ماهنامه خبرنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شماره 189
ماهنامه خبرنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شماره 189
خبــرنـامه صفحه 1
صفحه 2
اخبــار
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9بی کرانگی حیات عاشورا در تاریخ
9نسبت نهضت مرشوطه و انقالب اسالمی
9دلیل مخالفت انجمن حجتیه با اصل انقالب
9پاسخ به شبهات مطروحه درباره تفسیر ایات حجاب
9لزوم تاسیس الهیات شناختی در حوزه مطالعات اسالمی
9ویژگی های مشرتک اسیران دفاع مقدس با اسیران عاشورا
9یادداشت عاشورا! روزی که حقوق برش را در کربال رسبریدند
9جایز نبودن عبور از خطوط قرمز به بهانه نوشنت درباره معصومین
9بسته مطالعاتی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی در بحث حجاب و عفاف
....9 صفحه 3
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
پاسخ به شبهات مطرح شده درباره تفسیر ایات حجاب در فضای مجازی
کســی که ساکن ایران است می داند که بحث الزام زنان به چادر
ÓÓحجت االسالم والمسلمین
مطرح نیســت؛ بلکه چالش حکومت بر رعایت حجاب و پوشش اسالمی
است .به عبارت دیگر هشدار به کسانی است که بدون رعایت ضوابط تعیین شده از سوی شریعت و قانون و با پوشش های
نامتعارف و با جلوه گری خاص ،در جامعه حاضر می شوند و به حرمت شکنی علنی می پردازند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
لزوم تاسیس الهیات شناختی در حوزه مطالعات اسالمی
حجت االسالم والمسلمین علیرضا قائمی نیا عضو هیات علمی گروه
ÓÓحجت االسالم والمسلمین علیرضا قائم ی نیا
معرفت شناســی پژوهشــگاه در نخستین همایش علوم شــناختی و علوم
انســانی درباره دین شناســی شناختی سخنرانی کرد و گفت :ما چهار حوزه در این زمینه داریم ،بعضی از این حوزه ها صورت
مرتبی پیدا کرده ولی بعضی حوزه ها صورت مشخصی پیدا نکرده است.
4 صفحه 4
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
عاشورا؛ روزی که حقوق بشر را در کربال سربریدند!
اینکه تصرف و غصب اموال مردم جز حق الناس است .گرانفروشی،
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمد عابدی
احتکار ،تقلب ،غش در معامله؛ سرقت ،کم فروشی ،فریب در معامله ،تدلیس
و ...نمونه ای از حق مردم است و کسی که از این طریق اموال مردم را به چنگ اورد دچار تصرف در حق مردم ،حقوق بشر
یا همان حق الناس شده است.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با ایبنا
ریشه نقد ذات گرایی جدید در ذات گرایی قدیم ارسطویی نهفته است
بحث ذات گرایی در فلســفه از قدی م بوده است .ذات یک چیز یعنی
ÓÓجناب اقای دکتر ابراهیم دادجو
حقیقت ان چیز ،البته در مباحث فلسفی ذات را به دو صورت بحث کرده اند.
یک بار ذات را در فلسفه هستی شناسی به عنوان ماوراءالطبیعه ،انجا ذات به معنای حقیقت است .در بحث های منطقی که
ارسطو دارد مثال می گوید ذات یک چیز از طریق ماده و صورت ان چیز ظهور پیدا می کند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
در تفسیر َیا َم ْن َل ُه َو ِا َّل ُه َو
ذات «خداوند» یا موجود اســت یا معــدوم؛ احتمال دوم به براهین
ÓÓحجت االسالم والمسلمین حسین عشاقی
اثبات وجود خدا ،باطل اســت؛ پس (ذات «خداوند» موجود اســت)؛ درین
صورت یا ذات دیگری هم موجود اســت؛ یا هیچ ذات دیگری موجود نیســت؛ اگر ذات دیگری موجود باشد الزم می اید که
ذات «خداوند» در اصل موجود بودن با دیگر موجودات مشترک باشد.
5 صفحه 5
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه
جریان روشنفکری فقط به غربی سازی ایران می اندیشد
روشــنفکری در ایران به علت پشتوانه ۱۵۰ســاله ای که دارد ،این
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمد کاش ی زاده
فضا را فراهم کرده اســت که با چشــمی باز به ان بنگریم و بدان نظاره
کنیم .االن ما در نوک قله روشنفکری قرار داریم و می توانیم با شرایط راحت تری دامنه ان را بررسی کنیم .در مورد ارتباط
روشنفکری ایرانی و غربی ،نکته ای باید بیان شود که این دو در کنار تشابهاتی که دارند ،دارای تمایزات جدی نیز هستند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
اختیارات قضایی حکومت نبوی
پیامبر اکرم(ص) عالوه بر وظیفه ابالغ (رســالت و قانون) و اجرای
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمد عابدی
شــریعت (رئیس قوه مجریه) ،شان قضاوت هم داشت .او افرادی را برای
ازدواج و طالق ،ثبت اسناد و امالک ،نظارت برخرید و فروش در بازار معین یا در برخی مناطق قاضی نصب می کرد .در مورد
ایات قضاوت می توان گفت این ایات چند دسته هستند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
اسناد قرانی مشروعیت اجبار به حجاب در حکومت دینی
از مشــخصات مومنان اینست که اگر در سرزمینی قدرت یافته و به
ÓÓحجت االسالم والمسلمین حسین عشاقی
حکومت رســیدند؛ انها با تکیه بر قدرت و حاکمیت شــان امر به معروف و
نهی از منکر می کنند؛ پس نداشــتن چنین مشخصه ای نقیصه ای در ایمان مومن است؛ و بنابراین در این ایه ،داشتن چنین
مشخصه ای به عنوان یک وظیفه ایمانی و تکلیف دینی معرفی شده است.
6 صفحه 6
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
ضرورت تبیین کالمی در مسائل و اسیب های اجتماعی
در تبیین کالمی اقناع مخاطب از طریق روشنگری و تحکیم باورها
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمدصفر جبرئیلی
صورت می گیرد اما راه کارفقهی تداعی کننده محکومیت خاطب و اقتضای
برخورد حاکمیتی و امرانه با اوســت ،وظیفه اصلی و رســالت مهم پیامبران الهی درمرحله اول تبیین و اقناع مخاطب سپس
تذکر و در مرحله بعدی برخورداست.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمعارفه
معارفه دبیر هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی ،نقد و مناظره
در جلســه هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی ،نقد و مناظره
ÓÓایین معارفه دبیر جدید هیات حمایت از کرس ی ها
که با حضور ایت اهلل علی اکبر رشــاد در ســالن جلسات پژوهشگاه برگزار
شد ،از خدمات ارزشمندجناب حجت االسالم والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه به عنوان دبیر سابق این هیات قدردانی
و جنای حجت االسالم والمسلمین عبدالکریم بهجت پور به عنوان دبیر جدید این هیات معرفی شد.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
اخرین شهید کربال در شام
انکار این که حضرت امام حسین (ع) دختری به نام رقیه(س) داشته،
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمدحسن جواهری
پذیرفتنی نیســت ،بله ممکن است ادعا شود دلیل محکمی بر این که این
دختر چهارساله که در شام به شهادت رسیده ،رقیه(س) نبوده و رقیه(س) مورد اشاره بیهقی ،به صورت معمول زندگی کرده
و بزرگ شده است؛ اما در کامل طبری امده بود «پدر من حسین کجاست؟».
7 صفحه 7
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه
حجاب یک امر الزامی و شرعی است یا اخالقی؟
گاهی گفته می شود حجاب امری ارشادی بوده و مولوی نیست؛ زیرا
ÓÓحجت االسالم والمسلمین سعید داودی
قران می گوید «ذلک ادنی ان یعرفن فال یوذین»؛ حجاب برای این است
که زنان شناخته شوند و اذیت نشوند .اگر مشخص شود که این زنان ،زنان عفت مندی هستند و مورد ازار و اذیت قرار نمی
گیرند ،الزامی به حجاب نیست.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با ایکنا
راز جاودانگی واقعه عاشورا
به تعبیر شــهید مطهری ،حادثه عظیم عاشــورا تجسم عینی اسالم
ÓÓحجت االسالم والمسلمین قاسم ترخان
است؛ یعنی می توانیم تمام مولفه ها و ابعاد اسالم را در این حادثه پیدا کنیم.
در هر دوره ای این حرکت مانند تابلویی است که انسان می تواند راه سعادت را در ان ببیند .حادثه عاشورا ابعاد مختلفی دارد
و می توان گفت اسالم ناب محمدی(ص) در کربال اجرا شد.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óتقدیر
تجلیل از سه دهه مجاهدت علمی حجت االسالم عشاقی
ایت اهلل علی اکبر رشاد رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه
ÓÓایین تجلیل از مجاهدت های علمی استاد عشاقی
اسالمی در حاشیه برگزاری شانزدهمین هم اندیشی اعضای هیات علمی
پژوهشــگاه از زحمات و مجاهدت های علمی حجت االســام والمسلمین حسین عشــاقی عضو هیات علمی گروه فلسفه
پژوهشگاه با اهدای لوح سپاس تجلیل کرد.
8 صفحه 8
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه
سروش و دوستان روشنفکرش از دین دفاع نمی کنند ،با ان می جنگند
به نظر من این طیف نه در روشــنفکر بودن صادق اند و نه در دینی
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمد عرب صالحی
بودن .روشــنفکر کسی اســت که رویکرد عقلی دارد و روشنفکر دینی به
کسی اطالق می شود که دفاع عقالنی از دین بکند؛ یعنی او در عصر جدید و در زمانی که مکاتب فکری مختلفی علیه دین
و دینداری ظهور کرده اند باید به میدان بیاید و در دفاع عقلی از باورهای دینی دست به کار بشود.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با مهر
در جنگ اخالق و بی اخالقی دنیای امروز چگونه می توان حسینی زیست؟
مکتــب امام حســین دارای پنج رکن مهم از جملــه دانش ،بینش،
ÓÓحجت االسالم والمسلمین عبدالحسین خسروپناه
نگرش ،منش و کنش حســینی است بر همین اساس اگر کسی تنها یکی
از این رکن ها را داشــته باشد مکتب حســینی او ناقص خواهد بود .به طور مثال حاج قاسم سلیمانی دقیق ًا در این پنج رکن
حسینی بود .دانش حسینی غیر از باور حسینی است برخی دانش و بینش حسینی دارند اما نگرش حسینی ندارند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
ایا وجود امام در دوران پیشرفت همه جانبه تکنولوژی ضرورت دارد؟
اوال دالیلی که موجب نیاز بشــر به «قانون گذاری اسمانی و تعیین
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمد عابدی
مجری قوانین از ســوی خدا» در گذشته بود ،بیشــتر از گذشته ،در عصر
جدید نیز جاری اســت؛ ضمن اینکه با توجه به واقعیت های مشــهود برای بشر امروز ،ادعای بلوغ عقلی بشر به گونه ای که
بتواند مصالح همه جانبه جامعه بشری در همه ابعاد را درک کند ،گزافه ای بیش نیست.
9 صفحه 9
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
نبایدهای عاشورا
بد حجابی بالیی است که متاسفانه در ایران قابل مشاهده است و در
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمدعلی اسدی نسب
مراســم محرم هم بکرات مشاهده می شود که سینه زنان و زنجیر زنان در
وسط خیابانند اما در کناره های خیابان گروه های بسیاری از دختران و زنان بدحجاب قرار دارند و این منظره ای بسیار زننده
است و نیز گاهی در این مراسم و پیاده روها و یا در روضه ها زنان و مردان مخلوط شده اند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
زیارت امام حسین(ع) ،حقیقتا زیارت خدا است
در احادیث زیادی ،به این نکته توجه داشــته شــد ه است که زیارت
ÓÓسیدالشهدا...
پیامبر و ائمه ،همان زیارت خدا است؛ این ادعا مخصوصا در مورد حضرت
ســید الشهداء بیشتر مطرح گشته است به گونه ای که در کتاب کامل الزیارات که از معتبرترین کتب روایی شیعه است یک
هلل فی عرشه» به همین موضوع اختصاص داده شده است.
باب از این کتاب با عنوان «باب من زار الحسین کان کمن زار ا
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با فارس
روشنفکری همان است که پیامبر برایش مبعوث شد
روشــنفکری جانمایه ای باید داشته باشد که ان ،ادعای محوریت با
ÓÓحجت االسالم والمسلمین حمیدرضا شاکرین
«خردگرایی» است که ان را نسبت به سایر جریانات دینی متمایز می کند.
با کمی دقت درمی یابیم که خردگرایی و ازاداندیشی ،مولفه هایی هستند که مطابقت و همراهی باالیی با دین اسالم و معارف
قران دارند ،برعکس سایر دیانت ها که چندان ارزش خاصی برای تعقل قائل نبودند.
10 صفحه 10
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
نگاه سکوالری به نماز جمعه ،مخالف بینش توحیدی قرانی است
نماز جمعه نهادی حکومتی است و بالطبع کارکردهای حکومتی هم
ÓÓنماز جمعه قرار گاه ایمان
دارد و از ایــن منظر باید جایــگاه ان را در منظومه قدرت و مدیریت و یا
تدبیر و تربیت (به عنوان هدف حکومت دینی) مشخص کرد .بر همین اساس کارامدی و ناکارامدی نماز جمعه نیز متناسب
با جایگاه ان باید مورد قضاوت قرار بگیرد.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با ایکنا
عاشورا معناداری زندگی و سبک زندگی موحدانه را به تصویر می کشد
حضرت اباعبداهلل الحســین(ع) در لحظه لحظه عاشــورا می فرماید:
ÓÓجناب اقای دکتر محمد محمدرضایی
«ال حول و ال قوه اال باهلل»؛ این جمله تجلی تام توحید اســت .امام(ع) در
اخرین لحظات عمر فرمود« :ال ِهی ِرضً ی بِقَضائ َِک َتســلِی ًما ال ْم ِر َک ال َمعبو َد سِ َ
غیثین؛ ای خدای من ،من
واک یا غ َ
المس َت َ
ِیاث ُ
راضی به قضا و حکم تو هستم و تسلیم امر و اراده تو هستم.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
ویژگی شاخص یاران امام حسین علیه السالم
پس از مطالعه در رفتارها و گفتارهای امام حســین علیه الســام و
ÓÓحجت االسالم والمسلمین علی فضلی
یاران باوفایش مهمترین ویژگی یاران امام را حق شناسی و حق محوری و
حق پذیری دیدم و این در بینش و منش انان در صحنه کربال به گونه واضحی مشهود بود .لیک پرسش هنوز پاسخ کامل
نگرفته است .زیرا باید پاسخ دهیم که چرا انان حق شناس و حق پذیر و حق محور بودند؟
11 صفحه 11
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
شرح خطبه غدیر خم
اموزه های قرانی براســاس ایــات قران از جملــه :و من یبتغ غیر
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمدعلی اسدی نسب
االســام دینا فلن یقبل منه و هو فی االخره من الخاســرین (و کسى که
غیر از اسالم ایینى دیگر براى خودانتخاب کند ،از او پذیرفته نخواهد شد و در اخرت از زیانکاران است) .و نیز ایه :ما کان
محمد ابا احد من رجالکم و لکن رسول اهلل و خاتم النبیین و کان اهلل بکل شیء علیما.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
تبریک عمر به امیرالمومنین به دلیل جایگاه حاکمیت اسالمی
اعتراف گیری پیامبر نسبت به حاکمیت خودش ،بهترین قرینه است
ÓÓحجت االسالم والمسلمین حسین عشاقی
که منظور پیامبــر از جمله «من کنت مواله فعلی مواله» ابالغ رســمی
حاکمیت علی بن ابی طالب است بر مردم؛ زیرا اگر مراد اصلی پیامبر این بود که محبت مردم را نسبت به حضرت علی جلب
کند توجه دادن مردم نسبت به حاکمیت خودش ،لغو و بی ارتباط با این هدف می بود.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
نباید ارزش هایی چون غیرت و ناموس در جامعه کم رنگ شود
موضوعاتی همچــون غیرت و ناموس با فرهنگ اســامی و ملی
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمدباقر پورامینی
کشــور ما ممزوج شده اســت و در طول قرن های متمادی خانواده های
ایرانی بر غیرت ورزی و دفاع از ناموس شهره بوده اند؛ از این رو ترویج بی حجابی به نوعی برای سست کردن ارزش مندی
غیرت و ناموس است.
12 صفحه 12
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه
دلیل مخالفت انجمن حجتیه با انقالب
برخی معتقدند باید تنها مختصر در نص بود و از ان فراتر نرفت تا در
ÓÓحجت االسالم والمسلمین سیدسجاد ایزدهی
حیطــه بدعت و فعل حرام نیفتیم .در مقابل ،برخی معتقدند که موضوعات
جدید و به روز حال حاضر «فرانص» هســتند و لزوم ًا برای هرکدام ایه و روایتی وجود ندارد و باید از سایر منابع اجتهاد مثل
«عقل» و «فرایند فلسفه ورزی» بهره برد.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
الیحه حمایت از زنان در برابر بزه دیدگی نیاز به بررسی فقهی دارد
تحکیم مبانی خانواده بحث جدایی هســت .شما می توانید بگویید
ÓÓجناب اقای دکتر محمود حکمت نیا
هماهنگ با تحکیم ،مبانی یک بحث فلســفی هست تحکیم ان در فلسفه
انجام می شــود ،یعنی شما باید استدالل های فلســفی کنید تا مبانی خانواده تحکیم شود ،بنابراین میان تحکیم خانواده و
مبانی تحکیم خانواده تفاوت وجود دارد.
13 صفحه 13
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
نقش بینش و گرایش عمومی در ساختن اینده مطلوب انقالب
اگر اینده مطلوب را هم بخواهیم طراحی کنیم ،برای ان هم همین
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محسن مهاجرنیا
کار را بایــد بکنیم .یعنی اینده مطلوب در بخش دولت و قدرت چیســت؟
اینده مطلوب در بخش دولت و نظام چیست؟ ان را بازسازی و تقویت کنیم و بر اساس ان برنامه بنویسیم ،سناریو طراحی
کنیم و مجدداً برویم نظام را بازسازی کنیم.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه
هیچ فقیهی با هنر مخالف نیست
برخی بــا ضرورت انگاری برخی از مصادیق هنری ،تالش در تقلیل
ÓÓایت اهلل ابوالقاسم علیدوست
ان ،به عرف و نیاز عمومی مردم دارند تا به این وسیله ،از ان استفاده جواز
کنند .از طرفی دیگر ،برخی تالش می کنند نگاه های نادرســت خود را در هیمنه فتاوای تنزیهی ،با تصور اینکه فتوای ان ها
هرچقدر مخالفت بیشتری داشته باشد ،به دین نزدیک تر است ،مخالفت خود را با تمام موسیقی ها ابراز می کنند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با حوزه
حیله های ربوی باید در طرح بانکداری حل شود
بانک ها از دو طریق خلق پول می کنند .نخست از طریق جمع اوری
ÓÓحجت االسالم والمسلمین احمدعلی یوسفی
سپرده های مردم در بانک ها است .یعنی بانک ها چند ماهه در یک فرایند
اقتصادی می توانند ۱۰۰میلیون ســپرده مردم را به ۵۰۰میلیــون مبدل کنند و از این منبع به مردم وام پرداخت کنند و از
منابع ان بهره مند شوند .راه دوم ،خلق پول از «هیچ» است.
14 صفحه 14
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
غرب نگران عدم توافق هسته ای با ایران
به دنبال ناکامی دولت امریکا از سیاســت فشــار حداکثری و عدم
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محمد ملک زاده
حصول نتیجه از افزایش تحریم ها علیه ایران ،اکنون امریکا و اروپا تالش
می کنند در قالب مذاکره بدون لغو کامل تحریم ها و هیچ تضمینی بابت عدم خروج مجدد از عمل به تعهدات برجامی ،ایران
را وادار به عقب نشینی از دستاوردها و پیشرفت های هسته ای نمایند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
خطوط قرمز سه گانه شورای بانکی نسبت به طرح قانون بانک مرکزی
حجت االسالم والمســلمین سیدحسین میرمعزی عضو هیات علمی
ÓÓحجت االسالم والمسلمین سیدحسین میرمعزی
گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی در سخنانی خاطرنشان
کرد :اگر قرار است در نظام بانکی ،تحوالتی رخ دهد ،باید نظام بانکی ما از ربا خالص و سرمایه های عظیم در اختیار بانک ها
نیز در راستای اقتصاد و رفع مشکالت اقتصادی کشور جریان پیدا کند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
نگاهی به مدیریت عاشورا
امر به معروف و نهی از منکر ماهیت قیام امام حسین است نه هدف
ÓÓحجت االسالم والمسلمین علی اقا پیروز
به عبارت دیگر برای اصالح امت ،امر به معروف و نهی از منکر الزم است
و مجموعه اقدامات حضرت از مدینه تا کربال ذیل امر به معروف و نهی از منکر قرار می گیرد .حضرت در خطبه های فراوانی
که در مسیر مدینه تا کربال داشت روشنگری کرد حقایق را تبیین کرد و مردم را از معروف و منکر مطلع ساخت.
15 صفحه 15
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
داللت ایات بر وجوب حجاب و حدود ان
زینت به دو نوع زینت ظاهر و باطن (پنهان) تقســیم می شود که ایه
ÓÓحجت االسالم والمسلمین علی محمدی جورکویه
شــریفه خطاب به زن ها می فرماید زینت باطنی خود را نزد نامحرم اشکار
نکنید .زینت ظاهر عبارت اســت از :صورت ،کف دستان و پاها و ســرمه چشمان ،حنای کف دست و پا و انگشتر و مراد از
زینت پنهان ،زیوراالتی مانند خلخال (پابند زینتی) ،دستبند (و النگو) و گوشواره است.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با روزنامه ایران
نسبت نهضت مشروطه و انقالب اسالمی
تحقق «استقالل سیاسی» و «نفی استبداد» در همه نظام ها فرض
ÓÓحجت االسالم والمسلمین سیدسجاد ایزدهی
اســت .در مشــروطه ،این اهداف جزو اهداف میانی اســت اما در انقالب
اســامی ،از اهداف حداکثری است .در مشــروطه بخش محدودی از ان غایات اسالمی محقق می شود و غایات حداکثری
عمال امکان تحقق ندارد ،لذا فقهایی تصریح می کنند که مشروطه ،یک گام ابتدایی برای رسیدن به ان حد مطلوب است.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
فهم س ّنت های تکوینی قرانی ،کلید سناریوی اینده انقالب
در خصوص انقالب اســامی حرف امام این بود که ما خدا داریم و
ÓÓحجت االسالم والمسلمین محسن مهاجرنیا
مشیت الهی است .دست خدا پشت سر این
انقالب ما متاثر از اراده الهی و ّ
انقالب هست« .وَ مَا النَّصْرُ ا َِّال مِنْ عِنْدِ َّاللِ» ،پیروزی ،موفقیت و رسیدن به هر نوع اینده و برنامهای دست خدا است .این
در واقع زیربنای این انقالب بوده است.
16 صفحه 16
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با ایکنا
عدم وجود برنامه مدون برای حمایت از پژوهش های قرانی
اگر بخواهیم در خال ارزیابی کنیم ،به این نتیجه می رسیم که نه تنها
ÓÓحجت االسالم والمسلمین مسعود اسماعیلی
پژوهش های دینی و قرانی بلکه همه پژوهش ها در کشــور ما با وضعیت
ایده ال فاصله دارند ،اما این نحوه قضاوت درســت نیســت ،بلکه باید زمینه ها ،شــرایط و امکانات را در نظر گرفت .ما در
پژوهش های دینی و قرانی چقدر سرمایه گذاری کرده و برنامه های مدونی داشته ایم که بخواهیم ان را قضاوت کنیم؟
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با ایرنا
عالقه مندان به ادبیات عاشورا هنوز هم تشنه هستند
در مورد ادبیات عاشورایی باید تقســیم بندی موضوعی و مضمونی
ÓÓجناب اقای دکتر احمد شاکری
داشــت ،درباره بسیاری از اصطالحاتی که در حوزه ادبیات از ان ها استفاده
می شود ،منشا و مرزهای ادبی مشخص می شود و این تفکیک باید صورت بگیرد .گاهی از مفاهیم در قالب موضوع و گاهی
در قالب مضمون استفاده می کنیم.
17 صفحه 17
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با ایبنا
حکمت عملی بعد از فارابی و خواجه نصیر متوقف شد
فلســفه غرب حتی کتابی دارد به نام فلســفه خوش باشــی ،فلسفه
ÓÓجناب اقای مهدی جمشیدی
شادی ،ولی هیچ فیلسوف مســلمانی به مسئله های عینی زندگی روزمره
نپرداخته اســت .فلسفه اسالمی در انتزاعیات و مفاهیم بســیار پیچیده و سنگین مستغرق است اما فلسفه غرب وارد زندگی
روزمره ،جامعه حاکمیت و سیاست شده و فلسفه ورزی می کند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
تالش عمیق فکری فرهنگی
عملی حجاب در جامعه ،مستلزم
تحقق
ِ
ِ
دوگانه حجاب اجباری حجاب ازاد ،مســاله ای است که در چند سال
ÓÓحجت االسالم والمسلمین مسعود اسماعیلی
مندان حجاب را در جامعه به خود مشغول
اخیر ،بیشتر کارشناسان و دغدغه
ِ
ساخته است .پاسخ های این افراد به مساله یادشده متفاوت است و دالیل متعدد فلسفی ،حقوقی ،فرهنگی و فقهی مختلفی
مدام از سوی دو گروه موافق و مخالف اجبار ،در رسانه ها و فضای مجازی منتشر می شود.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با فارس
دین گریزی ،ذات جریانات روشنفکری است
نــام منورالفکری در دهه ۳۰به روشــنفکری تغییــر یافت .جریان
ÓÓجناب اقای دکتر مسعود فیاضی
روشــنفکری (بدون پســوند دینی ـ همان منورالفکری سابق) به تمامه،
دین گریز و ضد دین بود و اساســا معتقد بود تجدد با دین نمی ســازد و شرط پیشرفت و تجدد دوری از دین و بلکه مخالفت
با ان است.
18 صفحه 18
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با برنا
چطور اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
هدف از انتشــار اخبار غیرواقعی بر اســاس منابع علمی اثرگذاری
ÓÓجناب اقای دکتر محسن ردادی
بر افکار عمومی اســت ،هیچ خبر جعلی برای به سرانجام رسیدن رسالت
اگاهی بخشی تولید نمی شود و این که ناشر ان ادعا کند که بر اثر اشتباه ان ها را منتشر کرده است ،تقریبا هیچوقت ادعای
درستی نیست ،اغلب این خبرها با نقشه ای از پیش طراحی شده منتشر می شوند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
بی حجابی؛ حلقه ای از زنجیره ی هویت زدایی
حاکمیت را به
جریان غیرانقالبــی ،اگاهانه و عامدانه می خواهــد
ّ
ÓÓجناب اقای مهدی جمشیدی
«عقب نشینی تدریجی از رویکردهای دینی» وادارد .دربارۀ جریان سکوالر
ساختاری دین نیست و می کوشد
و غیرانقالبی ،فرض منطقی من ان است که این جریان ،معتقد به حضور اجتماعی و حیات
ِ
حاکمیت« ،دین زدایی» کند.
به هر بهانه ای از جامعه و
ّ
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
عبور از خطوط قرمز به بهانه نوشتن درباره معصومین جایز نیست
ما در زمانــی زندگی می کنیم که از عمر ادبیات داســتانی معاصر
ÓÓجناب اقای دکتر احمد شاکری
بیش از صد ســال نمی گذرد و پس از انقالب ،شاهد شکل گیری گونه های
مختلفی از ادبیات داســتانی مانند دفاع مقدس ،انقالب اســامی و پایداری و مقاومت هســتیم و در طول ۴۰گذشــته به
موضوعات تاریخی و داستان معصومین(ع) توجه شده است.
19 صفحه 19
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با ایبنا
اثار فارسی در حوزه فلسفه تکرار مکررات است
فلسفه اســامی طبیعتا بعد از ترجمه اثار یونان باستان و سنت های
ÓÓجناب اقای دکتر روزبه زارع
بعدی اش به وجود امده است .به همین معنا می شود ان را در امتداد فلسفه
غربی در نظر گرفت .اما نکته ای که وجود دارد این است که خیلی تحوالت عمده و بنیادینی ،هم در فهرست مسائل و هم
در نحوه پرداختن به انها به ان مسائل داده شده است.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
بی کرانگی حیات عاشورا در تاریخ
مقابل بی تفاوتی و انفعال
عاشــورا ،شوریدن اســت و ازاین رو ،نقطۀ
ِ
ÓÓجناب اقای مهدی جمشیدی
و نظاره گری اســت .عاشورا ،رســم خروشیدن و جوشــیدن می اموزد و
حق
محافظه کاری و مصلحت اندیشی را بدنام و منفور می سازد .در منطق عاشورا ،باید از همه چی ِز خویش گذشت و فانی در ّ
شد؛ باید به بیابان بال رفت و در گرداب خون ،غوطه ور شد.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
ثواب اشک برای امام حسین(ع)
جبرئیل صحیفه ای به نام صحیفه مختومه برای پیامبر(ص) اورد که
ÓÓحجت االسالم والمسلمین غالمحسن محرمی
مهر شده بود و وظایف هر کدام از ائمه(ع) در ان وجود داشت و هر امامی
وظیفه داشــت مهر را بردارد ،و به وظیفه خود عمل کند .اینکه بزرگترین طواغیت در طول تاریخ نتوانســتند جلوی عزاداری
برای امام حسین(ع) را بگیرند و چراغ عاشورا را خاموش کنند ریشه در مشیت الهی دارد.
20 صفحه 20
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óنشست
دشمنی با نیت خوب اما عمل بد
گروه منافقین را می توان در کنار گروه های دیگری مثل ســلطنت
ÓÓچهارمین نشست از سلسله نشس ت های داستان و ارمان
طلبان ،فرقان ،تجزیه طلبان و ...در گروه واحد دشــمنان قرار داد .در واقع
همه اینها ذیل خط نفاق قرار دارند .در ســال های اخیر فضای ادبی در ایران به شــهدای ترور توجه زیادی نشان داده است.
در میان شعرا ،باید به سید حسن حسینی و سلمان هراتی اشاره کنیم.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
حجاب الزامی در دولت اسالمی
مخالفان حجاب الزامی ،مخالفان «عقل ســلیم» هســتند ،نه فقط
ÓÓجناب اقای مهدی جمشیدی
مخالف «منطق دینــی» .عقل می گوید که «عفــاف» بدون «حجاب»،
قطعی عقلی وجود دارد ،حکم
ممکن نیست و «جامعۀ برهنه» ،به طور ضروری« ،جامعۀ فاسد» نیز هست .در جایی که دلیل
ِ
حجیت ذاتی دارد .انسان به طور طبعی می فهمد برهنگی ،معارض با عفت است.
شرع ،ارشادی است و عقل در تلقّی شیعیّ ،
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمصاحبه با مهر
ویژگی های مشترک اسیران دفاع مقدس با اسیران عاشورا
یک دسته اســیران ،رزمنده هایی می باشند که کسی از ان ها یادی
ÓÓجناب اقای دکتر محمدرضا سنگری
نمی کند و اســمی از ان ها نیست و دسته دیگر از اهل بیت علیهم السالم
می باشــند و حضرت امام ســجاد (ع) و حضرت زینب (س) از این دست می باشــند .در هشت سال دفاع مقدس زن ،مرد و
نوجوان اسیر داریم که شباهت شگرفی با واقعه عاشورا دارد
21 صفحه 21
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
خطاهای تحلیلی در مواجهه با حجاب الزامی
باور به کاربســت حجاب الزامی به معنی این نیست که حجاب فقط
ÓÓجناب اقای مهدی جمشیدی
از طریق الزام حکومتی در جامعه رعایت شــود و هیچ گونه برنامۀ فرهنگی
و فکری به اجرا درنیاید و مسیر اقناع و استدالل در پیش گرفته نشود .اسالم ،یک ّ
«کل /نظام /مجموعه» است و باید نگاه
منظومه وار به ان داشت و روش های ان را در کنار یکدیگر دید و به یکی از انها بسنده نکرد.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óسخنرانی
ظرفیت باالی ادبیات اسارت در جلب مخاطبان جهانی
شنیدن از راویان نیازمند امکان روایت است و این امکان تنها زمانی
ÓÓجناب اقای دکتر احمد شاکری
فراهم می شــود که اسرا ازاد شــوند .در نتیجه تاخیر روایت از زمان وقوع،
شاهد تغییر شرایط برای ادبیات دفاع مقدس و مخاطبان این ادبیات هستیم .ادبیات جنگ و دفاع مقدس از شرایطی که در
ان تولید می شود به صورت مستقیم تاثیر می پذیرد.
22 صفحه 22
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óمقاله
گزارش شهادت امام حسین(ع) بر اساس دانشنامه فاطمی
درباره محل دفن سر مبارک امام حســین(ع) ،برخی گفته اند که در
ÓÓدانشنامه فاطمی(س)
دمشــق به خاک سپرده شــد و برخی بر ان اند که به مدینه انتقال یافت و
در بقیع دفن شــد .در قاهره نیز زیارتگاهی به نام راس الحســین(ع) وجود دارد .علمای شیعه بیشتر گزارش کرده اند که سر
حضرت(ع) را در کربال ،کنار بدنش ،به خاک سپردند.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óیادداشت
قران در نگاه امام حسین (علیه السالم)
طبق روایتی از ان حضرت ،به کسی که ایستاده در نمازش ،یک ایه
ÓÓحجت االسالم والمسلمین سیدمحسن شریفی
از کتاب خدا را بخواند ،پاداش زیادی داده می شود و خود ایشان نیز همواره
به قرائت می پرداخت ،از جمله در حالی که اشــک از چشــمانش بر گونه هایش سرازیر بود ،یا در شب عاشورا که دشمن او و
یارانش را دوره کرده بود ،یا در خلوت خیمه گاه در شب عاشورا.
23 صفحه 23
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óبسته مطالعاتی
بسته مطالعاتی پژوهشگاه با موضوع حجاب و عفاف
در راســتای بحث حجاب و عفاف که این روزها بحث اول مملکت
ÓÓبسته مطالعاتی حجاب و عفاف
بوده و اهمیت این موضوع بســیار باال است ،بران شدیم تا با اثار مختلف
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی و کانون اندیشه جوان در این بحث بیشتر اشنا شویم .در پیوند همین مطلب ،مقدمه ای
از عناوین مطرح منتشر شده در موضوع حجاب و عفاف قابل مشاهده خواهد بود.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óتازه های نشر
کتاب فلسفه علم دینی اثر ایت اهلل رشاد منتشر شد
علم دینی دارای دو افق غایی« :ملکی» و «ملکوتی» اســت؛ غایت
ÓÓکتاب فلسفه علم دینی
ملکوتــی و بَریــن علم دینی ،تقــرب به بارگاه یاری اســت که از ره گذر
«اســتکمال نفوس» انســان ها حاصل می شــود؛ غایت ملکی و زیرین علم دینی «تعالی حیات انسان ها»ست که از ره گذر
تحصیل توان در استخدام قوانین و سنن الهی برای تغییر حیات انسانی در جهت دل خواه ،صورت می بندد.
24 صفحه 24
فعالیت های انجام شده
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óتازه های نشر
کتاب رابطه علم و جزا تبیین وحیانی عقالنی منتشر شد
کتاب رابطه عمل و جزا :تبییــن وحیانی عقالنی اثر اقای عزت اهلل
ÓÓکتاب رابطه علم و جزا تبیین وحیانی عقالنی
جودکی از سوی گروه کالم و دین پژوهی پژوهشکده حکمت و دین پژوهی
عینیت
و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع اراسته و راهی بازار نشر شد .پاداش و مجازات های اخروی به نحو ّ
است؛ یعنی ظهور حقیقت اعمال ،اخالق ،اعتقادات و ّنیات ادمی در نشئه اخروی خواهند بود.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óتازه های نشر
کتاب تاملی نظری در ماهیت فضای سایبر منتشر شد
کتاب تاملی نظری در ماهیت فضای ســایبر اثر اقای دکتر احسان
ÓÓکتاب تاملی نظری در ماهیت فضای سایبر
کیانخــواه از ســوی مرکز مطالعات فضای مجازی منتشــر شــد .برای
سیاســت گذاری ،جهت دهی و مدیریت سایبر نیازمند فهم دقیق و درک ذاتیات این پدیده است .در مشی فلسفی ،پرسش از
ماهیت شیء ،فهم ذاتیات و سازه ی پدیده است.
http://www.iict.ac.ir/...
Ó Óتازه های نشر
کتاب بررسی فقهی اقتصادی حمایت از کاالی ایرانی
کتاب بررســی فقهی اقتصــادی حمایــت از کاالی ایرانی به قلم
ÓÓکتاب بررسی فقهی اقتصادی حمایت از کاالی ایرانی
حجت االسالم والمسلمین دکتر احمدعلی یوسفی در گروه اقتصاد اسالمی
منتشــر شد .تحریم اقتصادی یکی از روش های وادار کردن کشورهای تحریم شــونده به تغییر رفتار مورد نظر کشورهای
تحریم کننده یا به قصد ایجاد بی ثباتی در کشور مقصد است.
25 صفحه 25
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
26 صفحه 26
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401
نـگارخـانـه
9 9دومین سالگرد ارتحال استاد موسویان
9 9سی امین جلسه هیات ممیزه مشرتک استان تهران پژوهشگاه فرهنگ و
اندیشه اسالمی
27 صفحه 27
پژوهشـگاه فرهنگ و اندیـشه اسالمی
فعالیت های انجام شده
دومین سالگرد ارتحال عالم ربانی ،فقیه االقتصاد ،استاد سیدعباس موسویان
سی امین جلسه هیات ممیزه مشترک استان تهران
28 صفحه 28
ارتباط با ما
29
خبـرنامه مـــردادمـاه 1401 صفحه 29