شرقی ،گوئجه بل ،یام و خواجه نظر از
استان اذربایجان شرقی ،خوی واقع در اذربایجان
غربی ،بســتک از اســتان هرمزگان ،برازجان،
دهدشــت و افضل واقع در استان های بوشهر،
کهگیلویه و بویراحمد و خوزســتان ،چشمک،
بیستون ،فرسفج و تاج اباد بر اساس برنامه ریزی
انجام شده تا پایان مهرماه ۱۴۰۰بازدید خواهند
کرد .مطالعات این پرونده چندین سال به طول
انجامیده و بررسی نهایی ان در تابستان ۱۴۰۱
در کمیته میراث جهانی یونسکو مطرح و انجام
می شــود .ابتدای ابان ماه سال جاری نیز ارزیاب
اتحادیه بین المللی حفاظت طبیعی (،)IUCN
اعزامی از کمیته میراث جهانی یونســکو برای
بررسی فنی پرونده جنگل های دیزمار وارد ایران
خواهد شد.
گردهماییخودروهایسافاریوکمپرسوارانبهبهانههفتهگردشگری
خودروهایتاریخی،سافاریوکمپرسوارانبهمناسبتهفتهگردشگری
تورهای جمعی برگزار کردند .حسین اربابی گفت :ویژه برنامه های هفته
گردشگری شامل رالی تورهای گردشگری و خانوادگی ،گردهمایی های
تخصصــی ،همایــش دوچرخه ســواران و ...بود که بــا رعایت تمام
دستورالعمل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی برگزار شد .او افزود:
درهفتهگردشگریرالیتورگردشگریخانوادگیطبیعت گردیتوسط
کلوپ ملی سافاری حوزه اتومبیل رانی کانون جهان گردی و اتومبیل رانی
استان تهران برگزار شد ،در این رویداد ۵٠دستگاه خودروی سافاری
برای شرکت در رالی تور گردشگری خانوادگی حرکت خود را از عوارضی
پردیس اغاز کردند و پس از اســتراحت و طبیعت گردی در ارتفاعات
ورسک با بازگشت به گیالوند به کار خود پایان دادند .مدیرعامل کانون
جهان گردی و اتومبیل رانی با اشــاره به برگزاری ســفرهای پنج گانه
کلوپ ملی کمپر و کاروانینگ حوزه اتومبیل رانی کانون جهان گردی و
اتومبیل رانی در استان های اصفهان ،تهران ،کرمان ،کرمانشاه و خراسان
رضوی ،تصریح کرد :کلوپ های ملی کمپــر و کاروانینگ اصفهان و
تهــران نیز از هفتم تا نهم مهرمــاه ١۴٠٠به مقصد فردو رفتند و در
همین روزها کمپرســواران کرمان هم مسیر کرمان ،بهشاه ،والیت را
طی کردند .او ادامه داد :کمپرســواران خراســان رضوی از مشهد تا
بردسکن را در روزهای هفتم تا نهم مهرماه ١۴٠٠پیمودند .همچنین
بازدید فنی خودروهای باگی و افرود هم به مناسبت هفته گردشگری
از ســوی کانون جهان گردی و اتومبیل رانی در روز پنجشنبه هشتم
مهر ١۴٠٠انجام و ١٠دســتگاه خودرو باگی و افرود که برای اجرای
تورهای کوتاه مدت سافاری در کویر ابوزید اباد اماده سازی و تیونینگ
شده بودند ،به طور حرفه ای کارشناسی و بررسی شدند .اربابی تصریح
کرد :گردهمایی خودروها و موتورســیکلت های تاریخی -کالسیک
حوزه اتومبیل رانی کانون جهان گردی و اتومبیل رانی اســتان یزد هم
روز جمعه ٩مهر ١۴٠٠به بهانه گرامیداشت هفته گردشگری برگزار
شد .در این گردهمایی یک روزه بیش از ۵٠دستگاه موتورسیکلت و
خودرو تاریخی و کالسیک در هتل زنبق یزد گرد هم امدند .مدیرعامل
کانون جهان گردی و اتومبیل رانی بیان کرد :در هفته گردشگری اولین
همایش کلوپ دوچرخه سواری حوزه اتومبیل رانی کانون جهان گردی و
اتومبیل رانی استان قزوین با شرکت ۷۰دوچرخه سوار از میدان شورای
شهر قزوین و با حضور مسئوالن استانی اغاز و شرکت کنندگان با رکاب
زدن در مسیر جاده باراجین و بهرام اباد ،زرشک و تلی سیژ قزوین در
بوستان ملی فدک به کار خود پایان داد .او افزود :کانون جهان گردی و
اتومبیل رانی به مناسبت گرامیداشت هفته گردشگری و ثبت جهانی
راه اهن سراسری کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو ،روز جمعه
٩مهر ماه ١٤٠٠رالی گردشگری خانوادگی را در استان گلستان برگزار
کرد. صفحه 6
ارکستر سمفونیک در دوران دفاع مقدس قریب 20اجرا در جبهه ها داشت
وقتی برای دفاع از وطن «ساز»ها به یاری «تفنگ »ها رفتند
سال تمام درگی ِر دقاعی مقدس شد و پیرو ان
با حمله ی عراق در شهریور ماه ،1359ایران هشت ِ
انواع موسیقی که پیامد جنگ بود (نوحه ها ،اشعار مذهبی ،سرودها و تصنیف های رزمی و حماسی
و )...به وجود امد .کارشناسان بر این اعتقادند که ویژگی موسیقی دوران جنگ ،اصالت و هویت و
مردمی بودن ان بود که تاثیر کاربرد خود را در تجربه و عمل نشــان داده بود .این موسیقی مطابق
روح ،سلیقه و نیاز درونی مردم ایران خلق شد و بی شک جزء سرمایه موسیقایی این کشور به شمار
می اید .بررسی موسیقی هشت سال دفاع مقدس نماهایی از اجراهای مختلف را در برابر دیدگانمان
قرار داد که این اجراها موسیقی سنتی ،محلی ،نوحه ،سرود و مارش و ...هر کدام به چه شکل و تاج
اندازه ای تاثیرگذار بوده اند .اکثر ســرودهای اجرا شده ی دوران جنگ اشعار حماسی و رزمی داشته
و ملودی ها معمولی و به دور از ریتم حماســی بوده اند .در اواخر این دور تصانیف با نام ســرود اجرا
پخش می شدند .در طول هشت سال دفاع مقدس موسیقی جزو ارکان مهم در تشجیع رزمندگان
جبهه های حق علیه باطل در رویارویی با دشــمن بوده اســت؛ اما در این گزارش کوتاه به بررسی
زمان دفاع هشت ساله خواهیم پرداخت و تاثیری که در این باره
نقش ارکستر سمفونیک تهران در ِ
ِ
گذاشت .ارکستر ســمفونیک نه فقط در مراسم رسمی نظام تاز ه تاسیس جمهوری اسالمی مانند
افتتاح مجلس به اجرای کنسرت پرداخت که راهی مراکزی مثل بیمارستان روانی امین اباد ،اداره برق
تهران ،ورزشگاه ازادی و حتی میدان ها و خیابان های عمومی پایتخت شد؛ اما این ها ،تنها تغییر در
برنامه های ارکستر سمفونیک تهران نبود .با شروع جنگ و ادامه ان و البته بر اساس اعالم امادگی
قبلی ،ارکســتر راهی مناطق جنگی هم شد؛ سفرهایی که به گواه اعضای ان ،نه فقط تالشی برای
بقای ارکستر محبوبشان که راهی برای مبارزه با دشمن متجاوز هم بود ،این بار اما به زبان موسیقی.
در دوران هشــت سال دفاع مقدس ،ارکستر ســمفونیک تهران در مناطقی چون حاج عمران ،فاو،
شــلمچه و چند منطقه ی دیگر به اجرای برنامه پرداخت .به گزارش سایت «تاریخ ایرانی» ،حسین
خضرلوزاده ،سرپرست وقت مرکز ســرود و اهنگ های انقالبی در نامه ای خطاب به بهمن پورقناد،
مدیر وقت ارکســتر ـ و مدیر ارکســتر اپرا در سال های قبل انقالب ـ از او خواست ظرف مدت پنج
روز ،ارکستر را برای سفر و اجرایی ۱۰روزه ،در «جبهه های نور علیه ظلمت» اماده کند .نخستین
سفر ارکستر سمفونیک تهران به مناطق جنگی ایران در اردیبهشت ماه ۱۳۶۵انجام شد؛ سفری با
اتوبوس ،همراه با تمام سازهای ارکستر و جمعیت تقریباً ۱۰۰نفری نوازندگان و گروه ُکر .البته در
تمام این ســفر ها ،نوازندگان و خوانندگان زن ارکستر غایب بودند و جای خالی ان ها را نوازندگان
مرد دیگری پر کرد .غیر از این سفر ،ارکستر تنها یک بار دیگر ،تماماً به جبهه سفر کرد .مشکالتی
لو نقل سازهای زهی و اسکان اعضا باعث شد ارکستر سمفونیک تهران در طول هشت سال
مثل حم
جنگ ،تنها دو بار به صورت کامل راهی جبهه های جنگ شود که در هر دوی ان ها نادر مرتضی پور،
نوازنده کنترباس و رهبر جوان و تازه ارکســتر ،ان را هدایت می کرد ۱۷ .سفر دیگر ،تنها با حضور
گروه ســازهای بادی انجام شد؛ یعنی ســازهای بادی چوبی ،سازهای بادی مسی و پرکاشن ها که
رهبری ارکستر در این سفر ها بر عهده ابراهی م نظری ،نوازنده فلوت ارکستر بود .این ۱۷سفر عالوه
بر جبهه جنوب ،شامل اجرای کنسرت در جبهه های غرب و چند جزیره هم می شد .در این اجراها،
جای کت وشلوار مشکی و پیراهن سفید اعضای ارکستر و گروه ُکر را پیراهن های سربازی خاکی رنگی
س فرم را پیدا می کرد .ارکستری که
گرفته بود که حاال دیگر برای اعضای ارکســتر حکم نوعی لبا
تا پیش از ان ،تجربه اش به اجرا در سالن های مجهز و البته با دیسیپلین خاص موسیقی کالسیک
محدود بود ،حاال در دشت های باز ،پادگان های نظامی ،سنگر ها ،چادر رزمندگان و حتی مساجد به
اجرا می پرداخت .ان طور که از عکس های باقی مانده پیداست نوازندگان معموالً نازک طبع ارکستر،
در مواردی نیز با نشســتن روی جعبه خالی مهمات و اذوقه به اجرا می پرداختند .مهرداد کاظمی،
محمد گلریز ،حسین سرشار و اسفندیار قره باغی از جمله خوانندگان سولوی ارکستر در این سفر ها
بودند .البته از خوانندگان امروزی رشید وطن دوست هم در این سفر ها حضور داشت که در ان زمان
تنها در گروه ُکر به اجرا می پرداخت .از نوازندگان شناخته شــده ســازهای زهی ارکستر سمفونیک
در این ســفر ها می توان به ســیاوش ظهیرالدینی نوازنده ویولن التو ،ارسالن کامکار نوازنده ویولن،
علیرضا خورشیدفر و پرویز بیات نوازندگان کنترباس اشاره کرد .جاوید مجلسی و مسعود غریب نواز از
نوازندگان هورن ،علیرضا قوامی و منوچهر پناهی از نوازندگان سازهای کوبه ای ،مصطفی منفردمنش
و اکبر محمدی از نوازندگان کالرینت ،مرحوم کیومرث میردادیان و مرحوم امیر بهشتی از نوازندگان
ترومپت ،رضا دبیری از نوازندگان ترومبون ،محمدرضا احمدیان از نوازندگان فاگوت و رضا خدامی از
نوازندگان فلوت هم از جمله نوازندگان سازهای بادی در طول این سفر ها بودند .بهمن پورقناد ،نادر
مرتضی پور و ابراهیم نظری اگرچه تا پیش از انقالب به عنوان نوازنده در ارکستر فعالیت می کردند،
اما در این سفر ها به عنوان مدیر و رهبر ارکستر حضور داشتند .در همین سفرها بود که تعدادی از
اعضای ارکستر جانباز شدند و در برخی موارد ،جانبازان تا سال ها بعد از پایان جنگ هم از ان مطلع
نشدند .سفر ارکستر به حلبچه ،اگرچه مدتی پس از بمباران شیمیایی این شهر انجام شد ،اما از ان
به عنوان یکی از دالیل این جانبازی ها یاد می شــود .ابراهیم نظری و مهرداد کاظمی و محمدرضا
جعفری ـ صدابردار ارکستر ـ از جمله کسانی هستند که جانباز شده اند .بیش تر نوازندگان ان زمان
ارکستر ،از فارغ التحصیالن هنرستان عالی موسیقی تهران و تبریز بودند که مث ً
ال در هنرستان عالی
درس ارکستراسیون را زیر نظر مرتضی حنانه ،تئوری موسیقی را نزد مصطفی پورتراب و هارمونی را
از حسین ناصحی فرا گرفته بودند.
اثار معمول اجراشــده در این سال ها ،معموالً اثاری بودند که در فاصله سال های ۵۷تا ۶۰ساخته
شده و از رادیو و تلویزیون پخش می شدند؛ قطعاتی مثل «اهلل اکبر ،خمینی رهبر» یا «خمینی ای
امام» یا حتی سرود ملی وقت جمهوری اسالمی ایران یا همان «شد جمهوری اسالمی به پا» ساخته
محمد بیگلری پور .یکی از قطعات مهم و شنیدنی ان دوران ،قطعه «ای لشگر صاحب زمان» است.
این قطعه که احتماالً بر اساس یک ملودی محلی جنوبی شکل گرفته ،با تنظیم حشمت سنجری
و خوانندگی مهدی شمس نیکنام یکی از حماسی ترین و کوبنده ترین اثار اجراشده در جبهه هاست.
این قطعه توســط صادق اهنگران هم به صورت نوحه در جبهه های جنگ اجرا شــده است .قطعه
«بوی بهار» از دیگر ســاخته های معروف ریاحی با مطلع «اب زنید راه را» ،اگرچه به دلیل پخش
دائم ان از صداوسیما در روز ۱۲بهمن و بازگشت اما م خمینی ،احتماالً این تصور را ایجاد کرده که
در ســال های پیروزی انقالب ساخته شــده ،اما این اثر هم در سال های اخر جنگ ساخته و همراه
ارکستر سمفونیک تهران با خوانندگی سیامک علیقلی و مهرداد کاظمی ضبط شد .قطعه «ساربان»
با مطلع «ای ساربان اهسته ران ،کارام جانم می رود» که بیشتر در ایام ارتحال امام خمینی از رادیو
و تلویزیون پخش شده و می شود نیز از ساخته های دوران جنگ است .حسن ریاحی ان را در اواسط
جنگ ساخت و نادر مرتضی پور همراه ارکستر سمفونیک تهران و خوانندگی مهرداد کاظمی در پاییز
۱۳۶۶ضبط کرد .مجید انتظامی از دیگر نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران« ،سمفونی خرمشهر»
را پیش از ازادی ان در خرداد ۱۳۶۱نوشــت که البته در ســال های بعد ضبط شد« .رشید وطن
دوست» (خواننده) ان دوران را چنین توصیف می کند« :با شروع جنگ تحمیلی تصمیم گرفته شد
چند برنامه توسط تعدادی از نوازندگان و هنرمندان ارکستر سمفونیک تهران در جبهه ها اجرا شود
و به همین منظور به همراه تعدادی از همکارانم تصمیم گرفتیم به صورت داوطلبانه در این برنامه
حضور پیدا کنیم .در ان زمان گرچه تجربه چندانی برای اجرای زنده در شرایط خاص را نداشتم و
عمده فعالیت هایم روی صحنه و اجرای اثار کالســیک بود؛ اما با افتخار پذیرفتم که در این شرایط
ســخت برای رزمندگان عزیزمان برنامه هایی را اجرا کنیم ».او هم چنین ادامه داده است« :حضور
مجموعه نوازندگان و هنرمندان ارکســتر سمفونیک تهران در جبهه ها ان هم در پادگانی که هزار
رزمنده به تماشــای برنامه نشسته اند برای همه ما تجربه ارزشمندی بود و هیچ گاه ان را فراموش
نمی کنیم .اجرای رپرتوار حماسی در کنار نوحه سرایی ها و مداحی هایی که طبق روال برنامه ها در
انجا اجرا می شــد شرایط متفاوتی را برای رزمندگان خلق کرده بود و برای ما هم خیلی با اجرای
صحنه ای تاالر وحدت تفاوت داشت .ما در کنار رزمندگانی که صندلی خاصی برای نشستن داشتند،
می خواندیم و پس از ان با انها در چادرها غذا می خوردیم .همین شیوه زندگی به قدری برای من
جالب توجه بود که هنوز با گذشت ۳۰سال از دوران دفاع مقدس انها را به یاد دارم».
خیام خوانی حمید هیراد در روز ملی تاجیکستان
فستیوال «سامر فســت» در محله نوروزگاه شــهر دوشنبه و با
حضور حمید هیراد برگزار شد .فستیوال «سامر فست» هر ساله
و به مناسبت روز ملی تاجیکستان برگزار می شود .امسال هم این
فستیوال در محله نوروزگاه شهر دوشنبه و در فضای باز برگزار شد.
حامد حسین زادگان مدیر روابط عمومی موسسه اوازی نو درباره
طی دو
این رویداد گفت :این فستیوال به صورت عمومی و رایگان و ِ
روز برای مردم تاجیکستان برگزار می شود .فستیوال «سامر فست»
هر ساله با حضور خوانندگان تاجیک و خوانندگانی از کشورهای
دیگر و از ساعت 18تا نیمه های شب برگزار می شود .وی ادامه داد:
خوشبختانه در زمان برگزاری این فستیوال محدودیت های کرونایی
در تاجیکستان برداشته شده بود و مردم به راحتی برای دیدن این
رویداد حضور داشتند .حسین زادگان تاکید کرد :مسئوالن برگزاری
فستیوال «سامر فست» این رویداد را به صورت اجراهایی برای پخش
تلویزیونی برنامه ریزی می کنند و نگا ِه اجرای زنده به این رویدادها
ندارند .ما برای اجرای حمید هیراد اصرار داشتیم که گروه مان را به
خودمان به تاجیکستان ببریم ،اما مسئوالن این رویداد نپذیرفتند
و قرار شــد که اجرا زنده نباشد .وی ادامه داد :برگزار کنندگان این
رویداد می خواستند گروهی از نوازندگان را همراه با اقای هیراد به
صحنه بفرســتند تا به صورت نمادین با او همراه باشند که ما این
مسئله را به هیچ وجه نپذیرفتیم .حسین زادگان گفت :حمید هیراد
در این اجرا ،چند اواز را بدون همراهی موسیقی و به صورت زنده
برای مخاطبان اجرا کرد که یکی از این اوازها ،خواندن شــعری از
خیام بود که با استقبال ویژه ای از سوی مخاطبان تاجیکی مواجه
شد .وی در پایان تاکید کرد :خوشبختانه مردم تاجیکستان عالقه ی
بسیاری به ادبیات کهن پارسی دارند و اجرای خوانندگان موسیقی
ایران را دنبال می کنند .هیراد هم در این اجرا قطعاتی را بر مبنای
اشعار کهن پارسی خواند که بسیار مورد توجه مردم تاجیکستان قرار
گرفت .برای دیدن اجراهای این رویداد ،حدود 20هزار نفر در محله
نوروزگاه شهر دوشنبه جمع شده بودند .همه اجراهای این فستیوال
به صورت مستقیم از تلویزیون پخش شد.
قطعه ایموسیقیبرایجهانبدونخشونت
حمید قنبری ـ نوازنده و پژوهشگر موسیقی ایرانی ـ از انتشار
دهمین قطعه پروژه موسیقایی «همساز» خبر داد .حمید قنبری
به انتشــار دهمین قطعه «همساز» همزمان با جشن مهرگان
و روز جهان بدون خشــونت اشــاره کرد و افزود :در طراحی
این قطعه از سازهای کوبه ای به همراه تکنیک Overtones
اســتفاده شــده اســت که مارک ون تونگر ،اتنوموزیکولگ و
موســیقیدان هلندی اجرای ان را بر عهده داشــته است .وی
دربــاره تکنیــک Overtone singingتصریــح کرد :این
تکنیک یکی از عجیب ترین تکنیک های خوانندگی اســت که
در ان دو یا چند نت به طــور همزمان به صدا درمی ایند ،به
گونه ای که شــنونده عالوه بر بســامد عادی صدا ،بسامدهای
هارمونیک دیگر را نیز خواهد شــنید .قنبری به مرسوم بودن
این ســبک خوانندگی در بین تبتی ها و مغول ها اشاره کرد و
افزود :امروزه این ســبک خوانندگــی مخاطبی جهانی دارد و
اهنگسازان مشهوری چون karlheinz_stockhausenدر
اثارشــان به ان پرداخته اند .وی همچنین درباره زمان انتشار
دهمین قطعه «همســاز» اظهار کرد :در میانه کارزار خشم و
خشــونتی که بر جهان حاکم اســت ،زبان مشترک موسیقی،
مرهمی برای همدلی بشــر در سراســر عالم خواهد بود .این
رویکرد ،رویکرد اصلی پروژه موســیقایی همساز بوده و هست
و امیدواریم تا به این ترتیب گامی در مســیر توسعه فرهنگ
همراهی و همنوایی در مسیر صلح و دوستی برداریم و حاصل
این تالش و همنشــینی را به گوش مخاطبان برســانیم .در
قالب پروژه «همســاز» ،تا کنون قطعاتی با همراهی سازهای
تنبک ،ناقاره ،دف ،بندیر ،تاکینگ درام ،پیپا (ســاز باســتانی
کشور چین) ،تمبوریم ،پاندیرو و کویی کا (از سازهای کوبه ای
برزیلــی) ،طبال و درامز بــا همراهی پژمان حــدادی ،وحید
اسداللهی ،حســین رضایی نیا ،پدرام خاورزمینی ،ژائو ژوچان،
الکساندر جسوس ،درشن انند ،تراب مجلسی و امین دادوری
منتشر شده است.
7
شنبــــــــه 10مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1521
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
اخبار
نقد
با یادداشتی از حسین علیزاده منتشر شد؛
شنیدن «دلنواز» با همراهی دو نوازنده
البوم موسیقی «دلنواز» با اجرای اثاری از غالمحسین بیگجه
خوانی هنرمند پیشگام موسیقی ایرانی و یادداشتی از حسین
علیزاده پیش روی مخاطبان قرار گرفت« .دلنواز» عنوان یکی
از تازه ترین اثار منتشر شده در بازار موسیقی است که با اجرای
اثاری از غالمحسین بیگجه خوانی هنرمند پیشگام موسیقی
ایرانــی و نوازندگی قانون پریچهر خواجه و نوازندگی دایره و
نقاره وحید اسداللهی در دسترس شنوندگان قرار گرفت .در
یادداشت حسین علیزاده در این مجموعه می خوانیم:
ترنــم نواهای جاودان مورد توجه عــام و خاص در دل تاریخ
ماندگار اســت؛ نواهایی که از دل برخاســته و به دل نشسته
اســت .رنگ و تپش زیبای دو ساز قانون و نقاره جانی تازه و
دلنشین به نغمه های اشنا بخشیده است .طنین صدای ظریف،
زالل و دلنشین قانون با نوازش پریچهر خواجه این مژده را در
خود دارد که دیگر قانون ســاز مهجوری نیست .او دلدادگی
خود به هنر نواختن را همواره به شــاگردان بی شمار خود نیز
اموخته است .فعالیت مستمر و مسئوالنه ی هنری در زمینه
اجرا و اموزش موسیقی از او چهره ای اشنا و معتبر در جامعه
هنری به جای گذاشته است .همراهی هنرمند محبوب و پر
احساس ،وحید اسدالهی ،که پیوسته با شور و شوقش جانی
تازه به اجراهای موسیقی در عرصه های مختلف بخشیده ،لطف
و زیبایی این اثر را به اوج خود رسانده است .هم نوایی دو ساز
سرشــار از احساسات عاشقانه و حماسی است .مجموعه اثار
منتخب از استاد غالمحســین بیگجه خانی ادای دینی است
که هنرمندان پریچهر خواجه و وحید اســدالهی به ان همت
گماشته تا قدردان و پاسدار هنر این استاد دلنواز بوده باشند».
سخنگوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران:
۵۰۰هنرمند موسیقی در انتظار
ِ
عضویت صندوق اعتباری هنر
ســخنگوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران گفت:
اسامی ۵۰۰نفر از هنرمندان عضو این انجمن برای عضویت
و دریافت خدمات بیمه ای به صندوق اعتباری هنر ارسال
شــده اســت .علی مغازه ای درباره عضویــت هنرمندان
موسیقی در صندوق اعتباری هنر و دریافت بیمه ،با اشاره
بــه ثبت نام هنرمندان عضو انجمن هنرمندان موســیقی
ایــران برای عضویت در صندوق اعتبــاری هنر و دریافت
خدمــات بیمه ای گفت :اما تاکنون شــرایط عضویت این
هنرمندان در صندوق اعتباری هنر فراهم نشده است .وی
ادامه داد :این هنرمندان باید قبل از رســیدن به سن ۵۰
ســالگی و برای دریافت خدمات بیمــه ای ،عضو صندوق
هنر شــوند چرا که عضویت در صندوق ،شرط معرفی انها
به بیمه است .سخنگوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی
ایران تاکید کرد :در صورتی که ســن ایــن هنرمندان از
۵۰ســالگی عبور کند ،بیمه خدماتی بــه انها ارایه نمی
دهد ،این در حالی است که تعدادی از هنرمندان موسیقی
به زودی وارد ۵۰ســالگی می شــوند و هنوز از دریافت
این خدمات بی بهره هســتند .ســخنگوی انجمن صنفی
هنرمندان موســیقی ایران درباره پیگیــری های صورت
گرفته از صنــدوق اعتباری هنر ،گفت :به زودی جلســه
ای با مجیــد پوراحمدی ،مدیرعامل صنــدوق هنر برای
پیگیری وضعیــت بیمه هنرمندان موســیقی برگزار می
شــود .در صورتی که معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد
هم منصوب شــود ،این موضوع را ریشــه ای تر پیگیری
می کنیم .مغازه ای با انتقاد از ســخت گیری های صورت
گرفتــه تاکنون تاکید کرد :اگــر یکدیگر را حذف کنیم یا
نگاه های حذفی و ســلیقه ای وجود داشته باشد ،حقوق
هنرمندان ضایع می شود .این روند فرسایشی و اصطکاکی،
شرایط را برای هنرمندان موسیقی سخت کرده است .وی
درباره امار هنرمندان موســیقی به یک نکته اشاره کرد و
گفت :در خصوص امار تعداد هنرمندان موســیقی ،هیچ
نهادی تاکنون امار مشــخصی از ایــن جامعه هنری ارائه
نداده است .تنها نهادی که امکان تهیه این امار را داشت،
انجمن موســیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی بود اما
دولتی
در مدیریت های گذشته ،شــعبه های این انجمن
ِ
وابســته به معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
در اســتان ها جمع اوری شد .مغازه ای ابراز امیدوای کرد
که در صورت برطرف شــدن مشکالت عضویت هنرمندان
موســیقی در صندوق اعتباری هنر ،اعضای انجمن صنفی
هنرمندان موســیقی ایران حمایت های بیشتری دریافت
کنند و عضوگیری ها در این انجمن گسترده تر شود. صفحه 7
پاویون ایران در اکسپو 2020؛
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 1524چهارشنبه14مهرماه • 1400سال چهاردهم • 8صفـــحه
غرفهنیمه کارهافغانستانوسوریه؛سرزمینیکهبایددوبارهساختهشود
ضمن اینکه اکسپو شش ماه ادامه دارد و شاید در اینده نزدیک یا دور پاویون فلسطین کامل شود.
سوریه هم اخرین کشوری بود که کار ساختن سازه های پاویون خود را در اکسپو ۲۰۲۰دوبی اغاز کرد.
دو سال پیش که امارات سفارتخانه خود را در دمشق بازگشایی کرد ،مسیر حضور سوریه در اکسپو هموار
شــد .گرچه به دلیل نابسامان بودن شرایط اقتصادی این کشــور جنگزده ،دولت بشار اسد از نمایندگان
ســوریه در اکسپو ۲۰۲۰بیشتر حمایت معنوی کرده است تا مادی و مالی .موضوع اصلی در پاویون این
کشور هم «بازسازی سوریه دست در دست هم» است .در این میان ،پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰دوبی
چنان زیبا اراســته شده که هیچ نشــانی از تحریم های امریکا در ان به چشم نمی خورد .بازدیدکنندگان
می توانند با ورود به راهروهای پاویون خود را در شــرایطی بســیار شــبیه فضای واقعی ایران ببینند و
زیبایی های این کشور چهارفصل را لمس کنند .خوراکی های سنتی ،فرش و گلیم و دیگر دست بافته ها و
دست ساخته ها بخشی از ان چیزی است که تماشاگران در پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰دوبی می بینند
تا دریابند یک پاویون در اکسپو چگونه باید باشد.
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :گل اذین
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفهای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شرعی
به وقت تهران
11:52
اذان ظهر
17:41
غروب افتاب
17:59
اذان مغرب
04:40
اذان صبح فردا
06:03
طلوع افتاب فردا
گنج سخن
امام علی علیهالسالم :
پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰دوبی به نسبت بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه فضایی حرفه ای تر،
دوستانه تر و ارامش بخش تر دارد و به بازدیدکنندگان اجازه می دهد چهار فصل ایران را در واقعیت تجربه
کنند .چهار روز از اغاز به کار اکســپو ۲۰۲۰می گذرد؛ بزرگ ترین نمایشــگاه فرهنگی جهان و نخستین
اکسپو جهانی که در منطقه خاورمیانه به میزبانی شهر دوبی در امارات متحده عربی برگزار شده است .بر
اساس امار و ارقام ،قرار بود بیش از ۱۹۰کشور در اکسپو ۲۰۲۰دوبی حاضر باشند اما با بازگشتن طالبان
به قدرت در افغانستان ،پاویون این کشور در اکسپو ۲۰۲۰نیمه کار رها شد و حاال درست ۱۹۰کشور در
ان حضور دارند .کنایه امیز انکه اشــرف غنی ،رئیس جمهوری پیشین افغانستان پس از ورود طالبان به
کابل به امارات گریخت! اوضاع در پاویون فلسطین هم چندان عادی نیست و مدیران و کارکنان ان هنوز
نتوانسته اند ابزار و داشته های خود را از کرانه باختری خارج و به امارات منتقل کنند .هر چند فلسطینی ها
پیش تر گفته بودند به دلیل عادی سازی روابط میان امارات و رژیم صهیونیستی ،حضور در اکسپو ۲۰۲۰
را تحریم می کنند اما پاویون فلسطین در دوبی برپا شده و البته در نخستین روزها همچنان خالی است.
بنده اگر قناعت کند« ،ازاد» است،
ازاد ،اگر طمع داشته باشد «برده» است!
نگاهی به نمایشگاه اثار احمد وکیلی در گالری عصر:
گذری در دنیای اسطوره ها
غررالحکم :ج، ۱ص۱۱۳
پندبزرگان
برای اداره کردن خویش ،از سرت استفاده کن
و برای اداره کردن دیگران ،از قلبت.
داالیی الما
حافظانه
درد عشقی کشیده ام که مپرس
زهر هجری کشیده ام که مپرس
گشته ام در جهان و اخر کار
دلبری برگزیده ام که مپرس
خبر
مستندی از خادمان امام
ِ
قاب تلویزیون
رضا(ع) در
شــرح شــوریدگی خادمان حرم حضرت امام
علی بن موســی الرضا(ع) در «فرش هایی برای
عرش» تولید جدید شبکه مستند است که به
مناسبت شــب شهادت امام هشتم روی انتن
می رود.
مستند «فرش هایی برای عرش» به تهیه کنندگی
و کارگردانــی رهبر قنبــری با موضوع روش و
منش خادمان جــوان حرم مطهر امام رضا(ع)
چهارشنبه 14مهر ساعت 21در شب شهادت
امام رضا(ع) از شبکه مستند پخش می شود.
قنبری دراین باره گفت :ســال گذشته در سفر
کوتاهی که به مشهد مقدس داشتم به زیارت
امام رضا(ع) رفتم ،رفتار خادمان و اصرار انها
بر رعایت رسم و رسوم قدیمی حرم برایم جالب
و محل سوال بود ،به همین دلیل به عنوان یک
مستندساز به دنبال پاســخی برای سوال هایم
رفتم و این کنجکاوی منتج به ساخت مستند
«فرش هایی برای عرش» شد.
وی افــزود :تولید این مســتند خرداد ســال
1399همزمان با اوج گیری کرونا شــروع شد،
متاســفانه بسیاری از فضاها را به دلیل تعطیلی
حــرم مطهر از دســت دادیم و قطعــاً فرایند
تولید هم با مشکالتی همراه بود ،اما در نهایت
تصویربرداری در 12روز به پایان رسید و کار
تدوین مستند هم 1ماه به طول انجامید.
این تهیه کننده و کارگردان گفت« :فرش هایی
برای عرش» به سفارش شــبکه مستند تولید
شــده است و چهارشــنبه 14مهر ساعت 21
پخش می شــود و تکرار ان هم روز بعد ساعت
10صبح خواهد بود.
پژوهش و کارگردانی «فرش هایی برای عرش»
را رهبر قنبــری به عهده دارد و از دیگر عوامل
این مستند می توان به دستیار کارگردان :بابک
نبی زاده ،تصویربردار :علی شــهریاری ،دستیار
تصویربردار :اشــکان اخالقی ،صدابردار :فرزاد
کرمی ،تدوین و صداگذاری :حنیف شــهپرراد،
مشــاوره رســانه ای اســتان قــدس رضوی:
احمدرضــا عرفانــی و بازیگر خــادم :حجت
پاشازاده اشاره کرد.
مریم درویش
وکیلی در مجموعه «جامه دران» با الگو گرفتن از گوشه جامه دران
و ســیالیت ان ،فضایی ســیال در اثارش به وجود اورده اســت.
نمایشــگاه اثار احمد وکیلی با عنوان «جامه دران» در گالری عصر
برپاســت .این نمایشــگاه که همزمان با تولد ۶۰سالگی هنرمند
برگزار شده ،دربرگیرنده اثاری است که با نگاهی به موسیقی ایرانی
به وجود امده اند .وکیلی در بهار ســال ۹۹و دوران قرنطینه کرونا
درباره فعالیت های خود به هنرانالین گفته بود« :اثاری را برای یک
نمایشــگاه اماده کرده ام که مربوط به پروژه «جامه دران» است .با
توجه به اینکه من موســیقی کار کرده و ساز می نوازم ،نگاه خاصی
به ردیف موسیقی ایران دارم .جامه دران یک گوشه سیال است که
در دستگاه های مختلف موسیقی ایرانی وجود دارد ،من هم سیالیت
ان را گرفته و با ســیالیت طراحی ترکیب کردم .همچنان در حال
کار روی این پروژه هســتم ،اگرچه شــرایط پیش امده باعث شد
کمی از این مجموعه دور شــوم و مشخص نیست چه زمانی بتوانم
ن را نمایش دهم ».حال با گذشــت بیش از یک ســال ،سرانجام
ا
مجموعه «جامه دران» به نمایش درامده است تا بار دیگر مخاطبان
هنر شــاهد نقاشی های پرشور وکیلی باشــند .احمد وکیلی نقاش
اســت اما درعین حال یکی از مهم تریــن هنرمندان چاپگر در هنر
معاصر ایران است .از سوی دیگر او به طراح بودن شهرت دارد و در
همه این شــاخه ها انچه به عنوان سوژه اصلی اثار او دیده می شود
پرداختن به اســطوره ها و عناصر ماورایی اســت .اثار وکیلی نمود
فضایی فیگوراتیو و اســطوره ای اســت و طراحی های او روندی از
بازنمایی طبیعت انسانی تا فیگوراتیو اجتماعی را در برمی گیرد .اما
در سال های اخیر او به نقاشی از طبیعت نیز نگاه جدی تری داشته
و با حضور در طبیعت ،اثار فراوانی از مناظر گوناگون به وجود اورده
و به نمایش گذاشــته اســت .در مجموعه جامه دران که در هشت
ســال گذشته شکل گرفته است بار دیگر با همان فضای اسطوره ای
و فیگورهای انســانی مواجه هستیم که در قاب های کوچک پیش
چشــم مخاطبان قرار گرفته اســت .وکیلی با الگو گرفتن از گوشه
جامه دران و سیالیت ان ،فضایی سیال را در اثارش به وجود اورده
که مهم ترین نمود ان عدم وجود مرز مشخص میان عناصر گوناگون
تابلو اســت .در این اثار انسان ،اشــیا و فضای اطراف چنان درهم
رفته انــد که گاه به توده ای رنگین تبدیل می شــوند و امکان تمیز
دادن ان ها نیست .در بیشتر کارها می توانیم فیگورهایی را ببینیم
که در محیطی خالی حضور دارند اما مشخص نیست که چه کاری
انجام می دهند یا دلیل حضور ان ها در این فضا چیست .بااین حال
بدنه ای عضالنی ،شــاخ های روی سر ،بال های روی شانه یا ترکیب
اسب و انسان ،حکایت از حضور موجوداتی فراتر از انسان عادی دارد
که مانند درختی تنومند از زمین سر براورده اند یا مانند گردبادی
درهم پیچیده انــد .حرکات پر قدرت قلم هنرمند همراه با رنگ های
گرمی که در کنار خاکســتری ها امده است ،انرژی بیشتری را در
فضا به حرکت درمی اورد و در کنار این ها عنصر خط نیز حضوری
پر قدرت دارد .خط های روایتگر و گویای یک طراح که در این اثار
نیز حضوری موثر دارند و در میان توده های رنگ و بافت ،فرم های
گوناگون را خارج کرده و پیش چشم مخاطب قرار می دهند .بیننده
در میان خط ها ،سطوح و فضاهای پرکنتراست فرصت این را دارد
که روایت ها و داستان ها را در فضای ذهنی خود بیابد ،همان گونه
که اسطوره ها زاده ذهن ادمی هستند .نمایشگاه اثار احمد وکیلی
تا ۱۹مهر در گالری عصر به نشانیخیابان میرزای شیرازی شمالی،
خیابان دالویز ،پالک ۱۸برپاست.
۶فیلمساز مطرح سینمای ایران برای کانون پرورش فکری فیلم می سازند
معاون تولید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از همکاری این مرکز
با ۶فیلمساز شناخته شده سینمای ایران برای ساخت فیلم های سینمایی
خبر داد« .محمدرضا کریمی صارمی» معاون تولید کانون پرورش فکری
کودکان و نوجوانان به پروژه های سینمایی اتی کانون اشاره کرد و گفت:
همان طور که مستحضر هستید یکی از واحدهای زیرمجموعه معاونت
تولید در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ،اداره کل سینمایی و
تئاتر است .وظیفه دائمی این اداره کل این است که در حوزه سینما و تئاتر
فعالیت های پررنگ و ثمربخشی داشته باشد .وی افزود :یکی از فعالیت های
شصت گانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ،تولید و نمایش فیلم
است .احتماالً مطلع هستید که کانون طی پنجاه سال اخیر بالغ بر 500
اعم از سینمایی ،کوتاه و مستند تولید کرده است .امسال نیز طبق
فیلم ّ
روال سال های گذشته ،نسبت به تولید فیلم های مرتبط به حوزه کودک و
نوجوان اقدام خواهیم کرد .کریمی صارمی بیان کرد :امسال قالب جدیدی
را در تولیداتمان تجربه خواهیم کرد و ان ســاخت یک سریال است که
براساس انیمیشن سینمایی «بچه زرنگ» تولید خواهد شد .انیمیشن
«بچه زرنگ» اولین انیمیشن 3dکانون است که بسیار به ان امید داریم.
اکنون تمام مراحل فنی این انیمیشن به پایان رسیده است و اماده اکران
در جشنواره فیلم فجر است و گمان می کنم نخستین اکران این انیمیشن
نیز در همین جشنواره باشد.
وی درباره روند تولید سریال «بچه زرنگ» نیز گفت :ساخت سریال «بچه
زرنگ» به تهیه کنندگی «حامد جعفری» و کارگردانی «هادی محمدیان»
در میانه راه قرار دارد .این سریال در نوع خود مدیایی جدید به شمار می اید
و بنا داریم پیوست فرهنگی ان را نیز در اقالم و کاالهایمان داشته باشیم.
برای این منظور ،نزدیک به چهارصد عنوان کاال اعم از :البسه ،لوازم تحریر و
نوشت افزار و ...در نظر گرفته ایم و در حال ارائه انها به تولیدکنندگان خاص
هستیم تا بدین وسیله بتوانیم بستر مناسبی را برای معرفی کاراکترهای
ایرانی فراهم کنیم .معاون تولید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
در بخش دیگری از سخنان خود به توصیف فعالیت های کانون در زمینه
ساخت فیلم کوتاه پرداخت و در این باره یاداور شد :در حوزه فیلم کوتاه
همواره از بهترین فیلمســازان و انیماتورهای برگزیده در جشنواره های
سینمایی برای همکاری با کانون دعوت می کنیم .ازجمله این انیماتورها
اســتاد «عبداهلل علی مراد»« ،پریســا جعفری» و ...هستند که اثر تازه
استاد علی مراد هفته گذشته به پایان رسید .کریمی صارمی در ادامه به
برنامه های اتی کانون برای ساخت فیلم های بلند سینمایی اشاره کرد و
افزود :نخستین فیلم بلند سینمایی که در حال برنامه ریزی برای تولید
ان هستیم ،فیلمی به کارگردانی «رسول صدرعاملی» است که براساس
یکی از رمان های پرمخاطب حوزه نوجوان کانون به نام «زیبا صدایم کن»
ساخته خواهد شد .اکنون فیلمنامه این اثر نوشته و اماده شده است و در
انتظار تامین اعتبارات الزم برای کلید زدن ان هستیم.
وی سپس به اسامی فیلمسازان دیگری که قرار است در اینده با کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان همکاری داشــته باشند اشاره کرد و
گفت« :مازیار میری» فیلم ســینمایی «دشتبان» را خواهد ساخت که
اکنون نگارش فیلمنامه این اثر به پایان رسیده است« .ابراهیم فروزش»
رمان «پریانه های لیاسندماریس» که یکی از رمان های پرمخاطب کانون به
شمار می اید را برای ساخت فیلم سینمایی انتخاب کرده است« .فریدون
حسن پور» درباره تریلی تماشاخانه های سیار کانون و واقعیت هایی که
درباره ان وجود دارد ،درام خوبی را به رشــته تحریر دراورده اند« .بیژن
میرباقری» فیلمنامه خوبی به نام «عطا» را در دســت تدارک دارد و در
نهایت «محمدرضا عرب» نیز از میان کتاب های کانون دو کتاب را انتخاب
کرده است .همچنین فیلمنامه بسیار خوبی به نام «بچه های هور» نیز در
دست داریم که تصویب شده است و به امید خدا این فیلمنامه نیز به اثری
سینماییتبدیلخواهدشد.
معــاون تولید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در بخش پایانی
سخنان خود درباره زمان ساخت فیلم های مذکور ،خاطرنشان کرد :برای
ســاخت فیلم هایمان به دنبال همیار هستیم .در گذشته همکاری های
مشــترک خوبی با بنیاد سینمایی فارابی داشــتیم و امیدواریم بتوانیم
فیلم های جدیدمان را هم در قالب تولیدات مشترک بسازیم. صفحه 8