روزنامه هنرمند شماره 1522
روزنامه هنرمند شماره 1522
یکشنبه 11مهرماه 1400سال چهاردهم شماره 8 1522صفـــحه 3500تومـان ISSN 2008-0816
وز یر فرهنگ و ارشاد اسالمی:
هیچ تبعیضی
در واگذاری مسکن به
خبرنگاران قائل نیستیم
اظهارنظر ر ییس جدید
صداوسیما درباره عادل
فردوسی پور
چرا اعضای انجمن صنفی
موسیقی نمی توانند
در سایت صندوق اعتباری
هنر ثبت نام کنند؟
مرحله دوم
پرداخت
خسارت کرونا
به صنعتگران
صنایع دستی
هنرمند را در «مگ لند» و «جار» ورق بزنید www.magland.ir
www.jaaar.com
درباره سینمای بال تار :
سینمـــا در ســایـه
سینمایکودک
مهجورترین سینما در دهه 90بود صفحه 1
2
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی:
یکشنبــــــــه 11مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1522
هیچتبعیضیدرواگذاریمسکنبهخبرنگارانقائلنیستیم
www.honarmandonline.ir
فرهنگ و هنر
ART & CULTURE
اخبار
نقد
متوسط قیمت کتاب
۶۰هزار تومان شد
امارهای نشــر کتاب در شهریور ماه حکایت از افزایش ده
درصدی قیمت کتاب نسبت به ماه پیش از ان دارد ،قیمت
کتاب در شــهریور ماه به طور متوســط ۶۰هزار و ۵۰۰
تومان بوده است.
بر اســاس امارهــای موجود خانه کتــاب در اخرین ماه
تابستان ســال جاری ۸هزار و ۶۹۶عنوان کتاب از سوی
ناشران ایرانی منتشــر و روانه بازار نشر شده است .از این
میان ۶هزار و ۲۷۰عنــوان کتاب تالیفی و ۲هزار ۴۲۶
عنوان ترجمه بوده است.
ناشران تهرانی ۶هزار و ۸۳۲۳عنوان و ناشران شهرستانی
هزار و ۸۷۳عنوان کتاب در شــهریورماه منتشر کرده اند.
شمار کتاب های چاپ اول شهریورماه ۵هزار و ۵۶۸عنوان
و شــمار تجدید چاپی ها ۳هزار و ۱۲۸عنوان بوده است.
شــهریور ماه امسال نیز به ســنت هر ساله ،بیشترین امار
انتشار کتاب در اســتانه مهر ماه به حوزه کمک اموزشی
با هزار و ۶۸۴عنوان اختصاص داشــته اســت ،پس از ان
ادبیات بــا هزار و ۶۷۰عنوان و کودک و نوجوان با هزار و
۲۳۰عنوان در رتبه های بعدی قرار دارند.
کمترین میزان انتشــار کتاب نیز در حــوزه کلیات با ۸۵
عنوان بوده اســت .در حوزه کــودک و نوجوان از هزار و
۲۳۰عنوان کتاب منتشره۵۵۱ ،عنوان تالیف و ۶۷۹عنوان
ترجمه بوده اســت .ناشران تهرانی هزار و ۳۳عنوان کتاب
و ناشــران شهرستانی ۱۹۷عنوان کتاب در حوزه کودک و
نوجوان منتشر کرده اند.
متاســفانه همان طور کــه فاصله ترجمــه و تالیف در این
حوزه رو به فزونی است ،امارهای تجدید چاپی نیز نسبت
به چاپ اولی ها در حوزه کــودک رو به فزونی می رود .در
شــهریور ماه این امار تقریباً دو برابر و حدود ۷۵۲عنوان
کتاب در مقابل ۴۷۸عنوان کتاب چاپ اول است.
متوســط شــمارگان کتاب های منتشر شــده در حوزه
کودک و نوجوان هزار و ۶۵۰نســخه بوده است و متوسط
قیمت کتاب در این حوزه نیز ۳۶هزار تومان .اما متوســط
شمارگان کل کتاب های منتشره در شهریور ماه هزار نسخه
و متوسط قیمت نیز ۶۰هزار و ۵۰۰تومان بوده است .این
در حالی اســت که متوســط قیمت کتاب در شهریور ماه
سال گذشــته ۴۷هزار تومان و مرداد سال جاری نیز ۵۵
هزار تومان بوده است.
داوران پنجمین المپیاد فیلمسازی
نوجوانان ایران معرفی شدند
پوران درخشنده ،وحید گلستان و بیژن میرباقری به عنوان
هیات داوران پنجمین المپیاد فیلمســازی نوجوانان ایران
معرفی شدند.
پوران درخشنده تهیه کننده ،نویسنده و کارگردان ،وحید
گلستان تهیه کننده ،کارگردان و عضو شورای برنامه ریزی
محتوایــی المپیاد و بیژن میرباقــری کارگردان به عنوان
اعضــای هیات داوران از حبیــب ایل بیگی مدیر پنجمین
المپیاد فیلمســازی نوجوانان ایــران حکم گرفتند که اثار
رســیده را در ۲بخش «ایده» و «فیلــم» داوری خواهند
کرد.
داوران امسال در دوره های پیشین المپیاد به عنوان منتور
حضور داشتند و در این دوره به عنوان داور حکم گرفتند.
پوران درخشنده منتور ســومین دوره المپیاد فیلمسازی
و وحیــد گلســتان و بیژن میرباقری به عنــوان منتور در
چهارمین دوره المپیاد فیلمسازی فعالیت داشتند.
پنجمین المپیاد فیلمســازی نوجوانان ایــران همزمان با
ســی و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و
نوجوانان ،برگزار خواهد شد.
وزیر فرهنگ و ارشــاد اســامی با اشاره به جلســه مشــترک با معاون وزارت راه و شهرسازی
درخصوص مســکن برای خبرنــگاران ،تاکید کرد :هیچ تبعیضی در زمینه واگذاری مســکن به
خبرنگاران قائل نیستیم.
محمد مهدی اسماعیلی درباره خبرنگاران جامانده از فهرست نام نویسی شده مسکن خبرنگاران،
اظهار داشت :در جلسه مشترک با معاون وزارت راه و شهرسازی که به منظور حل مساله ای در
این راســتا برگزار کردیم مشکل موجود مرتفع شد .عضو کابینه دولت سیزدهم گفت :البته من
گفتم جلســه را رسانه ای نکنند چون دستور رئیس جمهور این است که ما از اقدامات بگوییم نه
از کارهایی که می خواهیم انجام دهیم .منتظریم تا اقدامات به نتیجه روشــنی برســد و پس از
ان خبر را منعکس کنیم اما وقتی این موضوع رســانه ای شــد در این خصوص توضیحاتی را به
اطالع خبرنگاران می رسانم.
اســماعیلی به سفر اخیر خود به مشهد مقدس هم اشــاره کرد و گفت :در حاشیه برخی برنامه
هایی که در این شهر داشتیم دوستانی که بیشتر همکاران صدا و سیما بودند این سوال را مطرح
می کردند .وزیر فرهنگ و ارشــاد اســامی ،گفت :هر کاری را در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد
اســامی انجام می دهیم برای اهالی فرهنگ ،هنر و رسانه است لذا در این مسیر از هیچ تالشی
دریغ نخواهیم کرد.
تبعیض در واگذاری مسکن خبرنگاران نداریم
اسماعیلی درعین حال تصریح کرد :همه همکاران رسانه ای ما شاید به دالیلی وابستگی هایی به
سازمان های دیگر داشته باشند ،ولی ما هیچ تبعیضی را در زمینه واگذاری مسکن به خبرنگاران
قائل نبوده و نخواهیم بود از این رو در مورد همه چه کسانیکه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
و یا زیر مجموعه های ان و چه کســانی که خارج از وزارتخانــه و تحت حمایت نهادهای دیگر
فعالیــت می کنند ،تاکید داشــتیم هیچ صاحب حقی در این زمینه از قلم نیفتد .ممکن اســت
بخشــی از همکاران رسانه ای به دلیل وابستگی های سازمانی یکسری تسهیالت را دریافت کنند
که طبیعی است اولویت با کسانی است که این تسهیالت را دریافت نکرده اند.
هیچ صاحب حقی نباید از قلم مسکن خبرنگاران بیفتد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی مجددا یاداور شد :برای همه همکاران رسانه ای به ویژه خبرنگاران چه
ذیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی باشند و چه نباشند در موارد لزوم ما این فضا را فراهم خواهیم
کرد .اسماعیلی تاکید کرد :من خواهش کردم دوستان بررسی مجدد داشته باشند تا هیچ صاحب
حقی از قلم نیفتد .تالش ما با وزارت راه و شهرسازی بر این است که تمامی خبرنگاران صاحب حق
و واجد شرایط بتوانند از تسهیالت دریافت مسکن بهره مند شوند .وی در عین حال گفت :با عنایت
به اینکه وارد فضای جدیدی در دولت سیزدهم شده ایم لذا سابقه گذشته را رها کنید .مرداد ماه
امسال پیرو تفاهم نامه ساخت مسکن برای اصحاب هنر و رسانه بین دو وزارتخان ه راه و شهرسازی
و فرهنگ و ارشاد اسالمی قرار شد به زودی عملیات اجرایی پروژه ها اغاز شود.
در حاشیه بازدید وزیر ارشاد و رییس سازمان سینمایی از موزه سینما مطرح شد:
سینمای ایران بخشی از هویت ملی ما است
وزیر فرهنگ وارشــاد اسالمی به همراه محمد خزاعی رییس
سازمان ســینمایی ،ســید محمود اســامی معاون توسعه
مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی ،سید مجید
پوراحمدی مشــاور وزیر و مدیرعامــل صندوق اعتباری هنر
عصر جمعه نهم مهرماه از موزه ســینمای ایران و فیلمخانه
ملی ایــران بازدیــد کردنــد .در این دیــدار محمدمهدی
اسماعیلی پس از بازدید از موزه سینما گفت :سینمای ایران
بخشــی از هویت ملی ما است و خاطرات مشترک زیادی با
ســینما و تلویزیون داریم ،به همین دلیل در ابتدای کار باید
مروری بر انچه داشته ایم ،می کردیم .وی با بیان اینکه موزه
سینما بخشی از تاریخ ســینمای ایران است ادامه داد :برای
ما که می خواهیم فعالیت های توســعه ای در سینمای ایران
انجام دهیم ،شــناخت عمیق تری الزم بود به همین دلیل در
اولین روز کاری رییس سازمان سینمایی از این دو مجموعه
تاریخی -موزه سینما و فیلمخانه ملی -بازدید کردیم.
اســماعیلی موزه ســینما را مجموعه افتخارامیزی دانست و
اظهار کــرد :می توانیم بخش های دیگــری را در ان ایجاد،
تکمیل و مورد بهره برداری قرار دهیم .بیش از یک ســده ای
که از ورود ســینما به ایران می گذرد ،به ویژه دوره ۷۰سال
اخیر بخشــی از حافظه تاریخی ما مجموعه هایی اســت که
امروز در موزه سینما وجود دارد و یا باید به این مکان منتقل
شــود .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی با اشــاره به بازدیدش
از موزه ســینما بــا بیان اینکه بیش تر متوجه حساســیت و
مخاطره امیز بودن کار شــده اســت گفت :اگر در حفظ این
گنجینه و تکمیل ان دقت نکنیم ممکن اســت اسیبی وارد
شود که بعدها تاســف بخوریم .بازدید از این مجموعه شوق
ما را بیشــتر کرد تا انرا بهتر مــورد بهره برداری قرار دهیم.
وی یاداور شــد :موزه سینما باید شناسنامه و گنجینه تاریخ
سینمای کشــور باشد .زنده نگه داشــتن و توجه به میراث
ارجمند سینما و دستاوردهای ماندگار ان مستلزم شناخت و
شناساندن این میراث گرانقدر به اعضای جامعه ،به خصوص
نســل جوان و نوجوان کشور است و این جایگاه به مثابه پل
ارتباطی جامعه با سینماگران و هنرمندان به شمار می اید و
باید از این جایگاه برای معرفی ظرفیت ها و زیبایی های سینما
به جامعه و حتی اقشــار و گروه های غیرسینمایی بیش ترین
بهره را برد .باید از همه ظرفیت های موزه در راســتای رشد
و بالندگی و اعتالی سینما استفاده کنیم .اسماعیلی درباره
گفتگوهای تاریخ شفاهی موزه سینما نیز گفت :سابقه کار در
حوزه اسنادی دارم و مدتی معاون مرکز اسناد تاریخی بودم
و بخشــی از کارمان تاریخ شفاهی بوده است؛ ضبط و حفظ
خاطرات کســانی که در حوزه انقالب اســامی نقش افرین
بودند .در حوزه ســینما هم نیازمند تاریخ شفاهی هنرمندان
هستیم که خوشــبختانه در موزه سینما این کار شروع شده
اســت .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی ادامه داد :هر جایی که
بتوانیم نگاه ها و خاطرات پیشکسوتان سینما را ضبط و حفظ
کنیم اتفاقات خوبی به همراه خواهد داشــت و گنجینه قابل
استفاده ای خواهد بود .اســماعیلی درباره مهمترین اولویت
خود در ســینما نیــز گفت :اقای خزاعی از دوســتان قدیم
من بودند که این مســئولیت را بــه او واگذار کردیم زیرا هم
اهالی سینما نسبت به ایشــان نگاه مثبتی دارند و هم خود
او شناخت خوبی نســبت به سینما دارد و برنامه ای که ارائه
دادند و ما باهم به تفاهم رسیدیم به عنوان برنامه تحولی در
سینمای ایران اســت .تا بر اساس این برنامه بتوانیم از همه
ظرفیت های اهالی هنر در سطح کشور در حوزه های مختلف
ســینما بهره مند شویم .وی همچنین تاکید کرد :باید عقب
افتادگی هایمان در تولید اثار فاخر ســینمایی را با حمایت و
پشتیبانی جدی مجموعه دولت و شخص اقای رئیس جمهور
جبران کنیم .پس از بازدید محمدمهدی اسماعیلی و محمد
خزاعی از بخش های مختلف موزه ســینمای ایران ،فیلمخانه
ملی ایران و بخش های نیمه تمام ان ،وزیر فرهنگ و ارشــاد
اسالمی اظهار امیدواری کرد که با اختصاص اعتبار الزم عالوه
بر اتمام بخش های باقیمانده ،تجهیزات مورد نیاز تامین شده
و از گنجینه سینمای ایران به شیوه استاندارد محافظت شود.
سید محمود اســامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت
فرهنگ و ارشــاد اسالمی ،سید مجید پوراحمدی مدیرعامل
صندوق اعتباری هنر ،مهران عباسی مدیرعامل موزه سینما،
الدن طاهری رئیــس فیلمخانه ملی ایــران و مدیران موزه
سینما از دیگر حاضران در این دیدار بودند.
«پرده متبرکه» در سطح شهر تهران گسترده می شود
رئیس پردیس تئاتر تهران گفت :ویژه برنامه «پرده متبرکه»
به همت این مجموعه به مناسبت ایام سوگواری شهادت امام
رضا(ع) در پایتخت برگزار می شود.
حســین عالم بخش اظهارداشــت :برنامه «پــرده متبرکه»
یکی از چندین برنامه پیش بینی شــده پردیس تئاتر تهران
در ایام ســوگواری رحلت رســول اکرم(ص) ،شــهادت امام
حســن مجتبی(ع) و شهادت امام رضا(ع) است که به همت
هنرمندان پرده خوان و با نگاه به پاسداری یکی از قدیمی ترین
شــیوه های نمایش انفرادی در کشــور برگزار می شود .وی
گفت :این برنامه طی روزهای دهم تا پانزدهم مهر از ساعت
۱۰تا ۱۹در مراکز متعدد سازمان فرهنگی هنری شهرداری
واقع در ۲۲منطقه شهر تهران با حضور هنرمندان پرده خوان
ابوالفضل ورمزیار ،رســول میرزاعلی ،حســن بصیری و رضا
حســینعلی خانی برگزار می شــود .عالم بخش با اشــاره به
برگــزاری برنامه هایی در ماه های محرم و صفر ســال جاری
افزود :این برنامه ها با رعایت شــیوه نامه های بهداشــتی و در
اکثر موارد از طریق فضای مجازی برگزار شــد که امیدواریم
در محرم و صفر ســال اینده با مهار ویروس منحوس کرونا
بتوانیــم برنامه هــای مفصل تری با حضور عاشــقان خاندان
عصمت و طهارت برگزار کنیم.
رئیس پردیس تئاتر تهــران از تمامی عالقه مندان هنر کهن
پرده خوانــی دعوت کرد تا برای بهره منــدی از برنامه «پرده
متبرکــه» در زمان اعالم شــده به مراکز ســازمان فرهنگی
هنری شهرداری تهران مراجعه کنند.
مرحله دوم پرداخت خسارت کرونا به صنعتگران صنایع دستی
مدیــرکل دفتــر حمایــت از تولیــد صنایع دســتی وزارت
میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی از اعطای تسهیالت
مرحله دوم خســارت کرونا به صنعتگــران و عرضه کنندگان
صنایع دســتی که در مرحله اول از این تســهیالت استفاده
نکردند ،خبر داد.
فرهاد فالح با اشاره به تالش های انجام شده به منظور حمایت
از هنرمنــدان و فعاالن صنایع دســتی و صنعتگران در دوره
کرونا ،گفت :در هفتاد و یکمین جلســه ستاد ملی مدیریت
کرونــا ،پرداخت تســهیالت کرونا به مراکــز توزیع و عرضه
صنایع دســتی تصویب شــد و با پیگیری های این وزارتخانه،
خوشبختانه مجوز ثبت نام تولیدکنندگان صنایع دستی که در
سال گذشته به هر دلیل از دریافت این تسهیالت باز ماندند،
دریافت شــد .مدیرکل دفتر حمایت از تولید صنایع دستی
وزارت میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی افزود:
مســئوالن مراکز تخصصی عرضه محصوالت صنایع دستی و
تولیدکنندگان دارای مجوز تولید محصوالت صنایع دســتی
اعــم از خانگی ،انفرادی یــا کارگاهی که در ســال ۱۳۹۹
نتوانستند تســهیالت دریافت کنند ،می توانند از این فرصت
به وجود امده استفاده کنند.
فالح اضافه کرد :متقاضیان می توانند با مراجعه به ادارات کل
میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی استان ثبت نام
اولیه را انجام دهند و پس از دریافت پیامک از ســامانه کارا
ثبت نام اصلی را در این ســامانه و در بخش خســارت کرونا
انجام دهند .او خاطرنشان کرد :این تسهیالت مختص افرادی
اســت که در ســال ۹۹موفق به دریافت تسهیالت خسارت
کرونا نشده اند و مشمول تمام صنعتگران نمی شود. صفحه 2
درباره شگرد جدید پلتفرم های شبکه نمایش خانگی برای نقض حقوق مخاطبان؛
کرونابرایهرکهابنداشتبرایپلتفرم هایشبکهنمایشخانگینانداشت!
برخی از پلتفرم های شاغل در شبکه نمایش خانگی به تازگی شگردهای جدید و عجیبی را برای
نقض حقوق مخاطبانشــان طراحی و اعمال می کنند! ماجرای پلتفرم های شبکه نمایش خانگی
ب و غریب تر از گذشته می شود .این پلتفرم ها که از زمان پیدایی تا دوران
در کشور هر روز عجی
رونق کنونی شان مسیر پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته اند ،حاال دیگر به بازیگرانی قدرتمند
و بالمنازع در ســپهر فرهنگ ،هنر و رســانه تبدیل شــده اند ،به ویژه در دو سال اخیر به واسطه
فراگیــری ویروس کرونا در اقصی نقاط جهان ازجمله ایــران ،پلتفرم های نمایش خانگی اقبال و
اعتباری مضاعف پیدا کردند؛ چراکه بسیاری از مردم در دوران خانه نشینی با تماشای محصوالت
موجود در پلتفرم ها ســرگرم می شــدند ،برای مثال ،طبق گزارشی رســمی که در اوریل سال
2020منتشر شد ،نتفلیکس در سه ماهۀ نخست سال 15 ،2020میلیون و 770هزار مشترک
جدید را به ثبت رساند؛ در حالی که کارشناسان این شرکت رشدی 7میلیون نفری را پیش بینی
کرده بودند ،در ایران نیز طبق امار رسمی اعالم شده در سایت یکی از پلتفرم های مشهور شبکه
نمایش خانگی ،میانگین دقیقه تماشای روزانه این پلتفرم در بازه زمانی 7اسفند ماه سال 1398
تا 15فروردین ماه سال 1399نسبت به بازه زمانی مشابه ماه گذشته این پلتفرم رشدی حدودا ً
65درصدی داشته است.
اما پلتفرم های نمایش خانگی در عموم کشــورهای دنیا کنار اشــتهار و اعتبار مضاعفی که طی
سال های اخیر نزد مخاطبانشان پیدا کرده اند ،تابع اصول و ضوابطی هستند که از سوی نهادهای
تنظیم گر باالدســتی تدوین و اعمال می شــود .این اصول و ضوابط بــه عملکرد پلتفرم ها قاعده
و جهــت می دهد و ان هــا را از هرگونه عملگری خارج از چارچوب بازمی دارد اما در کشــور ما
تنظیم گری و نظارت بر عملکرد پلتفرم های شــبکه نمایش خانگی از وضعیت چندان منسجم و
مقبولی برخوردار نیست ،به نحوی که مدتی است مناقشه بر سر تنظیم گری شبکه نمایش خانگی
باال گرفته اســت و در این میان چندین و چند نهاد متفــاوت خود را متولی و مرجع ذی صالح
تصمیم گیری در این حوزه می دانند .وضعیت فوق الذکر باعث شده است که فرایند تنظیم گری و
پایش عملکرد پلتفرم های شاغل در حوزه نمایش خانگی کشور با مسائل و چالش های متعددی
مواجه باشــد ،در چنین وضعیتی پلتفرم ها عرصه را برای تاخت وتاز مناســب دیده اند و رفتار و
سیاست هایشــان را ان گونه که خود مایل اند ،تنظیم می کنند؛ خواه این رفتار یا سیاست مبتنی
بر مصالح مخاطبانشــان باشــد و خواه در تعارض با مصالح انها .انچه بیشترین اهمیت دارد این
اســت که ســرمایه داری پلتفرمی روز به روز فربه تر از دیروز شود و سودی روزافزون را به جیب
سرمایه داران سرازیر کند .بر همین اساس ،هفته گذشته یکی از پلتفرم های مشهور حوزه نمایش
خانگی در اقدامی عجیب و ناموجه ،پخش هفتگی یکی از اثار نمایشی خود را به دلیل همزمانی
با ایام ســوگواری سید و ساالر شــهیدان ،حضرت امام حسین(ع) به تعویق انداخت و اعالم کرد
که قســمت جدید اثر نمایشــی مذکور هفته اینده عرضه خواهد شد ،این در حالی است که اثر
نمایشی مورد بحث ،فاقد محتوای کمدی است و می توانست حداکثر با تاخیری یک الی دو روزه
منتشــر شود ،با وجود این ،مدیران پلتفرم مشهور در اقدامی غیرحرفه ای تصمیم گرفتند پخش
قسمت تازه سریالشان را به هفته اینده موکول کنند و بدین ترتیب ،گامی مخرب در جهت نقض
حقوق مخاطبان خود بردارند.
حال پرســش اساسی اینجا اســت که ایا پلتفرم مذکور حاضر است به همین سادگی که پخش
قسمت جدید سریال خود را به مدت یک هفته به تعویق انداخت ،اشتراک مخاطبان خود را هم
برای یک هفته به صورت رایگان تمدید کند؟ بســیار بعید اســت که مدیران پلتفرم مورد بحث
زیر بار چنین تصمیمی بروند و بدین ترتیب ،از ســود انبوهی که به واسطه دریافت حق اشتراک
رادیوولتوییزون
RADIO&TV
اخبار
نقد
اظهارنظر رییس جدید صداوسیما
درباره عادل فردوسی پور
از مخاطبان به حساب هایشــان واریز می شود ،صرف نظر کنند .در چنین وضعیتی ،این مخاطب
است که متضرر خواهد شد؛ زیرا عالوه بر اینکه ناچار است برای تماشای اثر مورد عالقه خود یک
هفته بیش تر از موعد صبر کند ،حق اشــتراکش نیز یک هفته زودتر از موعد مورد انتظارش به
اتمام خواهد رسید ،این اتفاق در حالی رخ می دهد که پلتفرم های مشهور شبکه نمایش خانگی
طی ماه های اخیر حق اشــتراک خود را دستخوش افزایشی بی سابقه ساخته اند .انتظار این است
که در پرتو افزایش حق اشــتراک ،از یک ســو احترام پلتفرم ها به مخاطبانشان افزایش یابد و از
سوی دیگر کیفیت اثار تولیدی شان ارتقا پیدا کند اما مع االسف تاکنون هیچ یک از این دو اتفاق
رخ نداده اســت و با روندی که هم اکنون بر عملکرد و تولیدات پلتفرم های حوزه نمایش خانگی
حاکم است ،بسیار بعید است که این دو دستاورد در اینده نزدیک نیز محقق شود .نکته دیگری
که باید در این مبحث متذکر شد این است که اساساً پخش قسمت به قسمت سریال های حوزه
نمایش خانگی شگرد من دراوردی پلتفرم های ایرانی است و اساساً چنین روندی در پلتفرم های
مشهور و معتبر جهانی مرسوم نیســت .روال متعارف در پلتفرم های صاحب نام جهانی مبتنی بر
انتشار قسمت به قسمت سریال های تولیدی نیست؛ بلکه مبتنی بر انتشار فصل به فصل سریال ها
اســت ،چنین روالی خالف روند رایج در پلتفرم های ایرانی اســت که حق انتخاب و ابتکار عمل
مخاطبان را برای تماشــای اثار مورد عالقه شان سلب می کنند ،حق انتخاب و ابتکار عمل را در
اختیار مخاطبان قرار می دهد تا هر زمانی که خود مایل بودند ،به تماشــای قسمت های مختلف
ســریال های مورد عالقه شان بنشینند؛ نه اینکه هر زمان که پلتفرم اراده کرد ،مخاطب تسلیم و
ناچار به نشستن پای پلتفرم برای تماشای قسمت جدید سریال مورد عالقه اش باشد! در تحلیل
نهایی باید گفت که ســویه تنظیم گری و نظارت بر عملکرد پلتفرم های نمایش خانگی از ســوی
نهادهای باالدســتی که این روزها صرفاً بر محتوای تولیدشــده از سوی پلتفرم ها متمرکز است،
باید عالوه بر پایش و ارزشیابی محتوای اثار تولیدی توسط پلتفرم ها بر نوع رفتار و عملکرد انها
در قبال مخاطبان نیز معطوف باشد تا امکان نقض حقوق مخاطبان ،به راحتی امکان پذیر نباشد.
سینمای کودک مهجورترین سینما در دهه ۹۰بود
کمی از سریال «نارگیل» و نقشتان در این سریال بگویید.
فیلمنامه سریال «نارگیل» در ابتدا به این اندازه گسترده نبود ،زمانی که
تصمیم گرفتند این کار را انجام دهند ،ان را گسترده تر کردند و داستان
را بیشتر پرورش دادند .نقش مادر را به من پیشنهاد دادند و به دلیل
اینکــه تعداد روزهای کار کم بود و من هم درگیر کارهای دیگر بودم،
قبول کردم .ضمن اینکه دوست داشتم بازی در سریال را تجربه کنم.
داستان کلی سریال را خیلی دوست دارم .به نظرم برای بچه ها خیلی
جذاب است و حتما مورد توجه بچه ها قرار خواهد گرفت ،زیرا بچه ها
قصه هایی را که بر پایه افسانه ها باشد ،دوست دارند .به نظر من در این
شرایط کرونا که در حوزه سینمای بزرگسال هم دیگر کسی چندان
سرمایه گذاری نمی کند ،اقای عامریان و اقای صالحی کار بزرگی کردند
که در حوزه کودک این مقدار هزینه کرده اند.
یکشنبــــــــه 11مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1522
www.honarmandonline.ir
«سارا روستاپور» بازیگر و مجری حوزه کودک :
سارا روستاپور که در ســریال نمایش خانگی «نارگیل» به
ایفای نقش پرداخته ،می گوید :حوزه کودک نیازمند این است
که ســرمایه گذاری صورت گیرد و فیلم ها و برنامه های خوب
در این حوزه ساخته شود .در کنارش می توانند برندسازی و
شخصیت سازی کنند و دستاورد مالی خوبی نیز داشته باشند.
سینمای کودک مهجورترین سینما در دهه ۹۰بود و حتی تکرار
گذشته طالیی هم به داد این سینما نرسید و این سینما کامال به
حال خود رها شد .از سویی سریال سازی در این ژانر هم بسیار
سخت است و باعث شده به دلیل بودجه کم و هزینه باال کمتر
کسی به فکر ساخت فیلم و سریال کودک در این حوزه بی افتد.
نبود محتوا در فیلم ها ،دور بودن نگاه فیلمسازان از کودکان
و نوجوان دهه ۸۰و ،۹۰عدم تخصیص بودجه مناســب ،نبود
فیلمسازان جوان در این حوزه و کم توجهی از طرف مسئوالن
دولتی نسبت به سینمای کودک و نوجوان همه دست به دست
هم داده اند تا سینمای کودک به روزگار امروز برسد .به بهانه
نزدیکی به هفته کودک و نوجوان و پخش سریال «نارگیل»
که این روزها در یکی از پلتفرم ها شبکه نمایش خانگی پخش
می شود ،به سراغ سارا روستاپور یکی از بازیگران این سریال و
فعاالن برنامه های کودک و نوجوان در تلویزیون رفتیم و با او
گفتگوییداشتیمکهمی خوانید.
3
فکر می کنید بازخورد و در واقع بازدهی مالی که باید را خواهد
داشت؟
از مبلغ قراردادها و مسائل مالی فیلیمو اطالعی ندارم اما امیدوارم که
بازدهی مطلوبی داشته باشد .در بین اطرافیان خودم می دانم که کسانی
که بچه دارند هر قسمت را چند بار دیده اند .در حالی که سریال هایی که
مربوط به بزرگساالن است تنها یک بار دیده می شود.
فکر می کنید این سریال می تواند با بچه های این دوره زمانی،
یعنی متولدین دهه ۹۰ارتبــاط الزم را برقرار کند؟ ایا این
سریال مطابق با ذائقه کودکان امروز طراحی و ساخته شده
یا همان نگاه دهه شصتی رایج را دارد؟
اتفاقا اصال نگاه دهه شصتی ندارد .داستانش خیلی به روز است و بچه ها
هم به طور کلی قصه و داســتان را دوست دارند .تصاویر خوش اب و
رنگ و عروسک های بامزه ای که طراحی شده و همچنین موسیقی که
در کار استفاده شده کامال به روز است .فضاسازی و طراحی صحنه نیز
به گونه ای است که فکر می کنم برای بچه ها جذاب است و به راحتی با
مخاطب ما حتی تا ۱۲سال نیز ارتباط مناسبی برقرار می کند.
درباره قصه ســریال «نارگیل» بیشتر توضیح دهید .ایا در
قسمت هایبعدیقصهجذاب ترمی شود؟
بله قصه خیلی جذاب تر می شود .بعد از اتفاقات که برای مادر پدر قصه
می افتد بچه ها راهی می شوند و یه مرحله به مرحله اتفاقات جدیدی
را تجربه می کنند ،به جاهای مختلف می روند و با افراد مختلف روبه رو
می شوند .این کار صحنه های جادویی زیادی دارد که برای بچه ها بسیار
جذاب است؛ البته طبیعتا در حد توان و امکاناتی که داریم .قطعا کسی
توقع کاری در حد هری پاتر ندارد ولی به نظر من ســازندگان سریال
«نارگیل» در حد امکاناتی که وجود دارد و با این وضعیت سرمایه گذاری
گلکاشتند.
ایا واقعا از ســینمای کــودک و در واقع تولید محصوالت
تصویریمربوطبهکودکانحمایتیصورتنمی گیرد؟
اصال حمایتی در این حوزه وجود ندارد .ببینید در طول سال ما چند
سریال مختص کودکان تولید می کنیم؟ چند فیلم سینمایی مناسب
برای کودکان ساخته می شود؟ واقعا کسی دیگر در حوزه فیلم و سریال
کودک سرمایه گذاری نمی کند ،به ویژه با توجه به شرایط کرونا .ما خیلی
در این حوزه ضعف داریــم و اثار خیلی کمی در این حوزه داریم که
به نظر من این اتفاق خیلی بدی اســت .در حالی که سرمایه زیادی
صرف ساخت فیلم های زرد و سطح پایین می شود که تنها قدری باعث
افزایش فروش در گیشه است .واقعا حوزه کودک نیازمند این است که
سرمایه گذاری صورت گیرد و فیلم ها و برنامه های خوب در این حوزه
ساخته شود .در کنارش می توانند برندسازی و شخصیت سازی کنند و
دستاورد مالی خوبی نیز داشته باشند.
وضعیت تلویزیون را چطور می بینید؟
سال هاست که در تلویزیون به عنوان مجری و برنامه ساز کار می کنم،
اوضاع تلویزیون خیلی بهتر از سینماست .تعداد برنامه های مختص
کودکان محدود اســت ،در برنامه های کودک ســرمایه گذاری خوبی
صورت می گیرد و قرار است تولید فیلم و سریال در این حوزه انجام شود.
بهعنوانکسیکهسال هادرحوزهبرنامه هایمختصکودکان
فعالیت کرده ،به نظر شــما این فضای خاله ها و عموهای
برنامه های کودک تا چه زمانی می تواند ادامه داشته باشد و
مخاطبجذبکند؟
من از ابتدا با عناوین عمو و خاله مخالف بودم ولی زمانی که ما کارمان را
اغاز کردیم این یک روندی بود در برنامه های کودک شکل گرفته بود و
با همان سیستم ادامه پیدا کرد .از لحاظ روانشناسی هم بحث اسم خاله
و عمو به ویژه برای بچه های کوچک تر اصال مناسب نیست زیرا موجب
می شود بچه ها هر کس که شبیه مادرشان بود ،خاله و هر کس که شبیه
پدرشان بود عمو بدانند و به انها اعتماد کنند .من در کارهای جدیدی
که االن دارم اصال از این عناوین استفاده نمی کنم ،یا یک مجری داریم
یا یک عنوان خانم یا اقا در ابتدای اسم شخصیت می گذارم .مثال اسم
خودم در برنامه «پاشــو پاشــو کوچولو» خانم بهار است .این سبک
مخصوص دهه ۸۰بود ،االن ما نیاز داریم که یک سری کارهای جدید
انجام شود .ضمن اینکه اجرا یک سن مشخص دارد ،من و دوستانی که
با هم کار اجرا را اغاز کردیم االن در مرز عبور از ۴۰سالگی هستیم و
الزم است که یک سری جوانان تازه نفس وارد کار اجرا شوند و ما روی
ان ها سرمایه گذاری کنیم و کار تخصصی در حوزه کودک را به ان ها
اموزش دهیم .من با اینکه برخی افراد کارشان را با حوزه کودک اغاز
می کنند و بعد به سمت برنامه های بزرگسال می روند هم موافق نیستم و
معتقدم کسی که کارش را با برنامه کودکان اغاز می کند و در این حوزه
به چهره تبدیل می شود ،باید در همین حوزه بماند.
ایا داریم به این سمت حرکت می کنیم که در حوزه کودک
ستاره سازیصورتبگیرد؟
من همیشه در برنامه هایم این کار را انجام داده ام ،یعنی به افراد جوان تر
فرصت داده ام که وارد این حیطه شــوند و کارشان را شروع کنند ،اما
متاسفانه این جوانان تازه وارد مورد حمایت قرار نمی گیرند و به نظرم
الزم است که این اتفاق بیفتد.
رییس ســازمان صدا و سیما گفت :از نظر ما برای فعالیت
عــادل فردوســی پور منعی وجــود نــدارد و می تواند به
تلویزیون بازگــردد .پیمان جبلــی ( ۱۰مهر )۱۴۰۰در
سفر به خوزستان اظهار کرد :از نظر ما برای فعالیت عادل
فردوســی پور منعی وجود ندارد و می توانــد به تلویزیون
بازگردد .وی همچنین در پاســخ به درخواســت یکی از
خبرنگاران مبنی بر اینکه می خواســتیم ایــن قول را به
صورت رســمی از شــما بگیریم که عادل فردوسی پور به
جامعه رسانه ای کشــور برمی گردد ،تاکید کرد :از نظر ما
منعی وجود ندارد و وی می تواند بازگردد.
تازه ترین خبر از وضعیت سالمتی
عزت اله مهراوران
به گفته مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت وضعیت
ریه های عزت اهلل مهراوران کمی بهتر شــده اما تپش قلب
مانع از خارج کردن لوله از دســتگاه تنفســی این بازیگر
شــده اســت .نیکنام حســینی پور ـ مدیرعامل موسسه
هنرمندان پیشکســوت ـ درباره اخرین وضعیت جسمی
عــزت اهلل مهراوران پــس از ابتالء به کرونــا ،توضیح داد:
وضعیت داخلی بدن ایشان کمی بهم ریخته است و تپش
قلب دارند؛ برای همین پزشــکان نتوانسته اند لوله ای که
برای ســهولت در تنفس وارد نای شده بود را خارج کنند.
او افزود :اقای مهــراوران همچنان در خواب مصنوعی به
سر می برند اما وضعیت ریه هایشان کمی بهتر شده است.
حسینی پور در پایان گفت :ان شاءاهلل با ادامه روند درمان
حال ایشان بهتر شده و بهبود پیدا می کنند.
ِ
فرمون» سوم از ۱۶مهر
«دست
روانه انتن نسیم می شود
فصل سوم مســابقه «دســت فرمون» با تغییراتی نسبت
به ۲فصل گذشــته به ویژه در نحوه برگزاری مســابقات،
قرار اســت با اغازماه ربیع االول روانه انتن شــبکه نسیم
شــود .زمان پخش مسابقه بزرگ دست فرمون ،با اجرای
کامران تفتی مشخص شــد و قرار است هم زمان با ضبط
مراحل مختلف مسابقه پخش ان نیز اغاز شود .فصل سوم
این برنامه با تغییرات زیادی نســبت به ۲فصل گذشــته
به ویژه در نحوه برگزاری مســابقات ،قرار است با اغاز ماه
ربیع االول روانه انتن شــبکه نسیم شــود .عالقه مندان
به اتومبیلرانی و موتورســواری می تواننــد اولین برنامه و
افتتاحیه مســابقه دست فرمون را جمعه شانزدهم مهرماه
ســاعت ۲۳از شــبکه نسیم تماشــا کنند و پس از ان از
شــنبه هفدهم مهر تا سه شــنبه ،هرهفته به مدت چهار
شب ســاعت ۲۱شاهد این مسابقه باشــند .مخاطبان با
شروع فصل جدید ،دست فرمون متفاوت تری را نسبت به
فصل های گذشته تماشا می کنند؛ چراکه پیست مسابقه به
شکل پیچیده تری طراحی شده و نسبت به استانداردهای
مسابقات اتومبیلرانی در هر مرحله تغییر می کند .همچنین
موتورســواران حاضر در مسابقه نیز به شکل حرفه ای تر و
با تمرینات و اموزش های کارشــناس موتورسواری برنامه،
در قالب گروه های امدادی وارد پیســت می شــوند .بهنام
صفاریان طراح پیســت و کارشناس اتومبیلرانی و محسن
معصومی کارشــناس موتورسواری مســابقه بزرگ دست
فرمون هســتند .فصل سوم مسابقه بزرگ دست فرمون با
تهیه کنندگی محمود محمودی در ۵۲قســمت و با شعار
ارامش در خیابان ،هیجان در پیســت مسابقات خود را به
صورت رسمی از ۱۶مهر در دو بخش گروه های امدادی و
باشگاه اتومبیلرانی دست فرمون برگزار می کند. صفحه 3
4
یکشنبــــــــه 11مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1522
www.honarmandonline.ir
سینمــــا
CINEMA
اخبار
نقد
تعطیلی کلیه سالن های نمایش به
مناسبت فرارسیدن ایام سوگواری
برنامه تعطیلی ســالن های نمایش به مناســبت فرا رسیدن
ســالروز رحلت پیامبر گرامی اســام حضرت محمد (ص)،
شــهادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت حضرت
امام رضا (ع) اعالم شــد .مطابق اعالم شــورای ارزشیابی و
نظــارت بر نمایش ،تمام اجراهای صحنه ای از روز دوشــنبه
دوازدهم مهر ماه تا پنجشــنبه پانزدهم مهرماه به مناسبت
فرارسیدن سالروز رحلت پیامبر گرامی اسالم حضرت محمد
(ص) ،شــهادت حضرت امام حســن مجتبی (ع) و شهادت
حضرت امام رضا (ع) تعطیل خواهند بود .فعالیت سالن های
نمایش از روز جمعه ۱۶مهر ماه ادامه خواهد داشت.
وقتی کرونا محتوای فیلم ها
را بیمار می کند
درباره سینمای بال تار (: )Tarr Béla
سینمـــادرســایـه
بال تار ( )Tarr Bélaفیلم ســاز مجارستانی یکی از خاص
ترین کارگردانان سینمایی در جهان است .فیلم سازی که
ارمانی غیر
هر اثرش به لحاظ دیداری نمودی از یک دنیای
ِ
منطقی است« .تار» عالوه بر اینکه نگاه نافذ خود به اینه و
انچه بازتاب می دهد ،به لحاظ نوری و نه صرفا تصویری ،را
در دکوپاژهایش گنجانده ،داستان هایی را انتخاب کرده که
علی رفیعی وردنجانی
از نظر فیزیکی ،دارای کنش کمتری باشند .این کنش کمتر
از نظر دراماتیک نه تنها باعث کهولت در روایت و مخاطب
زدگی نمی شــود ،بلکه انفعال موجود در شخصیت های یک داستان با دکوپاژهایی که
«تار» به عنوان کارگردان طراحی می کند ،وجود ان را درونی و عمق می بخشد.
حماسه در ساخت
با اغاز همه گیری کرونا از ســال ۲۰۱۹و ادامه ان تا همین روزها،
روابط میان انسان ها تغییر کرده است؛ شروع قرنطینه ارتباطات را
محدود کرد؛ مســاله ای که می توان اثــر ان را حتی روی محتوای
فیلم های ساخته شده در دو سال اخیر مشاهده کرد .بسیاری از مردم
در این روزها بیشتر زمانشان را در تنهایی می گذرانند؛ این تنهایی
اثرات مثبت و منفی زیادی بر فرد به جای می گذارد و شــاید اثار
هنری تولید شده در این دوران از جمله فیلم بتواند نمایانگر تغییرات
روحی و روانی انسان در این دوره زمانی باشد .شاید تحلیل و بررسی
دو فیلم «پدر» و «من به پایان دادن فکر می کنم» از این منظر خالی
از لطف نباشد .در بسیاری از فیلم ها که پیش از این درباره بیماری
حوزه روان ساخته شده ،بیننده از بیرون با بیمار و بیماری روبه رو می
شود اما در این دو فیلم ،نوع مواجه با بیماری الزایمر و جنون به شکلی
متفاوت به نمایش در می اید.
«پدر»
در فیلم پدر مخاطب از زاویه دید مردی وارد داستان می شود که
به مرور مشاعر خود را از دست می دهد .هر روز زندگی اش مملو از
اتفاقات بسیار مهم است که یا او را به گریه می اندازد و گاه به رقص
وا می دارد .اما به مرور ارتباط بین اتفاقات را گم می کند .دیگر چهره
افراد را از یکدیگر تمیز نمی دهد و حتی مکانی را که در ان زندگی
می کند را فراموش می کند .هاپکینز که برای بازی در این فیلم جایزه
اسکار بهترین بازیگر مرد را از ان خود کرد ،یک موضوع را می داند
و در تمام طول فیلم به ان تاکید می کند؛ او در خانه اش می ماند و
جایی نمی رود .انگار این اخرین تکیه گاه عقل است که اگر برود دیگر
هیچ چیزی برایش باقی نمی ماند .در صحنه های پایانی فیلم زمانی
که دیگر درکی از زمان هم برای هاپکینز باقی نمانده ،مادرش را می
خواهد برای این که دیگر نمی فهمد دور و برش چه اتفاقی می افتد.
البته بیننده نیز همین فهم را دارد و هنوز تا صحنه پایانی فیلم نمی
داند چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
«من به پایان دادن فکر می کنم»
در این فیلم نیز همین مسیر طی می شود ،ولی نقش اول فیلم به
بیماری جنون مبتال است .بیننده از زاویه دید او با اتفاقات دور برش
مواجه می شود .جسی باکلی در نقش زن جوانی به همراه نامزدش
در مسیری سرد و طوفانی به سوی روستای دورافتاده می رود تا در
انجا برای نخستین بار با والدین نامزدش اشنا شود.
در ایــن دیدار وی برخی اوقات مــادر و پدر نامزدش را پیر و
زمان دیگر جوان و گاه در بســتر مــرگ می بیند .هر کدام از
این برخوردها تاثیر زیادی بر او دارند و او را ضعیف و اشــفته
تر می کند .تقریبــا در این فیلم همچون فیلم پدر بیننده تا
لحظات پایانی فیلم از شــرایط غیرطبیعی بازیگر اصلی نااگاه
اســت .در فیلم من به پایان دادن فکر می کنم زمانی متوجه
وضعیت واقعی زن جوان می شویم که به دنبال نامزدش وارد
مدرســه می شود و با مستخدم صحبت می کند .مستخدم از
اون می پرســد نامزدت چه شکلی است؟ زن جوان نمی تواند
ظاهر نامزدش را به خاطر بیاورد و می گوید چرا کســی باید
ظاهر کسی را به خاطر بیاورد! مثل این است که بخواهی ظاهر
یک پشــه ای که ۱۰سال پیش مرا نیش زده را توصیف کنم.
ولی در صحنه بعد با او می رقصد و ازدواج می کند و هر کدام
از این اتفاقات بیشترین احساسات او را بر می انگیزند ولی هیچ
ارتباطــی بین انها نخواهد بود و نخواهد فهمید که دور و بر او
چه اتفاقی در حال وقوع است .شاید تولید این فیلم ها را بتوان
به شرایط کنونی مرتبط دانست؛ ممکن است دوران قرنطینه،
انسان ها را به تفکر بیشتر در حال یکدیگر سوق داده باشد تا با
درک درگیری ها و اشفتگی های دیگران از نزدیک تر احساسات
انان را درک کرد.
عنوان این یادداشت را سینما در سایه انتخاب کردم و دلیل ان را این گونه عنوان می کنم :فیلم ساز
در نورها نمایان می شود و با بستن درب خانه ،درب پنجره و یا سد راه نفوذ نور به لوکیشن ،خود را
پنهان می کند .برای باز شدن این موضوع باید به شاهکار بی نظیری به نام «تانگوی شیطان» اشاره
کنم« .تانگوی شیطان» نه تنها یک اثر مجزا از نظر سینمایی :فیلم نامه ،دکوپاژ و بازی ها ،است؛
بلکه یک اثر ادبی است که به رمان مرجع خود نزدیک می شود .باتوجه به این مسئله که ساخت
فیلم 7ســاعته 7 ،ســال به طول انجامیده است ،باید تالش فیلم ساز برای خلق یک حماسه
این ِ
باشکوه را ارج نهیم .جذابیت پرسپکتیو ایجاد شده در فیلم های «تار» برای من مانند یک نقاشی
پســت مدرن است .این نقاشی از درون یک انسان افسرده زاییده شده است .بی انکه بخواهم این
کارگردان را قضاوت کنم اما چیزی که مســلم است ،هنرمند همواره روانش را در اثرش به نمایش
می گذارد .این افســردگی نه تنها در بازی با ســایه ها ملموس است بلکه در پوشانده شدن نور به
دست انسان قابل رویت است .می توان اینگونه تعبیر کرد :اگر صادق هدایت به خاطر ترس از مرگ
دست به خودکشی می زند« ،بال تار» از نور متنفر است و همچنان نتوانسته دنیای تاریک و ارامی
که در شــکم مادرش داشته را ،فراموش کند .به همین خاطر هنگامی که این کارگردان «تانگوی
شیطان» را از روی رمانی به همین نام نوشته «السلو کراسناهورکایی» می سازد ،بیش از انکه به
شخصیت ها بپردازد ،کاراکترها را تحت تسلط زمان به وسیله نور قرار می دهد.
دکوپاژها و تصویربرداری
دوربین «تار» دنبال کننده زمان اســت .این مولف که نوعی از فلســفه تصویر در بُعد زمان رابا
هنرمندی به رخ بیننده می کشد ،به خوبی می داند مخاطب چگونه بدون درک درستی از زمان،
داســتان را تا انتها دنبال خواهد کرد .به گفته «اندری تارکوفســکی» :سینما تنها جایی است
که زمان متوقف می شــود .عالوه بر ان که این جمله در کارهای خود «تارکوفسکی» نمود پیدا
می کند ،به طور مشــروح می توان در تک تک اثار «تار» ان را درک کرد .مشخصا وقتی درباره
فیلم «تانگوی شــیطان» حرف می زنیم باید این نکته را در نظر داشته باشیم که لنز دوربین به
عنوان یک فیلتر به کار برده شــده .فلســفه موجود در این فیلم مدیون دکوپاژ و تصویری است
که می بینیم .اگرچه فیلم نامه ،و نه داســتانی که از روی ان اقتباس شــده ،شــبیه اثار «تئو
انجلوپلوس» یونانی اســت ،اما نقطه متمایز کننده ان شعور تصویری به کار رفته است .برداشت
بلنــد Longtakeبه خودی خود مفهوم اســتیصال و جدا ماندگی از متــن را ایجاد می کند؛
این ویژگی را در اکثر کارهای «پلوس» می توان دید .اما به طور مشــخص «تار» ســوار بر موج
اســتیصال این سبک فیلم برداری می شــود .به عنوان مثال نماهایی را به یاداورید که دوربین
ادم ها را در مسیری که می روند دنبال می کند ،زاویه دوربین در نسبت با صورت ها I Level
شده در صورتی که همچنان از Low Levelبه شخصیت ها نگاه دارد .در همه نماهای فیلم
«اســب تورین» این ویژگی به بلوغ شکلی (نقاشی) رسیده است .بدین صورت که نماها عمیق و
همتراز با ســوژه ها هســتند اما در متن و معنا زاویه کم و پایینی دارد .همواره در اثار سینمایی
نگاه از باال توسط مولف به مسئله مطروحه و کاراکترها دیده می شود؛ تا جایی که در فیلم «پدر
خوانده» حس می شــود که «کاپوال» در حال تمسخر «کورلئونه» است .از انجایی که فیلم ساز
می داند چه بر سر شخصیت های فیلم نامه اش خواهد امد این طرز نگاه بدیهی است؛ اما گویا
«تار» نمی داند شخصیت هایش در بُعد زمان چه اتفاقی برایشان روی می دهد.در واقع جذابیت
کشف هم برای مولف روی خواهد داد و هم برای بیننده .مولفی که خود انگیزه کشف در داستان
هایش را داشته باشد به مراتب از یک مولف دانای کل مستعد تر است .تصویربرداری فیلم های
«تار» این امکان را به او می دهد که یک مکاشفه با نور و پنجره داشته باشد.
اسب تورین و پایان زمان
«اسب تورین» که اخرین ساخته این مولف است یک انفجار فلسفی است .اگر چه از نظر ذهنی و
در تفسیری که از این اثر می شود ،یاد اور فروپاشی افکار «فردریش نیچه» است ،اما هرگز نمی
توان گسست موجود از نظر زمانی را با محتوای خارج شده از ساختار سینمایی ان مقایسه کرد.
انسان از نظر فیزیکی همواره به دنبال کشف راهی برای گریز از روزمرگی و مالل است .روزمرگی
ســاخته زمان ،مکان و شخصیت است .داستان زندگی انســان بر روی زمین سراغاز روزمرگی
است .دو عنصر مکان و شخصیت بدون زمان هیچ هستند ،اما الزم است بدانید زمان حتی بدون
وجود ما هم وجود دارد .از نظر فلسفی اساسا زمان چیزی فراتر از قدرت درک ما است؛ با خیال
و رویا رابطه مستقیم دارد اما هرگز در موازات او حرکت نمی کند .این ویژگی نا مفهوم از زمان
باعث شده تا به شکل هنرمندانه ای زمان از نظر سینمایی در داستان های فرا زیستی که توسط
«تار» برای به رخ کشــیدن قدرت روایتش انتخاب شــده ،بهانه ای برای رســیدن به زمان صفر
است .فلسفه این فیلم را اینگونه می توان توصیف کرد« :در جست و جوی ازل ،پنهان در سایه
ها» این دو ویژگی را به طور کامل در «اسب تورین» می توان دید اما «تانگوی شیطان» به طور
مشــخص پنهان شدن در سایه است .نمی دانم تصمیم این کارگردان برای ادامه راه هنری خود
چیست؟ اما امیدوارم که او بعد از این فیلم دیگر فیلمی نسازد ،چرا که سیر صعودی و رسیدن به
نقطه اوج در اثار «تار» در سه پرده اتفاق می افتد .این تقسیم بندی را اینگونه عنوان می کنم:
پرده اول «تانگوی شــیطان» ،پرده دوم «هارمونی های ورکمایستر» و پرده سوم «اسب تورین»
است .دیگر اثار او مانند« :نفرین» « ،سالنمای خزان» « ،مردی از لندن» و ...پلی است به عنوان
میان پرده برای تمشای نقطه اوج .
تنهایی زیبا
یکی از مشــخصاتی که در سینمای»تار» دیده می شــود ،تصویری است که از تنهایی و فلسفه
ان شــکل می گیرد .اگرچه انسان از یک جفت شکل می گیرد اما ان دو به صورت وجودی خود
عمیقا تنها و بی زمان هســتند .از نظر حجمی تنها بُعدی که هیچ ابزار نمایشی قابلیت به تصویر
کشــیدن ان را ندارد زمان (تنهایی) است .دلیل انکه نام تنهایی را برای اثار»تار» انتخاب کردم،
گریز از لوپ « »Loupeاســت .انسان در محیط جغرافیای حافظه خود به گونه ای حرکت می
کند که گویی در حال باال رفتن از یک کوه پیچ در پیچ است؛ این در حالی است که زمان همواره
در راستای افق به صورت مستقیم و بدون مانع با سرعت پیش می رود .در نتیجه انسان هرگز به
زمان نمی رسد و مدام برای رسیدن به نقطه اوج زندگی اش به اغاز باز می گردد .چنین می شود
که پس از تماشــای «اسب تورین» احساس می کنیم که چیزهایی در حال تکرار است اما هرگز
درک ناخوش ایندی از انها نداریم .این عدم درک «زیبایی تنهایی» است .تنهایی ،تنها مسئله ای
است که ذهن در طول حیاط خود به ان می اندیشد بی انکه راه حلی برای ان پیدا کند« .تار» از
چگونگی به چرایی می رسد .مسئله ای که «رابرت مک کی» در کتاب «داستان» به ان اشاره دارد
این است که برای طرح یک فیلم نامه خوب ابتدا چرایی وجود و خلق ان را در ذهن داشته باشیم
و سپس به چگونگی پیاده سازی ان بیاندیشیم .دقیقا این روش را «تار» به صورت معکوس پیاده
ســازی کرده اســت؛ تا هم با زمان مقابله کند و هم به نوعی خود را متوقف کند .سایه ها در این
بازی با زمان نقش موثری ایجاد می کنند .البته به گفته»گاس ون سنت « این کارگردان و سبک
خاصش تاثیر زیادی بر روی کارها و ایده های او داشــته اســت ،اما باید توجه داشت که کمترین
نشانه ای از حضور «تار» به عنوان هم سایه بودن با زمان در سینمای «ون سنت» دیده نمی شود.
«بال تار» همواره خود جلوی نور می ایستد و از سایه اش فیلم برداری می کند ،این است خالصه
تفکر کارگردانی که متفاوت است؛ البته که نمی توان وی را خالصه کرد ،چرا که شرح سینمای او
رمانی با جزئیات داستانی مانند «خداحافظ گاری کوپر» اثری از «رومن گاری» است.
تاکیدجشنواره«سلفی»۲۰برلزومتوجهبهسینمایشاعرانه
در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری دومین جشنواره فیلم
کوتاه «ســلفی ،»۲۰بر لزوم توجه به سینمای شاعرانه و ارتباط
شعر و سینما تاکید شد .نخستین جلسه شورای سیاست گذاری
جشنواره «سلفی »۲۰با حضور حبیب ایل بیگی ،روح اهلل حسینی،
الله اسکندری ،محمدجواد حق شناس ،مهرداد خوشبخت ،کامران
رسول زاده و مریم دوستی در بنیاد سینمایی فارابی برگزار شد .در
این نشست ،دبیر جشنواره درباره عملکرد دوره قبل این رویداد و
اهداف این دوره از جشــنواره سخن گفت و اعضای جلسه ضمن
بیان مزایا ،مشکالت و موانع برگزاری ،پیشنهادهایی برای گسترش
و پررنگ شدن بحث «سینماشعر» مطرح کردند .همچنین اعضای
شورا بر ایجاد زیرساخت های الزم جهت تبیین ارتباط سینما و
شعر و سینمای شــاعرانه و توجه بیشتر به مباحث اموزشی در
این باره تاکید کردند .همچنین ارائه راهکارهایی برای ایجاد فضای
گفتگو و امکان برگزاری پنل های اموزشــی و منتقدانه انالین از
موضوعات دیگری بود که در این جلسه مطرح شد.
مریم دوستی دبیر و موســس این رویداد با اشاره به اهداف این
جشــنواره در زمینه فرهنگســازی گفت :ما در کشوری غنی از
فرهنگ و ادبیات و شعر زندگی می کنیم .شعر زبان محبت است و
تجلی ان در سینما می تواند فضای جامعه را در شرایط پیامدهای
کرونا ،تلطیف کند ۲ .حوزه سینما و شعر می توانند در کنار هم
انتقال مفاهیم انسانی را گسترش داده و دریچه ای تازه از جهان
هنر را بگشایند .حبیب ایل بیگی نیز با اشاره به اهمیت توجه به
موضوع سینماشعر بیان کرد :در حوزه شعر و ادبیات ،بحث مهر
و محبت و دوست داشتن کمتر در مراکز اموزشی ،اموزش داده
می شود .دوست داشتن همدیگر و محبت کردن چیزی است که
همه دنیا بسیار به ان نیاز دارد .سینمای ایران را از ابتدا سینمایی
شاعرانه می دانند و تبلور پیوند سینما و شعر در فیلم ها اتفاق خوبی
است.در ادامه روح اهلل حسینی با اشــاره به پرداختن به موضوع
زندگی با کرونا و پساکرونا در جشنواره گفت :تاثیرات کرونا ممکن
است دهه ها ادامه داشته باشد و از ابعاد مختلف جامعه شناختی،
مردم شــناختی ،اقتصادی ،سیاسی و ...وارد دنیای جدیدی شده
ایم .سینمای ما را در جهان با وجه شاعرانگی اش می شناسند که
با سینمای اجتماعی تفاوت هایی دارد .سینمای اجتماعی نیز وقتی
وجهی شاعرانه پیدا می کند ،برای ما جذاب می شود.
همچنین کامران رسول زاده ضمن اشاره به شرقی بودن سینمای
شاعرانه ،عنوان کرد :خیال انگیزی در شعر رکن اصلی است و تمام
صنایع ادبی در شــعر بر اساس خیال انگیزی شکل می گیرد .ما
در برشی از تاریخ زندگی میکنیم که شعر به تمام هنرها سرایت
کرده و جای چنین موضوعی در میان رویدادهای ســینمایی و
فرهنگی خالی است .در ادامه این نشست مهرداد خوشبخت بیان
کرد :ادبیات و سینما هر ۲موضوعاتی مهم در فرهنگ هستند و
ترکیبشان در بخش «سینماشعر» نو و جدی است .تیتر «سینما
شعر» با «سینمای شاعرانه» فرق می کند و می تواند دربرگیرنده
سینمای شاعرانه باشــد .باید سینمای شاعرانه را بیشتر و بهتر
تعریف کرد و شناساند .همچنین الله اسکندری گفت :سینما و
ادبیات جزو الینفک هم بودند و به هم وصل هستند .باید دید ما
در کشورمان با این عقبه در ادبیات و شعر ،چقدر از این بضاعت
استفاده کرده ایم .این جشنواره به همه شهروندان این امکان را می
دهد که بدانند می توانند بدون داشتن ابزار خاص ،محتوایی تولید
کرده و در جایی نمایش دهند .این مساله که همگان می توانند در
جشنواره شرکت کنند و کارشان دیده شود ،به خودی خود اتفاق
خوبی است .در ادامه محمدجواد حق شناس بیان کرد :کرونا دیگر
همراه ما است و ما باید با ان زندگی کنیم اما موضوع «سینماشعر»
فرصت خیلی خوبی برای سینمای ایران است .سینما و شعر ،وقتی
کنار هم قرار می گیرند ،می توانند پیام ها و ایده های بســیاری را
منتقل کنند .در جهان در حوزه شعر برای ما مزیت جدی قائلند و
پیوند استعدادهای جامعه در حوزه سینما و در حوزه شعر می تواند
موقعیت خوبی را در این دوره از جشنواره رقم بزند .در پایان این
جلسه احکام اعضای شورای سیاست گذاری جشنواره توسط مریم
دوستی ،دبیر و موسس این رویداد ،به انان اهدا شد. صفحه 4
گفتگو با «رضا فهیمی» کارگردان فیلم کوتاه «سفیدپوش»
فیلم کوتاه از مرز تجربی عبور کرده و به حرفه ای بودن رسیده است
جایی برای ارزش گذاری جشنواره های خارجی نداریم
کارگردان فیلم کوتاه «سفیدپوش» که به تازگی فیلمش برای
حضور در اسکار ۲۰۲۲انتخاب شده اســت ،درباره این فیلم
و نحوه انتخابش برای اســکار گفت :چندین سال است که در
جشنواره های الف دنیا ،یا حتی جشنوارهای سطح ب خوب دنیا،
وقتی که یک فیلم انتخاب می شود یک سری متریال از فیلم
می خواهند که قطعا یک دوربین معمولی و تجهیزات ارزان ان
مشخصات فنی را ندارد .به عنوان مثال اگر فیلم «سفیدپوش»
با یک دوربین معمولی و با یک ضبط صدای معمولی ساخته شده
بود ،االن ما نمی توانستیم این فیلم را برای اسکار بفرستیم .اینکه
یک فیلم از ایران در بین ۱۷۰فیلم منتخب مراسم اسکار قرار
گرفته است ،قطعا برای سینمای کوتاه ایران افتخار است و باید
امید داشت که این فیلم کوتاه بتواند جایزه ای کسب کند یا بین
فیلم های منتخب نهایی و نامزد دریافت جایزه اسکار باشد .نکته
مهمی که در این فیلم وجود دارد ساده ،تجربی و هنری بودن ان
است .رضافهیمی ،کارگردانفیلمسفیدپوش ،کهبرایدومینبار
استفیلمشبرایحضوردرمراسماسکارانتخابمی شود،نشان
داده که راه و روش فیلمسازی کوتاه را بلد است ،اما نخواسته به
سمتاستفادهازسلبریتی هابرود.اومی گویدکهنگاهجشنواره ها
فیلمسازان را به سمت استفاده از تجهیزات حرفه ای سوق داده
اما بازهم می توان از نابازیگر در فیلم های کوتاه استفاده کرد و در
جشــنواره های بزرگ دنیا حضور داشت .با او درباره حال و روز
فیلم کوتاه و دالیل افزایش تولید فیلم کوتاه گفتگو کرده ایم که
در ادامه می خوانید.
فیلم «ســفیدپوش» چطور برای حضور در اسکار سال ۲۰۲۲
انتخابشد؟
همانطــور که می دانید در کل دنیا از چندهزار جشــنواره ای که برگزار
می شود ۱۷۰،جشنواره اسکار کوالیفای هستند ،یعنی این ۱۷۰جشنواره
یک جایزه بزرگ دارند که هر فیلمســازی ان جایزه بزرگ را بگیرد ،از
ســمت ان جشنواره و ان کشور برای حضور در اسکار معرفی می شود.
یک بار در سال ۲۰۱۶با فیلم کوتاه «کودکان ابری» از طرف جشنواره
شورت شــورت ژاپن که اسکار کوالیفای بود ،جایزه بهترین فیلم اسیا و
جایزه بزرگ جشنواره را گرفتم و فیلم از طرف جشنواره ژاپن به اسکار
معرفیشد.امسالخوشبختانهباتالشمدیرعاملانجمنسینمایجوانان
و کل مجموعه انجمن ،جشنواره فیلم کوتاه تهران از چند ماه پیش جزو
لیست جشنواره های مورد تایید اسکار قرار گرفته است .این خبر زمانی
اعالم شد که دوره قبلی جشنواره فیلم کوتاه تهران برگزار و تمام شده بود.
من در ان جشنواره یعنی سال گذشته جایزه بزرگ بخش بین الملل را که
جایزه بزرگ جشنواره محسوب می شد ،گرفته بودم .چون بعد از برگزاری
جشنواره فیلم کوتاه تهران ،این جشنواره مورد تایید اسکار واقع شد ،هم ما
و هم انجمن فکر می کردیم که این امتیاز امسال شامل فیلم ما نمی شود،
تا اینکه هفته پیش یک ایمیل از طرف اکادمی اسکار امد که با توجه به
ضوابط اسکار مبنی بر اینکه هر فیلمی از تاریخ یکم اکتبر ۲۰۲۰تا ۳۰
سپتامبر ۲۰۲۱جایزه بزرگ جشنواره های اسکار کوالیفای را گرفته باشد،
می تواند در اسکار حضور یابد ،فیلم ما مشمول این قانون شد.
فیلم «سفیدپوش» قصه پیرزنی است که یک نعلبکی پنیر
محلی را که خودش درست کرده ،به یک پسر بچه ۱۰ساله ای
که در روستا زندگی می کند ،می دهد و از او می خواهد که این
پنیر را به همراه پیغامی که دارد ،به پدرش برســاند .پدر ان
پسربچه در واقع معلم روستاست و پیرزن یک درخواستی دارد
که از این طریق می خواهد پدر ان پسر بچه به او کمک کند .این
فیلم در کدام منطقه ساخته شده است؟
لوکیشن اصلی فیلمنامه رفسنجان است با گویش و لهجه رفسنجانی،
اما به دلیل اینکه من یک لوکیشــن خاصی مدنظرم بود و می خواستم
خیلی بکر باشد و یک بافت خاصی داشته باشد ،لوکیشن مدنظرم را در
ان منطقه پیدا نکردم و مجبور شدم فیلم را در کردستان بسازم ،اما فیلم
همچنان با لهجه رفسنجانی ساخته شده است.
ایا حضور فیلم های ما در اسکار می تواند یک پیشرفت چه برای
فیلم کوتاه و چه برای فیلمساز تلقی شود؟
قطعا می تواند دستاورد مهمی باشد .گذشته از جایزه اسکار ،همین که یک
فیلم به عنوان نماینده یک کشور به اسکار ورود پیدا می کند ،چند اتفاق
خیلی خوب را رقم می زند؛ یکی اینکه توجه عامه مردم ،مدیران ،مسئولین
و تمام دست اندرکاران سینما و هنر را جلب می کند و این ها کمی فیلم
کوتاه را جدی تر دنبال می کنند ،چون چند سالی است که فیلم کوتاه به
شکل مستقل پیش می رود و این اتفاقات باعث می شود که قدری بیشتر
فیلم های کوتاه را ببینند ،بیشتر به ان اهمیت بدهند ،بیشتر از ان حمایت
کننــد و از همه مهم تر اینکه برای بچه هایی که به این حوزه عالقه مند
هستند و تازه می خواهند به عرصه فیلمسازی ورود کنند یا ان هایی که
مشغول ساخت فیلم هستند ،باعث انگیزه و امید می شود ،وگرنه چیز
دیگری غیر از این ندارد.
چقدر به کسب جایزه امیدوار هستید و ایا فیلم تان در اسکار
دیده خواهد شد؟
من اصوال خیلی رویایی فکر نمی کنم .قطعا اگر من جزو ۱۰فیلم کوتاه
اسکار هم قرار بگیرم ،خیلی اتفاق خوبی برای عرصه فیلم کوتاه و من و
همه بچه های فیلم کوتاه است ولی فکر می کنم با همین اتفاقی که االن
افتاده ،جایزه ام را گرفته ام .قطعا دوست دارم اتفاقات بهتری بیفتد اما در
همین مرحله هم اتفاق مهمی است و خوشحالم.
«سفیدپوش» دومین فیلم شماســت که به اسکار راه پیدا
می کند؛ این بدان معناست که دیدگاهتان به دیدگاهی که ان ها
برای انتخاب فیلم ها دارند ،نزدیک است؟ مثال جشنواره برلین
جشنواره ای است که یک نگاه سیاست زده دارد ،اسکار تا حدی
بهمسائلیهمچونتبعیضنژادیوحقوقزناناهمیتمی دهد.
ایا شما فیلم هایتان را بر اساس این دیدگاه ها می سازید؟
فکــر می کنم دیدگاه من هیچ قرابتی با ایــن دیدگاه ها ندارد .اگر فیلم
«ســفیدپوش» یا «کودکان ابری» را ببینید سندی است بر این مدعا.
هستند دوســتانی که در زمان نوشتن فیلمنامه این دیدگاه ها در پس
ذهنشان وجود دارد که برای فالن جشنواره بنویسند و بسازند و در پروسه
نگارش مثال به کن فکر می کنند یا به مدت زمان فیلم فکر می کنند ،زیرا
این نکته را در پس ذهنشان دارند که جشنواره کن فیلم کوتاه بیش از
۱۵دقیقیه را نمی پذیرد .به نظرم این طرز تفکر خیلی اشتباه است ،من
همیشه در پروسه نوشتن خودم را رها کرده ام و سعی کردم خودم باشم
و وقتی که خودم هستم قطعا به خودم ،به درون و کودک درونم ،به ان
فضای کودکانه ای که به صورت ناخوداگاه در فیلم هایم ایجاد می شود،
بیشتر توجه کرده ام .همیشه به خودم می گویم که اگر واقعا فیلمم فیلم
خوبی باشد ،می رود و دیده می شود ،نیازی نیست که من حتما بر اساس
تفکر یک جشــنواره فیلم بسازم .هم فیلم «کودکان ابری» و هم فیلم
«ســفیدپوش» فضای خیلی ساده و کودکانه ای دارد و خیلی سلیقه ای
اســت .مثال بسیار شنیدم که در چند جشنواره داخلی یکی دو منتقد
در رابطه با «سفیدپوش» گفته بودند که دیگر دوره این فیلم ها با لحن
اینچنینی و با فضای روستایی گذشته است ،اما این باعث نمی شود که
فیلم بعدی ام را بر اساس نگاه این دوستان تغییر دهم و در فضای مدرن
کار کنم .من بیشتر برای دل خودم فیلم می سازم.
ایا برایتان اهمیت ندارد که باز هم جایزه ای دریافت کنید و به
جشنواره هایمهم تروبزرگ ترفکرکنید؟
درباره نظر منتقدین من یک اخالقی دارم که وقتی فیلمنامه ای می نویسم
و نظر دوستان منتقد را جویا می شوم ،از ان ها می خواهم که خیلی رک
و راحت و بی پرده مرا نقد کنند ،چون معتقدم نقد خوب است که موجب
یاد گرفتن می شود و می توان برای کارهای بعدی از این نقدها استفاده
کرد .این موردی که گفتم ،درباره یکی دو نفر است که با نظرشان خیلی
مخالفم .ان ها هم در رابطه با این فیلم و هم درباره فیلم «کودکان ابری»
معتقدند که این گونه فیلم ها کهنه شــده اند .من هیچ وقت اطالق این
مفهوم کهنگی درباره یک اثر و برچسب زدن و ارزش گذاری اینچنینی
را متوجه نشدم .من با این نگاه که می گویند دوره فیلم های مشابه اثار
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهه ۶۰و ۷۰دیگر تمام شده
و االن سینما به سمت و سوی دیگری می رود ،مخالفم .فیلم های بلند
اگر به جشنواره ها هم راه پیدا نکنند ،باالخره اکران می شوند و سازندگان
فیلم های بلند به هر حال یک دستمزدی دریافت می کنند و شاید یک
سال از زندگی شان هم با ان دستمزد می گذرد ،اما تنها جایی که فیلم
کوتاه دیده می شود در جشنواره هاست ،گرچه هنر و تجربه هم یک فضایی
را ایجاد کرده و فیلم های کوتاه اکران می شوند ولی در اصل فستیوال هاست
که به کمک فیلم های کوتاه می اید و فیلمسازان این عرصه گاهی جایزه ای
هم دریافت می کنند و بخشی از هزینه های ساخت فیلم جبران می شود.
همیشه تالشــم بر این بوده که خودم را در حین نوشتن بسته بندی و
پکیج بندی نکنم ،یعنی اصال به این فکر نکنم که اگر مدت زمان فیلمم۱۷
دقیقه شود ،جشنوراه کن ان را نمی پذیرد .به عنوان مثال برای فیلم کوتاه
بعدی ام فیلمنامه ای نوشته ام که مدت زمان ان حوالی ۱۸تا ۱۹دقیقه
است .یکی دو نفر از دوستانم که ان را خوانده اند معتقدند که فضای این
فیلمنامه با جشنواره کن مطابقت دارد و به همین دلیل پیشنهاد می دهند
که زمانش را به ۱۵دقیقه برسانم ،ولی من هرگز چنین کاری نخواهم کرد.
خیلی دوست دارم فیلمم به جشنواره کن برود ،قطعا جشنواره های معتبر،
جایزه و فضای بین المللی خیلی خوب است ،ولی فکر می کنم وقتی که ما
بر اساس نگاه یک جشنواره ،سمت و سو گیرانه فیلم یا فیلمنامه را نابود
کنیم ،درون مایه فیلم ضربه می خورد.
بهطورمتوسطروزانهچهارفیلمکوتاهساختهمی شود.همچنین
بسیار رایج شــده که این فیلم های کوتاه را به جشنواره های
خارجیمتعددمی فرستند.بهعنوانکسیکهدرجشنواره های
دنیا حضور داشته و جایزه برده است ،حضور در این جشنواره ها
چقدر مهم است؟
بیــش از ۵هزار جشــنواره در کل دنیا وجــود دارد ،اما به جد می توانم
بگویم که از این تعداد ،کل جشــنواره هایی که پیشینه ای دارند و دارای
5
یکشنبــــــــه 11مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1522
www.honarmandonline.ir
سینمــــا
CINEMA
اخبار
نقد
سالن انتظامی
میزبان «عصر طویلگی» می شود
یک استانداردی هستند ،بیشتر از ۴۰۰یا ۵۰۰جشنواره نیست .مابقی
جشنواره هایی هستند که چندان معتبر نیستند .به هر حال هر فیلمی که
ارسال شود ،ممکن است انتخاب شود و شاید جوایزی هم بگیرد ،اما یک
مشکلی که وجود دارد این است که فعال در ایران هیچ کسی و هیچ جایی
وجود ندارد که اثار و جشنواره ها را ارزش گذاری کند که مشخص کند
وقتی یک نفر با یک فیلم به جشنواره ای رفته و اخبارش را منتشر می کند،
ایا ان جشنواره معتبر است یا خیر .این موضوع متاسفانه یک اتفاق خیلی
بدی را رقم می زند و موجب می شــود که خیلی از بچه های فیلم کوتاه
که به تازگی در حال ورود به این عرصه هستند ،با دریافت جایزه از این
جشنواره های نامعتبر ،دچار توهم می شوند .درواقع ان ها نسبت به ان
جشــنواره ها شناختی ندارند .از طرفی تعداد زیادی پلتفرم برای پخش
بین المللی اثار وجود دارد و حضور در جشنواره های خارجی خیلی راحت
شده است و خیلی راحت فیلم ها در پلتفرم فیلم فری وی اپلود می شود و
خود فیلم فری وی هر روز ایمیل می دهد که فیلمت را به این جشنواره ها
بفرست.متاسفانهخیلیازدوستانجشنواره هایغیرمعتبررانمی شناسند
و این در اینده فیلمسازی شان تاثیر منفی می گذارد.
اگر میزان تولید فیلم کوتاه را سه فیلم در روز در نظر بگیریم،
یعنی حدود هزار فیلم کوتاه در سال ساخته می شود! ایا این
عدد حقیقت دارد؟
مندوسالپیشعضوهیاتانتخابجشنوارهفیلمکوتاهتهرانبودم،تعداد
اثار رسیده به دبیرخانه جشنواره بسیار زیاد بود اما این امار نشان دهنده
تعداد واقعی فیلم کوتاهی که در سال ساخته می شود ،نیست .در مجموع
شاید چیزی حدود یک پنجم اماری که وجود دارد ،فیلم کوتاه واقعی در
طول یک سال ساخته می شود .با این وصف امیدوارم همینطور که تعداد
فیلمسازان فیلم کوتاه در حال افزایش است ،در مقابلش منتقدین نگاه
جدی تری به این مدیوم داشته باشند و همچنین یک جایی تاسیس شود
که هر خبری از تولید فیلم یا حضور فیلم ها در جشنواره ها که در رسانه ها
منتشر می شود رصد کنند و جعلی بودن یا واقعی و حقیقی بودن و میزان
ارزش ان جشنواره را بررسی و راستی ازمایی کنند که اصال در واقعیت
چنین چیزی هست یا نیست.
نظرتان درباره ورود برخی از سلبریتی ها به عرصه فیلم کوتاه
چیست؟
من مخالفم ،ولی شــاید خودم هم در جایی بنا به شرایط مجبور شوم
این کار را انجام دهم اما مســاله اساسی این است که این موضوع قدری
ضربه زننده اســت ،از این جهت که به خودی خود در حال حاضر تولید
فیلم کوتاه پر هزینه شده است ،حال اگر مثل اثار سینمایی تمام ادم ها
دستمزد بگیرند و از تجهیزات مدرن و به روز استفاده شود ،یک سلبریتی
هم وارد کار شود ولو اینکه دستمزد اندکی بگیرد و این کار رایج شود ،که
اتفاقا االن چند سال است خیلی زیاد شاهدش هستیم ،پروژه را قدری
سنگین می کند .به عنوان مثال اگر در یک فیلم کوتاه بازیگر سلبریتی
داشته باشیم ،حتی هزینه رفت و امد افراد هم افزایش پیدا می کند ،در
حالی که اگر بازیگر غیرسلبریتی باشد می توان برای سرویس رفت و امد
او یک ماشین پراید و همراه با چهار نفر دیگر در نظر گرفت ،اما بازیگر
سلبریتی شرایطش حتی از لحاظ هزینه غذا و سرویس و ...متفاوت و زیاد
است.البتهناگفتهنماندکهخیلیازسلبریتی هامی ایندبرایاینکهبهفیلم
کمک کنند و حتی دستمزد هم نمی گیرند ،اما من شخصا تا جایی که
در توانم باشد این کار را انجام نمی دهم ،مگر اینکه یک جایی یک نقشی
داشته باشم که بدانم هیچکس نمی تواند این نقش را بازی کند و فقط
فالن بازیگر توانایی ایفای ان نقش را دارد که سلبریتی است ،در غیر این
صورت معموال در کارهایم از نابازیگر یا بچه های تئاتر استفاده می کنم.
ی و خارجی چه اندازه این نگاه که
برای جشــنواره های داخل
فیلمسازها به سمت استفاده از تجهیزات سطح باال و حرفه ای
بروند ،اهمیت دارد؟
درست است متاسفانه االن فیلم ها باید با تجهیزات خوبی ساخته شوند،
زیرا قبال صحبت بر ســر این بود که خدا کند شما قصه خوبی داشته
باشید و بتوانید خوب بازی بگیرید و کارگردانی بلد باشید و با یک دوریبن
هندی کم یا موبایل می توانید فیلم بســازید اما االن متاسفانه چندین
سال است که در جشنواره های الف دنیا ،یا حتی جشنوارهای سطح ب
خوب دنیا ،وقتی که یک فیلم انتخاب می شود یک سری متریال از فیلم
می خواهند که قطعا یک دوربین معمولی و تجهیزات ارزان ان مشخصات
فنی را ندارد .به عنوان مثال اگر فیلم «سفیدپوش» با یک دوربین معمولی
و با یک ضبط صدای معمولی ساخته شده بود ،االن ما نمی توانستیم این
فیلم را برای اسکار بفرستیم زیرا از طرف اکادمی اسکار برای ما یک فرم
سه صفحه ای فرستاده اند و به ما گفته اند باید دی سی پی بفرستید و حتی
نسخه دی سی پی که االن از فیلم داریم برای ان ها قابل قبول نیست و باید
دارای مشخصاتی باید که ان ها می خواهند .مثال برای صدا حتما صدای
پنج به یک یا هفت به یک می خواهند .الزمه داشتن این صدا هم حضور
یک صدابردار خوب سر صحنه است تا صدا را چند کاناله ضبط کند و
بتوانند در صداگذاری ان صدای دالبی یا هفت به یک را به ما بدهند.
ایا قصد دارید به سمت ساخت فیلم بلند بروید؟
در یک ســال اخیر یک فیلنامه بلند سینمایی نوشــته ام که یک درام
خانوادگی روانشناختی است و چند ماه است که منتظرم سرمایه فراهم
شود تا این فیلم را بسازم .البته قبال هم یک فیلم بلند با عنوان «دوباره
زندگی» ساخته ام که گالب ادینه و شمس لنگرودی بازیگرهای اصلی ان
بودند ،اما فرمت ان فیلم سینمایی نیست.
نمایش «عصر طویلگی»
نوشته علیرضا غفاری و
کارگردانی عماد سالکی
از هجدهم مهر اجراهای
خود را در سالن انتظامی
اغــاز می کنــد .نمایش
«عصــر طویلگــی» به
کارگردانی عماد سالکی
از هجدهــم مهــر در
تماشاخانه انتظامی خانه
هنرمنــدان بــه صحنه
می رود .نمایشنامه این اثر
به قلم علیرضا غفاری به رشته تحریر درامده است .این اثر نمایشی
که تولید تازه اکادمی هنرهای نمایشی سولو است با کارگردانی
عماد سالکی بازیگر تئاتر و طراح که قریب به ۲دهه در این حوزه
حضور فعال داشته با بهره گیری از هنرمندان تئاتر و نیز هنرجویان
جوان اکادمی «سولو» ،با حفظ استمرار تمرینات در سخت ترین
شرایط کرونایی اماده اجرا شده است« .عصر طویلگی» نمایشی
است مبتنی بر محتوی و دارای الیه های قابل تامل اجتماعی که
با تکیه بر درون مایه فلسفی اثر ،رویکرد بیرونی اش بر قالبی فرم گرا
و نمادگرا تمایل دارد .در تولید این نمایش امیرکاوه اهنین جان
کارگردان و بازیگر تئاتر ،تلویزیون و ســینما و نادیا حسام طراح
و مدیر اکادمی تئاتر «ســولو» در مقام مشاور کارگردان ،پروژه را
ی است
همراهی می کنند .با رونمایی از پوست ِر کار که طرح و اجرای
از امیر باالیی ،پیش فروش اینترنتی این نمایش از روز شنبه دهم
مهر اغاز و خرید برای عالقه مندان و دوستداران تئاتر از این تاریخ
امکانپذیر شده است .در این نمایش بازیگران به ترتیب ایفای نقش
علیرضا مویدی ،سامان کرمی ،امید غالمی ،حامد شمسه ،علی
صحراگرد ،شــهین انصاری ،گالره اکبری ،رضا کریمی ،یاسمن
حسن زاده ،مهناز نوروزی ،امیرحســین ذوالقدر ،روژین قنواتی
هستند .عوامل اجرایی نمایش عبارتند از دراماتورژ ارش پارساخو،
طراح صحنه ،لباس و گریم :نادیا حسام ،طراح پوستر و بروشور :امیر
باالیی ،دستیارکارگردان :زهرا رشنین ،مدیر روابط عمومی :محمد
وفایی ،مشاور رسانه ای :تهمینه لک ،عکاس :شهریار اکبریه« .عصر
طویلگی» از یکشنبه ١٨مهر هر روز غیر از شنبه ها ساعت ۶( ١٨
عصر) در تماشاخانه انتظامی خانه هنرمندان روی صحنه می رود.
اکران «ونوم»۲؛ دومین
پیش نمایش بزرگ کرونایی
قسمت دوم از فیلم ابرقهرمانی «ونوم» ،پس از «بیوه سیاه»،
دومین پیش نمایش بزرگ دوران پســاکرونا را رقم زد .فیلم
ونوم :بگذار قتل عــام شــود (Venom: Let There be
)Carnageبا تزریق ادرنالین مورد نیاز به گیشــه کرونازده
امریکا ،در پیش نمایش های روز پنجشنبه ( ۸مهر) ۱۱میلیون
و ۶۰۰هــزار دالر فروش کرد و پس از فیلم بیوه ســیاه که
دو ماه پیش به ســینماها امد و در مرحله پیش نمایش ۱۳
میلیون و ۲۰۰هزار دالر فروخت ،دومین پیش نمایش بزرگ
دوران پساکرونا را به نام خود ثبت کرد .ونوم در پیش نمایش
از فیلم های موفق و پرفروشــی چون شانگ چی و افسانه ده
حلقه ( ۸میلیون و ۸۰۰هزار دالر) و ســریع و خشــن ۷( ۹
میلیون و ۱۰۰هــزار دالر) هم جلو زد .ونوم ۲به کارگردانی
اندی سرکیس ،اقتباســی از یک داستان مصور ماجراجویانه
اســت .از بازیگران این فیلم می توان به تــام هاردی ،وودی
هارلسون ،میشل ویلیامز ،رید اسکات و نائومی هریس اشاره
کرد .هاردی در این فیلم به نقش شخصیت منفی کالسیک
فیلم های مرد عنکبوتی برگشــته و این بار برای رویارویی با
یــک قاتل زنجیره ای صاحب قدرت های ویژه به نام کارن ِج (با
بازی وودی هارلســون) اماده می شود .پیش بینی می شد این
فیلم ابرقهرمانی در اکران افتتاحیه دستکم ۵۰میلیون دالر
فروش کند اما با توجه به استقبال شگفت انگیز از پیش نمایش
ان ،فروش این فیلم در اکران افتتاحیه می تواند به ۷۰میلیون
دالر هم برســد .فیلم ونوم :بگذار قتل عام شود تا رسیدن به
پرده سینما مسیر پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته است.
این فیلم اول قرار بود اکتبر سال ( ۲۰۲۰مهر -ابان )۹۹اکران
شود اما به دلیل شیوع کرونا یک بار تا ژوئن ( ۲۰۲۱خرداد-
تیــر )۱۴۰۰به تاخیر افتاد و یک بار تا اواخر ماه ســپتامبر
(شــهریور -مهر .)۱۴۰۰در جدیدترین تغییرات نیز قرار شد
این فیلم ۱۵اکتبر ( ۲۳مهر) روی پرده سینماها برود .اما ونوم
۲سرانجام زودتر از انچه اعالم شده بود و در تاریخ اول اکتبر
( ۹مهر) در سینماهای امریکا اکران شد. صفحه 5
6
خالقیت و نواوری در حوزه گردشگری تا نقش هنر در توسعه گردشگری
یکشنبــــــــه 11مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1522
www.honarmandonline.ir
گردشگری
TOURISM
گزارش
نقد
مدیر گردشگری وزارت میراث فرهنگی:
گردشگری محور غرب در اولویت
قرار می گیرد
مدیر توســعه گردشــگری داخلی وزارت میراث فرهنگی،
صنایع دســتی و گردشــگری گفت :محور غــرب یکی از
محورهای مورد توجه و دغدغه ما برای گردشــگری است
که ان را در همایش ها و مراسمات جهانی گردشگری هم
مطرح می کنیم.
محمد قاسمی عصر پنجشــنبه در ایین گرامیداشت روز
جهانی گردشــگری اظهار داشــت :معرفی و بها دادن به
مناطق کمتر شناخته شده یا کمتربرخوردار از سیاست های
وزارت بوده که توجه به محور غرب کشــور هم در همین
راستا است.
وی افزود :امیدواریم بعد از گذشــتن از دوران شیوع کرونا
شاهد ســیل عظیمی از حضور گردشگر باشیم که موجب
بهبود شرایط شغلی این حوزه شود که در این مدت اسیب
دیدند.
قاسمی اضافه کرد :روز گردشــگری در دنیا بزرگ داشته
می شــود و یک کشور را به عنوان پایلوت انتخاب می کنند
که ما هم به این نتیجه رســیدیم استان هایی را به عنوان
پایلوت در این روز به گرامیداشت اختصاص دهیم.
وی با اشــاره به برگزاری این روز با همکاری اســتان های
کردســتان و کرمانشــاه در گرامیداشــت روز گردشگری
در اورامــان تخــت یاداور شــد :فرهنگ گردشــگری و
گردشگرپذیری در پوســت و خون مردم این خطه ریشه
کرده است.
قاســمی تاکیــد کرد :گردشــگری تنــوع پیــدا کرده و
محصوالت مختلف قابل ارائه به گردشگران است بنابراین
باید مسیرهای جدید گردشگری را معرفی کنیم.
وی با اشاره به اینکه یکی از اجزایی که موجب ثبت جهانی
این منطقه شده زبان انها بوده است گفت :فرهنگ غنی ،
اداب و رسوم ،خوراک ،پوشاک و ایین های مذهبی و بومی
از عواملی است که گردشگر را به خود جذب می کند.
مدیر توســعه گردشــگری داخلی وزارت میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری ادامه داد :ما به دنبال توریسم
انبوه نیســتیم و گردشــگری قابل پذیرش است که بتواند
منابع را برای نسل های اینده حفظ کند.
وی بــا بیان اینکه جشــنواره ها یکــی از ابزارهای معرفی
جاذبه های گردشــگری اســت افزود :در ســتاد مرکزی
وزارتخانه از هرگونــه حمایتی برای معرفی جاذبه ها دریغ
نخواهیم کرد.
اییــن گرامیداشــت روز جهانــی گردشــگری عصر روز
پنجشنبه با حضور جمعی از مسووالن و عالقمندان حوزه
میراث فرهنگی و گردشگری در شهر هورامان برگزار شد.
ل و چهارمین اجالس
«منظرفرهنگــی هورامان» در چهــ
کمیتــه میراث جهانی یونســکو (سه شــنبه پنجم مرداد
۱۴۰۰برابر با ۲۷جوالی )۲۰۲۱در شهر فوجوی چین ،با
تصویب اعضای کمیته ،به عنوان بیست و ششمین میراث
ملموس کشورمان در فهرســت میراث جهانی یونسکو به
ثبت رسید.
منطقــه هورامان با دارا بودن معماری پلکانی ،اب و هوای
مطبوع ،اداب و رسوم سنتی ،پوشش خاص ،صنایع دستی
و غذاهــای محلی خــود منحصربفرد اســت .این منطقه
استان های کردستان ،کرمانشاه و بخشی از اقلیم کردستان
عــراق را در برمی گیرد که در کردســتان ،بخش هایی از
شهرستان ســنندج ،کامیاران و ســرواباد و در کرمانشاه،
شهرستان جوانرود ،پاوه ،روانسر و ثالث باباجانی را شامل
می شود.
بر اساس بررسی های صورت گرفته هورامان بیش از ۷۰۰
روســتا را در این ۲اســتان غربی ایران شامل می شود و
شواهد باســتان شناسی بدست امده نشــان می دهد که
قدمت هورامان به دوران پارینه ســنگی میانی و به حدود
۴۰هزار سال قبل از میالد مسیح برمی گردد.
اســتان کردســتان دارای یک هزار و ۵۲۴اثــر تاریخی
شناســایی شــده و ۹۱۵اثر تاریخی ثبت شده شامل اثار
تاریخی ،غارهای طبیعی ،درختان کهنسال ،میراث منقول،
قنات و مکان هــای طبیعی بوده که ۹۱۵اثر ثبت شــده
اســتان در فهرست اثار ملی شــامل ۷۷۸اثر غیر منقول
(شــامل اثار تاریخی ،تپه ،محوطه و بنا) ۲۵ ،مورد میراث
طبیعی ۹۳ ،مورد میراث معنوی و ۲۹مورد میراث منقول
است.
ترسیم یک قرن اینده از نگاه هنرمند ایرانی
یکی از دست اندرکاران محتوایی پاویون گردشگری ایران در نمایشگاه اکسپو دبی از برگزاری جشنواره سه قلوی
نواورانه در حوزه گردشــگری و برگزاری رویدادی هنری برای خلق اثاری که با مردمان ۹۹سال اینده سخن
بگویند ،خبر داد .چندین ماه است که درباره ۹مهرماه و اغاز اکسپو دبی صحبت می شود .اکسپویی که قرار است
اغازی برای دوران پساکرونا برای حوزه گردشگری باشد .اکسپو مکانی است که هر کشور در پاویون خود از اخرین
دستاوردهای عرصه های گوناگون رونمایی می کند شاید از این جهت است که در تمام عکس ها و پوسترهایی که
تاکنون از اکسپو دبی رونمایی شده ،چیزی شبیه به شهرهای اینده دیده می شود .می توان گفت ،بازدیدکنندگان
از پاویون کشورهای مختلف می توانند اطالعاتی درخصوص فعالیت های تجاری ،هنری ،پزشکی ،فرهنگی و ...ان
کشور بدست اورند و از قضا پاویون گردشگری جمهوری اسالمی ایران نیز به عنوان درگاه ورودی ،نخستین بخش
از ۹بلوک غرفه کشور در نمایشگاه اکسپو دبی ۲۰۲۱به شمار می اید .به گفته مسئوالن برگزاری این اکسپو،
قرار است ۱۹۸کشور در این رویداد بین المللی که حدود ۶ماه ادامه خواهد داشت ،شرکت کنند و تخمین زده
شده که ۲۵میلیون بازدیدکننده داشته باشند .طبق برنامه ریزی صورت گرفته بهره مندی از فناوری اطالعات در
قالب اپلیکیشن ها ،واقعیت افزوده و مبتنی بر استارت اپ های این حوزه منتهی به ارائه محتوای جدید به روش های
نوین خواهد شد تا ظرفیت های گردشگری در بلوک گردشگری ایران به عنوان بخش نخست از غرفه جمهوری
اسالمی ایران عرضه شود .حسین شیخ االسالمی (یکی از دست اندرکاران محتوایی پاویون گردشگری ایران در
این نمایشگاه) با اشاره به برگزاری جشنواره های سه قلوی نواوری گردشگری در افتتاحیه عمومی اکسپو دبی ،این
امر را تالشی برای احیای گردشگری در دوران پساکرونا عنوان کرد و گفت :شوکی که کرونا به گردشگری وارد
کرد مختص به ایران نیست و تمام دنیا را تحت تاثیر قرارداده است .در این میان شاید بتوان از اکسپو دبی به
عنوان راهی برای برون رفت از این دوران یاد کرد .تالش ماهم بران است تا با بهره گیری از نواوری که یکی از
شعارهای این دور از اکسپوست ،حوزه گردشگری را برای دوران پساکرونا اماده کنیم .او ادامه داد :از این رو فراخوان
شرکت در جشنواره های سه گانه «ایده ها و استارتاپ های برتر»« ،نواوری در اژانس های مسافرتی» و «نواوری در
هتلداری» را اعالم کردیم که تا پایان مهرماه ۱۴۰۰تمدید شــده است .این جریان درصدد معرفی نواوری ها و
خالقیت های هتل ها ،اژانس ها و ...برای جذب گردشگران است .این نواوری از معرفی اپ های جدید برای مدیریت
سفر گردشگران گرفته تا هماهنگی تورهای مختلف توسط خود مسافر در مقصد و ...را شامل می شود .با بهره گیری
از تجربیات سازمان توسعه صنعتی ملل متحد ( )UNIDOدردد داوری این جشنواره برخواهیم امد تا بهترین
طرح های خالق را معرفی کنیم .درضمن شرکت کنندگان می توانند در طول یک ساعت زمانی که به ان ها داده
می شود به صورت مستقیم خدمات خود را به بازدیدکنندگان ارائه دهند .برگزاری نشست های BtoBنیز در
برنامه جای دارد .شیخ االسالمی همچنین به اجرای طرح هنر دیجیتال برای مردمان ۹۹سال اینده در پاویون
ایران اشاره کرد و گفت :فن اوری VRاین روزها مورد توجه قرار گرفته است .در این راستا قصد داریم تا با انتخاب
۵هنرمند ایرانی هر کدام یک ماه مقیم اکسپو باشند و در طول این ماه اثر هنری برای مردمان ۹۹سال اینده
خلق کنند .درحال حاضر هیات انتخاب این هنرمندان درصدد معرفی و انتخاب است .مهم ترین مالک انتخاب نیز
ان است که این هنرمندان در عرصه جهانی حرفی برای گفتن داشته باشند و شناخته شده باشند .درحال حاضر
از میان لیست ۱۰۰نفر اولیه ۳۰نفر انتخاب و در نهایت به اسامی ۱۵هنرمند رسیدیم که در ادامه بنابر نظر داوران
از این میان ۵هنرمند انتخاب خواهند شد .این هنرمندان از اول ابان ماه در اکسپو حضور خواهند داشت و پروژه
خود را اغاز می کنند .هنرمندانی که سابقه حضور در حراجی های جهانی دارند و اثار ان ها با قیمت های مناسب به
فروش رسیده باشند در این طرح معرفی خواهند شد .به گفته او ،اثر هنری خلق شده ،در حوزه هنرهای تجسمی
خواهد بود و فاین وی ار ارت ( )Fine VR Artخواهد بود .تالش ان است تا یک قرن اینده را از نگاه هنرمند
ایرانی ترسیم شود .این اثار باید دربردارنده پیام گردشگری ایران نیز باشد .همچنین دیدگاهی بر اساس تکنولوژی
و با استفاده از عناصر فرهنگی در این اثار وجود خواهد داشت.
واکسن و ویزای گردشگری اغازی برای پساکرونا
اجرای طرح واکسیناسیون عمومی و صدور ویزای توریستی ،نویدی برای
فعاالن گردشگری است که حاال باید خالقیت خود را برای دوران پساکرونا
به کار گیرند و در بازارهای جهانی برای جذب گردشگران رقابت کنند.
۱۹ماه از فراگیری کرونا در ایران گذشت .از همان روزهای اول موضوع
ورود گردشــگران خارجی به ایران تحت الشــعاع قرار گرفت .پروازها
محدود و یا ممنوع شد .این موضوع تنها برای مرزهای ایران اتفاق نیفتاد.
تمام کشورهای دنیا مرزهایشان را به روی گردشگران خارجی بستند.
گردشگری داخلی نیز با پایین و باال رفتن تب کرونا ،محدود و محدودتر
شد تا جایی که برخی از مناطق و شهرها در ایران و جهان قرنطینه شدند.
اگرچه ایران تا سال ها با رشد الک پشتی ورود گردشگر مواجه بود اما این
بار گردشگران پشت مرزها ماندند و تورهایی که خریده بودند معطل ماند
تا شاید اوضاع بهتر شود .اما این اتفاق نیفتاد و خیلی از تورگردانان دچار
ضررهای مالی شــدند و یا با تصمیم شرکت های کارگزار به این نتیجه
رسیدند که وعده سفر در اینده را به مسافرانشان بدهند.
اما اقامت طوالنی مدت منحوس ترین گردشگر در کشورها ،که همان
کروناست ،موجب شد تا دولت ها و مردم و فعاالن گردشگری به خصوص
در کشورهایی که اقتصادشان به گردشگری وابسته است ،به این نتیجه
برسند که تداوم خواب این صنعت ،موجب مرگ اقتصادشان خواهد شد.
بنابراین پس از مدت ها به این نتیجه رسیدند که باید با انجام برخی تدابیر،
راهی برای زندگی با ویروس پیدا کنند .بارها فعاالن گردشگری با متولیان
در وزارت میراث فرهنگی جلسه گذاشته و اعالم کردند که می خواهند با
ستاد مقابله با کرونا صحبت کرده و انها را درباره نحوه ورود گردشگران
خارجی به صورت محدود و کنترل شده توجیه کنند اما هیچ وقت در
دولت قبل چنین فرصتی به فعاالن گردشگری داده نشدپس از جلب
توجه و امید به واکسن های تولید شده و پس از ان افزایش تعداد افرادی
که واکسن زده اند ،دنیا به این نتیجه رسید که حاال می توان مرزها را باز
کرده و صنعت گردشگری را احیا کرد .برخی از کشورها زودتر توانستند
تدابیری بیندیشند چون جمعیت کمتری داشتند و افراد واکسینه شده
بیشــتری را ایمن کردند .اما در این میــان ایران تا همین االن هم جز
ویزای تحصیلی و پزشکی و تجاری ،هیچ ویزای توریستی به گردشگران
خارجی نمی دهد .بارها و بارها فعاالن گردشگری با متولیان در وزارت
میراث فرهنگی جلســه گذاشته و اعالم کردند که می خواهند با ستاد
مقابله با کرونا صحبت کرده و انها را درباره نحوه ورود گردشگران خارجی
به صورت محدود و کنترل شــده توجیه کنند اما هیچ وقت در دولت
قبل چنین فرصتی به فعاالن گردشگری داده نشد .نه تنها انها بلکه وزیر
میراث فرهنگی و معاون گردشگری سابق هم نمی توانستند مسئوالن
ســتاد کرونا را در این باره توجیه کنند در واقع در هیچیک از جلسات،
نماینده ای از وزارت میراث فرهنگی حضور نداشــت .طبق اخرین امار
ارائه شــده از سوی وزارت بهداشت ،تا کنون ۳۶میلیون و ۹۰۸هزار و
۱۹۱نفر دوز اول واکسن کرونا و ۱۵میلیون و ۸۲۴هزار و ۵۲۰نفر نیز
دوز دوم را تزریق کرده اند و مجموع واکســن های تزریق شده در کشور
به ۵۲میلیون و ۷۳۲هزار و ۷۱۱دوز رســید .حاال با ســرعت گرفتن
واکسیناسیون و صحبت های وزیر میراث فرهنگی با وزیر جدید بهداشت
و رئیــس جمهور ،اوضاع کمی تغییر کرده و امیدها برای جان دادن به
صنعت گردشگری بیشتر شده است .اواخر شهریور ماه بود که عزت اهلل
ضرغامی در مراسم تودیع و معارفه معاونانش گفت« :با رئیس جمهور
درباره منع صدور روادید توریستی صحبت کرده است و این ممنوعیت
برداشته می شود .البته نگرانی هایی درباره ویروس وجود دارد که توضیح
داده ام .چون در بسیاری از کشورها صدور روادید را شروع کرده اند و ما هم
باید شروع کنیم ».همین موضوع جرقه ای روشن برای فعاالن گردشگری
بود که به اینده صنعت امیدوار شوند .اما چه امیدواری؟ برخی از مدیران
واحدهای بوم گردی اعالم کردند که خانه هایشــان را یا واگذار کرده و
یا دیگر توان بلند شــدن ندارند و برخی از انها ،اقدام به فروش کرده اند
چون نمی توانستند بدون گردشگر ،از پس هزینه هایش برایند .برخی
که در شهرهای کوچک خانه ای را به بوم گردی تبدیل کرده اند؛ کمتر
امید دارند .طبق گزارش سازمان جهانی جهانگردی ،صنعت گردشگری
حداقل تا ۵سال دیگر می تواند به دوره قبل از کرونا برگردد
اژانس های مسافرتی نیز به همین مشکالت دچار شده اند .انها هم خیلی
از نیروهای خود را تعدیل کرده اند .اما ایا این صحبت ها باعث خواهد شد
تا انها امیدوار به اینده شوند؟ طبق گزارش سازمان جهانی جهانگردی،
صنعت گردشگری حداقل تا ۵سال دیگر می تواند به دوره قبل از کرونا
برگردد .این نکته درباره ایران که صنعت گردشگری ضعیف تری نسبت
به کشورهای دیگر دارد ،چقدر طول خواهد کشید همین موضوع است
که برخی را ناامید از امیدها و تدبیرها می کند .از سویی هنوز برنامه ویژه
ای برای جبران خسارت های متحمل شده فعاالن صنعت گردشگری در
ایران نشده است .اگرچه وزیر میراث فرهنگی به تازگی در صفحه مجازی
خود نوشته که با صدور ویزای توریستی موافقت شده است و استانداران
پیشنهادی هم برنامه های خودشان را برای گردشگری پساکرونا اعالم
کرده اندامابرنامه ایازسویاینوزارتخانهبرایجبرانخسارت هاوفعالیت
در پساکرونا دیده نشده است .با این وجود درباره نحوه ورود گردشگران
خارجی به ایران ،در همین چند روز اخیر ،علی اصغر شالبافیان معاون
گردشگری وزارت میراث فرهنگی از ابالغ مصوبه ازسرگیری صدور ویزای
گردشگری ایران به دستگاه های مرتبط خبر داده است .در این مصوبه که
به تصویب ستاد ملی مدیریت کرونا رسیده و صدور روادید گردشگری را
برای همه مترددین طبق دستورالعمل ها از مرزهای بین المللی بالمانع
دانسته ،امده که ورود و خروج مستقیم و غیرمستقیم (گروهی انفرادی)
اتباع ایرانی و خارجی از/به مرزهای زمینی همانند مرزهای هوایی با ارائه
کارت واکسن ،ازمایش PCRمنفی و رعایت پروتکل ها و دستورالعمل
مورد تایید وزارت بهداشت ،درمان و اموزش پزشکی از اول ابان ماه سال
جاری بالمانع است .این مصوبه شامل تردد مستقیم و غیرمستقیم از /
به کشورهای پرریسک اعالمی سازمان بهداشت جهانی توسط وزارت
بهداشت ،درمان و اموزش پزشــکی نخواهد شد .اگر در روند بیماری
کشورهای همسایه تغییری حاصل شود که نیازمند اعمال محدودیت یا
ممنوعیت تردد مسافری باشد ،وزارت بهداشت ،درمان و اموزش پزشکی
به عنوان مرجع تخصصی مراتــب را اعالم می کند و اقدامات بعدی از
سوی کمیته امنیتی ،اجتماعی و انتظامی صورت می گیرد .همچنین به
منظور مدیریت روند بیماری در داخل ،تردد مسافری (انفرادی گروهی)
با اولویت مرزهای زمینی که دارای امکانات و زیرساخت های الزم است از
تاریخ یادشده (اول ابان ماه) اغاز خواهد شد :شلمچه در استان خوزستان
(عراق) ،مهران در اســتان ایالم (عراق) ،پل دشت در استان اذربایجان
غربی (نخجوان) ،پرویزخان در استان کرمانشاه (عراق /اقلیم کردستان)،
تمرچین در استان اذربایجان غربی (عراق) ،بازرگان در استان اذربایجان
غربی (ترکیه) ،سرو در استان اذربایجان غربی (ترکیه) ،باشماق در استان
کردســتان (عراق /اقلیم کردستان) ،جلفا در استان اذربایجان شرقی
(نخجوان) ،نوردوز در استان اذربایجان شرقی (ارمنستان) ،بیله سوار در
استان اردبیل (جمهوری اذربایجان) ،استارا در استان گیالن (جمهوری
اذربایجان) ،دوغارون در استان خراسان رضوی (افغانستان) ،میلک در
استان سیستان و بلوچستان (افغانستان) و میرجاوه در استان سیستان و
بلوچستان(پاکستان).ضمناینکهترددوسایلنقلیهعمومیوشخصیبا
رعایت پروتکل های بهداشتی از این مرزها بدون مانع خواهد بود .در واقع
پس از این مصوبه ،فعاالن صنعت گردشگری مطلع شدند که قرار است
از اول ابان ماه درها به روی گردشگران خارجی باز شود .همین موضوع،
سوژه ای برای بحث های شبانه فعاالن گردشگری در فضاهای مجازی
مانند کالب هاوس شده است .اینکه باید از این به بعد چه کار کنیم و
ورود گردشگر خارجی به ایران با چه تغییراتی مواجه خواهد شد؟ در این
باره کاظم عطایی یکی از فعاالن صنعت به خبرنگار مهر گفت :نمی توان
پنهان کرد که امیدهایی هر چند کوچک در فعاالن به وجود امده است اما
باید دید وزارت میراث فرهنگی چطور می خواهد ،تورهای گردشگری را
هدایت کند تا هم مردم از ورود گردشگران خارجی عصبانی نشوند و هم
اینکه تب کرونا در ایران باال نرود .هر چند که فعاالن گردشگری می دانند،
توریست هایی را باید بپذیرند که مشکلی نداشته باشند و انها را به مناطق
امن بهداشتی و فضاهای اقامتی استاندارد ببرند .عطایی پیشنهاد کرد تا
قبل از اول ابان دستورالعمل پذیرش مسافر خارجی به فعاالن تورهای
ورودی داده شود تا هم اژانس ها بدانند چه اقدامی باید انجام شود و هم
هتل ها و مراکز اقامتی .در واقع راه روشنی برای ورود گردشگران خارجی
ایجاد شود .عطایی همچنین به این موضوع اشاره کرد که باید فرهنگ
ســازی در حوزه گردشگران ورودی به ایران انجام شود .او معتقد است
که هنوز اگر ایرانی ها گردشگر چینی ببینند ممکن است مانند روزهای
اول برخورد خوبی با انها نداشته باشند چنانچه این گردشگران وقتی به
کشورهای دیگر نیز رفته اند ،رفتار معقولی از سوی میزبانان نداشته اند و
در مواردی موجب ناراحتی گردشگران چینی شده است .جمشید حمزه
زاده رئیس جامعه هتلداران کشور هم گفته است :مطمئناً صدور مجدد
این روادیدها موجب رونق صنعت در کشــور خواهد شد اما با توجه به
این کهگردشگرانخارجی،مقاصدوهتل هایمشخصیدارند،تنهابرخی
دفاتر خدمات مسافرتی و بخشی از فعاالن این صنعت از امدن ان ها بهره
خواهند برد .برای این که سایر فعاالن صنعت گردشگری هم از رکود خارج
شــوند ،باید دولت طرح های گردشگری داخلی را اجرایی کند و با ارائه
تسهیالت به کارمندان ،بازنشستگان و دیگر گروه ها ،کمک حال فعاالن
این صنعت باشدحمزه زاده تصریح کرد :برای این که سایر فعاالن صنعت
گردشــگری هم از رکود خارج شوند ،باید دولت طرح های گردشگری
داخلی را اجرایی کند و با ارائه تســهیالت به کارمندان ،بازنشستگان و
دیگر گروه ها ،کمک حال فعاالن این صنعت باشــد .حمزه زاده معتقد
است که مصوبه ازسرگیری صدور روادید با کارت واکسن می تواند خون
تازه ای در رگ های این صنعت باشــد اما به طرح های دیگری هم نیاز
دارد .در واقع اگر قرار باشد از ابان ماه شاهد حضور گردشگران خارجی
در ایران باشیم الزم است برخی تمهیدات اندیشیده شود تا شکل مهمان
نوازی از مسافران خارجی مدبرانه تر و بهتر باشد .به عنوان مثال به همراه
داشتن کارت واکسن همانند پاسپورتی که هر گردشگر باید هنگام سفر با
خودش به همراه ببرد می تواند اطمینانی در میزبان ایجاد کند .میزبانان در
صنعت گردشگری نیز می بایست خود را برای گردشگرانی که حاال کمی
وسواس تمیزی در سفر پیدا کرده اند ،اماده کنند .هتل ها و مراکز اقامتی
باید بیشتر از قبل پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند .مهمان پذیرها و
هاستل هایی که فعالیت های خود را به روز نکرده و به تمیزی اهمیتی
نمی دهند از این دور خارج می شوند .حاال نه فقط مسافران خارجی بلکه
مسافران ایرانی هم به سالمت مرکز اقامتی و گردشگری که خواهند رفت
اهمیت بیشتری می دهند .حاال وقت ان رسیده که تاسیسات گردشگری
و جاذبه ها و مراکز توریســتی خود را به دنیا به عنوان نقاط امن و سالم
معرفی کنند .چه بهتر بود اگر برای فعاالن گردشگری جایزه ای همانند
جایزه صادراتی یا جایزه ای برای جذب گردشگران خارجی در نظر گرفته
می شــد تا انها را به فعالیت در این زمینه ترغیب کند .چون وقت ان
رســیده که کمی حال این صنعت از ضررهایی که دیده بهتر شود .اگر
قرار باشد هجوم گردشگر در نقطه ای یا حتی شهری زیاد باشد ،گردشگر
خارجی ترجیح خواهد داد به این نقطه نرود .اص ً
ال تورهای مسافرتی سعی
می کنند مسافرشــان را از این نقاط دور کنند .بنابراین بازدید از اماکن
گردشگری و سایت های تاریخی می بایست هدفمندتر و ضابطه مند باشد
و فواصل زمانی و انسانی در انها رعایت شود .اینها مواردی است که باید
در یک اتاق فکر مورد بررســی قرار گیرند .بنابراین همانطور که رئیس
جامعه هتلداران ایران هم گفته تنها ورود گردشگر خارجی و صدور روادید
گردشگری راهکار نیست بلکه باید در کنارش برنامه ریزی های دیگری
نیز انجام داد. صفحه 6
سخنگوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران مطرح کرد؛
چرااعضایانجمنصنفیموسیقینمی توانند
در سایت صندوق اعتباری هنر ثبت نام کنند؟
پرونده بیش از ۱۲۰۰نفر از اعضای انجمن بالتکلیف است!
علی مغازه ای می گوید :تاسف اور این است که هشت ماه است نامه هایی که با امضای مشاور وزیر ارشاد و
معاونت هنری به صندوق ارجاع شده اند ،مورد پذیرش صندوق اعتباری هنر قرار نمی گیرند و مایه تاسف
مضاعف این است که در پاسخ پیگیری های مکرر ما از صندوق به ما گفته شد که کال صندوق فعال پذیرش
ندارد .از انجا که هنر برای اغلب هنرمندان در دنیای امروز شغل محسوب می شود و بخش زیادی از عمر
ان ها را دربرمی گیرد لذا بیمه و حمایت های قانونی از این قشر پرجمعیت نیز از اهم واجبات است .اغلب
رشته های هنری در کشور دارای صنف هستند و ان اصناف به عنوان نمایندگان هنرمندان با دستگاه ها و
نهادهای مرتبط ارتباط دارند .صندوق اعتباری هنر که طی جلسه ای در تاریخ ۱۳۸۲/۰۵/۱۲فعالیت خود
را به صورت رسمی اغاز کرده ،نهادی است که وزارت ارشاد ان را برای رسیدگی به وضعیت معیشتی و
صنفی هنرمندان رشته های مختلف تشکیل داده است .این صندوق طی دو سال گذشته که بحران کرونا
وضعیت بغرنجی را برای فعاالن عرصه های مختلف رقم زده ،تالش کرده با حمایت های مالی و معنوی
بخشی از کاستی های موجود را مرتفع کند .صندوق موسسه ای غیردولتی و غیرانتفاعی دارای شخصیت
مستقل است که زیر نظر هیات امناء اداره می شود.
صندوق اعتباری هنر از روز چهارشنبه ۳۱شهریورماه ۱۴۰۰نام نویسی بیمه درمان تکمیلی ،عمر و حوادث
اصحاب فرهنگ ،هنر و رسانه را در دستور کار قرار داده و در اینباره توضیحاتی را در رسانه ها منتشر کرده
است .اما مشکلی که در این میان وجود دارد بسته بودن سایت ثبت نام هنرمندان عرصه موسیقی برای
انجام امور بیمه ای و استفاده از حق و حقوق قانونی ان هاست .علی مغازه ای (سخنگوی انجمن صنفی
هنرمندان موسیقی ایران) با اعالم این خبر درباره اتفاق رخ داده توضیحاتی داد و بر اهمیت انجمن صنفی
هنرمندان موسیقی در میان صنوف و انجمن های موجود تاکید کرد و گفت :صندوق اعتباری هنر اصناف
مختلفی همچون ســینماگران ،موسیقیدانان ،نویسندگان و خبرنگاران و هنرمندان تجسمی و غیره را
دربرمی گیرد و می تواند از هر صنف با نظر داشتن شرایط مشخص ،عضوگیری کند؛ تا به این ترتیب ان
اعضا به سازمان تامین اجتماعی جهت بیمه و خدمات درمانی معرفی شوند .مغازه ای افزود :تدابیر جدیدی
هم در دوران کرونا برای حمایت از هنرمندان و بهبود بخشــی از کاستی ها و محدودیت ها و مشکالت
اقتصادی ناشی از ممنوعیت های قانونی پاندمی کرونا توسط دولت اتخاذ شد که از کانال صندوق اعتباری
هنر به هنرمندان ارائه می شود .به این اعتبار هنرمندانی که تحت عضویت صندوق اعتباری هنر بوده یا
شرایط احراز عضویت را دارا بودند ،می توانند از حمایت های حداقلی دولت که برای این شرایط خاص در
نظر گرفته شده ،استفاده کنند.
سخنگوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران در ادامه گفت :همه اهالی هنر از جمله سینماگران،
تئاتری ها ،فعاالن عرصه تجسمی ،نویسندگان عرصه های مختلف ،همچنین اهالی موسیقی می توانند با
عضویت در صندوق اعتباری هنر از امکانات موجود بهره ببرند .اما موضوعی که وجود دارد مشکلی است
که در رابطه با ثبت نام بیمه اعضای انجمن صنفی هنرمندان موسیقی رخ داده است به گونه ای که بیش از
هشت ماه است که کلیه هنرمندان معرفی شده به صندوق اعتباری هنر امکان ثبت نام در سایت صندوق
اعتباری را ندارند و پاسخ سایت این صندوق به هنرمندان معرفی شده یک جمله است «پرونده شما در
دست بررسی است»! علی مغازه ای در ادامه تاکید کرد در واقع اعضای انجمن صنفی هنرمندان موسیقی
نمی توانند برای ثبت نام بیمه تکمیلی و هرگونه حمایت دولتی که برای تمامی هنرمندان کشور تخصیص
یافته است و متولی ان صندوق اعتباری هنر شناخته ومعرفی شده است ،استفاده کرده یا مشمول حمایت
دولتی و حاکمیتی شوند.
انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران برخالف بسیاری اصناف پروانه صنفی است
او درباره روند عضویت اهالی موسیقی در صندوق اعتباری هنر و شیوه معرفی هنرمندان عرصه موسیقی به
صندوق اعتباری هنر گفت :در رابطه با نحوه معرفی هنرمندان موسیقی به صندوق اعتباری هنر تا امروز دو
مرجع یا منبع قانونی معرفی وجود داشت .یکی از ان ها خانه موسیقی است که رییس ان یکی از اعضای
هیئت امنای صندوق اعتباری هنر است و منبع دیگر انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران است که در
میان این دو تشکل تنها انجمن صنفی هنرمندان موسیقی است که نه تنها در داخل ایران بلکه در تمام دنیا
اعتبار قانونی و رسمی دارد .مغازه ای افزود :انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران در میان دیگر اصناف
موجود تنها تشکلی است که به لحاظ قانونی و حقوقی ،واجد شرایط شمولیت قوانین کار بین الملی است.
دیگر تشکل ها مانند خانه موسیقی و دیگر نهادهای مرتبط به موسیقی کشور ،در معتبرترین وجه قانونی
صرفاً موسسات فرهنگی هنری بیش نیستند و هیچگونه وجاهت صنفی و قانونی ندارند .وی افزود :اینطور
بگویم که انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران ،تنها صنف قانونی نظام جمهوری اسالمی ایران است که
از پروانه صنفی معتبروزارت کار برخوردار است.
معرفی اعضای انجمن به معاونت هنری ارشاد برای عضویت در صندوق اعتباری ،مسیری
زمان بر است
علی مغازه ای درباره نحوه معرفی هنرمندان توسط انجمن صنفی به دستگاه های دولتی و در نهایت معرفی
به صندوق اعتباری هنر ،گفت :طبق یک رویه ما هنرمندان عضو انجمن را به صورت مکاتبه ای معاونت
هنری ارشاد معرفی می کردیم و اقای قبادی به عنوان مشاور معاون وزیر ارشاد ،نامه انجمن را پاراف و تایید
می کرد و در نهایت مراحل عضویت این هنرمندان در صندوق اعتباری هنر به انجام می رسید که این رویه
مسیری طوالنی بود ،اما ما در انجمن خود را تابع روشمندی ابالغی از سوی معاونت هنری می دانستیم.
او در ادامه توضیحاتش گفت :من و اقای اطیابی (رییس انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران) برای
کاستن از روند نسبتا طوالنی امور اداری ،جلسه ای با اقای سیدزاده (رییس صندوق اعتباری هنر) داشتیم و
طی ان نشست اقای سیدزاده قول داد امور مربوط به ثبت نام به طور یک سره و بدون واسطه صورت پذیرد
تا از ان پس ما بتوانیم اعضای انجمن را مستقیما به صندوق معرفی کنیم .توافقات الزم صورت گرفت و
اقای سیدزاده خواسته ما را پذیرفتند و قبول کردند که این اتفاق رخ دهد .در نهایت قرار بر این شد که
من بعد ما هنرمندان عضو انجمن صنفی موسیقی را مستقیما به صندوق معرفی کنیم .البته اشتباه ما این
بود که ان جلسه و خواسته ها وتوافقات مان با اقای سیدزاده را مکتوب نکردیم و به قول رییس صندوق
اعتماد کردیم .سخنگوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی در ادامه گفت :با اینکه توافقات و تعامالت انجام
شد اما در کمال ناباوری نه تنها هیچ اتفاق مثبتی رخ نداد که ما مجبور شدیم همان شیوه قبلی را برای
معرفی اعضا طی کنیم و برای تامین حقوق حقه و قانونی هنرمندان رشته موسیقی بر اساس روال قبل به
معرفی اعضا بپردازیم.
هشت ماه است نامه های ما با امضای مشاور وزیر و معاونت هنری را پذیرش نمی کنند!
وی در ادامه گفت :حال تاسف اور این است که هشت ماه است نامه هایی که با امضای مشاور وزیر ارشاد و
معاونت هنری به صندوق ارجاع شده اند ،مورد پذیرش صندوق اعتباری هنر قرار نمی گیرند و مایه تاسف
مضاعف این است که در پاسخ پیگیری های مکرر ما از صندوق به ما گفته شد که کال صندوق فعال پذیرش
ندارد و ما به قول مدیریت صندوق اعتماد کرده و فکر می کردیم واقعا همینطور است ،که نبود! مغازه ای
ضمن اظهار تاسف از این اتفاق ،ادامه داد :روز پنجشنبه یکم مهرماه به طور خیلی اتفاقی متوجه شدیم
اصال انطور نبوده که به ما گفته بودند! و ما طبق اسناد و شواهد مطلع شدیم که نه تنها معرفی شدگان تمام
اصناف پذیرش می شوند ،بلکه عضویت معرفی شدگان به حدی تسریع شده بود که به محض ورود اطالعات
متقاضیان سایر شاخه های هنری ،در کمتر از یک روز کلیه امور قانونی و حمایتی برای هنرمندان عضو
انجمن ها وخانه های هنری ازجمله دارندگان کارت عضویت «خانه موسیقی» به سرعت به جریان می افتاده
است ،در حالی که در همین اثنا ،اعضای انجمن صنفی هنرمندان موسیقی زمانی که تالش داشتند مدارک
مربوط به پرونده شان را روی سایت صندوق بارگذاری کنند ،با مشکالت و بهانه های عدیده ای نظیر مدارک
ناقص است برخورد می کردند! و در نهایت هم با وجود تالش روزها وهفته ها وپی گیری های فرساینده با
پیام «پرونده شما در دست بررسی است» مواجه می شدند!
پرونده بیش از ۱۲۰۰نفر از اعضای انجمن بالتکلیف است
مغازه ای تاکید کرد :اینطور به نظر می رســد که معرفی نامه های انجمن صنفی بر اساس ابراز سالیق و
البی گری های برخی افراد مخالف انجمن بی اعتبار و متوقف شده است ،چراکه اگر در راستای معرفی ها از
سوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی خالفی وجود داشته پس هر اتفاقی هم تا به حال افتاده باید تخلف
محسوب شود! اگر هم تخلفی وجود نداشته پس چطور یک انجمن صنفی واقعی و قانونی با یک اعتبار
بین المللی که مایه انبساط خاطر است ،باید با چنین مشکالتی مواجه شود .وی بیان کرد :برای نمونه بنده
شخصا از اردیبهشت سال ۱۳۹۹توسط انجمن هنرمندان موسیقی به صندوق اعتباری هنر معرفی شدم،
اما چند ماه است مراحل ثبت مدارت مورد نیاز صندوق اعتباری هنر را نتوانسته ام در سایت این موسسه
بارگذاری کرده و تاییدیه عضویت را دریافت کنم ،در حالی که فقط کافی بود در مورد پرونده خود تنها یک
تماس با مدیر پیشن صندوق بگیرم تا کار خودم را بدون کمترین تشریفات به انجام رسانم اما بدون اغراق
می دانیم که از هشت ماه پیش تاکنون هیچ ثبت نامی از اعضای انجمن صنفی صورت نگرفته است و امروز
دستکم پرونده حدود ۴۵۰نفر از اعضای انجمن از هشت ماه پیش و حدود هشتصد هنرمند موسیقی از
حدود دو سال پیش تا به امروز همچنان و بالتکلیف مانده است! مغازه ای گفت :ظاهرا افرادی که جزیی از
جامعه موسیقی هستند در کار انجمن صنفی هنرمندان موسیقی سنگ اندازی می کنند ،در حالی که روال
کار انجمن قانونی است و بیش از پنج هزار نفر عضو دارد .اعضای انجمن در تمام ایران پراکنده اند .به نظرم
سلیقه هایی مبنی بر حذف افراد و حذف انجمن وجود دارد و این دست های پنهان نمی خواهند متولیان
و مسئوالن این انجمن صنفی بتوانند خدمت اندک خود به اهالی موسیقی سراسر کشور را ادامه دهند.
«خانه موسیقی» و «انجمن موسیقی ایران» صنف نیستند
او اذعان داشت :اگر بخواهم درباره اعتبار و اهمیت تشکل های مشابه در عرصه موسیقی توضیح دهم ،باید
بگویم خانه موسیقی موسسه ای فرهنگی هنری است و انجمن موسیقی ایران هم زیر مجموعه وزارت ارشاد
است و یکی از شرکت های اقماری این وزارت خانه و مجری امور اجرایی وزارت ارشاد محسوب می شود .در
واقع کارکرد انجمن موسیقی ایران چیز دیگری است و این تشکل باید تا جای ممکن از تولید اثار هنری
حمایت کند و برگزاری جشنواره ها نیز برعهده این موسسه است .واضح تر اینکه انجمن موسیقی ایران
بازوی اجرایی معاونت هنری وزارت ارشاد است.
انجمن صنفی ایران تنها نهاد وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی است
مغازه ای گفت :انجمن صنفی موسیقی ایران تنها انجمن صنفی است که عالوه بر تایید وزارت ارشاد ،وابسته
به وزارت کار و رفاه است .البته ارتباط نسبتا خوبی بین انجمن صنفی با دولت های قبلی وجود داشت؛ اما
در دوره اقای سیدزاده و دوستانشان نمی دانم چه تدابیری اتخاذ شده که اوضاع برای اعضای انجمن تا این
حد بغرنج شد! وی در پاسخ به اینکه مسئوالن صندوق اعتباری هنر به طور واضح درباره مشکل مذکور
چه توضیحاتی داده اند ،گفت :چندبار درخواست دیدار و گفتگو داشتیم اما خواسته های ما بی پاسخ مانده
بود .چند وقت پیش هم اولین انتصاب وزیر ارشاد ،رییس جدید صندوق بود و ظواهر امر اینطور می گوید
که صندوق اعتباری هنر با مشکالت زیادی مواجه بوده که وزیر با این شتاب دست به چنین جایگزینی
فوری زده است.
انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران یک سال پیش از «خانه موسیقی» تشکیل شده
سخنگوی انجمن صنفی موسیقی ایران در ادامه درباره اهمیت این نهاد صنفی گفت :در تمام دولت های
پیشین که بر اساس قوانین جمهوری اسالمی پی ریزی شده بودند ،همواره روی تشکیل اصناف و انجمن ها
تاکید شده است .اما در دولت قبلی اصرار داشتند تا انجمن موسیقی ایران که بازوی اجرایی خودش بوده را
حذف کند تا به این ترتیب از تشکیل انجمن های صنفی حمایت کند تا ان ها شکل بگیرند ،در حالیکه در
مقاوله نامه ای که وزارت ارشاد با وزارت کار و امور اجتماعی داشتند ،این شرط نیز وجود داشت که شرط
تاسیس یا تشکیل انجمن صنفی این است که پیش تر هیچ انجمن صنفی در ان رشته تشکیل نشده باشد.
این در حالی است که انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران از سال ۱۳۷۷با مجوز قانونی تاسیس و یک
سال پس از ان ،خانه موسیقی راه اندازی شده است .مورد دیگر اینکه انجمن صنفی هنرمندان موسیقی
تنها نهاد مورد تایید سازمان های جهانی است و این اعتباری برای کشورمان محسوب می شود و باید مورد
توجه و حمایت قرار گیرد درحالیکه مثال خانه موسیقی به لحاظ قانونی صرفاً یک موسسه فرهنگی و هنری
بیش نیست .این پژوهشگر موسیقی ادامه داد :اگر از نظر « ،»ILOقانون کار و قوانین بین المللی کار
به موضوع بنگریم ،دولت می تواند به وجود انجمن صنفی موسیقی ایران مباهات کند .اینکه انجمن مورد
تایید سازمان های جهانی است اتفاقی بسیار پر اهمیت و درخور توجه است .با همه اینها در دولت پیشین
و مدیریت قبلی صندوق اعتباری هنر و ذهنیت حاکم بر دوایر تصمیم گیر ،انگار انجمن صنفی هنرمندان
موسیقی به عنوان بچه سر راهی هم محسوب نمی شد.
اینکه انجمن صنفی موسیقی با اداره کار وارد تعامل شده اتفاق بزرگی است
مغازه ای درادامه گفت :اینکه انجمن صنفی موسیقی تحت لوای کلیه قوانین وزارت کار و رفاه و تعاون بوده
و هست اتفاق بزرگی است .همه می دانیم که اصنافی مانند کانون های مختلف خانه سینما سال هاست
درگیر این موضوع بوده تا بتواند مورد حمایت وزارت کار و امور اجتماعی قرار بگیرند تا قوانین کار شاملشان
شود؛ در حالی که تمامی موسسات هنری توسط وزارت ارشاد بدون چشم داشت حمایت می شوند ،اما
بیمه بازنشستگی ندارند و این وزارت کار است که چنین حمایت هایی را در دستور کار قرار داده است .او
افزود :زمانی که هنرمندی از کار بازنشسته می شود باید تحت پوشش تامین اجتماعی و حمایت وزارت
کار قرار گیرد در حالی که انجمن صنفی موسیقی ایران قانونی ترین بستر برای پرداختن به چنین اموری
است ،اما مسئوالن حداقل امکانات و حمایت ها را هم برای ما قائل نیستند و این جای تاسف بسیار دارد.
مسئوالن صندوق اعتباری هنر هیچگاه از ما سراغی نگرفته اند
مغازه ای در پاسخ به اینکه مسئوالن مربوطه در صندوق اعتباری هنر تا چه حد از فعالیت های انجمن
صنفی و اعضای ان سراغ می گیرند ،گفت :هیچگاه این اتفاق نیفتاده و این ما بوده ایم که هر بار به صندوق
مراجعه کرده ایم .در مراجعاتمان هم ظاهرا اقای سیدزاده و همکارانشان از ما استقبال کرده اند اما تا این
لحظه همراهی و حمایتی وجود نداشــته است .وی گفت :برای دیدار با رییس جدید صندوق اعتباری
هنر اقای سید مجیدپوراحمدی درخواست دیدار داده ایم و منتظر پاسخ ایشان هستیم تا ضمن صحبت
درباره مشکالت و کاستی ها بالتکلیفی عضویت بین ۵۰۰تا هشتصد هنرمند موسیقی را ساماندهی کنیم.
سخنگوی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی ایران در پایان گفت :امیدوارم حضور اقای پوراحمدی به
عنوان رییس جدید صندوق اعتباری هنر شرایط بهتری را برای همکاری ها و تعامالت رقم بزنند و سایه
برخوردهای حذفی و تمامیت خواهانه را از سر هنرمندان و سرنوشت و اینده خانواده انان بردارند .به امید
اینکه نگرش خودی و غیرخودی از محیط های حقوقی و اجتماعی عمومی برداشته شود و تبعیضی وجود
نداشته باشد.
7
شنبــــــــه 10مهرماه 1400سال سیزدهم شمــاره 1521
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
اخبار
نقد
زمان برگزاری سی وهفتمین
جشنواره موسیقی فجر اعالم شد
همزمان با اعالم زمان برگزاری سی وهفتمین جشنواره موسیقی فجر،
فراخوان بخش غیررقابتی نیز از ســوی دبیرخانه این رویداد منتشــر
شد .فراخوان بخش غیر رقابتی سی وهفتمین جشنواره موسیقی فجر
براساس ایین نامه جشنواره با هدف شناسایی ،ظرفیت سازی و حمایت
از فعالیت های خالقانه هنرمندان و گروه های موســیقی سراسر کشور
با اولویت معیارهای هنری در هر شــاخه از موســیقی تهیه و تنظیم
شده است .طبق اعالم روابط عمومی انجمن موسیقی ایران ،گروه ها و
هنرمندان فعال در عرصه اجرای صحنه ای از اول ابان تا اول دی ســال
جاری فرصت دارند براساس شرایط جشنواره در سایت به نشانیwww.
fajrmusicfestival.comثبت نام کرده یا به صورت حضوری اثار
خود را به دبیرخانه جشنواره به ادرس تهران ،خیابان انقالب ،خیابان
خارک،کوچههانریکربن،پالک ۱۸طبقهسومارائهکنند.هیاتانتخاب
اثار و گروه های جشنواره با انتشار این فراخوان از کلیه گروه ها و هنرمندان
فعال موسیقی در عرصه اجرای صحنه ای دعوت می کند در صورت تمایل
با مطالعه دقیق فراخوان و ارسال اثار و مدارک خود در برگزاری و هرچه
پربارتر شدن این رویداد هنری مشارکت کنند .سی وهفتمین جشنواره
موســیقی فجر از ۲۴تا ۲۹بهمن ۱۴۰۰به دبیری حسن ریاحی در
بخش های رقابتی (جایزه باربد) و غیررقابتی برگزار می شود و جایزه ترانه،
جایزه موسیقی و رسانه و نشست های پژوهشی برنامه های دیگر این دوره
از جشنواره خواهد بود.
داور پانزدهمین جشنواره موسیقی جوان:
هنرمندان جشنواره موسیقی جوان
جایی برای دیده شدن ندارند
مهدی اذرسینا ،نوازنده پیشکســوت کمانچه و داور جشنواره پانزدهم
در خصوص تاثیر جشــنواره موســیقی جوان در ایجاد انگیزه و کشف
استعدادهای جوان ،گفت :جشنواره موسیقی جوان به واسطه استمرار
در برگزاری ،پیشرفت خوبی داشت اما فقط برگزاری چنین رویدادی نمی
تواند در رشد ،اشاعه و ترویج موسیقی متعالی ایران برای جوانان کافی
باشد .وی ادامه داد :جشنواره از نظر کیفیت بسیار منصفانه و بی طرفانه
فراخوان می دهد .قطعات اجرایی برای جوان ها در ۲مرحله توســط
استادان موجه تعیین می شود .برای داوری نیز استادان مطرح موسیقی
حضور دارند و برای هر ساز چندین نفر نظر می دهند؛ در نتیجه همه امور
با دقت و درستی کامل صورت می گیرد اما کافی نیست .اگر جشنواره به
دنبال ترویج موسیقی درست و جدی بین مردم و جوانان است ،حمایت
رسانه های عمومی و جمعی ضروری به نظر می رسد .این نوازنده کمانچه
با اشاره به نقش صدا و سیما در معرفی هنرمندان نسل جوان ،تاکید کرد:
رسانه ملی هیچ گاه توجه خاصی به این جشنواره نداشت ،این در حالی
است که در دوره های مختلف جوانانی داشتیم که چندین دوره پشت
سرهم برگزیده شدند .بسیاری از انها ردیف های موسیقی ایرانی را حفظ
هستند و با انگیزه و تالش به جشنواره می ایند اما جایی برای دیده شدن
ندارند .اذرسینا این سوال را مطرح کرد که چه اشکالی دارد تصویری از
انها با ساز به دست مثل فوتبالیست ها یا هنرپیشه های بدون شهرت
در تلویزیون نشان داده شود؛ این موضوع به انها انگیزه می دهد .نوازنده
پیشکسوت کمانچه ،جشنواره موسیقی جوان را تا امروز موفقیت امیز
دانست و خاطرنشان کرد :رپرتوار اجرایی را داوران تعیین کردند ،بنابراین
شرکت کنندگان در این جشنواره باید موارد مشخص شده را اجرا می
کردند .وی افزود :داوران کمانچه با دقت ،اثار شرکت کنندگان را بررسی
کردند اما اجراها نشان می داد از نظر معلم کمبود داریم .بسیاری از جوانان
بر اساس البوم های موسیقی من یا سایر هنرمندان کمانچه یا با تمرکز بر
کتاب من که تنها ردیف کمانچه است ،اجرا کردند؛ البته اشکالی هم ندارد
ولی معلم و راهنما برای نظارت بر تمرین انها وجود ندارد .داور پانزدهمین
جشنواره موسیقی جوان ،ادامه داد :در این دوره هنرجویی که اماده ،تند
و چاالک کمانچه بزند و برداشت و تلقی اش از کمانچه ،موسیقی ،حس و
حالی که نواختن موسیقی ایرانی و تکنوازی در موسیقی ایران در کارش
داشته باشد ،به صورت مطلوب نبود اما جای قدردانی دارد .این مدرس
موسیقی با اشاره به اینکه برای هنرجویان کمانچه باید چاره ای اندیشیده
شود ،بیان کرد :در شرایط کنونی ،شاید کالس و معلم برای همه سخت
باشد.کمانچهنوازانبسیارمردمیهستندوبرایارتقایکارنوازندگی شان
بایدچاره ایاندیشید. صفحه 7
«مرضیهتاجی زادگان»کاریکاتوریست:
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 1522یکشنبه11مهرماه • 1400سال چهاردهم • 8صفـــحه
کج سلیقگیرسانه هارغبتکارتونیست هارابرایهمکاریکاستهاست
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :گل اذین
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفهای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شرعی
به وقت تهران
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فردا
11:53
17:45
18:03
04:37
06:01
گنج سخن
امام علی علیهالسالم :
بنده اگر قناعت کند« ،ازاد» است،
ازاد ،اگر طمع داشته باشد «برده» است!
غررالحکم :ج، ۱ص۱۱۳
پندبزرگان
برای اداره کردن خویش ،از سرت استفاده کن
و برای اداره کردن دیگران ،از قلبت.
داالیی الما
حافظانه
درد عشقی کشیده ام که مپرس
زهر هجری کشیده ام که مپرس
گشته ام در جهان و اخر کار
دلبری برگزیده ام که مپرس
خبر
حراج نقاشی های
«محمد علی ِک ِلی» اسطوره
مسلمان بوکس جهان
مجموعه ای از نقاشــی های دیده نشده از «محمد
علی ِکل ِی» هفته جاری در نیویورک حراج می شود.
ی و نقاشــی های
یک کلکســیون کمیاب از طراح
محمد علی کلی ،اسطوره مسلمان بوکس جهان،
پنجم اکتبر (سه شنبه ۱۳ ،مهر) در حراجی بونهامز
نیویورک به فروش گذاشته می شود .این مجموعه
مشــتمل بر ۲۴نقاشی است که برخی از انها امضا
شده اند .این نقاشی ها عالقه محمد علی کلی به دین
و عدالت اجتماعی را بازتاب داده و برخی از انها وی را
در رینگ بوکس به تصویر می کشند .به گفته حراجی
بونهامز مردم از عالقه ِکل ِی به نقاشی خبر ندارند اما
او دوست داشت بعد از مبارزه یا تمرین برای تمدد
اعصاب نقاشی کند .هلن هال ،رئیس بخش فرهنگ
عامه حراجی بونهامز در این باره گفت :خیلی از افراد
نســبت به این حراجی هیجان زده هستند چون
کسی نمی دانست او (کلی) هنرمند بوده و هیچکس
از وجود این گنجینه هنری خبر نداشــت .بنابراین
شاهد موجی از عالقه و هیجان هستیم .محمد علی
کلی قهرمان ســابق بوکس سنگین وزن جهان در
ســال ۱۹۶۴میالدی و در اوج حرفه خود مسلمان
شــد و در سال ۲۰۱۶در ســن ۷۴سالگی پس از
سالهامبارزهبابیماریپارکینسوندرگذشت.بهگفته
هال برخی از نقاشی های کلی به شورش های نژادی
سال های ۱۹۶۵و ۱۹۶۷در لس انجلس و نوارک
اشاره دارد ،یکی از این نقاشی ها به اسالم اختصاص
یافته و گروهی دیگر از انها حال و هوای لطیف تری
دارند و به ورزش بوکس مربوط هستند .از دیگر اثاری
که از مجموعه به حراج گذاشته می شود می توان به
نقاشی امریکا :زندان بزرگ از سال ۱۹۶۷و جنگ در
امریکا اشاره کرد که ارزش تخمینی ان چیزی در
حدود ۲۵تا ۳۵هزار دالر براورد شده است.
مرضیه تاجی زادگان می گوید :عرف جهانی ایجاب می کند که
بستر کار کارتونیست ها و کاریکاتوریست ها رسانه ها باشند،
اما شــاید کج ســلیقگی ها ،محافظه کاری ها و عافیت طلبی
تعدادی از رســانه ها و دخالت های بی جا و غیرتخصصی در
امر ســفارش اثار از رغبت هنرمندان برای همکاری با ایشان
کاسته است .شــاید در ظاهر بتوان گفت انیمشین به عنوان
هنر رو به تکامل (به لحــاظ نرم افزاری) بیش از کاریکاتور و
کارتون مورد توجه هنرمندان و مخاطبان است؛ اما با نگاهی
دقیق تر می توان فهمید که کاریکاتوریست ها و کارتونیست ها
همچنان مشــغول به فعالیت هســتند؛ هرچند رسانه های
مکتوب اعم از روزنامه هــا ،هفته نامه ها و ماهنامه ها کمتر از
گذشــته به این دو هنر توجه دارند .یکی دیگر از دالیل کم
توجهی به کارتون و کاریکاتور ،کمبود منابع اموزشی و هنری
تخصصی اســت .در زمانی نه چندان دور نشریه های فکاهی
و طنــز و کاریکاتور زیبایی خاصی به پیشــخوان دکه های
مطبوعاتی می دادند؛ که حال اینگونه نیســت! درنتیجه چند
سالی است شرایط و نحوه فعالیت هنرمندان و متولیان امر در
حــوزه کارتون و کاریکاتور به نوعی تغییر کرده و تنها یک یا
دو سایت در زمینه انتشار اخبار فعالیت های هنرمندان و اثار
موجود به صورت تخصصی به ارائه خبر و مطلب می پردازند.
با این همه وجود جشنواره ها و رویدادهای تخصصی در عرصه
هنرهای تجسمی طی یکی دو دهه گذشته روند جدی تری به
خود گرفته و معموال هنرمندان اغلب رشته ها در ان ها حضور
می یابند .برگزاری نمایشگاه های گروهی و فردی نیز یکی از
اتفاقات مثبتی اســت که حال با وجود بیماری کرونا طی دو
سال اخیر سرنوشت مبهمی پیدا کرده و برای تمام هنرمندان
عرصه تجسمی مشکالتی را ایجاد کرده است .در ابتدای شیوع
بیماری کرونا انچه مورد توجه گالری داران و برخی هنرمندان
رشته های مختلف قرار گرفت ،برگزاری نمایشگاه های مجازی
بود اما این بستر غیرواقعی چندان نتوانست توجهات بسیاری
را به خود جلب کند .مرضیه تاجی زادگان یکی از هنرمندان
جوان عرصه انیمیشــن و کاریکاتور است که طی سال های
گذشته با حضور در جشنواره های مختلف عناین قابل توجهی
کسب کرده است .او تحصیل کرده رشته انمیشین از دانشگاه
سوره اســت .تاجی زادگان درباره فعالیت های خود و اهمیت
کاریکاتور و گونه های مشــابه به گفتگو نشست که در ادامه
می خوانید:
شما در رشته انیمیشن تحصیل کرده اید .بین این رشته و دو
رشته کاریکاتور و کارتون چه ارتباطی وجود دارد؟
به هرحال تشابهاتی میان این هنرها وجود دارد که ان ها را با یکدیگر
مرتبط می کند .اما اگر بخواهم از بازرترین ان ها نام ببرم باید بگویم،
وجه تشابه بارز بین انیمیشن و کارتون وجه روایی این دو سویه هنر
تصویر اســت و تفاوت هایی هم هست .به طور مثال با این کارتون در
یک قاب یا بــه عبارتی در یک فریم ثابت ،به نقد جامعه ی بشــری
می پردازد؛ در صورتی که انیمشــین اینگونه نیست .انیمیشن با تنوع
تصویری مختص خود در میلیون ها فریم بسته به نگرش فیلمساز به
این مهم دست می ساید.
با این حساب اگر بخواهیم ســه هنر انیمیشن ،کاریکاتور
و کارتون را دارای نقاط مشــترکی کلی و مهم بدانیم ،ان
عناصر مشترک چه مورد یا مواردی خواهند بود؟
وجه تشابه هر سه رســته هنر تصویر ،وجه اغراقی ان هاست؛ چراکه
هم در ظهور و بروز فرمــی ان ها و هم محتوای بر امده از ان ها این
ویژگی وجود دارد .با این اوصاف بســته به قابلیت محتوایی سوژه و
ایده ها و نــوع نگرش هنرمند ،تعدادی در یک قاب و فریم توان بروز
دارند و تعدادی نیز در بستر یک فیلم انیمیشن.
یکی از مشکالت موجود در زمینه اغلب هنرها و زیرشاخه های
ان ها عدم وجود رشته های تخصصی در دانشگاه های دولتی
و غیردولتی است .ایا کاریکاتور و کارتون نیز در این دسته
هنرها قرار می گیرند؟
همینطور اســت که می گویید .باید بگویم متاســفانه در ایران رشته
دانشگاهی کارتون و کاریکاتور وجود ندارد.
به عنوان یــک هنرمند چه مقوالتی به لحاظ هنری برایتان
دارای اهمیت بیشتری است؟ ایا پیش از حضور در دانشگاه
در زمینه کاریکاتور فعالیت می کردید؟
در زندگی هنری من دو دغدغه همیشــه حضور داشــته است .اول
روایــت و دوم زاویه متفــاوت نگاه به موضــوع و از انجایی که اجرا
و پیاده ســازی ایده به واســطه کارتون ســریعتر انجام می شد ،برای
یکسری از ایده ها از بستر کارتون بهره می بردم.
قبــل از اینکه به صورت اکادمیک به فراگیری انیمیشــن
بپردازید تا چه حد با ان اشنا بودید و عمده فعالیت های تان
در چه زمینه هایی بود؟
اینطور نبوده که با ورود به دانشــگاه فعالیت در زمینه انیمشــین را
اغاز کنم .من در واقع ،پیش از ورود به دانشــگاه و تحصیل در رشته
انیمیشــن در این حیطه فعالیته ای جدی داشــته ام؛ چنانکه در دهه
هشتاد ســه اثر انیمیشن ســاختم .اما با ورود به دانشگاه ،نگاهم به
رشته انیمیشن حرفه ای تر شد.
این حرفه ای شدن برایتان چه دستاوردی داشت؟
حاصــل تحصیل در دانشــگاه و تالش هایم تولید و ارائه انیمیشــن
«وارونگی» بود که بازخوردهای خوبی از ان گرفتم .با اثر «وارونگی»
در چند جشنواره معتبر خارجی فیلم و انیمیشن حضور یافتم و حائز
رتبه و امتیاز شدم.
اصوال کاریکاتور و کارتون به لحاظ تخصصی یکی نیستند،
اما اغلب مردم و حتــی هنرمندان عرصه های دیگر این دو
مقوله را با هم اشــتباه می گیرند .تفاوت های موجود در چه
مواردی است؟
کارتــون ،به روایت تصویری یکه ای گفته می شــود که دارای نگاهی
نقادانه و لحنی کمیک است ،اما کاریکاتور طرحی است اغراق امیز از
شاکله ظاهری یک شخص (کاراکتر) بر مبنای نگرش فکری و روحی
او .به نظرم این اشتباه مصطلح در رسانه هاست که به جای کارتون از
اصطالح کاریکاتور استفاده می شود.
یکی از ویژگی هایی که کاریکاتور را از دیگر هنرها متفاوت
می کند جایــگاه اجتماعی و انتقادی و تعدد ســوژه ها در
این عرصه اســت .با توجه به این موضوع وفور ســوژه ها و
موضوعات اجتماعی تا چه حد دست فعاالن را برای فعالیت
بازمی گذارد و متولیان چقدر به این مقوله توجه دارند؟
بــا وجود تمام ســختی ها و ظرافت های اجرایــی و بیانی در کارتون
و کاریکاتــور ،تک قاب بودن ان ها مهمترین مزیتی ســت که هنرمند
می تواند پس از اندیشــه و یافتن ایده در زمان به نسبت کوتاهی ان
را اجرا کند و به دلیل نوع ارائه ،امکان نشــر در بستر تمام رسانه های
تصویری را داراســت .پس در نتیجه هم متولیان و هم هنرمندان این
عرصه بیشتر عالقمند هستند نگاه خود را در قالب کارتون بیان کنند.
رشــته های کاریکاتور و کارتون به لحاظ بازار تجاری یا به
زبان عامیانه همــان مارکتینگ چه وضعیتی دارند و عموما
فعاالن این عرصه ها چگونه به لحاظ مالی تامین می شوند؟
هنرمنــدان عرصه های مذکور در حال حاضر بر مبنای درخواســت
سفارش دهنده که شــامل رسانه ها و ســازمان های خصوصی است،
می توانند درامد اندکی داشته باشند؛ این در حالی است که رسانه های
دولتی تقریبا ســتون کارتون و کاریکاتور خود را حذف کرده اند و در
کل جریان این دو رسته هنر تصویر در دست معدود افرادی است که
به دلخواه و مصلحت خویش ،گزینش مســیر می کنند .کوتاه سخن
اینکه وضع اقتصادی مستمر و مناسبی را نمی توان برای هنرمند این
عرصه متصور شد.
اینکه می گویید رســانه ها ســتون و صفحــات مربوط به
کاریکاتور را از صفحاتشــان حفظ کرده اند درست است اما
گویا هنرمندان نیز عالقه چندانی به همکاری با رسانه ها اعم
از روزنامه ها و مجالت مکتوب و خبرگزاری ها و ســایت های
خبری ندارند؟
همانطــور که گفتم و همانطور که عرف جهانــی ایجاب می کند که
بستر کار کارتونیست ها و کاریکاتوریست ها رسانه ها باشند ،اما شاید
کج ســلیقگی ها ،محافظه کاری ها و عافیت طلبی تعدادی از رسانه ها
و دخالت هــای بی جــا و غیرتخصصی در امر ســفارش اثار از رغبت
هنرمندان برای همکاری با ایشان کاسته است.
ایا در دو عرصه کاریکاتور و کارتون سبک و سیاق خاصی را
دنبال می کنید و از میان هنرمندان گذشته و امروز کدام ها
بیشترین تاثیر را روی کارتان داشته اند؟
شاید بتوان گفت به تعداد هنرمندان قابل در این عرصه ،سبک وجود
دارد؛ به هرحال من هم به نوبه خود ســعی کرده ام ســبک و سیاقی
داشته باشم و با این مهم شناخته شوم .به طور کلی اثار کارتون اقای
محمد رفیع ضیایی بر من اثر گذار بوده اند.
شــما اثری دارید که در ان ســه مرد چوگان باز در قالب
مینیاتور مهره ای را جای توپ مورد اســتفاده قرار داده اند.
با توجه به نگرشــتان در رابطه با مقوله تلفیق ،در اینباره
توضیح دهید که نقاشی و سبک های ایرانی چون مینیاتور و
گونه های دیگر ،تا چه حد به هنرمند اجازه تلفیق می دهد؟
در حال حاضر در عرصه هنر تقریبا مرزها کم رنگ شــده اند و تلفیق
ســبک های یک رشــته هنری و حتی تلفیق میان رشته ای امریست
طبیعی؛ اما به شــرط مناسب سازی فاکتورهای بیانی و حذر از خلط
فرمی و محتوایی ،تا به این ترتیب در مقام عرضه به برداشــت گنگی
منجر نشــود .با این اوصاف بســته به مفهوم مدنظــر هنرمند امکان
تلفیق و ســود بردن از سبک های نقاشی در هنر کارتون وجود دارد،
کمــا اینکه به جز اثری کــه می گویید من در اثــری دیگر با عنوان
«اقتصاد مقاومتی» بــه دلیل انکه موضوعی ایرانی بود ،همچنین (با
توجه به اقتصاد شکوفای عصر صفوی) از سبک نگارگری در این دوره
تاریخی سود بردم.
اثار شما طی ســال های اخیر در جشنواره ها و رویدادهای
هنری مورد توجه قرار گرفته اند؛ رمز موفقیت شــما در این
زمینه چیست؟
به نظر من واالترین رمز موفقیت فرد در هر رشته و در زمینه افرینش
و خلق اثار هنری ،مطالعه و کســب اگاهی مستمر در عرصه ای است
که فعالیت می کند .من هم از این امر مســتثنی نیستم و با اراده باال
بســته به ســوژه ای که در ذهن دارم ،متن هــای مکتوب و تصویری
بسیاری مطالعه می کنم و این روند همچنان برایم جدی است و ادامه
خواهد داشت.
از فعالیت های اخیرتان بگویید.
همچنان مشــغول مطالعه هستم و پرداختن به اثار مکتوب در رابطه
با کارتون ،کاریکاتور و انیمیشــن برایم اهمیت دارد و از اینها مهمتر
مطالعه در زمینه اگاهی از زندگی اســت که همواره برایم مهم است
و به ان توجه دارم.
اولین حراج اثری از ونگوگ در خاور دور
حراجی ســاتبیز از بین حراج خانه های معروف جهان ،برای اولین
مزایده اثری از «ونســان ونگوگ» در منطقه خاور دور پیشــقدم
می شــود .برای اولین بار در تاریخ حراج های هنری ،اثری از ونسان
ونگوگ نقاش معروف هلندی توسط یکی از حراج خانه های معروف
غربــی در خاور دور به مزایده گذاشــته می شــود .حراجی که از
برداشــته شدن تمرکز بازار از روی اروپا و امریکای شمالی حکایت
دارد؛ عمده خریداران اثار ونگوگ حاال در چین ،هنگ کنگ و کره
جنوبی هســتند .نقاشی طبیعت بی جان :گلدان گالیل (Nature
)Morte: Vase aux Glaïeulsنهــم اکتبــر ( ۱۷مهــر) در
حراجی ســاتبیز هنگ کنگ با قیمــت تخمینی ۹تا ۱۲میلیون و
۸۰۰هزار دالر به فروش گذاشــته می شود .در این نقاشی گل های
گالیل قرمز داخل یک گلدان کوچک تصویر شــده اند .گلدان های
گالیل در شــمال فرانسه در ماه اوت و ســپتامبر گل می دهند و
بنابراین می توان اینطور برداشــت کرد که این نقاشی نمونه خوبی
از ســبک کاری ونگوگ در چند ماه پس از ان اســت که در سال
۱۸۸۶به پاریس رسید .همچنین از انجایی که امضای ونگوگ روی
این نقاشــی به چشــم می خورد ،احتماال ان را به یکی از دوستان
هنرمندش هدیه کرده بود .به گفته کارشناســان ،نقاشــی گلدان
گالیل روی یک نقاشــی طبیعت بی جان دیگر کشیده شده است
که ونگوگ سپتامبر سال ۱۸۸۵و وقتی در روستای نوینن واقع در
جنوب هلند زندگی می کرد ،کشید .ونگوگ که همیشه با مشکالت
مالی دســت و پنجه نرم می کرد احتماال پس از رسیدن به پاریس
دوباره از این بوم اســتفاده کرده اســت تا در هزینه ها صرفه جویی
کند .البته انطور که در کاتالوگ ســاتبیز درباره این نقاشــی امده
است ،ونگوگ دوباره از این بوم استفاده کرد چون احساس می کرد
هنرش در یک مسیر جدید و هیجان انگیز افتاده است .اولین مالک
شناخته شده تابلوی گلدان گالیل یک منتقد پاریسی طرفدار سبک
امپرسیونیسم به نام تئودور دوره ( )Théodore Duretبود .پس
از دوره ،الدن بروکس ( )Alden Brooksنویسنده امریکایی که
در پاریس زندگی می کرد و با گفتن این که شکســپیر نویســنده
اثار منســوب به او نیست به شــهرت رسید ،در سال ۱۹۲۸مالک
این نقاشــی شد .از انجایی که حراجی ساتبیز در ۴۰سال گذشته
بیــش از ۵بار تابلوی طبیعت بی جــان :گلدان گالیل را به فروش
گذاشته است فرصتی استثنایی برای مقایسه قیمت ها وجود دارد؛
این نقاشی در سال ۱۹۸۳به قیمت ۱۵۰هزار دالر به فروش رسید
و در سال ۱۹۹۹با ۱۲برابر افزایش قیمت به رقم ۱میلیون و ۷۶۲
هزار دالر فروخته شــد .این تابلو دو سال بعد با قیمت تخمینی ۱
میلیون و ۲۰۰تا ۱میلیون و ۶۰۰هزار دالر به مزایده گذاشته شد
اما فروش نرفت تا این که مالک امریکایی این تابلو در نوامبر سال
۲۰۱۶ان را به قیمت ۵میلیون و ۸۶۳هزار و ۵۰۰دالر فروخت.
نقاشــی گل گالیل اکتبر امسال با قیمت تخمینی ۹تا ۱۲میلیون
دالر در هنگ کنگ به فروش گذاشــته می شود ،که تقریبا دو برابر
پولی است که ۵سال پیش برای خرید ان پرداخت شد .بخشی از
دلیل این افزایش قیمت مربوط به ان اســت که افزایش تقاضا در
خاور دور قیمت اثار ونگوگ را افزایش داده اســت .ونسان ونگوگ
یک نقاش پسادریافت گر هلندی در سده نوزدهم بود که از کودکی
به نقاشــی عالقه داشت ولی تا اواخر دهه دوم زندگی اش دست به
قلم نشد .او بسیاری از کارهای شناخته شده اش را در دو سال اخر
عمــرش تکمیل کــرد و در یک دهه بیــش از دو هزار و ۱۰۰کار
هنری شامل ۸۶۰نقاشی رنگ روغن و بیش از هزار و ۳۰۰نقاشی
بــا ابرنگ ،طراحی و چاپ تولید کرد .این هنرمند پراوازه در اواخر
عمر به شدت از بیماری روانی اختالل دوقطبی و فشار روحی رنج
می برد .افسردگی و مشکالت روانی او روز به روز وخیم تر می شد تا
این که در نهایت در ۳۷سالگی به زندگی خود پایان داد. صفحه 8