فصلنامه دیده بان مرز شماره 13
فصلنامه دیده بان مرز شماره 13
فصلنامه سراسری اجتماعی ،اقتصادی
فصل تابستان 1401
سال چهارم
شماره 13
104صفحه
قیمت 100/000تومان
مهندس مهرداد ترابی ،رییس هیئت مدیره
شرکت سپهر افروز نیکا تاکید کرد:
اشتون
مرزهای زیبایی
را تغییر خواهد داد
مجتبی ملکی شهریور ،استادیار دانشکده مدیریت و
برنامه ریزی راهبردی دانشگاه جامع امام حسین(ع):
ایا هزینه های نظامی رشد اقتصادی
کشور را مختل کرده است؟
دکتر بهزاد مقبول ،مدیرعامل کارخانه قند یاسوج:
کارخانه قند یاسوج نماد صنعت
کهگیلویه و بویراحمد است صفحه 1
قران شریف در ایه 53سوره مبارکه فرقان درباره مرز دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس که هر کدام از مرز خود جلوتر نمی روند ،می فرماید:
ذب ُف ٌ
جاج َو َج َع َل بَینَهما بَر َزخا و حِ جراً َمهجوراً»
«و هو الذی َم َر َج
البحرین هذا َع ٌ
ِلح ُا ً
رات و هذا م ً
ِ
ترجمه ایه« :و اوست کسی که دو دریا را موج زنان به سوی هم روان کرد این یکی شیرین و ان یکی شور و تلخ است و میان ان دو حریمی استوار قرار داد».
حضرت ایت اهلل العظمی خمینی
(ره)
بنیانگذار کبیر جمهوری اسالمی ایران:
حفظاستقالل و ازادی
شما باید حافظ استقالل مملکت
خودتان باشید ،حافظ ازادی مملکت
خودتان باشید.
58 / 1 / 21
حجت االسالم والمسلمین
سید ابراهیم رییسی ،رئیس جمهور:
امروز پلیس ،سپاه و بسیج
مدافع امنیت کشور هستند که
شیرین ترین سرمایه خود یعنی
جان شان را کف دست گرفتند تا
امنیت را حفظ کنند؛ اینان جزو
خو ِد مردم هستند.
حضرت ایت اهلل العظمی
امام خامنه ای
رهبر انقالب اسالمی ایران:
افتخار نیروهای مس ّلح ما این است که
نیروهای مس ّلح در کشور عزیز ما حصار
مستحکمی هستند ،قلعه ی مستحکمی
هستند برای کشور و برای م ّلت.
بیانات در مراسم مشترک دانش اموختگی
دانشجویان دانشگاه های افسری
نیروهای مسلح 1400/07/11
دکتر احمد وحیدی
وزیر کشور:
فریضه جهاد تبیین ناظر به
تشریح ابعاد دشمنی جریان
نفاق و معاندان است و باید هر
چه بیشتر ماهیت و اهداف جریان
استکبار که همواره با مردم
ایران خصومت ورزیده اند،
روشنگری شود.
سردار احمدعلی گودرزی
فرمانده مرزبانی جمهوری اسالمی ایران:
اشراف اطالعاتی خوبی در
مرزهای مان داریم و این اشراف باعث
شده در طول مرزهای هشت هزار و
۷۷۵کیلومتری کشور ،امنیت و ثبات
برقرار باشد تا مردم با خیال راحت
به زندگی شان برسند.
سردار
سید مجید میراحمدی،
معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور:
دشمن با جنگ همه جانبه
اقتصادی ،امنیتی ،سایبری و
فرهنگی ،امنیت داخلی کشور را
هدف قرار داده است که البته در
این مسیر با هوشمندی مسئوالن
و مردم عزیز کشور همواره
ناکام مانده است. صفحه 2
فصلنامه سراسری اجتماعی ،اقتصادی
صاحب امتیاز و مدیرمسئول :مهندس محمدنقی دیده بان
سردبیر :فرهاد قنبری
ویراستار :شبنم ابانگاه
مدیر بازرگانی :فرهاد قنبری
خبرنگاران :زینب سیدحاتمی ،فاطمه سیدحاتمی
عکاسان خبری :یعقوب بایرامی فرجود ،محمدعلی دیده بان
امور گرافیکی :مریم نوری ،دل ارام رحمتی
صفحه ارا و مدیر هنری :فرهاد قنبری
گروه کارشناسان :دکتر مجتبی ملکی شهریور ،مهدی حسن عباسی
مهدی قرالی ،دکتر اباصلت رحمتی ،دکتر زهرا جدی ،دکتر قاسم جعفری سرهنگ
خانعلی ،مهندس غالمرضا خالوئی ،مهندس زینب محمدی ،محمد فکری هل اباد
مهندس مطهره کلبادی نژاد ،دکتر سجاد بهرامی علی ابادی ،مرتضی سبحانی نیا
همکاران این شماره :فرح پرتوی ،فرزانه اسالمی ،مسیح بایرامی
غالمحسین دیده بان ،علی انوار ،حانیه ملکی شهریور
لیتوگرافی و چاپ :خاتم نو
مدیران دفاتر سرپرستی و نمایندگیها
خبرنگار مقیم در کشور ترکیه (استانبول) :لیال نوروزی
مدیر سرپرستی استان اردبیل :مهندس محمدحسین دیده بان
نماینده استان اذربایجان غربی :احمد نصرالهی
نماینده استان گیالن :حسین مهدوی اسیابر
نماینده استان کرمانشاه :حسن کرمی
نماینده استان کردستان :مجید اوج
نماینده استان فارس :احسان سمیع زاده
مراکز توزیع مجله دیده بان مرز:
دفاتر استانداران استان های مرزی ،وزارتخانه ها ،سازمان ها و ادارات مرتبط ،سفارتخانه های
منتخب ،کیوسک های مطبوعاتی منتخب ،شرکت ها ،واحدهای صنعتی و مراکز تفریحی و
گردشگری و ...طرف قرارداد و لیست های پیشنهادی مشتریان و مشترکین و...
این رسانه تخصصی را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دنبال کنید؛
www.Marznews.ir
www.Marznews.com
نشانی بله:
https://ble.ir/marznews
نشانی ایتا:
https://eitaa.com/marznews
نشانی سروش:
http://splus.ir/marznews
کانال رسمی تلگرامی مرزنیوز:
https://t.me/Marznews
نشانی صفحه اینستاگرامی مرزنیوز:
/https://www.instagram.com/marznews.ir
نشانی فیس بوک:
/https://www.facebook.com/marznews
نشانی توییتر:
https://twitter.com/marznews
نشانی اپارات:
https://www.aparat.com/marznews
نشانی روبینو:
Rubika.ir/marznews_ir
نشانی روبیکا:
Rubika.ir/marznews
پرونده ویژه؛ معرفی شرکت سبالن خودرو مایوان 4 .......
گردشگران در مناطق مرزی مراقب تحمیل هزینه های ناخواسته رومینگ باشند 7 .......
مهندس مهرداد ترابی ،رییس هیئت مدیره شرکت سپهر افروز نیکا تاکید کرد:
اشتون؛ مرزهای زیبایی را تغییر خواهد داد 8 .......
استاندار کهکیلویه و بویراحمد:
کارخانه قند یاسوج به همت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در دهه فجر به بهره برداری می رسد 12 .......
دکتر بهزاد مقبول ،مدیرعامل کارخانه قند یاسوج:
کارخانه قند یاسوج نماد صنعت کهکیلویه و بویراحمد است 13 .......
ایا هزینه های نظامی رشد اقتصادی کشور را مختل کرده است 14 .......
به بهانه رویداد بزرگ «اردبیل 2023پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو؛
اردبیل ،مرزبان ایالت اذربایجان 18 .......
شیخ صفی الدین اردبیلی 34 .......
مناطق نمونه گردشگری استان اردبیل 48 .......
قله سبالن 48 .......
رودخانه بالیقلو 49 .......
دریاچه نئور 50 .......
دریاچه شورابیل 51 .......
دربند هیر 52 .......
ابشار سردابه 53 .......
حوزه های طبیعی و طبیعت گردی شهرستان بیله سوار 54 .......
قابلیت های طبیعت گردی پارس اباد 55 .......
حاشیه رود ارس 56 .......
روستای هدف گردشگری اولتان 57 .......
تاالب توپراق کندی 58 .......
گردنه الماس 59 .......
خلخال چائی (هیرو چای) 60 .......
ازناو 61 .......
چشمه میر عدیل 62 .......
منطقه حفاظت شده اق داغ 63 .......
روستای هدف گردشگری اندبیل 64 .......
روستای هدف گردشگری برندق 65 .......
روستای هدف گردشگری خوجین 66 .......
روستای هدف گردشگری کزج 67 .......
روستای هدف گردشگری ماجوالن 68 .......
امام زاده عبدا ...کلور 69 .......
پیست اسکی الوارس 70 .......
روستای هدف گردشگری کنزق 72 .......
روستای هدف گردشگری الوارس 73 .......
ابگرم ایستی سو 74 .......
داش حمام 75 .......
روستای هدف گردشگری قلعه برزند 76.......
شیروان دره سی 77 .......
زیستگاه هوشنگ میدانی 78 .......
خیاوچای 79 ........
روستای هدف گردشگری اونار 80.......
روستای هدف گردشگری موئیل 81 .......
گردنه حیران 82 .......
اب گرم های برجلو و قینرجه 83 .......
جنگل فندقلو 84 .......
بوالغالر 86 .......
سد یامچی 88 .......
روستای هدف گردشگری کورعباسلو 89 .......
معرفی منطقه مغان در استان اردبیل 90 .......
سفر به منطقه نمونه گردشگری ازناو خلخال 92 .......
یادداشت؛ مروری بر تاریخ شفاهی به مناسبت درگذشت دکتر یوسف معماری 94 .......
به مناسبت 21شهریور؛
کتاب «از شوکران تا سرخ پوست» به چاپ دوم رسید 95 .......
تصاحب مدال طالی مسابقات جهانی رزمی توسط دانش اموز خردسال اردبیلی 96
توسط غفاریان صورت گرفت؛
تشریح پروژه های گازرسانی به روستاهای جاده چالوس 97 .......
چرا جاده ماسوله به ماجوالن خلخال شاهراه توسعه گردشگری دو استان گیالن و اردبیل در بالتکیفی است؟ 98 .......
دکتر قاسم محمدی ،رییس هیئت مدیره شرکت کشت و صنعت مغان اذعان داشت:
کمتر از دو سال 700هزار تن تولید انواع محصوالت با برند مغانه روانه بازارها کردیم 99 .......
دیدار مدیر «مرزنیوز» و مجله «دیده بان مرز» با استاندار اردبیل 100 .......
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان اردبیل:
شبکه فشار ضعیف شهرستان سرعین به کابل خودنگهدار تبدیل شده است 101 .......
فراخوان شناسایی سرمایه گذار منطقه ویژه اقتصادی و فرودگاه بین المللی پیام 102 .......
نشانی دفتر مرکزی :تهران ،میدان انقالب ،ابتدای کارگر شمالی ،بعد از فرصت ،خیابان مستعلی ،پالک 12واحد 3
کدپستی1418814554 :
صندوق پستی13145-483 :
تلفن و فاکس+982166129426 :
شماره همراه مدیر بازرگانی09204166097 :
پست های الکترونیکیEmail: info@marznews.com : صفحه 3
پرونده ویژه؛
معرفی شرکت
سبالن خودرو مایوان
غالمحسین دیده بان
خبرنگار
سـبالن خـودرو مایـوان ،به عنـوان یکی از
زیرمجموعه هـای گـروه کارافرینان مایوان،
شرکتی پیشـرو در زمینه تولید خودروهای
نیمه سـنگین تجـاری با کاربری شـهری و
بین شـهری است.
بـه گـزارش مرزنیـوز؛ ایـن شـرکت
اتـکاء بـه دانـش و
خودروسـازی ،بـا
فناوری هـای روز ،به منظـور برطرف کردن
نیاز کشـور جهت نوسـازی نـاوگان حمل و
نقـل در بخـش عمومـی و خصوصـی ،در
سـال 1389تاسـیس شـد.
ایـن مجموعـه بـا حضـور وزیـر صنایـع و
معـادن در سـال 1389کلنـگ زده شـد
و در سـال 1391بـا حضـور معـاون اول
رییس جمهـور وقـت به بهره برداری رسـید.
سـبالن خـودرو بـا برخـورداری از مدیـران
بـا تجربـه در صنعـت خودروسـازی ،پـس
از عقـد قـرارداد همـکاری بـا شـرکت
DAEWOO BUSکـره جنوبـی،
تکنولـوژی خطـوط تولیـد و دانش وابسـته
ان را از کـره بـه ایـران وارد کرد و در کمتر
از هجـده مـاه پـس از تاریـخ تاسـیس ،بـا
ظرفیـت تولیـد سـاالنه 2000دسـتگاه
اتوبوس شـهری ،DAEWOOدر سـال صفحه 4
1391بـه بهره بـرداری رسـید.
سـبالن خـودرو مایـوان ،اولیـن شـرکت
تولیـد کننده خودروهای نیمه سـنگین در
ایـران محسـوب می شـود که با اسـتفاده از
فنـاوری جیگ و فیکسـچر ،خطـوط تولید
خـود را دقیقـاً منطبـق بـا «پروسـه های
تولیـد» تنظیـم نمـوده اسـت .ایـن امـر،
نقـش مهمـی در ارتقای کیفیـت و افزایش
ایمنـی خودروهای تولیدی سـبالن خودرو
نسـبت بـه دیگـر تولیـد کننـدگان داخلی
ایفـا می کنـد.
سـبالن خودرو مایوان ،در سـال 1392در
راسـتای اهـداف متعالـی خود بـرای حفظ
محیط زیسـت و کمـک بـه داشـتن هوایـی
پاک تـر ،در طـرح بازسـازی نـاوگان حمـل
و نقـل عمومـی شـهر تبریز شـرکت کرد و
بـا بازسـازی کامـل 100دسـتگاه اتوبوس
شـهری ،خودروهایـی بـا مصـرف سـوخت
کمتـر و اسـتاندارد االیندگـی بهتـر ،بـه
نـاوگان حمـل و نقـل عمومـی تبریـز
بازگردانـد.
شـرکت سـبالن خـودرو مایـوان در
سـال ،1393در راسـتای توسـعه سـبد
محصـول خـود ،بـا توجـه بـه نیـاز بـازار صفحه 5
6
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
بـه مینی بوس هـای شـهری بـا کیفیـت
و اکونومیـک ،در بخش هـای خصوصـی
و دولتـی ،بـا شـرکت - GACنماینـده
رسـمی شـرکت تویوتـا در چین -قـرارداد
همـکاری بسـت و اقـدام بـه تولیـد
مینی بوسـی بـا کیفیـت ،بـا ظرفیـت تولید
4000دسـتگاه در سـال نمـود.
در شـروعی دیگر ،در سـال 1397سـبالن
خـودرو قرارداد تولید مشـترکی با شـرکت
فوتـون منعقـد نمـود کـه ایـن همـکاری
منجـر بـه تولیـد مینی بوس هـای جدید بر
اسـاس اسـتانداردهای االیندگی و منطبق
بـا اخریـن فناوری هـای روز و ظرفیـت
تولیـد 1000دسـتگاه در سـال خواهـد
شد.
اخیـرا ً شـرکت سـبالن خـودرو جهـت
تامیـن اتوبوس هـای شـهری و بیـن
شـهری بـرای شـرکت در طـرح نوسـازی
نـاوگان حمـل و نقـل کشـوری با شـرکت
VOLGABUSقـرارداد تولید و انتقال
تکنولـوژی امضـاء نمـوده اسـت.
کارخانه تولیدی سـبالن خـودرو مایوان در
زمینـی بـه مسـاحت 500000متـر مربع،
در شـهرک صنعتـی شـماره دو اردبیل ،در
شـمال غـرب ایران قـرار دارد و بـا ظرفیت
اشـتغال زایی بـرای 800نفـر ،پیشـرو و
اغازگـر تعاملات صنعتـی و کارافرینانه در
این اسـتان زیباسـت.
در حـال حاضر خطوط تولیـد اتوبوس های
بیـن شـهری ،اتوبوس هـای شـهری،
خودروهـای تجـاری سـبک ،ماننـد ون و
مینی بـوس در سـایت کارخانـه نصـب و
امـاده ی راه انـدازی شـده اند.
ماموریت
تسـهیل حمـل و نقـل عمومـی ،مهمترین
هـدف سـبالن خـودرو بـه شـمار می ایـد.
دسـتیابی بـه این هـدف تنهـا از راه فراهم
کـردن طیف کاملی از اتوبوس های شـهری
و بیـن شـهری ،ون هـا و مینی بوس هایـی
حاصـل می شـود کـه بتواننـد رضایـت
خاطـر مسـافران بیـن شـهری و درون
شـهری را تامیـن نمایند .تالش مهندسـان
سـبالن خـودرو متمرکـز بـر سـاخت و
توسـعه خودروهـای تجـاری بـا کیفیـت و
کارایـی باالسـت و در ایـن مسـیر رضایـت
مشـتریان و نیـاز مسـافران را سـرلوحه
تمامـی تالش هـای خـود قـرار داده انـد .
سـبالن خـودرو مجدانـه می کوشـد تـا بـه
مشـتریانش در سرتاسـر ایـران ،محصوالت
و خدماتـی مـدرن ،مطمئـن ،بـا کیفیـت و
مقـرون بـه صرفـه ارائـه دهد.
سـبالن خـودرو بـر ان اسـت تـا با کسـب
رضایـت ذینفعـان ،انگیـزه بخشـیدن
بـه کارمنـدان ،رعایـت ایمنـی و حفـظ
اسـتانداردهای محیط زیسـت ،بـه رشـد و
سـوداوری خـود ادامـه دهـد.
چشم انداز
سـبالن خـودرو بـر ان اسـت تـا بـا ارائـه
راهکارهـای کارامـد در حـوزه حمـل و
نقـل عمومـی ،گامـی موثـر در جهـت رفع
مشـکالت ترافیـک ،حمـل و نقـل عمومـی
و الودگـی هـوا برداشـته و در پنـج سـال
اینـده ،بـه عنوان یکی از سـه شـرکت برتر
در حوزه ی سـاخت خودروهـای تجاری در
ایران شـناخته شـود.
در ایـن مسـیر ،سـبالن خـودرو همـواره
در پـی ایجـاد روابطـی مسـتحکم و پایـدار
بـا مشـتریان ،مسـافران ،تامین کننـدگان
و شـرکای تجـاری ،کارمنـدان و جامعـه
می باشـد.
سـبالن خـودرو تنها بـه تولیـد محصوالت
بـا کیفیـت ،ایمـن و کارامد برای مشـتری
نمی اندیشـد؛ بلکـه خـود را متعهـد بـه
سـاختن محیطـی پاک تـر و بهتـر بـرای
زندگـی می دانـد. صفحه 6
تحمیل هزینه های ناخواسته رومینگ باشند
مسیح بایرامی
خبرنگار
در نقاط مرزی همواره احتمال استفاده از
شبکه تلفن همراه کشورهای همسایه در
هنگام برقراری ارتباط وجود دارد.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
هنگام مسافرت به شهرها و نقاط مرزی یا
در صورت سکونت در انها ،از داشتن انتن
شبکه همراه اول بر روی صفحه گوشی
خود اطمینان پیدا کرده و سپس اقدام
به برقراری مکالمه کنید تا هزینه های
ناخواسته رومینگ را متحمل نشوید .صرف
نظر از مسافرت یا عدم مسافرت به خارج
از مرزهای کشور ،چنانچه برای برقراری
مکالمه از سـرویس رومینگ بین الملل
استفاده کنید ،هزینه ان مطابق با تعرفه
ن الملل
ی رومینگ بی
های اعالم شده
محاسبه خواهد شد .با توجه به پرداخت
هزینه مکالمات رومینگ به اپراتور طرف
مقابل خارجی ،این هزینه از مشترک
دریافت شده و مسئولیت پرداخت ان به
هر میزان بر عهده مشترک است .برای
اطمینان می توانید شبکه همراه اول را
به روش دستی جستجو کنید .به منظور
جلوگیری از تحمیل هزینه باال برای
مکالمات خارج از کشور ،لطفاً ضمن دقت
در شماره گیری با پیش شماره های ۰۰
بین الملل ،از نصب نرم افزارهای غیرمعتبر
و یا از منابع ناشناس خودداری کرده و
در زمان نصب نرم افزار به دسترسی های
درخواست شده توسط نرم افزار دقت کنید.
دریافت تماس از دست رفته و پیامک نیز از
شماره های بین المللی نااشنا برای مشترک،
ریسک تقلب IPRS (International
)Premium Rate Servicesرا برای
مشترک به همراه دارد .مشترک کنجکاو به
تماس با شماره دریافت شده است و بعد
از برقراری تماس ،مشترک متحمل هزینه
باالی تماس خواهد شد .این موضوع در
مورد پیامک ها هم صادق است ،اما ریسک
هزینه ای کمتری برای مشترک دارد .عدم
اگاهی مشترک از شارژ متفاوت اپراتورها
در یک کشور دیگر به ویژه در استفاده از
سرویس داده ،ریسک مصرف شارژ باالی
مشترک را به همراه دارد .ضروری است
مشترک پیش از مسافرت به کشورهای
دیگر ،با مشاهده صفحه رومینگ و صفحه
هنگام مسافرت
به شهرها و
نقاط مرزی یا در
صورت سکونت
در انها ،از
داشتن انتن
شبکه همراه
اول بر روی
صفحه گوشی
خود اطمینان
پیدا کرده و
سپس اقدام به
برقراری مکالمه
کنید تا هزینه های
ناخواسته رومینگ
را متحمل نشوید
مکالمات بین الملل از تعرفه اپراتورها در
کشورهای مختلف مطلع شود.
سرقت سیم کارت همواره برای مشترک
ریسک دارد و این ریسک در زمانی که
مشترک قصد مسافرت به کشور دیگری
را دارد و یا در کشور دیگری حضور دارد
ریسک بیشتری را به همراه می اورد.
گاهی سرقت به هدف استفاده IRSF
(International Revenue Share
)Fraudدر کشور ثالث صورت می پذیرید
که در مورد مشترکین دائمی ریسک
باالتری وجود دارد.
نصب بدافزارها بر روی گوشی مشترک
می تواند ریسک مصرف شارژ بدون اگاهی
مشترک را به همراه داشته باشد ،به همین
دلیل مشترکین باید از نحوه استفاده نرم
افزارها و همچنین ماهیت انها مطمئن و
اگاه شوند .گاهی مصرف شارژ مشترک به
دلیل بد افزار بودن نرم افزار نیست بلکه با
نحوه استفاده از ان نرم افزار اشنا نیستند
که با دانلود مطمئن نرم افزارها و برنامه
های مورد نیاز از فروشگاه های امن و
معتبر و استفاده از انتی ویروس بروز شده،
می توان از این گونه تهدیدات جلوگیری
کرد.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
گردشگران در مناطق مرزی مراقب
7 صفحه 7
تولید و توزیع لوازم ارایشی و عطر یکی از
پرسودترین صنایع در جهان به شمار می رود
که بیشترین حجم گردش مالی را به خود
اختصاص داده است.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛ با
مهندس مهرداد ترابی ،رییس هیئت مدیره شرکت سپهر افروز نیکا تاکید کرد:
اشتون؛مرزهای
گذشت زمان تغییر سلیقه ،تبادالت فرهنگی،
گسترش تبلیغات ،تحول در عرصه بازاریابی
و عوامل بسیاری منجر به گسترش مشاغل
مختلف در کنار صنایع تولیدی لوازم ارایشی
و عرضه ان در بازارهای جهانی شده است.
بازار ایران نیز از قدیم االیام دروازه های خود
را برای ورود محصوالت ارایشی خارجی باز
کرد اما امروز چقدر توانسته است در عرصه
تولید سهمی را از این بازار به خود اختصاص
دهد ،بهانه ای بود که گفت وگویی صمیمانه و
اختصاصی را با مهندس مهرداد ترابی ،رییس
هیئت مدیره شرکت سپهر افروز نیکا ترتیب
دهیم .البته در خصوص معضل قاچاق لوازم
ارایشی هم یکی از مهمترین مباحثی است
که در این مصاحبه بدان پرداخته ایم و مطالعه
ان را برای شما هم پیشنهاد می کنیم:
برای مجوزهای ساخت
8
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
فرهاد قنبری
گفت و گو
بـه عنـوان اولیـن سـئوال از روند
تاسـیس شـرکت بـرای مخاطبیـن
ایـن رسـانه بگویید؟
این شـرکت در سـال 1396تاسیس شد
و در مدت 4سـال نسـبت به جمع اوری
اطالعـات ،سـاخت کارخانـه ،خریـد
ماشـین االت و تحقیـق و پژوهـش برای
بدسـت اوردن دانـش فنی اقـدام کردیم
و تـا امـروز کـه در شـرف راه انـدازی و
بهره بـرداری از ایـن کارخانـه هسـتیم.
ایـن کارخانـه چـه محصوالتـی را
تولیـد خواهـد کـرد؟
ایـن کارخانـه در زمینـه تولیـد انـواع
لـوازم ارایشـی فعالیـت داشـته و هـدف
مدت زمان زیادی را صرف
کردیم که اگر این مدت
زمان کوتاه تر بود ما شاید
می توانستیم زودتر از این
تولیدمان را اغاز کنیم
و به فکر برنامه های
اینده باشیم.
اصلـی مـا از تولیـد محصول قابـل قبول
و بـا کیفیـت بـرای مصرف کننده اسـت.
طبـق برنامـه تدویـن شـده در فـاز اول
تولیـد الک ناخـن ،ریمـل ،خـط چشـم ،
انـواع رژ لـب ،عطر و ادکلـن و کرم پودر
جـزو محصـوالت تولیـدی ایـن واحـد
صنعتـی خواهـد بود.
ایـن محصـوالت دارای چـه
ویژگی هـای خاصـی خواهنـد بود؟
تمامـی مـواد اولیـه با کیفیـت از بهترین
تولیدکننـدگان و سـازنده های اروپایـی
تهیـه شـده و از دانـش فنـی خاصـی
بـرای فورموالسـیون ایـن واحـد صنعتی
بهـره برده ایـم کـه فورماالتـور ایرانـی و
ایتالیایی برای رسـیدن بـه یک محصول
نهایـی بـا کیفیـت تلاش دارنـد بهترین
فرمـول را بـا اخریـن متد بدسـت اورند.
البتـه تمامـی محصـوالت موفـق شـده
انـد از تسـت هـای تخصصی عبـور کرده
و برخـی از محصـوالت هـم علاوه بـر
مجـوز وزارت بهداشـت از مرکـز توسـعه
نانـو کشـور نیـز تاییدیه گرفته اسـت که
ایـن خـود نشـان از بهره منـدی سـاخت
بـا اخرین متـد فنـاوری و تکنولوژی می
با شد .
در برنامـه هـای اتی هم با افزایش سـبد
کاال درصـدد پاسـخگویی بـه نیـاز بـازار صفحه 8
حضور در نمایشگاه های
بین المللی داخلی و
خارجی هم جزو برنامه های
اصلی این شرکت بوده و
حداکثر 20ماه طبق برنامه
زمان بندی شده برنامه
صادرات محصوالت با نگاه
به بازارهای بین المللی را
خواهیم داشت و ابتداء از
کشورهای همسایه شروع
خواهیم کرد.
بـر اسـاس نیازسـنجی هـای تخصصی و
همچنیـن برندینـگ محصوالتمـان برای
صـادرات خواهیـم بود.
در خصـوص ارزاوری محصـوالت
و صرفه جویـی ارزی نیـز توضیـح
دهیـد؟
ایـران یکـی از پر مصرف تریـن بازارهای
ارایشـی در دنیـا اسـت و بسـیاری از
محصـوالت ارایشـی وارداتـی هسـتند.
بـا حضـور واحدهـای تولیـدی همچـون
شـرکت مـا می تـوان امید داشـت تا حد
زیـادی از ایـن حجـم واردات جلوگیـری
شـده و صرفـه جویی ارزی شـکل بگیرد.
از سـوی دیگـر بـا توجـه بـه ظرفیـت
بـاالی تولیـد ایـن کارخانـه و برنامـه
ریـزی هـای انجـام شـده برای صـادرات
محصـوالت تولیـدی این شـرکت شـاهد
ارزاوری نیـز در اینـده نزدیـک خواهیم
بو د .
لطف ًا بیشـتر توضیح بدهید؟
من از مسئولین
تقاضا دارم از این
واحد صنعتی بازدید کنند
و پس از ان می توانند
به تفکر مدیران و اعضای
هیئت مدیره پی ببرند و به
طور حتم بیشتر پشتیبانی
و همراهی خواهند کرد.
در حـال حاضـر زیرسـاخت های تولیـد
حداکثـری را در بخـش بازرگانـی داریم
و مکاتبـات و ارتباطـات نیـز بـه صـورت
فعاالنـه پیگیـری می شـود تـا بتوانیـم
بـه ایـن بازارهـا دسـت پیـدا کنیـم،
البتـه همـان گونـه کـه می دانیـد طیـف
لـوازم ارایشـی بسـیار گسـترده اسـت و
نیـاز بـه سـرمایه گذاری هـر چه بیشـتر
دغدغه منـدان ایـن عرصـه دارد.
فکـر می کنـم این بـازار کاملا توانایی و
ظرفیـت حضـور کارخانه هـای دیگری را
هـم دارد تا در این وادی سـرمایه گذاری
کننـد بـا تولیـد ،محصـول درجـه
یـک و بـا کیفیـت ایرانـی را بـه دسـت
مصرف کننـده ایرانـی برسـانند.
پـس از ان حضـور در نمایشـگاه های
بین المللـی داخلـی و خارجـی هـم جزو
برنامه هـای اصلـی ایـن شـرکت بـوده و
حداکثـر 20ماه طبـق برنامه زمان بندی
شـده برنامه صـادرات محصـوالت با نگاه
بـه بازارهـای بین المللـی را خواهیـم
داشـت و ابتـداء از کشـورهای همسـایه
شـروع خواهیـم کرد.
بـا ثبـت برنـد اصلـی بـا عنـوان
« »Ashtonکـه بـه زودی وارد بـازار
مـی شـود فرموالسـیون های متفاوتـی
را نسـبت بـه نقـاط هـدف برنامـه
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
زیبایی را تغییر خواهد داد
9 صفحه 9
10
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
ریـزی کـرده ایـم و بـه دلیـل ظرفیـت
بسـیار بـاالی تولیـد در بهره گیـری از
دسـتگاه های فـول اتوماتیـک درصـدد
جـذب برندهـای داخلـی بـه صـورت
پرایـول لیبـل بـا مـواد اولیـه باکیفیـت
تولیـدی و فرموالسـیون خـاص خواهیم
بـود.
وضعیـت فعلـی بـازار ایـران را
چگونـه ارزیابـی می کنیـد؟
بـازار ایـران یکـی از بازارهـای خـوب
بـرای عرضـه لـوازم ارایشـی بـوده و
متاسـفانه ایـن صنعـت در ایـران مغفول
مانـده اسـت .البتـه ایـن صنعـت نوپـا
بـوده و اخیـرا ً شـرکت ها و کارخانه هـای
محـدودی مصمـم شـده اند تـا نسـبت
بـه تولیـد داخلـی لـوازم ارایشـی اقـدام
کننـد.
بـه نظـر مـن بـا رونـد کنونـی نیاز بـازار
بیشـتر از ایـن خواهـد بـود و مـا نیـز بر
انیـم تـا بـا تولیـد حداکثـری بخشـی
از ایـن نیـاز را تامیـن کنیـم و بـه فکـر
تنـوع در سـبد کاالهـای لـوازم ارایشـی
باشیم.
در حـال حاضر بیشـتر برندهای خارجی
در ایـن بازار مشـغول به فعالیت هسـتند
البتـه برندهـای ایرانـی هم سـعی دارند
بـا تبلیغـات و سـایر روش هـای بازاریابی
بخشـی از سـهم بـازار را داشـته باشـند
امـا جوابگوی ایـن بازار نیسـتند.
اگـر تمامـی خط هـای تولیـد
راه انـدازی شـود اشـتغال زایی
مسـتقیم ایـن واحـد صنعتـی بـه
چـه میـزان خواهـد بـود؟
اگـر تمامـی خطـوط تولیـد در ایـن
فـاز فعـال شـود حـدود 50تـا 60نفـر
و در صـورت فعالیـت تمـام خطوطـی
کـه در برنامه هـای بعـدی پیش بینـی
شـده اسـت حـدود 90الـی 100نفـر
اشـتغالزایی مسـتقیم خواهیـم داشـت.
ایـا از معضـل قاچاق نگرانـی دارید
و اینکـه تـا چه حـدی تولید شـما
را تحـت شـعاع قـرار می دهد؟
بسـیار زیـاد ،یکـی از محصوالتـی کـه
همـواره بـه ایـران قاچـاق می شـود
ایران یکی از پر مصرف ترین
بازارهای ارایشی در دنیا
است و بسیاری از محصوالت
ارایشی وارداتی هستند.
با حضور واحدهای تولیدی
همچون شرکت ما می توان امید
داشت تا حد زیادی از این حجم
واردات جلوگیری شده و صرفه
جویی ارزی شکل بگیرد.
لـوازم ارایشـی اسـت .البته زمانـی ورود
محصـول نهایـی ازاد بـود و اخیـرا ً بـه
دلیـل کنتـرل منابـع ارزی ورود ان بـا
ممنوعیـت مواجـه شـده اسـت و ایـن
ممنوعیـت باعـث شـده واردکننده هایـی
کـه در ایـن زمینـه فعالیـت داشـتند به
سـمت قاچـاق سـوق پیـدا کننـد.
بـر اسـاس اخبـار منتشـر شـده بیشـتر
ایـن محصـوالت معمـوال از جنـوب و
یـا از شـمال و غـرب بـه صـورت قاچاق
وارد کشـور مـی شـود که در ایـن زمینه
بسـیار بـا مشـکل مواجـه هسـتیم چون
کاالیـی کـه قاچـاق می شـود هیچ گونـه
نظارتـی از سـوی وزارت بهداشـت و
سـایر ارگان هـای ذیربـط نداشـته و بـا
کمتریـن هزینه بـه دلیل عـدم پرداخت
هزینه گمرکـی ،کیفیت پاییـن ،احتمال
فیـک یـا بـدل بـودن کاال و حتـی تغییر
تاریخ مصرف گذشـته وارد کشـور شـده
و بـه عنـوان برندهـای لوکـس و درجـه
یـک دنیـا بـه باالتریـن قیمت بـه مردم
می فروشـند .بسـته بنـدی و حجـم
کـم لـوازم ارایشـی و قیمـت بـاالی ان
یکـی دیگـر از عالقمنـدی قاچاقچیـان
بـرای قاچـاق ایـن محصوالت محسـوب
می شـود.
ایـن معضـل در وهلـه اول سلامت
مصرف کننـده را بـه خطـر می انـدازد و
سـپس لطمـات جبران ناپذیـری را بـه
صنعـت تولید لوازم ارایشـی کشـور وارد صفحه 10
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
می کنـد .
برنامه هـای اینده شـرکت را شـرح
د هید ؟
بـرای تکمیـل زنجیـره تولیـد و
محصوالتـی که در اینـده تولید خواهیم
کـرد پرایمـر بوده و کانسـیلر خواهد بود.
پـس از ان نیـز بـه سـراغ لوازم ارایشـی
تخصصی تـر خواهیـم رفـت و کرم هـای
ضـد افتـاب ،کرم هـای BB، CC
و کرم هـای BBرنگـی و ...جـزو
برنامه هـای اینـده مـا هسـتند.
البتـه در عیـن حـال نگاهمـان بـه
محصـوالت ترنـد و بـازار روز دنیا خواهد
بـود و انهـا را هـم در ایـران بالفاصلـه
این کارخانه در زمینه تولید
و همـگام بـا دیگـر نقـاط دنیـا تولیـد
خواهیـم کـرد تـا بتوانیـم در اولیـن
انواع لوازم ارایشی فعالیت
فرصـت بـه دسـت مصرف کننـده ایرانی
داشته و هدف اصلی ما از تولید
برسـانیم.
از
انتظـاری
چـه
راه
ادامـه
در
محصول قابل قبول و با کیفیت
مسـئولین ذیربـط داریـد؟
انتظـارات کـه زیـاد اسـت امـا اگـر برای مصرف کننده است .طبق
بخواهیـم محصـول خـوب ایرانـی را در برنامه تدوین شده در فاز اول
اختیـار مصرف کننـده عزیـز ایرانـی قرار
تولید الک ناخن ،ریمل ،خط چشم ،
بدهیـم نیـاز بـه حمایـت داریـم.
مـا
شـود
اگـر ایـن حمایت هـا انجـام
انواع رژ لب ،عطر و ادکلن و کرم
می توانیـم کار را گسـترش داده و
کاالهایـی را بـه سـبد محصوالتمـان پودر جزو محصوالت تولیدی این
اضافـه کنیـم و کم کـم بـه سـمت
واحد صنعتی خواهد بود.
خودکفایـی برویـم و نیـازی بـه واردات
ایـن محصـوالت از خـارج از کشـور
نداشـته باشـیم.
نیـاز بـه همـکاری بانک هـا داریـم اگـر
بانک هـا تسـهیالت مـورد نیـاز را در
اختیـار مـا و واحدهـای صنعتـی ماننـد
مـا قرار دهند بسـیاری از مشـکالت رفع
خواهـد شـد.
در گمـرک بـرای واردات مـواد اولیـه بـا
مشـکالتی مواجـه هسـتیم .برخـی از
کاالهـا طـول عمـر کوتاهی دارنـد و باید
در کوتاه تریـن زمـان ممکـن ترخیـص
شـوند امـا بعضـاً کارشناسـان محتـرم
گمـرک مدارکـی را می خواهنـد کـه مـا
ً
قبلا انها را بـرای گرفتن مجـوز واردات
ارایـه کرده ایـم و ایـن جـز اتلاف وقـت
و از بیـن بـردن سـرمایه چیـزی دیگری
بـرای ما نـدارد.
ما از مسـئولین خواهش می کنیم نسبت
بـه تسـهیل ترخیـص کاال امتیازاتـی را
بـرای کسـانی کـه می خواهنـد قانونـی
عمـل کننـد قائل شـوند.
چنـدی پیش جناب اقـای دکتر حافظی
سرپرسـت محتـرم معاونـت غـذا و دارو
دانشـگاه علـوم پزشـکی اسـتان سـمنان
بـرای بازدید تشـریف اورده بودند و پس
از ارایـه توضیحـات در خصوص سـاخت
ایـن کارخانـه بـا تکنولـوژی روز دنیا در
ایـن مـدت طوالنـی اذعـان داشـتند که
چنیـن واحد صنعتـی را تا کنـون ندیده
انـد و ایـن کارخانـه را منحصـر بـه فـرد
دانستند.
بـرای مجوزهـای سـاخت مـدت زمـان
زیـادی را صـرف کردیـم کـه اگـر ایـن
مـدت زمـان کوتاه تـر بـود مـا شـاید
می توانسـتیم زودتـر از ایـن تولیدمان را
اغـاز کنیـم و به فکـر برنامه هـای اینده
باشـیم.
مـن از مسـئولین تقاضـا دارم از ایـن
واحـد صنعتـی بازدیـد کننـد و پـس
از ان مـی تواننـد بـه تفکـر مدیـران و
اعضـای هیئـت مدیـره پـی ببرنـد و بـه
طور حتـم بیشـتر پشـتیبانی و همراهی
خواهنـد کـرد.
11 صفحه 11
استاندار کهگیلویه و بویراحمد:
کارخانه قند یاسوج به همت ستاد اجرایی فرمان
حضرت امام(ره) در دهه فجر به بهره برداری می رسد
12
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت:
کارخانه قند یاسوج به همت ستاد اجرایی
فرمان حضرت امام (ره) در دهه فجر به
بهره برداری می رسد.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
سیدعلی احمدزاده در ششمین نشست
شورای برنامه ریزی و توسعه کهگیلویه و
بویراحمد اظهار داشت :چندین ابر پروژه از
جمله پتروشیمی گچساران ،سد چم شیر،
جاده پاتاوه -دهدشت و کارخانه قند یاسوج
در سطح استان احداث و در مرحله پایان
قرار دارند و این پروژه ها در سفر یک روزه
رئیس جمهور در دهه فجر افتتاح می شوند.
وی با بیان اینکه در حوزه کشاورزی ۵۰
مرغداری باید ایجاد شود ،گفت :تاکنون در
این راستا کاری انجام نگرفته و با توجه به
مشکل اشتغال در اکثر شهرستان ها این کار
هر چه سریعتر انجام شود.
احمد زاده افزود :روند جذب اعتبارات نقد
و اسناد خزانه استان در حال انجام است
و ظرف روزهای اینده ۱۰۰درصد
اعتبارات باید جذب شود .وی اظهار
داشت :مدیران خبرهای خوبی از جذب
اعتبارات اسناد خزانه و نقد داشتند و از
انها می خواهم امروز و فردا همه تالش
خود را انجام دهند.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد تصریح
کرد :مبادله موافقت نامه های سال
۱۴۰۱نیز سریع تر انجام شود و بخش
اقتصادی نیز اهتمام بیشتری در حوزه
سرمایه گذاری داشته باشد .احمدزاده
از مدیرکل ستاد اجرایی فرمان حضرت
امام(ره) در پیشرفت کارخانه قند و
کارخانه گیاهان دارویی در گچساران
قدردانی کرد. صفحه 12
کارخانه قند یاسوج نماد صنعت
کهگیلویه و بویراحمد است
مدیرعامل کارخانه قند یاسوج گفت:
بازسازی کارخانه قند یاسوج ۴۰درصد
پیشرفت داشته است.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرنیوز؛
دکتر بهزاد مقبول افزود :با بهره برداری از
این کارخانه برای ۲۰۰نیرو اشتغالزایی
ایجاد می شود .وی با بیان اینکه
دستگاه های برقی کارخانه بازسازی شده
است ،گفت :کارهای مکانیکی توسط
گروه پیمانکاری خارج از استان بود که
سه میلیارد تومان نیاز داشتند اما اکنون
۵۰درصد کار را با پنج نفر نیرو در استان
انجام می دهیم .دکتر مقبول تصریح کرد:
امیدواریم تا پایان سال جاری ،بازسازی
کارخانه به اتمام برسد.
مدیرعامل کارخانه قند یاسوج در
پایان سخنان خود اظهار داشت :برخی
دستگاه ها نیز خرید خارجی نیاز داشتند
که در حال رایزنی برای خرید هستیم و
هیچ دستگاه درجه دو و دست دوم نیز
استفاده نخواهیم کرد و ستاد اجرایی هر
جا رفته دنبال کار دقیق بوده و به سرهم
بندی هیچ اعتقادی ندارد.
گفتنی است عملیات اجرایی کارخانه قند
یاسوج در سال ۱۳۴۴و با ظرفیت اسمی
تولید روزانه یک هزار تن قند و شکر اغاز
شد و در سال ۱۳۴۶به بهره برداری رسید.
پس از مدتی این کارخانه با معضالت
فراوانی دست و پنجه نرم کرد و سرانجام از سال
۱۳۸۷فعالیت خود را به طور مجدد اغاز کرد
اما سایه مشکالتی همچون معوق ماندن حقوق،
مزایا و بیمه کارگران ،قدیمی بودن تجهیزات،
کمبود اعتبار برای نوسازی قطعات فنی کارخانه،
نبود چغندرقند دست از سر این کارخانه
برنداشت و تا توانست کمر این کارخانه
را خم کرد .کارخانه قند یاسوج از دی
ماه سال ۱۳۹۵به سرمایه گذار بخش
خصوصی و اهل کهگیلویه و بویراحمد
واگذار شد که بنا به دالیلی راکد و یا
نیمه فعال ماند.
با تالش و مساعدت مسئوالن استانی و
با صدور رای قاطع قضات دادگستری
استان ،واگذاری کارخانه قند یاسوج
به سرمایه گذار بومی ابطال و رای به
بازگشت ان صادر شد .حجت االسالم
سیدابراهیم رییسی ،رییس وقت قوه
قضاییه نیز در اسفند سال ۹۹در بازدید
خود از کارخانه قند یاسوج ،خواهان
راه اندازی هر چه سریع تر این کارخانه به
چرخه تولید شده بود.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
دکتر بهزاد مقبول ،مدیرعامل کارخانه قند یاسوج:
13 صفحه 13
مجتبـی ملکی شـهریور
اسـتادیار دانشـکده مدیریت و
برنامه ریـزی راهبردی دانشـگاه
جامـع امام حسـین(ع)
14
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
ایا هزینه های نظامی
رشد اقتصادی کشور
را مختل کرده است؟
بررسی کارشناسی هزینه های نظامی ایران نشان می دهد
افزایش یک درصدی شاخص هزینه نظامی موجب
افزایش ۰.۷۹درصدی رشد اقتصادی کشور شده است.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛ قرار
گرفتن کشور ایران در منطقه ای حساس و استراتژیک
خاورمیانه ،مواجه با تهدیدات امنیتی بعضی از کشورهای
خارجی می باشد .بررسی میزان اهتمام کشورهای عضو
محیط امنیتی به امور نظامی و میزان تهدید افرینی انها،
مقدار اختصاص بودجه به بخش نظامی است.
بررسی بودجه نظامی برخی کشورهای محیط امنیتی
پیرامونی ایران در سال ۲۰۱۹نشان می دهد ،روسیه
رتبه چهارم جهانی را با ۶۴میلیارد دالر داشته است.
عربستان سعودی با تخصیص ۶۲.۵میلیارد دالر حائز
رتبه پنجم جهانی و اول کشورهای توسعه نیافته و
بزرگترین واردکننده اسلحه در سطح جهان در سال
مذکور بوده است.
المان و انگلستان ردیف های هفتم و هشتم را در این
رتبه بندی به خود اختصاص داده اند .رژیم اشغالگر
صهیونیستی و ترکیه هم با اختالف اندک و حدود ۲۰ صفحه 14
وضعیت همزمان هزینه های نظامی محیط های امنیتی پیرامونی جمهوری اسالمی در فاصله سال های ۲۰۰۰تا (۲۰۱۹میلیارد دالر برحسب دالر ثابت )۲۰۱۸
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
میلیارد دالر در ردیف های ۱۵و ۱۶
جهانی قرار داشته اند .هزینه های
نظامی پاکستان و جمهوری اسالمی
ایران نیز به ترتیب ۱۱.۷و ۹.۶
میلیارد دالر بوده است .در مراحل
بعدی عراق با ۷.۷میلیارد دالر،
کویت ۷.۶میلیارد دالر ،اردن ۲
میلیارد دالر و قزاقستان ۱.۹میلیارد
دالر در این حوزه هزینه کرده اند.
نمودار روبرو وضعیت همزمان
هزینه های نظامی شش کشور
محیط امنیتی پیرامونی جمهوری
اسالمی درگیر در مناقشات سوریه
و عراق را در ۲۰سال اخیر نشان
می دهد.
15 صفحه 15
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
16
همچنان که نمودار ( )۱نشان می دهد
در تمام این سال ها کشورهای روسیه
و عربستان سعودی با اختالف زیاد
نسبت به کشورهای محیط امنیتی
پیرامونی جمهوری اسالمی ایران
هزینه نظامی نزدیکی داشته اند.
ترکیه و رژیم اشغالگر صهیونیستی
نیز با اختالف اندک نسبت به
یکدیگر ،همواره هزینه های نظامی
باالتری نسبت به جمهوری اسالمی
داشته اند.
هزینه های نظامی جمهوری اسالمی
با وجود شرایط پیش امده در
خصوص فتنه داعش و تهدیدات
منطقه ای که مرزهایش را با احتمال
باال تهدید می کرده است ،تغییر
محسوسی نکرده است.
از طرفی هم شائبه سهم باالی
مخارج نظامی از تولید ناخالص
داخلی جمهوری اسالمی ایران و
ادعای تاثیر منفی هزینه های انجام
شده در بخش نظامی بر وضعیت
اقتصاد کشور ،ضرورت ایجاد کرد
تا موضوع مقایسه میزان اختصاص
بودجه به بخش نظامی جمهوری
اسالمی ایران با کشورهای محیط
امنیتی پیرامونی و تاثیر مخارج
نظامی بر متغیرهای کالن اقتصادی
ایران ،از جمله رشد اقتصادی از
اهمیت خاصی برخوردار باشد.
لذا در یک مقاله پژوهشی با طرح دو
سوال به این موضوع پرداخته شد:
-۱ایا میزان هزینه های نظامی
جمهوری اسالمی ایران در مقایسه
با کشورهای محیط امنیتی پیرامونی
ان باالتر است؟ -۲ایا هزینه های
نظامی جمهوری اسالمی اثر منفی
روی رشد اقتصادی اش گذاشته
است؟
مقایسه متوسط بیست ساله
شاخص های -۱ :هزینه های نظامی
(نمودار -۲ ،)۲سرانه هزینه های
نظامی (نمودار -۳ ،)۳درصد
هزینه های نظامی از تولید ناخالص
داخلی (نمودار -۴ ،)۴درصد
هزینه های نظامی از هزینه های
دولتی (نمودار )۵و -۵هزینه های
نظامی به کیلومتر مربع (نمودار)۶
جمهوری اسالمی ایران با کشورهای:
المان ،اردن ،انگلستان ،پاکستان،
ترکیه ،روسیه ،عراق ،عربستان،
قزاقستان ،کویت و رژیم اشغالگر
صهیونیستی به عنوان کشورهای
محیط امنیتی پیرامونی جمهوری
اسالمی ایران
نمودار ( :)۲میانگین هزینه های نظامی محیط های امنیتی پیرامونی جمهوری اسالمی در فاصله سال های ۲۰۰۰تا (۲۰۱۹میلیارد دالر برحسب دالر ثابت )۲۰۱۸
نمودار ( :)۳وضعیت سرانه هزینه های نظامی کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسالمی ایران در فاصله سال های ۲۰۰۰تا (۲۰۱۹دالر)
نمودار ( :)۴میانگین سهم هزینه های نظامی از تولید ناخالص داخلی کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسالمی ایران در فاصله سال های ۲۰۰۰تا (۲۰۱۹درصد)
نمودار ( )۵سهم هزینه های نظامی از هزینه های دولتی کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسالمی ایران در فاصله سال های ۲۰۰۲تا (۲۰۱۹درصد) صفحه 16
نمودار ( :)۶متوسط هزینه های نظامی به ازای هر کیلومتر مربع کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسالمی ایران در فاصله سال های ۲۰۰۰تا (۲۰۱۹دالر به کیلومتر مربع)
کشور
عربستان سعودی
رژیم اشغالگر صهیونیستی
کویت
انگلستان
اردن
روسیه
المان
پاکستان
ترکیه
جمهوری اسالمی ایران
عراق
قزاقستان
هزینههای
سرانه
درصد هزینههای
درصد هزینههای
هزینههای
رتبه بر اساس
کیلومتر
شاخصها
1
هزینههای
نظامی از تولید
ناخالص داخلی
هزینههای دولتی
1
2
1
1
5
5
1
2
5
1
2
9
3
4
6
2
3
2
4
10
10
3
4
11
8
3
3
6
5
3
6
5
7
11
6
4
5
11
12
4
7
8
12
6
2
9
8
6
7
9
8
7
9
7
10
8
4
10
10
10
9
7
9
8
11
11
11
12
11
12
12
نظامی
نظامی
نظامی از
نظامی به
متوسط
جدول ( :)۱رتبه کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسالمی ایران بر اساس پنج شاخص ارزیابی هزینه های نظامی
و همچنین رتبه بر اساس متوسط این شاخص ها در فاصله سال های ۲۰۰۰تا ۲۰۱۹
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
جدول ( )۱رتبه کشورهای محیط
امنیتی جمهوری اسالمی ایران را
بر اساس پنج شاخص پیش گفته و
همچنین رتبه بر اساس متوسط این
شاخص ها را در ۲۰سال اخیر نشان
می دهد.
همچنان که جدول ( )۱نشان
می دهد عربستان سعودی رتبه
اول متوسط شاخص های پنجگانه
سنجش هزینه های نظامی را به
خود اختصاص داده است .رژیم
اشغالگر صهیونیستی در رتبه دوم
و کشورهای کویت ،انگلستان ،اردن،
روسیه ،المان به ترتیب در رتبه های
سوم تا هفتم قرار دارند .پاکستان
و ترکیه مشترکاً در ردیف بعدی
هستند.
جمهوری اسالمی ایران ردیف
دهم را به خود اختصاص داده و
کشورهای عراق و قزاقستان در
ردیف های اخر این سنجش قرار
گرفته اند .لذا در پاسخ به سوال
اول می توان گفت :بررسی و تجزیه
و تحلیل پنج شاخص وضعیت
هزینه های نظامی های ارائه شده
نشان می دهد که هزینه های نظامی
جمهوری اسالمی ایران طی حدود
سه دهه اخیر به رغم تهدیدهای
فراوان منطقه ای و جهانی ،در
مقایسه با عمده کشورهای محیط
راهبردی امنیتی اش که مشکالت
امنیتی مشابه هم نداشته اند ،کمتر
بوده است.
در ادامه برای پاسخ به سوال دوم،
تاثیر هزینه های نظامی روی رشد
اقتصادی جمهوری اسالمی ایران
در فاصله سال های ۱۹۹۰تا ۲۰۱۹
به روش تحلیل روش خود توضیح با
وقفه های گسترده ( )ARDLمورد
بررسی قرار گرفت .نتیجه حاصل از
تخمین بلندمدت مدل براورد شده
توضیح داد که عالوه بر مثبت بودن
این تاثیر در سال های مورد مطالعه،
افزایش یک درصدی شاخص هزینه
نظامی افزایش قابل توجه ۰.۷۹
درصدی رشد اقتصادی جمهوری
اسالمی را به دنبال داشته است .به
عبارت دیگر ،رشد هزینه های نظامی
جمهوری اسالمی ایران به عنوان
کشور پرچم دار مقاومت ،تاثیر منفی
روی رشد اقتصادی اش نداشته است.
مجتبی ملکی شهریور
استادیار دانشکده مدیریت و
برنامه ریزی راهبردی دانشگاه
جامع امام حسین(ع)
17 صفحه 17
به بهانه رویداد بزرگ «اردبیل ۲۰۲۳پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو»؛
18
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
اردبیل ،مرزبان ایالت اذربایجان
استانی که امروزه به نام یکی از شهرهای
کهن ان و با مساحتی حدود 17هزار
953کیلومتر مربع به اردبیل شهرت یافته
است ،یکی از کانون های مهم فرهنگ و
تمدن ایران و اسالم به شمار می رود.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
اردبیل به عنوان مرکز و شهرستان ها و
مناطق دیگر این استان به سبب موقعیت
استثنایی طبیعی و استراتژیکی ،از دیر باز
توجه جدی حاکمان و تالشگران عرصه
علم و هنر را به این خطه ی سر سبز و
تاریخی جلب نموده است و این امر خود
دلیل واضحی بر جایگاه مهم فرهنگی و
تمدنی منطقه در دوران مختلف تاریخی،
می تواند باشد .به طوری که مرکز استان،
محوریت مرزبانی ایالت اذربایجان را در
دوره ی اسالمی به عهده داشته و تا قرن
چهارم هجری ،اردبیل هنوز بزرگ ترین
بر همین اساس ،استان اردبیل به عنوان
بخشی از اذربایجان ایران در دوره ی پیش
از اسالم و نیز به عنوان پاره ای از سرزمین
اردبیل در دوران
پهناور اسالمی در دوره ی بعد از اسالم،
پیش از اسالم به ویژه
همچون سایر مناطق کشور ،یکی از مراکز
مهم فرهنگ خیز و تمدن ساز ایران و جهان
دوره ی اشکانی (250
بوده است و در این راستا ،ارتباط وجه
تسمیه اردبیل با واژه اوستایی ارتاویل به
ق.م 224-م) در بین
معنی شهر مقدس و انتساب تاسیس ان به
شهرهای اذربایجان ممتاز
یکی از فرزندان حضرت نوح (س) و نیز زمان
پیدایش شهر به دوره های سومری ،کیانی،
و همزمان با حمله اعراب
اشکانی ،سلوکی و ساسانی و همچنین
مسلمان مقر مرزبان
انتساب منطقه ی مغان به روحانیون
زرتشتی ،نیر به نرسی از پادشاهان ساسانی
اذربایجان بوده است
و بیله سوار به پیلسوار ،حاکم منطقه در
دوره ی ال بویه و وجود ده ها اثر تاریخی
و مهم ترین شهر اذربایجان ،مرکز ایالت در شهرستان های اردبیل ،مشگین شهر،
خلخال ،گیوی ،گرمی ،پارس اباد ،نیر ،نمین
اذربایجان و قرارگاه لشکریان بوده است. صفحه 18
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
19
درب بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی صفحه 19
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
20 صفحه 20
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
21
مجلس شبیه خوانی در مقابل بقعه صفحه 21
22
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
و بیله سوار ،دالیل روشنی بر اهمیت این
استان از نظر فرهنگ و تمدن بشری در
طول تاریخ بوده و برخی از شهرها و مناطق
این استان ،همچون اولتان ،ورثان ،باجروان،
برزند ،وراوی ،فیروزاباد و ،...جایگاه ویژه ای
را در منابع تاریخی و جغرافیایی به خود
اختصاص داده است .به طوری که اردبیل با
عناوینی همچون اردویل ،ارتاویل ،ارتغیت
یا اردویت یا اردوید ،بادان پیروز یا باذان
فیروز ،فیروز اباد ،فیروز رام ،فیروز گرد ،اربال
،اذربهمن ،اندراباد ،و اردپیل ،نظر بسیاری
از مورخین و جغرافی دانان دوره ی قبل و
بعد از اسالم و نیز برخی شعرای طراز اول
این سرزمین همچون فردوسی را به خود
جلب نموده است .با فتح اردبیل به دست
اعراب مسلمان در سال 22ق ،دین اسالم
جایگزین ائین گذشته گشت و نخستین
مسجد جامع این شهر در سال 35یا 36
ق توسط «اشعث بن قیس کندی» ،حاکم
اردبیل تاسیس شد و دین اسالم جایگزین
کیش زرتشتی گردید و مردم در مدت
کوتاهی با احکام و اصول قرانی اشنایی
پیدا کردند و حتی در سده های نخستین
اسالمی به نام های دانشمندان و بزرگانی از صفحه 22
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
23 صفحه 23
مسجد جمعه اردبیل
24
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
اردبیل بر می خوریم که نه تنها در اردبیل
بلکه برخی از انان همچون «ابوجعفر بن
محمد اردبیلی» از حافظان قران ،در
مراکز خالفت اسالمی به نشر علوم اسالمی
پرداخته و بعضی دیگر همچون «ابوالحسن
یعقوب ابن موسی االردبیلی» ،حسین بن
عمر اردبیلی ،واقد اردبیلی ،عبدالواحد بکر
ورثانی در قرن سوم و چهارم هجری از علما
و معلمان بنام بغداد بوده اند .اگر چه ریشه
تاریخی عالقه ایرانیان به تشیع را باید در
همان اوایل ظهور اسالم جستجو کرد و
ارادت ایرانیان نسبت به جانشین پیامبر
بخشی از قبرستان مسجد جمعه
عکس از ژاک دمرگان 1304 - 1307ق
اسالم(ص) ،حضرت علی ابن ابیطالب(ع) ،به
زمان حیات حضرت رسول (ص) برمی گردد
و از همان دوره ،جانشینی ایشان به جای
پیامبر اکرم(ص) ،از جانب ایرانیان حمایت
شده ،لیکن در عصر صفوی ،این مذهب به
عنوان مذهب رسمی در ایران شناخته شد.
عکس از ژاک دمرگان 1304 - 1307ق صفحه 24
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
25 صفحه 25
7
بقعه شیخ جبرائیل در روستای شیخ کلخوران
26
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
در مجموع می توان گفت که وجود اثار
فرهنگی ،هنری و تمدنی متعدد در سطح
استان از دوره های مختلف تاریخی ،از
پیش از اسالم به صورت تپه های باستانی
و دژهای نظامی و نیز اثاری همچون
مسجد جامع (مسجد جمعه) از دوره
سلجوقی ،بقعه شیخ جبرائیل و فرزندش
شیخ صفی الدین اردبیلی با ده ها اثر از
هنرهای اسالمی ،پل ها و حمام ها و سایر
اثار تاریخی و نیز استعدادهای فراوان
همچون قابلیت های کشاورزی ،معادن غنی
و بکر و مناظر طبیعی متنوع ،چشمه سارها
قبرستان تاریخی شهیدگاه )1268( 1889 صفحه 26
27
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
27 صفحه 27
مرز ایران و شوروی
28
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
و ده ها چشمه اب معدنی سرد و گرم و کوه
سر به فلک کشیده شده سبالن با ارتفاع
4811متر ،جایگاه ویژه ای را در صنعت
گردشگری به این استان بخشیده است.
اردبیل در دوران پیش از اسالم به ویژه
دوره ی اشکانی ( 250ق.م 224-م) در
بین شهرهای اذربایجان ممتاز و همزمان
با حمله اعراب مسلمان مقر مرزبان
اذربایجان بوده است .در دوره ی اسالمی
هم گر چه اردبیل مورد تاخت و تاز خزران
قرار گرفت ولکن این شهر در اوایل خالفت
عباسیان ( 132- 656ق) بار دیگر در میان
شهرهای اذربایجان مقام اول یافت و وقوع
بخشی از قیام خرم دینان و فعالیت انان
در برابر عباسیان در اردبیل و نیز انتخاب
این شهر به عنوان پایتخت ساجیان (267
317ق) ،نشانگر جایگاه خاص سیاسی،اجتماعی و دینی این منطقه در این
دوران تاریخی است و چنانکه اشاره شد،
در قرن چهارم هجری اردبیل از بزرگترین
و مهم ترین شهرهای اذربایجان و نیز
مرکز ایالت اذربایجان و همچنین قرارگاه
لشگریان بوده است.
اردبیل در بیشتر دوران تاریخی به سبب
واقع شدن در مرز ایران و روسیه ،از اهمیت
استراتژیکی فراوانی برخوردار بوده و همواره
در معرض تهاجم کوه نشینان قفقاز و اقوام صفحه 28
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
دشت های روسیه قرار داشته است که عالوه
بر تهاجم خزران در سال های 107ق و
112ق به اردبیل و نیز قیام بابک خرم دین
در اردبیل ،حمالت ملک طغرل و سلطان
مسعود بن محمد ملکشاه سلجوقی ،تهاجم
سلطان جالل الدین خوارزمشاه در سال
603ق و نیز گرجیان در سال 605ق و
باالخره حمله های پی در پی مغوالن از سال
617ق به اردبیل ،نشان دهنده بخشی از
اهمیت سیاسی و نظامی این ناحیه است.
در دوره ی ایلخانی ( 654- 675ق) ،اردبیل
به مرکز بزرگ تجاری و هنری تبدیل شد و
در دوره ی تیموریان مالقات تیمور گورکانی
با شیخ خواجه علی ،از اخالف شیخ
صفی الدین اردبیلی(م 735ق) جد بزرگ
دودمان صفوی در این شهر صورت گرفت.
با این حال دوره ی صفوی (1148- 907
ف) را باید اوج اعتالی اردبیل نامید.
مسجد قدیمی سرچشمه اردبیل قبل از تخریب در سال 1350
29 صفحه 29
30
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
زیرا با ظهور دودمان شیخ صفی الدین
اردبیلی در اردبیل ،این شهر عالوه بر
توسعه ی سیاسی ،فرهنگی و اجتماعی ،به
داراالرشاد تبدیل شد.
به طوری که در زمان سلطان جنید ،جد
شاه اسماعیل اول اردبیل در شمار شهرهای
مقدس شیعیان درامد و در کنار تبریز و
قزوین و اصفهان ،به عنوان پایتخت سیاسی،
اردبیل هم از اهمیت خاص برخوردار شد و
در دوره ی دیگر شاهان صفوی هم ،اردبیل
در واقع مقام پایتخت معنوی صفویان را
یافت . صفحه 30
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
31 صفحه 31
در دوره ی قاجاریه ( 1210ه.ق1304-ش)
گر چه اردبیل رونق و شکوه دوره های
قبلی را نداشت ولکن این شهر در نهضت
مشروطیت ایران سهم بزرگی داشت
و اولین انجمن والیتی اردبیل در سال
1326ه.ق تشکیل و به دنبال ان روسیه
عالمه مقدس اردبیلی
احمــد بــن محمــد اردبیلــی نجفــی ،معــروف
بــه مقــدس اردبیلــی یــا محقــق اردبیلــی،
عالــم و فقیــه شــیعه امامیــه در قــرن دهــم
هجــری بــود .او در محلــه نیــار شــهر اردبیــل
بــه دنیــا امــد .او از شــاگردان جالل الدیــن
دوانــی بــود .وی از جملــه عالمانــی بــود
کــه در پرتــو رابطــه بــا دربــار صفــوی در
گســترش تشــیع و حــل مشــکالت شــیعیان
تالش هــای فراوانــی را بــه ثمــر نشــاند.
ایت ا ...علی مشکینی
علی اکبــر فیــض النــی مشــهور بــه علــی
مشــکینی ( ۱۰اذر ،۱۳۰۰النــی مشگین شــهر
اردبیــل – ۸مــرداد ،۱۳۸۶تهــران) روحانــی
شــیعه و سیاسـت مدار ایرانــی بــود .او رئیــس
مجلــس خبــرگان رهبــری از زمــان تاســیس
ان در ســال ۱۳۶۱تــا پایــان عمــر خــود،
رئیــس جامعــه مدرســین حــوزه علمیــه
قــم و امــام جمعــه دائــم قــم بوده اســت.
32
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
ایت ا ...مروج
به بهانه ی حفظ جان و مال اتباع خود ،در
اردبیل نیرو پیاده کرد.
در دوره ی پهلوی هم ،همزمان با حادثه ی
سوم شهریور سال 1320شمسی ،اردبیل
توسط سپاه روس اشغال شد و حضور انان
تا سال 1325شمسی تداوم پیدا کرد و در
دوره ی حاکمیت یک ساله فرقه دموکرات بر
اذربایجان در سال 1324شمسی ،اردبیل
هم تحت سلطه ی انان درامد .با اغاز قیام
مردم کشورمان به رهبری امام راحل (ره)
علیه رژیم پهلوی ،مردم انقالبی اردبیل هم
برحسب اعتقادات مذهبی و غیرت ملی،
اردبیلی
موسوی
مشکینی
سیدیونسعلی
ایت ا...
اقــا ســیدیونس اردبیلــی ،از علمــای
مبــارز ایــران در قــرن چهاردهــم هجــری
بــود .تاریــخ تولــد او را ســال های
۱۲۹۴ ،۱۲۹۳و ۱۲۹۶ق نوشــته اند.
وی پــس از پــرورش و تحصیــل مقدمــات
و خوانــدن ســطوح در اردبیــل ،بــه زنجــان
رفــت و در مــدت دو ســال از محضــر اخونــد
مالقربانعلــی زنجانــی فقــه و اصــول و از اخوند
مالســبزعلی حکیم ،علــوم معقــول را فراگرفت.
مشکینی
ایت ا ...علی
ی اردبیلی
ا...سیدعبدالکریم موسو
ایت
ســید عبدالکریــم موســوی اردبیلــی
(۱۳۹۵-۱۳۰۴ش) از مراجــع تقلیــد
شــیعه در قــم بــود .وی از مبــارزان
علیــه حکومــت پهلــوی و از یــاران امــام
خمینــی(ره) و بنیانگــذار موسســاتی ماننــد
مکتــب امیرالمومنیــن ،مکتــب توحیــد
و مــدارس مفیــد بــود و بعــد از انقــاب،
دانشــگاه مفیــد را در قــم تاســیس کــرد .
ایت ا ...میرابراهیم سیدحاتمی
ف بــ ه «مــروج »
ک خلیــل زاد ه معــرو
بیــو
ل ۱۳۰۹در یــک
در ۲۷شــهریور ســا
ن در یکــی از
ی و متمکــ
ی مذهبــ
خانــواده
ت قدیمــی اردبیــل بــ ه دنیــا امــد.
محــا
ی
ت حضــرت امــام از ســو
ی پــس از رحلــ
و
ن
ی نمایندگــی ایشــا
مقــا م معظــم رهبــر
در اردبیــل را عهــده دار شــدند و نهایتــ ًا
ت و در
در ۲۷فروردیــن ۱۳۸۰درگذشــ
ی شــهر مدفــون گردیــد.
ن عمومــ
قبرســتا
ایــت اهلل میرابراهیــم ســیدحاتمی از
ســادات و علمــای جلیل القــدر ،برجســته،
خ ّیــر و انقالبــی اســتان اردبیــل اســت
کــه بیــش از 90ســال از عمــر بــا برکــت
خــود را در راه ترویــج اموزه هــای دیــن
مبیــن اســام و قــران کریــم ،مبــارزه
بــا رژیــم ستمشــاهی و در مســیر تحقــق
اهــداف واالی انقــاب اســامی صــرف کــرد.
مشکینی
ایت ا...
علیقاضی پور
میرنقی
حاج
شهیدا ...علی
ایت
مشکینی بان
غالمحسین دیده
میرنقــی قاضــی پــور در اردبیــل بــه دنیــا
امد .رئیــس دادگاه انقــاب اردبیل و ســراب؛
نماینــده مــردم اردبیــل ،نمیــن ،نیــر
و ســرعین در ســومین و چهارمیــن
دوره مجلــس شــورای اســامی؛ قاضــی
دیــوان عدالــت اداری و ...از جملــه
مســئولیت های ایشــان بــه شــمار مــی رود.
غالمحســین دیده بــان در ســال 1309در
شهرســتان اردبیــل متولــد شــد .پــدرش
محمــد و مــادرش ســریه ســیدحاتمی نــام
داشــت .چهارمیــن فرزنــد خانــواده بــود و در
یــک خانــواده 6نفــری بــزرگ شــد و پرورش
یافــت .ســرانجام در تاریــخ 1366/1/22در
منطقــه شــلمچه بــر اثــر اصابــت خمپــاره
بــه مقــام واالی شــهادت نائــل امــد.
سرلشگر قاسمعلی ظهیرنژاد
شهیدا ...علی
ایت
مشکینیه بان
محمدرحیم دید
قاســمعلی ظهیرنژاد ارشــادی ،در ســال ۱۳۰۳در شهر
اردبیــل زاده شــد .وی در ســال ۱۳۳۰بــه دانشــکده
افســری ارتــش وارد شــد و پــس از فارغ التحصیلــی،
در ســال ۱۳۳۳فعالیــت خــود در ارتش شاهنشــاهی
ایــران را بــا درجــه ســتوان دومــی ،در لشــکر
۷ارومیــه اغــاز نمــود .ظهیرنــژاد در ســال ۱۳۵۲
درخواســت بازنشســتگی کــرد و بــا درجه ســرهنگ
دومــی از ارتــش شاهنشــاهی بازنشســته شــد.
شهید غفور جدی اردبیلی
شــهید غفــور جــدی اردبیلــی در ســال
۱۳۲۴در محلــه خیــرال اســتان اردبیــل
متولــد شــد .در ســال ۱۳۴۶نیــز بــرای
طــی دوره مقدماتــی خلبانــی وارد نیــروی
هوایــی شــد .روز 17ابــان ۱۳۵۹بــه درجــه
رفیــع شــهادت نائــل امــد .در قســمتی
از وصیت نامــه اش نوشــته شــده بــود:
«دوســت دارم کفنــم پرچــم ایــران باشــد».
محمدرحیــم دیده بــان ســال 1346در
اردبیــل دیــده بــه جهــان گشــود .ســال
1363بــه جبهــه اعــزام شــد و زمانــی
کــه در گــردان حضــرت ابوالفضــل(ع)
لشــکر عاشــورا حضــور داشــت24 ،
اســفند مــاه ســال 1362در جریــان
عملیــات بــدر در جزیــره مجنــون
بــه مقــام عالــی شــهادت نائــل امــد.
گلمغانی
برزگر
شاپور
مشکینی
علی
شهیدا...
ایت
شــاپور برزگــر در 22ابــان مــاه 1336از
مــادر بــه نــام ســریه ،در خانــواده ای نســبتا
مرفــه و مذهبــی در شهرســتان اردبیــل
بــه دنیــا امــد .در مرحلــه ســوم عملیــات
والفجــر 4و در ارتفاعــات شــیخ گزنیشــین
در ســمت مســئول محــور لشــکر 31عاشــورا
در خــاک عــراق ( پنجویــن ) بــه تاریــخ
1362/8/13در اثــر تیــر دوشــکا و اصابــت
ترکــش بــه پشــت بــه شــهادت رســید. صفحه 32
شهید داور یسری
در بیســت و هشــتمین روز از فروردیــن
مــاه ســال ۱۳۳۲در یــک خانــواده اردبیلــی
یســری قــدم بــه دنیــا گذاشــت کــه “داور”
نــام گرفــت .داور در بیســت و هفتــم دی
مــاه ۱۳۶۵در عملیــات کربــای ۵در منطقــه
شــلمچه در عملیــات تخلیــه شــهدا از خــط
مقــدم بــه پشــت جبهــه بــا اصابت ترکشــی
بــه جمجمــه اش شــهد شــهادت نوشــید.
شهید جمشید گنجگاهی
شــهید گنجگاهــی ،فرزنــد احمــد ،در
ســال ،۱۳۳۸در شهرســتان اردبیــل بــه
دنیــا امــد .وی در ســال ۱۳۶۱بــه عضویــت
ســپاه درامــد .در عملیــات والفجــر هشــت
بــا مســئولیت جانشــین گــردان حضــرت
ابوالفضل(علیــه الســام) وارد عملیــات شــد
و در ۶۴/۱۱/۲۵بــر اثــر اصابــت تیــر دوشــکا
بــه ناحیــه شــکم ،بــه شــهادت رســید.
شهید عقیل عرش نشین
عقیــل عــرش نشــین ،فرزنــد حــاج قــدرت
و طاهــره عرش نشــین در ۴اذر ۱۳۴۲
در خانــواده ای متوســط در شهرســتان
اردبیــل بــه دنیــا امــد .ســرانجام ،در
جریــان عملیــات والفجــر ا در منطقــه
ابوغریــب در ۲۲دی ۱۳۶۲در اثــر اصابــت
تیــر کالیبــر ۵۰بــه شــهادت رســید .پیکــر
شــهید عقیــل در بهشــت فاطمــه (س)
اردبیــل بــه خــاک ســپرده شــده اســت.
شهید ابوالفضل پیرزاده
مستان اباد
محمدزاده
علی
ایتبنام
شهید
مشکینی
علی
ا...
شــهید بنامعلــی محمــدزاده ،فرزنــد رحمــان در
ســال ۱۳۳۹در اردبیــل بــه دنیــا امــد .شــهادت
همرزمانــش چنــان در روحیــه او تاثیــر گذاشــت
کــه خدمــت در پادگانهــا را رهــا کــرده ،بــه جبهه
شــتافت .در قــرارگاه کربــا مامــور اطالعــات
عملیــات بــود .در همیــن دوران از لشــگر ۲۷
رســول اهلل(ص) ماموریــت یافــت تــا فرماندهــی
گــردان مقــداد از لشــگر ۳۱عاشــورا را بپذیــرد.
شهیدا...
ایت
مشکینی سیفی
علیحرم علی
مدافع
علــی ســیفی در ســال ۱۳۷۰در روســتای
علی بالغــی اســتان اردبیــل بــه دنیــا امــد.
مهنــدس شــهید «علــی ســیفی» هشــتمین
شــهید مدافــع حــرم شــهر شــهیدپرور
و دارالرشــاد اســتان اردبیــل اســت کــه
در ۱۶خــرداد ســال ۱۳۹۶در منطقــه
«حمــاء» ســوریه بــه شــهادت رســید.
ی مقدم
علی خراسان
میرجعفر
مشکینی
شهید ا...
ایت
ســید جعفــر خراســانی مقــدم در ســال
۱۳۳۶در شهرســتان اردبیــل چشــم بــه
جهــان گشــود .وی کــه در لبنــان امــوزش
فعالیت هــای چریکــی را دیــده بــود،
همیشــه ارزو داشــت در ازادی قــدس
ســهمی داشــته باشــد و در کنــار رزمنــدگان
فلســطین بــا غاصبــان اســرائیلی بجنگــد.
ســید جعفــر ســرانجام در تاریــخ ۶۰/۲/۲۵
در ســلیمانیه عــراق بــه شــهادت رســید.
مشکینی
شهیدا...
ایت
علیپستی
عمران
ابوالفضــل پیــرزاده در ســال ۱۳۳۴در اردبیل
متولــد شــد.پس از تحصیــات دبیرســتانی،تا
حــد« ســطح» در حــوزه علمیــه« قــم»
بــه تحصیــل ادامــه داده ،ملبــس بــه
لبــاس روحانیــت گردیــد .در ســال ۱۳۶۰
بــه عضویــت ســپاه پاســداران انقــاب
اســامی در امــد و در تاریــخ ۱۳۶۰ /۹ /۸
بــه دســت منافقیــن کــور دل ،حیــن خــروج
از مدرســه تــرور و بــه شــهادت رســید.
شــهید عمــران پســتی در ســال ۱۳۳۸
در هشــتجین خلخــال بــه دنیــا امــد .وی
دانشــجوی رشــته جامعه شناســی بــود کــه
در ســال ۱۳۵۸بــه عضویــت ســپاه درامــد
و در ســال ۱۳۶۲در پــل طالیــه در حالــی
کــه فرمانــده گــردان حبیــب بــن مظاهــر
از لشــکر ۲۷حضــرت رســول (ص) بــود بــر
اثــر اصابــت گلولــه بــه شــهادت رســید.
شهید سیدمحمود بنی هاشم
علی
شهیدا...
ایت
مشکینیاقایی
حرم علی
مدافع
شهید اسماعیل اعلمی
مشکینیقمیصی
بهزادبخت
فرزاد
شهید
علی
ایت ا...
میرمحمــود بنی هاشــم ســال ۱۳۳۷
در روســتای “ســاطی ســفلی” از توابــع
مشکین شــهر بــه دنیــا امــد .وی بــا حضــور
فعــال بــه عنــوان فرمانــده در عملیات هایــی
چــون سردشــت ،بــدر و خیبــر ،والفجــر دو،
چهــار و والفجــر ۸در جریــان عملیــات نصــر
۷بــه مقــام عالــی شــهادت نائــل شــد.
شــهید ورزشــکار اســماعیل اعلمــی ،در
تاریــخ ۱۳۳۹در اردبیــل متولــد شــد .وی
در رشــته ورزشــی وزنه بــرداری فعالیــت
می کــرد و بــا کســب مــدال در مســابقات
جوانــان اســیا بــرای کشــور ایــران افتخــار
افرینــی کــرد .در عملیــات والفجــر ،۴در
منطقــه کلــه قنــدی کردســتان عــراق بــه
تاریــخ ۱۱ابــان ۶۲بــه شــهادت رســید.
شــهید مدافــع حــرم علــی اقایــی ســال
1366در اردبیــل بــه دنیــا امد او در بیســت و
چهــارم بهمــن مــاه ســال 1394بــرای دفــاع
از حــرم اهــل بیــت(ع) و مــردم مظلــوم و
مســلمان منطقــه بــه ســوریه اعــزام و هفتــم
اســفند مــاه ســال 1394بــه دســت نیروهای
تکفیــری بــه درجــه رفیــع شــهادت رســید.
فــرزاد قمیصــی در ســال ۱۳۳۳متولــد
شــد .پــس از پایــان تحصیــات دبیرســتان
موفــق بــه اخــذ لیســانس ادبیــات فارســی
از دانشــکده ادبیــات دانشــگاه تبریــز
شــد .در تاریــخ 1358/2/10بــه عضویــت
ســپاه درامــد و مســئول تبلیغــات ســتاد
مشــترک ســپاه شــد .وی در تاریــخ
۲۲مهــر ۵۹در محــل ســرپل ذهاب
بــا اصابــت تیــر بــه شــهادت رســید.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
علم مخالفت با رژیم شاهنشاهی برافراشتند
و در پیروزی انقالب شکوهمند اسالمی و
نیز تداوم ان همواره بر وظایف اسالمی و
انقالبی خویش عمل نموده اند .درعین حال،
ظهور چهره های برجسته مذهبی ،سیاسی،
علمی ،فرهنگی و ورزشی از این استان،
همچون عالمه مقدس اردبیلی ،مرحوم
سیدیونس موسوی اردبیلی ،ایات عظام
مرحوم میرابراهیم سیدحاتمی ،مرحوم
موسوی اردبیلی ،مرحوم مشگینی ،مرحوم
صادق خلخالی ،مرحوم ایت ا ...مروج،
حاج میرنقی قاضی پور ،علی دایی ،حسین
رضازاده ،ظهیرنژاد ،و نیز شهیدان بزرگواری
همچون شاپور برزگر ،داور یسری ،بنامعلی
محمدزاده ،جمشید گنجگاهی ،بنی هاشم
و شهید دکتر دادمان و ...نشانگر جایگاه
خاص این استان در وجود استعدادهای
فراوان در این منطقه است.
33 صفحه 33
شیخ صفی الدین اردبی یل
34
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
الدین اَردبیلی (۷۳۵-۶۵۰ق) ،معروف به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
َصفی ُ ّ
به شیخ صفی اردبیلی ،عارف و شاعر قرن درباره سیادت و تشیع صفی الدین ،بین
هشتم هجری قمری ،مرید و داماد شیخ مورخان و محققان اختالفاتی وجود دارد.
زاهد گیالنی و نیای شاه اسماعیل اول پادشاهان صفوی ،بر سر قبر او بنای بسیار
موسس سلسله صفویان.
باشکوهی ساختند که اکنون به بقعه شیخ
صفی الدین اردبیلی معروف است و از بناهای
باشکوه تاریخی ایران به شمار می رود.
نسب صفی الدین را با ۱۹واسطه به امام
موسی کاظم(ع) ،امام هفتم شیعیان امامیه
رسانده اند .در ریحانه االدب ،صفاتی چون صفحه 34
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
35 صفحه 35
7
36
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
«برهان االصفیاء»« ،قطب االقطاب» و
«شیخ العارفین» برای او ذکر شده است.
ابدال زاهدی(درگذشته ۱۱۰۰ق) در
کتاب سلسله النسب صفویه ،نسب شیخ
صفی الدین را تا امام کاظم (ع) نام برده
است .خواندمیر نیز شجره نامۀ صفی الدین
را همانند زاهدی ذکر کرده با این تفاوت
که یکی از اجدادش را به جای «محمد بن
حسن»« ،محمد بن حسین» نام برده است.
وجود القابی چون سید برای شیخ صفی ،در
برخی اسناد قدیمی (قبل از تاسیس سلسلۀ
صفویه) ،نشان از سیادت وی داشته است.
القابی که بعضاً در مکاتباتِ مخالفان این
خاندان هم یافت می شده است .به عنوان
(جد شاه
نمونه ،شروانشاه خلیل اهلل ،جنید ّ صفحه 36
37
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
37 صفحه 37
39
38
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
اسماعیل) را در نامه ای (که موجود است)
از زمره سادات برشمرده است؛ یا سلطان
بایزید دوم عثمانی نیز ،درباره شیخ حیدر از
عناوینی استفاده می کند که نشان دهنده
سید بودن این خاندان است.
برخی پژوهشگران معاصر ،در سیادت
و تشیع شیخ صفی الدین تردید دارند و
معتقدند که در دوره صفویان ،برخی منابع
مربوط به زندگی نامه و نسب شیخ صفی را
به صورت هدفمند تحریف کرده اند.
ادوارد براون نوشته است که کتاب صفوه
الصفا(منبع اصلی زندگی نامه صفی الدین)
در زمان شاه طهماسب و به امر او به دست
ابوالفتح حسینی تصحیح شد .ابوالفتح رنگ
تسنن را از ان محو کرد و کلمه سید را
برای اسامی شاهان صفویه افزود.
اخیرا برخی پژوهشگران مدعی شده اند
که مدارکی دیگر دال بر سیادت صفویان
یافته اند و در این باره مقاالتی نیز نوشته اند
یک محقق ایرانی نیز اظهار داشته است که
قدیمی ترین سنگ نوشته مرتبط با گرایش
مذهبی و سیادت شیخ صفی را در اردبیل
کشف کرده که سیادت او و خاندانش را
اثبات می کند. صفحه 38
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
فرش شیخ صفی الدین اردبیلی
39
3 صفحه 39
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
40
که به فارس و گیالن سفر کرد ،تا پایان
زندگی نامه
صفی الدین فرزند مردی زارع بود و در عمر در همان روستا ساکن بود .شیخ صفی
سال ۶۵۰ق در روستای کلخوران ،واقع در در کودکی توجه خاصی به امور مذهبی
شمال غربی اردبیل ،زاده شد .به جز مدتی نشان می داد .در جوانی قران را حفظ کرد
و ضمن تحصیل علوم مقدماتی به زهد و
ریاضت پرداخت .گاهی در مزار شیخ فرج
اردبیلی و گاهی در مرقد شیخ ابوسعید
اردبیلی به عبادت مشغول می شد. صفحه 40
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
41 صفحه 41
42
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
شیخ صفی در پایان زندگی به حج رفت
و پیش از رفتن ،پسرش ،صدرالدین ،را به
جای خود گماشت .وی در بازگشت از این
سفر بیمار شد و پس از دوازده روز بیماری،
در صبح روز دوشنبه ۱۲محرم ۷۳۵ق در قبر او بنای بسیار باشکوهی ساختند که
۸۵سالگی ،در اردبیل ،زندگی را بدرود اکنون به بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
گفت.
معروف است و از بناهای باشکوه تاریخی
فرزندان او ،به ویژه پادشاهان صفوی ،بر سر ایران به شمار می رود. صفحه 42
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
43 صفحه 43
44
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
همسران و فرزندان
همسر اول شیخ صفی الدین ،بی بی فاطمه
دختر شیخ زاهد گیالنی است که سه
پسرش به نام های محی الدین (د ۷۲۴.ق)،
صدرالدین موسی (د ۷۹۴.ق) و ابوسعید از
او است .بدین ترتیب ،نیای مادری صفویان،
زاهد گیالنی است که مراد شیخ صفی بوده
است .همسر دوم او ،دختر اخی سلیمان
کلخورانه بوده و دو پسر به نام های
عالءالدین و شرف الدین از او داشته است.
نسل پادشاهان صفوی از شیخ صدرالدین،
پسر دوم شیخ صفی است. صفحه 44
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
او را ارشاد کند و چون شنید که شیخ
اموزش و تدریس
الدین بُز ُغش شیرازی در شیراز حلقه
صفی الدین نخست در اردبیل دانش نجیب ّ
اموخت .چون از دانشمندان ان شهر تصوف دارد ،به شیراز رفت .اما وقتی به
بی نیاز شد ،در پی پیری می گشت که انجا رسید که شیخ نجیب الدین وفات یافته
بود .گفته شده که وی با سعدی شیرازی
در شیراز مالقات کرده است .شیخ صفی
چندی در حلقه مریدان مشایخ معروف
ان دوران ،شیخ رکن الدین بیضاوی و
45 صفحه 45
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
46
امیرعبداهلل ،درامد و امیرعبداهلل او را به
شیخ تاج الدین ابراهیم ،معروف به دیدار
با شیخ زاهد گیالنی ،عارف مشهور ان
زمان که در گیالن می زیست ،تشویق
کرد و شیخ صفی چهار سال در پی شیخ
زاهد می گشت تا اینکه در روستایی ،در
منطقه گیالن ،به او رسید و تا زمان
مرگ شیخ زاهد ،مدت ۲۵سال ،در
حلقه مریدان او بود و از او اخذ انابت
و فنون طریقت کرد و دست ارادت بدو
داد و داماد او شد و پس از مرگ او ،در
همان طریقت ،جانشین وی شد .شیخ
صفی در این زمان گاهی در الهیجان
و گاهی در اردبیل زندگی می کرد .او
همچنین معاصر شیخ عالءالدوله سمنانی
بود و منابع از ارتباط معنوی ایشان
سخن گفته اند .شیخ صفی بیش از ۳۰
سال به هدایت و ارشاد طالبان اشتغال
داشت و گفته اند که بیش از ۱۰۰هزار
نفر را تربیت کرد .نیز اورده اند که تعداد
مریدان و توسعه نفوذ او در اسیای صغیر
نیز بسیار بوده است.
پادشاهان صفوی ،بر
سر قبر او بنای بسیار
باشکوهی ساختند که
اکنون به بقعه شیخ
صفی الدین اردبیلی
معروف است و از بناهای
باشکوه تاریخی ایران
به شمار می رود.
جایگاه او
شیخ صفی از عارفان نامی عهد اولجایتو
و پسرش ،ابوسعید بهادرخان ایلخانی،
بود که با مریدان خود در ان ایام در
کلخوران ،در اطراف مقبره پدر خود،
می زیست .شیخ صفی ،به سبب مقام
بلند عرفانی خود ،همواره از توجه
ایلخانان مغول برخوردار بود.
وی در دستگاه غازان خان به اعتبار ُمراد
مقتدر خود ،شیخ زاهد ،قرب و منزلتی
داشت .خواجه رشیدالدین فضل اهلل
همدانی وزیر به او احترام می گذاشت
و هر ساله برای مخارج خانوار او نقد و
جنس فراوان می فرستاد.
خواجه رشیدالدین در مکتوبی به پسر
خود ،امیراحمد حاکم اردبیل ،توصیه
کرده است که در معامله خود با مردم
اردبیل چنان کند که شیخ صفی الدین از
او راضی و شاکر باشد.
مذهب
درباره مذهب شیخ صفی ،تردیدهایی
وجود دارد .بنابر منابع زندگی نامه وی،
از جمله کتاب صفوهالصفا ،نوشته ابن
ب ّزاز ،که مهمترین و قدیم ترین کتاب در
این باب است ،او شیعه بوده ولی برخی
پژوهشگران معاصر قرائنی بر شافعی
بودن او یافته اند.
ابن ب ّزاز از اهالی اردبیل و با شیخ صفحه 46
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
صدرالدین موسی پسر شیخ صفی الدین
معاصر بوده است.
او در این کتاب ،حکایتی نقل می کند
که گفته اند اشارتی است بر مذهب
شیخ صفی الدین« :از شیخ صفی الدین
پرسیدند :شیخ را مذهب چیست؟
فرمود :که ما مذهب ائمه داریم و ائمه
را دوست داریم».
انچه مسلم به نظر می رسد ،این است که
شیخ صفی الدین دوستدار اهل بیت(ع)
بوده و این مطلب در گفتارها و اشعار به
جامانده از وی قابل اثبات است.
تاثیرات سیاسی
صفی الدین موسس طریقت صوفیانه
«صفوی» است که پیروان ان کاله سرخ
دوازده ت ََرکی بر سر می گذاشتند و برای
همین قزل باش ،یعنی سرسرخ ،نامیده
می شوند .صفویه ،چون به یاری ایشان
به پادشاهی رسیدند ،همان کاله را تاج
سلطنت خود کردند.
با رهبری شیخ صفی ،به رغم مخالفت ها
و کارشکنی های فرزندان شیخ زاهد و
شیخ صفی بیش از ۳۰
سال به هدایت و ارشاد
طالبان اشتغال داشت و
گفته اند که بیش از ۱۰۰
هزار نفر را تربیت کرد .نیز
اورده اند که تعداد مریدان
و توسعه نفوذ او در اسیای
صغیر نیز بسیار بوده است.
پیروان او ،نام فرقه زاهدیه زیر نام جدید
صفویه ظاهر شد و به سبب وسعت و
اهمیتی که یافته بود از صورت یک
فرقه صوفیانه به شکل نهضتی مذهبی
در اردبیل درامد و به صورت دعوتی
در سراسر ایران ،سوریه و اسیای صغیر
پراکنده شد و حتی به سیالن نیز رسید.
صفی الدین حتی در دوره حیات خود
تاثیر سیاسی بسیاری بر جای نهاد.
تعیین پسرش ،صدرالدین موسی ،به
جانشینی خود نشان می دهد که او
قصد داشته قدرت سیاسی را در دودمان
صفوی حفظ کند.
اثار
از شیخ صفی کتاب مستقلی برجای
نمانده است ،ولی بنابر باب چهارم از
کتاب ابن بزاز ،که به تفسیرهای عرفانی
صفی الدین اردبیلی از ایات قرانی و
احادیث نبوی اختصاص دارد ،او ،در
علوم دینی و شعر دستی داشته است.
وی در این تفسیرها به اشعار سنایی،
عطار ،عراقی ،مولوی و سعدی استشهاد
می کند.
کتابی به نام ُق ّراء مجموعه را نیز به
شیخ نسبت داده اند .شیخ صفی به
لهجه گیالنی و زبان رایج فارسی شعر
می سرود که از اشعار او چند بیتی به جا
مانده است.
47 صفحه 47
مناطق نمونه گردشگری استان اردبیل
فاطمه سیدحاتمی
گرداورنده
قله سبالن
48
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
کوه سبالن در سال 1389در فهرست اثار
ملی کشور به ثبت رسیده است.
سبالن پس از دماوند معروف ترین کوه
اتشفشانی خاموش ایران است که قله
سلطان ساواالن ان دارای ارتفاع 4811
متر ارتفاع از سطح دریا می باشد .دهانه ی
اتشفشانی قیفی شکل این کوه به صورت
دریاچه ای بسیار زیبا و دل انگیز در امده
و حواشی ان در طول سال پوشیده از
یخ و برف است .ساواالن به معنی ابگیر
می باشد و وجه تسمیه ان به علت برف های
دائمی و چشمه های جاری ان می باشد.
بلندترین قله ی سبالن عبارت از سلطان
ساواالن است و دومین قله ان را هرم داغی
می گویند که نوکی تیز و غیر قابل صعود
دارد .قله ی دیگر ان که ارتفاع ان نسبت
به سلطان ساواالن کمتر است کوه جنوار
داغی نام دارد .به جز هرم داغی و سلطان
ساواالن چند کوه و قله دیگر نیز وجود
دارد که از ان جمله می توان به گوی داغی،
کسری داغی ،اغان داغی و قزل داغی نیز
اشاره نمود .ناحیه ی سبالن و دامنه های
ان بسیار حاصل خیز است .دره های
این کوهستان پهن و انباشته از رسوبات
بسیار غنی است .بخشی از دشت مغان
و همه مناطق حوزه ی سبالن ،نتیجه ی
رسوب گذاری رودخانه هائی است که از
بلندی های سبالن سرچشمه می گیرند.
اب رودخانه های متعدد از برف های دایمی
که همواره دهانه ی مخروطی اتشفشان را
می پوشاند ،تامین می شود و در جلگه ها
رطوبت دائمی ،سرسبزی و طراوت و خرمی
ایجاد می نماید. صفحه 48
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
رودخانه بالیقلو
بالیقلی چائی (رودخانه ماهی دار) اردبیل،
که از چشمه سارها و برف های دامنه های
جنوبی کوه سبالن و دامنه های شمال
غربی رشته کوه های بز غوش سرچشمه
می گیرد ،از شهر اردبیل می گذرد و به
رودخانه قره سو می ریزد.
میزان ابدهی این رودخانه در محل
گیالن ده اردبیل 86میلیون متر مکعب
و دبی ان 26متر مکعب در ثانیه است.
حوزه اب ریز ان 1600کیلومتر مربع و
در محل پل الماس میزان اب دهی ان
116میلیون متر مکعب براورد شده است.
در مخروط افکنه رودخانه بالیقلی چائی،
روستاهای پر جمعیت استقرار یافته اند.
کشاورزی بیشترین مناطق روستایی
اردبیل بر اثر جریان اب این رودخانه رونق
دارد .طول این رودخانه 75کیلومتر است
که 50کیلومتر ان در کوهستان ها و 25
کیلومتر دیگر ان در جلگه جریان دارد .این
رودخانه مسیر پر پیچ و خمی تا انتهای
دشت اردبیل طی می کند و در مسیر خود
چشم اندازهای بدیعی از مناظر دشتی و
کوهستانی و مشجر را به تماشا می گذارد.
به همین سبب محدوده هائی از ان به
طور سنتی برای گذراندن اوقات فراغت،
ماهی گیری و شکار پرندگان ابزی و
پرندگان خشک زی متقاضیان زیادی دارد.
49 صفحه 49
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
50
دریاچه نئور
دریاچه نئور در 48کیلومتری جنوب
شرقی اردبیل به طرف خلخال در یکی از
دره های کوهستانی در ارتفاع 2500متری
از سطح دریا با مساحتی بالغ بر 220هکتار
و عمق متوسط 5متر یکی از زیباترین و
دیدنی ترین دریاچه های ایران می باشد.
در حال حاضر نوعی ماهی قزل االی
رنگین کمان که از زمره بهترین نوع ماهیان
دنیا می باشد در ان پرورش داده می شود
که هر ساله عده زیادی از مردم جهت
ماهیگیری و کوهنوردی و استفاده از
مناظر بدیع و بی نظیر منطقه و هوای خنک
و مطبوع ان به دریاچه روی می اورند.
منظره بدیع و کم نظیر این دریاچه ان را
به یکی از بهترین تفرج گاه های تابستانی
منطقه تبدیل کرده است .دریاچه نئور
اردبیل به عنوان منطقه نمونه گردشگری
کشور ،مجموعه ای از شگفتی های طبیعی
را در خود جای داده است .این منطقه از
نظر مختصاتی در 38درجه و 20دقیقه
عرض شمالی و همچنین در 48درجه
و 36دقیقه طول شرقی می باشد و از
لحاظ تقسیمات سیاسی -اداری بخشی
از محدوده فوالدلوی جنوبی به مرکزی
بودااللو از توابع بخش هیر در شهرستان
اردبیل می باشد .راه دسترسی به دریاچه ی
جاده روستائی اسفالته به طول 13کیلومتر
می باشد که از کیلومتر 29جاده بین شهری
اردبیل -گیوی در محل روستای بودااللو
به طرف شرق منشعب می شود و مناطق
ییالقی پیرامونی را به مرکز شهری مربوط
می سازد .این دریاچه در بلندی های دامنه
غربی رشته کوه باغرو و به فاصله تقریبی
48کیلومتری جنوب شرقی اردبیل واقع
شده است .وسعت حوزه ی ان بیش از
1000هکتار بوده و وسعت دریاچه ان هم
بیش از 220هکتار و مشتمل بر دو دریاچه
کوچک ( 40هکتاری) و ( 180هکتاری)
می باشد که در فصل های پر اب (بهار)
به هم می پیوندند و دریاچه ای واحد را به
وجود می اورند .حوزه ی ابریز رودخانه ی
هیر در این دریاچه می ریزد .این دریاچه
در حدود 4ماه از سال به صورت یخ بندان
بوده و درجه حرارت ان بین +25تا -30
درجه سانتی گراد گزارش شده است. صفحه 50
این دریاچه به صورت یک حوض بسته
رسوبی در یک ناودیس نامتقارن کم عمق
کوهپایه های جنوب شهر اردبیل (رسوبات
نئوژن) و در مختصات 38درجه و 12
دقیقه عرض شمالی همچنین 47درجه و
59دقیقه طول شرقی واقع شده است .این
دریاچه با ارتفاع 1365متر از سطح دریا به
مساحت 120هکتار نسبت به شهر اردبیل
در بلندی قرار گرفته است .پیرامون دریاچه
را تپه ماهور فرا گرفته که بلندترین این
برجستگی ها پادگانه ی ابرفتی بلندی است
در غرب دریاچه با دامنه های شیب دار.
این دریاچه که در خیابان دانشگاه مسیر
دانشگاه محقق اردبیلی ،دانشگاه علوم
پزشکی و دانشگاه پیام نور قرار دارد یکی
از جاذبه های طبیعی اردبیل بوده و نتایج
مطالعات زمین شناختی نشان می دهد که
قدمت این دریاچه قدیمی تر از دریاچه
ارومیه است .شورابیل تنها دریاچه طبیعی
داخل شهری در ایران می باشد.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
دریاچه شورابیل
دریاچه شورابیل در گذشته بسیار شور بوده
است ،ولی امروزه با افزودن اب شیرین به ان
از شوری ان کاسته شده به طوری که نوعی
ماهی قزل اال در ان پرورش داده می شود و
گستردگی ان به ۱۸۰هکتار افزایش یافته
است .این دریاچه دارای امکانات تفریحی،
ورزشی و فرهنگی بسیاری است که از ان
جمله می توان به امکانات قایق رانی ،پیست
دو و میدانی ،پیست دوچرخه سواری ،باغ
وحش ،تعدادی هتل (مجتمع توریستی
کوثر و هتل شورابیل) ،یک شهر بازی روباز
و یک شهر بازی سرپوشیده اشاره کرد.
دریاچه شورابیل از مناطق شکار ممنوع
استان اردبیل می باشد.
دریاچه شورابیل در حریم شهری اردبیل
قرار دارد و شهرک های کوثر ،مهر ،راه و
شهرسازی ،دادگستری ،ولیعصر(عج) ،و
دانشگاه های محقّق اردبیلی ،پیام نور ،علوم
پزشکی ،و نیز نمایشگاه بین المللی اردبیل
در حاشیه این دریاچه قرار گرفته اند .جهت
اقامت توریست خارجی و میهمانان داخلی
هتل شورابیل با درجه بندی دو ستاره در
ساحل شمالی دریاچه و مجتمع توریستی
کوثر با درجه بندی سه ستاره و با امکانات
چهل و شش واحد سوئیت ویالئی و سالن
کنفرانس و سالن همایش و دو رستوران
و کافی شاپ .کافی نت و سالن ورزشی
در زمینی به وسعت ۲۶۱۲۵متر مربع
در ساحل جنوبی دریاچه شورابیل ساخته
شده است.
تا پیش از افزوده شدن اب شیرین به
دریاچه شورابیل ،ساکنان منطقه و به ویژه
کسانی که از ناراحتی پوستی و درد مفاصل
رنج می بردند ،از گل دریاچه به پوست خود
می مالیدند و از گل ان به شهرهای دیگر
نیز می بردند تا مصرف کنند؛ اما از زمانی
که اب شیرین به اب دریاچه اضافه شده
دیگر خاصیت درمانی خود را از دست داده
است.
دریاچه شورابیل در حال حاضر یکی
از مکان های تفریحی اردبیل به شمار
می رود که در کنار ان شهربازی و فضای
سبز بسیاری احداث شده و شهر بازی
سرپوشیده شهر خورشید با امکانات مدرن
در سال ۱۳۹۱در ساحل دریاچه افتتاح
گردید.
51 صفحه 51
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
52
دربند هیر
نسبتاً مناسب از طریق راه اصلی
اردبیل -خلخال ،فضای بکر و طبیعی
چشم اندازهای زیبای کوهستانی با
این منطقه یکی از مناطق نمونه درختان سر سبز ،اب و هوای مناسب و
گردشگری استان بوده که دسترسی ییالقی ارتفاعات البرز غربی در محدوده
مورد مطالعه ،وجود جلوه هایی از زندگی
روستایی در منطقه از جمله جاذبه های
این منطقه محسوب می شود که هم
ساله در فصول گرم میزبان مسافران و
گردشگران می باشد. صفحه 52
این ابشار در منطقه نمونه گردشگری
ابگرم سردابه در مختصات 48درجه و
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
ابشار سردابه
02دقیقه طول شرقی و 38درجه 16ارتفاع این ابشار در حدود 15الی 20
دقیقه عرض شمالی در 24کیلومتری متر می باشد.
غرب اردبیل و در ارتفاع حدود 1950این ابشار از محل های دیدنی مجتمع
متر ارتفاع از سطح دریا و در دامنه شرقی ابگرم معدنی سردابه و از نقاط گردشگری
توده سبالن واقع است.
اردبیل است.
53 صفحه 53
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
54
حوزه های طبیعی
و طبیعت گردی
شهرستان بیله سوار
فاصله 56کیلومتری از پارس اباد و دارای
مناظر طبیعی از چشم اندازهای جاده ای
به صورت مرزی با کشور اذربایجان است.
قشالقات و مسیرهای کوچ عشایری درمنطقه جعفراباد
-رودهای مرزی بال هارود و دریاچه
شور گل
تپه دمیرچی و تپه تاریخی نرگس(پارک جنگلی) در داخل شهر
شکارگاه های حوالی کوه های خروسلو کشت زارهای زیبای دانه های روغنی وغالت صفحه 54
شمالی ترین نقطه استان اردبیل و در
امتداد مرز ایران با جمهوری اذربایجان
است.
محدوده رودخانه ارس به عنوان یک
رودخانه مرزی از جذابیت طبیعت گردی
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
قابلیت های
طبیعت گردی
پارس اباد
ویژه ای برخوردار می باشد.
بیشه زارهای ان زیستگاه پرندگان
وحشی و مهاجر زیادی می باشد .این
منطقه می تواند مورد توجه زیاد عالقه
مندان به حیات وحش و دوست داران
سواحل رودخانه ای بکر ارس قرار گیرد.
منطقه مغان که دشت وسیع مغان در
ان قرار دارد ،دارای ارزش های زیستی
و زیستگاهی زیادی است .به طوری که
این منطقه زیستگاهی ،محل زندگی
گروه های زیادی از پرندگان مهاجر
اب زی و خشکی زی و پستانداران
است .مهم ترین زیستگاه های ابی ،و
خشکی زی مغان شامل حاشیه رود ارس
و رود قره سو ،دریاچه سد اصالندوز،
دریاچه شهرک ،باغات کشت و صنعت
مغان و جنگل دوست کندی می باشد.
در این محدوده های زیستگاهی ،انواع
پستانداران و خزندگان بومی و پرندگان
بومی و مهاجر نظیر خارپشت ،خرگوش،
گرگ ،روباه ،سمور ابی ،گربه ،پلیکان،
اکرت قوی ،اردک ،ابچلیک و انواع ماهی
رودخانه ای و خاصه پرندگان کمیاب
نظیر ،قرقاول و دراج و. ...
55 صفحه 55
حاشیه رود ارس
56
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
ارس مهم ترین و پر اب ترین رودخانه
شمالی کشور ایران در منطقه اذربایجان
می باشد که از غرب جلفا تا اصالندوز
مغان (استان اردبیل) و در طول نوار
مرزی مشترک بین ایران و جمهوری
اذربایجان جریان می یابد.
ارس که در زبان اذری به ان اراز گفته
می شود ،پس از طی مسافتی ،سرانجام
به دریای خزر می ریزد .در واقع ارس از
دو شاخه یکی از ارمنستان و دیگری از
ترکیه و رشته کوه های ارارات سرچشمه
می گیرد و در محل زنگنه واقع در منتهی
الیه شمال غربی ایران که مرز مشترک
ایران و جمهوری اذربایجان و ترکیه است
با هم تالقی می کند.
اب بخشی از رودخانه توسط کانال به
سوی دشت مغان جریان یافته و سبب
رونق کشاورزی در منطقه کشت و
صنعت مغان شده است .دو سد بزرگ
یکی در محل قزل قشالق ماکو و دیگری
سد انحرافی میل مغان در غرب اصالندوز
روی این رودخانه ساخته شده است و
سد جدید دیگری در ناحیه غارلو از بخش
خداافرین ساخته شده که دریاچه های
پشت این سدها به عنوان پتانسیل و
منبعی مهم برای برنامه های جهانگردی
و تفرجی می باشد. صفحه 56
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای هدف
گردشگری اولتان
واقع شده است .ارتفاع این روستا از سطح
دریا 70متر بوده و اب و هوای اولتان در
بهار و تابستان معتدل و در پائیز و زمستان
مطبوع و خنک است .قدمت این روستا
با توجه به بقایای قلعه تاریخی اولتان به
روستای اولتان از توابع بخش مرکزی دوران پیش از اسالم مربوط می شود.
شهرستان پارس اباد در فاصله 15تفرج گاه حاشیه سد ارس و باغات متراکم
کیلومتری جنوب شرقی شهر پارس اباد در کناره های کانال اب رسانی از جمله
نواحی و چشم اندازهای گردشگر پسند
این روستا به شمار می ایند .قلعه تاریخی
اولتان در 500متری روستای اولتان در
کنار رود ارس قرار داشته و بقایای این
تپه تاریخی متعلق به دوره اشکانیان
بوده و در دوران ساسانیان و اوایل دوره
اسالمی تا سده دوازدهم هجری مورد
استفاده نظامی داشته است.
57 صفحه 57
تاالب توپراق کندی
58
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
تاالب روستای توپراق کندی ،در شمال
روستای توپراق کندی و در فاصله 200
متری ان و در پایین دست جاده ارتباطی
پارس اباد -اردبیل واقع شده است.
قابلیت تبدیل شدن به منطقه نمونه
گردشگری با توجه به پتانسیل های موجود
که منطبق بر ائین نامه مناطق نمونه
گردشگری می باشد ،از ویژگی های منحصر
به فرد و جاذبه های تاریخی و زمین شناسی
و روستاهای تاریخی منطقه ،کشت و
پرورش انواع گیاهان دارویی ،غذایی و
میوه های مختلف فصلی ،هم پیوندی
با توریسم طبیعت گردی که از مسیر
ییالق های شاهسون دشت مغان وارد حوزه
این رودخانه می شوند .این تاالب به لحاظ
شرایط محیطی منطقه یکی از تاالب های
مهم استان جهت زمستان گذرانی پرندگان
مهاجر بوده و یکی از سایت های مهم
پرنده نگری در استان می باشد. صفحه 58
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
گردنه الماس
مسافران به دامنه های شرقی این گردنه
یعنی ابادی های کرمان و اسبو ختم
می شود.
این گردنه از نظر ارتباطی پس از حیران جذابیت دامنه های شرقی گردنه ان که
به استارا در مقام دوم ارتباطی به خطه به گردنه الماس یا اسالم معروف است،
اراضی شمالی را دارد و مقصد بیشترین بیشتر از دامنه های غربی ان است .هنگام
فصل بهار و تابستان چمن زارهای این
منطقه و همچنین رویش گل های وحشی
نظیر رویش انبوه گل شقایق و خشخاش
در این منطقه جلوه ویژه ای به طبیعت
می دهد که مورد توجه اکثر گردشگران
از این منطقه قرار می گیرد.
59 صفحه 59
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
60
خلخال چائی
(هیرو چای)
از ارتفاعات جنوب شهر خلخال سر
چشمه گرفته به سوی شمال امتداد
می یابد .کرانه های این رودخانه که گه
گاه در دره های عمیق و صخره ای و
گاه در جلگه های پایکوهی جریان دارد
به برکت جریان های ان مشجر و اکثرا ً
باغات میوه است .به همین جهت و سایر
جذابیت های طبیعی ان بخش هایی
از این رودخانه به طور سنتی تفرج گاه
عمومی شهروندان و مسافرین می باشد. صفحه 60
چشمه ازناو در شش کیلومتری خلخال و
دو کیلومتری خوجین در دامنه کوه ازناو
یا ازنو است که در جنوب شهر خلخال
واقع شده است .جاده اسفالته به طول 5
کیلومتر شهر خلخال را ابتدا به خوجین
و سپس به منطقه ازناو متصل می نماید.
بلندترین نقطه این محدوده قله ازناو
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
ازناو
می باشد که حدود 2350متر از سطح
دریا ارتفاع دارد و از دامنه ضلع غربی
این قله و از ارتفاع حدود 1900متری
چشمه ابی گوارا و خنک و با دبی بسیار
باال خارج می شود که به چشمه ازناو
شهرت یافته است .به برکت این چشمه
و اب هایی که از دره ازناو جریان دارد
باغ های بسیار مصفا و گسترده ای ایجاد
شده است .به سبب وجود تعداد 5غار
طبیعی بزرگ و کوچک در سازه های
اهکی ،شرایط زیستگاهی بسیار مناسب
برای زیست حیوانات در منطقه از جمله
کبک ،کل ،بز وحشی و وجود یک واحد
پرورش ماهی در این حوضه ،موقعیت
کوهستانی ،پوشش گیاهی مرتعی و
درخچه ای و راه ارتباطی مناسب ،این
مکان به یکی از قابلیت های گردش
پذیری تبدیل گشته است.
61 صفحه 61
62
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
چشمه میر عدیل
شمال و شمال شرقی روستای اندبیل قرار وجود جنگل های طبیعی با گونه غالب
دارد.
بلوط از خاصه های این منطقه بوده و
چشمه میرعدیل یا میر عادل از چشمه های سیمای عمومی منطقه کوهستانی -جنگلی با ارتباط جاده اسفالته و برق کشی و
پر اب و گوارا و با مناظر و چشم اندازهای است و ارتفاعات ان بخشی از کوه های ایجاد روشنائی به صورت منطقه تفرجی
بدیع شهرستان خلخال است که در رشته باغرو می باشد.
بهره برداری می شود. صفحه 62
زیستگاه اق داغ در جنوب شهرستان
خلخال (جنوبی ترین منطقه استان اردبیل)
واقع شده و وسعت منطقه بالغ بر 65000
هکتار بوده و به علت استقرار توده سترگ
اق داغ در ناحیه مرکزی این منطقه به
نام اق داغ نامیده می شود .قله اق داغ با
ارتفاع 3303متر از سطح دریا بلندترین
نقطه منطقه و شهرستان خلخال می باشد.
متوسط ارتفاع منطقه اق داغ 2450متر از
سطح دریاست که بستر رودخانه قزل اوزن
معموال ً پلنگ مناطق
در محل سرخ اباد (نقاط رودخانه شاهرود
کوهستانی و یا کوهستانی
با رودخانه قزل اوزن) را شامل می شود.
شیب عمومی منطقه به طرف جنوب بوده
جنگلی را برای زیست
و تمامی اب ها و جریانات سطحی موجود
انتخاب می نماید و منطقه
از طریق چندین رودخانه نسبتاً پر اب
اق داغ از نظر ارزش های
جمع اوری و به قزل اوزن تخلیه می شود.
زیستگاه
به عبارت دیگر می توان گفت که
زیستگاهی و قلمروهای
اق داغ توسط دره های چهار رودخانه مهم
انتخابی مهم ترین منطقه
منطقه از شرق به غرب ،رودخانه شاهرود،
زیستگاهی این گربه سان
رودخانه میان رودان ،رودخانه کندیرق و
رودخانه سوسهاب یا سقزچی بریده شده
زیبا و با ارزش در استان
و اب های موجود از طریق این رودخانه ها
شناخته می شود.
جمع اوری و به قزل اوزن می ریزد .اختالف
ارتفاع قریب به 2900متری بین بلندترین
و پست ترین نقطه منطقه و تغییرات جانوران شاخص منطقه اق داغ کل ،بز
محسوس در شرایط اقلیمی نقاط مختلف پلنگ و کبک می باشد .از جمعیت قابل
ان تنوع قابل مالحظه ای را در اکولوژی توجهی برخوردارند .وجود منطقه حفاظت
منطقه سبب شده است.
شده سرخ اباد از مناطق تحت حفاظت شده
تند
های
ب
شی
با
دره های بسیار عمیق
و مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست
و فرسایش همراه با چشمه های متعدد زنجان در جنوب منطقه اق داغ به لحاظ
و پراکنده که از برف چال های اق داغ امکان تبادالت زیستی و مناطق پشتوانه ای
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
منطقه
حفاظت شده اق داغ
تغذیه می شوند ،این منطقه را به یکی از
پناه گاه های مهم حیات وحش در استان
تبدیل نموده است .از بکر بودن منطقه
همین بس که بسیاری از نواحی ان
غیرقابل نفوذ و ناشناخته است .دره های
وسیعی هم چون اق دره ،قراتلوق دره،
پیشیک درسی ،پلنگان ،پیازری ،سوتیلی،
تکله بالغی ،قره داغ ،اق بره گاه و کچی
لیک به علت عدم دسترسی مناسب و اسان
به اغلب نقاط ان جهت تعلیف احشام و
دام های منطقه ممکن نبوده و این نواحی
به طور عمده در اختیار وحوش قرار دارد.
نسبت به یکدیگر ارزش زیستگاهی ان را دو
چندان نموده است .براساس این ویژگی ها
به خصوص پوشش های جنگلی ارس و بند،
در وسعت زیاد سبب شده است که ارتقاء
سطح حفاظتی منطقه اق داغ به منطقه
حفاظت شده و پناه گاه حیات وحش مورد
توجه قرار گیرد .جنگل های منطقه حفاظتی
و گونه های ارس و بند ،هفت کول ،چنار،
گالبی ،تمشک ،کیکم ،گز ،زرشک ،ولیک،
بلوط ،ون الوچه و ازگیل از مهمترین
گونه های درختی و درختچه ای منطقه به
حساب می ایند .از میان این گونه ها ارس
از وضعیت خوبی برخوردار است و گونه
غالب شناخته می شود .وجود این گونه های
با ارزش جنگلی همراه با پوشش علفی و
مرتعی ،عرصه های زیستی بسیار مساعدی
را برای پلنگ و طعمه اصلی ان (گراز و کل
و بز) فراهم نموده است .الزم به توضیح
است معموالً پلنگ مناطق کوهستانی و یا
کوهستانی جنگلی را برای زیست انتخاب
می نماید و منطقه اق داغ از نظر ارزش های
زیستگاهی و قلمروهای انتخابی مهم ترین
منطقه زیستگاهی این گربه سان زیبا و با
ارزش در استان شناخته می شود.
منطقه اق داغ عالوه بر پلنگ و کل و بز
زیستگاه دائمی پستانداران و پرندگان زیر
می باشد .از پستانداران ،خرس ،روباه ،گرگ،
گراز ،خرگوش ،گورکن ،سمور ،راسو ،گربه،
خفاش از پرندگان ،کبک ،انواع پرندگان
شکاری روز پرواز و شب پرواز نظیر دلیجه،
عقاب ،سار ،گبه ،سنقر و ...انواع پرندگان
گنجشک سان نظیر پرستو ،چلچله،
چکاوک ،دم جنبانک ،سنگ چشم ،سار،
کالغ ،زاغ ،سسک ،توکا ،سهره و گنجشک
در این منطقه زندگی می کنند.
63 صفحه 63
روستای هدف
گردشگری اندبیل
64
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای کوهستانی و زیبای اندبیل از توابع
بخش مرکزی شهرستان خلخال ،در یک
کیلومتری شمال شرقی شهر خلخال و
117کیلومتری شهر اردبیل قرار دارد.
این روستا از غرب به روستای علی اباد و
از شرق به ارتفاعات خانقاه و باغرو و از
جنوب شرق به روستای خانقاه سادات از
غرب و جنوب غرب به شهر خلخال محدود
می شود .ارتفاع این روستا از سطح دریا در
حدود 1855متر بوده و اب و هوای این
روستا در تابستان معتدل و در زمستان
سرد است.
روستای اندبیل به دلیل استقرار در
ناحیه ای کوهستانی و هم جواری با جنگل،
از مناظر و جلوه های منحصر به فرد
طبیعی برخوردار است .چشم انداز بیشه ها
و ارتفاعات به خصوص در بهار و تابستان و
پائیز طراوت و زیبائی شورانگیزی دارند که
هر بیننده ای را مجذوب و مسحور می کند.
وجود اثار و بقایای قلعه کفو و اتشکده
در محدوده ارتفاعات تفرج گاهی اندبیل
(ارتفاعات دره نبات) نیز گواه بارزی بر
قدمت طوالنی روستای اندبیل است. صفحه 64
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای هدف
گردشگری برندق
این روستا از غرب و شمال غرب و جنوب
به استان های اذربایجان شرقی و زنجان و
از شرق و جنوب شرقی به استان گیالن
محدود می شود.
روستای برندق از توابع بخش خورش رستم اب و هوای این روستا در بهار و تابستان
شهرستان خلخال و در ارتفاع 1000متری معتدل و در پائیز و زمستان سرد
از سطح دریا قرار دارد.
می باشد.
قدمت استقرار انسان در قلمرو این روستا
با توجه بقایای گورستان تاریخی و ارامگاه
سید احمد معراجی در ان و دو اثر تاریخی
مهاجر و پیر حاجی پیشینه طوالنی تاریخی
دارد .البته ارامگاه سید احمد معراجی در
روستای سفید اب و 11کیلومتری روستای
برندق واقع شده است.
65 صفحه 65
روستای هدف
گردشگری خوجین
66
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای خوجین از توابع بخش مرکزی
شهرستان خلخال در فاصله یک کیلومتری
جنوب شرقی شهر خلخال قرار دارد.
این روستا در ناحیه کوهستانی واقع شده
است و 1820متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
کوه های سرسبز ازناو ،جنگل های طبیعی و
باغات میوه روستای خوجین را در بر گرفته
است.
اب و هوای خوجین در فصل بهار خشک
و در تابستان گرم و در زمستان نسبتاً سرد
است.
این روستا در گذشته های نه چندان دور
ییالقات عشایر منطقه بوده است که به
مرور زمان به روستا تبدیل شده است. صفحه 66
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای هدف
گردشگری کزج
روستای کزج از توابع بخش خورش رستم
شهرستان خلخال در فاصله 13کیلومتری
خورش رستم و 53کیلومتری جنوب
غربی خلخال قرار دارد .این روستا از غرب
به روستای مندجین از شرق به روستای
گهراز ،از شمال غربی به روستای شمس اباد
و از جنوب به روستای دایو کندی محدود
می باشد .ارتفاع کزج از سطح دریا 1250
متر بوده و اب و هوای ان از شرایط اقلیمی
مدیترانه ای متاثر است.
رودخانه قزل اوزن در یک کیلومتری ان
جریان دارد.
این روستا جزو 10روستای دارای بافت با
ارزش معماری و تاریخی کشور می باشد که
مطابق با بافت قدیمی بازسازی شده است.
بافت کالبدی روستا با خانه های پلکانی
است .به طوری که خانه از طریق پشت بام
به هم دیگر راه دارند.
موقعیت ییالقی این روستا ،تلفیق فضاهای
کوهستانی باغ های پلکانی ،زاغه طبیعی،
صخره های طبیعی است.
در این روستا همچون سایر روستاهای
اذربایجان ،برگزاری مراسم اعیاد ملی
و مذهبی با جشن و سرور همراه بوده و
مولودخوانی و نوروزخوانی از مراسمات ویژه
این روستا می باشد.
67 صفحه 67
روستای هدف
گردشگری ماجوالن
68
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
کوچک شاهرود قرار گرفته است.
روستای ماجوالن در منطقه کوهستانی
استقرار یافته و ارتفاع ان از سطح دریا
1750متر می باشد.
این روستا از توابع بخش شاهرود شهرستان اب و هوای روستا در بهار مطبوع در
خلخال در فاصله 35کیلومتری شهر تابستان معتدل و در پائیزو زمستان سرد
است.
غار یخی جالل اباد واقع در 5کیلومتری
شرق روستا و کوه شاه معلم دارای
چشمه های فراوان و باغات انبوه بوده و
دسترسی این روستا از طریق شهر خلخال
و شاهرود می باشد. صفحه 68
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
امام زاده عبداهلل کلور
کیلومتر 8جاده اسالم -خلخال و عمق
23کیلومتری جنوب جاده مذکور و
در فاصله یک کیلومتری شهر کلور از
توابع شهرستان خلخال که به فاصله
135کیلومتر از شهر اردبیل قرار دارد.
نزدیک ترین شهر کلور بوده و نزدیک ترین
روستا نیز درو است .نوع جاذبه این
منطقه تاریخی ،طبیعی و زیارتی بوده
و اقلیم منطقه نیز اقلیم نیمه خشک
سرد می باشد .مساحت منطقه حدود 6
هکتار بوده و پوشش گیاهی منطقه نیز
شامل انواع گون ها ،کاله ،میر حسن،
انواع گراس ها (گرامینه ها) گونه هایی
از اگروپایرون ها ،بروموسی یک و چند
ساله ،کاکوتی ها ،مرزه کوهی و انواع
نعناعیان می باشد .به طور کلی تنوع
پوشش گیاهی منطقه مطالعاتی شامل
پوشش گیاهی از نوع استپی و نیمه
استپی تا ارتفاع 2500متری منطقه
خلخال است و منابع اب موجود نیز از
طریق رودخانه تامین می شود.
فاصله تا مرکز استان 149کیلومتر بوده و
فاصله تا مرکز شهرستان نیز 30کیلومتر
می باشد .همچنین فاصله تا نزدیک ترین
فرودگاه 160کیلومتر بوده و فاصله تا
نزدیک ترین راه اصلی نیز 30کیلومتر
است که دسترسی نسبتاً مناسب از طریق
راه اصلی اسالم به خلخال ،فضای بکر و
طبیعی چشم اندازهای زیبای کوهستانی
با درختان سرسبز ،اب و هوای مناسب
و ییالقی ارتفاعات ،وجود جلوه هایی از
زندگی روستایی در منطقه و زیارتگاه
امام زاده و ...از جمله جاذبه های این
منطقه محسوب می شود.
69 صفحه 69
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
70
پیست اسکی
الوارس
از ارتفاعات پائین سبالن با فاصله 22
کیلومتری سرعین واقع شده است .ابشار
زیبای گورگور در مسیر فرعی منشعب
این جاده به پیست اسکی الوارس در
این تله سیژ با 1200متر طول و سایر فاصله 8کیلومتر قرار دارد .این پروژه
امکانات مورد نیاز در ارتفاع 3200متر در یکی از زیباترین نقاط استان به لحاظ
گردشگری و در دامنه های مرتفع و
زیبای سبالن قرار گرفته است .به سبب
بارندگی برف و باران در طول پائیز و
زمستان و دیر ذوب شدن برف ها این
منطقه در حدود شش الی هشت ماه از
سال مورد استفاده قرار می گیرد. صفحه 70
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
71 صفحه 71
روستای هدف
گردشگری کنزق
72
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
48درجه و 8دقیقه طول شرقی و 38
درجه و 9دقیقه عرض شمالی در سه
کیلومتری شهر سرعین واقع شده است.
این روستا از شمال به اراضی اردی موسی
روستای کنزق از توابع بخش سرعین از جنوب به روستای تاریخی کلخوران از
شهرستان اردبیل با مختصات جغرافیائی شرق به روستای اق قلعه و از غرب به
شهر توریستی سرعین محدود شده است.
ارتفاع این روستا از سطح دریا 1550متر
است .روستای کنزق قدمت دیرینه ای دارد
که نشانه هایی از ان در بقایای روستای
قدیمی کنزق و غارهای طبیعی روستا قابل
مالحظه است. صفحه 72
روستای ییالقی الوارس از توابع بخش
سرعین در شهرستان اردبیل در 12
کیلومتری غرب شهر سرعین و 35
کیلومتری غرب شهر اردبیل واقع شده
است.
این روستا از شمال به روستای اوجور و از
شرق به روستای میمند محدود می شود
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای هدف
گردشگری الوارس
این روستا از سطح دریا بیش از 2000
متر ارتفاع دارد و اب و هوای ان در بهار
و تابستان معتدل و در زمستان بسیا سرد
است .میزان بارش سالیانه روستا بیش از
400میلی متر است .بررسی های میدانی
و شواهد موجود نشان می دهد که مکان
گزینش یا استقرار روستا در حدود 3قرن
یا بیشتر روی داده است.
این روستا قبال ییالق چرا گاهی عشایر
شاهسون بوده است .در مسیر صعود به
قله های فرعی و اصلی سبالن ،همچنین
برخورداری از شیب مناسب و برف فراوان
در زمستان و بهار شرایط احداث پیست
اسکی در دامنه های مرتفع الوارس را
فراهم ساخته است.
پیست اسکی مجهز و مناسبی در 12
کیلومتری این روستا احداث شده و مورد
استفاده گردشگران می باشد .ویژگی های
زندگانی عشایر در این منطقه به همراه
رمه ها و اوبه ها (جهت اسکان موقت)
زیبائی های خاصی به فضای روستا
می بخشد.
73 صفحه 73
ابگرم ایستی سو
74
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
گرمای اب ان قریب 49درجه سانتی گراد میزان ابدهی ان کم است ،به همین جهت
است.
خالی کردن و پر کردن ان ساعاتی به طول
چشمه ابگرم در فاصله پنج کیلومتری شهر برای معالجه امراض پوستی و مفصلی می انجامد.
کیوی بر سر راه اردبیل -خلخال در باالی مثل رماتیسم و درد مفاصل مفید خوانده به فاصله 25کیلومتر از شهر خلخال و 70
کوه واقع شده است.
می شود.
کیلومتر از شهر اردبیل قرار دارد. صفحه 74
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
داش حمام
باغات و کنار رودخانه کیوی چایی نزدیک میان سنگ ها تامین می شود.
دلیکلی داش واقع شده است.اب این حمام همچنین اب این حمام معدنی و برای رفع
این حمام در طرف شرقی شهر گیوی میان از دو چشمه ،یکی گرم و دیگری سرد از سنگ کلیه مفید است.
75 صفحه 75
روستای هدف
گردشگری قلعه برزند
76
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
00دقیقه عرض شمالی در 18کیلومتری
شهر گرمی واقع شده است .این روستا از
شمال به روستای ابراهیم کندی ،از شرق به
روستای شهمار بیگلو و از غرب به روستای
روستای برزند از توابع بخش انگوت ارزنق محدود شده است .این روستا از
شهرستان مغان با مختصات جغرافیائی 47سطح دریا 950متر ارتفاع داشته و اب و
درجه و 55دقیقه طول شرقی و 39درجه هوای ان نسبتا سرد و نیمه خشک است.
قلعه تاریخی برزند در این روستا منسوب
به دوره قاجار است .تفرجگاه اطراف روستا
چشمه اب که از چشمه های معروف منطقه
می باشد ،رویشگاه گیاهان داروئی که در
ان گونه های نادر گیاهان داروئی همچون
اویشن ،پونه ،بالغ اوتی ،شنگ ،خاکشیر،
نوروز گلی و گون می روید. صفحه 76
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
شیروان دره سی
این زیستگاه در 30کیلومتری جنوب
شرق مشگین شهر قرار دارد .ارتفاع سطح
ان 2200متر از دریا و مساحت ان را
75کیلومتر مربع براورد کرده اند .این
زیستگاه با ویژگی های خود هر بیننده
را به حیرت وا می دارد .زیستگاه شیروان
دره سی محل زندگی دایمی وحوش
مانند کل و بز ،خوک ،روباه ،گرگ ،خرس
قوچ ،میش ارمنی خرگوش ،کبک ،کبک
دری ،قمری ،فاخته و شماری از پرندگان
مهاجر است .این زیستگاه در واقع یک
ژئوپارک با قابلیت های زیاد گردشگری و
طبیعت گردی است .این منطقه به عنوان
یکی از مناطق با قابلیت باالی ژئوپارک
و طبیعت گردی ،تفرج ،کوه پیمایی،
پیاده روی و گردشگری ماجراجویانه از
قبیل صخره نوردی مطرح است .وجود
جلوه هایی از زندگی روستایی و کوهستان
پوشیده از برف ،دره های عمیق ،دید و
منظر فوق العاده و فضای بکر و طبیعی و
دور بودن از محیط های شهری ،ارتفاعات
سبالن و دره شیروان دره سی از نظر
کوه پیمایی و پیاده روی بسیار مناسب
است و می تواند فرصت برخورداری از این
امکانات را برای ورزشکاران و کوه پیمایان
فراهم نماید و نزدیکی به چشمه های
اب معدنی گرم شابیل و قوتورسویی که
خواص درمانی انها اثبات شده است.
77 صفحه 77
زیستگاه
هوشنگ میدانی
78
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
هوشنگ میدانی منطقه نسبتاً مسطحی
است که در دامنه شمال غربی سبالن به
ارتفاع 2725متر واقع شده است .تاالب
قره گل نیز به قطر تخمینی 300متر در
قسمت شمال غربی دامنه های هرم و
جنوب شرقی زیستگاه هوشنگ میدانی و
تاالب قره گول واقع است .عالوه بر کبک
معمولی و کبک دری که شمارش که تعداد
انها زیاد است .این منطقه زیستگاه قوچ و
میش بوده و طاووس گلی نیز زیستگاه ابی
واقع در دامنه های سبالن می باشد. صفحه 78
رودخانه خیاو چای منطقه موئیل که خیاو
چای در خط القعر ان جریان دارد به علت
وجود مجتمعی از اب های گرم معدنی،
از مناطق مهم گردشگری شهرستان
مشگین شهر و استان محسوب می شود .با
توجه به حساسیت ماهی قزل اال به میزان
اکسیژن محلول در اب ،دما و الودگی های
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
خیاو چای
زیست محیطی ،این ماهی منحصرا ً در
بخشی از رودخانه که از سرچشمه تا
ابگرم معدنی ایالندو را شامل می شود،
پراکندگی دارد .بر روی این رودخانه
در محل پل سلطانی (پل اصلی ورودی
شهر از طرف اردبیل) به طرف جنوب،
کرانه های شیب دار خیاو چای باغ های
وسیع گسترده همراه با رویش هایی از
درختان جنگلی و خودرو فرا گرفته
است .این ویژگی ها را به تفرجگاه بسیار
مصفا و سبز و خرمی تبدیل نموده است
که با عنوان پارک جنگلی خیاو چای
مورد استفاده شهروندان مشگین شهری
و مسافرین دیگر نقاط می باشد .سایر
رودخانه های این شهرستان عبارتند از
نقدی چایی ،انار چایی ،النی چایی،
مشکین چایی ،اهر چایی ،اوارسین چایی،
شیخالر چایی و کهلور چایی.
79 صفحه 79
روستای هدف
گردشگری اونار
80
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای اونار از توابع بخش الهرورد
شهرستان مشگین شهر در 26کیلومتری
شمال شرقی شهر مشگین شهر واقع شده
است .این روستا از شمال غرب به تپه
دیروان محدود می باشد .ارتفاع این روستا
از سطح دریا 1360متر بوده و اب و هوای
نیمه خشک بر ان حاکم است .عمده ترین
محصول زراعی این روستا گندم و جو است
و میوه جاتی چون گالبی ،گیالس ،زردالو،
هلو ،سیب و انگور مهمترین محصوالت سر
درختی باغات انار را تشکیل می دهد.
گفتنی است که انگور روستای انار معروفیت
ویژه ای دارد.
مواد لبنی ،گوشت و پشم از محصوالت
دامی روستای انار به شمار می روند پرورش
زنبور عسل و تولید صنایع دستی از قبیل
قالی ،جاجیم و جوراب و نیز سفال گری در
این روستا رواج دارد.
از انجائی که این روستا موقعیت کوه
پایه ای و دشتی و همچنین بافت مسکونی
متمرکز دارد ،معابر ان با دسترسی های
متعدد اشکال سنتی و کوچه باغی دارد.
عبور رودخانه انار چای از میان ابادی،
اصلی ترین عامل رشد باغ های سر سبز و
انواع درختان در طول مسیر رودخانه و
اراضی هموار و تپه ماهور اطراف روستا
است.
چشم انداز فرح انگیز این مسیر سر سبز
و زیبا از عمده ترین جاذبه های طبیعی
روستای انار به حساب می اید .این مناظر
در بهار و تابستان و حتی پائیز ،گردشگران
بسیاری را جذب می کند.
هم چنین تفرجگاه های حاشیه کوه ها و
دامنه تپه های اطراف روستا نیز از دیگر
جاذبه های طبیعی انار به حساب می ایند. صفحه 80
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای هدف
گردشگری موئیل
این روستای ییالقی از توابع بخش مرکزی
مشگین شهر و در 14کیلومتری جنوب
شرقی این شهر قرار دارد.
اب و هوای موئیل در بهار و تابستان خنک
و در پائیز و زمستان سرد است.
تفرجگاه های کوه پایه ای پیرامون روستا،
چشمه های ابگرم ،منطقه حفاظت شده
موئیل که از گونه های نادر گیاهی و
جانوری برخوردار است.
دسترسی این روستا 16کیلومتر از طریق
مشگین شهر است و محدوده روستای هدف
گردشگری موئیل دارای ابگرم معدنی در
دل کوهستان سبالن بوده و دارای چشمه،
مناظر و چشم انداز زیبای طبیعی می باشد
و در کنار ان ،اب معدنی های قینرجه و
موبل به فاصله کمتر از 2کیلومتر به این
اب معدنی فاصله دارند.
دسترسی نسبتاً مناسب از طریق راه
ارتباطی مشگین شهر ،فضای بکر و طبیعی
چشم اندازهای زیبای کوهستانی با دره های
عمیق ،اب و هوای مناسب و ییالقی
ارتفاعات سبالن در محدوده مورد مطالعه،
وجود اب های معدنی موئیل و ایالندو در
نزدیکی محدوده و وجود جلوه هایی از
زندگی روستایی و عشایری در منطقه می
باشد.
81 صفحه 81
گردنه حیران
82
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
در بخش غربی گردنه حیران ،انجا که قبل
از ورود به تونل مرز سیاسی استان های
اردبیل و گیالن شروع می شود ،دره
نسبتا وسیعی وجود دارد که می توان ان
را دروازه ورودی یا کریدور توریستی در
مدخل استان اردبیل محسوب نمود .این
منطقه که پوشیده از درختچه های گونه
جنگلی می باشد ،در فصل بهار دارای
منظره بسیار زیبائی بوده و به دلیل نفوذ
هوای مرطوب دریای خزر به ان ،اب و
هوای بسیار مطبوع کوهستانی در فصل
تابستان دارد .این دره به عنوان رقیب
اصلی گردنه حیران در بخش شرقی
می باشد که مسافرانی را که از مسیر
شمال وارد محدوده شهرستان نمین
می گردند در ان اقامت کرده و پس از
بازدید خطه شمال وارد این منطقه
می شوند .همچینی جاده کوهستانی و
جنگلی حیران به طول 35کیلومتر و
روستای قشالق چائی به علت داشتن
تپه های سبز و پوشیده از چمن و گیاهان
وحشی و داشتن اب کافی و چشمه های
فراوان و همچنین با غ های بزرگ میوه
از قدیم یکی از زیباترین گردشگاه های
نمین بوده است.
3 صفحه 82
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
83
اب گرم های برجلو
و قینرجه
در 3کیلومتری غرب شهر نیر و به فاصله
30کیلومتری جنوب غربی اردبیل با
مختصاتی 47درجه 54دقیقه طول شرقی
و 37درجه 58دقیقه عرض شمالی واقع
است .در حوالی روستای بوشلی(برجلو)
مجموعه ای از چشمه های معدنی با فاصله
کمی از یکدیگر وجود دارند.
این چشمه ها از نوع اهکساز بوده و وجود
معادن تراورتن در جنب ان ها مبین این
نظر می باشد .در حدود 4چشمه از مجموع
اب معدنی های این منطقه مورد استفاده
عمومی می باشد .این منطقه در 47
کیلومتری شهر اردبیل و 4کیلومتری شهر
نیر قرار گرفته و دارای دو چشمه اب معدنی
بنام های بوشلی و قیزجه می باشد .محدوده
این اب های گرم معدنی دارای امکانات
زیادی برای فعالیت های اکوتوریستی
می باشد.
با توجه به همجواری این دو ابگرم معدنی
با جاده اردبیل -سراب و رودخانه بالیخلو
چائی در کنار ان و همچنین طبیعت سبز
نیر و نزدیکی به شهر نیر و منطقه توریستی
بوالغالر ،می تواند بخشی از فشار تقاضا بر
شهر سرعین را کاهش دهد .محوطه های
این دو مکان به دلیل داشتن توان های
فوق می تواند به یک مرکز جذب گردشگر
در مقایسه با سرعین تبدیل گردد .مظهر
چشمه بوشلی در مجاورت رسوب های
اهکی سختی است که اثار خروج اب در
برخی نقاط ان این چشمه وجود دارد .از
این چشمه برای استحمام استفاده می شود،
حرارت ان 49درجه و اب ان صاف و زالل
و مزه اش نمکی و گزنده است در درمان
رماتیسم و درد مفاصل و رفع خستگی از
ان استفاده می کنند.
83 صفحه 83
84
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
85
جنگل فندقلو
جنگل فندقلو به علت نزدیکی به شهر
نمین و سهولت دسترسی از جاده بین
شهری اردبیل -استارا همواره به عنوان
یک منبع تفرجگاهی مطرح بوده است.
این جنگل یکی از اراضی تفریحی جنگلی
است که به فاصله 10کیلومتری از شهر
نمین و 30کیلومتری از شهر اردبیل قرار
گرفته است.
نظر به اینکه جنس فندق نسبت به سایر
درختان جنگلی وضعیت غالب دارد این
مطنقه فندقلو نامیده می شود .عرصه
جنگلی فندقلو بخشی از جنگل های
شرق استان اردبیل به شمار می رود که
دنباله جنگل های نیمه گرمسیری گیالن
می باشد.
این جنگل در سطحی به طول تقریبی
25کیلومتر پراکنده است.
جنگل فندقلو در سرتاسر گستردگی خود
را از جانب غرب به اراضی مزروعی و با
فاصله کوتاهی به روستاهای کوهپایه ای
منتهی می شود که این روستاها از شمال
به جنوب عبارتند از :خانقاه علیا ،ارپا
تپه ،ننه کران ،کله سر دگرماندرق ،کریم
کندی ،مهدی پستی ،دور جین ،االدیز
گه ،گرمه چشمه ،نیارق سوها و حور.
این موقعیت سبب شده است که این
جنگل از راه های مختلفی قابل دسترس
باشد.
راه اصلی و شناخته شده جاده ای است
اسفالته به طول 8کیلو متر که از
کیلومتر 20جاده ادربیل -نمین (جنوب
شهر نمین) منشعب می شود و پس از
گذر از روستاهای سوال و ارپا تپه جنگل
فندقلو را به شهر نمین مرتبط می سازد. صفحه 84
8
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
85 صفحه 85
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
86
بوالغالر
بوالغالر به مجموعه ای از اب ها و
چشمه های متعدد با دبی ابی باال در یک
محدوده نه چندان وسیع گفته می شود
که در این منطقه چمن زارهای طبیعی
همراه با درختان بید کهنسال در فصول
بهار و تابستان محل تفرج شهروندان
نیری و اردبیلی و محل اتراق مسافرینی
است که عازم اردبیل و سرعین بوده و یا
قصد مراجعت از انها را دارند ،می باشد.
وجود چشمه ها و چمن زارهای طبیعی
نزدیکی به جاده اصلی و سایه درختان از بدیعی برخوردار است .این محدوده به
عوامل عمده جذب مسافرین و استراحت سبب نزدیکی به شهر نیر یکی از نقاط
کوتاه در این ناحیه است.
مهم گردشگری نیر می باشد که می تواند
در حدود پنج چشمه ابی در منطقه امکانات تفریحی را توام با صید ماهی
بوالغالر نیر از ابدهی باالئی برخوردارند .سرد ابی (قزل اال) در اختیار گردشگران
اب تمام چشمه ها در مسیر کوتاهی به قرار دهد .الزم به توضیح است که
یکدیگر پیوسته و از طریق نیر چائی یا رودخانه اغالغان چای یکی از مهمترین
اغالغان چائی که از داخل شهر نیر نیز زیستگاه های طبیعی ماهی قزل االی
می گذرد به بالیخلو چائی متصل می گردد .خال قرمز در استان می باشد .این منطقه
سیمای این منطقه به یمن وفور اب های هر ساله محل برگزاری جشنواره اش
سطحی و کوهستانی بودن منطقه مشجر دوغ (اش مورد عالقه اکثر مردم استان
و از فضای دلنشین و چشم اندازهای اردبیل) می باشد. صفحه 86
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
87 صفحه 87
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
88
سد یامچی
این سد در 25کیلومتری جنوب غربی
شهر اردبیل و 5کیلومتری شمال شرقی
شهر نیر واقع شده است .دریاچه پشت
سد یامچی با توجه به موقعیت قرارگیری
در کنار جاده اردبیل به سراب و مجاورت
با شهر نیر و پتانسیل دریاچه ای که بوجود
امده می تواند مامنی برای استراحت و
تفرج مسافران و گردشگران این منطقه
باشد .توان محیطی ایجاد شده در این
ناحیه شامل از دریاچه پشت سد به
وسعت چهار کیلومتر مربع (چهار صد
هکتار) و تا 7کیلومتر طول در باالدست
محور سد و عرض متوسط دریاچه در
حدود 650متر و حجم مخزنی ان 80
میلیون متر مکعب می باشد .بدیهی است
پهنه به این گستردگی زمینه مناسبی را
برای زیست انواع ماهیان و محل امنی
برای پرندگان مهاجر ابزی فراهم خواهد
ساخته که توجه به فضای سواحل این
دریاچه و چشم اندازهای ان و هوای
دلپذیر و امکانات متنوع محیطی امکان
مساعدی و برای متقاضیان فراهم می اورد. صفحه 88
این روستا از توابع بخش مرکزی
شهرستان نیر با مختصات جغرافیائی
48درجه و 4دقیقه طول شرقی و 37
درجه و 57دقیقه عرض شمالی در 8
کیلومتری شهر نیر و 43کیلومتری مرکز
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای هدف
گردشگری کورعباسلو
استان اردبیل قرار گرفته است .این روستا
از اطراف به کوه های مرتفع و تپه های
بلند محدود می شود .این روستا دارای
اقلیمی معتدل و کوهستانی می باشد.
روستای کور عباس لو یکی از روستاهای
قدیمی و تاریخی استان اردبیل است.
این روستا در دوره صفویه از ییالقات
عشایر شاهسون بوده که بعدها با توجه به
یکجانشینی عشایر به مسکن اقوام عشایر
تبدیل شده است .این روستا با بافت
متمرکز در دامنه کوه های مرتفع استقرار
یافته است و کوه های اطراف روستا
چشم اندازهای زیبائی را به وجود اورده
است که اب و هوای معتدل کوهستانی
به ویژه در فصل بهار و تابستان همراه با
تنوع گیاهی ،باغات مصفا و انبوه ،محیطی
دلپذیر و زیبا برای گذران اوقات فراغت
ایجاد کرده است.
89 صفحه 89
90
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
معرفی منطقه مغان در استان اردبیل
دشت مغان از شهرستان های
بیله سوار ،پارس اباد ،جعفراباد ،گرمی
و اصالن دوز تشکیل شده است و در
شمال استان اردبیل قرار دارد .در
میان شهرهای مغان ،پارس اباد به
دلیل رونق کشاورزی گوی سبقت
را از دو شهر دیگر ربوده .هم اکنون
شرکت های بزرگی همچون کشت و
صنعت و دامپروری مغان و شرکت
پارس در این منطقه فعالیت دارند.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از
مرزنیوز؛ موقعیت جغرافیایی منطقه
مغان و شهرستان پارس اباد:
شهرستان پارس اباد در قسمت شمالی
جلگه مغان قرار گرفته و با مساحت
۱۵۵۴کیلومتر مربع ،شمالی ترین
شهرستان استان می باشد .که از لحاظ
موقعیت ریاضی بین ۳۹درجه و ۲۰دقیقه
تا ۳۹درجه و ۴۲دقیقه عرض شمالی و۴۷
درجه و ۳۰دقیقه تا ۴۸درجه و ۱۰دقیقه
طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع
شده و از سطح دریا به طور متوسط ۴۵
متر ارتفاع دارد .این شهرستان از شمال
به رودخانه ارس و جمهوری اذربایجان،
از غرب به شهرستان کلیبردر استان
اذربایجان شرقی ،ازشرق به جمهوری
اذربایجان و از جنوب و جنوب غربی به
شهرستانهای بیله سوار و گرمی محدود
می گردد .مرکز شهرستان ،شهرپارس اباد
است که در۳۹درجه و۳۹دقیقه عرض
شمالی و۴۷درجه و ۵۴دقیقه طول شرقی
از نصف النهارگرینویچ قراردارد.فاصله این
شهر از مرکز استان اردبیل۲۴۰ ،کیلومتر
بوده و دارای ۳بخش به نام های :بخش
مرکزی ،بخش اصالندوز درغرب و بخش
تازه کند در جنوب غربی می باشد.
چهره زمین و ناهمواری ها :قسمت
شمالی جلگه وسیع و حاصلخیز
مغان شهرستان پارس اباد می باشد که
ازدامنه های شمالی کوههای خروسلوداغ و
صلوات داغ در جنوب منطقه شروع گردیده
و تا سواحل رود ارس در شمال بصورت
سرزمینی نسبتاً هموار با شیب مالیمی
گسترده شده است .به طور کلی چهره
طبیعی منطقه را می توان به سه قسمت
کوهستانی – کوهپایه ای و جلگه ای تقسیم
نمود.
نواحی کوهستانی :ارتفاعات جنوب،
جنوب غرب و غرب منطقه راشامل
می گردد که با شیب بیش از۱۰درصد از
ارتفاع حداقل ۱۰۰متر به سمت جنوب
و غرب بر میزان ارتفاع افزوده شده وتا
حدود ۷۰۰متر می رسد .دهستان قشالق
غربی ،قسمت های از بخش اصالندوز،
بخش مرکزی و دهستان قشالق شمالی در
این نواحی قرار دارند. صفحه 90
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
نواحی کوهپایه ای :به طور کلی
زمین های کمتر از ۱۰۰متر ارتفاع متصل
به کوهستان تا نزدیک جلگه را می توان
جزو این ناحیه به حساب اورد .شیب
زمین در این نواحی حدود ۱تا ۱۰درصد
می باشد ،ک ً
ال اراضی مساعد برای فعالیتهای
کشاورزی و دامپروری و سکونت انسانی
محسوب می گردد .قسمت هایی از بخش
تازه کند ،بخش مرکزی ،دهستان قشالق
شمالی و بخش اصالندوز در این نواحی
واقع شده اند.
نواحی جلگه ای :درشمال منطقه با شیب
بسیار مالیم ،کمتراز ۵درصدتاسواحل
رودارس گسترش دارد و به دلیل وجود
خاک های ابرفتی دانه ریز و رسوبی و
حاصلخیز تماماً زمینهای عمده کشاورزی
را تشکیل داده و از تراکم زیاد جمعیت
برخوردار می باشد.این نواحی تا ارتفاع
حداقل ۳۰متر از سطح دریا در منتهی الیه
شمال شرق منطقه در دهستان ساواالن
تداوم می یابد.
کشاورزی در مغان:
دشت مغان به علت وجود ۳شرایط
مهم -۱ :خاک حاصلخیز -۲اب (رود و
سد ارس و خدافرین) -۳گرما مناسب
برای کشاورزی به قطب کشاورزی در
استان اردبیل تبدیل شده است.
به علت وجود شرایط مناسب کشاورزی
اکثر ساکنان این منطقه به شغل کشاورزی
مشغول می باشند.
در این منطقه محصوالت از قبیل :ذرت
بذری (بیشترین تولید ذرت بذری در
کشور) ،ذرت دانه ای ،گندم ،یونجه ،پنبه،
چغندرقند ،سویا ،کلزا ،هندوانه و ...تولید
می شود.
محصوالت و میوه های باغی از قبیل :شلیل،
هلو ،الو و ...تولید می شود.
ساکنان قدیمی مغان ۳۲طایفه بوده که به
شغل عشایری مشغول بودند و دشت مغان
را به عنوان قشالق خود قرار داده بودند.
لیست ۳۲طایفه عشایر ایلسون
(شاهسون)عبارتند از:
طایفه تکله
طایفه قوجابیگلو
طایفه جعفرلو
طایفه هومونلو بیگدلو
طایفه مغانلو
طایفه گیگلو
طایفه شاهعلی گبلو
طایفه ساریخان بگلو
طایفه حاج خواجه لو
طایفه اودلو
طایفه مرادلو
طایفه تالیش میکائیلو
طایفه دمیرچی
طایفه بگ باغلو
طایفه مستال بگلو
طایفه سروانالر
طایفه البابالو
طایفه جلودارلو
طایفه بندال بگلو
طایفه گوردالر
طایفه حسین نکلو
طایفه رضابگلو
طایفه اجیرلو
طایفه ساری گبلو
طایفه ساری نصیرلو
طایفه عربلو
طایفه پیرایواتلو
طایفه خلیفه لو
طایفه دورسون خواجه
طایفه باالبیگلو
طایفه ی االرلو
طایفه زرگر
91 صفحه 91
3
سفر به منطقه نمونه گردشگری ازناو خلخال
92
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
منطقه نمونه گردشگری ازناو در شهرستان
خلخال یکی از زیباترین مناطق نمونه
گردشگری با چشمه ای پر اب است که
گردشگران را به تجربه لذت حضور در دل
طبیعت دعوت می کند.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
شهرستان خلخال به عنوان سومین شهر
بزرگ استان اردبیل از نظر موقعیت
جغرافیایی در جنوب استان قرار دارد و به
دلیل همسایه بودن با استان های گیالن،
زنجان و اذربایجان شرقی از موقعیت
مناسبی برای سرمایه گذاری در حوزه
گردشگری برخوردار است .این شهرستان
در مسیر جاده های مهمی مثل جاده سرچم
و جاده معروف اسالم به خلخال قرار دارد و
طبیعت کم نظیر و مناطق نمونه گردشگری
متعدد از پتانسیل های این شهرستان برای
توسعه گردشگری است.
منطقه نمونه گردشگری ازناو کجاست؟
یکی از مناطق نمونه گردشگری مهم در
شهرستان خلخال ،منطقه ازناو است که
طبیعت بکری دارد و در پنج کیلومتری
جنوب شهر خلخال جای گرفته است.
این منطقه در نزدیکی جاده خلخال به
اسالم واقع شده و می تواند نقطه شروع
یا پایان مناسبی برای یک سیر و سیاحت
فوق العاده در دل جنگل های اسالم باشد.
منطقه نمونه گردشگری ازناو چشمه ای
به همین نام دارد که از روستایی به نام
خوجین سرچشمه می گیرد و به همین
دلیل با عنوان منطقه ازناو خوانده می شود.
عالوه بر چشمه ،کوه ازناو و باغ های متعدد
در این منطقه بر جاذبه های ان افزوده اند
که هرساله به ویژه در فصل های بهار و
تابستان استقبال گردشگران را در پی
دارد .در وجه تسمیه این کوه و چشمه
داستان های زیادی وجود دارد ،عده ای
معتقدند که وجه تسمیه چشمه «ازناو» به
ناودان برمی گردد چرا که به نظر می رسد
دو کوه به هم پیوسته ناودانی به وجود
اورده اند و چشمه ای از دل ان جاری است.
چشمه ازناو با دبی اب ۴۰۰لیتر در ثانیه
یکی از پراب ترین چشمه های استان اردبیل
است و همین امر موجب ایجاد باغات و
طبیعت زیبایی در مسیر چشمه شده است
و کوه ازناو در کنار همین چشمه بلندترین
نقطه منطقه است که ارتفاعی به بلندای
۲۴۲۲متر از سطح دریا دارد .به سبب
وجود پنج غار طبیعی بزرگ و کوچک
در سازه های اهکی کوه ازناو ،شرایط
زیستگاهی بسیار مناسبی برای زندگی
انواع حیوانات و پرندگان وحشی از جمله
کل و بز وحشی ،کبک و سایر حیوانات
بوجود امده است که به زیبایی های طبیعی
این منطقه اضافه می کند.
مسیرهای دسترسی به ازناو خلخال
گردشگران از چند مسیر می توانند به
منطقه نمونه گردشگری ازناو خلخال
دسترسی داشته باشند ،دو مسیر مهم
و پرتردد که گردشگران را با عبور از
شهرستان خلخال به سایر جاذبه های
گردشگری استان اردبیل می رساند
می توانند بهترین انتخاب ها باشند .کسانی
که از مرکز یا شمال کشور قصد حضور در
اردبیل را می کنند می توانند یکی از دو
مسیر جاده سرچم به اردبیل و یا جاده
اسالم به خلخال را انتخاب کنند و در
مسیر خود مدتی را برای دیدن جاذبه ها
و زیبایی های شهرستان خلخال اختصاص صفحه 92
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
93
دهند .جاده سرچم یک جاده اصلی
برای تردد به استان اردبیل است
و انتخاب این مسیر ،دسترسی
سریع تر به شهرستان خلخال را
فراهم می کند ،جاده اسالم به
خلخال اما با وجود کیفیت پایین
جاده – که لزوم توجه به ان به
شدت احساس می شود – می تواند
یکی از هیجان انگیزترین انتخاب ها
برای مسافرت باشد .شما با انتخاب
این مسیر ،از میان جنگل های اسالم
و در جاده ای پر پیچ و خم عبور
می کنید و هرلحظه با افزایش ارتفاع
نسبت به سطح دریا مواجه هستید،
تا جایی که در نهایت کل مسیر زیر
پای شما می ماند و اگر بخت یارتان
باشد می توانید با جنگل ابر مواجه
شوید .در نهایت شما به شهرستان
خلخال می رسید و در ابتدای مسیر
خود به سمت شهر خلخال ،منطقه
نمونه گردشگری ازناو بهترین
انتخاب برای گذراندن یک روز در
دل طبیعت و در کنار چشمه پر اب
ازناو است.
توسعه گردشگری در ازناو
منطقه نمونه گردشگری ازناو از
مدت ها قبل ،و از زمانی که در این
منطقه امکانات خاصی قرار نداشت،
به خاطر طبیعت زیبا و منحصر
به فرد مورد توجه گردشگران
بوده و امروزه نیز با ایجاد برخی
تاسیسات و تبلیغات انجام شده
استقبال بیشتری از این منطقه
می شود .همین امر باعث شده است
که منطقه ازناو یکی از بهترین
مناطق برای سرمایه گذاری در
حوزه گردشگری باشد ،در سال های
اخیر سرمایه گذاران بخش خصوصی
توجه زیادی به این منطقه داشته اند
و پروژ های متعددی اجرا شده و یا
در حال اجرا است .یکی از مهم ترین
سرمایه گذاری ها در این منطقه
اقامتگاه بوم گردی قصر چوبی است
که با سرمایه گذاری بیش از ۵۰
میلیارد تومانی و با مصالح چوبی
انجام شده است و یکی از بهترین
نمونه های بوم گردی در کشور است.
احداث هتل ،پل معلق و سایر
مجموعه ها نیز در این منطقه در
حال انجام است تا ازناو به یکی از
قطب های گردشگری استان اردبیل
تبدیل شود.
گزارش از توحید سیف
93 صفحه 93
یادداشت
94
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
مروری بر تاریخ شفاهی به مناسبت
درگذشت دکتر یوسف معماری
دریغا دکتر یوسف معماری مرد خوشنام
اردبیل هم به خیل یارانش پیوست .به
قولی تاریخ شفاهی اردبیل بود عالوه بر
طبیب بودنش ذوق و قریحه شاعری هم در
کارنامه زندگی اش بود.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
مهمترین موضوع ذهن دکتر را همیشه
مشغول کرده بود نگران اوضاع فرهنگی
و اجتماعی و پیشرفت اردبیل بود تا اخر
عمر از پای ننشست به دنبال پویایی جامعه
فرهنگ اردبیل بود با مرحوم باباصفری
از یک سو و کسانی دیگری چون مرحوم
نباتی از سوی دیگر .هر جا حضور یافت
نگرانی خودش را در مورد شهر اردبیل
پنهان نمی کرد .مرحوم دکتر معماری سالم
زیست و سالمت زندگی کرد ،درد مردم
داشت.
حضور در انجمن ادبی حافظ و سایر مجامع
نیز حاکی از نگرانی وی بود هر چند هشتاد
سال عمر کردند اما رفتن اش کمی زود بود
چون او حقیقتا سالم زندگی کرد علی رغم
داشتن تمکن مالی شهر را ترک نکرد و
به طبابت اش ادامه داد برخود الزم می دانم
که از زحمات و تالش های مرحوم قدردانی
کنم چرا که موجباتی را فراهم اوردند تا
شهر به پویایی فرهنگی گامی نزدیک شود
درود می فرستیم به روح و روانش و یادش
گرامی باد به یاد اریم مرحومین حاج انور،
باباصفری و نباتی و دیگر کسانی که به
نوعی به این شهر خدمت کرده اند و در
سینه خاک ارمیده اند خداوند همه را غریق
رحمت فرماید بار دیگر درگذشت دکتر
معماری فرهیخته ،شاعر و ادیب و طبیب
ارجمند شهرمان به شهروندان و شعرا و
نویسندگان و اربابان خرد و اندیشه تسلیت
می گویم.
خاک پای اهل ادب ،سعید معزی
هفده شهریور هزار و چهار صد و یک صفحه 94
کتاب «از شوکران تا سرخ پوست» به چاپ دوم رسید
به مناسبت ۲۱شهریور ،روز سینما کتاب سینما دوستان ،قرار گرفت.
خ پوست،
«از شوکران تا سرخ پوست» اثر محمدرضا در چاپ جدی ِد از شوکران تا سر
نوذریان ،نویسنده اردبیلی به چاپ دوم عالوه بر مطالب قبلی ،یادداشت های این
رسید.
نویسنده ،درباره چهار فیلم سینمایی از
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛ تهمینه میالنی ،منوچهر مصیری ،بهمن
چاپ نخست این کتاب که حاوی نوشته فرمان ارا و احمدرضا معتمدی افزوده شده
های وی درباره دوازده فیلم سینمایی و در قطع رقعی ،توسط انتشارات دانشگاه
ایرانی عمدتاً در حوزه زنان و خانواده بود محقق اردبیلی در ۸۸صفحه ،منتشر شده
در سال ۱۳۹۹انتشار یافت و مورد توجه است.
گفتنی است تا کنون ،کتاب های «از
فروردین تا فروردین» ،شامل یادداشت
های مناسبتی با رویکرد قرانی ادبی،
«برداشت دوم» با موضوع کاریکلماتور و
نوشته های کوتاه و «دل تنگی های یک ره
پوی» ،حاوی گزیده اثار رسانه ای نامبرده،
چاپ و در دسترس عالق ه مندان به کتاب و
ب خوانی قرار گرفته است .
کتا
خبرنگار :غالمحسین دیده بان
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
به مناسبت ۲۱شهریور؛
95 صفحه 95
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
96
تصاحب مدال طالی مسابقات جهانی رزمی
توسط دانش اموز خردسال اردبیلی
مرزنیوز؛ معاون پرورشی و تربیت بدنی
مدرسه دخترانه حیات طیبه یک اردبیل
ش اموز پایه اول ابتدایی این
گفت :دان
واحد اموزشی ،مدال طالی مسابقات کیک
غالمحسین دیده بان
بوکسینگ گرجستان را برای کشورمان به
خبرنگار
ارمغان اورد.
سریه بضاعت پور اردبیلی در گفت و گو با
دان
ش اموز خردسال اردبیلی ،مدال طالی خبرنگار ما در اردبیل افزود :در این رقابت
مسابقات جهانی رزمی را تصاحب کرد.
ها که با حضور تیم هایی از کشورهای
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از گرجستان ،ایران ،ارمنستان ،روسیه و
اوکراین در تفلیس برگزار شد ،سیده محیا
موسوی موفق شد مدال ارزشمند طال را به
دست اورد.
م زمان با اغاز سال
وی خاطر نشان کرد :ه
تحصیلی جدید از این دانش اموز فعال که
وارد پایه دوم ابتدایی می شود تجلیل
خواهد شد.
به گزارش خبرنگار ما تیم کشورمان به
سرمربی گری یعقوب یکانی پور از اردبیل،
نایب قهرمان این دوره از مسابقات شد. صفحه 96
تشریح پروژه های گازرسانی به روستاهای جاده چالوس
نماینده مردم کرج ،فردیس ،اشتهارد و
اسارا در مجلس شورای اسالمی که به
همراهی مدیرعامل شرکت گاز استان البرز
در پروژه های گازرسانی به روستاهای محور
کرج به چالوس حضور پیدا کرده بود با
تشریح جزئیات در جریان چند و چون این
پروژه ها قرار گرفت.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از
مرزنیوز ،علی رضا عباسی نماینده مردم
کرج ،فردیس ،اشتهارد و اسارا در مجلس
شورای اسالمی با حضور در محور کرج به
چالوس پروژه های گازرسانی به روستاهای
این محور را رصد کرد و در جریان نحوه
اجرای این پروژه ها قرار گرفت.
دراین بازدید سیدرضاغفاریان مدیرعامل
شرکت گازاستان البرز جزئیات روند اجرا
و پیشرفت پروژه ها در این منطقه را از
نزدیک برای عباسی نماینده مردم شریف
کرج ،فردیس ،اشتهارد و اسارا در مجلس
شورای اسالمی تشریح کرد.
علی رضا عباسی نماینده مردم کرج،
فردیس ،اشتهارد و اسارا در مجلس شورای
اسالمی در دیدار مردمی که پس از پایان
این برنامه با حضور در مسجد روستای
مورود و اقامه نماز مغرب و عشا صورت
گرفت ،اظهار کرد :مردم با تمام وجود پای
نظام ایستاده اند ،اما عقد اخوت با مسئوالن
نبسته اند و هر کجا که اشتباهی صورت
گرفت باید به سرعت اصالح شود ،اگر
جوانان گالیه ای دارند ،قطعا این گالیه از
نظام نیست بلکه ممکن است از عملکرد
مسئوالن باشد که باید اصالح شود.
وی ادامه داد :اگر دستاوردهای نظام را
برای جوانان تشریح کنند ،قطعا ذهنیت
انان نسبت به وضع موجود اصالح می شود،
انان چون نسبت به وضعیت مملکت قبل
از انقالب اطالعاتی ندارد با تبلیغاتی که
توسط شبکه های اجتماعی معاند می شود
نسبت به عملکرد مسئوالن بدبین می شوند.
نماینده مردم کرج ،فردیس ،اشتهارد و
اسارا در مجلس شورای اسالمی با تشریح
ویژگی های رهبری مطرح کرد :رهبر انقالب
اسالمی با شخصیت فراگیری که دارد یک
تنه چشم انداز نظامی ،فرهنگی ،اجتماعی
و ...کشور را طراحی و هدایت می کنند.
عباسی بیان کرد :به عنوان دلسوزان
نظام و رهبری نباید فقط به دلسوزی
کردن اکتفا کنیم بلکه باید کسانی را که
در ذهن و فکرشان نسبت به نظام شبهه
دارند شناسایی کنیم و برای تنویر فکر و
ذهن شان جهاد تبیین را سرلوحه کار خود
قرار دهیم.
وی برخی نقدها را غیرمنصفانه عنوان
کرد و ادامه داد :وقتی که شاخص ها از
سمت رهبر مشخص می شود ،اما بر خالف
شاخص ها فردی که فاقد ان است از
صندوق خارج می شود نباید توقع داشت.
نماینده مردم کرج ،فردیس ،اشتهارد و
اسارا در مجلس شورای اسالمی با اشاره
به پروژه گازرسانی به اسارا و روستاهای
طالقان اظهار کرد :در این بازدید از مشاهده
پروژه های شرکت گاز استان البرز که در
حال گازرسانی به روستاهای محور کرج
به چالوس بودند لذت بردم و تالش هایی
که می شود و جوانان این خطه شاهد
این فعالیت ها هستند ،قطعا نگرش مثبتی
نسبت به عملکرد مسئوالن و در مرحله
باالتر نسبت به نظام پیدا می کنند.
عباسی خاطرنشان کرد :مسئوالن شرکت
گاز استان البرز با تالش مضاعف و با سرعت
بیشتری پروژه ها را به پیش ببرند تا مردم
اسایش و رفاه را لمس کنند و بنده از
مسئوالنی که در این راستا فعالیت دارند
قدردانی می کنم.
این بازدید با همراهی عباس ابراهیمی
مدیر منابع انسانی ،کریم خانی ناظر ارشد
اجرای طرح ها و علی اصغر محسنی رئیس
روابط عمومی صورت گرفت.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
توسط غفاریان صورت گرفت؛
97 صفحه 97
چرا جاده ماسوله به ماجوالن خلخال شاهراه توسعه
98
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
گردشگری دو استان گیالن و اردبیل در بالتکلیفی است؟
یکی از شاخصه های جوامع پیشرفته رشد
سریع بخش حمل و نقل انها می باشد در
سال ۱۹۹۴هالدمن وشرمن ثابت کردند که
گردشگری بدون بهبود و توسعه گسترده
شبکه حمل و نقل میسر نیست و همواره
فقدان بهره مندی از شبکه راه های قوی
مانعی جدی در راه رشد و توسعه می شود
اکثرا جاذبه های گردشگری تنها پس از
انکه قابل دسترسی شده اند توسعه یافته
اند.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
راه قدیمی ماسوله به خلخال در گذشته
شاهراه ارتباطی گیالن و اذربایجان بوده
است (ویکی پدیا) ماسوله شهری است در
غرب استان گیالن که معموال به عنوان
مقصد نهایی گردشگری از ان نام برده می
شود .
گردشگران زمانی بر اقتصاد یک شهر یا
شهرستان می توانند تاثیر گذار باشند که
حداقل ۲۴تا ۴۸ساعت در ان اقامت داشته
باشند بنظر می رسد االن ماسوله فقط برای
بازدید چند ساعتی می باشد و به دلیل
عدم اسکان توقف طوالنی مدت گردشگران
نفع اقتصادی زیادی نصیب مردم منطقه
نمی گردد .برای بیان بهتر این مسئله به
مرور مسابقه تاریخی اسناد و مدارک و
همچنین مصاحبه های صورت گرفته در
سالهای گذشته توسط مسولین مربوطه
خواهم پرداخت .
اقای خاوری مدیرکل راه و شهرسازی
گیالن در سال ۱۳۹۳گفت :این پروژه
ماسوله پیش از سال ۱۳۶۹اجرا شده است
اما به دلیل منابع محدود عملیات تکمیلی
بر روی ان انجام نشده است .ماسوله مکان
توریستی است و ساخت این جاده باعث
خواهد شد که این شهر از بن بست خارج
شود در واقع بدین طریق دسترسی به
خلخال و اردبیل ایجاد می شود و مردم از
سمت اردبیل هم می توانند به راحتی در
این مکان توریستی حضور یابند واز سوی
دیگر تحوالت خوبی را در بخش گردشگری
واقتصادی شاهد خواهیم بود( .تین نیوز
)1393/02/16
اسماعیل قربانزاده فرماندار وقت فومن
در مصاحبه با خبرگزاری فارس :فومن و
ماسوله از بن بست خارج می شوند.
وی تصریح کرد جاده ماسوله به ماجوالن
که ارزوی دیرینه مردم فومن بود با پیگیری
ناصر عاشوری نماینده مردم فومن و شفت
در مجلس شورای اسالمی به واقعیت
پیوست
فرماندار فومن بازگشایی جاده ماسوله به
ماجوالن را موجب ایجاد تحوالت خوب
در بخش های گردشگری واقتصادی در
شهرستان فومن واستان دانست.
( 1393/03/25خبرگزاری فارس)
ناصر عاشوری نماینده سابق فومن و شفت
در مصاحبه با خبرگزاری مهر از تامین پنج
میلیارد تومان اعتبار برای اسفالت جاده
ماجوالن به ماسوله خبر داد و افزود این
مسیر بعد از گذشت ۳۵سال به زیر پوشش
اسفالت می رود 1393/03/30خبرگزاری
مهر -کارنامه خاطرات ایت اهلل هاشمی
رفسنجانی -ص۱۱۴
در بخشی از این سخنرانی که در تاریخ
1373/02/23میدان بزرگ شهر فومن
ایراد شده امده است :صحبت های امام
جمعه اقای محمدرضا شفیعی و نماینده
شهر خیلی گرم و صمیمی بود این
خواسته هایی که امروز مطرح شد و انچه
که من قب ً
ال از مسئوالن منطقه شنیدم ،کم
و بیش اینها را حسابی قبول کردم وحفظ
دارم و فکر می کنم خواسته های اغراق امیز
ودور از عملی هم نباشد
خواسته از بن بست بیرون امدن فقط
خواسته شما نیست خواسته ما هم هست
ما اگر بتوانیم که می توانیم فومنات و
ماسوله را از بن بست در بیاوریم راه ماسوله
ماجوالن را بسازیم یک گام در توسعه
منطقه برداشتیم( .دیدار با مردم فومن
)۱۳۷۳
به دلیل بن بست بودن شهر تاریخی ماسوله
در ایام تعطیالت همیشه ترافیک سنگین
باعث ایجاد مشکالت برای مردم منطقه می
باشد .حال اگر این جاده که طی چندسال
گذشته از سمت حوزه خلخال تکمیل شده
است ولی از طرف حوزه گیالن همچنان بال
تکلیف می باشد تکمیل گردد با توجه به
ارتباطات دو استان همسایه گیالن واردبیل
عبور و مرور در طول سال هم می تواند
در اقتصاد شهرستانهای فومن و ماسوله و
همچنین خلخال نقش مهمی باشد یعنی
این جاده فقط نقش جاده گردشگری
فصلی را برای دو استان نداشته باشد.
همچنین باتکمیل این جاده شهرستان
فومن .ماسوله می توانند مقصد گردشگران
غرب کشور (اذربایجان ،اردبیل و زنجان)
باشند.
در انتها ذکر این نکته ضروری است که
یکی از مولفه های رقابتی گردشگری توسعه
زیرساخت راهها می باشد کما اینکه االن
در شهر تاریخی ماسوله شهرستان ماسال
به این نکته مهم پی برده وسعی در توسعه
راههای ارتباطی با همسایگان می باشد
طوری که راه ارتباطی ماسال به گیلوان
خلخال یکی از اولویت های اصلی مسولین
این شهرستان می باشد
امید است مسئولین محترم استان گیالن
و شهرستان فومن نیز پیگیر این مطالبه به
حق شهرستان های خود باشند و این کهن
پروژه هر چه زودتر تکمیل و به بهره برداری
برسد.
بهرام پارساپور
کارشناس ارشد حقوق مالی و اقتصادی صفحه 98
کمتر از دو سال ۷۰۰هزار تن تولید انواع
محصوالت با برند مغانه روانه بازارها کردیم
رئیس هیئت مدیره شرکت کشت و صنعت
مغان با بیان اینکه در این بنگاه اقتصادی با
توجه به روحیه جهادی و رعایت قوانین و
شرعی حاکمیت تحت نظر والیت می باشد
گفت :تالش ما بر این است که با عمل به
فرمایشات مقام معظم رهبری با حرکت
جهادی در این بنگاه اقتصادی به صورت
شبانه روز تالش نماییم و در بحث ابیاری
نوین می توانیم با سرمایه گذاری بهینه از
بحران اب خارج شویم تا به ویژه در تولید
محصول استراتژیک گندم پیشرو باشیم.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
قاسم محمدی با بیان اینکه در کمتر از ۲
سال توانستیم با تولید ۷۰۰هزار تن انواع
محصوالت در این بنگاه اقتصادی پرونده
خوبی را تاکنون با برند مغانه به کشورمان
معرفی کنیم و در بحث تامین غذایی و
امنیت سفره مردم که یکی از اولویت ها
و سفارشات مقام معظم رهبری(مدظله
العالی) در این حوزه نیز می باشد تالش مان
را بیشتر از قبل خواهیم کرد ،افزود :به حول
قوه الهی توانستیم امسال در حوزه های
مختلف به صورت جهادی و انقالبی حرکت
کنیم که نتایج خوبی را هم با همدلی بین
پرسنل و مدیریت شرکت به دست اوریم و
این امر با برنامه ریزی های انجام گرفته در
بحث تولید محقق شده که با این همت
شرکت در ریل توسعه قرار گرفته است.
دکتر بداشتی ،رئیس سازمان بسیج
کارگران و کارخانجات کشور با بیان اینکه
فرصت های خوبی برای سرمایه گذاری در
شرکت کشت و صنعت مغان می باشد،
افزود :در راستای فرمایشات مقام معظم
رهبری(مدظله العالی) در جهت تولید
محصوالت دانش بنیان در کشورمان بایستی
در بحث هوشمندسازی سیستم های ابیاری
و تولید دانش بنیان در جهت اشتغال زایی
قدم های اساسی را در این بنگاه اقتصادی
برداشته باشیم ،ما باید تولیدی را انجام
بدهیم که بتواند از خود حمایت کند یعنی
قابلیت رقابت در عرصه بازارهای بین المللی
را داشته و جایگاه خوبی را کسب نماید.
بداشتی با اشاره به جنگ هیبریدی که
در سطح جهان علیه کشور شروع شده
است ،گفت :جنگ هیبریدی یعنی جنگ
چند وجهی در این جنگ دشمن از زوایای
مختلف با هجمه های خود می خواهد بر
افکار عمومی صدمه وارد کند .در زمینه های
اقتصادی ،امنیتی رسانه ای ،فرهنگی ،جنگ
نرم و زاویه های دیگر جنگ نابرابری را علیه
مملکت مان شروع کرده است که ما در
حوزه اقتصاد مقاومتی باید بیشتر از قبل
تالش بکنیم.
شرکت کشت و صنعت مغان عطر پویا
می دهد و با وجود چنین پتانسیلی نباید
مشکل اساسی داشته باشیم و هر جا که
تفکر بسیجی نقش داشته موفق بوده ایم.
این شرکت یکی از پتانسیل های بالقوه در
کشور به شمار می رود که می تواند در تولید
محصوالت ارگانیک ،استراتژیک و مواد
غذایی حرف اول را بزند.
رئیس سازمان بسیج کارگران و کارخانجات
کشور از تمامی تالش های پرسنل جهادی
و مدیریت فعلی کشت و صنعت مغان ابراز
خرسندی کرد و پشتیبانی از کارگر را
ستون فقرات تولید عنوان کرد و افزود :در
بحث گلخانه ای طبق بازدید مشاهده کردیم
که ظرفیت بسیار خوبی است که کشت و
صنعت مغان به ان رو اورده و با تکمیل
سیستم گلخانه ای بر تولید انواع محصوالت
گلخانه ای می تواند با برند مغانه فضای
فوق العاده ای را در مجاورت کشورهای
همسایه خود را معرفی کند .همچنین با
سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی و ایجاد
این فضا در شرکت می توانند از خام فروشی
نیز جلوگیری کنند چرا که با صنایع تبدیلی
می توان به سوددهی کالنی دست یافت که
در این حوزه نیز ما می توانیم کمک حال
این شرکت باشیم.
سرهنگ پیر جاهد فرمانده سپاه شهرستان
پارس اباد ضمن قدردانی از مدیریت
شرکت های مغان و پارس گفت :خدا را
شاکریم که این دو شرکت عظیم در منطقه
مغان برای ثبات و ارامش خانواده ها قدم های
مثبتی را در تولید محصوالت زراعی ،دامی،
باغی و صنایع غذایی برداشته اند و با توجه
به اینکه شهرستان پارس اباد یکی از
مناطق مهاجرت پذیر می باشد می بایست
در بحث فروش محصوالت خام کمی
تعدیل بکنیم و با ایجاد فرصت های خوب
در صنایع تبدیلی از خام فروشی جلوگیری
به عمل امده و به سمت صنایع و تولید
محصوالت متنوع از این مواد اولیه در دو
شرکت و سایر شرکت های منطقه اقدامات
صحیحی را انجام تا فرصت های شغلی
زیادی را فراهم اوریم.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
دکتر قاسم محمدی ،رئیس هیات مدیره کشت و صنعت مغان اذعان داشت:
99 صفحه 99
دیدار مدیر «مرزنیوز» و
مجله «دیده بان مرز» با استاندار اردبیل
فرهاد قنبری
خبرنگار
مهندس محمدنقی دیده بان،
صاحب امتیاز و مدیرمسئول
پایگاه خبری تحلیلی «اخبار مرز
(مرزنیوز)» و فصلنامه سراسری
اجتماعی -اقتصادی «دیده بان
مرز» با دکتر سیدحامد عاملی
دیدار و گفت و گو کرد.
100
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از
مرزنیوز؛ مدیر «مرزنیوز» و مجله
«دیده بان مرز» در این دیدار با
اهداء چند جلد از مجله تخصصی
دیده بان مرز ،اهداف و سیاست های
این رسانه ها را به استاندار اردبیل
بیان کرد و گفت :پیشنهاد
می شود با اعزام تور خبرنگاران و
روزنامه نگاران حرفه ای به مناطق
دورافتاده استان ،مشکالت انها در
رسانه های کشوری منعکس شود
و برخی فرصت های سرمایه گذاری
در مناطق مرزی نیز از این طریق
می تواند شناسایی و معرفی شود.
گفتنی است تقاضای حمایت و
انجام مصاحبه اختصاصی ،معرفی
این رسانه ها به فرمانداری های
مرزی ،معرفی رابطین خبری،
تهیه گزارش از اقدامات استانداری
اردبیل در حوزه مرز ،ارایه
پیشنهادها در خصوص رویدادهای
ملی در استان و همکاری رسانه ای
با استانداری اردبیل از موارد مورد
بحث در این دیدار بود.
برخی
فرصت های
سرمایه گذاری
در مناطق
مرزی نیز از
این طریق
می تواند
شناسایی و
معرفی شود
الزم به توضیح است پرتال تحلیلی
خبری اخبار مرز (مرزنیوز) به
نشانی Marznews.irبا مجوز
شماره ۹۳/۲۷۰۳۲به تاریخ
۹۳/۱۱/۷و همچنین فصلنامه
سراسری دیده بان مرز با مجوز
شماره ۸۳۱۷۵به تاریخ ۹۷/۷/۱۶
از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
به همت جمعی از جوانان
تحصیلکرده و توانمند کشور راه
اندازی شده است و تالش دارد
اخبار تخصصی مرزها برای تنویر
افکار عمومی ،تاثیرگذاری در روند
تصمیم گیری مسئوالن و انعکاس
گزارش عملکرد و فعالیت ها و
اطالعیه های مهم و زحماتی که
در حوزه مرز کشیده می شود را
منتشر نماید.
01 صفحه 100
شبکه فشار ضعیف شهرستان سرعین به کابل
خودنگهدار تبدیل شده است
مراسم بهره برداری و اتمام پروژه تبدیل
سیم مسی به کابل خودنگهدار شهرستان
سرعین به مناسبت هفته دفاع مقدس در
مسجدجامع روستای علیداشین برگزار شد.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
این مراسم با حضور بدری نماینده مردم
اردبیل ،نمین ،نیر و سرعین در مجلس
شورای اسالمی ،امام جمعه و فرماندار
شهرستان سرعین ،مقامات نظامی و
انتظامی ،مدیرعامل ،معاونین ،مدیران و
جمعی از همکاران شرکت توزیع نیروی
برق استان اردبیل برگزار شد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان
اردبیل در ابتدا ضمن تبریک هفته دفاع
مقدس گفت :امسال ۱۵۰۰کیلومتر تبدیل
سیم مسی به کابل خودنگهدار با اعتباری
بالغ بر ۳۰۰میلیارد تومان در حال اقدام
می باشد.
مهندس حسین قدیمی ادامه داد :در
شهرستان سرعین ۱۵۰کیلومتر شبکه
فشار ضعیف می باشد که ۹۰کیلومتر ان
قبال به کابل خودنگهدار تبدیل شده بود که
با تالش همکاران این شرکت ۶۰کیلومتر
بقیه هم تبدیل شد.
وی در تشریح مزایای اجرای این طرح
اظهار داشت :با اجرای این طرح مسئله
سرقت سیم مسی حل می شود ،موجب
کاهش افت ولتاژ و رفع ضعف برق روستاها
با توجه به تعویض سیم های مسی فرسوده
و جایگزینی ان با کابل خودنگهدار نیز حل
می شود .قدیمی افزود :این طرح در بحث
پدافند غیرعامل هم موثر بوده و باعث
کاهش قطعی برق در این مناطق خواهد
شد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان
اردبیل به توسعه روستاها اشاره کرده و
گفت :توسعه روستاها موجب قرار گرفتن
تیرهای برق در حریم راه ها و خانه ها
شده بود که در کنار اجرای این طرح ۲
اصله تیر جاگذاری شده و ۱۵۰مورد تیر
برق نیز جابه جا شده است که همزمان با
اجرای پروژه این موارد نیز انجام شده است.
وی خاطر نشان کرد :تا پایان سال ۱۴۰۳
شبکه فشار ضعیف کل استان اردبیل به
کابل خودنگهدار تبدیل خواهد شد.
قدیمی در تشریح محل تامین اعتبار اجرای
این طرح در شهرستان سرعین نیز یاداور
شد :اعتبار الزم برای اجرای ۶۰کیلومتر
طرح در این شهرستان ۱۲میلیارد تومان
بوده که از محل بودجه تصویبی مجلس
شورای اسالمی و فروش سیم مسی تامین
شده است .مدیرعامل شرکت توزیع نیروی
برق استان اردبیل در پایان ابراز داشت:
خوشبختانه حدود ۲۰۰کیلومتر کابل
خودنگهدار در انبار شرکت موجود می باشد
که ان شااله با قدرت بیشتری این طرح را
ادامه خواهیم داد.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
10
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان اردبیل؛
101 صفحه 101
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
102 صفحه 102
صفحه 103
صفحه 104
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
86
بوالغالر
بوالغالر به مجموعه ای از اب ها و
چشمه های متعدد با دبی ابی باال در یک
محدوده نه چندان وسیع گفته می شود
که در این منطقه چمن زارهای طبیعی
همراه با درختان بید کهنسال در فصول
بهار و تابستان محل تفرج شهروندان
نیری و اردبیلی و محل اتراق مسافرینی
است که عازم اردبیل و سرعین بوده و یا
قصد مراجعت از انها را دارند ،می باشد.
وجود چشمه ها و چمن زارهای طبیعی
نزدیکی به جاده اصلی و سایه درختان از بدیعی برخوردار است .این محدوده به
عوامل عمده جذب مسافرین و استراحت سبب نزدیکی به شهر نیر یکی از نقاط
کوتاه در این ناحیه است.
مهم گردشگری نیر می باشد که می تواند
در حدود پنج چشمه ابی در منطقه امکانات تفریحی را توام با صید ماهی
بوالغالر نیر از ابدهی باالئی برخوردارند .سرد ابی (قزل اال) در اختیار گردشگران
اب تمام چشمه ها در مسیر کوتاهی به قرار دهد .الزم به توضیح است که
یکدیگر پیوسته و از طریق نیر چائی یا رودخانه اغالغان چای یکی از مهمترین
اغالغان چائی که از داخل شهر نیر نیز زیستگاه های طبیعی ماهی قزل االی
می گذرد به بالیخلو چائی متصل می گردد .خال قرمز در استان می باشد .این منطقه
سیمای این منطقه به یمن وفور اب های هر ساله محل برگزاری جشنواره اش
سطحی و کوهستانی بودن منطقه مشجر دوغ (اش مورد عالقه اکثر مردم استان
و از فضای دلنشین و چشم اندازهای اردبیل) می باشد. صفحه 86
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
87 صفحه 87
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
88
سد یامچی
این سد در 25کیلومتری جنوب غربی
شهر اردبیل و 5کیلومتری شمال شرقی
شهر نیر واقع شده است .دریاچه پشت
سد یامچی با توجه به موقعیت قرارگیری
در کنار جاده اردبیل به سراب و مجاورت
با شهر نیر و پتانسیل دریاچه ای که بوجود
امده می تواند مامنی برای استراحت و
تفرج مسافران و گردشگران این منطقه
باشد .توان محیطی ایجاد شده در این
ناحیه شامل از دریاچه پشت سد به
وسعت چهار کیلومتر مربع (چهار صد
هکتار) و تا 7کیلومتر طول در باالدست
محور سد و عرض متوسط دریاچه در
حدود 650متر و حجم مخزنی ان 80
میلیون متر مکعب می باشد .بدیهی است
پهنه به این گستردگی زمینه مناسبی را
برای زیست انواع ماهیان و محل امنی
برای پرندگان مهاجر ابزی فراهم خواهد
ساخته که توجه به فضای سواحل این
دریاچه و چشم اندازهای ان و هوای
دلپذیر و امکانات متنوع محیطی امکان
مساعدی و برای متقاضیان فراهم می اورد. صفحه 88
این روستا از توابع بخش مرکزی
شهرستان نیر با مختصات جغرافیائی
48درجه و 4دقیقه طول شرقی و 37
درجه و 57دقیقه عرض شمالی در 8
کیلومتری شهر نیر و 43کیلومتری مرکز
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
روستای هدف
گردشگری کورعباسلو
استان اردبیل قرار گرفته است .این روستا
از اطراف به کوه های مرتفع و تپه های
بلند محدود می شود .این روستا دارای
اقلیمی معتدل و کوهستانی می باشد.
روستای کور عباس لو یکی از روستاهای
قدیمی و تاریخی استان اردبیل است.
این روستا در دوره صفویه از ییالقات
عشایر شاهسون بوده که بعدها با توجه به
یکجانشینی عشایر به مسکن اقوام عشایر
تبدیل شده است .این روستا با بافت
متمرکز در دامنه کوه های مرتفع استقرار
یافته است و کوه های اطراف روستا
چشم اندازهای زیبائی را به وجود اورده
است که اب و هوای معتدل کوهستانی
به ویژه در فصل بهار و تابستان همراه با
تنوع گیاهی ،باغات مصفا و انبوه ،محیطی
دلپذیر و زیبا برای گذران اوقات فراغت
ایجاد کرده است.
89 صفحه 89
90
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
معرفی منطقه مغان در استان اردبیل
دشت مغان از شهرستان های
بیله سوار ،پارس اباد ،جعفراباد ،گرمی
و اصالن دوز تشکیل شده است و در
شمال استان اردبیل قرار دارد .در
میان شهرهای مغان ،پارس اباد به
دلیل رونق کشاورزی گوی سبقت
را از دو شهر دیگر ربوده .هم اکنون
شرکت های بزرگی همچون کشت و
صنعت و دامپروری مغان و شرکت
پارس در این منطقه فعالیت دارند.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از
مرزنیوز؛ موقعیت جغرافیایی منطقه
مغان و شهرستان پارس اباد:
شهرستان پارس اباد در قسمت شمالی
جلگه مغان قرار گرفته و با مساحت
۱۵۵۴کیلومتر مربع ،شمالی ترین
شهرستان استان می باشد .که از لحاظ
موقعیت ریاضی بین ۳۹درجه و ۲۰دقیقه
تا ۳۹درجه و ۴۲دقیقه عرض شمالی و۴۷
درجه و ۳۰دقیقه تا ۴۸درجه و ۱۰دقیقه
طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع
شده و از سطح دریا به طور متوسط ۴۵
متر ارتفاع دارد .این شهرستان از شمال
به رودخانه ارس و جمهوری اذربایجان،
از غرب به شهرستان کلیبردر استان
اذربایجان شرقی ،ازشرق به جمهوری
اذربایجان و از جنوب و جنوب غربی به
شهرستانهای بیله سوار و گرمی محدود
می گردد .مرکز شهرستان ،شهرپارس اباد
است که در۳۹درجه و۳۹دقیقه عرض
شمالی و۴۷درجه و ۵۴دقیقه طول شرقی
از نصف النهارگرینویچ قراردارد.فاصله این
شهر از مرکز استان اردبیل۲۴۰ ،کیلومتر
بوده و دارای ۳بخش به نام های :بخش
مرکزی ،بخش اصالندوز درغرب و بخش
تازه کند در جنوب غربی می باشد.
چهره زمین و ناهمواری ها :قسمت
شمالی جلگه وسیع و حاصلخیز
مغان شهرستان پارس اباد می باشد که
ازدامنه های شمالی کوههای خروسلوداغ و
صلوات داغ در جنوب منطقه شروع گردیده
و تا سواحل رود ارس در شمال بصورت
سرزمینی نسبتاً هموار با شیب مالیمی
گسترده شده است .به طور کلی چهره
طبیعی منطقه را می توان به سه قسمت
کوهستانی – کوهپایه ای و جلگه ای تقسیم
نمود.
نواحی کوهستانی :ارتفاعات جنوب،
جنوب غرب و غرب منطقه راشامل
می گردد که با شیب بیش از۱۰درصد از
ارتفاع حداقل ۱۰۰متر به سمت جنوب
و غرب بر میزان ارتفاع افزوده شده وتا
حدود ۷۰۰متر می رسد .دهستان قشالق
غربی ،قسمت های از بخش اصالندوز،
بخش مرکزی و دهستان قشالق شمالی در
این نواحی قرار دارند. صفحه 90
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
نواحی کوهپایه ای :به طور کلی
زمین های کمتر از ۱۰۰متر ارتفاع متصل
به کوهستان تا نزدیک جلگه را می توان
جزو این ناحیه به حساب اورد .شیب
زمین در این نواحی حدود ۱تا ۱۰درصد
می باشد ،ک ً
ال اراضی مساعد برای فعالیتهای
کشاورزی و دامپروری و سکونت انسانی
محسوب می گردد .قسمت هایی از بخش
تازه کند ،بخش مرکزی ،دهستان قشالق
شمالی و بخش اصالندوز در این نواحی
واقع شده اند.
نواحی جلگه ای :درشمال منطقه با شیب
بسیار مالیم ،کمتراز ۵درصدتاسواحل
رودارس گسترش دارد و به دلیل وجود
خاک های ابرفتی دانه ریز و رسوبی و
حاصلخیز تماماً زمینهای عمده کشاورزی
را تشکیل داده و از تراکم زیاد جمعیت
برخوردار می باشد.این نواحی تا ارتفاع
حداقل ۳۰متر از سطح دریا در منتهی الیه
شمال شرق منطقه در دهستان ساواالن
تداوم می یابد.
کشاورزی در مغان:
دشت مغان به علت وجود ۳شرایط
مهم -۱ :خاک حاصلخیز -۲اب (رود و
سد ارس و خدافرین) -۳گرما مناسب
برای کشاورزی به قطب کشاورزی در
استان اردبیل تبدیل شده است.
به علت وجود شرایط مناسب کشاورزی
اکثر ساکنان این منطقه به شغل کشاورزی
مشغول می باشند.
در این منطقه محصوالت از قبیل :ذرت
بذری (بیشترین تولید ذرت بذری در
کشور) ،ذرت دانه ای ،گندم ،یونجه ،پنبه،
چغندرقند ،سویا ،کلزا ،هندوانه و ...تولید
می شود.
محصوالت و میوه های باغی از قبیل :شلیل،
هلو ،الو و ...تولید می شود.
ساکنان قدیمی مغان ۳۲طایفه بوده که به
شغل عشایری مشغول بودند و دشت مغان
را به عنوان قشالق خود قرار داده بودند.
لیست ۳۲طایفه عشایر ایلسون
(شاهسون)عبارتند از:
طایفه تکله
طایفه قوجابیگلو
طایفه جعفرلو
طایفه هومونلو بیگدلو
طایفه مغانلو
طایفه گیگلو
طایفه شاهعلی گبلو
طایفه ساریخان بگلو
طایفه حاج خواجه لو
طایفه اودلو
طایفه مرادلو
طایفه تالیش میکائیلو
طایفه دمیرچی
طایفه بگ باغلو
طایفه مستال بگلو
طایفه سروانالر
طایفه البابالو
طایفه جلودارلو
طایفه بندال بگلو
طایفه گوردالر
طایفه حسین نکلو
طایفه رضابگلو
طایفه اجیرلو
طایفه ساری گبلو
طایفه ساری نصیرلو
طایفه عربلو
طایفه پیرایواتلو
طایفه خلیفه لو
طایفه دورسون خواجه
طایفه باالبیگلو
طایفه ی االرلو
طایفه زرگر
91 صفحه 91
3
سفر به منطقه نمونه گردشگری ازناو خلخال
92
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
منطقه نمونه گردشگری ازناو در شهرستان
خلخال یکی از زیباترین مناطق نمونه
گردشگری با چشمه ای پر اب است که
گردشگران را به تجربه لذت حضور در دل
طبیعت دعوت می کند.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
شهرستان خلخال به عنوان سومین شهر
بزرگ استان اردبیل از نظر موقعیت
جغرافیایی در جنوب استان قرار دارد و به
دلیل همسایه بودن با استان های گیالن،
زنجان و اذربایجان شرقی از موقعیت
مناسبی برای سرمایه گذاری در حوزه
گردشگری برخوردار است .این شهرستان
در مسیر جاده های مهمی مثل جاده سرچم
و جاده معروف اسالم به خلخال قرار دارد و
طبیعت کم نظیر و مناطق نمونه گردشگری
متعدد از پتانسیل های این شهرستان برای
توسعه گردشگری است.
منطقه نمونه گردشگری ازناو کجاست؟
یکی از مناطق نمونه گردشگری مهم در
شهرستان خلخال ،منطقه ازناو است که
طبیعت بکری دارد و در پنج کیلومتری
جنوب شهر خلخال جای گرفته است.
این منطقه در نزدیکی جاده خلخال به
اسالم واقع شده و می تواند نقطه شروع
یا پایان مناسبی برای یک سیر و سیاحت
فوق العاده در دل جنگل های اسالم باشد.
منطقه نمونه گردشگری ازناو چشمه ای
به همین نام دارد که از روستایی به نام
خوجین سرچشمه می گیرد و به همین
دلیل با عنوان منطقه ازناو خوانده می شود.
عالوه بر چشمه ،کوه ازناو و باغ های متعدد
در این منطقه بر جاذبه های ان افزوده اند
که هرساله به ویژه در فصل های بهار و
تابستان استقبال گردشگران را در پی
دارد .در وجه تسمیه این کوه و چشمه
داستان های زیادی وجود دارد ،عده ای
معتقدند که وجه تسمیه چشمه «ازناو» به
ناودان برمی گردد چرا که به نظر می رسد
دو کوه به هم پیوسته ناودانی به وجود
اورده اند و چشمه ای از دل ان جاری است.
چشمه ازناو با دبی اب ۴۰۰لیتر در ثانیه
یکی از پراب ترین چشمه های استان اردبیل
است و همین امر موجب ایجاد باغات و
طبیعت زیبایی در مسیر چشمه شده است
و کوه ازناو در کنار همین چشمه بلندترین
نقطه منطقه است که ارتفاعی به بلندای
۲۴۲۲متر از سطح دریا دارد .به سبب
وجود پنج غار طبیعی بزرگ و کوچک
در سازه های اهکی کوه ازناو ،شرایط
زیستگاهی بسیار مناسبی برای زندگی
انواع حیوانات و پرندگان وحشی از جمله
کل و بز وحشی ،کبک و سایر حیوانات
بوجود امده است که به زیبایی های طبیعی
این منطقه اضافه می کند.
مسیرهای دسترسی به ازناو خلخال
گردشگران از چند مسیر می توانند به
منطقه نمونه گردشگری ازناو خلخال
دسترسی داشته باشند ،دو مسیر مهم
و پرتردد که گردشگران را با عبور از
شهرستان خلخال به سایر جاذبه های
گردشگری استان اردبیل می رساند
می توانند بهترین انتخاب ها باشند .کسانی
که از مرکز یا شمال کشور قصد حضور در
اردبیل را می کنند می توانند یکی از دو
مسیر جاده سرچم به اردبیل و یا جاده
اسالم به خلخال را انتخاب کنند و در
مسیر خود مدتی را برای دیدن جاذبه ها
و زیبایی های شهرستان خلخال اختصاص صفحه 92
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
93
دهند .جاده سرچم یک جاده اصلی
برای تردد به استان اردبیل است
و انتخاب این مسیر ،دسترسی
سریع تر به شهرستان خلخال را
فراهم می کند ،جاده اسالم به
خلخال اما با وجود کیفیت پایین
جاده – که لزوم توجه به ان به
شدت احساس می شود – می تواند
یکی از هیجان انگیزترین انتخاب ها
برای مسافرت باشد .شما با انتخاب
این مسیر ،از میان جنگل های اسالم
و در جاده ای پر پیچ و خم عبور
می کنید و هرلحظه با افزایش ارتفاع
نسبت به سطح دریا مواجه هستید،
تا جایی که در نهایت کل مسیر زیر
پای شما می ماند و اگر بخت یارتان
باشد می توانید با جنگل ابر مواجه
شوید .در نهایت شما به شهرستان
خلخال می رسید و در ابتدای مسیر
خود به سمت شهر خلخال ،منطقه
نمونه گردشگری ازناو بهترین
انتخاب برای گذراندن یک روز در
دل طبیعت و در کنار چشمه پر اب
ازناو است.
توسعه گردشگری در ازناو
منطقه نمونه گردشگری ازناو از
مدت ها قبل ،و از زمانی که در این
منطقه امکانات خاصی قرار نداشت،
به خاطر طبیعت زیبا و منحصر
به فرد مورد توجه گردشگران
بوده و امروزه نیز با ایجاد برخی
تاسیسات و تبلیغات انجام شده
استقبال بیشتری از این منطقه
می شود .همین امر باعث شده است
که منطقه ازناو یکی از بهترین
مناطق برای سرمایه گذاری در
حوزه گردشگری باشد ،در سال های
اخیر سرمایه گذاران بخش خصوصی
توجه زیادی به این منطقه داشته اند
و پروژ های متعددی اجرا شده و یا
در حال اجرا است .یکی از مهم ترین
سرمایه گذاری ها در این منطقه
اقامتگاه بوم گردی قصر چوبی است
که با سرمایه گذاری بیش از ۵۰
میلیارد تومانی و با مصالح چوبی
انجام شده است و یکی از بهترین
نمونه های بوم گردی در کشور است.
احداث هتل ،پل معلق و سایر
مجموعه ها نیز در این منطقه در
حال انجام است تا ازناو به یکی از
قطب های گردشگری استان اردبیل
تبدیل شود.
گزارش از توحید سیف
93 صفحه 93
یادداشت
94
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
مروری بر تاریخ شفاهی به مناسبت
درگذشت دکتر یوسف معماری
دریغا دکتر یوسف معماری مرد خوشنام
اردبیل هم به خیل یارانش پیوست .به
قولی تاریخ شفاهی اردبیل بود عالوه بر
طبیب بودنش ذوق و قریحه شاعری هم در
کارنامه زندگی اش بود.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
مهمترین موضوع ذهن دکتر را همیشه
مشغول کرده بود نگران اوضاع فرهنگی
و اجتماعی و پیشرفت اردبیل بود تا اخر
عمر از پای ننشست به دنبال پویایی جامعه
فرهنگ اردبیل بود با مرحوم باباصفری
از یک سو و کسانی دیگری چون مرحوم
نباتی از سوی دیگر .هر جا حضور یافت
نگرانی خودش را در مورد شهر اردبیل
پنهان نمی کرد .مرحوم دکتر معماری سالم
زیست و سالمت زندگی کرد ،درد مردم
داشت.
حضور در انجمن ادبی حافظ و سایر مجامع
نیز حاکی از نگرانی وی بود هر چند هشتاد
سال عمر کردند اما رفتن اش کمی زود بود
چون او حقیقتا سالم زندگی کرد علی رغم
داشتن تمکن مالی شهر را ترک نکرد و
به طبابت اش ادامه داد برخود الزم می دانم
که از زحمات و تالش های مرحوم قدردانی
کنم چرا که موجباتی را فراهم اوردند تا
شهر به پویایی فرهنگی گامی نزدیک شود
درود می فرستیم به روح و روانش و یادش
گرامی باد به یاد اریم مرحومین حاج انور،
باباصفری و نباتی و دیگر کسانی که به
نوعی به این شهر خدمت کرده اند و در
سینه خاک ارمیده اند خداوند همه را غریق
رحمت فرماید بار دیگر درگذشت دکتر
معماری فرهیخته ،شاعر و ادیب و طبیب
ارجمند شهرمان به شهروندان و شعرا و
نویسندگان و اربابان خرد و اندیشه تسلیت
می گویم.
خاک پای اهل ادب ،سعید معزی
هفده شهریور هزار و چهار صد و یک صفحه 94
کتاب «از شوکران تا سرخ پوست» به چاپ دوم رسید
به مناسبت ۲۱شهریور ،روز سینما کتاب سینما دوستان ،قرار گرفت.
خ پوست،
«از شوکران تا سرخ پوست» اثر محمدرضا در چاپ جدی ِد از شوکران تا سر
نوذریان ،نویسنده اردبیلی به چاپ دوم عالوه بر مطالب قبلی ،یادداشت های این
رسید.
نویسنده ،درباره چهار فیلم سینمایی از
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛ تهمینه میالنی ،منوچهر مصیری ،بهمن
چاپ نخست این کتاب که حاوی نوشته فرمان ارا و احمدرضا معتمدی افزوده شده
های وی درباره دوازده فیلم سینمایی و در قطع رقعی ،توسط انتشارات دانشگاه
ایرانی عمدتاً در حوزه زنان و خانواده بود محقق اردبیلی در ۸۸صفحه ،منتشر شده
در سال ۱۳۹۹انتشار یافت و مورد توجه است.
گفتنی است تا کنون ،کتاب های «از
فروردین تا فروردین» ،شامل یادداشت
های مناسبتی با رویکرد قرانی ادبی،
«برداشت دوم» با موضوع کاریکلماتور و
نوشته های کوتاه و «دل تنگی های یک ره
پوی» ،حاوی گزیده اثار رسانه ای نامبرده،
چاپ و در دسترس عالق ه مندان به کتاب و
ب خوانی قرار گرفته است .
کتا
خبرنگار :غالمحسین دیده بان
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
به مناسبت ۲۱شهریور؛
95 صفحه 95
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
96
تصاحب مدال طالی مسابقات جهانی رزمی
توسط دانش اموز خردسال اردبیلی
مرزنیوز؛ معاون پرورشی و تربیت بدنی
مدرسه دخترانه حیات طیبه یک اردبیل
ش اموز پایه اول ابتدایی این
گفت :دان
واحد اموزشی ،مدال طالی مسابقات کیک
غالمحسین دیده بان
بوکسینگ گرجستان را برای کشورمان به
خبرنگار
ارمغان اورد.
سریه بضاعت پور اردبیلی در گفت و گو با
دان
ش اموز خردسال اردبیلی ،مدال طالی خبرنگار ما در اردبیل افزود :در این رقابت
مسابقات جهانی رزمی را تصاحب کرد.
ها که با حضور تیم هایی از کشورهای
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از گرجستان ،ایران ،ارمنستان ،روسیه و
اوکراین در تفلیس برگزار شد ،سیده محیا
موسوی موفق شد مدال ارزشمند طال را به
دست اورد.
م زمان با اغاز سال
وی خاطر نشان کرد :ه
تحصیلی جدید از این دانش اموز فعال که
وارد پایه دوم ابتدایی می شود تجلیل
خواهد شد.
به گزارش خبرنگار ما تیم کشورمان به
سرمربی گری یعقوب یکانی پور از اردبیل،
نایب قهرمان این دوره از مسابقات شد. صفحه 96
تشریح پروژه های گازرسانی به روستاهای جاده چالوس
نماینده مردم کرج ،فردیس ،اشتهارد و
اسارا در مجلس شورای اسالمی که به
همراهی مدیرعامل شرکت گاز استان البرز
در پروژه های گازرسانی به روستاهای محور
کرج به چالوس حضور پیدا کرده بود با
تشریح جزئیات در جریان چند و چون این
پروژه ها قرار گرفت.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از
مرزنیوز ،علی رضا عباسی نماینده مردم
کرج ،فردیس ،اشتهارد و اسارا در مجلس
شورای اسالمی با حضور در محور کرج به
چالوس پروژه های گازرسانی به روستاهای
این محور را رصد کرد و در جریان نحوه
اجرای این پروژه ها قرار گرفت.
دراین بازدید سیدرضاغفاریان مدیرعامل
شرکت گازاستان البرز جزئیات روند اجرا
و پیشرفت پروژه ها در این منطقه را از
نزدیک برای عباسی نماینده مردم شریف
کرج ،فردیس ،اشتهارد و اسارا در مجلس
شورای اسالمی تشریح کرد.
علی رضا عباسی نماینده مردم کرج،
فردیس ،اشتهارد و اسارا در مجلس شورای
اسالمی در دیدار مردمی که پس از پایان
این برنامه با حضور در مسجد روستای
مورود و اقامه نماز مغرب و عشا صورت
گرفت ،اظهار کرد :مردم با تمام وجود پای
نظام ایستاده اند ،اما عقد اخوت با مسئوالن
نبسته اند و هر کجا که اشتباهی صورت
گرفت باید به سرعت اصالح شود ،اگر
جوانان گالیه ای دارند ،قطعا این گالیه از
نظام نیست بلکه ممکن است از عملکرد
مسئوالن باشد که باید اصالح شود.
وی ادامه داد :اگر دستاوردهای نظام را
برای جوانان تشریح کنند ،قطعا ذهنیت
انان نسبت به وضع موجود اصالح می شود،
انان چون نسبت به وضعیت مملکت قبل
از انقالب اطالعاتی ندارد با تبلیغاتی که
توسط شبکه های اجتماعی معاند می شود
نسبت به عملکرد مسئوالن بدبین می شوند.
نماینده مردم کرج ،فردیس ،اشتهارد و
اسارا در مجلس شورای اسالمی با تشریح
ویژگی های رهبری مطرح کرد :رهبر انقالب
اسالمی با شخصیت فراگیری که دارد یک
تنه چشم انداز نظامی ،فرهنگی ،اجتماعی
و ...کشور را طراحی و هدایت می کنند.
عباسی بیان کرد :به عنوان دلسوزان
نظام و رهبری نباید فقط به دلسوزی
کردن اکتفا کنیم بلکه باید کسانی را که
در ذهن و فکرشان نسبت به نظام شبهه
دارند شناسایی کنیم و برای تنویر فکر و
ذهن شان جهاد تبیین را سرلوحه کار خود
قرار دهیم.
وی برخی نقدها را غیرمنصفانه عنوان
کرد و ادامه داد :وقتی که شاخص ها از
سمت رهبر مشخص می شود ،اما بر خالف
شاخص ها فردی که فاقد ان است از
صندوق خارج می شود نباید توقع داشت.
نماینده مردم کرج ،فردیس ،اشتهارد و
اسارا در مجلس شورای اسالمی با اشاره
به پروژه گازرسانی به اسارا و روستاهای
طالقان اظهار کرد :در این بازدید از مشاهده
پروژه های شرکت گاز استان البرز که در
حال گازرسانی به روستاهای محور کرج
به چالوس بودند لذت بردم و تالش هایی
که می شود و جوانان این خطه شاهد
این فعالیت ها هستند ،قطعا نگرش مثبتی
نسبت به عملکرد مسئوالن و در مرحله
باالتر نسبت به نظام پیدا می کنند.
عباسی خاطرنشان کرد :مسئوالن شرکت
گاز استان البرز با تالش مضاعف و با سرعت
بیشتری پروژه ها را به پیش ببرند تا مردم
اسایش و رفاه را لمس کنند و بنده از
مسئوالنی که در این راستا فعالیت دارند
قدردانی می کنم.
این بازدید با همراهی عباس ابراهیمی
مدیر منابع انسانی ،کریم خانی ناظر ارشد
اجرای طرح ها و علی اصغر محسنی رئیس
روابط عمومی صورت گرفت.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
توسط غفاریان صورت گرفت؛
97 صفحه 97
چرا جاده ماسوله به ماجوالن خلخال شاهراه توسعه
98
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
گردشگری دو استان گیالن و اردبیل در بالتکلیفی است؟
یکی از شاخصه های جوامع پیشرفته رشد
سریع بخش حمل و نقل انها می باشد در
سال ۱۹۹۴هالدمن وشرمن ثابت کردند که
گردشگری بدون بهبود و توسعه گسترده
شبکه حمل و نقل میسر نیست و همواره
فقدان بهره مندی از شبکه راه های قوی
مانعی جدی در راه رشد و توسعه می شود
اکثرا جاذبه های گردشگری تنها پس از
انکه قابل دسترسی شده اند توسعه یافته
اند.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
راه قدیمی ماسوله به خلخال در گذشته
شاهراه ارتباطی گیالن و اذربایجان بوده
است (ویکی پدیا) ماسوله شهری است در
غرب استان گیالن که معموال به عنوان
مقصد نهایی گردشگری از ان نام برده می
شود .
گردشگران زمانی بر اقتصاد یک شهر یا
شهرستان می توانند تاثیر گذار باشند که
حداقل ۲۴تا ۴۸ساعت در ان اقامت داشته
باشند بنظر می رسد االن ماسوله فقط برای
بازدید چند ساعتی می باشد و به دلیل
عدم اسکان توقف طوالنی مدت گردشگران
نفع اقتصادی زیادی نصیب مردم منطقه
نمی گردد .برای بیان بهتر این مسئله به
مرور مسابقه تاریخی اسناد و مدارک و
همچنین مصاحبه های صورت گرفته در
سالهای گذشته توسط مسولین مربوطه
خواهم پرداخت .
اقای خاوری مدیرکل راه و شهرسازی
گیالن در سال ۱۳۹۳گفت :این پروژه
ماسوله پیش از سال ۱۳۶۹اجرا شده است
اما به دلیل منابع محدود عملیات تکمیلی
بر روی ان انجام نشده است .ماسوله مکان
توریستی است و ساخت این جاده باعث
خواهد شد که این شهر از بن بست خارج
شود در واقع بدین طریق دسترسی به
خلخال و اردبیل ایجاد می شود و مردم از
سمت اردبیل هم می توانند به راحتی در
این مکان توریستی حضور یابند واز سوی
دیگر تحوالت خوبی را در بخش گردشگری
واقتصادی شاهد خواهیم بود( .تین نیوز
)1393/02/16
اسماعیل قربانزاده فرماندار وقت فومن
در مصاحبه با خبرگزاری فارس :فومن و
ماسوله از بن بست خارج می شوند.
وی تصریح کرد جاده ماسوله به ماجوالن
که ارزوی دیرینه مردم فومن بود با پیگیری
ناصر عاشوری نماینده مردم فومن و شفت
در مجلس شورای اسالمی به واقعیت
پیوست
فرماندار فومن بازگشایی جاده ماسوله به
ماجوالن را موجب ایجاد تحوالت خوب
در بخش های گردشگری واقتصادی در
شهرستان فومن واستان دانست.
( 1393/03/25خبرگزاری فارس)
ناصر عاشوری نماینده سابق فومن و شفت
در مصاحبه با خبرگزاری مهر از تامین پنج
میلیارد تومان اعتبار برای اسفالت جاده
ماجوالن به ماسوله خبر داد و افزود این
مسیر بعد از گذشت ۳۵سال به زیر پوشش
اسفالت می رود 1393/03/30خبرگزاری
مهر -کارنامه خاطرات ایت اهلل هاشمی
رفسنجانی -ص۱۱۴
در بخشی از این سخنرانی که در تاریخ
1373/02/23میدان بزرگ شهر فومن
ایراد شده امده است :صحبت های امام
جمعه اقای محمدرضا شفیعی و نماینده
شهر خیلی گرم و صمیمی بود این
خواسته هایی که امروز مطرح شد و انچه
که من قب ً
ال از مسئوالن منطقه شنیدم ،کم
و بیش اینها را حسابی قبول کردم وحفظ
دارم و فکر می کنم خواسته های اغراق امیز
ودور از عملی هم نباشد
خواسته از بن بست بیرون امدن فقط
خواسته شما نیست خواسته ما هم هست
ما اگر بتوانیم که می توانیم فومنات و
ماسوله را از بن بست در بیاوریم راه ماسوله
ماجوالن را بسازیم یک گام در توسعه
منطقه برداشتیم( .دیدار با مردم فومن
)۱۳۷۳
به دلیل بن بست بودن شهر تاریخی ماسوله
در ایام تعطیالت همیشه ترافیک سنگین
باعث ایجاد مشکالت برای مردم منطقه می
باشد .حال اگر این جاده که طی چندسال
گذشته از سمت حوزه خلخال تکمیل شده
است ولی از طرف حوزه گیالن همچنان بال
تکلیف می باشد تکمیل گردد با توجه به
ارتباطات دو استان همسایه گیالن واردبیل
عبور و مرور در طول سال هم می تواند
در اقتصاد شهرستانهای فومن و ماسوله و
همچنین خلخال نقش مهمی باشد یعنی
این جاده فقط نقش جاده گردشگری
فصلی را برای دو استان نداشته باشد.
همچنین باتکمیل این جاده شهرستان
فومن .ماسوله می توانند مقصد گردشگران
غرب کشور (اذربایجان ،اردبیل و زنجان)
باشند.
در انتها ذکر این نکته ضروری است که
یکی از مولفه های رقابتی گردشگری توسعه
زیرساخت راهها می باشد کما اینکه االن
در شهر تاریخی ماسوله شهرستان ماسال
به این نکته مهم پی برده وسعی در توسعه
راههای ارتباطی با همسایگان می باشد
طوری که راه ارتباطی ماسال به گیلوان
خلخال یکی از اولویت های اصلی مسولین
این شهرستان می باشد
امید است مسئولین محترم استان گیالن
و شهرستان فومن نیز پیگیر این مطالبه به
حق شهرستان های خود باشند و این کهن
پروژه هر چه زودتر تکمیل و به بهره برداری
برسد.
بهرام پارساپور
کارشناس ارشد حقوق مالی و اقتصادی صفحه 98
کمتر از دو سال ۷۰۰هزار تن تولید انواع
محصوالت با برند مغانه روانه بازارها کردیم
رئیس هیئت مدیره شرکت کشت و صنعت
مغان با بیان اینکه در این بنگاه اقتصادی با
توجه به روحیه جهادی و رعایت قوانین و
شرعی حاکمیت تحت نظر والیت می باشد
گفت :تالش ما بر این است که با عمل به
فرمایشات مقام معظم رهبری با حرکت
جهادی در این بنگاه اقتصادی به صورت
شبانه روز تالش نماییم و در بحث ابیاری
نوین می توانیم با سرمایه گذاری بهینه از
بحران اب خارج شویم تا به ویژه در تولید
محصول استراتژیک گندم پیشرو باشیم.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
قاسم محمدی با بیان اینکه در کمتر از ۲
سال توانستیم با تولید ۷۰۰هزار تن انواع
محصوالت در این بنگاه اقتصادی پرونده
خوبی را تاکنون با برند مغانه به کشورمان
معرفی کنیم و در بحث تامین غذایی و
امنیت سفره مردم که یکی از اولویت ها
و سفارشات مقام معظم رهبری(مدظله
العالی) در این حوزه نیز می باشد تالش مان
را بیشتر از قبل خواهیم کرد ،افزود :به حول
قوه الهی توانستیم امسال در حوزه های
مختلف به صورت جهادی و انقالبی حرکت
کنیم که نتایج خوبی را هم با همدلی بین
پرسنل و مدیریت شرکت به دست اوریم و
این امر با برنامه ریزی های انجام گرفته در
بحث تولید محقق شده که با این همت
شرکت در ریل توسعه قرار گرفته است.
دکتر بداشتی ،رئیس سازمان بسیج
کارگران و کارخانجات کشور با بیان اینکه
فرصت های خوبی برای سرمایه گذاری در
شرکت کشت و صنعت مغان می باشد،
افزود :در راستای فرمایشات مقام معظم
رهبری(مدظله العالی) در جهت تولید
محصوالت دانش بنیان در کشورمان بایستی
در بحث هوشمندسازی سیستم های ابیاری
و تولید دانش بنیان در جهت اشتغال زایی
قدم های اساسی را در این بنگاه اقتصادی
برداشته باشیم ،ما باید تولیدی را انجام
بدهیم که بتواند از خود حمایت کند یعنی
قابلیت رقابت در عرصه بازارهای بین المللی
را داشته و جایگاه خوبی را کسب نماید.
بداشتی با اشاره به جنگ هیبریدی که
در سطح جهان علیه کشور شروع شده
است ،گفت :جنگ هیبریدی یعنی جنگ
چند وجهی در این جنگ دشمن از زوایای
مختلف با هجمه های خود می خواهد بر
افکار عمومی صدمه وارد کند .در زمینه های
اقتصادی ،امنیتی رسانه ای ،فرهنگی ،جنگ
نرم و زاویه های دیگر جنگ نابرابری را علیه
مملکت مان شروع کرده است که ما در
حوزه اقتصاد مقاومتی باید بیشتر از قبل
تالش بکنیم.
شرکت کشت و صنعت مغان عطر پویا
می دهد و با وجود چنین پتانسیلی نباید
مشکل اساسی داشته باشیم و هر جا که
تفکر بسیجی نقش داشته موفق بوده ایم.
این شرکت یکی از پتانسیل های بالقوه در
کشور به شمار می رود که می تواند در تولید
محصوالت ارگانیک ،استراتژیک و مواد
غذایی حرف اول را بزند.
رئیس سازمان بسیج کارگران و کارخانجات
کشور از تمامی تالش های پرسنل جهادی
و مدیریت فعلی کشت و صنعت مغان ابراز
خرسندی کرد و پشتیبانی از کارگر را
ستون فقرات تولید عنوان کرد و افزود :در
بحث گلخانه ای طبق بازدید مشاهده کردیم
که ظرفیت بسیار خوبی است که کشت و
صنعت مغان به ان رو اورده و با تکمیل
سیستم گلخانه ای بر تولید انواع محصوالت
گلخانه ای می تواند با برند مغانه فضای
فوق العاده ای را در مجاورت کشورهای
همسایه خود را معرفی کند .همچنین با
سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی و ایجاد
این فضا در شرکت می توانند از خام فروشی
نیز جلوگیری کنند چرا که با صنایع تبدیلی
می توان به سوددهی کالنی دست یافت که
در این حوزه نیز ما می توانیم کمک حال
این شرکت باشیم.
سرهنگ پیر جاهد فرمانده سپاه شهرستان
پارس اباد ضمن قدردانی از مدیریت
شرکت های مغان و پارس گفت :خدا را
شاکریم که این دو شرکت عظیم در منطقه
مغان برای ثبات و ارامش خانواده ها قدم های
مثبتی را در تولید محصوالت زراعی ،دامی،
باغی و صنایع غذایی برداشته اند و با توجه
به اینکه شهرستان پارس اباد یکی از
مناطق مهاجرت پذیر می باشد می بایست
در بحث فروش محصوالت خام کمی
تعدیل بکنیم و با ایجاد فرصت های خوب
در صنایع تبدیلی از خام فروشی جلوگیری
به عمل امده و به سمت صنایع و تولید
محصوالت متنوع از این مواد اولیه در دو
شرکت و سایر شرکت های منطقه اقدامات
صحیحی را انجام تا فرصت های شغلی
زیادی را فراهم اوریم.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
دکتر قاسم محمدی ،رئیس هیات مدیره کشت و صنعت مغان اذعان داشت:
99 صفحه 99
دیدار مدیر «مرزنیوز» و
مجله «دیده بان مرز» با استاندار اردبیل
فرهاد قنبری
خبرنگار
مهندس محمدنقی دیده بان،
صاحب امتیاز و مدیرمسئول
پایگاه خبری تحلیلی «اخبار مرز
(مرزنیوز)» و فصلنامه سراسری
اجتماعی -اقتصادی «دیده بان
مرز» با دکتر سیدحامد عاملی
دیدار و گفت و گو کرد.
100
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از
مرزنیوز؛ مدیر «مرزنیوز» و مجله
«دیده بان مرز» در این دیدار با
اهداء چند جلد از مجله تخصصی
دیده بان مرز ،اهداف و سیاست های
این رسانه ها را به استاندار اردبیل
بیان کرد و گفت :پیشنهاد
می شود با اعزام تور خبرنگاران و
روزنامه نگاران حرفه ای به مناطق
دورافتاده استان ،مشکالت انها در
رسانه های کشوری منعکس شود
و برخی فرصت های سرمایه گذاری
در مناطق مرزی نیز از این طریق
می تواند شناسایی و معرفی شود.
گفتنی است تقاضای حمایت و
انجام مصاحبه اختصاصی ،معرفی
این رسانه ها به فرمانداری های
مرزی ،معرفی رابطین خبری،
تهیه گزارش از اقدامات استانداری
اردبیل در حوزه مرز ،ارایه
پیشنهادها در خصوص رویدادهای
ملی در استان و همکاری رسانه ای
با استانداری اردبیل از موارد مورد
بحث در این دیدار بود.
برخی
فرصت های
سرمایه گذاری
در مناطق
مرزی نیز از
این طریق
می تواند
شناسایی و
معرفی شود
الزم به توضیح است پرتال تحلیلی
خبری اخبار مرز (مرزنیوز) به
نشانی Marznews.irبا مجوز
شماره ۹۳/۲۷۰۳۲به تاریخ
۹۳/۱۱/۷و همچنین فصلنامه
سراسری دیده بان مرز با مجوز
شماره ۸۳۱۷۵به تاریخ ۹۷/۷/۱۶
از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
به همت جمعی از جوانان
تحصیلکرده و توانمند کشور راه
اندازی شده است و تالش دارد
اخبار تخصصی مرزها برای تنویر
افکار عمومی ،تاثیرگذاری در روند
تصمیم گیری مسئوالن و انعکاس
گزارش عملکرد و فعالیت ها و
اطالعیه های مهم و زحماتی که
در حوزه مرز کشیده می شود را
منتشر نماید.
01 صفحه 100
شبکه فشار ضعیف شهرستان سرعین به کابل
خودنگهدار تبدیل شده است
مراسم بهره برداری و اتمام پروژه تبدیل
سیم مسی به کابل خودنگهدار شهرستان
سرعین به مناسبت هفته دفاع مقدس در
مسجدجامع روستای علیداشین برگزار شد.
به گزارش دیده بان مرز و به نقل از مرزنیوز؛
این مراسم با حضور بدری نماینده مردم
اردبیل ،نمین ،نیر و سرعین در مجلس
شورای اسالمی ،امام جمعه و فرماندار
شهرستان سرعین ،مقامات نظامی و
انتظامی ،مدیرعامل ،معاونین ،مدیران و
جمعی از همکاران شرکت توزیع نیروی
برق استان اردبیل برگزار شد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان
اردبیل در ابتدا ضمن تبریک هفته دفاع
مقدس گفت :امسال ۱۵۰۰کیلومتر تبدیل
سیم مسی به کابل خودنگهدار با اعتباری
بالغ بر ۳۰۰میلیارد تومان در حال اقدام
می باشد.
مهندس حسین قدیمی ادامه داد :در
شهرستان سرعین ۱۵۰کیلومتر شبکه
فشار ضعیف می باشد که ۹۰کیلومتر ان
قبال به کابل خودنگهدار تبدیل شده بود که
با تالش همکاران این شرکت ۶۰کیلومتر
بقیه هم تبدیل شد.
وی در تشریح مزایای اجرای این طرح
اظهار داشت :با اجرای این طرح مسئله
سرقت سیم مسی حل می شود ،موجب
کاهش افت ولتاژ و رفع ضعف برق روستاها
با توجه به تعویض سیم های مسی فرسوده
و جایگزینی ان با کابل خودنگهدار نیز حل
می شود .قدیمی افزود :این طرح در بحث
پدافند غیرعامل هم موثر بوده و باعث
کاهش قطعی برق در این مناطق خواهد
شد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان
اردبیل به توسعه روستاها اشاره کرده و
گفت :توسعه روستاها موجب قرار گرفتن
تیرهای برق در حریم راه ها و خانه ها
شده بود که در کنار اجرای این طرح ۲
اصله تیر جاگذاری شده و ۱۵۰مورد تیر
برق نیز جابه جا شده است که همزمان با
اجرای پروژه این موارد نیز انجام شده است.
وی خاطر نشان کرد :تا پایان سال ۱۴۰۳
شبکه فشار ضعیف کل استان اردبیل به
کابل خودنگهدار تبدیل خواهد شد.
قدیمی در تشریح محل تامین اعتبار اجرای
این طرح در شهرستان سرعین نیز یاداور
شد :اعتبار الزم برای اجرای ۶۰کیلومتر
طرح در این شهرستان ۱۲میلیارد تومان
بوده که از محل بودجه تصویبی مجلس
شورای اسالمی و فروش سیم مسی تامین
شده است .مدیرعامل شرکت توزیع نیروی
برق استان اردبیل در پایان ابراز داشت:
خوشبختانه حدود ۲۰۰کیلومتر کابل
خودنگهدار در انبار شرکت موجود می باشد
که ان شااله با قدرت بیشتری این طرح را
ادامه خواهیم داد.
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
10
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان اردبیل؛
101 صفحه 101
فصلنامه سراسری اجتماعی-اقتصادی دیده بان مرز -فصل تابستان - 1401سال چهارم -شماره 13
102 صفحه 102
صفحه 103
صفحه 104