ماهنامه دانش یوگا شماره 163

صفحه 1 ‫فهرست‬ ‫‪Contents‬‬ ‫‪3‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫‪4‬‬ ‫سخن مدیرمسئول‬ ‫‪8‬‬ ‫خوش بینی اموخته شده‬ ‫‪10‬‬ ‫راه حلی به نام مراقبه‬ ‫‪12‬‬ ‫تاثیر اساناها بر سامانه عصبی و غدد درون ریز‬ ‫‪14‬‬ ‫عادت های مخرب‪ ،‬محرکی در زندگی امروز‬ ‫‪16‬‬ ‫مراقبۀ عناصر پنجگانه‬ ‫‪18‬‬ ‫روشی برای یوگانیدرا‬ ‫‪20‬‬ ‫تیموس ‪ ،‬جایگاه روح در انسان‬ ‫‪23‬‬ ‫سالمت عاطفی با یوگای کودکان‬ ‫چگونه حافظه خود را با استفاده از یوگا و تنفس تقویت کنیم؟ ‪24‬‬ ‫‪26‬‬ ‫سینمای عرفانی نقد فیلم کوتاه سلندر‬ ‫‪27‬‬ ‫سوترای بیست و ششم استاد برتر‬ ‫‪28‬‬ ‫در جستجوی ارامش مراقبه‬ ‫‪30‬‬ ‫عود و انواع ان بررسی خواص و مضرات استفاده از عود‬ ‫‪34‬‬ ‫مروری بر تاریخچه و سبک شناسی یوگا‬ ‫‪36‬‬ ‫صندلی ات را تنظیم کن!‬ ‫‪38‬‬ ‫اندازه نگه دار که اندازه نکوست‬ ‫‪40‬‬ ‫اناهاتا ویپاسانا‬ ‫‪42‬‬ ‫مهندسی درون بدن‬ ‫‪45‬‬ ‫‪ ۵‬تکنیک کندالینی‬ ‫‪46‬‬ ‫سفر یوگایی من‪ ،‬از پرتوجو یوگا تا مربی یوگا‬ ‫‪۴۸‬‬ ‫اخبار‬ ‫‪50‬‬ ‫دکترای مثبت اندیشی‬ ‫‪52‬‬ ‫مهابهاراتا‬ ‫‪54‬‬ ‫سوپر برین یوگا‬ ‫‪57‬‬ ‫پنکیک ریکوتا نارنجی‬ ‫‪58‬‬ ‫درس هایی از یوگا؛ با پراشانت ایینگر پرسش و پاسخ‬ ‫‪60‬‬ ‫یک رژیم ایورودایی موثر برای باال بردن قدرت باروری‬ ‫‪61‬‬ ‫کاهش اضطراب با تنفس صحیح‬ ‫‪Orange Ricotta Pancakes‬‬ ‫‪64‬‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬سیدعبدالحمید موحدی نائینی‬ ‫عضو انجمن مدیران مطبوعات‬ ‫زیر نظر شورای سیاست گذاری‬ ‫سردبیر و سرپرست گروه مترجمان‪ :‬پگاه شمعدانی‬ ‫مدیر اجرایی‪ :‬رویا دادجو‬ ‫مشاور امور بین الملل‪ :‬سید محمد مسعود موحدی نائینی‬ ‫مدیر امور هنری‪ ،‬گرافیست و طراح روی جلد‪ :‬سید محمدرضا موحدی نائینی‬ ‫روابط عمومی‪ :‬سهیال موحدی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬رابعه ربیعی‬ ‫لیتوگرافی و چاپ‪ :‬شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)‬ ‫تصویر روی جلد‪ :‬خانم گیتا لشکرنویس از مشهد‪،‬‬ ‫مربی‪ :‬اقای محمدرضا حسینی‬ ‫سال بیستم ‪ -‬تیر ‪1401‬‬ ‫شماره ‪163‬‬ ‫عید سعید غدیر خم بر تمامی شیعیان جهان مبارک باد‬ ‫از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند‪ ،‬خواهشمندیم‬ ‫مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند‪.‬‬ ‫تحریریۀ مجله در دخل‪ ،‬تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً‬ ‫ال ازاد است‪.‬‬ ‫همکاران این شــماره‪ :‬سوســن عبدالرضایی‪ ،‬حامد رنگین کمان‪،‬‬ ‫لعیا نبی فر‪ ،‬فاطیما تقی دوســت‪ ،‬نگار سنجری فر‪ ،‬نگین سنجری فر‪،‬‬ ‫ســارا رشــید چهــره بــرق‪ ،‬رویــا مــرادی‪ ،‬ژیــا حاتمــی‪،‬‬ ‫شهال قاســمیان دســتجردی‪ ،‬بهاره جعفری صمیم‪ ،‬ارش فرهودی‪،‬‬ ‫مرجان مانوسی فر‪ ،‬ناهید موســوی‪ ،‬شیمال خان‪ ،‬فاطمه توازنی زاده‪،‬‬ ‫سام سرابی‪ ،‬پیام صمدی خادم‪ ،‬سیسا‪ ،‬شکوفه شنوا فالح‪ ،‬وحید نظری‪،‬‬ ‫نســترن صافی‪ ،‬رایان نظمی‪ ،‬گیتا لشــکرنویس‪ ،‬شــقایق صادقی‪،‬‬ ‫الله ناصری‪.‬‬ ‫نشانی‪ :‬شمال میدان هفت تیر‪ ،‬ابتدای مفتح شمالی‪،‬خیابان مالیری پور‪ ،‬خیابان‬ ‫زیرک زاده‪ ،‬نبش خیابان ارام‪ ،‬پالک ‪ 16+1‬نبش پالک ‪۱۷‬‬ ‫تماس با تحریریه‪:‬‬ ‫تلفن‪88318189-88319054 :‬‬ ‫تلگرام و واتساپ‪09106714071 -09902260640 :‬‬ ‫تماس با سازمان اگهی ها‪02188842667 :‬‬ ‫صندوق پستی‪15875-3558 :‬‬ ‫کدپستی‪1575783113 :‬‬ ‫‪info@danesheyoga.com‬‬ ‫‪www.danesheyoga.com‬‬ ‫‪@danesheyoga‬‬ ‫‪/yoga.knowledge‬‬ صفحه 2 ‫شماره ‪163‬‬ ‫ناپایندگی راهی برای‬ ‫رسیدن به سعادت ابدی‬ ‫‪4‬‬ ‫اگر بتوانیم معجزه تغییــر و ناپایندگی را خوب‬ ‫بفهمیــم‪ ،‬انگاه بــه غم و اندوه و رنــج خود پایان‬ ‫داده ایم‪ .‬با عمیق شدن در قوانین هستی در می یابیم‬ ‫همه چیز در این دنیا به چیز های دیگر تکیه دارند‪.‬‬ ‫در جستجوی ارامش‬ ‫مراقبه‬ ‫برخالف تصور بسیاری از مردم مراقبه تنها توسط‬ ‫اســاتید یوگا که در قلل مرتفع هیمالیا به کســب‬ ‫ارامش می پردازند‪ ،‬انجام نمی شود‪ .‬این روش قابل‬ ‫انعطاف بوده و برای کنار امدن با استرس و اضطراب‬ ‫ناشی از زندگی مدرن بسیار موثر است‪.‬‬ ‫تاثیر اساناها بر سامانه‬ ‫عصبی و غدد درون ریز‬ ‫ســاختار بدن به گونه ای است که خم شدن به جلو‬ ‫به راحتی می تواند با کش امدن ستون مهره ها فقط‬ ‫در یک جهت انجام شود‪ .‬وقتی کشش یا خم شدن‬ ‫در جهــت دیگر صورت پذیــرد تک تک عصب ها‪،‬‬ ‫رباط ها و نادی ها‪ 11‬دچار کشش می شوند‪.‬‬ ‫چگونه چاکراهای معنوی‬ ‫خود را باز کنیم؟‬ ‫مطابق با باور یوگا‪ ،‬چاکراها کانالهای وسیع انرژی در‬ ‫بدن ما هستند که کیفیت روح و روان ما را کنترل‬ ‫می کنند‪ .‬گفته می شود که هفت چاکرای اصلی در‬ ‫بدن هر کدام از ما وجود دارد‪ .‬چهار چاکرا در باال تنه‬ ‫بدن ما که خصوصیات ذهنی ما را پوشش می دهد‬ ‫و سه چاکرا در پایین تنه ما که خصوصیات غریزی‬ ‫ما را پوشش می دهد‪.‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪54‬‬ صفحه 3 ‫روز جهانی یوگا‬ ‫‪ 21‬ژوئن برابر با ‪ 31‬خردادماه روز جهانی یوگا یاداور پیام یوگاست‪.‬‬ ‫پیام یوگا صلح و دوستی و ارامش و تعادل و هماهنگی است‪.‬‬ ‫پیامی که برای فردفرد مردم جهان کاربرد دارد‪.‬‬ ‫یوگا با خشم مخالف است‪ ،‬با خشونت میانه ندارد و کشتار را وسیله ای می داند برای انتقام جویی و کشتاری دوباره‪.‬‬ ‫به همین دلیل هر سال ‪ 31‬خرداد یوگا کاران کشورهای مختلف جهان به خیابان ها و پارک ها و میادین ورزشی‬ ‫می ایند و حرکات یوگا را به نمایش می گذارند تا پیام یوگا را به جهانیان انتقال دهند‪.‬‬ ‫چه خوب است ما که یوگا تمرین می کنیم اشاعه دهندۀ مهر و محبت و دوستی و دوست داشتن و نشاط و ارامش‬ ‫و هم دلی باشیم تا پیام یوگا را همواره در طول عمر به همراهان مان انتقال دهیم‪.‬‬ ‫ارجا کننده رحکت‪:‬خانم شقایق صادقی‬ ‫‪3‬‬ صفحه 4 ‫ه‬ ‫گ‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫اناپیند ی را ی ربای ر یدن هب عادت ابدی‬ ‫سید عبدالحمید موحدی نائینی‬ ‫ساعت ‪ 8:30‬روز چهارشنبه اول تیرماه سال ‪ 1401‬بمناسبت روز‬ ‫جهانی یوگا به دعوت کمیته یوگای هیئت همگانی اســتان تهران‬ ‫برای اجرا و نمایش حرکات یوگا به پارک پلیس تهران دعوت شدم‪،‬‬ ‫حدود پانصد نفر یوگاکار از تهران و کرج مناطق اطراف ان در سالن‬ ‫امفی تئاتر رو باز جمع شده بودند تا حرکات یوگا را بصورت دسته‬ ‫جمعی انجام دهند‪ .‬زمانی که به اتفاق ســه نفر از شاگردانم باالی‬ ‫سن رفتم تا حرکات یوگا را نمایش دهم و جمعیت ان ها را انجام‬ ‫دهد با دیدن شــرکت کنندگان در مراسم از باالی سن لحظه ای‬ ‫به خود امدم که از یکسال پیش تاکنون چه میزان تغییر و ناپایندگی‬ ‫در چهره مربیان و دست اندرکاران یوگا که از قبل می شناختمشان‬ ‫پدید امده اســت‪ ،‬چین و چروک صورت‪ ،‬رنگ موی سر‪ ،‬دور کمر‪،‬‬ ‫انعطاف بدنی و ‪...‬‬ ‫دیدن این صحنه ها تلنگری بود به خودم که اگر بیشتر از ان ها‬ ‫تغییر نکرده باشم کمتر تغییر نکرده ام چرا که قانون تغییر برای همه‬ ‫هست‪ ،‬از انسان و حیوان و طبیعت تا ماه و خورشید و کهکشان ها‬ ‫‪4‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫مطلبی که شــاعر شیرین ســخن به زیبایی این گونه ان را وصف‬ ‫کرده است‪:‬‬ ‫در مدار روزگارو گردش چرخ فلک‬ ‫عاقبت روزی تو هم تغییر پیدا میکنی‬ ‫مراسم شروع شد و حدود یک ساعت تمرینات یوگا را با تیم سه‬ ‫نفره باشگاه دانش یوگا همراه با جمعیت در پارک پلیس تهران انجام‬ ‫دادم‪ .‬پس از اتمام انجام حرکات در کنار بسیاری از شرکت کنندگان‬ ‫که تمایل به گرفتن عکس یادگاری داشــتند ایســتادم و در انتها‬ ‫به همراه شاگردانی که با خود برای اجرای حرکات اورده بودم محل‬ ‫را ترک کردم‪ .‬پس از مراجعت به دفتر مجله دانش یوگا احســاس‬ ‫کردم ذهنم درگیر است‪ ،‬درگیر فلسفه ناپایندگی و تغییر و بی ثباتی‬ ‫که ثانیه به ثانیه در جزء جزء زندگی روزمره ما و بطور کلی در هستی‬ ‫اتفاق می افتد‪ .‬برای عمیق شــدن در این موضوع باید اگاهی را به‬ ‫ورای ذهن ببریم و در هستی بدنبالش بگردیم‪ ،‬مسلما درخواهیم‬ ‫یافت ناپایندگی و بی ثباتی و تغییر‪ ،‬از جمله قوانین هســتی است‬ صفحه 5 ‫که از ابتدای خلقت جهان تا کنون و تا انتها وجود داشته و خواهد‬ ‫داشت‪ .‬برای تفســیر ناپایندگی و تغییر یاد استادی افتادم که در‬ ‫اولین روز شروع کالس روی تخته سمت راست یک شکل ماشین‬ ‫را کشــید و بعد یک خط صاف تا ان طرف تخته و شکل ماشینی‬ ‫دیگر و ســپس شروع به صحبت کرد و گفت می دانید که ما همه‬ ‫مردم دنیا عجله داریم با این ماشــین که از بیمارستان ما را اوردند‬ ‫به خانه ‪ ،‬برسیم به ان ماشین که ما را به مزارمان می برد‪ .‬با شنیدن‬ ‫این صحبت چهره بعضی شــاگردان در هم رفت و دو سه دانشجو‬ ‫با حالتی اعتراض گفتند نه اینطور نیست ‪ ،‬چه کسی میخواهد زود‬ ‫بمیرد؟ استاد با لبخندی ادامه داد پس چرا می خواهید زود درستان‬ ‫تمام شود؟ فصل تابستان و گرما بگذرد؟ با خود می گویید بچه ها که‬ ‫بزرگ شوند خیالم راحت می شود؟ کاش زودتر بازنشسته می شدم‪.‬‬ ‫لحظه ای ســکوت کالس را فرا گرفت ولی بعدا همه به این نتیجه‬ ‫رسیدند استاد راست می گوید‪ ،‬همه عجله داریم برسیم به ته خط‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫این مطلب دو پیام را در ذهن انسان تداعی می کند‪ .‬تیک نات هان‬ ‫راهب‪ ،‬نویسنده و فعال صلح ویتنامی این دو پیام را این گونه بیان‬ ‫می کند‪:‬‬ ‫‪ .1‬اســتفاده بهینــه از لحظه لحظه عمر و لــذت برن از همین‬ ‫لحظه های ساده که هیچ اتفاق خاصی هم در خودش ندارد‪.‬‬ ‫‪ .2‬حاکم بودن قانون سفت و سخت تغییر و ناپایندگی و بی ثباتی‬ ‫در هستی برای حفظ بقا ‪ ،‬رشد و بالندگی‪.‬‬ ‫قانون ناپایندگی‪ ،‬تغییر و بی ثباتی که ثانیه به ثانیه زندگی همه‬ ‫موجودات هستی و از جمله من و شما را تحت تاثیر قرار می دهد‪.‬‬ ‫همین که یک روز صبح از خواب بیدار می شــویم و یک تار موی‬ ‫سپیید را البالی موهایمان مشاهده می کنیم شاهد ناپایندگی در‬ ‫جسم مان هستیم‪ ،‬بعدها این ناپایندگی در اخالق و روش و منش و‬ ‫حالت های درونی مان هم اتفاق می افتد‪ .‬ناپایندگی و تغییر وسیله ای‬ ‫اســت که به ما کمــک می کند زمان کودکی به جوانی ‪ ،‬ســپس‬ ‫میانسالی ‪ ،‬سالمندی و ‪ ، ...‬همچنین مراحل مختلف زندگی را طی‬ ‫کنیم ‪ .‬در امور موفق شویم در ابتالء به بیماری ها شفا یابیم و در اخر‬ ‫با هســتی همسو و رها شویم و ‪ ...‬با یک نگاه به دوروبر متوجه می‬ ‫شویم که هیچ چیز در دنیا حتی برای دو ثانیه متوالی ثابت نمی ماند‪.‬‬ ‫ناپایندگی یعنی هر چیزی را که فرض کنیم در دو لحظه ی متوالی‪،‬‬ ‫دو چیز متفاوت می شــود‪ .‬اگر در همین لحظــه به رودخانه ای پا‬ ‫بگذاریم که لحظه ای پیش در ان پا گذاشــته بودیم‪ ،‬این رودخانه‪،‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫دیگر همــان رودخانه ی لحظه پیش نخواهد بــود‪ .‬هراکلیتوس‬ ‫فیلسوف مشهور یونانی می گفت‪ " :‬مانمیتوانیم دوباردر یک رودخانه‬ ‫شــنا کنیم‪ ".‬او درست می گفت‪ .‬ابی که در رودخانه ی این لحظه‬ ‫جریان دارد‪ ،‬همان ابی نیســت که در لحظه ی پیش در ان جاری‬ ‫‪۳‬‬ ‫بود‪ .‬با وجود این‪ ،‬این رودخانه‪ ،‬همان رودخانه است‪ .‬کنفوسیوس‬ ‫فیلسوف و نظریه پرداز چینی در حاشیه ی رودخانه ای ایستاده بود‬ ‫و جریان ان را تماشا می کرد‪ .‬ناگهان سر خود را بلند کرد و گفت‪:‬‬ ‫"اه‪ ،‬چنان جاریست که گویی جریان ان هرگز متوقف نخواهد شد‪".‬‬ ‫این بدان معناست که دریابیم این رودخانه‪ ،‬رودخانه ی لحظه پیش‬ ‫نیست و در عین حال همان رودخانه است‪ .‬درک تغییر‪ ،‬نشان مان‬ ‫می دهد که شعله ی این شمعی که اکنون ان را روشن کرده ایم‪ ،‬در‬ ‫لحظه بعد‪ ،‬همان شــعله نخواهد بود‪ .‬بدین ترتیب من و شما هم ‪،‬‬ ‫من و شمای یکسال پیش نیستیم‪ .‬بسیاری از ما زمانی که چیزی‬ ‫از زندگیمــان تغییر می کند دچار اندوه و غم و رنج می شــویم‪،‬‬ ‫ولــی فراموش نکنیم تغییر و دگرگونی‪ ،‬جنبه های مثبت نیز دارد‪.‬‬ ‫به برکت همین ناپایندگی و عدم ثبات است که هر چیزی ممکن‬ ‫می شــود‪ .‬به عنوان مثال اگر یک دانه گندم ناپایدار نبود‪ ،‬هرگز به‬ ‫انباری از گندم تبدیل نمی شد‪ .‬اگر فرزندمان ثابت می ماند و هرگز‬ ‫بزرگ نمی شد ‪ ،‬امکان ظهور پیدا نمی کرد‪ .‬بنابراین به جای گله از‬ ‫تغییر و عدم ثبات‪ ،‬باید بگوییم " زنده باد تغییر و ناپایندگی" باید‬ ‫زمانی که چیزی از زندگیمان تغییر می‬ ‫کند دچار اندوه و غم و رنج می شویم‪،‬‬ ‫از این که همه چیز تغییر می کند و ثابت نمی ماند‪ .‬خشنود باشیم‪،‬‬ ‫اگر بتوانیم معجزه تغییر و ناپایندگی را خوب بفهمیم‪ ،‬انگاه به غم‬ ‫و اندوه و رنج خود پایان داده ایم‪ .‬با عمیق شدن در قوانین هستی‬ ‫در می یابیم همه چیز در ایــن دنیا به چیز های دیگر تکیه دارند و‬ ‫همــه بر هم تاثیر می گذارند‪ ،‬پر یک پروانه‪ ،‬در این ســوی جهان‪،‬‬ ‫بر هوای ان ســوی دنیا تاثیر می گذارد‪ .‬هیچ چیز در این هســتی‬ ‫یکســان نمی ماند و همه چیز دگرگون می شود‪ .‬مطلبی که استاد‬ ‫سخن ســعدی علیه الرحمه‪ ۴‬هم می گوید‪ " :‬که دنیا را نمی بینم‬ ‫بقایی‪ ".‬به عبارت دیگر هیچ چیز قائم به خود نیست‪ .‬برای ارامش‬ ‫و راحتی و برای خوب زیســتن بایستی با قانون تغییر و ناپایندگی‬ ‫زندگــی کنیم ‪ ،‬قواعد و دســتورالعمل هایش را به کار ببندیم و در‬ ‫ان ها ژرف بنگریم تا به بخشی از وجودمان تبدیل شود‪ .‬ناپایندگی و‬ ‫دگرگونی را باید به متن زندگی روزانه مان بکشانیم تا ملکه ذهنمان‬ ‫شود و در تمامی لحظات اثرات معجزه اسای ان را شاهد باشیم‪ .‬در‬ ‫زندگی روزمره گاهی با کودکان خود چنان رفتار می کنیم که گویی‬ ‫تا اخر عمر قرار اســت در خانه بمانند و با ما زندگی کنند‪ .‬ما اصال‬ ‫به این نمی اندیشیم که ظرف چهار پنج سال اینده‪ ،‬ان ها از ما جدا‬ ‫شده‪ ،‬خانواده مستقل خود را ایجاد خواهند کرد‪ .‬این گونه است که‬ ‫ما قدر لحظاتی را که با فرزندانمان می گذرانیم را درک نمی کنیم‪.‬‬ ‫خانواده های بسیاری هستند که فرزندانشان در سنین بیست‪ ،‬بیست‬ ‫ک سالگی والدین خود را ترک کرده و برای خود خانواده تشکیل‬ ‫وی ‬ ‫داده اند‪ ،‬فرزندان از پدر و مادرشــان جدا می شوند و پدر و مادرها از‬ ‫این بابت غصه می خورند‪ ،‬اما همیــن پدر و مادرها هنگامی که با‬ ‫برای خوب زیستن بایستی با قانون‬ ‫تغییر و ناپایندگی زندگی کنیم‬ ‫فرزندانشــان زندگی می کردند‪ ،‬قدر لحظات همیشه با هم بودن را‬ ‫نمیدانستند‪ .‬این مطلب در مورد زن و شوهرها هم صدق می کند‪ .‬ما‬ ‫گمان می کنیم که همیشه زنده خواهیم بود‪ .‬اما چقدر مطمئنیم که‬ ‫تا اخر عمر شاهد زندگی همسرمان خواهیم بود؟ ما نمی دانیم که‬ ‫ایا والدین مان تا چند سال اینده زنده خواهند بود؟ ما حتی از لحظه‬ ‫دیگر نیز بی اطالع هستیم و نمی دانیم چه اتفاقی می افتد‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫ناپایندگی و دگرگونی را بایســتی مدنظر قرار دهیم و قدر لحظات‬ ‫کنونی را بدانیم ‪ .‬حتی اگر دوست یا خویشاوند یا کسی دیگر چیزی‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪5‬‬ صفحه 6 ‫می گوید و ما را می رنجانــد و ما دیگر او را نمی خواهیم‪ ،‬از دریچه‬ ‫ناپایندگی به رفتار او نگاه کنیم‪ ،‬اگر او برود‪ ،‬ما چه احساسی خواهیم‬ ‫داشت؟ ایا شاد خواهیم شد و یا اندوهگین و گریان؟ نگاه کردن از‬ ‫دریچه ناپایندگی‪ ،‬بسیار تاثیرگذار و پر اهمیت است‪ ،‬نگاه کردن از‬ ‫این دریچه را در طول زندگی باید مدام تمرین کنیم‪.‬‬ ‫برای خوب زیستن بایستی با قانون‬ ‫تغییر و ناپایندگی زندگی کنیم ‪ ،‬قواعد و‬ ‫دستورالعمل هایش را به کار ببندیم و در ان ها‬ ‫ژرف بنگریم تا به بخشی از وجودمان تبدیل شود‪.‬‬ ‫وقتی عصبانی می شــویم چه واکنشی نشــان می دهیم؟ فریاد‬ ‫می زنیم‪ ،‬جیغ می کشــیم و دیگری را ســرزنش می کنیم‪ ،‬اگر از‬ ‫دریچه ی ناپایندگی و دگرگونی بــه عصبانیت خود نگاه کنیم به‬ ‫ان درجه از اگاهی می رسیم که قادر خواهیم بود بایستیم و نفس‬ ‫بکشــیم‪ .‬به سیصد سال اینده فکر کنیم‪ .‬سیصد سال دیگر ما چه‬ ‫خواهیم بود؟ چه شکلی خواهیم داشت؟ کجا خواهیم رفت؟ نه از‬ ‫ما خبری هست و نه از کسی که ما را رنجانده است‪ .‬اینجاست که‬ ‫سعدی شیراز در این مورد به زیبایی میفرماید‪:‬‬ ‫بسی تیر و دی ماه و اردیبهشت‬ ‫براید که ما خاک باشیم و خشت‬ ‫هنگامی که از دریچه ناپایندگی و دگرگونی به اوضاع و احوالمان‬ ‫می نگریم متوجه می شویم که ادم های پیرامون مان چقدر با ارزش‬ ‫هســتند و ما قدرشــان را نمی دانیم‪ .‬وقتی بدانیم که ممکن است‬ ‫در هر لحظه ان ها را از دســت بدهیم دیگر از دستشــان عصبانی‬ ‫نخواهیم شد‪ ،‬بلکه می خواهیم در اغوششان بگیریم و بگوییم‪ :‬چه‬ ‫خوب‪ ،‬تو هنوز هستی! از این بابت خیلی خوشحالم‪ .‬چطور ممکن‬ ‫است از تو عصبانی باشم؟ روزی فرا خواهد رسید که من و تو دیگر‬ ‫نیستیم‪،‬حاال که هستیم چه خوب است که قدر یکدیگر را بدانیم‬ ‫و عصبانیــت و رنجش خاطر را فراموش کنیم‪ .‬ما ابلهانه می رنجیم‬ ‫و دیگران را می رنجانیم‪ ،‬زیرا فراموش کرده ایم که پایدار نیستیم و‬ ‫دوام نخواهیم داشت از طرفی تا روزی که نمیریم و ثروت ‪ ،‬قدرت ‪،‬‬ ‫اعتبار‪ ،‬خانواده و همه دلبستگی های خود را از دست ندهیم قدر و‬ ‫منزلتمان برای نزدیکان مشخص نمی شود‪ .‬مطلبی که این گونه زیبا‬ ‫نقل شده است‪:‬‬ ‫بودیم و کسی پاس نمی داشت که هستیم‬ ‫باشد که نباشیم و بدانند که بودیم‬ ‫ازادی‪ ،‬شــور‪ ،‬نشاط و شــادمانی‪ ،‬لحظه ی اکنون‪ ،‬مهم ترین و‬ ‫ارزشمند ترین چیزی است که در اختیار داریم‪ ،‬اما بدون تجربه ی‬ ‫ناپایندگی و دگرگونی‪ ،‬هرگز نمی توانیم به شــور و سرمســتی و‬ ‫ارامش برسیم‪ .‬بعضی ها حتی دل شان نمیخواهد نیم نگاهی نیز به‬ ‫کسی بیندازند که اکنون زنده و در کنار ان هاست‪ .‬اما وقتی این ادم‬ ‫می میرد‪ ،‬ان ها در ماتم او می نشینند و جای خالی او را نمی توانند‬ ‫تحمل کنند‪ .‬چه فایده دارد که پس از مرگ کسی بر گور او بوسه‬ ‫بزنیم و گل نثارش کنیم؟ او که نیســت تا محبت های ما را درک‬ ‫کند‪ .‬اگر به راز ناپایندگی دســت یافته بودیم‪ ،‬دیگران را در اکنون‬ ‫‪6‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫و اینجا غرق عشــق و محبت و توجه خود می کردیم‪ .‬موضوعی که‬ ‫موالناجالالدین محمد بلخی‪ 5‬شــاعر بزرگ قرن هفتم هم به ان‬ ‫اعتقاد دارد و می گوید‪:‬‬ ‫بیا تا قدر یکدیگر بدانیم‬ ‫که تا ناگه ز یکدیگر نمانیم‬ ‫چو بر گورم بخواهی بوسه دادن‬ ‫رخم را بوسه ده کاکنون همانیم‬ ‫اگر در تمام بیست و چهار ساعت روز از دست کسی که دوستش‬ ‫می داریم‪ ،‬عصبانی هستیم‪ ،‬این عصبانیت‪ ،‬نشانه ان است که درباره‬ ‫ناپایندگی و دگرگونی هیچ چیز نمی دانیم‪ .‬اری‪ ،‬اگر هنگام خشم‬ ‫ازادی‪ ،‬شور‪ ،‬نشاط و شادمانی‪ ،‬لحظه ی اکنون‪،‬‬ ‫مهم ترین و ارزشمند ترین چیزی است که در اختیار‬ ‫داریم‪ ،‬اما بدون تجربه ی ناپایندگی و دگرگونی‪ ،‬هرگز‬ ‫نمی توانیم به شور و سرمستی و ارامش برسیم‪.‬‬ ‫چشــمان خود را ببندیم و کسی که ما را خشمگین کرده است در‬ ‫صد ســال دیگر تصور کنیم‪ ،‬اتش خشم مان خاموش خواهد شد‪.‬‬ ‫اگر به سیصد سال دیگر بیندیشیم‪ ،‬انگاه از این که اکنون هستیم‬ ‫و او نیز هســت‪ ،‬شــادمان خواهیم شد‪ .‬حاال چشــم هایمان را باز‬ ‫می کینم و لبخند می زنیم‪ ،‬ن َ َفس را به ریه ها می فرستیم و احساس‬ ‫زندگی می کنیم‪ ،‬نفس را بیرون می دهیم و احســاس شادمانی و‬ ‫سرور می کنیم‪ .‬وقتی خود و دیگری را در سیصد سال دیگر مجسم‬ ‫می کنیم‪ ،‬درواقع مشغول تمرین و تجربه ی ناپایندگی و دگرگونی‬ ‫هستیم‪ .‬در این هنگام‪ ،‬خشم نمی تواند حضور پیدا کند نفرت نیز‬ ‫ناپایدار است‪ ،‬اگرچه ممکن اســت در این لحظه با نفرت خویش‬ ‫بســوزیم‪ ،‬اما اگر بدانیم که نفرت نیز ثبــات و دوامی ندارد‪ ،‬انگاه‬ ‫می توانیــم از ان رهایی پیدا کنیم‪ .‬در مقام تجربه ی ناپایندگی و‬ ‫دگرگونی اســت که نفرت دور می شود و به هوا می رود‪ .‬ناپایندگی‬ ‫حســن دیگری هم دارد و ان این اســت که ‪ ،‬عشــق را در ما می‬ ‫پرورانــد‪ .‬از ان جــا که ما ادم ها دچار جهل و غفلت می شــویم و‬ ‫ناپایندگی و دگرگونی را از یاد می بریم‪ ،‬عشــق مان نحیف و عقیم‬ ‫می ماند‪ .‬در روزهای نخست ازدواجمان‪ ،‬عشق ما قوی و بارور است‪.‬‬ ‫در ان روزهای نخســت‪ ،‬گمان می کنیم اگر همسرمان یک روز در‬ ‫کنارمان نباشــد‪ ،‬ما خواهیم مرد‪ .‬اما با گذشت یک یا دو سال‪ ،‬این‬ ‫عشــق بارور و اتشین‪ ،‬عقیم و سرد می شود‪ .‬زیرا نمی دانیم چگونه‬ ‫ناپایندگــی و دگرگونی را تمرین کنیم و از بصیرتی که می افریند‬ ‫بهره ببریم‪ .‬حاال مشکل مان این شده است که چگونه همسر خود‬ ‫را حتــی برای یک روز تحمل کنیم و وقتی با او هســتیم‪ ،‬ملول و‬ ‫عصبانی نشویم‪ .‬بسیاری از زن و شوهرها یک چاره بیش تر در مقابل‬ ‫خود نمی بینند‪ :‬طالق ‪ ،‬اگر نسبت به ناپایندگی و دگرگونی بصیرت‬ ‫پیدا کنیم‪ ،‬عشــق مان نیز دوباره ابیاری خواهد شد ‪ ،‬سبز خواهد‬ ‫شد‪ ،‬خواهد بالید‪ ،‬تنها در این صورت است که عشق دوام می اورد‪.‬‬ ‫باید مراقب عشقی که در دل داریم باشیم و مدام ابیاری اش کنیم‪.‬‬ ‫در همین زمینه سامرســت موام‪ 6‬داســتان نویس و نمایش نامه‬ ‫نویس مشهور انگلیسی دوست داشتن انسان تغییر یافته سال قبل‬ صفحه 7 ‫را نیــک بختی می داند و این گونه زیبــا بیان می کند‪" :‬هیچ یک از‬ ‫ما اد م پارســال نیستیم‪ ،‬ان هاییکه دوستشان داشته ایم هم‪ ،‬دیگر‬ ‫ادم سال قبل نیستند‪ ،‬این صرفا نیک بختی است که انسان تغییر‬ ‫کرده ی امســال انسان تغییر کرده دیگری را که سال قبل دوست‬ ‫داشته همچنان دوســت بدارد‪ " .‬باید به خود اییم ‪ ،‬خود واقعی یا‬ ‫بدن ما‪ ،‬افکار ‪ ،‬احساسات ‪ ،‬باورها ‪ ،‬ذهنیات و‪...‬‬ ‫همه و همه ‪ ،‬مدام دگرگون می شوند‪ ،‬عشق ما‪ ،‬نفرت‬ ‫ما ‪ ،‬خشم ما و اگاهی ما نیز از این قاعده مستثنا‬ ‫نیستند‪ .‬ان ها نیز مدام در حال تغییر و دیگر شدن اند‪.‬‬ ‫خود حقیقی را بشناســیم و پس از شناخت خود باید بی خودی را‬ ‫تمریــن کنیم‪ .‬بی خودی ناپایندگی از دریچه زمان به واقعیت نگاه‬ ‫می کند‪ .‬بی خودی ظهور و پدیدار شدن ناپایندگی و دگرگونی ست‪.‬‬ ‫ناپایندگی و دگرگونی نیز ظهور و جلوه ی بی خودی ســت‪ .‬جوهر‬ ‫همه چیز سیال و در حال دیگر شدن است‪ .‬هر چیزی مدام چیزی‬ ‫دیگر می شود‪ .‬بدن ما‪ ،‬افکار ‪ ،‬احساسات ‪ ،‬باورها ‪ ،‬ذهنیات و‪ ...‬همه و‬ ‫همه ‪ ،‬مدام دگرگون می شوند‪ ،‬عشق ما‪ ،‬نفرت ما ‪ ،‬خشم ما و اگاهی‬ ‫ما نیز از این قاعده مستثنا نیستند‪ .‬ان ها نیز مدام در حال تغییر و‬ ‫دیگر شدن اند‪ .‬بنابراین‪ ،‬چه چیز ثابتی وجود دارد که ما بتوانیم ان‬ ‫را "خود" بخوانیم؟ بدانیم هیچ چیز به خودی خود متکی نیست‪،‬‬ ‫هیچ چیز خودبسنده و خودکفا نیست‪ ،‬هرچیزی به همه ی چیزهای‬ ‫دیگر تکیه داده است‪ .‬معنای همیشه بودن نیز همین است‪ .‬یعنی‬ ‫بســتگی داشتن‪ .‬وجود هر چیزی به چیزهای بی شمار دیگر‪ .‬مثال‬ ‫برگ کاغذ با جنگل و درخت و خاک و افتاب همبسته است یعنی‬ ‫وجودش به وجود این ها مرتبط است‪ .‬یا مثال گل هیچگاه نمی تواند‬ ‫به تنهایی موجود باشد‪ .‬گل باید با نور خورشید‪ ،‬خاک‪ ،‬باران‪ ،‬باد و‬ ‫حشرات همبسته باشد تا بتواند ظهور پیدا کند‪ .‬ما هم دارای ذاتی‬ ‫مستقل و مجزا از چیزهای دیگر نیستیم اما نه ب ه ان معنا که اصال‬ ‫وجود نداریم‪ ،‬به ما فرصتی داده شده که برای مدتی در این عرصه‬ ‫حاضر شویم‪ .‬ولی سوالی برایمان مطرح می شود که من کیستم؟‬ ‫ما گمان می کنیم بدن مان "خود" ما و یا چیزی متعلق به "خود"‬ ‫ماســت‪ .‬ما بدن مان را "من" خود و یا چیز متعلق به "من" تلقی‬ ‫می کنیم‪ .‬اما اگر دقیق تر شویم‪ ،‬بدن خویش را بدن اجداد و نیاکان‬ ‫خویش نیز خواهیم دید‪ .‬بدن ما بدن فرزندان ما و نیز نســل هایی‬ ‫ســت که پس از ما می ایند‪ .‬بنابراین بدن ما "من" یا "از ان من"‬ ‫نیست‪ .‬بدن ما همه عناصر دیگر غیر از بدن را در خود دارد جز یک‬ ‫عنصر‪ :‬وجودی مجزا و مستقل‪.‬‬ ‫بدین ترتیب می توان گفت اموز ه ناپایندگی ابزاری اســت برای‬ ‫تقــرب به حقیقــت‪ ،‬ناپایندگی ارامش را در دل خــود دارد‪ .‬فهم‬ ‫ناپایندگی ما را از افتادن به دام تمامی مفاهیم غلط هستی می رهاند‪.‬‬ ‫بنا به دلیل مفاهیمی که در ذهن خود انبار کرده ایم می ترسیم‪ ،‬از‬ ‫تولد‪ ،‬رشــد‪ ،‬پیری و مرگ‪ ،‬کمال و نقصان‪ ،‬بودن و نابودی ‪ ،‬این ها‬ ‫ذهنمان را به خود مشــغول کرده اســت‪ .‬به همین دلیل احساس‬ ‫خوشبختی نمی کنیم ‪.‬هرکدام از ما درباره نحوه ی خوشبخت شدن‬ ‫خویــش‪ ،‬تصوری داریم‪ .‬خالی از فایــده نخواهد بود بیائیم زمانی‬ ‫را صرف بررســی تصور خود از نحوه ی خوشبخت شدنمان بکنیم‬ ‫برای این کار باید لیستی تهیه کنیم از تمامی چیزهایی که گمان‬ ‫می کنیم داشتن شان می تواند ما را خوشبخت کند "من خوشبخت‬ ‫خواهم بود اگر " همه ان چیزهایی را که ارزوی داشتن شان را داریم‬ ‫و همه چیزهایی را که نمی خواهیم روی کاغذ یادداشت کنیم‪ .‬اگر‬ ‫به تصوری از نحوه خوشــبخت شدن بچسبیم شانس خوشبخت‬ ‫شدن را از دست می دهیم‪ .‬خوشبختی با قانون ناپایندگی از راه های‬ ‫گوناگون می رسد‪ .‬اگر تصور کنیم خوشبختی فقط از یک راه حاصل‬ ‫می شود‪ ،‬فرصت های بی شماری را از دست خواهیم داد که هم اکنون‬ ‫برای خوشبخت شدن مان فراهم است‪ .‬زیرا اصرار داریم خوشبختی‬ ‫را از همان یک راهی که می خواهیم حاصل کنیم‪ ،‬میگوییم" ترجیح‬ ‫میدهم بمیرم تا اینکه با کسی غیر از او ازدواج کنم‪ .‬حاضرم بمیرم‬ ‫تا اینکه شغلم را از دســت بدهم‪ ،‬حاضرم بمیرم تا این که شهرتم‬ ‫را از دســت بدهم‪ .‬تا ان مقدار پــول‪ ،‬ان اتوموبیل و یا ان خانه را‬ ‫نخریده ام‪ ،‬خوشبخت نخواهم بود‪ ".‬ما برای خوشبختی خود شروط‬ ‫بسیاری را گذاشته ایم‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬هنگامی که تمامی شروط ما‬ ‫برای احســاس خوشبختی فراهم می اید ‪ ،‬باز احساس خوشبختی‬ ‫نمی کنیم‪ .‬زیرا باز شــرط های تازه ای برای خوشبختی خود وضع‬ ‫می کنیم‪ .‬ما هنوز منتظر پول و شهرتی بیشتر‪ ،‬شغلی بهتر و خانه ای‬ ‫اگر تصور کنیم خوشبختی فقط از یک راه حاصل‬ ‫می شود‪ ،‬فرصت های بی شماری را از دست خواهیم داد‬ ‫که هم اکنون برای خوشبخت شدن مان فراهم است‪.‬‬ ‫بزرگتر هستیم‪ .‬فراموش نکنیم با پیروی نکردن از قانون ناپایندگی‬ ‫و تغییر ممکن است تصورمان از خوشبخت شدن‪ ،‬به بی راهه رفته‬ ‫موجب بدبختی مان بشود‪.‬‬ ‫بدین ترتیب با جاری کــردن قانون ناپایندگی و تغییر و تحول‬ ‫حاکم بر هســتی در زندگی می توانیم بر رنج و سختی و مشقت و‬ ‫مشــکالت و ناسازگاری های زندگی فائق اییم و با پیروی از همین‬ ‫قانون به شادی و نشاط و خوشبختی و رشد و بالندگی و موفقیت و‬ ‫سالمتی و نشاط و ارامش واقعی دست یابیم‪ .‬حضرت حافظ قانون‬ ‫ناپایندگی و تغییر و تحول در زندگی را رسیدن به کمال می داند که‬ ‫ان هم سرانجامش نیستی است پس با استفاده از لحظه های زندگی‬ ‫ضمیر را باید خوش داشت و از هست و نیست نرنجید‪.‬‬ ‫به هست و نیست مرنجان ضمیر و خوش می باش‬ ‫که نیستی است سرانجام هر کمال که هست‬ ‫‪ 1926 – 2022 Thich Nhat Hanh ۱‬م‬ ‫‪ 535 – 475 2-Heraclitus ۲‬ق‪ .‬م‬ ‫‪ 220 – 206 3-Confucius ۳‬ق‪ .‬م‬ ‫‪ 690 – 606-4 ۴‬ه ‪ .‬ق‬ ‫‪ 1273 – 1207-5 ۵‬م‬ ‫‪ 1965 – 1874 6-William Somerset Maugham ۶‬م‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫ درباره طبیعت ‪ -‬اثر هراکلیتوس‬‫ لون یو (منتخبات کنفسیوس) ‪ -‬شاگردان کنفسیوس‬‫ نه مرگ نه ترس ‪ -‬تیک نات هان ‪ -‬مسیحا برزگر‬‫ گلستان سعدی به اهتمام محمدعلی فروغی‬‫ مثنوی معنوی موالنا جالل الدین محمد بلخی به کوشش نیکلسون‬‫ دیوان حافظ به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی‬‫ کتاب راهنمای بیداری معنوی ‪ -‬گرداورنده و تالیف سید عبدالحمید‬‫موحدی نایینی‬ ‫ بخشی از محفوظات شخصی‬‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪7‬‬ صفحه 8 ‫خوش بینی اموخته شده‬ ‫نویسنده‪ :‬دکتر مارتین ای‪.‬پی‪.‬سلیگمن‬ ‫مترجمان‪ :‬فروزنده داورپناه‪ ،‬میترا محمدی‬ ‫گرداورنده‪ :‬سوسن عبدالرضایی‬ ‫همۀ ادم ها خوشــبین به دنیا می ایند‬ ‫و در طــول زمان بدبینــی را می اموزند‪،‬‬ ‫سبک تبیین در کودکی شکل می گیرد و‬ ‫خوش بینی با بدبینی شکل گرفته در نهاد‬ ‫فرد‪ ،‬در ان دوران مبنایی برای اینده قرار‬ ‫می گیرد و این دیدگاه در اینده بر موفقیت‬ ‫و سالمت او تاثیر به سزایی دارد‪ .‬اما انچه‬ ‫مهم است معقوالنه‪ ،‬منطقی بودن‪ ،‬بدبینی‬ ‫یا غیر منطقی و نامعقوالنه بودن ان است‬ ‫و باید اگاه باشــیم‪ ،‬ایــا فقط خوش بینی‬ ‫اموخته شــده‪ ،‬منوط به گفتن اظهارات‬ ‫مثبت است یا این که هنگام مواجهه شدن‬ ‫با شکســت‪ ،‬با استفاده از قدرت تفکر غیر‬ ‫منفی به خودگویــی اگاهانه می پردازیم؟‬ ‫چرا که مهم تریــن مهارت در خوش بینی‬ ‫ان اســت که هنگام رویارویی با مشکالت‬ ‫روزمــرۀ زندگی‪ ،‬الفاظ مخربــی را که به‬ ‫خود می گوییم‪ ،‬تغییر دهیم‪ ،‬در واقع نحوۀ‬ ‫توضیح دادن وقایع به خود تعیین می کند‬ ‫که هنگام مواجهه با مشــکالت روزمره و‬ ‫ناکامی های جدی‪ ،‬تا چــه حد می توانیم‬ ‫درمانده یا توانمند باشیم‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫خوش بینی در برخی عرصه های زندگی‬ ‫شــما‪ ،‬و نه در همه ی انها‪ ،‬جایگاه مهمی‬ ‫دارد‪ .‬خوش بینی دوای همۀ دردها نیست‪،‬‬ ‫امــا می تواند شــما را در برابر افســردگی‬ ‫محافظت کند‪ ،‬سطح پیشرفت شما را باال‬ ‫ببرد و به سالمت جســمانی شما بیفزاید‪.‬‬ ‫بــودن در ایــن وضعیت روانی بــه مراتب‬ ‫خوشایندتر است‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬بدبینی نیز‬ ‫جایگاه مناســبی برای خود دارد و بدبینی‬ ‫می توانــد از واقع گرایی که همواره نیازمند‬ ‫ان هســتیم‪ ،‬حمایت کند‪ .‬در واقع زندگی‬ ‫همان شکست ها و بالهایی را که بر سر افراد‬ ‫بدبین می اورد‪ .‬بــرای افراد خوش بین نیز‬ ‫پیش می اورد‪ ،‬اما خوشبین ها انها را به بهتر‬ ‫پشت سر می گذارند و به علت انعطاف پذیر‬ ‫بودن‪ ،‬در کار‪ ،‬درس و میدان بازی موفق تر‬ ‫هستند‪ .‬افراد بدبین همه چیز را همیشگی‬ ‫و خــود را مقصر کامل و قربانی می دانند و‬ ‫ان را با بی مسئولیتی می پذیرند اما ادم های‬ ‫خوشبین‪ ،‬خود را تا حدی مقصر اما مسئول‬ ‫می دانند و ســهم خود را می پذیرند و ان را‬ ‫کوتاه مدت و گذرا می دانند‪.‬‬ ‫بدبین ها‪ ،‬استرس‪ ،‬ترس‪ ،‬غم‪ ،‬افسردگی‬ ‫و ایســتایی را تجربــه می کنــد و ان را‬ ‫همیشــگی می دانند اما خوشــبین ها در‬ ‫مشــکالت؛ در حرکت‪ ،‬رشد و جلو رونده‬ ‫هســتند و حتی در زمان تجربۀ اضطراب‬ ‫نیز ان را موقف و گذرا می دانند که مقصر‬ ‫و مســئول صد درصدی در هیچ جا معنا‬ ‫ندارد‪ ،‬اما در پذیــرش و راه حل یابی‪ ،‬انها‬ ‫مسئول انتخاب های خود هستند و سهم و‬ ‫مسئولیت خود را در حل مسائل پیش امده‬ ‫می پذیرند و مهم ترین اقدام را در هر اتفاقی‬ ‫راه حل یابی می دانند‪.‬‬ ‫اگر چه که شاید برخی از خوش بینی و‬ ‫مثبت اندیشی به دام ساده لوحی می افتند‬ ‫و در ناگواری ها مثبت اندیشــی می کنند‬ ‫و سعی می کنند برچســب مثبت به انها‬ ‫بچسبانند‪ .‬اما خوش بینی اموخته شده از‬ ‫طریق مثبت اندیشــی غیرمعقوالنه عمل‬ ‫نمی کند‪ ،‬بلکه از طریق قدرت اندیشیدن؛‬ ‫غیر منفی و موثر واقع می شود‪ .‬به این معنا‬ ‫که به اتفاقات جاری زندگی باید عاقالنه و‬ ‫معقوالنه نگاه کنیم‪ ،‬به عبارت دیگر منفی‬ ‫را مثبــت نمی دانند بلکه اتفاقات منفی را‬ ‫مشخص می کنند و سپس تعیین می کنند‬ ‫چقدر منفی است و چه کارهایی می توانند‬ ‫برای ان انجام دهند‪.‬‬ ‫بدبینــی در اشــکال خفیف مــا را تا‬ ‫حدودی از ریخت و پاش های پرخطر ناشی‬ ‫از خوش بینــی بر حذر مــی دارد‪ .‬ما را وا‬ ‫می دارد تا بیشتر فکر کنیم و از انجام اعمالی‬ ‫عجوالنــه و غیر محتاطانــه پرهیز کنیم‪.‬‬ ‫همچنین خوش بینی‪ ،‬نقشــه های بزرگ‪،‬‬ ‫رویاهــا و ایده های مــا را در بر می گیرد و‬ ‫واقعیت به گونه ای بی خطر تعریف می شود‬ ‫تا به رویاها مجال رشــد و بالندگی بدهد‪.‬‬ ‫بدون وجود چنین لحظاتی به حق هنگام‬ ‫انجام کار دشوار‪ ،‬هراسناک می شدیم؛ حتی‬ ‫هیچ گاه دســت به کاری که به اندازه ای‬ ‫دشوار اســت نمی زدیم‪ .‬قلۀ اورست فتح‬ ‫نمی شــد‪ ،‬هیچ گاه دوند ه‪‎‬ای هزار و پانصد‬ ‫متر را در چهار دقیقه نمی دوید‪...‬‬ ‫امــا هر یک از ما همانند شــرکت های‬ ‫موفق در درون خود مدیری داریم که میان‬ ‫اندیشــه های جســورانه و افکار تیره و تار‬ ‫تعادل برقرار می کند‪ .‬وقتی خوش بینی ما‬ ‫را به قبول خطر ترغیب می کند و بدبینی‬ ‫ما را به احتیاط وادار می سازد‪ ،‬بخشی از ما‬ صفحه 9 ‫به هر دو توجه می کند؛ نام این مدیر خرد‬ ‫است‪ .‬پس بیاموزیم که به موقع خوش بینی‬ ‫معقوالنه را انتخاب کنیم و به هنگام ضرورت‬ ‫بدبین باشیم‪.‬‬ ‫در اینجــا قبــل از انکــه تکنیک های‬ ‫خوش بینی معقوالنه را بیاموزیم‪ ،‬اقدام به‬ ‫راهنمایی هایی برای به کار بستن خوش بینی‬ ‫می کنیم‪ ،‬اینکه در چه مواقعی نباید ان را به‬ ‫کار ببریم‪:‬‬ ‫• اگــر هدف شــما برنامه ریــزی برای‬ ‫اینده های مخاطره امیز و نامطمئن است‪،‬‬ ‫خوش بینی را به کار نبرید‪.‬‬ ‫• اگر هدف شما مشاوره کردن با کسانی‬ ‫است که اینده ی تاریکی دارند‪ ،‬خوش بینی‬ ‫را به کار نبرید‪.‬‬ ‫• اگــر می خواهید همدرد مشــکالت‬ ‫دیگران به نظر برســید‪ ،‬ابتدا با خوش بینی‬ ‫اغاز نکنید‪ ،‬اما اســتفاده از ان و بعدها که‬ ‫میان شــما اعتماد و همدلی شکل گرفت‬ ‫می تواند سودمند باشد‪.‬‬ ‫رهنمــود اصلــی برای به کار نبســتن‬ ‫خوش بینی این است که از خود بپرسید که‬ ‫در ان شــرایط به خصوص‪ ،‬بهای شکست‬ ‫چیست؟ در صورتی که بهای شکست گزاف‬ ‫باشد‪ ،‬خوش بینی راهکاری نادرست است‪.‬‬ ‫خلبانی که در کابین هدایت هواپیما نشسته‬ ‫است و باید تصمیم بگیرد که ایا بار دیگر به‬ ‫یخ زدایی هواپیما بپردازد یا نه‪ ،‬یا فردی که از‬ ‫یک مهمانی پرتنش بر می گردد و می خواهد‬ ‫تصمیم بگیرد ایا پشت فرمان بنشیند یا نه‪،‬‬ ‫نبایــد خوش بینی را بــه کار ببرد‪ ،‬چرا که‬ ‫بهای شکســت جز مرگ و تصادف نیست‬ ‫امــا در صورتی که بهای شکســت اندک‬ ‫باشد‪ ،‬خوش بینی را به کار ببرید‪ .‬نوجوانی‬ ‫که درصدد اســت یادگیری رشتۀ ورزشی‬ ‫جدیدی را اغاز کند‪ ،‬یا کارمند ناخرسندی‬ ‫که با درخواســت ترفیع او موافقت نشده و‬ ‫در ارامش‪ ،‬گوش به زنگ موقعیت شــغلی‬ ‫جدیدی است؛ صرفاً با خطر پذیرفته نشدن‬ ‫و احساس کافی نبودن مواجه هستند‪ .‬این‬ ‫افراد باید خوش بینی را به کار ببندند‪.‬‬ ‫زندگی خود را برای همیشه بهبود بخشید‪،‬‬ ‫حتی افراد خوش بین نیز از یادگیری نحوه ی‬ ‫این تغییر سود می برند‪:‬‬ ‫‪ -1‬در هر اتفاق منفــی و ناگوار میزان‬ ‫منفی بودن ان و اینکه برای کدام قســمت‬ ‫از ان می توان کاری انجام داد راه حلی پیدا‬ ‫کرد را مشخص کنیم و اتفاق چقدر منفی‬ ‫است؟ در واقع می اموزیم در اتفاقات منفی‪،‬‬ ‫واقع بینی را تمرین کنیم و اینکه تاثیرات‬ ‫ان اتفاق همه ابعاد زندگی را در بر نمی گیرد‬ ‫و اجــازه ندهیــم در همه جــای زندگی‬ ‫ریشــه بدواند که در اینجا به سه تکنیک‬ ‫اشاره می شود‪.‬‬ ‫ حواس پرتی بسازیم‪.‬‬‫ جسم ســازی‪ :‬مث ً‬‫ال به هم ریختگی و‬ ‫استرس دارم‪ ،‬بگویم چرا نور اینجا کم است‬ ‫و بدین ترتیب بدحالی خود را برای مغز معنا‬ ‫کنم‪ ،‬یــا اینکه چون ورزش نکردم یا خوب‬ ‫نخوابیدم بد حالم و بدین ترتیب بدحالی را‬ ‫برای خود ملموس تر و قابل احساس تر کنم‪.‬‬ ‫ تعویق‪ :‬در شــرایطی کــه بدحالی را‬‫تجربه کنیم ان فکر تکرار شونده را با صدای‬ ‫بلند تکرار کنیم و بگویم فالن ساعت یا بعدا ً‬ ‫به ان فکر می کنم‪.‬‬ ‫ استفاده از تکنیک های نوشتاری افکار‪:‬‬‫درشت و ریز نوشتن افکار به طور مثال دو‬ ‫کلمه درست و دو کلمه ریز یا انواع دیگر ان‪،‬‬ ‫باعث می شــود تا هوشیاری و حضور باالتر‬ ‫بــرود‪ ،‬یا قرمز و ابی نوشــتن کلمات‪ ،‬نیز‬ ‫می تواند کارایی خوبی داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬خنده داچن(‪)dachen‬‬ ‫خنده هــای ممتد با تنــاژ باال که باعث‬ ‫ترشــح دوپامین می شــود‪ .‬همه به ارتباط‬ ‫دوســویه بین ذهن و بدن واقف هستیم‪ .‬از‬ ‫انجــا که کنترل ذهن برای افراد عادی کار‬ ‫مشــکلی است ما معموالً سعی می کنیم از‬ ‫طریق مدیریت بدن به طور غیر مســتقیم‬ ‫بــر ذهن تاثیر بگذاریــم‪ ،‬زمانی که لبخند‬ ‫می زنیم لبخند ما پیامی را به مغز می برد‪.‬‬ ‫که بسته به نوع لبخند متفاوت است مثالً‬ ‫خنده عصبی که گاهی اوقات به ان پوزخند‬ ‫می گوییم کــه مغز می گوید که ما در حال‬ ‫ایــا تمریناتی برای رســیدن به پنهان کردن یا پوشــاندن چیزی(احساس‬ ‫هیجان) هســتیم‪ .‬در مقابل لبخند واقعی‬ ‫خوش بینی معقوالنه وجود دارد؟‬ ‫ب‪‎‬ها و چهره ای ارام‬ ‫خبــر خوب ان اســت که بــا می توان که با باز شدن گوشۀ ل ‬ ‫مهارت های خوش بینی را اموخت و کیفیت مشخص می شود‪.‬‬ ‫پیــام ارامــش و شــادی را بــه مغز‬ ‫مخابره می کند‪.‬‬ ‫‪-3-1‬زمینه ای بدحال خود را پیدا کنم؟‬ ‫‪ -3-1‬ســوال کنم‪ ،‬باور مــن در مورد ان‬ ‫بدحالی چیست؟ مثال شلخته و بی دست و‬ ‫پا هستم؟ کم هوشم و ارتباط بلد نیستم؟‬ ‫فن بیان نــدارم؟ بد حالی من ریشــه در‬ ‫چــه باوری دارد؟ خودم بــه خودم معموالً‬ ‫چه می گویم؟‬ ‫‪ -3-2‬نتیجۀ باور خود را پیدا کنم؛‬ ‫‪ -3-2‬حاال سوال کنم با این باور درونی به‬ ‫چه دست اوردی می رسم و نتیجۀ باورم چه‬ ‫چیزی است؟ مثال اگر باور من این است که‬ ‫دست و پا ندارم یا خنگ هستم‪ ،‬نتیجۀ این‬ ‫باور چیست؟ شواهدی برای اثبات یا رد ان‬ ‫پیدا کنم‪.‬‬ ‫‪ -3-3‬حال به دنبال واقعیت باشــم و واقع‬ ‫بینی را تمرین کنم؛‬ ‫ایا من واقعاً بی دست و پا شلخته هستم؟‬ ‫در صورتیکه در خیلی جاها زرنگ بودن من‬ ‫زبان زد بوده است‪.‬‬ ‫‪-3‬بدحالــی خــود را در قالــب یــک‬ ‫تیتر بنویسید‪.‬‬ ‫در مورد احساس خود و اتفاقی که افتاده‬ ‫سعی کنیم بنویســیم و بهتر ان است که‬ ‫ان را در قالــب جمالتی بنویســیم و با ان‬ ‫بدحالی خود را مشــخص کنیم‪ .‬چه شده‬ ‫است؟ چه اتفاقی افتاده است؟ هر جمله ای‬ ‫که می خواهم توســط ان بــد حالی خود‬ ‫را مشــخص کنم‪ ،‬درشــت تر نوشته شود‬ ‫بهتر است‪.‬‬ ‫حال بعد از این مراحل توجه کنم‪ ،‬حال‬ ‫و انرژی من چگونه اســت‪ ،‬حتماً بهتر شده‬ ‫اســت و فراموش نکنم در هر مشکلی من‬ ‫قسمتی از مشکل هستم و نه همۀ مشکل‪.‬‬ ‫مســیر زندگی مسیر رشــد است و نه‬ ‫رســیدن؛ برای رشــد راهی جز تمرین و‬ ‫یادگیری نیست و برای خوش بینی معقوالنه‬ ‫نیز بیاموزیم‪ ،‬تمرین کنیم و زندگی بهتر و‬ ‫ارام تری برای خود و دیگران بسازیم‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬یوگاژورنال‬ ‫برگرفته از خوش بینی اموخته شده‬ ‫چگونه می توان ذهنیت وزندگی خود را تغییر داد‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪9‬‬ صفحه 10 ‫راه حلی به‬ ‫نام مراقبه‬ ‫نویسنده‪ :‬کادیم وان‬ ‫مترجم‪ :‬حامد رنگین کمان‬ ‫شــاید مراقبــه همان ابزاری باشــد که بــرای پشت سرگذاشــتن چالش ها و‬ ‫استرس چندسال اخیر و برگشتن به وضع سابق‪ ،‬به ان احتیاج دارید‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫گمــان می کنم همه با ایــن گفته ی من‬ ‫موافق هســتید که چندسال اخیر حقیقتاً‪...‬‬ ‫به بیان بهتر‪ ...‬همانند چالش بود‪ .‬همه گیری‬ ‫جهانی همه چیز را تا حد زیادی زیر و رو کرد‪.‬‬ ‫حتی خواننده لیزو بــا بیش از یک میلیون‬ ‫دنبال کننده در شــبکه ی اجتماعی توییتر‬ ‫خود‪ ،‬در اغاز سال ‪ 2022‬این چنین نوشت‪:‬‬ ‫"شــما هم این روزها برای انجام هر کاری‪،‬‬ ‫اســترس و واهمه دارید؟" این مطلب بیش‬ ‫از ‪ 30‬هزار بار پســندیده شد و صدها پاسخ‬ صفحه 11 ‫دریافت کرد‪ .‬اغلب افراد با او هم نظر بودند و‬ ‫نوشته بودند به سختی می توانند بخوابند و‬ ‫اضطرابشان چند برابر شده و درکل‪ ،‬زندگی‬ ‫ان ها را از پا در اورده است‪.‬‬ ‫شــروع ایــن بحث توســط لیزو قابل‬ ‫تقدیر است و افراد زیادی احساس مشابهی‬ ‫داشتند‪ ،‬اما هیچ پیشنهاد کمکی یا راه حلی‬ ‫برای یاری رســاندن به افــرادی که درحال‬ ‫سپری کردن دوران سختی بودند‪ ،‬ارائه نشده‬ ‫بود‪ .‬شــناخت درد‪ ،‬رنج و تــرس یک چیز‬ ‫اســت‪ ،‬اما راه حل تان برای تغییر شــرایط‬ ‫چیست؟ افراد چگونه می توانند بهبود یابند‬ ‫و زندگی شان را پیش ببرند؟‬ ‫حاال که در ســال ‪ 2022‬هستیم‪ ،‬بر این‬ ‫باورم که اگر برای رویارویی با این استرس‬ ‫و اشوب‪ ،‬زمان نگذاریم در ادامه ی سال به‬ ‫ضررمان تمام خواهد شد چرا که سروکله ی‬ ‫مشــکالت دیگری در جهان پیدا می شود‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬من اینجا هستم تا با ارئه ی راه حل ‪،‬‬ ‫به شما کمک کنم در این مسیر روحیه ی‬ ‫خود را نبازید‪.‬‬ ‫از نظــر علمی‪ ،‬ذهن نمی تواند تفاوت‬ ‫بین انچه واقعی اســت و انچــه خیالی را‬ ‫تشخیص دهد‪ .‬درنتیجه‪ ،‬غددی که هنگام‬ ‫ســیب خوردن تان براق ترشــح می کنند‪،‬‬ ‫کماکان هنگام فکرکردن به سیب خوردن‬ ‫هم بزاق ترشــح می کنند‪ .‬این مطلب چه‬ ‫چیزی درباره ی وضعیــت روحی تان بیان‬ ‫می کند؟ تجربه کردن شرایط پر استرس یا‬ ‫فقط فکرکردن درباره ی شرایط پر استرس‪،‬‬ ‫تاثیر منفی یکسانی روی ذهن‪ ،‬بدن و روح‬ ‫می گــذارد‪ .‬حاال اگر به یک رویداد مثبت و‬ ‫مفرح فکر کنید چه اتفاقی می افتد؟ واکنش‪،‬‬ ‫یکسان خواهد بود اما در راستای مثبت‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬زمانی که احساس ناراحتی و‬ ‫استرس می کنید‪ ،‬یکی از راه های جلوگیری‬ ‫از این احساســات منفی این اســت که به‬ ‫چیزی فکر کنید یا چیزی را تماشــا کنید‬ ‫یا به چیزی گــوش دهید یا کاری را انجام‬ ‫دهید که باعث می شــود احســاس خوبی‬ ‫داشته باشید‪ .‬از نوشتن خاطرات گرفته تا‬ ‫خواندن کتــاب مورد عالقه تان‪ ،‬گوش دادن‬ ‫به موسیقی دلخواه تان‪ ،‬تماشای برنامه های‬ ‫طنز و حتی دیدن لحظه های جالب گربه ها‬ ‫در اینترنت‪.‬‬ ‫یک روشی وجود دارد که همیشه به‬ ‫عنوان مربی مراقبه‪ ،‬ان را به افراد پیشنهاد‬ ‫می کنم تا به کمک ان روحیه شــان بهبود‬ ‫یابد‪ ،‬دردشــان کاهش پیدا کند‪ ،‬مشکالت‬ ‫خوابشان حل شــود و حافظه شان قوی تر‬ ‫شــود‪ .‬ممکن است‪ ،‬بپرســید چه روشی؟‬ ‫مراقبه! بله‪ ،‬مراقبــه همه ی این مزیت ها و‬ ‫حتی بیشــتر را به همراه دارد‪ .‬علم‪ ،‬بارها و‬ ‫بارها صحت این مطلب را تایید کرده است‪.‬‬ ‫اکنــون‪ ،‬الزم اســت بدانیم مراقبه‪،‬‬ ‫یک نوع تمرین اســت‪ .‬اگرچه ممکن است‬ ‫تمام مزیت های بــاال را بعد از فقط یک بار‬ ‫مراقبه‪ ،‬احســاس کنید‪ ،‬باید ان را تمرین‬ ‫کنید و به طــور مدام انجام دهید تا بتوانید‬ ‫از ایــن مزیت ها به طور کامــل بهره ببرید‪.‬‬ ‫انگار بگویید بعد از یک بار رفتن به باشگاه‪،‬‬ ‫به وزن ایده التان خواهید رســید یا بعد از‬ ‫یک بــار دوش گرفتن‪ ،‬برای همیشــه تمیز‬ ‫می مانید‪ .‬همگی می دانیم که چنین چیزی‬ ‫حقیقت ندارد‪ .‬مراقبه نیز همین طور است‪.‬‬ ‫باید به طور پیوسته تمرین کنید تا به نتایج‬ ‫دائمی برسید‪.‬‬ ‫گاهی اوقــات کارهایی هســتند که‬ ‫به تنهایــی قادر به انجامشــان نیســتیم‪.‬‬ ‫زمان هایی هست که به کمک احتیاج داریم‪.‬‬ ‫پس‪ ،‬اخرین پیشــنهاد من برای اینکه در‬ ‫ارامش و تعادل روحی باشید این است که در‬ ‫مواقع نیاز‪ ،‬از دیگران کمک بگیرید‪ .‬ممکن‬ ‫اســت به ان فکر کرده باشید اما در عمل‬ ‫کاری انجام نداده باشید‪ .‬خب‪ ،‬همین االن‬ ‫زمان ان رسیده است که دست به کار شوید‪.‬‬ ‫می توانیــد از خانواده و دوســتان تان برای‬ ‫حمایت کمــک بخواهید یا حتی به دیدن‬ ‫یک فرد متخصص مانند یک روان درمان گر‬ ‫بروید یا نزد مربی یوگای مهربان خودتان یا‬ ‫هر مربی مربوطه ی دیگر‪.‬‬ ‫مهم نیست بعد از امسال چه اتفاقی‬ ‫می افتد یا ممکن است چه احساسی داشته‬ ‫باشید‪ ،‬من همیشه به همه این را می گویم‪:‬‬ ‫اگر اینجا هســتی‪ ،‬هدف داری‪ .‬خدا‪ ،‬علم‪،‬‬ ‫فرشــتگان‪ ،‬جهان هستی‪ ،‬هرچیزی که به‬ ‫ان اعتقاد داری‪ ،‬برای تو مناســب دیده تا‬ ‫در این زمان‪ ،‬در این لحظه و به این شکل‪،‬‬ ‫اینجا باشــی‪ .‬پس بدان و باور کن‪ ،‬زندگی‬ ‫تو‪ ،‬تمام وجود تو‪ ،‬اهمیت دارد‪ .‬پیوسته به‬ ‫دنبال راه هایی باش که هر روز در باالترین‬ ‫و اصیل ترین حالت خــودت زندگی کنی‪.‬‬ ‫ممکن از انچه که توانایی انجامش را داری‬ ‫شگف زده شوی‪.‬‬ ‫کادیــم وان‪ ،‬مربــی یــوگا‪ ،‬متخصــص تندرســتی‪،‬‬ ‫روغن درمان گــر‪ ،‬هیپنوتیــزم درمان گر و ســخنران‬ ‫انگیزشی است‪ .‬به سایت ‪ kadeeone.com‬مراجعه کنید‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬مجله اوم یوگا ‪2022‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪11‬‬ صفحه 12 ‫تاثیر اساناها بر سامانه‬ ‫عصبی و غدد درون ریز‬ ‫تاثیــر هاالســانا‬ ‫عصبی چیست؟‬ ‫سوامی ساتیاناندا‪ :‬هاالسانا خون راکد را از‬ ‫ناحیه پشت با فشار بیرون می اورد و وقتی‬ ‫اسانا کامل شد کمک می کند مقدار زیادی‬ ‫خون تصفیه شــده به پشــت برود‪ .‬تامین‬ ‫تغذیه اصالح شده برای این منطقه موجب‬ ‫می شود کار عصب های نخاع و سامانه عصبی‬ ‫سمپاتیک که از کنار ستون مهره ها می گذرد‬ ‫و بــه اندام های داخلی بدن عصب رســانی‬ ‫می کند بهتر شــود‪ .‬نتیجه کلی ان‪ ،‬احیای‬ ‫سراســری ســامانه عصبی و کارکردهای‬ ‫مربوط به ان است‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫مترجم‪ :‬لعیا نبی فر‬ ‫بر ســامانه‬ ‫چگونه انجام بوجانگاسانا‪ ۶‬به سامانه‬ ‫عصبی فایده می رساند؟‬ ‫ســوامی نیرانجاناناندا‪ :‬پژوهش ها نشان‬ ‫داده اند که بوجانگاســانا ســامانه عصبی را‬ ‫تقویــت می کند‪ .‬به تمام عصب ها‪ ،‬از مغز تا‬ ‫انگشــتان پا انرژی می رسد و هماهنگی و‬ ‫تعادل درون بدن برقرار می شود‪ .‬عالوه براین‪،‬‬ ‫بوجانگاســانا قفسه ســینه را باز می کند؛‬ ‫این کار موجب بهتر شــدن و عمیق شدن‬ ‫تنفس می شود که به نوبه خود سامانه عصبی‬ ‫پاراسمپاتیک را فعال می کند‪.‬‬ ‫تاثیر ساروانگاســانا‪ ۱‬بر ســامانه‬ ‫عصبی چیست؟‬ ‫سوامی ســاتیاناندا‪ :‬ساروانگاسانا بر مغز‬ ‫‪۲‬‬ ‫تاثیر می گذارد اما نه به اندازه شیرشاســانا‬ ‫‪ .‬به هرحال‪ ،‬مقدار خون غنی شــده ای که به‬ ‫ناحیه گردن می رســد بر نخاع گردنی که‬ ‫با ســتون مهره ها پوشیده شده و بر هشت‬ ‫عصب گردنی ستون مهره ها که منشعب از‬ ‫نخاع در این ناحیه اســت تاثیر تحریکی و‬ ‫تنظیم کنندگی فوق العاده سودمندی دارد‪.‬‬ ‫ایــن عصب ها به عضالت گــردن‪ ،‬صورت‪،‬‬ ‫باالتنه و دست ها عصب رسانی می کنند و از‬ ‫میان دسته عصب هایی می گذرند که انها نیز‬ ‫به دیافراگم عصب می رسانند‪ ،‬درنتیجه تاثیر‬ ‫بسیاری بر تنفس دارند‪ .‬ساروانگاسانا کمک‬ ‫می کند فعالیت عصبی این قسمت های بدن‬ ‫روان باشد‪.‬‬ ‫اعصاب مختلفــی نیــز از ناحیه گردن‬ ‫سرچشمه می گیرد که بخشــی از سامانه‬ ‫عصبی پاراسمپاتیک‪ ۳‬را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫این قسمتی از ســامانه عصبی خودمختار‬ ‫است و تا اندازه ای بر کارکردهای اندام های‬ ‫داخلی مربوط به گــردش خون و گوارش‬ ‫نظارت دارد‪ .‬ساروانگاســانا این عصب ها را‬ ‫تحریــک و کارکردهای مربوط بــه انها را‬ ‫بهتر می کند‪.‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫چگونه انجام شیرشاسانا به مغز فایده‬ ‫می رساند؟‬ ‫سوامی ســاتیاناندا‪ :‬شیرشاســانا فواید‬ ‫بســیاری می رساند‪ .‬بیشتر وقت ها تاثیر ان‬ ‫نامحســوس یا غیر مستقیم است؛ به طوری‬ ‫که به راحتی نمی توان تاثیرات را مستقیم به‬ ‫شیرشاسانا نسبت داد‪ .‬این تمرین احساس‬ ‫تعــادل را بهتر می کنــد و کمک می کند‬ ‫ضعف اعصاب (حاصل از بدکارکردن مراکز‬ ‫عصبی خاصی در مغز) از میان برود‪ .‬قدرت‬ ‫حافظه‪ ،‬هــوش‪ ،‬تمرکز و مانند ان‪ ،‬همگی‬ ‫کارهای مربوط به ذهن هســتند اما با مغز‬ ‫ابراز می شوند‪.‬‬ ‫چگونه انجام دانوراسانا‪ ۷‬به سامانه‬ ‫عصبی فایده می رساند؟‬ ‫سوامی ساتیاناندا‪ :‬دانوراسانا برای غلبه بر‬ ‫رخوت و کندی در ذهن و جسم مفید است‪.‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫این اسانا تاثیر مستقیم بر شبکه خورشیدی‬ ‫در نــاف دارد که مرکز عصبی ســمپاتیک‬ ‫بزرگی اســت و اهمیت حیاتی برای خوب‬ ‫کار کردن اندام های بدن دارد‪ .‬این عصب ها‬ ‫به باالترین حد کارامدی می رسند و کارکرد‬ ‫کل بدن به ویژه اندام های گوارشی‪ ،‬دفعی و‬ ‫تولید مثلی را بهتر می کنند‪.‬‬ ‫چگونه انجام یوگامودراســانا‪ ۹‬به‬ ‫سامانه عصبی فایده می رساند؟‬ ‫سوامی ساتیاناندا‪ :‬در تمرین یوگامودراسانا‬ ‫تک تک مهره ها از هم جدا می شوند‪ .‬این کار‬ ‫کمک می کند تا فشار روی عصب های ستون‬ ‫مهره ها برداشته شود و ماساژ و کشش عمیق‬ ‫در انها ایجاد شــود‪ .‬این عصب ها کل بدن‬ ‫را به مغز مرتبط می کنند همچنین بهبود‬ صفحه 13 ‫سالمتی و کارکرد انها پیامدهای سودمندی‬ ‫در سراسر بدن دارد‪ .‬یوگامودراسانا برای ارام‬ ‫کردن ذهن و بدن بسیار مفید است‪.‬‬ ‫تاثیر چاکراسانا‪ ۱۰‬بر سامانه عصبی و‬ ‫کالبد پرانایی چیست؟‬ ‫ســوامی نیرانجانانانــدا‪ :‬ایــن وضعیت‬ ‫قوی ترین کشش ممکن برای ستون مهره ها‬ ‫به شــمار می رود و وضعیــت معکوس نیز‬ ‫محسوب می شود‪ .‬با استقرار در این وضعیت‪،‬‬ ‫کل سامانه عصبی در شرایطی است که در‬ ‫حالت عــادی هیچ گاه الزم نیســت با ان‬ ‫روبرو باشــد‪ .‬به این معنا که سامانه عصبی‬ ‫به راســتی دچار کشش می شــود که تمام‬ ‫هدف چاکراسانا همین است‪.‬‬ ‫ســاختار بدن به گونه ای اســت که خم‬ ‫شــدن به جلو به راحتــی می تواند با کش‬ ‫امدن ســتون مهره ها فقط در یک جهت‬ ‫انجام شود‪ .‬وقتی کشــش یا خم شدن در‬ ‫جهت دیگر صورت پذیرد تک تک عصب ها‪،‬‬ ‫رباط ها و نادی ها‪ 11‬دچار کشش می شوند‪.‬‬ ‫چنین کششی‪ ،‬نادی هایی را که شبکه ای را‬ ‫در حوزه های چاکرایی‪ ۱۲‬مختلف تشــکیل‬ ‫می دهنــد را باز می کنــد‪ .‬بنابراین در یوگا‬ ‫اوپاینشادها‪ ، ۱۳‬چاکراسانا برای باز کردن یا‬ ‫برانگیختن چاکراها به کار می رود‪.‬‬ ‫وقتی کســی در این حالت بدنی تنفس‬ ‫می کند فشارهای عصبی معمول و معینی‬ ‫را از سه دیافراگم اصلی بدن یعنی دیافراگم‬ ‫تنفســی‪ ،‬پرنیوم و دیافراگم سومی در زیر‬ ‫مغــز برطرف می کند‪ .‬به عــاوه این حالت‬ ‫بدنی قســمت های باالیی و پایینی بدن را‬ ‫به گونه ای تلفیق می کند که دست و پا ان‬ ‫کاری را می کنند که در حالت عادی انجام‬ ‫نمی دهند‪ .‬این تاثیــر بر ارتباط بخش های‬ ‫باالیــی و پایینــی بــدن‪ ،‬به فــرد امکان‬ ‫می دهد بدن را به صــورت واحدی کامل تر‬ ‫احساس کند‪.‬‬ ‫تاثیر شیرشاســانا بر غده تیروئید‬ ‫چیست؟‬ ‫سوامی ساتیاناندا‪ :‬انجام مرتب شیرشاسانا‬ ‫نیز مانند ساروانگاســانا مســتقیم بر غده‬ ‫تیروئید‪ ۱۴‬اثر می گذارد و به متعادل شدن‬ ‫کارکردهای مربوط به سوخت وساز و ایجاد‬ ‫بیداری و هوشیاری اما بدون حالت عصبی‬ ‫بیش ازحد کمک می کند‪ .‬خوب کار نکردن‬ ‫غده تیروئید می تواند مستقیم یا غیرمستقیم‬ ‫به بیماری های زیادی منجر شود‪ .‬شیرشاسانا‬ ‫کمک می کند این غده حیاتی به سالمتی‬ ‫کامل برسد‪.‬‬ ‫چگونه انجام ساروانگاسانا به سامانه‬ ‫غدد درون ریز فایده می رساند؟‬ ‫ســوامی ســاتیاناندا‪ :‬ساروانگاسانا تمام‬ ‫تاثیرهای عمومی وضعیت هــای وارونه را‬ ‫ایجاد می کند اما با اثر متمایزی بر غده های‬ ‫درون ریز تیروئیــد و پاراتیروئید‪ . ۱۵‬گرچه‬ ‫همه وضعیت های معکــوس بر این غده ها‬ ‫تاثیر می گذارند اما اثرشان بسیار کمتر از اثر‬ ‫ساروانگاساناست‪ .‬این تاثیری که تمرین بر‬ ‫غده تیروئید و پاراتیروئید می گذارد موجب‬ ‫تغییر در کل بدن می شود‪.‬‬ ‫فشار قفسه سینه به چانه در ساروانگاسانا‬ ‫به طور خاص مقدار خون غنی شده ای را به‬ ‫اندام های ناحیه گــردن و نیز غدد تیروئید‬ ‫و پاراتیروئیــد می فرســتد‪ .‬ایــن اندام ها‬ ‫عبارت اند از گوش هــا‪ ،‬ریه ها‪ ،‬تیموس‪ ۱۶‬و‬ ‫ی هســتند‬ ‫لوزه ها که گره های لنفاوی مهم ‬ ‫که برای حفاظت موجــود زنده از عفونت‪،‬‬ ‫انتی بیوتیک تولید می کنند‪ .‬تمام این اندام ها‬ ‫به دلیــل تغذیه اضافه با کارایی بیشــتری‬ ‫عمل می کنند‪.‬‬ ‫تیموس که در قسمت باالیی قفسه سینه‬ ‫قرار دارد و گاهی جــزو غده های درون ریز‬ ‫طبقه بندی می شــود در رشــد جسمی و‬ ‫ذهنی کودکان نقش مهمی را به عهده دارد‪.‬‬ ‫ساروانگاسانا برای کودکان توصیه می شود‬ ‫تــا فعالیت کارامــد این غــده و درنتیجه‬ ‫رشــد طبیعی را تامین کند‪ .‬تیموس نقش‬ ‫ایمنی شناسی نیز در کودکان و بزرگساالن‬ ‫دارد بنابراین فعالیت درست ان قابلیت های‬ ‫خوددرمانی بدن را تضمین می کند‪ .‬تمرین‬ ‫منظم ساروانگاسانا عمدتاً با اثر مطلوبی که‬ ‫بر تیروئید می گذارد‪ ،‬ســامتی کل بدن را‬ ‫تضمین می کند و می تواند بدنی را که روبه‬ ‫پیری است جوان کند‪ .‬از انجایی که تیروئید‬ ‫بــر سوخت وســاز کل بدن نظــارت دارد‪،‬‬ ‫ساروانگاسانا کمک می کند فرد وزن درست‬ ‫بدن را حفظ کند البته با فرض اینکه بیش از‬ ‫حد غذا نخورد‪.‬‬ ‫باید توجه کرد که هورمون هایی را که غده‬ ‫تیروئید ترشــح می کند تا حدی با نظارت‬ ‫غده هیپوفیز‪ 17‬اســت‪ .‬در ساروانگاسانا به‬ ‫غده هیپوفیز نیز مقدار خون غنی شــده ای‬ ‫می رسد؛ گرچه اساساً به دلیل مسدود بودن‬ ‫جریان ان در گردن‪ ،‬به اندازه شیرشاســانا‬ ‫نیســت‪ .‬از انجایی که این نظارت کننده ها‬ ‫هر دو به صورت هم زمان تنظیم می شوند‪،‬‬ ‫اعمالی که بوسیلۀ هورمون های ترشح شده ‬ ‫توســط انها نظارت می شوند نیز بیشترین‬ ‫فایده را می برند‪.‬‬ ‫اثر ساروانگاســانا بر پاراتیروئید ترمیم و‬ ‫رشد صحیح اســتخوان را تضمین می کند‬ ‫و می تواند از ســفت شــدن پیش از موقع‬ ‫استخوان ها جلوگیری کند‪.‬‬ ‫چگونه انجام دانوراســانا به سامانه‬ ‫غدد درون ریز فایده می رساند؟‬ ‫سوامی ساتیاناندا‪ :‬با تمرین دانوراسانا غدد‬ ‫درون ریز مختلف به ویژه تیروئید و فوق کلیوی‬ ‫ماســاژ می گیرند و تقویت می شوند‪ .‬ترشح‬ ‫غدد فوق کلیــوی تنظیم می شــود‪ .‬خون‬ ‫از میان این غده ها جریــان می یابد‪ .‬در اثر‬ ‫ان به جهت ترشــح کورتیزون‪ ۱۸‬به سرعت‬ ‫خســتگی برطرف می شــود و نشاط کافی‬ ‫فراهم می شــود‪ .‬برعکس اگر کسی بیش از‬ ‫حد فعال باشد ترشح کورتیزون کم می شود‬ ‫تا جایی که بدن به تعادل برســد‪ .‬این کار‬ ‫به تســکین دادن انواع مختلف روماتیسم‬ ‫نیز کمک می کند‪ .‬دانوراسانا به تنظیم دوره‬ ‫قاعدگی و درمان نازایــی زنان اگر دلیلش‬ ‫نقص خــود اندام های تولید مثلی نباشــد‬ ‫کمک می کند‪.‬‬ ‫ایستادن به روی شانه ‪1-Sarvangasana-‬‬ ‫ایستادن به روی سر ‪2-Sirsasana-‬‬ ‫‪3-Parasympathetic Systems‬‬ ‫‪4-Autonomic Nervous System‬‬ ‫گاواهن ‪5-Halasana-‬‬ ‫وضعیت مار کبری ‪6-Bhujangasana-‬‬ ‫وضعیت کمان ‪7-Dhanurasana-‬‬ ‫)‪8-Manipura Chakra (Solar Plexus‬‬ ‫وضعیت یوگامودرا ‪9-Yoga mudrasana-‬‬ ‫وضعیت چرخ ‪10-Chakrasana-‬‬ ‫مجراهای انتقال دهنده ی انرژی ‪11-Nadis-‬‬ ‫گردونه های انتقال دهنده ی انرژی ‪12-Chakra-‬‬ ‫‪13- Yoga Upanishads‬‬ ‫‪14-Thyroid Gland‬‬ ‫‪15-Para Thyroid Gland‬‬ ‫‪16-Thymus‬‬ ‫)‪17-Pituitary Gland (Hypophysis‬‬ ‫‪18-Cortisone‬‬ ‫منبع‪2013 ,Hatha Yoga Book :‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪13‬‬ صفحه 14 ‫عادت های مخرب‪،‬‬ ‫محرکی در زندگی امروز‬ ‫گرداورنده‪ :‬فاطیما تقی دوست‬ ‫همۀ انسان ها از بدو تولد به صورت ژنتیکی‬ ‫از غرایز و ویژگی های شخصیتی منحصر به‬ ‫فردی برخوردارند‪ .‬اما عادت ها صرف نظر از‬ ‫اینکه مخرب و یا موثر باشند‪ ،‬از لحظۀ تولد‬ ‫در ما وجود ندارند؛ بلکه تحت تاثیر رفتار های‬ ‫دیگران و محیط است که این عادات در ما‬ ‫‪14‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫شکل می گیرند‪ .‬البته در این میان خود فرد‬ ‫نیز نقش اصلی و اساســی را ایفا می کند؛‬ ‫چرا که تنها راه شکل گیری عادات تکرار‬ ‫اســت و اگر فــرد رفتاری را بــه صورت‬ ‫مداوم تکرار کند پــس از مدتی به عادت‬ ‫تبدیل می شود ‪.‬‬ ‫عادات مخرب ریشه در رفتارهای مخربی‬ ‫دارد کــه بارها و بارها تکرار شــده اند‪ .‬این‬ ‫عادت هــا تاثیــر نامطلوبــی در زندگی ما‬ ‫دارند؛ انســان ها به شکل ذاتی ‪ 45‬درصد از‬ ‫فعالیت های روزانه خود را بر حســب عادت‬ ‫انجام می دهند‪ .‬این عادات در باورها و افکار‬ صفحه 15 ‫ما ریشــه دارند و اگر با دقت به ان ها نگاه‬ ‫کنیم‪ ،‬از هر فعالیتی کــه در زندگی انجام‬ ‫می دهیم مهم تر هســتند و در احســاس‬ ‫رضایت مــا از فعالیت هایمان نیز می توانند‬ ‫تاثیرگذار باشند‪.‬‬ ‫احتماالً داستان اسب تروا را شنیده اید‪ .‬در‬ ‫ابتدا اهالی شهر تروا‪ ،‬تصور می کردند که این‬ ‫اسب چوبی زیبا و عظیم یک غنیمت جنگی‬ ‫عالی است؛ اما در نهایت باعث شکست ان ها‬ ‫شد‪ .‬ویروس های کامپیوتری با همین نام نیز‬ ‫برنامه های خطرناکی هستند که به رایانه ها‬ ‫و اطالعات ما اسیب می رسانند‪ .‬حال بیایید‬ ‫لحظه ای به این موضوع بیاندیشــیم که در‬ ‫زندگی ما چه تعداد برنامۀ تروا اجرا می کنیم‬ ‫که ناخواسته باعث اسیب رساندن به زندگی‬ ‫و هدف های ما می شود‪.‬‬ ‫در حقیقــت این عادت های ما هســتند‬ ‫که تعییــن می کنند در مســیر زندگی به‬ ‫موفقیت دســت یابیم یا از مسیر ان خارج‬ ‫شــده و زندگی خود را به ســمت نابودی‬ ‫پیــش ببریم‪ .‬انچه افراد موفق و حرفه ای را‬ ‫از افراد ســرخورده و تازه کار جدا می کند‪،‬‬ ‫عادت هــای ان ها اســت‪ .‬ذات عادت ها این‬ ‫گونه است که برای انجامشان به هیچ گونه‬ ‫فکر و برنامه ریزی نیاز نیســت و به صورت‬ ‫ناخوداگاه انجام می گیرند‪.‬‬ ‫جهت تغییر این وضعیت‪ ،‬می توانیم از ان‬ ‫ال پی‪ 1‬و تکنیک های ان اســتفاده کنیم و‬ ‫با ایجاد تغییر در خوداگاه بر روی ناخوداگاه‬ ‫تاثیر بگذاریم و یک الگوی رفتاری جدید را‬ ‫ایجاد کنیم‪ .‬قدرت دریافت اطالعات توسط‬ ‫ضمیر خوداگاه حــدود هفت کلمه در هر‬ ‫ثانیه می باشد‪ .‬این عدد در ناخوداگاه عددی‬ ‫شــگفت اور اســت و حدود ده هزار کلمه‬ ‫در هر ثانیه می باشــد‪ .‬در پشــت هر رفتار‬ ‫یک منظور مفیــد و مثبت وجود دارد‪ .‬این‬ ‫مکانیزم در افرادی که به استعمال دخانیات‬ ‫مشغول هستند چگونه است؟ در این افراد‬ ‫این برنامه ایجاد شــده است که با استفاده‬ ‫از یک محرک بیرونی می توانند به ارامش و‬ ‫لذت دست پیدا کنند‪.‬‬ ‫اما ایــن را هم باید در نظــر گرفت که‬ ‫عادت های مخرب می تواننــد اثرات منفی‬ ‫نیز در زندگی هر شخص داشته باشند‪ .‬دو‬ ‫کــودک دو قلو را در نظر بگیرید که به یک‬ ‫مجلس مهم خانوادگی دعوت شده باشند؛‬ ‫یکــی از انها وارد اتاقی می شــود که دایی‬ ‫خانواده در ان حضور دارد و همه بخاطر‬ ‫حضور او از جای خود بلند می شوند و به او‬ ‫احترام می گذارند‪ ،‬و این در صورتی است‬ ‫که او در حال کشیدن سیگار است و این‬ ‫کودک با دقت این رفتارها را زیر نظر دارد‪.‬‬ ‫در اتاق کناری‪ ،‬کــودک دیگر در کنار‬ ‫پدر خود نشسته است و پدر در حالی که‬ ‫سیگار روشنی در دســت دارد به تماس‬ ‫تلفنی خود پاســخ می دهد‪ .‬او به سرعت‬ ‫سیگار می کشــد و همزمان با عصبانیت‬ ‫با تلفن نیز صحبت می کند‪ .‬ناگهان حال‬ ‫او بد می شــود در طی مســیر به سمت‬ ‫بیمارستان سکته می کند‪ .‬این دو کودک‬ ‫بزرگ می شــوند‪ ،‬یکی از انان ســیگاری‬ ‫می شود و ان یکی از سیگار بدش می اید‪.‬‬ ‫ریشــۀ ایــن دو رفتار از جایی ناشــی‬ ‫می شــود که یکی از انان کنار دایی خود‬ ‫بود و این الگوی رفتاری در او شکل گرفت‬ ‫که اگر فردی ســیگار مصرف کند‪ ،‬به او‬ ‫احترام بیشتری گذاشته می شود‪ .‬کودک‬ ‫دیگر به دلیل ســکتۀ پدر‪ ،‬این ذهنیت را‬ ‫پیدا کرد که سیگار باعث سکته می شود در‬ ‫نتیجه به سمت سیگار نرفت‪.‬‬ ‫ریشۀ این الگوهای رفتاری‪ ،‬در ناخوداگاه‬ ‫اســت که می توانــد در خــوداگاه ما نیز‬ ‫تاثیرگزار باشــد و یک الگــو را به عادتی‬ ‫مخرب یا سالم سوق دهد‪ .‬الزم است برای‬ ‫ترک عادات برنامه ریزی داشــته باشیم؛‬ ‫چرا که عادت ها همانطور که با تکرار و به‬ ‫تدریج شکل گرفته اند‪ ،‬نیاز است به تدریج‬ ‫و با برنامه ریزی ترک شوند‪.‬‬ ‫نمونه ای از این عادات‪:‬‬ ‫• اســتفاده بیــش از حــد از گوشــی‬ ‫تلفن همراه‬ ‫• اســتفاده بیــش از حــد از اینترنت و‬ ‫فضای مجازی‬ ‫• تماشــای بیش از حــد تلوزیون‪ ،‬فیلم‬ ‫و سریال‬ ‫• عادت های مخرب اجتماعی که می تواند‬ ‫بر روابط ما با دیگران اثر بگذارند و موجب‬ ‫رنجش انان شود‪.‬‬ ‫• با صــدای خیلی بلند یــا خیلی کوتاه‬ ‫صحبت کردن‬ ‫• پریدن وسط حرف دیگران‬ ‫• تمسخر کردن‬ ‫• نامنظم بودن‬ ‫• بد قول بودن‬ ‫• اعتماد به نفس کاذب‬ ‫برای ترک یا ایجاد یک عادت‪ ،‬بیســت‬ ‫و یک روز زمان نیاز اســت‪ .‬در این بیســت‬ ‫ی‪‎‬توانید بــرای ترک و‬ ‫و یــک روز شــما م ‬ ‫یا ایجاد عادتی جدیــد برنامه ریزی کنید‪.‬‬ ‫نکتۀ قابل توجه این است که این تغییرات‬ ‫ماندگار هستند‪.‬‬ ‫بیســت و یک روز قانونی عمومی نیست‬ ‫و ممکن اســت یک فرد برای ترک عادت‬ ‫یا تغییر خود‪ ،‬به کمتر یا بیشتر از این بازۀ‬ ‫زمانی نیاز داشته باشــد‪ ،‬اما می توان گفت‬ ‫که ایــن محدوۀ زمانی می تواند به شــکل‬ ‫دادن معجزه ای برای شما منجر شود البته‬ ‫مشروط بر اینکه به صورت مداومهدف خود‬ ‫را دنبال کنید‪.‬‬ ‫در ان ال پی یکــی از تکنیک هایی که‬ ‫می تواند در راستای ترک عادت های مخرب‬ ‫کمک کننده باشد؛ سویچ نام دارد که در ان‬ ‫از فرد مورد نظر می خواهیم تصویر نامطلوب‬ ‫در ذهــن خود را به تصویر مثبت و مطلوب‬ ‫تبدیل کند‪.‬‬ ‫برای مثال‪:‬‬ ‫ایجاد عادت مطالعه در ‪ 21‬روز‪:‬‬ ‫یک کتاب اســان مانند رمان را انتخاب‬ ‫کنید و تصمیم بگیرید ‪ ۵‬صفحه از این کتاب‬ ‫را مطالعه کنید‪.‬‬ ‫این شــرط را برای خودتــان زیر عادت‬ ‫نوشته شــده در برگه بنویسید‪ .‬سپس یک‬ ‫جدول ‪ ۲۱‬روزه را ترســیم کنید‪ .‬در ردیف‬ ‫اول زمان و سپس اقدامات الزم برای تغییر‬ ‫را بنویسید و هر روز برای خودتان نمره ای را‬ ‫در نظر بگیرید‪.‬‬ ‫ســخن اخر درباره عــادات مخرب این‬ ‫است که شما تنها نیستید‪ .‬هر کسی ممکن‬ ‫اســت حداقل یکی از این عادت ها را داشته‬ ‫باشــد‪ ،‬اما مهم این است که برای ترک ان‬ ‫و رهایــی از اثرات منفی عادت های مخرب‪،‬‬ ‫اقدام نماید‪.‬‬ ‫‪1- NLP- Neuro Linguistic Programming-‬‬ ‫علم برنامه ریزی عصبی کالمی‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪15‬‬ صفحه 16 ‫مراقبۀ عناصر پنجگانه‬ ‫‪۱‬‬ ‫نویسنده‪ :‬ربه کا پاچکو‬ ‫مترجم‪ :‬نگار سنجری فر‬ ‫"زمانی که مسیر دشوار است‪ ،‬ذهن اگاهی باعث می شود‬ ‫گام های مطمئن بردارید"‬ ‫از دید من‪ ،‬ذهن یک محوطه باز اســت‪ .‬تمریناتی همچون یوگا‬ ‫و مراقبه‪ ،‬نحوۀ کنکاش در این محیط درونی را به ما می اموزند‪ .‬با‬ ‫گذر زمان‪ ،‬یاد می گیریم چگونه با دشــواری درون خود به مذاکره‬ ‫بنشینیم؛ با فراز و نشیب های روان و گوشه های تاریکی که در درون‬ ‫ما نهفته اند‪ .‬می اموزیم نوری که از بین درختان می تابد را ببینیم و‬ ‫تشخیص دهیم چه زمانی مسیر ناهموار است؛ که ایا برای ادامۀ راه‬ ‫به دستی نیاز داریم تا ما را یاری کند؛ یا به کفش های محکم تری‬ ‫تمامی عدم قطعیتی که‬ ‫برای گام برداشــتن نیاز داریم‪ .‬با وجــود‬ ‫ِ‬ ‫امروزه در زندگی هایمان با ان مواجه هستیم‪ ،‬وادار می شویم جهان‬ ‫درون خود را تقویت کنیــم‪ .‬ذهن اگاهی‪ ،‬به ما کمک می کند در‬ ‫وجود خود به این توانایی ها دست پیدا کنیم‪.‬‬ ‫زندگی های ما با اغاز ســال ‪ 2020‬دستخوش تغییرات شگرفی‬ ‫شــد؛ یکایک ما از ان زمان درگیر نبردی درونی هستیم تا بتوانیم‬ ‫سر پا باقی بمانیم‪ .‬به یاد دارم در روزهای اغازین قرنطینۀ فراگیر‪ ،‬با‬ ‫یکی از دوستان بودایی خود صحبت می کردم؛ او به شوخی به من‬ ‫گفت‪ " :‬به نظر می رسد همۀ ادم های دنیا به ناگهان در یک مرکز‬ ‫‪16‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫تعلیم مراقبه گرفتار شده اند‪ ،‬در حالی که برای گذراندن دوره ثبت‬ ‫نام هم نکرده اند!" بعد از این شــوخی‪ ،‬هر دوی ما خندیدیم‪ ،‬چون‬ ‫به خندیدن احتیاج داشتیم؛ درست مانند لحظه ای که نور از بین‬ ‫شاخه های درخت بر زمین می تابد!‬ ‫امــا یک مرکز تعلیم مراقبه‪ ،‬محیط تحت کنترلی اســت که با‬ ‫ســکوتی دوست داشتنی انباشته شده است؛ همه اهسته صحبت‬ ‫می کنند و با صمیمیت لبخند می زنند‪ .‬کسی درباره اینکه برای شام‬ ‫چه غذایی می خورد نگران نیست‪ .‬ناگهان از گوشه ای صدای زنگ‬ ‫مراقبه به گوش می رســد‪ .‬البته‪ ،‬حضور در مراکز مراقبه می تواند‬ ‫ش برانگیز هم باشد‪ ،‬به خصوص با میزان وابستگی ما به بالهای‬ ‫چال ‬ ‫بی امان زندگی مدرن؛ مانند مصرف کافئین و شبکه های اجتماعی!‬ ‫پیدا کردن ورودی های جایگزین‬ ‫خیر‪ ،‬همه گیری کرونا به هیچ وجه تشــابهی با حضور در مراکز‬ ‫مراقبه ندارد؛ چنین وضعیت دشواری برای تازه کارها ابدا ً ساده نبود‪.‬‬ ‫من قادر نیستم وسعت بیماری‪ ،‬فقدان‪ ،‬مرگ‪ ،‬اندوه و انزوای دو سال‬ ‫گذشته را توصیف کنم‪ .‬این که قشر اسیب پذیر جامعه چگونه در‬ ‫این دوران رنج برد؛ اینکه چگونه بی عدالتی های اجتماعی بیشتر از‬ ‫همیشه به رخ ما کشیده شد‪ .‬شاید ضرورتی نداشته باشد در اینجا‬ صفحه 17 ‫به رشد امار بیماری های روانی اشاره کنم؛ گرچه به عقیدۀ شخصی‬ ‫من‪ ،‬همۀ ما در ماه های گذشته به وضعیتی رسیده ایم که حالمان به‬ ‫هیچ عنوان خوب نبوده است‪.‬‬ ‫با این وجود‪ ،‬ذره ای از حقیقت در گفتۀ طنزالود دوست بودایی‬ ‫من وجود داشــت‪ .‬اغلب ما‪ ،‬بدون داشــتن امکاناتی که در برنامۀ‬ ‫روزمرۀ زندگی مان به ما کمک کند تا با حقیقت مواجه شــویم "‬ ‫و یــا از ان پرهیز کنیم " مجبور شــدیم به درون خودمان هجرت‬ ‫کنیم‪ .‬شاید به همین دلیل است که زندگی افراد زیادی دستخوش‬ ‫تغییرات جدی شده است‪ .‬همه گیری باعث شد ما در مسائل کوچک‬ ‫ِ‬ ‫بــزرگ فردی و اجتماعی‪ ،‬راه و روش تازه ای پیش بگیریم؛ چون‬ ‫و‬ ‫راهکارهای قبلی کاربرد خود را از دست داده بودند‪.‬‬ ‫فرایند ورود مجدد ما‪ ،‬از حالت خطی خارج شــده است‪ ،‬و حتی‬ ‫گاهاً به شــکل صعب العبور در امده اســت‪ .‬گرچه نباید تصور کرد‬ ‫این دشواری ها نشــان از ان دارد که ذهن اگاهی روشی نامطلوب‬ ‫اســت؛ بلکه حقیقت این است که زمینی که بر ان گام برمی داریم‬ ‫سنگالخی است و ما انسان هستیم‪ .‬پس از انسان در چنین شرایطی‬ ‫چه انتظاری می رود؟ در زمانه ای که زمین زیر پایمان قابل اعتماد‬ ‫نیست‪ ،‬راه پیدا کردن گام های استوار چیست؟‬ ‫در دانش ایور ِودا‪ ، 2‬نظام سالمتی که در کنار دانش یوگا توسعه‬ ‫یافته است‪ ،‬این گونه اشاره می شود که بدن انسان از همان عناصری‬ ‫که کرۀ زمین را شکل می دهند تشکیل شده است؛ خاک‪ ، 3‬هوا‪، 4‬‬ ‫اتش‪ ، 5‬اب‪ 6‬و فضا‪ . 7‬به رســمیت شناختن هر یک از این عناصر‪،‬‬ ‫راه رســیدن به تعادل و هماهنگی را به ما نشان می دهد‪ .‬ما از این‬ ‫طریق می توانیم به درک این حقیقت نائل شویم که ما با مسیری‬ ‫که در ان گام برمی داریم یگانه هســتیم‪ .‬فرقی ندارد که در زمان‬ ‫تمرین‪ ،‬مشغول کارهای روزمره مانند شستن لباس ها یا جمع اوری‬ ‫اسباب بازی فرزاندانمان هستیم؛ دستیابی به تعادل و ارامش با تغییر‬ ‫دادن جهان امکان پذیر نیست‪ ،‬بلکه می بایست روش مالیم تری برای‬ ‫باقی ماندن در زندگی فردی مان را پیش بگیریم‪.‬‬ ‫اتش‪ :‬گرمای بدن را مشــاهده کنید‪ .‬می توانید بر سوخت و ساز‬ ‫بدن نیز متمرکز شــوید؛ ایا احساس گرسنگی می کنید؟ میل به‬ ‫خوردن چه چیزی در ذهن شما شکل می گیرد؟ توجه کنید چگونه‬ ‫احساس گرســنگی در درون شــما بر می خیزد و فرو می نشیند‪،‬‬ ‫درست مانند نسیمی که بین درختان جهان درونتان می وزد!‬ ‫اب‪ :‬در ذهن خود تجسم کنید چگونه بخش عظیمی از بدن شما‬ ‫از اب تشــکیل شده است‪ .‬سیال بودن جریان خون را حس کنید‪.‬‬ ‫می توانید در ذهن به این موضوع بپردازید که چگونه تمامی دم ها و‬ ‫بازدم هایتان را مدیون حیات اقیانوس ها و دریاها هستید‪ ،‬صرف نظر‬ ‫از اینکه در چه مکان جغرافیایی زندگی می کنید‪.‬‬ ‫فضا‪ :‬بر فضای درون بدن تمرکز کنید‪ .‬حجم قفســۀ ســینه در‬ ‫زمان نفس کشــیدن را نظاره کنید‪ .‬فضای خالی درون مجراهای‬ ‫بینی‪ ،‬و فضای بین انگشتان دست و پا را احساس کنید‪ .‬اجازه دهید‬ ‫اگاهی تان گسترش پیدا کند‪.‬‬ ‫در زمان انجــام دادن این تمرین‪ ،‬می توانید از جمالت تاکیدی‬ ‫مرتبط با هر یک از عناصر استفاده کنید‪ :‬من خاک هستم‪ ،‬من هوا‬ ‫هســتم‪ ،‬من اتش هستم‪ ،‬من اب هستم‪ ،‬من فضا هستم‪ .‬چنانچه‬ ‫دوست داشته باشید‪ ،‬می توانید از سنت کهن یوگا بهره ببرید و ذکر‬ ‫سادۀ "من هستم‪ " 8‬را با خود تکرار کنید‪ ،‬چرا که "شما هستید" !‬ ‫مراقبۀ عناصر پنجگانه‬ ‫روش مراقبــه ای ذیل را‪ ،‬در زمان دشــوار و طوالنی همه گیری‬ ‫ابداع کرده ام‪ .‬این مراقبه ابزاری نیرومند و احیاء کننده برای تمرکز‬ ‫بر عناصر پایدار اســت‪ .‬امید دارم در جهانی که سرشار از ناامنی و‬ ‫ناپایداری است‪ ،‬این مراقبه به انسان ها کمک کند تا بتوانند در درون‬ ‫خودشان به امنیت دســت پیدا کنند؛ شاید لحظه ای درنگ به ما‬ ‫نیروی کافی برای ادامه دادن مسیر ببخشد‪.‬‬ ‫ایــن مراقبه را با چند دم و بازدم عمیــق اغاز کنید تا ذهنتان‬ ‫متمرکز شود‪ .‬می توانید در حالت نشسته‪ ،‬دراز کشیده و یا در حال‬ ‫قدم زدن اگاهانه مراقبه را انجام دهید‪ .‬هر زمان که احساس کردید‬ ‫اماده هستید‪ ،‬به ذهن اجازه دهید بر عناصر پنجگانه متمرکز شود‪.‬‬ ‫خاک‪ :‬اتصال استخوان های خود ‪ -‬که منشاء ایستادگی و استحکام‬ ‫بدنتان هستند " را با زمینی که بر ان ایستاده اید یا نشسته اید حس‬ ‫کنید‪ .‬کشیدگی ستون فقرات خود را احساس کنید‪.‬‬ ‫هوا‪ :‬دم و بازدم خود را نظاره کنید‪ .‬از طریق پوست‪ ،‬دما و کیفیت‬ ‫هوای اطراف را احساس کنید‪.‬‬ ‫‪1-Panchamahabhutas‬‬ ‫طب سنتی کشور هند ‪2-Ayurveda-‬‬ ‫زمین‪ ،‬خاک ‪3-Pritvi-‬‬ ‫باد‪ ،‬هوا ‪4-Vayu-‬‬ ‫اتش ‪5-Tejas-‬‬ ‫اب ‪6-Jala-‬‬ ‫اتر‪ ،‬فضا ‪7-Akasha-‬‬ ‫ذکر من هستم به زبان سانسکریت ‪8-Soham-‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪17‬‬ صفحه 18 ‫روشی برای‬ ‫یوگانیدرا‬ ‫‪۱‬‬ ‫نویسنده‪ِ :‬اوا کریستلووا‬ ‫مترجم‪ :‬نگین سنجری فر‬ ‫در این مقالــه یــک روش تمرین برای‬ ‫انجام یوگانیدرا در منزل یا هر مکان مناسب‬ ‫دیگری ارائه شــده است‪ .‬می توانید در زمان‬ ‫تمرین از فردی تقاضا کنید که با صدایی ارام‬ ‫و نرم‪ ،‬این متن را برای شما بخواند‪.‬‬ ‫به پشــت دراز بکشید و با استفاده از ابزار‬ ‫کمکی‪ ،‬کمی زانوها را خم نگه دارید‪ .‬بدنتان‬ ‫را رها کنیــد‪ .‬اطمینان حاصل کنید که در‬ ‫طول تمرین ســردتان نمی شود‪ .‬می توانید‬ ‫برای دســتیابی به راحت ترین حالت‪ ،‬از هر‬ ‫ابزاری اســتفاده کنیــد‪ .‬حتی المقدور‪ ،‬ارام‬ ‫و بی حرکت باقی بمانیــد تا هم بدن و هم‬ ‫مغز فرصتی برای ارمیدن پیدا کنند‪ .‬اجازه‬ ‫دهید چش م‪‎‬ها به ارامی بسته شوند‪ .‬تمرین‬ ‫یوگانیدرا‪ ،‬خــواب یوگیانه اســت‪ :‬حالتی‬ ‫اگاهانه بین خواب و بیداری‪.‬‬ ‫اجــازه دهید بدن اگاهانــه به روی مت‬ ‫یوگا و یا هر چیــز دیگری که روی ان دراز‬ ‫کشیده اید؛ رها شــود‪ .‬به جسم خود اجازه‬ ‫‪18‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫دهید سنگینی را احســاس کند؛ با اگاهی‬ ‫به این موضوع که بــه خودتان زمانی برای‬ ‫اسودن و ارمیدن اختصاص می دهید‪ .‬اکنون‬ ‫زمانی ا ست که شما می خواهید مکث کنید‬ ‫و ارام باشید‪.‬‬ ‫از روند تنفس اگاه باشــید‪ .‬دم و بازدمی‬ ‫که بدون هیچ زحمتــی از طریق بینی تان‬ ‫انجام می شود را مشاهده کنید‪ .‬با دم و بازدم‪،‬‬ ‫هوایی که در مجرای بینی تان جریان می یابد‬ ‫را احساس کنید‪ .‬با دم گرفتن‪ ،‬هوای خنک‬ ‫وارد مجراهای بینی می شود؛ با بازدم هوایی‬ ‫گرم از بینی شما خارج می شود‪ .‬گرمای بازدم‬ ‫را به روی لب های باالیی حس کنید‪ .‬اجازه‬ ‫دهید تنفس تان طوالنی تر و ارام تر شود‪ .‬یک‬ ‫دم ارام بگیرید‪ ،‬سپس بازدمی طوالنی تر از‬ ‫دم انجام دهید‪ .‬بــازدم را طوالنی تر کنید‪،‬‬ ‫و به مکــث تنفس بعد از هر بــازدم توجه‬ ‫داشته باشید‪ .‬د ِم ارام‪ ،‬بازدم ارام تر‪ ،‬و مکثی‬ ‫طوالنی تر بیــن این دو؛ دوباره‪ ،‬به ارامی دم‬ ‫بگیرید‪ ،‬با ســرعت کمتر از دم‪ ،‬بازدم کنید‬ ‫و اجازه دهیــد مکث بین بازدم و دم بعدی‬ ‫طوالنی تر شود‪ .‬چند دور به این شکل دم و‬ ‫بازدم کنید‪ .‬اکنون به حالت طبیعی تنفس‬ ‫بازگردید‪ ،‬و دم و بازدم را کنترل نکنید‪.‬‬ ‫اکنون ســفری اغاز می کنیم که اگاهی‬ ‫حســی سراســر بدن را در بر می گیرد‪ .‬با‬ ‫شنیدن اسم هر یک از اندام های بدن‪ ،‬اگاهی‬ ‫خود را بــه ان نقطه معطوف کنید‪ .‬تمرین‬ ‫از سمت راســت بدن اغاز می شود‪ .‬شست‬ ‫دست راست‪ ،‬انگشت اشاره‪ ،‬انگشت میانی‪،‬‬ ‫انگشت حلقه‪ ،‬انگشت کوچک‪ ،‬کف دست‪،‬‬ ‫ی دست‪ ،‬مچ دست‪ ،‬ســاعد‪ ،‬ارنج‪ ،‬بازو‪،‬‬ ‫رو ‬ ‫شــانه‪ ،‬زی ر بغل‪ ،‬کمر‪ ،‬لگن‪ ،‬ران پای راست‪،‬‬ ‫ران‪ ،‬ســاق پا‪ ،‬قوزک‪ ،‬پاشنۀ پا‪ ،‬کف پا‪ ،‬روی‬ ‫ پا‪ ،‬انگشت شست پای راست‪ ،‬انگشت دوم‪،‬‬ ‫ت چهارم‪ ،‬انگشت پنجم؛‬ ‫ت سوم‪ ،‬انگش ‬ ‫انگش ‬ ‫به ســمت چپ بدن می رویم‪ .‬شست دست‬ ‫ت اشاره‪ ،‬انگشت میانی‪ ،‬انگشت‬ ‫ چپ‪ ،‬انگش ‬ ‫ف دست چپ‪ ،‬روی‬ ‫ حلقه‪ ،‬انگشت کوچک‪ ،‬ک ‬ ‫ دست‪ ،‬مچ دست‪ ،‬ساعد‪ ،‬ارنج‪ ،‬بازو‪ ،‬شانه‪ ،‬زیر‬ ‫ بغل‪ ،‬کمر‪ ،‬لگن‪ ،‬ران پای چپ‪ ،‬زانو‪ ،‬ســاق‬ ‫ پا‪ ،‬قوزک‪ ،‬پاشــنۀ پای چــپ‪ ،‬کف پا‪ ،‬روی‬ ‫ پا‪ ،‬انگشت شســت پای چپ‪ ،‬انگشت دوم‪،‬‬ ‫ت سوم‪ ،‬انگشت چهارم و انگشت پنجم‪.‬‬ ‫انگش ‬ ‫اکنــون به تمرکز بر بخش پشــتی بدن‬ ‫مشغول می شویم‪ .‬پاشنۀ پای راست‪ ،‬پاشنۀ‬ ‫پای چپ‪ ،‬ساق پای راست‪ ،‬ساق پای چپ‪،‬‬ صفحه 19 ‫ران پای راست‪ ،‬ران پای چپ‪ ،‬سمت راست‬ ‫باسن‪ ،‬سمت چپ باسن‪ ،‬بخش پایینی کمر‪،‬‬ ‫ی پشــت‪،‬‬ ‫بخش میانــی کمر‪ ،‬بخش باالی ‬ ‫ن فقرات‪ ،‬کتف راست‪ ،‬کتف ‬ ‫سراس ر ســتو ‬ ‫ت جمجمه‪ ،‬بخش‬ ‫ت گردن‪ ،‬پش ‬ ‫چپ‪ ،‬پشــ ‬ ‫ باالیی جمجمه‪ ،‬پیشانی‪ ،‬ابروی راست‪ ،‬بین‬ ‫ی چپ‪ ،‬چشــ م راست‪ ،‬چشم‬ ‫دو ابرو‪ ،‬ابرو ‬ ‫ چپ‪ ،‬مجرای بینی راســت‪ ،‬مجرای بینی‬ ‫چپ‪ ،‬گونۀ راســت‪ ،‬گونۀ چپ‪ ،‬لب باال‪ ،‬لب‬ ‫پایین‪ ،‬هر دو لب‪ ،‬چانــه‪ ،‬فک‪ ،‬گلو‪ ،‬ترقوۀ‬ ‫راســت‪ ،‬ترقوۀ چپ‪ ،‬ســمت راست سینه‪،‬‬ ‫سمت چپ سینه‪ ،‬بخش باالیی شکم‪ ،‬ناحیۀ‬ ‫ناف‪ ،‬بخش پایینی شــکم‪ ،‬ســمت راست‪،‬‬ ‫سمت چپ لگن‪ ،‬کل ناحیۀ لگن‪ ،‬تمام پای‬ ‫راســت‪ ،‬تمام پای چپ‪ ،‬تمام دست راست‪،‬‬ ‫تمام دست چپ‪ ،‬تمام اجزای صورت‪ ،‬تمام‬ ‫ســر‪ ،‬تمام باال تنه‪ ،‬تمام بدن‪ ،‬تمام بدن و‬ ‫تمام بدن‪.‬‬ ‫اکنون تجســم کنید بدنتان سنگین تر‬ ‫می شود‪ .‬ســنگینی را در تمام بخش های‬ ‫مختلــف بدن احســاس کنیــد؛ تک تک‬ ‫ن و سنگین تر‬ ‫قسمت های بدنتان ســنگی ‬ ‫می شــود‪ .‬سر سنگین تر می شــود‪ ،‬اندام ها‬ ‫ســنگین تر می شــوند‪ ،‬باالتنه سنگین تر‬ ‫می شود‪ ،‬و تمام بدنتان سنگین تر می شود‪.‬‬ ‫کل بدن شما به گونه ای سنگین می شود که‬ ‫گویی دارید در زمین فرو می روید؛ سنگین‬ ‫و وانهاده‪.‬‬ ‫حاال تجسم کنید که بدن در حال سبک‬ ‫شدن است؛ چنان ســبک که می توانید از‬ ‫ســطح زمین بلند شوید و به سمت سقف‬ ‫شــناور شوید‪ .‬ســرتان ســبک و بی وزن‬ ‫می شود‪ ،‬اندام ها سبک و بی وزن می شوند‪،‬‬ ‫باالتنه سبک و بی وزن می شود‪ ،‬تمام بدنتان‬ ‫سبک و بی وزن می شود‪ .‬شما از سطح زمین‬ ‫بلند می شوید‪ ،‬و کام ً‬ ‫ال ارام و وانهاده هستید‪.‬‬ ‫اکنون می خواهم مواردی را نام ببرم و از‬ ‫شما می خواهم که انها را در ذهنتان تجسم‬ ‫کنید‪ .‬بر فضای بین دو ابروی خود متمرکز‬ ‫شــوید و اجازه دهید تصاویــر مربوطه در‬ ‫ذهنتان شکل بگیرند‪.‬‬ ‫رز صورتی؛ امواج دریا؛ اســمان ابی رنگ‬ ‫عصرگاهی؛ شب تاریک؛ ستاره های کوچک‬ ‫و درخشــان؛ کوهســتان بلند با قله های‬ ‫پوشــیده از برف؛ قایقی که در دریا حرکت‬ ‫می کند؛ ســاحل شنی ســفید رنگ؛ یک‬ ‫کبوتر؛ یک اسب وحشی؛ ماه کامل؛ یک باغ‬ ‫بزرگ پر از گل های شکفته؛ طلوع خورشید‪.‬‬ ‫دریاچــه ای بزرگ پوشــیده از گل های‬ ‫نیلوفر ابی؛ غروب زیبای خورشید؛ شامگاه‬ ‫زیبــا و ارام در نور مــاه؛ کوه های کنار هم؛‬ ‫تودۀ ابرهای سفید در اسمان ابی؛ مه ای که‬ ‫شــما را در بر گرفته است؛ رز صورتی؛ گل‬ ‫افتابگردان؛ یــک درخت کاج بلند؛ صدای‬ ‫نواخته شدن یک زنگ؛ گل نیلوفر بر سطح‬ ‫اب؛ نور ماه بر فراز یک دشت‪.‬‬ ‫اکنــون به ارامی بــه دم و بازدمی که از‬ ‫طریــق مجرای بینی تان در جریان اســت‬ ‫بازگردید‪ .‬توجه را بر تنفس معطوف کنید‬ ‫و همزمان‪ ،‬به حضور بدن فیزیکی تان اگاه‬ ‫شوید‪ .‬بدن شما به روی زمین دراز کشیده‬ ‫است و وانهاده است‪ .‬ســنگینی بدن را به‬ ‫روی زمین احســاس کنید و توجه تان را به‬ ‫تمام نقاطی که با زمین در تماس هســتند‬ ‫معطوف کنید‪ :‬پاشــنه ها‪ ،‬عضالت ساق پا‪،‬‬ ‫ران ها‪ ،‬باســن‪ ،‬کتف ها و شــانه ها‪ ،‬بازوها‪،‬‬ ‫دست ها و سر؛ بدون باز کردن چشم ها‪ ،‬اتاقی‬ ‫که در ان قرار دارید را تجســم کنید‪ .‬محل‬ ‫قرارگیری خودتان در اتاق و دیگر وســایل‬ ‫حاضر در اتاق را تجسم کنید‪ .‬تا زمانی که‬ ‫احساس نکرده اید برای حرکت کردن اماده‬ ‫هســتید‪ ،‬در جای خود باقــی بمانید‪ .‬هر‬ ‫زمان که اماده بودید‪ ،‬دست ها و پاهایتان را‬ ‫حرکت دهید‪ .‬هیچ عجله ای در کار نیست؛‬ ‫هر زمان که احســاس کردید کام ً‬ ‫ال هشیار‬ ‫ً‬ ‫هستید‪ ،‬چشــم هایتان را باز کنید‪ .‬لطفا به‬ ‫پهلوی راســت خود بغلطید و کمی در این‬ ‫حالت باقی بمانید‪ .‬هر زمان که اماده بودید‬ ‫به ارامی به حالت نشسته بازگردید‪ .‬تمرین‬ ‫یوگانیدرای شما به اتمام رسیده است‪.‬‬ ‫‪1- Yoganidra‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪19‬‬ صفحه 20 ‫تیموس‪،‬‬ ‫جایگاه روح در انسان‬ ‫تالیف و ترجمه‪ :‬سارا رشید چهره برق‬ ‫اجرا کننده حرکات‪ :‬الله ناصری‬ ‫‪@sarayogshalla‬‬ ‫نحوه ارتباط بین دستگاه عصبی و‬ ‫سامانۀ غدد درون ریز در بدن‪:‬‬ ‫کلیۀ فعالیت هــای فیزیولوژیکی بدن‪،‬‬ ‫ماننــد تنظیــم متابولیســم‪ ،‬تولید مثل‪،‬‬ ‫رشــد و نمو‪ ،‬تنظیم فعالیت های گوارشی‪،‬‬ ‫سیســتم گردش خون و کارکرد دستگاه‬ ‫تنفس و همچنین ایجاد هموســتازی در‬ ‫بدن و تمام پاسخ های حسی که به اتفاقات‬ ‫پیرامون خود نشــان می دهیــم‪ ،‬حاصل‬ ‫ارتباط بین دســتگاه عصبی و سامانه غدد‬ ‫درون ریز می باشد‪.‬‬ ‫دستگاه عصبی‪:‬‬ ‫سیســتم عصبی از یک شبکه عصبی‬ ‫حــاوی ‪ 28‬بیلیــون نورون (ســلول های‬ ‫عصبی) تشــکیل شده اســت که وظیفه‬ ‫برقراری ارتباط بین مغز و تمام ارگان ها را‬ ‫بر عهده دارند‪.‬‬ ‫این سیســتم به دو نوع سیستم عصبی‬ ‫مرکزی و محیطی تقسیم می شود که هر‬ ‫کــدام جایگاه و وظیفه خــاص خود را بر‬ ‫عهده دارند‪.‬‬ ‫سیستم عصبی مرکزی‪:‬‬ ‫شامل مغز که در جمجمه قرار گرفته و‬ ‫برای محافظت از ان در مایعی به نام مننژ‬ ‫نگهــداری می شــود و همچنین نخاع که‬ ‫در ســتون فقرات قرار دارد و توسط مایع‬ ‫مغــزی نخاعی موجود در ســتون فقرات‬ ‫محافظت می شود‪ .‬این دو سیستم در تمام‬ ‫فعالیت های حیاتی بدن نقش اساسی دارند‪.‬‬ ‫کلیــۀه اطالعــات از مغز و نخــاع به‬ ‫اندام های بدن و برعکس از اندام ها به مغز‬ ‫و نخاع مخابره می شود و در نهایت ما قادر‬ ‫خواهیم بود که نســبت به محیط اطراف‬ ‫‪20‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫خود شناخت پیدا کنیم و نسبت به انها‬ ‫واکنش نشان دهیم‪.‬‬ ‫(هر چه قدر تالش کنیم که مسیر انتقال‬ ‫پیام هــا را کمتر کنیم و به نوعی واکنش‬ ‫کمتری به محیط اطراف خود نشان دهیم‬ ‫انرژی بیشتری در بدن ذخیره می شود که‬ ‫این انرژی حیاتی را می تواند صرف انجام‬ ‫دادن کارهای مفیدتری در زندگی کنیم‪.‬‬ ‫در کل یکی از اهداف یوگا همین امر است‬ ‫که به جــای واکنش گرا بودن به اتفاقات‬ ‫پیرامون و جهان اطرافمون ســعی کنیم‬ ‫مشاهده گر باشیم)‬ ‫سیستم عصبی محیطی‪ :‬در سراسر‬ ‫بدن گســترش یافته و وظیفــه انتقال‬ ‫اطالعــات را بر عهــده دارد و به دو نوع‬ ‫سیســتم ســوماتیک(ارادی) و سیستم‬ ‫خودمختار(غیر ارادی) تقسیم میشود‪.‬‬ ‫همانطور که از اســم انها مشــخص‬ ‫است در سیستم عصبی سوماتیک تمام‬ ‫فعالیت هایی که ما به صورت ارادی قادر‬ ‫به انجام ان هســتیم تحت کنترل این‬ ‫سیستم می باشد مانند کنترل و هدایت‬ ‫سیســتم عضالنی و اسکلتی‪ ،‬همچنین‬ ‫سیستم عصبی خودمختار بر روی تمام‬ ‫فعالیت هایی تاثیر دارد کــه ما اراده ایی‬ ‫بــرای انجام انها نداریم مانند سیســتم‬ ‫گردش خــون‪ ،‬ضربان قلب‪ ،‬سیســتم‬ ‫تنفسی‪ ،‬سیســتم گوارشی و بسیاری از‬ ‫واکنش های حسی‪.‬‬ ‫سیســتم عصبی خودمختار به دو نوع‬ ‫سمپاتیک و پاراسمپاتیک تقسیم می شود‪.‬‬ ‫ســمپاتیک مانند گاز و پاراسمپاتیک‬ ‫ماننــد ترمز عمل می کند و در هر لحظه‬ ‫بدن انســان باید بتواند این دو را متعادل‬ ‫نگه دارد تا حیات او حفظ شود‪.‬‬ ‫سیستم ســمپاتیک در شرایط ستیز و‬ ‫گریز فعال می شــود در این شرایط ضربان‬ ‫قلب‪ ،‬فشــار خون‪ ،‬جریان تنفس افزایش‬ ‫می یابــد ‪ ،‬همچنین سیســتم گوارشــی‬ ‫و ایمنی مختل می شــود و بــدن در این‬ ‫موقعیت تنها به فکر حفظ بقا اســت زیرا‬ ‫احســاس خطر می کند و در حالت اماده‬ ‫باش اســت‪ .‬سیستم پاراسمپاتیک با فعال‬ ‫شدن به متعادل کردن بدن کمک می کند‪.‬‬ ‫به طوری که میــزان ضربان قلب‪ ،‬جریان‬ ‫تنفس‪ ،‬فشار خون کاهش می یابد و سیستم‬ ‫گوارشی و سیستم ایمنی مجددا به فعالیت‬ ‫خود ادامه می دهند‪ .‬حال زمان هایی که در‬ ‫استرس‪ ،‬نگرانی و ترس های طوالنی مدت‬ ‫باقــی می مانیم و به نوعی دچار اســترس‬ ‫مزمن می شــویم بدن همواره در حالت بقا‬ ‫باقی میماند و سیستم سمپاتیک مدام به‬ ‫فعالیت خود ادامه می دهد تا جایی که بدن‬ ‫ما از نظر ســامتی دچار اختالل شــده و‬ ‫بیمار می شود و از انجایی که جسم ارتباط‬ ‫مستقیمی با ذهن دارد‪ ،‬ذهن نیز اشفته و‬ ‫مشوش می شود و ارامش خود را از دست‬ ‫می دهیــم و به بیماری های ذهنی و روانی‬ ‫دچار می شویم‪.‬‬ ‫(در شــرایطی کــه سیســتم عصبی‬ ‫ســمپاتیک فعال می شــود در واقع ما در‬ ‫حالت بقا قــرار می گیریم و بدن هر کاری‬ ‫انجــام می دهد تــا بتواند خــود را از این‬ ‫شرایط ناخوشــایند نجات دهد به عبارتی‬ ‫صرفا ما به عنوان یک موجود واکنشــگر‬ ‫به محیط بیــرون عمل می کنیم و قادر به‬ ‫تصمیم گیری بهتری نیستیم‪ .‬تمرین های‬ ‫یــوگا کمک می کند که سیســتم عصبی‬ ‫سمپاتیک و پاراسمپاتیک متعادل شود تا‬ ‫ما بتوانیم در این شــرایط استرس خود را‬ ‫مدیریت کنیم‪).‬‬ صفحه 21 ‫سامانه غدد درون ریز‪:‬‬ ‫این سامانه از غدد متعددی تشکیل شده‬ ‫است که همراه با دستگاه عصبی مسئول‬ ‫نظارت بر کلیه اعمال بدن می باشد‪.‬‬ ‫ســامانۀ غدد درون ریز با ترشــح مواد‬ ‫شــیمیایی به نام هورمون ها که از طریق‬ ‫جریان خون بر روی ارگان ها و اندام ها تاثیر‬ ‫می گذارند ‪ ،‬فعالیت های مانند متابولیسم‪،‬‬ ‫گوارش‪ ،‬رشد و نمو‪ ،‬تولیدمثل‪ ،‬فشار خون‬ ‫و ضربان قلب‪ ،‬سیستم تنفسی و پاسخ های‬ ‫حسی را تنظیم می کند‪.‬‬ ‫غــدۀ پینه ال ‪ ،‬غده هیپوتاالموس‪ ،‬غدۀ‬ ‫هیپوفیز‪ ،‬تیروئیــد و پاراتیروئید‪ ،‬تیموس‪،‬‬ ‫غدۀ فوق کلیه(ادرنال)‪ ،‬پانکراس‪ ،‬تخمدان‬ ‫و بیضه از انواع غدد درون ریز می باشند‪.‬‬ ‫ایا سامانه غدد درون ریز جزئی از‬ ‫سامانه عصبی است؟‬ ‫ً‬ ‫سامانه غدد درون ریز مستقیما با سیستم‬ ‫عصبی در ارتباط نیست‪ .‬بلکه از طریق سه‬ ‫غــدۀ هیپوتاالموس و هیپوفیز و پینه ال با‬ ‫یکدیگر در ارتباط هستند‪.‬‬ ‫غــدۀ هیپوتاالموس بر روی هیپوفیز اثر‬ ‫می گذارد و هیپوفیــز با تاثیر بر روی غدد‬ ‫درون ریز باعث ترشــح هورمون ها شــده‪،‬‬ ‫هورمون ها از طریــق جریان خون بر روی‬ ‫اندام ها و ارگان های مختلف تاثیر می گذارند‬ ‫و فعالیت های بیولوژیکی را تنظیم می کنند‪.‬‬ ‫تیموس‪،‬جایگاه روح در انسان‪:‬‬ ‫غدۀ تیموس پشت استخوان جناغ سینه‬ ‫(وسط قفسه سینه) و انتهای نای قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬این غده در هر دو سیستم غدد درون‬ ‫ریز و سیستم لنفاوی ایفای نقش می کند‪.‬‬ ‫تیموس نقش بســیار حیاتــی در روند‬ ‫تکامل سیســتم ایمنی بدن انسان دارد و‬ ‫با ترشــح هورمونی به نام هومورال فاکتور‬ ‫و تولید سلول های تی (یکی از اصلی ترین‬ ‫گلبول های سفید خون برای دفاع از بدن در‬ ‫برابر ویروس ها ‪ ،‬باکتری ها و هر گونه عامل‬ ‫بیماری زا می باشــد) نقش بسیار کلیدی‬ ‫در حفاظت از بــدن دارد‪ .‬حداکثر فعالیت‬ ‫این غده تا دوران بلوغ است و در طول این‬ ‫مدت بهترین عملکرد را دارد اما هر چه قدر‬ ‫سن باالتر می رود به دلیل کاهش طبیعی‬ ‫تولیــد هورمون در بدن از فعالیت تیموس‬ ‫کاسته می شود‪.‬‬ ‫مرکز انرژی تیموس(چاکرا تیموس)‪:‬‬ ‫شاید تا به حال اسمی از چاکرا تیموس‬ ‫نشنیده باشید اغلب اوقات این مرکز انرژی‬ ‫بسیار مهم را با مرکز قلب یکی می دانند در‬ ‫حالی که چاکرا تیموس از مرکز قلب جدا‬ ‫است اما با مرکز قلب کامال در ارتباط است ‪.‬‬ ‫جایگاه چاکرا تیموس درست باالی مرکز‬ ‫قلــب (چاکرا چهارم) و پایین چاکرا پنجم‬ ‫(مرکز گلو) می باشد‪ .‬به این غده هایرهرت‬ ‫چاکرا‪ 1‬یا جایگاه روح می گویند‪ .‬این مرکز‬ ‫با عشق‪ ،‬ازادی‪ ،‬وحدت‪ ،‬یگانگی و اگاهی‬ ‫در ارتباط است و اگر انرژی در این مرکز به‬ ‫صورت منسجم در جریان باشد می توانیم‬ ‫ایــن عشــق و اگاهــی را در درون خود‬ ‫گسترش دهیم و ان را به دنیای بیرون از‬ ‫خود ساطع کنیم‪.‬‬ ‫بنابراین غدۀ تیموس یکی از غدد درون‬ ‫ریز بدن و از اصلی ترین مراکزی است که‬ ‫در تقویت سیستم ایمنی بدن و همچنین‬ ‫از بعد انرژیکی یکی از مراکز مهم انرژی در‬ ‫بدن می باشد که فعال بودن ان نقش بسیار‬ ‫مهمی در سالمتی جسم و روح ما دارد‪.‬‬ ‫ایا ترس و نگرانی بــر روی فعال‬ ‫یا غیرفعــال بودن غــدۀ تیموس‬ ‫تاثیر می گذارد؟‬ ‫تیمــوس هم ماننــد ســایر ارگان ها و‬ ‫اندام هــای حیاتی بدن در اثر اســترس و‬ ‫اضطــراب و ترس های طوالنی مدت دچار‬ ‫اسیب می شود‪ .‬زمانی که یک دورۀ طوالنی‬ ‫پر استرس و تنش را پشت سر می گذاریم‬ ‫به عبارتی دچار اســترس مزمن می شویم‬ ‫میدان انرژی در این مرکز به جای مصرف‬ ‫شــدن برای تولید سلول های تی کارامد و‬ ‫تقویت سیستم ایمنی صرف مقابله با این‬ ‫تنش ها شــده و بدن به گونه ایی شرایط را‬ ‫برای خودش مدیریت می کند که بتواند به‬ ‫اتفاقات بیرون از خود واکنش نشان بدهد‬ ‫و پاسخ دهد‪ ،‬بنابراین غدۀ تیموس کارایی‬ ‫خود را از دســت می دهد ‪ .‬در این شرایط‬ ‫سیستم ســمپاتیک فعال شده و به دنبال‬ ‫ان ضربان قلب و فشــار خون باال می رود‪،‬‬ ‫سیستم گوارشی و ایمنی مختل می شود‬ ‫و بدن خود را برای مقابله با تنش ها اماده‬ ‫می کند و وارد یه چرخۀ معیوبی از اتفاقاتی‬ ‫می شــویم که اگر به مدت طوالنی در این‬ ‫چرخه بمانیم نه تنها سالمتی جسمانی ما‬ ‫در معرض خطر قــرار می گیرد بلکه دچار‬ ‫اختاللت روحی و ذهنی می شویم و ارامش‬ ‫از زندگی ما سلب می شود‪.‬‬ ‫اما اگر بتوانیم در شــرایطی که دنیای‬ ‫بیرون از ما دچار اشــفتگی و تنش است‬ ‫احساســات و افکار خود را مدیریت کنیم‬ ‫بــا این کار به ســرعت سیســتم عصبی‬ ‫پاراســمپاتیک را فعال کرده ایم و همین‬ ‫امر منجر می شــود که مجددا ضربان قلب‬ ‫و فشار خون به حالت طبیعی خود برگردد‪،‬‬ ‫سیستم گوارشی و ایمنی فعال شوند‪ ،‬غده‬ ‫تیموس مجددا ً شروع به ترمیم و بازسازی‬ ‫ســلول های تی کرده و جسم ما از عوامل‬ ‫بیماری زا در امان می ماند‪ .‬همچنین انرژی‬ ‫حیاتی به صورت منسجم به جریان بیوفتد‬ ‫و در نهایت ســیگنال هایی در بدن مخابره‬ ‫شــود که تقویت سیستم ایمنی و ارامش‬ ‫ذهن را به ارمغان می اورند‪.‬‬ ‫یــوگا و نقــش ان در فعال کردن‬ ‫غده تیموس‪:‬‬ ‫یــوگا از واژۀ یــوگ یا یــوج‪ 2‬در زبان‬ ‫سانســکریت به معنای اتحاد و یکی شدن‬ ‫اســت‪ .‬اتحاد و یکی شــدن بین جسم و‬ ‫ذهن و روح‪ .‬اســاس تمام اموزه های یوگا‬ ‫حفظ انرژی حیاتی‪ 3‬در بدن است‪ .‬حفظ‬ ‫پرانا در بدن از طریق روش های جسمانی‬ ‫مانند تکنیک های نظافتی(شات کارما ‪،)4‬‬ ‫تمرین های فیزیکی(اساناها‪ ،) 5‬تمرین های‬ ‫تنفســی(پرانایاما‪ ،) 6‬مراقبه‪ ،‬مودرا‪ ،7‬مانترا‬ ‫صورت می گیرد و هر کسی بنابر سلیقه و‬ ‫هدفی که دارد می تواند از اموزه های یوگا‬ ‫برای حفظ پرانا در بدن استفاده کند‪.‬‬ ‫حفظ انــرژی حیاتی در بدن و افزایش‬ ‫ان تمام ابعاد وجودی ما مانند جسم‪ ،‬ذهن‬ ‫و روح را بهبود می بخشد و در نهایت منجر‬ ‫به افزایش کیفیت زندگی ما در این جهان‬ ‫مادی می شود‪.‬‬ ‫تــا به اینجا به اهمیت غــدۀ تیموس و‬ ‫نقش ان در تمام ابعاد وجودی انســان پی‬ ‫بردیم‪ .‬حال قصد داریم که با چند اسانای‬ ‫بسیار ساده اما در عین حال بسیار موثر غدۀ‬ ‫تیموس را ماســاژ دهیم تا بتوانیم فعالیت‬ ‫ان را افزایش دهیم و سیستم ایمنی بدن‬ ‫را تقویت کنیــم و همین طور انرژی را در‬ ‫این مرکز به صورت منسجم تری به جریان‬ ‫بیندازیم و از فواید ان بهره ببریم‪.‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪21‬‬ صفحه 22 ‫اساناها و تاثیر انها بر روی غده تیموس‪:‬‬ ‫دانوراسانا‪: 8‬‬ ‫بوجانگاسانا‪: 9‬‬ ‫ماتسیاسانا‪: 10‬‬ ‫و در پایان اشاره به این موضوع خالی از لطف نیست که رسالت ما از امدن در‬ ‫این جهان مادی شناخت بیشتر خود و جهان پیرامون ماست‪.‬علم یوگا این امکان‬ ‫را برای ما فراهم میکند که بتوانیم در تمام ابعاد جسمانی ‪،‬ذهنی و روحی خودمان‬ ‫را بشناسیم و بتوانیم در این دنیا با کیفیت بهتری خود را مدیریت کنیم‪.‬‬ ‫شــناخت بدن و چگونگی بهبود کارکرد ان تاثیر به سزایی در بهبود کیفیت‬ ‫زندگی همه ما دارد‪.‬داشتن جسم و ذهن و روحی سالم کمک میکند که بتوانیم‬ ‫با دنیای درون خود ارتباط عمیق تری برقرار کنیم و ابعاد معنوی وجودی خود‬ ‫را گسترش دهیم ‪.‬‬ ‫‪22‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪1- Higher Heart Chakra‬‬ ‫‪2- Yog /Yoj‬‬ ‫‪3- Prana‬‬ ‫‪4- Shatkarma‬‬ ‫‪5- Asana‬‬ ‫‪6- Pranayama‬‬ ‫‪7- Mudra‬‬ ‫‪8- Dhanur Asana‬‬ ‫‪9- Bhujang‬‬ ‫‪10- Matsyasana‬‬ ‫‪The nervous and endocrine systems\by kendry cherry/www.verywellmind.com‬‬ ‫‪Error! Hyperlink reference not valid. yoga reveller 2020\your hormons on yoga:‬‬ ‫‪the thymus‬‬ ‫‪www.rudraksha-ratna.com\rudra centre‬‬ ‫کتاب ماورائ طبیعی شدن اثر جو دیسپنزا‬ ‫کتاب اناتومی عمومی‪ ،‬تالیف ایمانه شمایلی یگانه‬ صفحه 23 ‫سالمتعاطفیبا‬ ‫یوگایکودکان‬ ‫نوشته سانگیتا ساران‬ ‫مترجم‪:‬رویا مرادی‬ ‫یــوگا مجموعه ای کهــن ازوضعیتهای‬ ‫فیزیکی بــدن‪ ،‬تکنیک های تنفســی و‬ ‫تمرینــات ارامبخش اســت کــه موجب‬ ‫ارتقاء ســامتی در ســطوح مختلف می‬ ‫شــود‪ .‬یوگای کودکان هم از این مشخصه‬ ‫مستثنی نیست‪ .‬تمرینهای روشمند یوگا‬ ‫فواید اثبات شده فیزیکی‪ ،‬ذهنی و روحی‬ ‫را بــرای فراگیران خود به همــراه دارند‪.‬‬ ‫کالسهای ویژه کودکان موجب می شوند‬ ‫کودکان ونوجوانان احساس بهتری هم از‬ ‫جهت فیزیکی و هم احساسی داشته باشند‪.‬‬ ‫البتــه تمرین اســاناهای یــوگا بطور‬ ‫مستمرباعث می شــود فرد جوان‪ ،‬خودرا‬ ‫قویتر‪ ،‬ســبکتر و انعطاف پذیرتراحساس‬ ‫کند‪ .‬دربُعد عواطف و احساســات‪ ،‬افزایش‬ ‫حس مدیریت خود و احترام به خود نتیجه‬ ‫سطح جدید درک و تعادل جسمی خواهد‬ ‫بود‪ .‬این افزایش حــس مدیریت و احترام‬ ‫به خود از لحاظ عاطفی و احساسی نقش‬ ‫بســیار مهمی درکمک به فرد جوان برای‬ ‫رسیدن به ارزوهایش ایفا می کند‪ .‬مهارت‬ ‫درانجــام وضعیتهای یوگا‪ ،‬اعتماد به نفس‬ ‫الزم برای ادامه ســفردر جهان خارج را به‬ ‫فرد جوان اعطا می کند‪.‬‬ ‫کالسهای ویژه کودکان با کاهش هیجان‬ ‫و فروکاستن عالئم افسردگی موجب ارتقاء‬ ‫ســامت عاطفــی انها می شــود‪ .‬امروزه‬ ‫بســیاری از کودکان از فشــارهای دائمی‬ ‫خانوادگــی‪ ،‬اجتماعی و اکادمیک رنج می‬ ‫برند‪ .‬موفقیت در جهان پررقابت امروز‪،‬درپی‬ ‫چالشهای توانفرسا و مکررحاصل می شود‪.‬‬ ‫این احساس فرســاینده که دائما فرد را از‬ ‫لحاظ زمان و انرژی درفشــار قرار می دهد‬ ‫باعث می شود که مقدارزیادی کورتیزول و‬ ‫ادرنالین به جریان گردش خون وارد شود‪.‬‬ ‫چنانچه این هورمونهای استرس به مقدار‬ ‫زیاد و برای مــدت طوالنی در خون باقی‬ ‫بمانند موجب بروزاحســاس عدم تعادل‪،‬‬ ‫هیجان و افســردگی میشوند‪ .‬انجام مرتب‬ ‫تمرینات یوگا به کــودک کمک می کند‬ ‫ســطح هیجان و اضطراب خــود را پائین‬ ‫اورده ارام بگیرد؛ همچنین موجب توقف و‬ ‫کاهش احساس فرسودگی می شود‪.‬‬ ‫امروزه بســیاری از کودکان و نوجوانان‬ ‫بابیش فعالی‪)) ADHD‬دســت به گریبانند‪.‬‬ ‫عالئم این نابسامانی عبارتند از عدم تعادل‬ ‫شــیمیائی مغــز‪ ،‬فعالیت بیــش از اندازه‬ ‫سیســتم عصبی و عدم توانائی درتمرکزبر‬ ‫امور مهم‪ .‬انجام تمرینات یوگا این انرژیهای‬ ‫انباشته شده را ازاد می سازد‪.‬‬ ‫انجام مرتــب تمرینات پرانایاما همراه با‬ ‫اساناهای یوگا به تعادل سیستمهای عصبی‬ ‫سیمپاتیک و پاراسیمپاتیک کمک کرده‪،‬‬ ‫منجر به احساس ارامش و بهتر بودن می‬ ‫شود‪ .‬تمرکزی که الزمه تمرینات سرزنده‬ ‫یوگاست توان کودک را در ایجاد تمرکزدر‬ ‫انجــام دادن کار افزایش مــی دهد‪ .‬اینها‬ ‫بعضی از راههائی است که میتوان از طریق‬ ‫انجام تمرینات مداوم یــوگا برای کاهش‬ ‫عالئم ‪ ADHD‬و سالمت و بهبود مداوم وضع‬ ‫عاطفی کودک از انها بهره برد‪.‬‬ ‫منبع‪Aura Wellness Center :‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪23‬‬ صفحه 24 ‫چگونه حافظه خود را با استفاده‬ ‫از یوگا و تنفس تقویت کنیم؟‬ ‫نویسنده‪ :‬ژاکوب دوفوسه (استاد ناتها یوگا (یوگای حرکت و تنفس)) مترجم و‬ ‫مولف‪ :‬ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و فرانسه و مربی یوگا)‬ ‫ایا برای شــما نیز تا به حال اتفاق افتاده‬ ‫اســت که کتاب یــا مقالــه ای را بخوانید‬ ‫و پــس از مدتی چیــزی از ان را به خاطر‬ ‫نداشــته باشــید؟ ایا برای شما هم پیش‬ ‫امده است که تنها خالصه ای از یک فیلم‬ ‫یا یک مســتند را در ذهن داشــته باشید‬ ‫و تمــام تاریخ ها‪ ،‬حوادث و اســامی ان را‬ ‫فراموش کرده باشید؟ ایا تا به حال با وجود‬ ‫مطالعــۀ یک کتــاب‪ ،‬از درک مطالب ان‬ ‫بی بهره بوده اید؟‬ ‫بیشتر افراد با کهولت سن شاهد کاهش‬ ‫قدرت حافظۀ خود هســتند‪ ،‬اما مشکالت‬ ‫حافظه در نتیجۀ نداشتن تمرکز‪ ،‬خستگی‪،‬‬ ‫اســترس و رسیدگی نکردن به بدن در هر‬ ‫سنی ممکن است ایجاد شود‪.‬‬ ‫عناصــر مهــم و تاثیرگــذار بر‬ ‫عملکرد حافظه‬ ‫در رابطــه با تقویــت حافظه‪ ،‬یک خبر‬ ‫خوب و یک خبر بد وجود دارد‪ :‬خبر خوب‬ ‫‪24‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫این است که حتی در کهنسالی نیز بدن ما‬ ‫قابلیت نورون سازی‪ 1‬خود را حفظ می کند‪،‬‬ ‫این بدین معنی است که حتی با گذر عمر‪،‬‬ ‫ما می توانیم قابلیت یادگیری خود را حفظ‬ ‫کنیم و همچنان حافظه ای جوان و هوشیار‬ ‫داشته باشیم‪ .‬دندریت ها‪ 2‬که اطالعات را‬ ‫از رشته های مجاور خود دریافت می کنند‪،‬‬ ‫همواره در حال رشد هستند و به این ترتیب‬ ‫ما قابلیت یادگیری خود را حفظ می کنیم‪.‬‬ ‫و امــا خبر بد این اســت کــه تنبلی و‬ ‫عدم فعالیت فیزیکی و ذهنی در هر سنی‬ ‫باعث کاهش توانایی حافظه می شود و این‬ ‫موضوع ارتباطی با کهنسالی ندارد‪.‬‬ ‫تمــام فعالیت های ما شــامل تنفس‪،‬‬ ‫اعمال فیزیکی و ذهنــی مانند افکارمان‪،‬‬ ‫ بر روی رشد دندریت ها تاثیرگذار خواهند‬ ‫بــود و در نهایت باعث عملکرد خوب یا بد‬ ‫حافظه می شوند‪.‬‬ ‫در ســنین کودکی و جوانی‪ ،‬به صورت‬ ‫مــداوم در حال یادگیری هســتیم‪ ،‬اما با‬ ‫گذشــت زمان با زندگی روزمــره همراه‬ ‫می شویم و میل به یادگیری و فعالیت های‬ ‫ذهنــی و فیزیکــی را به تدریج از دســت‬ ‫می دهیم‪ .‬این امر به ضعیف شدن تدریجی‬ ‫حافظه منجر می شود‪.‬‬ ‫بدن و توانایی های انسان از یک اصل مهم‬ ‫پیروی می کنند‪" :‬یا استفاده کن یا از دست‬ ‫بده"‪ ،‬هر انچه را که استفاده نمی کنیم‪ ،‬به‬ ‫مرور زمان از دست می دهیم‪ .‬حافظه انسان‬ ‫نیز از این قانون مستثنی نیست (به توصیه‬ ‫یوگا‪ ،‬هیچ وقت خود را بازنشسته نکنید)‪.‬‬ ‫فواید حافظه خوب‬ ‫فردی کــه از حافظۀ خوبــی برخوردار‬ ‫اســت‪ ،‬با اطالعاتی که از محیط دریافت‬ ‫می کند‪ ،‬ارتباط بیشــتری برقرار نموده و‬ ‫در نتیجه از خالقیت بیشــتری برخوردار‬ ‫است‪ .‬داشتن حافظۀ خوب حتی در هنگام‬ ‫کهنسالی‪ ،‬استقالل و عزت نفس بیشتری‬ ‫را در افراد ایجاد می کند‪ .‬با یادگیری مداوم‪،‬‬ ‫از بیماری هایی نظیــر الزایمر جلوگیری‬ ‫می کنید‪.‬‬ ‫با تقویت حافظه‪ ،‬دقت و هوش بیشتری‬ ‫دارید‪ ،‬زیرا ذهن بهتر عمل می کند‪ .‬با حافظۀ‬ ‫خوب‪ ،‬قدرت یادگیری بیشتر می شود و با‬ ‫انجام تمرینات فیزیکی یوگا‪ ، 3‬تکنیک های‬ ‫تمرکز‪ ، 4‬و تکنیک های تنفسی‪ 5‬به تمامی‬ ‫این فواید دست پیدا می کنیم‪.‬‬ ‫اســترس از مواردی است که به شدت‬ ‫بــر روی عملکرد حافظه تاثیر منفی دارد‪،‬‬ ‫امــا می توانیم بــا کمک تمرینــات یوگا‬ ‫(تکنیک هــای تمرکز و وانهادگــی‪ ) ۶‬به‬ ‫کاهش ان کمک کنیم‪.‬‬ ‫استرس متعادل‪ ،‬موجب ایجاد سلسله ای‬ ‫از پدیده هــای روانــی و فیزیکــی خوب‬ ‫نیز می شــود‪ .‬بــرای مثــال‪ ،‬در ارتباط با‬ ‫موضوعی خاص افراد در حالت اماده باش‬ ‫قرار می گیرند و برای مواجه شــدن با ان‬ ‫رویداد برنامه ریــزی می کنند‪ .‬اما هنگامی‬ ‫که استرس از حالت تعادل خارج می شود‪،‬‬ ‫مشکالتی نظیر گرفتگی عضالت‪ ،‬باالرفتن‬ ‫ن‪‎‬قلب یا ترشــح هورمون هایی نظیر‬ ‫ضربا ‬ ‫هورمون کورتیزول‪ ۷‬رخ می دهد‪ ،‬که مقدار‬ ‫زیاد ان تاثیر مخربی به روی مغز و توانایی‬ ‫یادگیری انســان دارد‪ .‬در واقع اســترس‬ ‫موجب می شــود که افــراد اقدامات انجام‬ صفحه 25 ‫شــده در طول روز را به خاطر نیاورند و به‬ ‫تدریج حس رکود بیشــتری را در زندگی‬ ‫تجربه کنند‪.‬‬ ‫رعایت نکردن بهداشت و تضعیف‬ ‫حافظه‬ ‫مغز انسان برای عملکرد درست نیازمند‬ ‫خونرسانی مناسب اســت و چرخۀ سالم‬ ‫بر خورشــید‪ 8‬درتمرینات یوگا‪ ،‬برای این‬ ‫منظور بســیار مفید اســت‪ .‬به طور کلی‪،‬‬ ‫تنفــس‪ ،‬تغذیه درســت‪ ،‬انعطاف فیزیکی‬ ‫و پذیرش ذهنی در زندگی انســان باعث‬ ‫تقویت حافظه می شــود و انجام مســتمر‬ ‫تمرینات یوگا ما را در رسیدن به این هدف‬ ‫یاری می کند‪.‬‬ ‫اموزه ها و تمرینات یوگا‪ ،‬نظیر هاتایوگا‬ ‫که از هزاران ســال پیش وجود داشته اند‪،‬‬ ‫در واقع تالشی متمرکز برای ماندگاری در‬ ‫یک وضعیــت تمرینی و کنترل بدن برای‬ ‫باقی مانــدن در ان و حفــظ روال منظم‬ ‫تنفس است‪ .‬مداومت بر انجام این تمرینات‬ ‫به تدریج به افزایش تمرکز کمک می کند و‬ ‫در نهایت قدرت حافظه را افزایش می دهد‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫در نتیجه‪ ،‬برای داشتن حافظه خوب‪:‬‬ ‫ بــه صــورت مــداوم ورزش کنید و‬‫تمریناتــی را که باعــث افزایش تنفس و‬ ‫جریان خون‪ ،‬انعطاف بدن و تمرکز می شوند‬ ‫(مانند یوگا) را انجام دهید‪.‬‬ ‫ هر روز تمرینات تنفسی انجام دهید‪.‬‬‫ به بهداشت غذایی خود توجه کنید و‬‫در صورت نیاز ان را بهبود دهید‪.‬‬ ‫ با انجام تمرینات تنفسی‪ ،‬تکنیک های‬‫تمرکز و یوگا‪ ،‬استرس خود را کنترل کنید‪.‬‬ ‫سلول عصبی ‪1-Neuron-‬‬ ‫زائده های رشته مانندیست که به جسم سلولی ‪2-Dendrite-‬‬ ‫نقش اورندۀ پیام های‬ ‫نورون ها‪ ،‬متصل هستند‪ .‬دِندریت ها ِ‬ ‫صادر شده از سلول حسی مجاور یا نورون های رده باالتر به‬ ‫)درون سلول را به عهده دارند‪(.‬رشته های عصبی‬ ‫اسانا‪3-Asana-‬‬ ‫دارانا ‪4-Dharana-‬‬ ‫پرانایاما ‪5-Pranayama-‬‬ ‫شاواسانا ‪6-Savasana-‬‬ ‫‪7-Cortisol‬‬ ‫‪8-Surya Namaskar‬‬ ‫‪9-Hatha Yoga‬‬ ‫برگرفته از وبالگ فرانسوی ‪، /https://jacobdufosseyoga.com‬‬ ‫تاریخ انتشار‪ 21 :‬فوریه ‪2021‬‬ ‫‪C H A K R A M A T‬‬ ‫مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن‬ ‫چاکراها و به جریان انداختن انرژی در همه اندام های‬ ‫بــدن روی تختــی کــه هزاران میــخ در ان بــکار رفته بود‬ ‫می ایســتادند‪ ،‬دراز می کشــیدند و یوگا انجام می دادند‬ ‫تا نه تنها بیمار نشوند بلکه همراه با نشاط و ارامش از‬ ‫عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام‬ ‫از ایــن روش کهــن مرتاضــان هنــد مبادرت به ســاخت‬ ‫و تولیــد تشــکچه ســوزن دار قابل اســتفاده بــرای عموم‬ ‫بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار نموده است‪.‬‬ ‫چاکرامت تشــکچه ای ســوزنی است که اســتفاده از ان‬ ‫سالمتی را برای همگان به ارمغان می اورد‪.‬‬ ‫‪chakrakala.com‬‬ ‫‪02188319054‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪25‬‬ صفحه 26 ‫سینمای عرفانی‬ ‫نقد فیلم کوتاه سلندر‬ ‫نویسنده‪ :‬شهال قاسمیان دستجردی‬ ‫درباره فیلم‪:‬‬ ‫کارگردان‪ :‬واروژ کریم مسیحی‬ ‫نویسنده و تدوین گر‪ :‬بهرام بیضایی‬ ‫بازیگران‪ :‬پرویز پورحسینی‪ ،‬داریوش فرهنگ و‬ ‫محمد مطیع‬ ‫محصول سال ‪ 1359‬کشور ایران‬ ‫مدت فیلم‪ 30 :‬دقیقه‬ ‫زبان اصلی‪ :‬فارسی‬ ‫برنده جایزه ی ویژه هیئت داوران از جشــنواره‬ ‫فیلم برلین المان‬ ‫خالصه داستان‬ ‫داســتان فیلم مربــوط بــه دوران حمله ی‬ ‫مغول ها به ایران اســت‪ .‬دو جنگجوی مغول از‬ ‫بیابانی عبور می کنند که ناگهان چشمشان به‬ ‫سالکی می افتد که در سکوت نشسته و در حالت‬ ‫مراقبه است‪ .‬با یکدیگر می گویند که خوب است‬ ‫او را دست بیاندازیم و با وی مزاح کرده و خوش‬ ‫بگذرانیم‪ ،‬لذا از اســب پیاده می شوند و به نزد‬ ‫مرد سالک می روند‪ .‬سالک به نقطه ایی نامعلوم‬ ‫خیره شده است و هیچ چیزی نمی تواند تمرکز‬ ‫او را برهم بزند‪.‬‬ ‫دو مغول بنای شوخی با او را می گذارند ولی‬ ‫می بینند که ســالک کوچکترین عکس العملی‬ ‫به شوخی های انها نشــان نمی دهد‪ .‬مغول ها‬ ‫کم کم عصبانی می شــوند و سعی می کنند با‬ ‫دشــنام و حرف های منزجرکننــده او را ازار‬ ‫‪26‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫دهند تا به خشم امده و وادار شود از مراقبه‪-‬ی‬ ‫خود بیرون بیاید‪ .‬ســالک همچنــان بی صدا‬ ‫و بــی حرکت و بدون اینکــه حتی خم به ابرو‬ ‫بیاورد به مراقبه ی خود ادامه می دهد‪ .‬مغول ها‬ ‫خشمگین تر می شوند و او را مورد ضرب و شتم‬ ‫قرار می دهند‪ ،‬بزمجــه ی صحرایی را گرفته و‬ ‫به جان او می اندازند؛ اما همچنان با ســکوت و‬ ‫بی حرکتی سالک مواجه می گردند‪.‬‬ ‫عاقبت دو مغول خشمگین تر و خشمگین تر‬ ‫می شــوند تا جایی که از شدت خشم‪ ،‬ضربات‬ ‫شمشیرهایشــان را برخود فرود اورده و از پای‬ ‫درمی اینــد‪ .‬هنگامــی که هــر دو مغول خود‬ ‫را بــه قتل می رســانند‪ ،‬مراقبه ی ســالک نیز‬ ‫تمــام می شــود و از جا برخاســته و به رقص‬ ‫سماع می پردازد‪.‬‬ ‫نقد فیلم‬ ‫این فیلم کوتاه‪ ،‬داســتانی ساده و روان دارد‬ ‫اما هرکس می تواند بنا به دیدگاه و عقاید خود‬ ‫برداشــت های مختلفی از ان داشته باشد‪ .‬پیام‬ ‫اصلی فیلم سلندر "پیروزی ارامش بر خشونت"‬ ‫اســت که به نوعی مبارزه ی ماهاتماگاندی‪ ۱‬را‬ ‫به یاد می اورد‪ .‬گاندی توانست با پیروی از اصل‬ ‫اهیمسا‪ 2‬؛ استعمار‪ 200‬ساله ی بریتانیا بر هند‬ ‫را به زانو دراورد‪ .‬همچنین یاداور پیروزی مردم‬ ‫ایران بر طایفۀ مغــول که از همین گونه مبارزه‬ ‫بوده است‪ ،‬می باشــد‪ .‬فقط ایرانیان با فرهنگ‬ ‫توانســتند قوم وحشــی مغول را طی سالیان‬ ‫متمادی رام کرده و حتی انها را مسلمان کنند؛‬ ‫تا جایی که میان پادشــاهان ایرانی‪ ،‬چند تن از‬ ‫فرهیخته ترینشان مغول هایی بودند که بدست‬ ‫ایرانیان مسلمان شــدند؛ مانند سلطان محمد‬ ‫خدابنــده‪ ،‬پادشــاه فرهیخته و هنردوســت و‬ ‫هنرپرور ایرانی‪ -‬مغول‪.‬‬ ‫از دیدگاهی دیگــر‪ ،‬مغول ها می توانند نماد‬ ‫افکار مزاحمی باشــند کــه در حین مراقبه به‬ ‫ذهن ما هجوم می اورند‪ .‬مغول ها بســیارتالش‬ ‫کردنــد تا ارامــش و تمرکز ســالک را ابتدا با‬ ‫شــوخی و مزاح‪ ،‬بعد با دشنام و سپس با کتک‬ ‫زدن و خشونت جسمانی برهم زنند‪ .‬اما سالک‬ ‫همچنــان به مراقبــه ی خویش ادامــه داد و‬ ‫هیچکدام از ترفندهای مغول ها( افکار مزاحم)‬ ‫نتوانستند تمرکز او را برهم بزنند‪ .‬با توجه نکردن‬ ‫به انها‪ ،‬مغول ها یا همــان افکار مزاحم‪ ،‬محو و‬ ‫ناپدید شدند‪ .‬در پایان سالک با رقص سماع این‬ ‫پیروزی خود بر نفس را جشن می گیرد‪.‬‬ ‫رهبر فقید کشور هند ‪1- Mahatma Gandhi -‬‬ ‫اولین اصل از یامای پاتانجالی به معنی بی ازاری و ‪2- Ahimsa‬‬ ‫‪.‬عدم خشونت است‬ ‫درباره نویسنده‬ ‫بهرام بیضایی متولــد دی ماه ‪1317‬‬ ‫نویســنده و کارگردان ایرانی اســت‪.‬‬ ‫از ســایر فعالیت هــای او تدویــن‬ ‫فیلــم‪ ،‬مقاله نویســی‪ ،‬ترجمــه و‬ ‫نمایشنامه نویسی اســت‪ .‬بیضایی از‬ ‫فیلمسازان صاحب ســبک و معتبر‬ ‫جهان است که مورد تقدیر بسیاری از‬ ‫نقادان داخلی و خارجی قرار گرفته است‪ .‬از معروفترین اثار وی‬ ‫می توان‪" :‬باشو غریبه ی کوچک" و نمایشنامه "مرگ یزدگرد"‬ ‫را نام برد‪.‬‬ ‫درباره کارگردان‬ ‫واروژکریم مســیحی متولد فروردین‬ ‫‪ 1331‬کارگــردان‪ ،‬فیلم نامه نویس و‬ ‫تدوین گر موفق ارمنی ایرانی است‪ .‬او‬ ‫برای فیلم "پرده ی اخر" برنده هشت‬ ‫سیمرغ بلورین از نهمین جشنواره ی‬ ‫فیلــم فجرشــد‪ .‬از اثار معــروف وی‬ ‫می توان‪" :‬فاخته"‪" ،‬کوچ" و "سلندر"‬ ‫را نام برد‪.‬‬ صفحه 27 ‫سوترای بیست و ششم‬ ‫استاد برتر‬ ‫مترجم‪ :‬بهاره جعفری صمیم‬ ‫فراز ‪۲۶‬‬ ‫‪pūrveṣām-api-guruḥ‬‬ ‫‪kālena-anavacchedāt‬‬ ‫‪ : pūrveṣām‬گذشتگان‪ ،‬پیشینیان‬ ‫‪ :api‬حتی‬ ‫‪ :guruḥ‬استاد‪ ،‬مربی معنوی‪ ،‬کسی که‬ ‫تاریکی جهل را می زداید‪.‬‬ ‫‪ :Kālena‬زمان‪ ،‬با زمان‪ ،‬بوسیله زمان‪،‬‬ ‫در طول زمان‬ ‫‪ :Anavacchedāt‬بدون محدودیت‬ ‫بواسطه محدود نبودن بوسیله زمان‪ ،‬خدا‬ ‫استاد (گورو‪ ) 1‬همه استادان پیشین است‪.‬‬ ‫پر کــردن ذهن با خدا ســریعترین راه‬ ‫دست یافتن به هدف یوگاست‪.‬‬ ‫ارتباط خدا با اســاتید معنوی در شرق‬ ‫برای هزاران سال سرچشمۀ حیرت بوده و‬ ‫این سردرگمی اخیرا بدتر هم شده است‪.‬‬ ‫به عنوان مثال امروزه در هند این اعتقاد‬ ‫وجــود دارد کــه برخی از مــردان و زنان‬ ‫مقدس مظهر و تجســم خدایان مذکر و‬ ‫مونث هستند و پیروان ایشان بر این باورند‬ ‫که دیر یا زود بواسطه جمال این مظهرهای‬ ‫خدایان از برکات مادی و معنوی برخوردار‬ ‫خواهند شد‪ .‬فرقۀ گورو براساس این اعتقاد‬ ‫ریشه می گیرد‪ .‬سپس پرستش شخصیت‬ ‫به کانون معنویت تبدیل می شود و این امر‬ ‫ناگزیر به ناامیدی و سرخوردگی می انجامد‪.‬‬ ‫پاتانجلی از اشفتگی ناشی از طرز فکر‬ ‫این فرقــه به خوبی اگاه بــود و بنابراین‬ ‫یک سوترای کامل را به حل این موضوع‬ ‫اختصاص داد‪.‬‬ ‫او این تصور مذهبی را که گورو خداست‪،‬‬ ‫‪ 180‬درجــه معکوس می کند و می گوید‬ ‫که خدا‪ ،‬گورو همه گوروهای قبلی است‪،‬‬ ‫زیرا او تنها کســی اســت که محدود به‬ ‫زمان نیست‪.‬‬ ‫این بدین معنی اســت که هیچ معلم‬ ‫فیزیکــی هرگــز نمی تواند بــه حقیقت‬ ‫بی نهایت اگاهی داشته باشد‪ ،‬زیرا چنین‬ ‫دانشی فقط برای کسی که از زمان فراتر‬ ‫می رود در دسترس است‪ .‬و چون فقط خدا‬ ‫فراتر از زمان است‪ ،‬همه اسرار فقط برای‬ ‫خدا شناخته شده اســت‪ .‬نور این وجود‬ ‫متعالی‪ ،‬خداوند است که ذهن و قلب افراد‬ ‫را روشن می کند‪.‬‬ ‫در حقیقــت‪ ،‬ایــن نور خداســت که‬ ‫راهنمای واقعی اســت‪ .‬این نور درونی یک‬ ‫‪2‬‬ ‫شخص نیســت‪ ،‬اما تاریکی جهل (اویدیا‬ ‫) را از بیــن می برد و ما را قادر می ســازد‬ ‫تا از میان دیوار هویت کاذب (اسمیتا‪،) 3‬‬ ‫دلبستگی (راگا‪ ،) 4‬نفرت (دوا ِشا‪ ) 5‬و ترس‬ ‫از مرگ (ابهینی ِوشــا‪ ) 6‬ببینیم‪ .‬رسیدن به‬ ‫اتحاد با این راهنمــای درونی‪ ،‬هدف یوگا‬ ‫اســت‪ .‬هنگامی که تصمیــم می گیریم از‬ ‫همۀ منابع خود ‪ -‬جسمی‪ ،‬ذهنی و مادی‬ ‫ برای رسیدن به این اتحاد استفاده کنیم‪،‬‬‫راهنمای درونــی ترتیبی می دهد تا یک‬ ‫راهنمــا در دنیای بیرون جلو بیاید و راه ما‬ ‫را برای سفر باطنی (معنوی) هموار کند‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪1-Guru‬‬ ‫‪2-Avidya‬‬ ‫‪3-Asmita‬‬ ‫‪4-Raga‬‬ ‫‪5-Dvesha‬‬ ‫‪6-Abhinivesha‬‬ ‫‪https://yogainternational.com/article/view/yoga‬‬‫‪sutra-28-1-26-1-translation-and-commentary‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪27‬‬ صفحه 28 ‫در جستجوی‬ ‫ارامش‬ ‫مراقبه‬ ‫سید عبدالحمید موحدی‬ ‫مثلــی قدیمی هســت با این مضمــون که با رســیدن به هر‬ ‫خواســته جدید نعمــت دیگری از تو گرفته می شــود‪ .‬حداقل در‬ ‫مورد پیشرفت تکنولوژی این تمثیل مصداق دارد‪ .‬توسعه صنعتی‬ ‫اگر چه دســتاوردهای فراوانی برای بشر داشته است اما در مقابل‪،‬‬ ‫ارامش فکری و روحی را از انسان سلب کرده است‪ .‬امروزه استرس‬ ‫برای همگان واژه ای اشــنا است‪ .‬پدیده ای که بیماری قرن نامیده‬ ‫شده اســت و منشا بروز بسیاری از بیماری هاست به همین خاطر‬ ‫روش هایی که در کاهش تنش های روحی موثرند بیش از هر زمان‬ ‫دیگری مورد توجــه قرار گرفته اند‪ .‬مراقبه یکی از راه های مقابله با‬ ‫استرس و بیماری های ناشی از ان است که در سال های اخیر مورد‬ ‫توجه فراوانی واقع شده است‪.‬‬ ‫برخالف تصور بســیاری از مردم مراقبه تنها توسط اساتید یوگا‬ ‫کــه در قلل مرتفع هیمالیا به کســب ارامــش می پردازند‪ ،‬انجام‬ ‫نمی شود‪ .‬این روش قابل انعطاف بوده و برای کنار امدن با استرس‬ ‫‪28‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫و اضطراب ناشی از زندگی مدرن بسیار موثر است‪ .‬امروزه در بعضی‬ ‫فرودگاه های بزرگ جهان اتاق های بزرگی تعبیه شــده است که با‬ ‫حضور در ان می توان از هیاهوی زندگی روزمره دور شد و به کسب‬ ‫ارامش پرداخت‪ .‬اســتفاده از مراقبه برای بهبود وضعیت جسمی و‬ ‫روحی و درمان بیماری ها سابقه ای چند هزار ساله دارد‪ .‬روش های‬ ‫تمرکزی‪ ،‬محصول فرهنگ های گوناگون اقوام مختلف جهان است‪.‬‬ ‫خاســتگاه این روش‪ ،‬عمدتاً به شــرق و مرکز اسیا بر می گردد‪ .‬از‬ ‫دیدگاه اقوام شــرق اسیا تمرینات مراقبه روشی برای تزکیه نفس‪،‬‬ ‫حصول ارامش فکری و حفظ سالمت است‪ .‬علیرغم تاریخچه غنی‬ ‫این روش تنها در سه دهه گذشته مطالعات علمی در مورد بررسی‬ ‫اثرات کلینیکی این روش بر ســامت جسمی و روحی انجام شده‬ ‫است‪ .‬ریشه این تحقیقات به دهه ‪ 1960‬میالدی بر می گردد‪ .‬در این‬ ‫زمان گزارش های متعدد از اساتید علمی به غرب رسید که حاکی از‬ ‫توانایی و مهارت انان در کنترل عملکردهای غیر ارادی بدن از جمله‬ ‫سیستم عصبی خودکار بود‪ .‬در عین حال پیشرفت تکنولوژی این‬ ‫امکان را فراهم اورد که بعضی از این موضوعات در ازمایشگاه های‬ ‫تحقیقات پزشکی بررسی و اثبات شوند‪ .‬متخصصانی که از عوارض‬ ‫جانبی داروهای رایج در درمان استرس و بیماری های روانی ناراضی‬ ‫بودند مراقبه را به عنوان ابزار ارزشــمندی برای تســکین و درمان‬ ‫بیماری هــا یافتند‪ .‬گروهی از مردم بــرای این روش های تمرکزی‬ ‫ماهیت مرموز و ماوراء طبیعت قائل هســتند در حالی که واقعیت‬ ‫برخالف این اســت‪ .‬بعضی از روش های مراقبه کام ً‬ ‫ال ساده بوده و‬ ‫با تمرین اندکی قابل یادگیری و اجرا هستند‪ .‬اگر چه انواع دیگری‬ ‫از ان نیازمند اموزش توسط اساتید ماهر است‪ .‬بهترین و شناخته‬ ‫شده ترین راه تمرکز فکری و جدایی از افکار پراکنده‪ ،‬عبادت و راز و‬ ‫نیاز با پروردگار است‪ .‬ارامشی که متعاقب عبادت حاصل می شود‬ ‫ضمن بهره مندی از جنبه های معنوی تاثیر فراوانی بر سالمت روح‬ ‫و جسم دارد‪.‬‬ صفحه 29 ‫لحظه ای در سکون و ارامش‬ ‫روش هــای زیادی برای انجام مراقبه ارائه شــده اســت اما دو‬ ‫نوع عمده ان شــامل تمرینات تمرکزی و فکری است‪ .‬در مراقبه‬ ‫تمرکزی‪ ،‬فرد توجه خود را بــر تنفس و حرکات دم و بازدم‪ ،‬یک‬ ‫تصویر یا صدای خاصی متمرکز می کند‪ ،‬این کار دقیقاً شبیه زوم‬ ‫لنز دوربین اســت که با کمک ان بر روی قسمت خاصی از میدان‬ ‫دید خود متمرکز می شویم‪.‬‬ ‫ساده ترین شــکل اجرای مراقبه تمرکزی نشستن در ارامش و‬ ‫تمرکز و توجه بر روی تنفس است‪ .‬اساتید این روش معتقدند که‬ ‫ارتباط مستقیمی بین تنفس شخص و وضعیت فکری و روحی او‬ ‫وجود دارد‪ .‬به عنــوان مثال هنگامی که فرد عصبانی یا مضطرب‬ ‫می شــود تنفس کم عمق تر‪ ،‬سریع و ناهماهنگ می شود ولی در‬ ‫حالتی که فکر ارام‪ ،‬متمرکز و متعادل اســت‪ ،‬تنفس حالت ارام و‬ ‫منظم پیدا می کند‪ .‬تمرکز ذهن در ریتم پیوسته دم و بازدم موجب‬ ‫ارامش فرایند تنفس و هوشیاری ذهن می شود‪.‬‬ ‫نوع دیگر اجرای این روش‪ ،‬مراقبه فکری است که شامل گشودن‬ ‫توجه و اگاهی بر احساسات و حواس‪ ،‬تصاویر‪ ،‬افکار‪ ،‬اصوات و بوها‬ ‫بدون تفکر درباره انهاست‪ .‬شخص در این حالت به ارامی نشسته و‬ ‫به سادگی انچه را که از ذهنش می گذرد شاهد است‪ ،‬به این افکار‬ ‫واکنش نشان نمی دهد و یا با خاطرات‪ ،‬نگرانی ها و با تصاویر ذهنی‬ ‫درگیر نمی شود‪ ،‬این کار به شخص کمک می کند ارامش بیشتری‬ ‫کســب کرده و ذهن ارامتری داشته باشــد‪ .‬در این روش به جای‬ ‫تمرکــز و توجه بر روی زمینه ای خاص‪ ،‬از تمامی زمینه ها اگاهی‬ ‫داشته و به ان توجه می شود‪.‬‬ ‫ساده اما موثر‬ ‫دکتر بنسون‪ ،‬استاد دانشگاه پزشکی هاروارد‪ ،‬مراقبه را پاسخی‬ ‫تســکینی می داند‪ .‬وی با مطالعه افرادی کــه به مدت طوالنی از‬ ‫این روش بهره می جســتند دریافت کــه مراقبه با اثرات تحریکی‬ ‫اعصاب ســمپاتیک مقابله کــرده و ان را خنثی می کند‪ .‬اعصاب‬ ‫ســمپاتیک موجب گشادی مردمک چشم و افزایش ضربان قلب‪،‬‬ ‫تنفس و فشار خون می شوند‪ .‬اعصاب پاراسمپاتیک که اثرات متضاد‬ ‫اعصاب ســمپاتیک دارند در حالت تمرکز و مراقبه فعال می شوند‬ ‫که نتیجه ان کاهش فشار خون‪ ،‬کاهش دمای بدن و ضربان قلب‬ ‫و حتی متابولیســم پایه است‪ .‬نیاز بافت های گوناگون به اکسیژن‬ ‫در ایــن حالت کاهش یافته و امواج مغزی از نوع بتا که مخصوص‬ ‫وضعیت فعالیت اســت به امواج الفا که در ارتباط با ارامش است‬ ‫تغییر می یابد‪.‬‬ ‫مطابق بررسی که توسط دکتر کیت استاد دانشگاه ‪ Ucal‬به انجام‬ ‫رســید ثابت شد که در طی مراقبه بدن به وضعیت ارامش کلی و‬ ‫استراحت می رسد و در عین حال مغز و ذهن هوشیارتر می شوند‪.‬‬ ‫بعد از تمرینات تمرکزی‪ ،‬عکس العمل ها ســریع تر شده‪ ،‬خالقیت‬ ‫افزایش یافته و کارکــرد مغز بهبود می یابد‪ .‬در این حالت مصرف‬ ‫اکسیژن تا ‪ 20‬درصد نسبت به حالت عادی کاهش می یابد‪ .‬افراد‬ ‫در چنین حالتی به طور متوسط در هر دقیقه یک لیتر هوا کمتر‬ ‫مصرف می کنند و ضربان قلب نیز ارام تر می شــود‪ .‬در عین حال‬ ‫اگرچه مراقبه یک تکنیک فکری اســت اما اثرات فراوانی بر روی‬ ‫عضالت دارد‪ .‬کاهش مقاومت پوست یکی از عوارض اضطراب است‬ ‫و افزایش ان نشــانگر ارامش عضالت می باشد و این همان حالتی‬ ‫اســت که در طی مراقبه دیده می شود‪ .‬از جمله ترکیباتی که در‬ ‫اثر اضطراب و هیجان افزایش می یابد الکتات ‪ Lakat‬اســت‪ .‬الکتات‬ ‫ماده ای اســت که در اثر متابولیســم در عضالت ایجاد می شود‪ .‬با‬ ‫تمرینات مراقبه میزان الکتات خون با ســرعت‪ 4 ،‬برابر نسبت به‬ ‫حالت استراحت کاهش می یابد‪ ،‬در این حالت جریان خون سرعت‬ ‫بیشــتری یافته که نتیجه ان تحویل سریع تر اکسیژن به عضالت‬ ‫و کاهش تولید الکتات اســت که ارامش روحی و جســمی را به‬ ‫دنبال دارد‪.‬‬ ‫ارامش‪ ،‬داروی همه دردها‬ ‫شواهد متعددی حاکی از تاثیر ارامش ناشی از مراقبه بر کاهش‬ ‫فشار خون و تســکین دردهای مزمن می باشد‪ .‬طی تحقیقی در‬ ‫دانشــگاه منینگر ‪ Menninger‬ایاالت متحده‪ ،‬از مراقبه برای افزایش‬ ‫و تقویت عملکرد سیســتم ایمنی بدن در برابر بیماری هایی مثل‬ ‫ســرطان‪ ،‬ایدز و بیماری های خودایمن استفاده شد‪ .‬نتیجه بسیار‬ ‫رضایت بخش بــود‪ .‬در عین حال ارامش موجب تنظیم ریتم مغز‬ ‫می شود که این مسئله در بازگشت معتادان به زندگی عادی بسیار‬ ‫موثر است‪ .‬بیماران قلبی گروه دیگری از افرادی هستند که تحت‬ ‫تاثیر مراقبه شاهد بهبود بیماری بوده اند‪ .‬اغلب داروهای قلبی نقشی‬ ‫در جهت تسکین بیماران دارند‪ ،‬پدیده ای که در اثر انجام تمرینات‬ ‫مراقبه به راحتی قابل حصول است‪ .‬به طور خالصه اثرات گوناگون‬ ‫مراقبه بر سالمت جسم و روح را می توان به صورت زیر خالصه کرد‪.‬‬ ‫اثرات روانی‬ ‫‪ -1‬افزایش انســجام امواج مغزی‪ ،‬که این هماهنگی در فعالیت‬ ‫مغز باعث افزایش قدرت‪ ،‬خالقیت و بهره هوشی می شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬کاهش اضطراب‪ ،‬افسردگی و تحریک پذیری و افزایش قدرت‬ ‫یادگیری‪ ،‬حافظه و تقویت ثبات فکری و احساسی‪.‬‬ ‫اثرات جسمی‬ ‫کاهش میزان هورمون کورتیــزول ‪ Kortizol‬و الکتات‪ ،‬دو ترکیب‬ ‫شــیمیایی که در اثر اســترس در بدن ازاد می شــوند‪ ،‬کاهش‬ ‫رادیکال های ازاد که می توانند موجب اسیب به بافت ها شوند‪ .‬پیری‬ ‫زودرس و بیماری هــای گوناگون نتیجه فعالیت رادیکال های ازاد‬ ‫است‪ ،‬همین کاهش میزان کلسترول در نتیجه کاهش احتمال ابتال‬ ‫به بیماری های قلبی است‪ .‬بد نیست بدانید که اثرات این روش در‬ ‫کمک به ترک اعتیاد‪ ،‬افزایش طول عمر‪ ،‬کاهش استرس و دردهای‬ ‫مزمن و نیز کاهش دردهای ناشی از سندرم پیش از قاعدگی (‪)Pms‬‬ ‫در زنان نیز طی تحقیقات متعددی به اثبات رسیده است‪.‬‬ ‫و کالم اخر به جمله ای از کتاب " هنر خوشبختی" اشاره می کنم‬ ‫که می گوید‪" :‬ما ظرفیــت و توانایی تغییر را داریم و علت ان هم‬ ‫ساختار عملکرد منحصر به فرد مغز ما است و این یک پیام امیدوار‬ ‫کننده برای همه انهایی اســت که خواستار تغییر شرایط زندگی‪،‬‬ ‫بهبود سالمت جسمی و روحی و دوری از استرس و تنش هستند‪".‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪29‬‬ صفحه 30 ‫عود و انواع ان‬ ‫بررسی خواص و مضرات استفاده از عود‬ ‫نویسنده‪ :‬پروانه قاسمیان دستجردی‬ ‫با انواع عود بیشتر اشنا شوید‬‫از هزاران ســال پیــش‪ ،‬عود جایگاه‬ ‫خاصی در ایین و رسوم مردمان بخصوص‬ ‫در ایران‪ ،‬هند و چین و ک ً‬ ‫ال شرق؛ داشته‬ ‫است‪ .‬به عقیده ی پیشینیان‪ ،‬عود اشرار‬ ‫و ارواح سرگردان و نیروهای منفی را از‬ ‫محلی که عود در ان سوزانده می شده؛‬ ‫دور می کرده اســت‪ .‬این باور همچنان‬ ‫ادامه دارد و در بسیاری از معابد‪ ،‬مساجد‬ ‫و اشــرام و حتی در بین مردم‪ ،‬به طور‬ ‫روزانه؛ عود ســوزانده می شود‪ .‬در هند‬ ‫و چین و ژاپن استفاده از عود در حدی‬ ‫اســت که افراد صبح را با سوزاندن عود‬ ‫به همراه دعای صبحگاهی و یا تمرینات‬ ‫یوگا‪،‬اغاز می کنند که نیروهای منفی‬ ‫از خانه و یا محل کارشان دور شوند‪ .‬به‬ ‫طور کلی در باور این افراد‪ ،‬عود وسیله‬ ‫ای مقدس برای تطهیر است‪.‬‬ ‫ولی ایا همه نوع عود‪ ،‬دارای چنین‬‫خواصی هستند؟‬ ‫‪30‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫چگونه می توان عود اصل را از عود‬‫ناخالص تشخیص داد؟‬ ‫معرفی انواع عود‬‫بــه طور کلــی عودها به دو دســته ی‬ ‫طبیعی و مصنوعی تقســیم می شــوند‪.‬‬ ‫عودهای طبیعــی را از چــوب درختانی‬ ‫نظیر صندل‪ ،‬خیزران‪ ،‬شــاخه های ماساال‬ ‫و یا از صمغ درختان مانند کندر و گیاهان‬ ‫خوشبوی دیگر تهیه می کنند‪ .‬چوب های‬ ‫ایــن درختان و صمغ هــا به طور طبیعی‬ ‫خوشــبو و معطر هستند ولی برخی دیگر‬ ‫از موادی نظیر مشــک و عنبر ساخته می‬ ‫شوند که باید فراوری شوند تا به شکل عود‬ ‫در بیایند‪ .‬ولــی عودهای مصنوعی از انواع‬ ‫اسانس های شیمیایی و عطرهای متداول‬ ‫ساخته می شوند‪ .‬این عودها‪ ،‬گرچه دارای‬ ‫عطر و رایحه ای تندتر و ماندگار تر هستند‪،‬‬ ‫به همان نســبت خاصیت چندانی ندارند‬ ‫و تنها به منظور خوشــبو کــردن به کار‬ ‫می روند‪.‬‬ ‫انواع عود بر حسب نوع ساخت‬ ‫همانطور که گفته شــد‪ ،‬چوبهای معطر‬ ‫را می تــوان به همانصورت بکر و ارگانیک‬ ‫ســوزاند‪ .‬غالباً گیاهان معطر و مخصوص‬ ‫برای ســاخت عود را به صورت خمیر در‬ ‫اورده و به چوبی باریک اغشته می کنند‪.‬‬ ‫پس از خشک شدن‪ ،‬عود اماده می شود‪،‬‬ ‫بدینصورت؛ عودهای دست ساز ساخته می‬ ‫شــوند‪ .‬نحوه ی اسانس گیری از ترشحات‬ ‫چسبناک بر روی تنه ی درختان نیز یکی‬ ‫از انواع دیگر ساخت عودهای طبیعی است‪.‬‬ ‫در این شیوه ترشحات جمع اوری شده و‬ ‫برای مدت ها در ظرف های ســفالی نگه‬ ‫داری می شوند تا به ماندگاری و خاصیت‬ ‫بخشی‪ ،‬ماده بیافزایند‪.‬‬ ‫نوع دیگری از ســاخت عــود به صورت‬ ‫کارخانه ای است‪ .‬این نوع عودها به خاطر‬ ‫صرفه جویی در زمان‪ ،‬به صورت تولید انبوه‬ ‫در امده و بوسیله ی دستگاه های عود ساز‬ ‫ساخته می شوند‪ .‬به طور معمول عودهای‬ ‫کارخانــه ای از کیفیت کمتــری از نظر‬ ‫خواص عود برخوردارند و برای ایجاد بوی‬ ‫قوی و ماندگار‪ ،‬از مواد شیمیایی در ساخت‬ ‫ان ها استفاده می شود‪ .‬بر روی جعبه های‬ ‫انها نوع عطر و بوی عود مشخص می شود‬ ‫کــه در عودهای کارخانــه ای به عناوینی‬ ‫می توان برخورد که شــاید ماده ی معطر‬ ‫تشکیل دهند‪ ،‬به طور کلی مصنوعی و یا‬ ‫شیمیایی باشد‪.‬‬ ‫انواع عود از نظر ظاهری‬ ‫گرچه شکل سنتی عود به صورت ساده‬ ‫و شــاخه ای کوچک از چوب است‪ ،‬یعنی‬ ‫چوبهای باریک که خمیر عود به دور ان ها‬ ‫مالیده شده است‪ ،‬ولی امروزه برای جذب‬ ‫مشــتری و زیبایی و تنوع؛ انواع عودها به‬ ‫شــکل های مثلثی‪ ،‬استوانه ای و جاسازی‬ ‫شده در شیشه های مزین ساخته می شوند‪.‬‬ ‫کاربرد عودهای چوبی در صورتی که برروی‬ ‫جا عودی قرار گیرند راحت است و زمانی‬ ‫که نیاز به ادامه ی سوزاندن ان ها نیست‬ ‫به راحتی خاموش می شوند‪ .‬عودهایی که‬ ‫دســته ی چوبی ندارند‪ ،‬مانند نوع مثلثی‪،‬‬ ‫معموالً بهتر است تا انتها بسوزند‪ .‬این نوع‬ ‫عودها‪ ،‬معمــوالً در حمام و یا مکان هایی‬ صفحه 31 ‫قرار می گیرنــد که سوزاندشــان‪ ،‬تولید‬ ‫مشکل نمی کند‪.‬‬ ‫طبع و خاصیت درمانی عودها‬‫بر اســاس علم ایــورودا؛ عودها دارای‬ ‫خــواص متفاوتی هســتند‪ .‬از اینرو‪ ،‬برای‬ ‫اروماتراپــی( رایحه درمانــی) هر یک از‬ ‫دوشاهای اصلی(واتا‪ ،‬پیتا‪ ،‬کافا) با برخی از‬ ‫رایحه های عود سازگار هستند و استنشاق‬ ‫عودهای دیگر ممکن است در بدن و ذهن‬ ‫ان ها؛ ایجاد مشــکل کند‪ .‬به طور مثال‪،‬‬ ‫عود ســاخته شده از چوب درخت صندل‪،‬‬ ‫دارای طبعی ســرد اســت و برای دوشای‬ ‫پیتا که طبعی گرم دارد مناســب است و‬ ‫برای دو دوشــای دیگر یعنی واتا و کافا که‬ ‫سرد و خشک و یا مرطوب هستند‪ ،‬مناسب‬ ‫نیســت‪ .‬در حالی که عودی تهیه شده از‬ ‫مشک‪ ،‬دارای طبیعتی گرم و خشک است‬ ‫و مناسب طبع دوشــای واتا و تا حدودی‬ ‫کافا است که نیازمند گرمی هستند و برای‬ ‫دوشای پیتا‪ ،‬اص ً‬ ‫ال مناسب نیست‪ .‬توجه به‬ ‫فصل نیز در انتخاب عود‪ ،‬الزم اســت‪ ،‬در‬ ‫فصولی که هوا سرد و خشک و یا مرطوب‬ ‫اســت‪ ،‬عودهایی با طبع گرم و در فصول‬ ‫گرما‪ ،‬عودهای دارای طبع خنک و ســرد‪،‬‬ ‫توصیه می شوند‪.‬‬ ‫همانند سایر محصوالت گیاهی‪ ،‬از قرص‬ ‫های گیاهی گرفته تــا داروها و پودرهای‬ ‫درمانــی‪ ،‬عودها نیز معموالً تاریخ مصرفی‬ ‫دو ســاله دارند‪ .‬گیاهان خواص درمانی و‬ ‫طبیعی خود را به تدریج از دست می دهند؛‬ ‫پس بهتر است از عودها بیش از این تاریخ‬ ‫استفاده نشود‪ .‬گرچه ممکن است خطری‬ ‫جدی نداشــته باشد‪ ،‬ولی خاصیت و عطر‬ ‫و بوی نافذی نیز نخواهد داشت‪ .‬عودهای‬ ‫شیمیایی و کارخانه ای نیز‪ ،‬ک ً‬ ‫ال توصیه می‬ ‫شود که استفاده شود‪.‬‬ ‫نکاتی که بــه هنگام اســتفاده از عود‬ ‫باید بدانید‬ ‫مهمترین توصیه ای که قبل از مصرف‬ ‫عودها‪ ،‬عالوه بر شــناخت متناسب بودن‬ ‫طبع خود با عود مورد نظر و تاریخ مصرف‬ ‫ان باید بدانید‪ ،‬این اســت که عودها را به‬ ‫مدت طوالنی در فضاهای بسته نسوزانید‪.‬‬ ‫عودها برای پاکسازی به کار می روند و کافی‬ ‫است چند دقیقه در محیط خانه سوزانده و‬ ‫ســپس خاموش شوند‪ .‬پنجره ها نیز برای‬ ‫ایجاد جریان هوا‪ ،‬باز گردند‪ .‬اســتفاده ی‬ ‫طوالنــی مدت از عود‪ ،‬در برخــی از افراد‬ ‫مشکالت تنفسی ایجاد کرده و ممکن است‬ ‫باعث بیماری اسم شود‪ .‬مخصوصاً باید در‬ ‫نظر داشت که کودکان و حیوانات خانگی‬ ‫در معرض دود عود به طور مســتقیم قرار‬ ‫نگیرند‪ .‬تحقیقات نشان می دهد که در بین‬ ‫‪ 40‬درصد از کودکان عارضه ی این دود‪ ،‬به‬ ‫طور جدی باعث بیماری اسم شده است‪.‬‬ ‫البته این عــوارض در مــورد عودهای‬ ‫طبیعی کمتر است‪ .‬بوی این گونه عودها‪،‬‬ ‫اثرات و مشــکالتی بر روی بدن نخواهند‬ ‫داشــت و یا باعث مشکل جدی نخواهند‬ ‫شــد‪ .‬در صورتی که عودهایی که از مواد‬ ‫شیمیایی ساخته شده اند‪ ،‬معموالً از ماده‬ ‫ی سرب برای سوختن بهتر ان ها استفاده‬ ‫می شود و این امر باعث تشدید مشکالت‬ ‫تنفسی و نکاتی می شود که قب ً‬ ‫ال ذکر شد‪.‬‬ ‫توصیه می شــود که عودهای دســت‬‫ســاز مرغوب را از مراکزی تهیه کنید که‬ ‫مورد اطمینان هســتند و جای شــک و‬ ‫شــبه ای در تولید و نوع و کیفیت ان ها؛‬ ‫نخواهند گذاشت‪.‬‬ ‫چطور رایحه مناســب مــان را‬ ‫انتخاب کنیم‬ ‫بایــد بدانیم که اســتفاده از عود‪ ،‬مانند‬ ‫ســایر درمان های گیاهــی؛ دارای اصولی‬ ‫برای انتخاب و اســتفاده اســت‪ .‬همانطور‬ ‫کــه عطرها به مزاج برخــی خوش ایند و‬ ‫برای دیگــران ناخوش ایند اند‪ ،‬عودها نیز‬ ‫همینگونه هستند‪ ،‬با این تفاوت که اشتباه‬ ‫در انتخاب نوع عود مناســب‪ ،‬باعث ایجاد‬ ‫اختالل در سیســتم بدنی فرد می شــود‪.‬‬ ‫حتماً بــه مواردی بر خورد کــرده اید که‬ ‫برخی از بوهای عود به مشام بعضی از افراد‬ ‫خوشــایند و برای برخی دیگر حتی ایجاد‬ ‫سردرد و تهوع می کند‪ .‬بهتر است با توجه‬ ‫به طبع و دوشــای خود‪ ،‬عودها را انتخاب‬ ‫کرد‪ .‬صرفاً عالقه بــه رایحه ای خاص و یا‬ ‫توصیه ی دیگران به خوشبویی عود‪ ،‬مالک‬ ‫صحیحی برای انتخاب عود نیست‪.‬‬ ‫تاریخ مصرف عودها‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪31‬‬ صفحه 32 ‫جمعی از شرکت کنندگان‬ ‫اول تیرماه سال ‪۱۴۰۱‬‬ صفحه 33 ‫ن در برنامه روز جهانی یوگا‬ ‫‪ ۱۴۰۱‬پارک پلیس تهران‬ صفحه 34 ‫دوم‬ ‫مروری بر تاریخچه‬ ‫و سبک شناسی یوگا‬ ‫گرداوری و تالیف‪ :‬ناهید موسوی‬ ‫در قسمت قبل متون کهن یوگا را مورد بررسی قرار دادیم‪.‬‬ ‫حال به اختصار به توضیح سبک های رایج یوگا می پردازیم‪.‬‬ ‫هاتایوگا‪: ۱‬‬ ‫این ســبک شــاخه ای از یوگا است که‬ ‫بیشتر به سیســتمی مشتمل بر تمرینات‬ ‫فیزیکی پر فشــار اتالق می شود‪ .‬هاتا یوگا‬ ‫را با گرایشــی به نام نات‪ 2‬می شناســیم‪.‬‬ ‫بر اســاس یکی از متون معروف هاتایوگا‬ ‫به نام داتاتریا یوگا شاســترا‪ ، 3‬تمام متون‬ ‫هاتایوگا توسط سیداها‪ 4‬نوشته شده اند؛ که‬ ‫مهم ترین انها ماتسیاندرانات‪ 5‬است‪ .‬تعالیم‬ ‫هاتایوگا بر دو دسته است‪ :‬دسته اول توسط‬ ‫یاجناوالکایا‪ 6‬بر پایه هشت مرحله و دسته‬ ‫دوم توسط ریشــی کاپیال‪ 7‬بر پایه تمرین‬ ‫هشــت مودرا پایه گذاری شده است‪ .‬متن‬ ‫دیگر امرتاســیدهی‪ 8‬از قرن یازدهم است‬ ‫که انواع قفل ها را اموزش می دهد و مربوط‬ ‫به متون تانتریک است‪.‬‬ ‫متون کهــن دیگر در همیــن دوره به‬ ‫واجرایانا‪ 9‬مربوط اســت که مورد استفاده‬ ‫‪34‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫بودایی های بود و بیشــتر در غرب اســیا‬ ‫گسترش داشــت و شــامل واژه شناسی‬ ‫هاتایوگا بوده اســت‪ .‬این دست نوشته ها‬ ‫که ریشه در فرهنگ بودایی و منطقه نپال‬ ‫دارند؛ حاوی ترکیبــی از اموزه های هندو‬ ‫و بودایی هســتند‪ .‬متون هاتایوگا در این‬ ‫زمان شــرح مفصلی از چاکرا‪ ،‬باندا‪ ،‬مودرا‬ ‫و تمرینات موثــر بر انرژی کندالینی را در‬ ‫خــود دارد‪ .‬می توان بــه نمونه هایی دیگر‬ ‫مانند‪ :‬یوگا بیجــا‪ ۱۰‬و کچاری ویدیا‪ ۱۱‬که‬ ‫تنها کچاری مــودرا‪ ۱۲‬را اموزش می دهد؛‬ ‫و شیوا ســامهیتا‪ ۱۳‬که حاوی ده مودرا با‬ ‫هدف بیدارســازی کندالینی می باشد‪ ،‬در‬ ‫این خصوص اشاره کرد‪.‬‬ ‫از مهم تریــن متون هاتایــوگا می توان‬ ‫بــه هاتایوگا پرادیپیــکا‪ ۱۴‬مربوط به قرن‬ ‫‪۱۵‬‬ ‫پانزدهم اشــاره کرد‪ .‬در این مکتب شیوا‬ ‫یگانه مظهر اتحاد است‪ .‬این سبک‪ ،‬حاوی‬ ‫شــات کارما‪ ۱۶‬یا شــش عمل پاکسازی‬ ‫درون‪ ،‬اســت و پانزده اســانا است که به‬ ‫شــیوۀ نشســته‪ ،‬خوابیده و ایستاده انجام‬ ‫می شود‪ .‬در قرن بیستم اساتید بنامی مانند‬ ‫سوامی شــیواناندا‪ ۱۷‬در ریشیکش‪ ،‬سوامی‬ ‫ویشنودواناندا‪ ۱۸‬بنیانگزار سازمان شیواناندا‪،‬‬ ‫سوامی ساتیاناندا‪ ۱۹‬از مدرسه یوگای بیهار‬ ‫و سوامی ســاتچیداناندا‪ ، ۲۰‬سعی کردند‬ ‫هاتا یوگای سنتی را به صورتی امروزی تر‬ ‫ارائه کنند‪.‬‬ ‫یــوگا به گونه ای که در غرب شــناخته‬ ‫می شود در واقع تعالیم هاتا یوگا است‪ .‬این‬ ‫اموزه ها مبتنی بر تمرینات بدنی است که‬ ‫‪۲۱‬‬ ‫تحت تاثیر اموزه های سوامی کواالیاناندا‬ ‫‪۲۲‬‬ ‫و شــاگرد او تیروماالی کریشناماچاریا‬ ‫مطرح شده است‪ .‬بر این اساس‪ ،‬تمرینات‬ ‫هاتایــوگا با ژیمیناســتیک ترکیب شــد‬ ‫و سیســتم تمرینی جدیدی که جذابیت‬ ‫بیشتری برای غربیان داشت باشد ارائه شد‪.‬‬ ‫تفاوت های هاتایوگا و یوگاسوترا در‬ ‫این زمان قابل توجه است‪:‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬مــودرا و کندالینی در‬ ‫هاتایوگا بخش بســیار مهمی است اما در‬ ‫سوتراهای پاتانجالی به ان پرداخته نشده‬ ‫است‪ .‬اســاناها در ســبک هاتایوگا بسیار‬ ‫متنوع و با اهمیت هستند اما در یوگاسوترا‬ ‫نقش کمتری دارند‪ .‬در مقابل‪ ،‬پرداختن به‬ ‫متون فلسفی و مدیتیشــن در یوگاسوترا‬ ‫هاتایوگا‬ ‫بیشــتر مورد توجه اســت‪.‬‬ ‫پرورش بدنی فرد را ســکوی رســیدن به‬ ‫سالمت جسم و ذهن می داند و یوگاسوترا‬ ‫پــرورش ذهن را ارجــح می داند‪ .‬هر چند‬ ‫شــامل تمریناتی برای پاکســازی جسم‬ ‫نیز می شود‪.‬‬ ‫هاتا یوگا الهام بخش بسیاری از اساتید‬ ‫بود که چندین ســبک را بــه دنیای یوگا‬ ‫عرضه کردند که به صورت زیر به شرح انها‬ ‫می پردازیم‪:‬‬ ‫انوسارا یوگا‪(: ۲۳‬قلبت را دنبال کن)‬ ‫پیوندی میان تمرینــات هاتایوگا و متون‬ ‫تانتریک به شیوه قابل درک برای یک غیر‬ ‫هندو بود که توســط جان فرند در ســال‬ ‫‪ 1997‬تاسیس شد‪.‬‬ صفحه 35 ‫بیکرام یوگا‪: ۲۴‬سبکی بر گرفته از هاتا‬ ‫یوگا است با حدود ‪ 26‬تمرین که در دمای‬ ‫‪ 41‬درجه سانتیگراد تمرین می شود‪.‬‬ ‫این منظور‪ ،‬تمرینات منظم اسانا‪ ،‬پرانایاما‬ ‫و مدیتیشن با هدف کاربرد ان در زندگی‬ ‫روزمره اموزش داده می شود‪.‬‬ ‫اینتگرال یوگا‪ : ۲۵‬نظریه پرداز ان شری‬ ‫اروبینــدو‪ ۲۶‬و مادر(میرا الفاســا)‪ ۲۷‬بود‪.‬‬ ‫اروبیندو معتقد بود برای رسیدن به مقام‬ ‫معنوی تمرینات یــوگا محدود و کم توان‬ ‫هستند‪ .‬خداوند خود برای بشر کافی است‬ ‫و در تمام عناصر در انرژی او وجود دارد و‬ ‫خود را انچنان که بخواهد درون ما جاری‬ ‫می کند‪.‬کافی است که ما زمینه ارتباط را‬ ‫فراهم کنیم و خود را به انرژی برتر واگذاریم‪.‬‬ ‫از دید او انرژی جهان چنان بسیط است که‬ ‫هر جنبه از عالم تنها بخش کوچکی از ان‬ ‫را بازتاب می دهــد‪ .‬او تمام زندگی را یوگا‬ ‫می داند و اینتگرال یوگا راهی است تا پای‬ ‫عالم باال را به عالم پایین باز کند‪ .‬اینتگرال‬ ‫یوگا سه سطح را مدنظر دارد که تحت نام‬ ‫ســاتچیاناندا‪ ۲۸‬از ان یــاد می کند‪ .‬در ان‬ ‫ســات‪ ،‬چیت و اناندا به ترتیب به حضور‬ ‫حقیقی؛ داشــتن یا بودن‪-‬اگاهی‪ ،‬روح یا‬ ‫منبع الهام‪ -‬و احساس رضایت مندی اشاره‬ ‫دارد که از خصوصیت های برهمن است و‬ ‫در یک نگاه کلی " ســات چیت اناندا" را‬ ‫می توان حقیقت مطلق دانست‪.‬‬ ‫کریا یوگا‪ : ۳۷‬این سبک در یوگا سوترای‬ ‫پاتانجالی در کنار کارمایوگا تنها جنبه عملی‬ ‫یوگا اســت‪.‬کریایوگا در دنیای مدرن‪ ،‬نام‬ ‫مدرسه ای است بر اساس اموزه های کهن‬ ‫موسوم به ماها اواتار باباجی‪ ۳۸‬که از طریق‬ ‫الهیری ماهاسایا‪ ۳۹‬به شاگردانش رسیده‬ ‫اســت‪ .‬بعدها این تعالیم توسط پراماهانسا‬ ‫یوگانانــدا‪ ۴۰‬در کتــاب زندگی نامــه یک‬ ‫یوگی‪ ۴۱‬به جهانیان عرضه شــد و با سفر‬ ‫او به غرب در ســال ‪ 1920‬به اروپا راه پیدا‬ ‫کــرد‪ .‬یوگاناندا می گوید به اصول کریایوگا‬ ‫در فصل دوم کتاب یوگاسوترای پاتانجالی‬ ‫اشاره شده است؛ با این حال او تمام دانش‬ ‫خود را مرهون اموزه های سه استاد بزرگ‬ ‫شری یوکتشوار‪ ، ۴۲‬الهیری ماهاسایا و گورو‬ ‫باباجی می داند‪ .‬او کریایوگا را همانگونه که‬ ‫در باگاوادگیتا به ان اشاره شده است‪ ،‬همان‬ ‫راجا یوگا‪ ۴۳‬که اســاس اموزه های حکیم‬ ‫پاتانجالی اســت می داند‪ .‬در این سبک که‬ ‫بیشتر اساس فلسفی داشــته و تمرینات‬ ‫فیزیکی در ان کم رنگ تر اســت؛ پرانایاما‪،‬‬ ‫مانترا و مودرا سهم بسزایی در اماده سازی‬ ‫هوش و جان یوگی دارد‪.‬‬ ‫کندالینی یوگا‪: ۲۹‬در متون تانتریک‪،‬‬ ‫کندالینی انرژی ارمیده در ریشــه ستون‬ ‫فقرات اســت و تنهــا راه بیدارکردن این‬ ‫انرژی را تمرینات یوگا می داند‪ .‬این انرژی‬ ‫به ســمت باال صعود می کند‪ ،‬اما مدارسی‬ ‫مانند شیوایسم در کشمیر هم معتقد بودند‬ ‫که ما چندین مرکــز کندالینی داریم که‬ ‫می تواند بدون بیدار شدن هم فعال باشد‪.‬‬ ‫این انرژی بیشتر زنانه است و طی تمرینات‬ ‫‪۳۳‬‬ ‫متعدد از مانترا‪ ، ۳۰‬یانترا‪ ، ۳۱‬تانترا‪ ، ۳۲‬الیا‬ ‫‪ ،‬هاتا‪ ۳۴‬و مدیتیشــن و حتی ساحاج‪ ۳۵‬از‬ ‫مکاتب بودایی تبت و هند شکوفا می شود‪.‬‬ ‫کریپالویوگا‪ : ۳۶‬یک ارگان مردم نهاد در‬ ‫زمینه یوگا و سالمتی فعال در ماساچوست‬ ‫اســت که در سال ‪ 1957‬پایه گذاری شد‪.‬‬ ‫کریپالو ترکیبی از هاتایــوگا و کندالینی‬ ‫یوگا اســت و سعی دارد زندگی بی قضاوت‬ ‫و اســانی را به پیروانش اموزش دهد‪ .‬به‬ ‫وینی یوگا ‪:‬‬ ‫این سبک توسط پســر کریشناماچاریا‬ ‫پیشروی یوگای مدرن‪ ،‬تی‪ .‬کی‪ .‬وی ‪ .‬دسی‬ ‫کاچار‪ ۴۵‬عرضه شد‪ .‬او نویسنده کتاب قلب‬ ‫یوگا اســت‪ .‬او یوگا را بیشتر برای مقاصد‬ ‫درمانی یا تراپی استفاده می کرد و در سال‬ ‫‪ 1970‬به همراه ای‪.‬جی‪.‬موهان‪ ، ۴۶‬مرکزی‬ ‫برای یوگاتراپی در مدرس‪ ۴۷‬هندوســتان‬ ‫بنیان کردند‪ .‬در این مرکز از بیماران مبتال‬ ‫به اسم‪ ،‬اسکیزوفرنی‪ ،‬دیابت‪ ،‬و افسردگی‬ ‫حمایت شده و مقاالت علمی توسط بنیاد‬ ‫علوم و تحقیقات هند منتشر می شود‪.‬‬ ‫‪۴۴‬‬ ‫یوگا در دنیای مدرن‬ ‫با اغاز قرن نوزدهم‪ ،‬رشــد روابط میان‬ ‫ملت ها از یک ســو؛ و تحوالت هندوستان‬ ‫تحت نفوذ کمپانی هند شــرقی‪ -‬که پای‬ ‫اروپاییان را به این مملکت باز کرد‪ -‬از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬عامل اشــنایی اساتید هند با دنیای‬ ‫غرب شــد‪ .‬یوگای مــدرن حاصل تقابل و‬ ‫دگرگونی در اموزه های کهن‪ ،‬دیدگاه سنتی‬ ‫و فیلسوف مابانه قدیم و سلیقه تنوع طلب‬ ‫اجتماعی و فیزیکی دنیای غرب و امریکای‬ ‫ان زمان بود‪ .‬جامعه صنعتی‪ ،‬شلوغ و مدرن‬ ‫در حال گذر از دوران استعمار نیازمند راهی‬ ‫بود تا نه تنها خال بحران شناختی حاصل‬ ‫از این دوران را بهبود بخشد بلکه به دنبال‬ ‫روش هایی ســودمند و به روز برای حفظ‬ ‫سالمتی باشد‪ .‬به این جهت جنبه ورزشی‬ ‫در ان بســیار پر رنگ می نمود‪ .‬انقالبی که‬ ‫در نتیجه رشد دانش و فنون در علوم نظری‬ ‫بر پا شد‪ ،‬بر اموزه های یوگا نیز موثر افتاد‬ ‫و موجب شد اســاتید یوگا مانند سوامی‬ ‫ویوکاناندا‪ ۴۸‬به اروپا و امریکا سفر کنند‪ .‬او‬ ‫متون یوگا سوترا را به گونه ای تفسیر کرد‬ ‫که درک دنیای معنوی و فلســفه یوگا را‪،‬‬ ‫بــرای یک غیر هندو امکان پذیر کند‪ .‬او با‬ ‫بزرگان ان عصر مراوده علمی داشــت که‬ ‫می توان به برخی از انان اشــاره کرد‪ :‬رالف‬ ‫والدوامرسون فیلسوف و نویسنده امریکایی‬ ‫که پیشگام مکتب تعالی گرایی بود؛ جرج‬ ‫ویلهم فردریک هگل فیلسوف بزرگ المانی‬ ‫خالق ایده الیسم المانی که دنیای فلسفه‬ ‫اروپا را متحول کرد؛ اگوست ویلهم شگال‬ ‫و برادرش فردیک شــگال فالسفه المانی‬ ‫و ارتور شــوپنهاور فیلسوف المانی که در‬ ‫ادبیات‪ ،‬هنر و اخالق و روانشناسی نظریه‬ ‫پرداز بود و این جمله معروف از اوست که‬ ‫می گوید‪" :‬جهان تصور من است"‪.‬‬ ‫با این وجود پس از اشــنایی با غرب و‬ ‫بخصوص امریکا‪ ،‬اموزه های فلســفی کم‬ ‫رنگ شد و در عوض تمرینات بدنی نقش‬ ‫‪۴۹‬‬ ‫کلیــدی بــازی کردند‪ .‬شــری یوگندرا‬ ‫و ســوامی کواالیانانــدا‪ ۵۰‬از پیشــروان‬ ‫ســبک جدید بودند‪ .‬انها تمرینات یوگا و‬ ‫ژیمیناستیک را با هم امیختند و حرکات‬ ‫جدید را وارد یوگا کردند‪ .‬تمرینات ســام‬ ‫بر خورشید که تا این زمان بیشتر بر تکرار‬ ‫مانترا و مودرا متمرکز بود به حالت انسجام‬ ‫یافته فیزیکی در هاتایوگا انجام شد‪.‬‬ ‫در میسور‪ ،‬کریشناماچاریا تحول اساسی‬ ‫در سبک و سیاق اجرای تمرینات نشسته‪،‬‬ ‫ایستاده و خوابیده ایجاد کرد و شاگردانی را‬ ‫اموزش داد که موسس مدارس بزرگ یوگا‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪35‬‬ صفحه 36 ‫شــدند‪ .‬به برخی از این اساتید می توان به‬ ‫شرح زیر اشاره کرد ‪:‬‬ ‫پاتابــی جویس‪ ۵۱‬موســس مدرســه‬ ‫اشتانگا وینیاسا و بی‪.‬کی‪.‬اس ایینگر‪ ۵۲‬که‬ ‫سبک موسوم به نام خود را پایه ریزی کرد‪.‬‬ ‫ایینگر در ســال ‪ 1966‬کتــاب پرتویی بر‬ ‫یوگا را منتشر کرد‪ .‬همچنین سبک بیکرام‬ ‫که توســط بیکرام چادوری‪ ۵۳‬تاســیس‬ ‫شد و سوامی شــیواناندا که در ریشیکش‬ ‫فعالیت خود را اغاز کرد‪ .‬از دیگر شاگردان‬ ‫کریشــناماچاریا بانوی یوگا‪ ،‬ایندرا دوی را‬ ‫می توان نام برد که هنرپیشــه بود و یوگا‬ ‫را وارد دنیــای هالیود کرد‪ .‬تــا این زمان‬ ‫تمرینات یوگا از ‪ 84‬اسانا در سال ‪،1830‬‬ ‫به ‪ 200‬اسانا در سال ‪ 1984‬و پس از ان به‬ ‫‪ 900‬اسانا رسید؛ که تا امروز در حال رشد‬ ‫و بهینه سازی است‪ .‬با این وجود جنبه های‬ ‫راز الود و معنوی ایزد شناسانه ان کم رنگ‬ ‫شد و تمرینات بیشتر به جهت داشتن بدن‬ ‫سالم و ذهن ارام و رها سازی از افکار انجام‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫یوگا به یک تجارت میلیون دالری مبدل‬ ‫شد‪ .‬کتاب ها‪ ،‬ویدئوها‪ ،‬ابزار‪ ،‬لباس و حتی‬ ‫مد مخصوص به خــود را تعریف کرد و از‬ ‫جنبه رفاهی به تمام مراکز فاخر و لوکس‬ ‫قدم نهاد‪ .‬نمادهای یوگا مانند لوتوس‪ ،‬گاهی‬ ‫خارج از معنی و مفهوم حقیقی شان مورد‬ ‫اســتفاده قرار گرفتند‪ .‬با این وجود کمتر‬ ‫کسی بود که نداند لوتوس چگونه سمبلی‬ ‫اســت‪ .‬این روند خود نقاط مثبت و منفی‬ ‫به همراه داشــت؛ زیرا دیگر نمی شد مانع‬ ‫اختالط بی رویه یا دوری از اصل اموزه های‬ ‫یوگا شد‪.‬‬ ‫اشــنایی با یوگا سیل مشــتاقان را به‬ ‫مــدارس یوگای هند بــرای یافتن یوگای‬ ‫ناب گســیل کرد و این تعامل فرهنگی در‬ ‫بهبود نگرش به دنیای شرق بی نتیجه نبود‪.‬‬ ‫تا جایی که در ‪ 21‬جوئن سال ‪ 2015‬روز‬ ‫جهانی یوگا به رسمیت شناخته شد و پس‬ ‫از ان یونسکو و سازمان حفاظت از میراث‬ ‫جهانــی‪ ،‬یوگا را به عنــوان میراث کهن و‬ ‫ماندگار بشری به ثبت رساند‪.‬‬ ‫ادامه دارد‪....‬‬ ‫‪31-Yantra‬‬ ‫‪32-Tantra‬‬ ‫‪33-Laya‬‬ ‫‪34-Hatha‬‬ ‫‪35-Sahaja‬‬ ‫‪36-Kripalu Yoga‬‬ ‫‪37-Kriya Yoga‬‬ ‫‪38-Maha Avatar Babaji‬‬ ‫‪39-Lahiri Mahasaya‬‬ ‫‪40-Paramahansa Yogananda‬‬ ‫‪.‬این کتاب توسط خانم گیتی خوشدل ترجمه شده است‬ ‫‪42-Sri Yukteswar‬‬ ‫‪( 43‬راجا یوگا در اوپانیشاد به واالترین سبک یوگا اشاره دارد که از‬ ‫خالل گفتگوی شیوا و وامادوا به ان پی میبریم‪.‬و در دنیای مدرن نام‬ ‫کتابی ک سوامی ویوکانادا برای تفاسیر یوگا سوترا و اموزش شاگردان‬ ‫غربی خود نگاشت)‬ ‫‪44-Viniyoga‬‬ ‫‪45-T.K.V Desikachar‬‬ ‫‪46-Aj Mohan‬‬ ‫‪47-Madras‬‬ ‫‪48-Swami Vivekananda‬‬ ‫‪49-Shri Yogendra‬‬ ‫‪50-Swami Kaivalyananda‬‬ ‫‪51-Pattabhi Jois‬‬ ‫‪52-B K S Iyengar‬‬ ‫‪53-Bikram Choudhury‬‬ ‫‪1-Hatha Yoga‬‬ ‫‪2-Nath‬‬ ‫قرن سیزدهم – ‪3-Dattatreya Yoga Shastra‬‬ ‫‪4-Sidhas‬‬ ‫‪5-Matsyendranātha‬‬ ‫‪6-Yajnavalkya‬‬ ‫‪7-Rishi Kapila‬‬ ‫‪8-Amrtasidhi‬‬ ‫‪9-Vajrayana‬‬ ‫‪10-Yoga Bija‬‬ ‫‪11-Khechari Vidya‬‬ ‫‪12-khechari Mudra‬‬ ‫‪13-Siva Samhita‬‬ ‫‪14-Hatha Yoga Pradipika‬‬ ‫‪15-Siva‬‬ ‫‪16-Shatkarmas‬‬ ‫‪17-Swami Sivananda‬‬ ‫‪18-Swami Visnudevananda‬‬ ‫‪19-Swami Satyananda‬‬ ‫‪20-Swami Satchtananda‬‬ ‫‪21-Swami Kaivalyananda‬‬ ‫‪22-Trumalay Krishnamacharya‬‬ ‫‪23-Anusara Yoga‬‬ ‫‪24-Bikram Yoga‬‬ ‫‪25-Integral Yoga‬‬ ‫‪26-Sri aurobindo‬‬ ‫‪27-Mirra Alfassa‬‬ ‫‪28-Sat-chit-ananda‬‬ ‫‪29-Kundalini Yoga‬‬ ‫‪30-Mantra‬‬ ‫‪ -1‬فلسفه یوگا تا دو هزاره پس از دوران ودایی در غالب ‪ 6‬مکتب خداباورانه یا ایزدباورانه دوالیسم مرتبط با متون‬ ‫ودایی و مکاتب غیر ودایی به کار خود ادامه داد‪.‬این ‪ 6‬مکتب با نام کلی اســتیکه ها شــامل سانخیا یا سانکیه‪ -‬یوگا –‬ ‫نیایا‪ -‬وی شیشــکا و میماسا بودند و در مقابا ناستیکه ها یا مدارس غیر ودایی مانند بودا‪-‬جین‪-‬چاروکه‪-‬اجویکه ‪...‬قرار‬ ‫داشــت بعدها اموزه های این مدارس تحت تداخالت فرهنگی برهم تاثیرات بسیار نهاد‪.‬از این میان مدرسه یوگا بر پایه‬ ‫مدیتیشن‪-‬تمرین دهیانا‪-‬تفکر عمیق و سامادهی بنیان شد‪.‬‬ ‫صندلی ات را تنظیم کن!‬ ‫گرداوری‪ :‬شیمال خان‬ ‫به بهانه ی عوارض زیاد نشستن و گسترش‬ ‫درست نشستن در پیشگیری از بیماری های‬ ‫ســتون فقرات و استخوانی‪ ،‬این روزها پیام‬ ‫«صندلی ات را تنظیم کــن» همه جا تکرار‬ ‫می شود هدف از گسترش این پیام‪ ،‬اشنایی‬ ‫با عوارض زیاد نشستن و بد قرار گرفتن روی‬ ‫صندلی و همچنین گسترش درست نشستن‬ ‫و انتخاب درست صندلی برای نشستن های‬ ‫طوالنی در حین کار اســت‪ .‬این در حالی‬ ‫است که موضوع چنین روزی به دلیل شیوع‬ ‫ویروس کرونــا و دورکاری میلیون ها نفر از‬ ‫اهمیت ویژه ای برخوردار شده است‪ .‬‬ ‫‪36‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫ما به نسلی تعلق داریم که به زیاد نشستن‬ ‫عادت کرده ایم‪ .‬تقریبا ســه چهارم از ما در‬ ‫بیشتر ســاعات روز در حالت نشسته قرار‬ ‫می گیریم‪ .‬بســیاری از مــا در طول روز در‬ ‫مقابل کامپیوترهایمان می نشینیم‪ .‬گاه نیز‬ ‫سخت مشغول کارکردن هستیم و در نتیجه‬ ‫تمرکز خود بر نحوه ی صحیح نشســتن را‬ ‫از دســت می دهیم‪ .‬همین امر سبب ایجاد‬ ‫برخی از دردهای مزمن می شــود که ربط‬ ‫نو سال افراد هم ندارند‪.‬‬ ‫چندانی به س ‬ ‫براســاس امار به دســت امده ازســوی‬ ‫پزشکان‪ 75 ،‬درصد از احساس خستگی های‬ ‫زود هنگام‪ ،‬دردهــای مرتبط با عضالت و‬ ‫مفاصل به دلیل وضعیت نشستن نادرست‬ ‫در مقابــل کامپیوتر یا میزکار اســت‪25 .‬‬ ‫درصد ان نیز به دلیل عدم تعادل میان کار‬ ‫و اســتراحت به وجود می اید‪ .‬این عقیده‬ ‫که اگر کارکنان بتوانند درســت بنشینند‬ ‫بازدهی کارشان بیشتر خواهد بود‪ ،‬از اغاز‬ ‫قرن جدید وجود داشــته است‪ .‬تحقیقات‬ ‫نشان داده اند که نشستن نادرست بر روی‬ ‫دیسک کمر‪ ،‬زانوها‪ ،‬ستون فقرات و دنبالچه‬ ‫و ســایر قسمت های بدن می تواند تاثیرات‬ ‫نامطلوبی بگذارد‪.‬‬ صفحه 37 ‫اگر بــه عواملی که مربــوط به چگونه‬ ‫نشستن درست است توجه کنیم می توانیم‬ ‫تا حد امکان از عوارض طوالنی قرار گرفتن‬ ‫روی صندلی جلوگیری نماییم‪.‬‬ ‫برای انتخاب صندلی مخصوص کار‪،‬‬ ‫بهتر است نکات زیر را مدنظر داشته‬ ‫باشیم‪:‬‬ ‫* هنگام نشســتن مهره های کمر باید‬ ‫مورد حمایت قرار بگیرند‪.‬‬ ‫* صندلی دارای پشتی باشد که پنج تا‬ ‫ده درجه از حالت عمودی بازتر باشد‪.‬‬ ‫* جای نشستن صندلی باید چنان باشد‬ ‫که وزن فردی که روی ان می نشــیند او‬ ‫را قادر ســازد تا پاها را به زمین برساند و‬ ‫زانوهایش اندکی باالتر از ران ها قرار بگیرند‪.‬‬ ‫* سطح صندلی نباید چندان بلند باشد‬ ‫که مهره هــای کمر با پشــت صندلی در‬ ‫تماس قرار بگیرند‪.‬‬ ‫* صندلی باید دارای دسته باشد‪.‬‬ ‫*یک صندلی با پشتی مناسب باید دارای‬ ‫شــکل ‪ S‬باشد که شــبیه انحنای ستون‬ ‫فقرات است‪.‬‬ ‫* صندلی هایی مناسبند که دارای پشتی‬ ‫راحت باشند‪ .‬پشتی صندلی باید ده درجه‬ ‫خمیدگی داشته باشــد و بتواند به سمت‬ ‫عقب خم شود‪.‬‬ ‫* جای نشیمن صندلی نباید زیاد از حد‬ ‫پر و نرم باشد‪.‬‬ ‫* ارتفاع پایه صندلی بایــد به اندازه ای‬ ‫باشد که کف پاها روی زمین قرار بگیرند‪،‬‬ ‫طوری که زانوها بر زمین عمود باشند‪.‬‬ ‫* زانوها بهتر اســت در تمــاس با لبه‬ ‫صندلی نباشــند تا خون ازادانــه در انها‬ ‫جریان داشته باشد‪.‬‬ ‫* در صورتی کــه ارتفاع پایه ی صندلی‬ ‫زیاد باشد می توان از زیر پایی استفاده کرد‪.‬‬ ‫* طول قسمت نشیمن صندلی با طول‬ ‫ران هماهنگی داشته باشد‪ ،‬نه خیلی بلندتر‬ ‫و نه خیلی کوتاه تر از طول ران باشد‪.‬‬ ‫*پشــتی صندلی باید طوری باشد که‬ ‫گودی پشــت کمر را پر کند‪ ،‬در صورتی‬ ‫که صندلی فاقد ایــن ویژگی بود می توان‬ ‫از یک بالشتک برای پر کردن گودی کمر‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫* هنگام نشســتن هرگز یک پا را روی‬ ‫پای دیگر قرار ندهید‪ .‬این کار روند گردش‬ ‫خون را با اختالل مواجه می کند‪.‬‬ ‫* پاها نباید از صندلی اویزان باشــند و‬ ‫زانوها نیز نباید به لبه ی میزی که پشت ان‬ ‫نشسته اید برخورد داشته باشد‪.‬‬ ‫* برای مــدت طوالنی در یک وضعیت‬ ‫باقی نمانید و هــر از چند گاهی وضعیت‬ ‫نشستن خود را کمی تغییر دهید‪ .‬تا خون‬ ‫در تمام اندام های شما جریان پیدا کند‪.‬‬ ‫* کیبــورد و موس کامپیوتــر باید در‬ ‫راستای شــانه ها و بازوها قرار بگیرند‪ .‬مچ‬ ‫دســت ها نیز باید صاف باشد و به طرفین‬ ‫خم نشود‪ .‬دست ها باید در راستای بازوها‬ ‫و در زاویــه ی ‪ 90‬درجــه ازادانه روی میز‬ ‫قرار بگیرند‪.‬‬ ‫* برای پرهیز از گردن درد‪ ،‬بهترین کار‬ ‫قرار گرفتن مناســب جای مانیتور است‪.‬‬ ‫اگر مانیتور بیش از اندازه پایین باشد برای‬ ‫دیدن ان مجبور می شــوید خم شوید و یا‬ ‫روی صندلی خــود لم بدهید‪ .‬با این نحوه‬ ‫نشستن فشار بیشتری بر مهره های دیسک‬ ‫وارد می اوریــد که به فتــق و جلوامدگی‬ ‫دیســک گردن می انجامــد‪ .‬مانیتور باید‬ ‫درســت مقابلتان باشــد‪ ،‬نــه پایین تر و‬ ‫نه باالتر‪.‬‬ ‫* نمایش کامپیوتــر باید حدود ‪ 45‬تا‬ ‫‪ 55‬سانتی متر از صورت فاصله داشته باشد‪.‬‬ ‫* بهتر است کلید حدود ‪ 2‬سانتی متر‬ ‫باالتر از ساعد قرار گیرد‪.‬‬ ‫نشســتن صحیح کمترین فشار را روی‬ ‫ستون فقرات وارد می کند‪ .‬ستون فقرات‪،‬‬ ‫مهم تریــن بخــش در حفظ ســامت و‬ ‫ایستایی بدن اســت‪ .‬فرم طبیعی خود را‬ ‫به هنگام نشســتن صحیــح حفظ کنید‬ ‫تا نتیجه‪ ،‬مشــکالت کمــردرد و دردهای‬ ‫مفاصل و ماهیچه ها کاهش یابد‪.‬‬ ‫در یک وضعیت صحیح هنگام نشستن‪،‬‬ ‫کمترین فشــار روی عضالت پشتیبان و‬ ‫رباط های بدن به وجود می اید‪ .‬در نتیجه‪،‬‬ ‫ستون فقرات در حالت استراحت و خنثی‬ ‫قرار می گیرد‪ .‬عملکرد دســتگاه گوارش‪،‬‬ ‫تنفس‪ ،‬گردش خون‪ ،‬استخوان ها و مفاصل‬ ‫بدن در دراز مدت ســامت خود را حفظ‬ ‫می کند و از ســایش نابهنجار مفصل ها و‬ ‫التهاب انها جلوگیری می شود‪.‬‬ ‫نشستن درست روی صندلی‬ ‫صاف و راست بنشــینید‪ .‬کمر راست و‬ ‫شانه ها عقب باشد‪ .‬پایین تنه باید با پشتی‬ ‫صندلی در تماس باشد‪ .‬سه قوس طبیعی‬ ‫ســتون فقرات باید حین نشســتن حفظ‬ ‫شــود‪ .‬وزن بدن را به طور مساوی روی دو‬ ‫سمت نشــیمنگاه خود قرار دهید‪ .‬زانوها‬ ‫باید هم ســطح نشیمنگاه و یا کمی باالتر‬ ‫از ان قرار گیرنــد‪ .‬برای این کار می توانید‬ ‫از یک زیرپایی یا چهارپایه ی کوتاه استفاده‬ ‫کنید‪ .‬هنگام برخاستن از روی صندلی به‬ ‫ســمت جلو حرکت کنید و با صاف کردن‬ ‫پاها برخیزید‪ .‬از خم شدن به جلو از ناحیه‬ ‫کمر خــودداری کنید‪ .‬از خم کردن گردن‬ ‫به طرفین تاحدامــکان خودداری کنید و‬ ‫به جای این کار تمام باالتنه را به ســمت‬ ‫دلخواهتانبچرخانید‪.‬‬ ‫منبع ‪health.com‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪37‬‬ صفحه 38 ‫اندازه نگه دار‬ ‫که اندازه نکوست‬ ‫فاطمه توازنی زاده‬ ‫‪@tavazoni_fatemeh‬‬ ‫حکایت مرد فقیر و ترازو‬ ‫مرد فقیری بود که همســرش کره می‬ ‫ســاخت‪ ،‬ان زن کره ها را به صورت دایره‬ ‫های یک کیلویی درست می کرد‪ .‬مرد ان‬ ‫را به یکی از بقال های شهر می فروخت و‬ ‫در مقابل مایحتاج خانه را می خرید‪ .‬روزی‬ ‫مرد بقال به اندازه ی کره ها شــک کرد و‬ ‫تصمیم گرفت انهــا را وزن کند‪ .‬هنگامی‬ ‫که انها را وزن کرد‪ ،‬اندازه ی هر کره ‪900‬‬ ‫گرم بود‪ .‬او عصبانی شــد و روز بعد به مرد‬ ‫فقیر گفت‪ :‬دیگر از تو کره نمی خرم‪ .‬تو کره‬ ‫را بــه عنوان یک کیلو به من می فروختی‬ ‫در حالی که وزن ان ‪ 900‬گرم اســت‪ .‬مرد‬ ‫فقیر ناراحت شد‪ .‬سرش را پایین انداخت‬ ‫و گفت‪ :‬ما ترازویی نداریم‪ .‬یک کیلو شکر‬ ‫از شما خریدیم و ان را به عنوان وزنه قرار‬ ‫‪38‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫دادیم‪ .‬یقین داشــته باش که به اندازه ی‬ ‫خودت برای تو اندازه می گیریم‪.‬‬ ‫مــا ســازنده ی دنیای پیرامــون خود‬ ‫هستیم‪ .‬ارزش های ما درونمایه ی دنیایی‬ ‫اســت که برای خود می سازیم‪ .‬ایا هنگام‬ ‫برگزیدن ارزش ها‪ ،‬حواســمان به شاهین‬ ‫ترازوی زندگی هســت؟ معیار ســنجش‬ ‫ارمان هایمان چیست؟ بنای زندگی ما بر‬ ‫چه اساسی است؟‬ ‫اگر معیار ســنجش هر یک از ارزش ها‪،‬‬ ‫از برابری با قوانین جهان شــمول هستی‬ ‫بهره مند شود‪ ،‬کیفیت زندگی شخصی و‬ ‫اجتماعی ما به تعادل خواهد رسید‪ .‬با خارج‬ ‫شــدن از حد تعادل ابتدا به خود و سپس‬ ‫به افراد نزدیک خانواده و اجتماع اســیب‬ ‫خواهیم زد‪.‬‬ ‫به نشــانه های اعتدال در جهان هستی‬ ‫بنگریم‪« .‬اعتدال بهــاری و پاییزی‪ .‬گرما و‬ ‫ســرما‪ .‬شــب و روز و‪ »...‬تناسب و توازن از‬ ‫وی‍ژگی های نظام افرینش اســت‪ .‬انسان‬ ‫نیز همواره درپی یک زندگی عدالت محور‬ ‫است‪ .‬زندگی در کنار انسانهای عادل‪ ،‬چه‬ ‫در اجتماع کوچک خانواده و چه در جوامع‬ ‫گسترده تر برابر با دریافت احساس امنیت‬ ‫و ارامش است‪.‬‬ ‫«حضرت علی (ع) می فرمایند‪ :‬بر تو باد‬ ‫به میانه روی در کارهــا‪ ،‬هرکس از میانه‬ ‫روی‪ ،‬روی گرداند ستم می کند و هرکس‬ ‫به ان چنگ زند عدالت ورزد‪».‬‬ ‫اعتــدال یعنی میانــه روی در کمیت و‬ ‫کیفیت‪ .‬یعنــی حالت و رفتاری که به دور‬ ‫از هرگونه افراط و تفریط است‪ .‬در احادیث‬ صفحه 39 ‫اســامی مفهوم اعتدال در کلیدواژه ای به‬ ‫نام «حق» قرار گرفته است و هرگونه خروج‬ ‫از ان نوعی ستم محسوب می شود‪.‬‬ ‫انسان متعادل‬ ‫ِ‬ ‫ایا تعــادل تنها در ادمهای شــاد معنا‬ ‫می شــود؟ یعنی اگر روزی غمگین بودیم‬ ‫از اعتدال فاصله گرفته ایم؟ اگر بترســیم‬ ‫یا عصبانی شــویم نامتعادل شده ایم؟ اگر‬ ‫قرار بود با تجربه ی هریک از احساســات‬ ‫از تعادل خارج شــویم‪ ،‬پس چــرا انها در‬ ‫وجودمان نهادینه شده اند؟‬ ‫ارزش های انســانی و اخالقــی مانند‪:‬‬ ‫عدالت‪ ،‬صداقت‪ ،‬امتناع از خشونت‪ ،‬صبر‪،‬‬ ‫محبت‪ ،‬همدلی‪ ،‬قدردانی‪ ،‬بخشــش و‪ ...‬از‬ ‫اهمیت بسیاری برخوردار هستند چرا که‬ ‫افکار‪ ،‬احساسات‪ ،‬گفتار و اعمال ما را رهبری‬ ‫می کننــد‪ .‬بی تردید انســانی که مطابق‬ ‫با ارزش هــا و باورهایش زندگی می کند‬ ‫بیشترین احساس رضایت و خوشبختی را‬ ‫دارد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬احساسات و تمایالت‬ ‫مــا‪ ،‬چه انها که «خوب» مــی نامیم و چه‬ ‫انها که «بد» مــی خوانیم‪ ،‬برای هدایت ما‬ ‫وجود دارند‪ .‬هنگامی که بتوانیم از دو نیمه‬ ‫ی وجود به یک میزان بهره مند شــویم‪،‬‬ ‫تعادل برقرار خواهد شــد‪ .‬انســان کامل‪،‬‬ ‫یک انسان متعادل است که بارور همه ی‬ ‫صفت های نیک و بد و تمامی احساسات‬ ‫در درون خود اســت‪ .‬تصور کنیم ترازویی‬ ‫داریم که در یک کفه ی ان شــادی و در‬ ‫کفه ی دیگر غم است‪ .‬الزم است درهردو‬ ‫کفه ی ترازو به یک میزان از غم و شــادی‬ ‫قرار داده شود تا شاهین ترازوی ما به تعادل‬ ‫برســد‪ .‬در برابر احساسی مانند خشم می‬ ‫تــوان به منظور حفظ تعــادل‪ ،‬در کفه ی‬ ‫دیگر سنگ ترازویی به نام «کنترل خشم»‬ ‫قرار داد‪ .‬کنترل احساسات به معنای انکار‬ ‫انها نیست‪ .‬بلکه به این معناست که بتوانیم‬ ‫هوشــمندانه و به موقع از وجود انها بهره‬ ‫مند شــویم‪ .‬برگزیدن و حفظ ارزش های‬ ‫انســانی‪ ،‬اخالقی و اجتماعی نیز در اکثر‬ ‫مواقع نیازمند حضور یک راهنما است‪ .‬در‬ ‫این گذر یوگا دوست و راهنمای ما خواهد‬ ‫بود‪ .‬یوگا‪ ،‬اعتدال در زندگی فردی را نیاما‪ ،‬و‬ ‫میانه روی در روابط بین فردی و اجتماعی‬ ‫را یاما می نامد‪.‬‬ ‫تعالیم یاما که به مفهوم قوانین زندگی‪،‬‬ ‫پرهیزکاری و رعایت احکام اجتماعی است‪،‬‬ ‫در ‪ 5‬اصل مهم خالصه می شود‪« :‬کنترل‬ ‫خشم و عدم ازار رساندن به خود و دیگران‪.‬‬ ‫صداقت‪ .‬تسلط بر میل طمع ورزی‪ ،‬کنترل‬ ‫اگاهانه ی غرایز انسانی و رهایی از وابستگی‬ ‫ها و قید و بندها‪».‬‬ ‫نیاما نیز در ‪ 5‬اصل مهم‪ ،‬طریق برقراری‬ ‫اعتدال در کمیت و کیفیت زندگی فردی را‬ ‫به ما می اموزد‪« :‬رعایت خلوص و پاکیزگی‬ ‫در ســه بعد جســم‪ ،‬ذهن و روح‪ .‬رضایت‬ ‫منــدی در همه ی امور زندگی‪ .‬ســادگی‬ ‫و پرهیز از تجمل‪ .‬مطالعه و خودشناســی‪.‬‬ ‫تســلیم بودن به اراده ی خداوند و احترام‬ ‫به هستی‪».‬‬ ‫یاما و نیاما مانند دو کفه ی ترازو ما را به‬ ‫سوی اعتدال هدایت می کنند‪.‬‬ ‫بازگشت به درون‬ ‫اکنــون از خــود بپرســیم‪« :‬نقطه ی‬ ‫اعتدال در زندگی امروزم کجاست؟ سنگ‬ ‫ترازوی من برای رســیدن به تعادل‬ ‫و ارامش چیســت؟» چه نیکوســت‬ ‫اگر به بازبینــی عملکردمان در امور‬ ‫روزانه بپردازیم و تصحیح افکار را در‬ ‫اولویت قراردهیم‪ .‬منشا تمام تصمیم‬ ‫های انسان‪ ،‬فکر و اندیشه ی اوست‪.‬‬ ‫هرگاه فکر ازاد و رها گردد‪ ،‬اندیشــه‬ ‫در راه اعتدال می پوید و رفتار انسان‬ ‫تعدیل می شود‪.‬‬ ‫تعادل همانند ترازو است‪ .‬امیخته به‬ ‫عدالت‪ .‬می توان لحظه ها را به دستان‬ ‫او سپرد‪ .‬تعادل امنیت است‪ .‬ارامش‬ ‫است‪ .‬عدالت در ناخوداگاه ما جریان‬ ‫دارد‪ .‬دستیابی به اعتدال نیازمند ان‬ ‫است که خود به سوی جزای زندگی‬ ‫ِ‬ ‫خاک ناپایداری را کنار‬ ‫برویم‪ .‬گرد و‬ ‫بزنیم‪ .‬هنگام بازگشــت‪ ،‬به شاهین‬ ‫ترازوی درون اگاه باشــیم‪ .‬دوباره به‬ ‫زندگی سالم کنیم‪ .‬تعادل یعنی سالم‬ ‫گفتن به زندگی‪ .‬یعنی تسلیم در برابر‬ ‫همه ی زندگی‪.‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪39‬‬ صفحه 40 ‫اناهاتا ویپاسانا‬ ‫‪۱‬‬ ‫نویسنده‪ :‬سام سرابی‬ ‫روانشناس و مدرس متون‬ ‫باستانی سانسکریت و تبتی‬ ‫‪@samsarabi‬‬ ‫مراقبه و درون نگری یکی از ارکان اساســی‬ ‫تمرینــات مکتب یوگا اســت‪ ،‬تــا انجا که بر‬ ‫اساس متون باستانی همچون یوگا سوتراهای‬ ‫پاتانجالی‪ ، ۲‬هاتا یوگا‪ ، ۳‬براهماســوترا‪ ۴‬و دیگر‬ ‫منابع مطرح در ایــن مکتب؛ تنها انجام دادن‬ ‫حرکات جســمانی که اسانا‪ ۵‬نامیده می شوند‬ ‫و برای انعطاف و ســرزندگی جسم یا به قول‬ ‫یوگی ها شریرا‪ ۶‬مفید می باشند‪ ،‬کافی نیست‬ ‫و یک یوگی یا یوگینــی‪ ۷‬حقیقی حتما باید‬ ‫در نهایت به درون نگری و مراقبه بنشــیند تا‬ ‫تمرینات جســمانی او اصطالحــاً "جیوا "‪ ۸‬یا‬ ‫همان جان بگیرد‪ .‬یکی از اشــتباهات رایج در‬ ‫میان مدعیان اگاه از درون نگری و مراقبه این‬ ‫است که گمان می کنند تنها یک گونه‪ ،‬به قول‬ ‫غربیان مدیتاسیون یا مراقبه وجود دارد و ان‬ ‫متوقف کردن روند تفکر و لگام زدن به ذهنیات‬ ‫است و گاهی اســامی نامرتبطی را با انچه به‬ ‫اصطالح اموزش می دهنــد برای مراقبه خود‬ ‫بر می گزینند‪.‬‬ ‫در صورتــی کــه انــواع مراقبــه در متون‬ ‫سانســکریت مرتبط با یوگا‪ ،‬هر کدام اسامی‬ ‫متفاوتی دارند و برای هر کدام می بایســت از‬ ‫دســتورالعمل های متفاوت و اماده سازی های‬ ‫شــناختی و ذهنی گوناگونی بهره ببرند‪ ،‬که‬ ‫ریشی ها و فرزانگان هند باستان با جزئیات در‬ ‫باب انها توضیحاتی را قید کرده اند‪ .‬به طورکلی‬ ‫واژه ویپاســانا به معنای مراقبه‪ ،‬درون نگری یا‬ ‫همان مدیتاســیون غربی ها می باشد که خود‬ ‫دارای انواع مختلف است‪.‬‬ ‫در این مقالۀ کوتــاه قصد داریم که در باب‬ ‫یکــی از محبوبترین مراقبه ها به نــام اناهاتا‬ ‫سخن بگوییم و روش سنتی و صحیح ان را بر‬ ‫اساس متون باستانی تبتی و سانسکریت شرح‬ ‫دهیم‪ .‬در مکاتب یوگای واجرایانا‪ 9‬ی هند و به‬ ‫‪10‬‬ ‫تبعیت ان تبت‪ ،‬برای فعال ســازی هر چاکرا‬ ‫نوع مخصوصی از مراقبه قید شــده است و با‬ ‫جزئیات به شرح و تفسیر مراتب اماده سازی‬ ‫شناختی انها پرداخته شده است‪ .‬فارغ از اینکه‬ ‫کدام مراقبه ویژۀ کدام چاکرا می باشــد‪ ،‬خود‬ ‫ان مراقبه به تنهایــی می تواند به ژرفنگری و‬ ‫‪40‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫درون نگری یک یوگی عمق و قوام بیشــتری‬ ‫‪11‬‬ ‫ببخشد‪ .‬در میان چاکراها‪ ،‬این اناهاتا چاکرا‬ ‫یا چاکرای قلب اســت که پس از سه چاکرای‬ ‫‪13‬‬ ‫ماقبل خود یعنی موالدهارا‪ ، 12‬سوادهیشتانا‬ ‫و مانیپوراکا‪ 14‬که هنوز دارای خصایص زمینی‬ ‫و این دنیایی هســتند؛ جلوه ای اشراق گونه و‬ ‫اسمانی را در ادراک یک یوگی متجلی می کند‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ترجمۀ مفهومی اناهاتا در بسیاری از شاستراها‬ ‫یا قصاید سانسکریت‪ ،‬به معنای صدای دست‬ ‫زدنی اســت که بدون نیاز به برخورد دو دست‬ ‫تولید می شــود یا به عبارتی‪ ،‬نوایی است که از‬ ‫برخورد دو شیء تولید می شود که کنایه ای از‬ ‫عشق بالشرط است‪.‬‬ ‫مراتب اناهاتا ویپاســانا به این ترتیب است‬ ‫که ابتدا یوگی یکی از اســاناها یا نشست های‬ ‫مخصوص درون نگری که با ان قرابت بیشتری‬ ‫دارد را انتخاب می کنــد ‪ .‬از محبوب ترین این‬ ‫‪16‬‬ ‫نشســت ها‪ ،‬حالت لوتوس یــا گل نیلوفری‬ ‫است که یوگی به حالت چهار زانو می نشیند و‬ ‫دستان خود را به شکل مودرای‪ ۱۷‬ویژۀ اناهاتا‬ ‫چاکرا یعنی اپانا وایومودرا‪ ۱۸‬در می اورد‪ .‬برای‬ ‫اجرای این مودرا‪ ،‬یوگی انگشــت اشاره هر دو‬ ‫دســتش را با دومین بند انگشت شصت خود‬ ‫به پایین فشــار می دهد و دو انگشت میانی و‬ ‫حلقه خود را به نوک شصت می چسباند و ان‬ ‫را روی زانــوی خود می گذارد و در حالی که به‬ ‫تنفس اگاهانه یا پرانایاما‪ ۱۹‬می پردازد‪ ،‬یک روند‬ ‫ذهنی و شناختی مشخصی را در اندیشه خود‬ ‫مرور می کند‪.‬‬ ‫روند مذکور از این قرار اســت که در ابتدا به‬ ‫عناصری که جهان از ان تشکیل شده فکر کند؛‬ ‫اینکه هیچ یک از این عناصر پنجگانه‪ ۲۰‬بدون‬ ‫ارتباط با یکدیگر نمی توانند موجودیت داشته‬ ‫باشند‪ .‬عناصر پنجگانه شــامل‪ :‬اب‪ ، ۲۱‬باد‪، ۲۲‬‬ ‫خاک‪ ، ۲۳‬اتش‪ ۲۴‬و فضا (اتر)‪ ، ۲۵‬می باشند‪.‬‬ ‫یوگی در هنــگام مراقبه باید در ذهن خود‬ ‫اینگونه مرور کند که بــه عنوان مثال‪ ،‬اب به‬ ‫عنوان یک عنصر به ظاهر مســتقل‪ ،‬حتماً در‬ ‫درون خود مقــداری از دیگر عناصر پنجگانه‬ ‫را دارا می باشــد‪ ،‬اما چون میــزان عنصر اب‬ ‫در ان بیشتر اســت ان را به اب می شناسیم‪.‬‬ ‫بــا علم امروزی نیز می دانیم کــه در اب مواد‬ ‫مینرال وجود دارند کــه نماینده همان خاک‬ ‫در علم دوران باستان هســتند‪ .‬در اب حتماً‬ ‫عنصر هوا نیز وجــود دارد که ما امروزه به ان‬ ‫اکسیژن می گوییم و همچنین اتش که به زبان‬ ‫سانسکریت اگنی گفته می شود‪ ،‬مراد از احتراق‬ ‫و انرژی نهفته ای است که ذرات اتمیک درون‬ ‫اب را بــه حرکت در می اورد؛ همچون حرکت‬ ‫الکترون ها و پروتون ها به دور هستۀ اتم‪ .‬اکاش‬ ‫که گاهی انرا اتر یا فضا نیز می نامند در عنصر‬ ‫اب در مقیاس اتمی بسیار است؛ برای مثال در‬ ‫سطح ریز اتمی بین ذراتی همچون الکترون ها‬ ‫و پروتون ها‪ ،‬تا هســتۀ اتم به اندازۀ چند زمین‬ ‫فوتبال فاصله است که این خود بر وجود فضا یا‬ ‫اکاش در عنصر اب مهر تایید می زند‪ .‬همچنین‬ ‫می توان دربارۀ عناصر دیگر نیز چنین اندیشید‬ ‫و در ایــن رونــد فکری به این نتیجه رســید‬ ‫که؛ تمام عناصر به شــرط وجود دیگر عناصر‬ ‫ماهیــت و موجودیت دارند و اصطالحاً قائم به‬ ‫ذات نیستند!‬ ‫در مرحلــه بعد یوگی در ذهــن خود مرور‬ ‫می کند کــه تمام جهــان و پدیده های ان از‬ ‫همین پنج عنصری تشــکیل شده اند که قائم‬ ‫به ذات نیســتند و از وجود مستقل و حقیقی‬ ‫تهی هستند و یکسره در استحاله‪ ،‬دگرگونی و‬ ‫تبدیل شدن به یکدیگرند‪ .‬باید به خود گوشزد‬ ‫کند که ان چیزی را که پایدار نیست دلبستگی‬ ‫را نشاید! سپس در ذهن خود مرور می کند که‬ ‫بدن جســمانی او نیز از همین عناصر ناپایدار‬ ‫تشکیل شده است و به پیروی از جسم خاکی‬ ‫ناپایدارش حواس او نیز متشکل از همین پنج‬ ‫عنصر می باشــند؛ پس حــواس او نیز تهی از‬ ‫حقیقتی پایدار هســتند و به پیروی از همین‬ ‫نگرش؛ عواطف‪ ،‬احواالت روانی و ذهنیات او نیز‬ ‫که منتج از پانچابهوتی یا پنج عنصر هســتند‬ صفحه 41 ‫نیز قائم به ذات نیستند و چون پایدار نیستند‪،‬‬ ‫دلبستگی را نیز همچنان نشاید! همچنین به‬ ‫تمــام خواهش ها و ارزوهایش که حاصل پنج‬ ‫حس او هســتند می نگرد؛ همان حواسی که‬ ‫خود از وجود حقیقی تهی هستند و در نهایت‬ ‫به این درک می رسد که خواهش های او هیچ‬ ‫یک قائم به ذات و پایدار نیستند‪ .‬سپس مجدد‬ ‫با خود می گوید ان چیزی را که پایدار نیست‬ ‫دلبستگی را نشاید و از تعلق خاطر به خواسته‬ ‫ها و ارزوهایش رها می شود‪.‬‬ ‫در این روند هدفمند و اندیشــیدن هدایت‬ ‫شده است که به ناگاه به ناپایداری و گذرا بودن‬ ‫این دنیا بسیار ژرف تر و عمیق تر غور می کند‪ ،‬تا‬ ‫اینکه در نهایت به یک عدم تعلق و حس رهایی‬ ‫می رسد‪ .‬از نظر ذهنی به جایگاهی بالشرط و‬ ‫رها از بایدها و نبایدها نائل می شود‪.‬‬ ‫در ســوتراها و متون باســتانی سانسکریت‬ ‫به این جایــگاه ازاد از تعلقات مادی و ذهنی‬ ‫اصطالحــاً تاتاگاتــا‪ 26‬می گوینــد‪ .‬معنــای‬ ‫تحت اللفظی تاتاگاتا‪" ،‬چنین رفته" است‪" .‬تاتا"‬ ‫یعنی "چنین یا همانگونه" و "گاتا" به معنی‬ ‫"رسیده و رفته" اســت ‪ .‬یوگی و یوگینی که‬ ‫به مقام تاتاگاتا مفتخر شــده؛ در لحظه است‬ ‫و ترســی از اینده و دریغی از گذشته ندارد و‬ ‫مفهــوم زمان هم بــرای او یک مفهوم ذهنی‬ ‫ناپایدار است و از یک وجود حقیقی تهی است‪.‬‬ ‫وقتی زمان در او محو می شــود او به ناترسی‬ ‫می رسد‪ ،‬چون هر گونه ترس و اضطراب‪ ،‬حاصل‬ ‫باور کردن مطلق بودن زمان است‪ .‬به این مقام‬ ‫ابهایا‪ 27‬می گویند‪" .‬بهایا" در زبان سانسکریت‬ ‫به معنای "ترس" اســت و امدن حرف (ا) در‬ ‫ابتــدای ان‪ ،‬واژه را منفی می کند و حاصل ان‬ ‫"ابهایا" یعنی "عدم خوف و نگرانی" می باشد‪.‬‬ ‫یوگی امیخته در اناهاتا ویپاسانا دریافته است‬ ‫که لحظۀ اکنونی نیز وجود ندارد و ادراک او به‬ ‫او گوشزد می کند که حتی مفهوم هم اکنون و‬ ‫حاال هم یک مفهوم گذرای ذهن است‪.‬‬ ‫درک ایــن ناپایداری و تجربــۀ عدم تعلق‪،‬‬ ‫ذهــن یوگی را به یک قرار پایدار می رســاند‪،‬‬ ‫که اصطالح ٌا به ان بودهی چیتا‪ 28‬می گویند‪.‬‬ ‫در بسیاری از برگردان های متون غربی از واژۀ‬ ‫بودهی چیتا‪ ،‬ما به معادل شــفقت و یا عشق‬ ‫بالشرط برخورد می کنیم؛ گرچه این برگردان‬ ‫دقیق و واژه به واژۀ بودهی چیتا نیست‪ ،‬اما ثمرۀ‬ ‫بودهی چیتا همان رسیدن به شفقت و عشق‬ ‫بالشــرط است‪ .‬چیتا بخشی از ذهن است که‬ ‫ســاز و کار ان جهش و پرش به نقاط مختلف‬ ‫ذهــن و سرکشــی به حافظه هــا و تجربیات‬ ‫پراکندۀ موجود در نظام فکری انســان است؛‬ ‫تــا در نهایت بتواند پــس از رویارویی با یک‬ ‫مفهوم انتزاعی جدیــد و پدیده ای نو ‪ ،‬برای‬ ‫درک و تحلیل ان یک طرحوارۀ مشروط قابل‬ ‫قبول ارائه دهد‪ .‬با این حســاب چیتا هیچگاه‬ ‫در ارامش نیســت و یکسره در حال جست و‬ ‫خیز اســت و حاصل این جست و خیز پایان‬ ‫ناپذیر‪ ،‬گفتگو و مناظرۀ بی پایان درونی است؛‬ ‫تا اینکه مراقبۀ هدایت شدۀ اناهاتا ویپاسانا این‬ ‫چرخۀ شرطی و بی قرار را به قرار حاصل از عقل‬ ‫سلیم یا همان بودهی می رساند‪ .‬این شیوۀ تفکر‬ ‫هدایت شده که توسط بزرگان مکتب یوگا ارائه‬ ‫شده است‪ ،‬شــفقتی استوار و عشقی پایدار را‬ ‫در دل یــک رهرو زنده می کند؛ شــفقتی که‬ ‫از شــعور و ادراکی استداللی و بنیادین متولد‬ ‫می شود و یوگی را از طریق تانترای‪ 29‬اناهاتا‬ ‫ویپاسانا به مقام بودهی چیتا یا همان شفقت‬ ‫پایدار می رساند؛ همان مقامی که با احواالت‬ ‫گذرای از سر تقلید قابل قیاس نیست‪ .‬اگر یک‬ ‫یوگی بتواند حقیقتــاً ادراک حاصل از اناهاتا‬ ‫ویپاسانا را در زندگی روزمره اش جاری کند‪ ،‬به‬ ‫رستگاری و خشنودی مدام دست یافته است‪.‬‬ ‫و اما حافظ شیرازی چقدر زیبا در یک بیت به‬ ‫این مقام اشاره می کند و چه زیبا ارادت خود را‬ ‫به صاحب چنین ادراکی اذعان می دارد؛‪.‬‬ ‫همت انم که زیر چرخ کبود‬ ‫غالم ّ‬ ‫زانچه رنگ تعلق پذیرد ازاد است‬ ‫‪1-Anahata Vipasana‬‬ ‫‪2-Patanjali Yoga Sutra‬‬ ‫‪3-Hatha Yoga‬‬ ‫‪4-Brahma Sutra‬‬ ‫‪5-Asana‬‬ ‫‪6-Sharira‬‬ ‫یوگی برای اقایان و یوگینی به خانم های ‪7-Yogi/Yogini-‬‬ ‫‪.‬تمرین کنندۀ یوگا گفته می شود‬ ‫‪8-Jiva‬‬ ‫‪9-Vajrayāna‬‬ ‫‪10-Chakra‬‬ ‫‪11-Anahata Chakra‬‬ ‫‪12-Muladhara chakra‬‬ ‫‪13-Svadhisthana chakra‬‬ ‫‪14-Manipura chakra/Manipuraka‬‬ ‫‪15-Shastra‬‬ ‫‪16-Padmasana‬‬ ‫‪17-Mudra‬‬ ‫‪18-Apana Vayu Mudra‬‬ ‫‪19-Pranayama‬‬ ‫‪20-Pancha Bhutas‬‬ ‫‪21-Jala‬‬ ‫‪22-Vayu‬‬ ‫‪23-Prithvi‬‬ ‫‪24-Agni‬‬ ‫‪25-Akasha‬‬ ‫‪26-Tathāgata‬‬ ‫‪27-Abhya‬‬ ‫‪28-Buddhi Chitta‬‬ ‫‪29-Tantra‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪41‬‬ صفحه 42 ‫بیس‬ ‫ت‬ ‫و دو‬ ‫مهندسیدرون‬ ‫م‬ ‫بدن‬ ‫بخش سیزدهم‬ ‫از بیقراری تا اسودگی‬ ‫نویسنده‪ :‬سادگورو (‪)Sadhguru‬‬ ‫از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون‬ ‫برگردان و تلخیص‪ :‬پیام صمدی خادم‬ ‫از شــماره ی ‪ 139‬قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی به سرور‬ ‫و سعادت) نوشته ی عارف و استاد معنوی معاصر‪ ،‬سادگورو‪ ،‬مرور شد‪ .‬هدف از این سلسله‬ ‫نوشــتارها صرفاً خوانش ِگزارش وار و گام به گامی از کتاب مذکور می باشــد‪ .‬هر چند که‬ ‫سادگورو به جهانی بودن ِ یوگا‪ ،‬رها بودن و عدم تعلق ِ ان به فرهنگ و مذهب خاصی معتقد‬ ‫بوده و ان را در نوشــتارهایش بارها بیان کرده است‪ ،‬ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده‬ ‫کشور هند است‪ ،‬در مطالب کتاب گاهاً مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده‬ ‫می شود‪ .‬واضح است که در این موارد نمی توان بر نویسنده خرده گرفت‪ ،‬چرا که طبق اصول‬ ‫هرمنوتیک‪ ، ۱‬انسان ها محصول ِ محیطی هستند که در ان رشد یافته اند و سرک کشیدن ِ‬ ‫ناخوداگاه ِ ما در گفتارها و نوشتارهای مان‪ ،‬کام ً‬ ‫ال طبیعی و غیرقابل اجتناب است‪.‬‬ ‫مقدمه‬ ‫به تعبیر ســادگورو‪ ،‬بخش اول کتاب‬ ‫نقشه راه اســت و بخش دوم که در این‬ ‫شماره قسمت سیزدهم از ان مرور خواهد‬ ‫شد‪ ،‬اقداماتی عملی برای پیمودن راه‪ .‬تا‬ ‫کنون و در شماره های پیشین مفاهیم و‬ ‫موارد زیادی مورد بررسی قرار گرفتند‪ .‬از‬ ‫جمله خاطره ی روشن شدگی سادگورو‪،‬‬ ‫مفهوم ِ «مسئولیت پذیری»‪ ،‬کنترل خشم‪،‬‬ ‫تعریف یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء‬ ‫دادن‪ ،‬فعــال کــردن‪ ،‬و پاالیش کردن ِ‬ ‫انرژی های درونی و رســیدن به وحدت‪،‬‬ ‫ابعــاد ِ چهارگانه ی وجود ِ ادمی که باید‬ ‫در تعامــل و هماهنگی با هم کار کنند‪،‬‬ ‫دستیابی به شادمانی با تنظیم ِ سه بدن‬ ‫(یا سه الیه)‪ ،‬و حق ِ برابر جهت ِ دستیابی‬ ‫به سرور و سعادت برای همگان‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ صفحه 43 ‫همچنین سه اصل طالیی (که سادگورو‬ ‫در دوره های حضوری ِ مهندسی درون هم به‬ ‫شدت بر ان ها تاکید می کند) برای ورود به‬ ‫قلمروهای روحانی ارائه شد‪ ،‬که عبارتند از‪:‬‬ ‫اصــل اول) توانایی من در پاســخ دهی‬ ‫نامحدود است‪ ،‬اما توانایی من برای واکنش‬ ‫نشان دادن محدود است‪،‬‬ ‫اصل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی‬ ‫که هستم و نیستم مسئولم‪ ،‬بابت ِ توانایی ها‬ ‫عـسرتم‪،‬‬ ‫و ناتوانی هایم‪ ،‬بابت شادی و ُ‬ ‫اصل ســوم) من تنها کســی هستم که‬ ‫ماهیــت ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و‬ ‫فراتر از ان‪ ،‬تعیین می کنم‪ .‬من همان کسی‬ ‫هستم که زندگی خودم را می سازم‪.‬‬ ‫در بخــش دوم کتاب که در این شــماره‬ ‫قسمت سیزدهم ان را تقدیم خواهیم نمود‪،‬‬ ‫به بررسی عمیق تر و دقیق تر ِ سه الیه یا سه‬ ‫پوشــش ِ پرداخته می شود و بر همین مبنا‪،‬‬ ‫قسمت دوم ِ کتاب «مهندسی درون» به سه‬ ‫فصل تقسیم گردیده است که به ترتیب بدن‪،‬‬ ‫ذهن و انرژی نامیده شده اند‪ .‬در هر فصل در‬ ‫کنار ِ توضیحات مربوطه‪ ،‬تمرینات عملی نیز‬ ‫داده می شــود‪ ،‬چه اینکه به باور ِ سادگورو‪،‬‬ ‫«یوگا» یک سیســتم اعتقــادی یا مذهبی‬ ‫نیست که شــما بشــنوید و باورش کنید‪.‬‬ ‫بلکه سیستمی اســت که باید به ان عمل‬ ‫کــرده و خودتان ان را به عرصه ی تجربه ی‬ ‫خودتان بکشانید‪.‬‬ ‫در ‪ 12‬قســمت اخیر نیز ایــن موارد به‬ ‫ترتیب مطرح شد‪:‬‬ ‫‪ -1‬هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه‬ ‫نمی شود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار‬ ‫است‪« .‬چیزی که عاشــق دیوار [و حصار و‬ ‫محدودیت] نیست!»‪،‬‬ ‫‪ -2‬معنویت یعنی «ســفر نمودن از بدن‬ ‫ِفردی ِ مبتنی بر حصارها‪ ،‬به منشا بی کران و‬ ‫بی حد و حصر ِ افرینش»‪،‬‬ ‫‪ -3‬حواس پنج گانه موجب ِ اعوجاج فکری‬ ‫و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات ِ‬ ‫اصلی خویشتن مان می شود‪،‬‬ ‫‪ -4‬بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان‬ ‫هســتی بوده و به وســیله ی ان می توانیم‬ ‫«کائنات را دانلود کنیم!»‪،‬‬ ‫‪ -5‬بدن ِ فیزیکی‪ ،‬جزئی از زمین است و‬ ‫اصل و بنیادش از ان است؛ ارتباط دادن بدن‬ ‫با زمیــن (مثل راه رفتن با پای برهنه) جزء‬ ‫تمرینات معنوی مهم محسوب می شود‪،‬‬ ‫‪ -6‬چرخه هایی بر جهــان ماده و حیات‬ ‫انســانی حاکم اســت‪ .‬همچنین هماهنگ‬ ‫شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی‬ ‫دوازده ساله ی خورشیدی از اهمیت بسیاری‬ ‫برخوردار است‪،‬‬ ‫‪ -7‬پنج عنصر‪ ،‬جایگاه ان ها در ســاختار‬ ‫وجودی انسان و نحوه ی پاک سازی ان ها‪،‬‬ ‫‪ -8‬رهایی یافتن از «چیزی» که در درون‬ ‫ِ شماست و شــما دیگر قادر به نگه داشتن ِ‬ ‫ان نیستید‪ ،‬همیشه بزرگ ترین لذت است‪ .‬و‬ ‫البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!‬ ‫‪ -9‬غذایــی کــه می خوریم بــه مثابه ی‬ ‫ســوخت ِ ماشینی اســت که حاوی انرژی‬ ‫حیاتی برای زندگی ادمی ست و باید به دقت‬ ‫برگزیده شود‪،‬‬ ‫‪ -10‬بدن یک سیســتم است و متناسب‬ ‫بــا کارکــرد ان می توانیم نــوع ِ غذایی که‬ ‫می خوریم را انتخاب کنیم‪،‬‬ ‫‪ -11‬تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم‬ ‫بســیار مهم اســت؛ غذا خوردن با حضور و‬ ‫اگاهی مهم ترین تمرینی است که می توانیم‬ ‫در رابطه با سالمت تغذیه در پیش بگیریم‪.‬‬ ‫‪ -12‬چگونــه اجتنــاب ِ اگاهانــه از غذا‬ ‫خــوردن‪ ،‬باعث قــدرت روحــی و معنوی‬ ‫ما می شود‪.‬‬ ‫در این شــماره نیز در مورد ِ نجنگیدن با‬ ‫زندگی و حفظ ارامش و اسودگی در میانه ی‬ ‫فعالیت های روزانه‪ ،‬صحبت خواهد شد‪.‬‬ ‫از بیقراری تا اسودگی‬ ‫خوابیدن در شــب است که تفاوت میان‬ ‫صبح و شامگاه را برای شما مشخص می کند‪.‬‬ ‫ان چیزی که تفاوت ایجاد می کند ســطح ِ‬ ‫اســودگی در اغازین لحظات ِ خواب است‪.‬‬ ‫اگر شما قادر باشید در طول روز و در حین‬ ‫انجام دادن کارهای روزانه اسودگی خود را‬ ‫حفظ کنیــد‪ ،‬همان حال و هوا را در عصر و‬ ‫شامگاه نیز همراه خود خواهید داشت‪ .‬یعنی‬ ‫دقیقاً همان سطح ِ انرژی و اشتیاقی که در‬ ‫صبح از ان برخوردار بودید‪.‬‬ ‫اگر شما سرحال از خواب بلند شوید‪ ،‬در‬ ‫حقیقت یک شروع ِ عالی برای روز داشته اید‪.‬‬ ‫اما همچنان که در روز ِ خود پیش می روید‬ ‫و سطح اسودگی شــما رو به زوال می رود‪،‬‬ ‫شــما تدریجاً دچار تنش و فشــار عصبی‬ ‫می شــوید‪ .‬موضوع بســیار مهمی که باید‬ ‫درک کنید این است که این فشار عصبی به‬ ‫دلیل ِ کار و مشغله نیست! هر کسی خیال‬ ‫می کند که شغلش استرس زا است‪ .‬حقیقت‬ ‫ِ ساده این اســت که هیچ شغلی استرس زا‬ ‫نیست! شغل های زیادی هستند که شرایط‬ ‫ِ پرچالشی را شامل می شــوند‪ .‬رئیس های‬ ‫بدقِل ِق‪ ،‬همکاران ِ غیرقابل اعتماد‪ ،‬اتاق های‬ ‫اورژانــس‪ ،‬ضرب االجل هــا و مهلت هــای‬ ‫بی معنی و غیرمنطقی و یا حتی اینکه ممکن‬ ‫است شما خودتان را در میانه ی یک میدان ِ‬ ‫نبرد‪ ،‬به معنای واقعی کلمه ببینید! اما این ها‬ ‫ذاتاً و به خودی ِ خود استرس زا نیستند‪ .‬ان‬ ‫چیزی که تولید ِ استرس می کند‪ ،‬واکنش ِ‬ ‫ناگهانی‪ ،‬بی اختیار و وسواســی ما به شرایط‬ ‫اســت‪ .‬استرس یعنی ســطح ِ مشخصی از‬ ‫اصطکاک ِ درونــی! [در علم مکانیک برای‬ ‫غلبه بر اصطکاک‪ ،‬روغــن کاری باید انجام‬ ‫گیــرد‪ ،‬بنابراین] اگر ما بتوانیم مکانیســم ِ‬ ‫درونــی خودمان را با اســتفاده از اگاهی و‬ ‫هوشــیاری‪ ،‬روغن کاری کنیم‪ ،‬می توانیم بر‬ ‫این اصطکاک غلبــه کنیم‪ .‬پس ان چیزی‬ ‫که باعث ِ تولید ِ اســترس می شود‪ ،‬ناتوانی‬ ‫و ضعف ِ سیســتم ِ درونی خودتان است‪ .‬به‬ ‫بیان ِ ساده تر‪ ،‬مشکل انجایی است که شما‬ ‫نمی دانید چطور بدن‪ ،‬ذهن و احساســات ِ‬ ‫خودتان را اداره کنید‪.‬‬ ‫حال ســوال اینجاست که چگونه نه تنها‬ ‫سیستم ِ خودمان را رها از استرس نگه داریم‪،‬‬ ‫بلکه حتی همان سطح از انرژی و اشتیاقی را‬ ‫که سحرگاه داشتیم نیز حفظ کنیم؟‬ ‫تعداد ضربان ِ یک شخص ِ معمولی چیزی‬ ‫حدود هفتاد تا هشتاد می باشد‪ .‬برای کسی‬ ‫که مراقبه را به درســتی انجام می دهد‪ ،‬این‬ ‫عدد مابین ســی تا چهل خواهد بود‪ .‬حتی‬ ‫بعــد از یک ناهار ِ خــوب‪ ،‬این عدد حول و‬ ‫حوش پنجاه باقی می مانــد‪ .‬این عدد فقط‬ ‫یکی از پارامترها و معیارهایی است که سطح‬ ‫ِ اســودگی و ارامش ِ بدن تــان را لحظه به‬ ‫لحظه گزارش می کند‪ .‬اسودگی اساساً به این‬ ‫صورت تعریف می شود‪« :‬قابلیت ِ بازسازی و‬ ‫نوزایی ِ بدن‪».‬‬ ‫شما نمی توانید ارامش ِ سیستم خودتان را‬ ‫بر اساس فعالیتی که انجام می دهید تنظیم‬ ‫کنید‪ .‬اما می توانید طوری سیستم خودتان‬ ‫را نگه داری کنید که فعالیت های تان به ان‬ ‫خســارت نزنند‪ .‬ممکن اســت شما جسماً‬ ‫خســته شده باشــید‪ ،‬اما این موضوع لزوماً‬ ‫نباید باعث ِ استرس و فشار عصبی شما شود‪.‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪43‬‬ صفحه 44 ‫هنر ِ اصلی این اســت که بتوانید پرجنب و‬ ‫جوش و در عین حال ارام بمانید‪ .‬اگر شــما‬ ‫به مدت سه الی چهار ماه تمرینات ِ ساده ی‬ ‫یوگا را انجام دهید‪ ،‬ضربان شما حدود هشت‬ ‫الی بیســت عدد کمتر خواهد شد‪ .‬این بدان‬ ‫معنی ست که بدن ِ شما به طرز موثری و با‬ ‫اسودگی به وظایف خود عمل می کند‪.‬‬ ‫چیــزی که بدن به ان نیــاز دارد‪ ،‬خواب‬ ‫ی است‪ .‬اگر شما در طول‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه اسودگ ‬ ‫روز‪ ،‬بدن تان را اســوده نگه دارید‪ ،‬سهمیه ی‬ ‫خواب ِ شــبانه تان به طــور طبیعی کاهش‬ ‫می یابد‪ .‬اگر کار کردن و پیاده روی و یا ورزش‬ ‫کردن‪ ،‬برای شما اسودگی به همراه بیاورد‪،‬‬ ‫خواب ِ شما باز هم کمتر می شود‪.‬‬ ‫در حال حاضر‪ ،‬مردم می خواهند هر چیزی‬ ‫را به سخت ترین شیوه ی ممکن انجام دهند‪.‬‬ ‫بارها دیــده ام مردمی را کــه در پارک قدم‬ ‫می زنند‪ ،‬ولی در حالتی از تنش به سر می برند‪.‬‬ ‫خواه شما قدم بزنید‪ ،‬یا باال پائین بپرید‪ ،‬چرا‬ ‫نباید این فعالیت ها به ســادگی و شادمانی‬ ‫انجام گیرند؟ اگر شما در حالتی ورزش کنید‬ ‫که گویی وارد ِ میدان ِ نبرد می شــوید‪ ،‬این‬ ‫ورزش نه تنها برای تان سرخوشــی به همراه‬ ‫نخواهد داشــت‪ ،‬بلکه حتی باعث ِ اســیب‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫بــا زندگی نجنگید‪ .‬شــما ضــد ِ زندگی‬ ‫نیســتید؛ شــما خود ِ زندگی هستید‪ .‬فقط‬ ‫کافی ست با ان همساز شوید و خواهید دید‬ ‫که چه به اسودگی می گذرد‪ .‬خود را متناسب‬ ‫و ســالم نگه داشتن به معنای جنگ نیست‪.‬‬ ‫فعالیت هایی را انجام دهید که شما را شادمان‬ ‫می کنند؛ مثل بازی کردن‪ ،‬شنا‪ ،‬پیاده روی‪،‬‬ ‫و دویدن‪ .‬اگر شما دوســت ندارید کاری به‬ ‫جز خوردن چیزکیک انجام دهید‪ ،‬پس شما‬ ‫به مشکل خواهید خورد! در غیر ِ این صورت‬ ‫بین فعال بودن و اســوده بــودن‪ ،‬تناقض و‬ ‫ناسازگاری وجود ندارد‪.‬‬ ‫بدن شــما به چه مقدار خواب نیاز دارد؟‬ ‫این موضوع بستگی به سطح فعالیت ِ فیزیکی‬ ‫شــما دارد‪ .‬هیچ نیازی به تعیین ِ سهمیه ی زندگی نباشد‪ .‬طوری ان را مدیریت کنید که‬ ‫مشــخصی خواب و غذا وجود ندارد‪ .‬برنامه مشتاق ِ بیداری باشد‪.‬‬ ‫ریختن برای مقدار کالری ِ دریافتی و ساعاتی‬ ‫که بایــد بخوابیــد‪ ،‬کوته فکرانه ترین روش ِ تمرین معنوی‬ ‫مواجهه با زندگی ســت‪ .‬اجازه دهید‪ ،‬امروز اگر موقع خواب از بالش استفاده نمی کنید‬ ‫بدن تــان تصمیم بگیرد که چــه مقدار باید و یا اگر از بالشی با ارتفاع کم استفاده می کنید‪،‬‬ ‫غذا بخورید‪ ،‬نه شما! اگر امروز فعالیت ِ شما بسیار بهتر است؛ چون در این حاالت بازسازی‬ ‫کم است‪ ،‬خب کمتر خواهید خورد‪ .‬اگر فردا عصبی و ســلولی مغز و سیستم عصبی به‬ ‫فعالیت تان زیاد است‪ ،‬بیشتر خواهید خورد‪ .‬طرزی عالــی انجام می گیــرد‪ .‬ولی هنگام‬ ‫به طور مشــابه در مورد خواب هم وقتی به اســتفاده از بالش ِ بلند‪ ،‬به دلیل ِ فشردگی‬ ‫اندازه ی کافی احســاس ِ اســودگی کردید‪ ،‬ســتون فقرات در ناحیه ی گردن‪ ،‬عم ً‬ ‫ال در‬ ‫زمان ِ برخاستن است‪ .‬حال چه سه‪ ،‬یا چهار این فرایند اختالل ایجاد می کنید‪ .‬اگر بدون‬ ‫و یا هشت ســاعت‪ .‬وقتی صحبت از خواب ِ بالش می خوابید‪ ،‬بهتر اســت به پشت و در‬ ‫و خوراک باشــد‪ ،‬بدن تان بهترین قضاوت گر راستای ستون فقرات دراز بکشید؛ نه اینکه به‬ ‫است‪.‬‬ ‫بغل بخوابید‪ .‬خوابیدن به این صورت‪ ،‬در یوگا‬ ‫اگر بدن در ســطح ِ مشخصی از گوش به با نام شاواســانا‪ ۲‬یا جسد ِ بی جان شناخته‬ ‫زنگی و اگاهی باشــد‪ ،‬شما درخواهید یافت می شــود‪ .‬شاواسانا باعث ِ پاکسازی و نوزایی‬ ‫زمانی که بدن خوب اســتراحت کرده است‪ ،‬بدن شــده و چرخش ازاد ِ انرژی حیاتی در‬ ‫ســرحال تر بیدار می شود‪ ،‬چرا که پر از شور بدن را بهبود می بخشــد ‪ .‬همچنین باعث ِ‬ ‫ِ زیستن اســت‪ .‬اگر به طریقی بدن در حال اسودگی و سرزندگی می شود‪ .‬اما به هرحال‬ ‫ِ اســتفاده از رختخواب به عنوان قبر است‪ ،‬تعصبی در این مورد وجود ندارد‪ .‬حداقل الزم‬ ‫بنابراین مشــکلی وجود دارد‪ .‬طوری بدن را نیست حتما خود را ملزم کنید که به شکل ِ‬ ‫نگــه دارید که به دنبال ِ فــرار و اجتناب از خاصی بخوابید!‬ ‫‪ - ۱‬یکی از دروس ِ اصلی در یوگا‪ ،‬اموختن ِ این حقیقت است که یوگا یعنی هنر‬ ‫ِ عمل کردن‪ .‬موضوعی که سادگورو در این قسمت مطرح می کند هسته ی مرکزی‬ ‫اموزه های معنوی در یوگاست‪ ،‬یعنی عمل کردن و در عین حال ارام ماندن‪ .‬یکی‬ ‫از سرنخ های مهم در این زمینه اشاراتی است که در شریماد باگاوادگیتا (گفتگوی‬ ‫میان کریشــنا و ارجونا) ذکر گردیده است‪ .‬خداوند می فرماید‪« :‬کسی که مشغول‬ ‫ِ خدمت ِ عابدانه اســت‪ ،‬حتی در این زندگی نیز خــود را از اثرات ِ اعمال ِ نیک و‬ ‫بد‪ ،‬هر دو رها می سازد‪ .‬بنابراین‪ ،‬سعی کن به یوگا یا هنر عمل کردن دست یابی‪.‬‬ ‫(‪ »)50/2 BG‬و یا «انســان باید بدون ِ دلبســته شدن به نتایج و ثمرات ِ اعمال‪ ،‬به‬ ‫انها به منزله ی وظیفه عمل نماید‪ ،‬زیرا با عمل ِ عاری از دلبستگی به متعال واصل‬ ‫می گردد‪ »)19/3 BG( .‬همچنین «کسی که حقیقت ِ مطلق را می شناسد‪ ،‬با اگاهی‬ ‫‪44‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫ِ کامل از تفاوت بین کار و عمل در عشق و عبودیّت‪ ،‬و کار و عمل برای اجر و ثمر‪ ،‬خود را‬ ‫درگیر ِ حواس و کامجویی نمی کند‪ .»)28/3 BG( .‬شاید بتوان گفت استرس و فشار عصبی‪،‬‬ ‫حداقل عارضه ای است که می تواند به واسطه ی عمل کردن برای دریافت کردن ِ اجر و ثمر‬ ‫ناشــی شود‪( .‬مترجم – ترجمه ی اشلوکاهای ذکر شده از باگاوادگیتا از کتاب ِ"باگاودگیتا‪،‬‬ ‫همانگونه که هست‪ ،‬ترجمه اقای بزرگمهر گل بیدی‪ ،‬انتشارات دانش جاودان‪ ،‬چاپ چهارم‪،‬‬ ‫‪ "1386‬ذکر گردیده است‪).‬‬ ‫‪ - ۲‬به همین دلیل است که اکثریت ِ اساتید یوگا همواره تاکید می کنند که کالس ِ یوگایی‬ ‫که در انتهای ان شاواسانا انجام نگیرد‪ ،‬صرفاً انجام یکسری حرکات ِ فیزیکی به نام یوگا بوده‬ ‫اســت و هیچ فایده ای ندارد! پروسه ی یوگا زمانی تکمیل می شود که استراحت ِ اخر یعنی‬ ‫شاواسانا ولو برای دقایقی کوتاه‪ ،‬حتماً انجام گیرد‪( .‬مترجم)‬ صفحه 45 ‫‪ ۵‬تکنیک کندالینی که می تواند‬ ‫یوگی درونی شما را در هر مکان و‬ ‫زمانی مهار کند‪.‬‬ ‫نویسنده‪Becca-powers :‬‬ ‫برگردان ‪ :‬سیسا‬ ‫ابتدا در سال ‪ ۲۰۲۰‬و سپس سال ‪ ۲۰۲۱‬همه‬ ‫جهان از جمله ی یوگیان‪ ،‬استرس زیادی را تجربه‬ ‫کردند و من به عنوان شاگرد کندالینی یوگا از‬ ‫یوگا کردن و نشستن با برادران و خواهران یوگی‬ ‫و به ارتعاش در اوردن مانتراها‪ 2‬در کالس های‬ ‫یوگا و به اشتراک گذاشتن حس های زیبا پس‬ ‫از برخاستن از شاواسانا‪ 3‬و گپ زدن با دوستان‬ ‫هنــگام صرف چای‪ ،‬بعد از اتمام کالس‪ ،‬به دور‬ ‫افتادم و البته از دست دادن تمرینات بدنی که‬ ‫درون من را نیز تحــت تاثیر قرار می داد‪ ،‬برایم‬ ‫ســخت بود‪ .‬اما با سرعت به امروز رسیدیم که‪،‬‬ ‫گردهمایی های یوگا بــه کالس های عمومی و‬ ‫خصوصی انالین تغییر شــکل داده است‪ .‬البته‬ ‫همین امر باعث شــد‪ ،‬که معلمان یوگا بتوانند‬ ‫بــه معلمی خود ادامه دهند و شــاگردان یوگا‬ ‫نیز شاگرد یوگا باشند‪ ،‬اما در کنار انها پیروانی‬ ‫بوده اند کــه از فضای یــوگا و تمرین کام ً‬ ‫ال به‬ ‫دور افتاه اند‪.‬‬ ‫پس اگر شما هم یکی از انها هستید‪ ،‬در ادامه‬ ‫پنج تکنیک که توانسته است به من در باال بردن‬ ‫ارتعاشات و انرژی من کمک کند‪ ،‬ذکر می شود‬ ‫و شــما در هر زمان و جایی می توانید از ان ها‬ ‫بهره مند شوید‪:‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪ -1‬تنفس متناوب‬ ‫تنفــس متناوب کــه از بینی انجام می شــود‪،‬‬ ‫می تواند به کاهش اســترس و اضطراب کمک‬ ‫کند‪ .‬در این تنفس میزان دم و بازدم یکســان‬ ‫است‪ .‬برای شروع با انگشت شصت دست راست‬ ‫حفره راســت بینی را می بندیم و ابتدا از حفرۀ‬ ‫چپ بینی بازدم و ســپس دم انجام می دهیم‪،‬‬ ‫حاال با انگشت اشــاره دست راست حفره چپ‬ ‫بینی را می بندیم و از حفره راست بینی بازدم و‬ ‫سپس دم انجام می دهیم و دوباره حفره راست‬ ‫بینی را با انگشت شصت دست ببندید‪ ،‬از حفره‬ ‫چپ بینی بازدم و سپس دم انجام می دهیم‪ .‬این‬ ‫تمرین را برای مدت یک دقیقه با پشتی صاف‬ ‫و نشســتن و در یکی از نشست های یوگا یا بر‬ ‫روی صندلی ادامه دهید‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ -2‬ادای مانترای جادویی‬ ‫این مانترا معموالً در جمع هایی کندالینی یوگا به‬ ‫عنوان مانترای جادویی شناخته شده است‪ .‬حتی‬ ‫گوش دادن به این مانترا نیز می تواند زندگی شما‬ ‫را تحت تاثیر قرار دهد و اگر همراه با گوش دادن‬ ‫به ان‪ ،‬مانترا را زمزمه کنید‪ ،‬خاصیت جادوی ان‬ ‫بیشتر می شود‪ .‬شما می توانید مانتراهای مختلف‬ ‫را از یوتیوب‪ ۶‬دانلود کنید و از اثرات ان بهره مند‬ ‫شوید‪ ،‬گفته می شود هنگام گوش دادن به مانترا‬ ‫بهتر است افکار مثبت را در ذهن خود بپرورانید‪.‬‬ ‫این مانترا سطح انرژی شما را باال می برد و ادای‬ ‫ان بسیار توصیه می شود‪.‬‬ ‫‪ -3‬تنفس اگاهانه‬ ‫این تنفس نه تنها در کندالینی یوگا‪ ،‬بلکه برای‬ ‫کســانی که از ‪ 7 PTSD‬رنج می برند نیز اموزش‬ ‫داده می شــود‪ .‬این تنفس نیروی حیات‪ 8‬را در‬ ‫بدن به جریان می اندازد و جهت کاهش استرس‪،‬‬ ‫اضطراب‪ ،‬نگرانی و اثرات منفی ان بسیار مفید‬ ‫اســت و می تواند در افزایش احساسات مثبت‪،‬‬ ‫مانند حس بهزیستی ارامش و شادی موثر باشد‬ ‫این تنفس دارای چهار قســمت است و بهتر‬ ‫است از ‪ ۴‬ثانیه انجام ان شروع شود‪ .‬ابتدا دم‬ ‫از بینی به مدت ‪ ۴‬ثانیه حبس دم به مدت ‪۴‬‬ ‫ثانیه ســپس ‪ ۴‬ثانیه بازدم و در اخر ‪ ۴‬ثانیه‬ ‫حبس بازدم‪ .‬این تنفس را یک تا ســه دقیقه‬ ‫ادامه دهید‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪ -4‬مودرا ی شصت و انگشتان‬ ‫انجام این مودرا نیروی زندگی و هوشیاری در‬ ‫شما افزایش می دهد‪ .‬هر انگشت انرژی خاصی‬ ‫دارد و هنگامی که انگشــتان در تماس با هم‬ ‫قرار می گیرند‪ ،‬هماهنگــی و ارامش دربدن‬ ‫اتفاق می افتد‪ .‬برای شروع با هر دو دست این‬ ‫مودرا‪ ،‬را انجام دهید‪ .‬ابتدا انگشت شصت را در‬ ‫تماس با انگشت اشاره (نماد دانش) ‪ ،‬و سپس‬ ‫در تماس با انگشــت میانی(نمــاد صبوری‪،‬‬ ‫انگشت انگشتری ابقا) و در اخر شصت را در‬ ‫تماس با انگشت کوچک(شفافیت) قرار دهید‪.‬‬ ‫این مودرا را برای مدت یک دقیقه ادامه دهید‪.‬‬ ‫‪ -5‬یک دقیقه تنفس اتش‬ ‫اگر احساس خســتگی‪ ،‬استرس و سنگینی‬ ‫می کنید‪ ،‬این تنفس‪ ،‬حیات و انرژی برای شما‬ ‫به ارمغان می اورد‪ .‬گفته می شــود‪ ،‬انجام این‬ ‫تنفس به مدت چهــل روز‪ ،‬روزی یک دقیقه‬ ‫استرس و افسردگی را کاهش می دهد و سطح‬ ‫انرژی شما را باال می برد‪.‬‬ ‫برای شــروع دســت خود را روی شکم‪ ،‬در‬ ‫محدودۀ دیافراگم قرار دهید‪ .‬با دهان بسته از‬ ‫بینی دم بگیرید و شــش ها را از هوا پر کنید‬ ‫‪ ،‬همزمان از حرکت شــکم به سمت باال اگاه‬ ‫باشید‪ .‬ســپس با قدرت از بینی بازدم کنید‪،‬‬ ‫به طوری که احســاس کنید‪ ،‬شش ها از هوا‬ ‫تخلیه می شــود‪ ،‬حال سرعت خود را در دم و‬ ‫بازدم باال ببرید و فاصله بین انها را کم کنید‬ ‫و از نفس زدن هــای تند و باال و پایین رفتن‬ ‫ســریع دیافراگم‪ ،‬هنگام دم و بازدم خود اگاه‬ ‫باشید‪ .‬برای مدت یک تا سه دقیقه ادامه دهید‬ ‫و کم کم سرعت دم و بازدم خود را کم کنید‬ ‫و هنگامی که تنفستان ارام شد‪ ،‬همچنان با‬ ‫چشمان بسته و پشتی صاف‪ ،‬روی صندلی یا‬ ‫روی زمین به نشست خود ادامه دهید و به دم‬ ‫و بازدم های طبیعی خود توجه کنید‪.‬‬ ‫‪1-Kundalini‬‬ ‫‪2-Mantra‬‬ ‫‪3-Savasana‬‬ ‫‪ 4‬تنفس نادی شوانا‬ ‫‪ 7‬اختالل استرس پس از سانحه‬ ‫‪5-EK ony karsat durprasand‬‬ ‫‪6-Youtube‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪8-Prana‬‬ ‫‪9-Mudra‬‬ ‫‪45‬‬ صفحه 46 ‫سفر یوگایی من‪ ،‬از پرتوجو‬ ‫یوگا تا مربی یوگا‬ ‫نوشته‪ :‬ناتاشا ویندر‬ ‫برگردان‪ :‬شکوفه شنوا فالح‬ ‫سفر یوگایی من از پنج سال پیش شروع‬ ‫شــد ‪.‬وقتی که مادر بزرگــم یوگا تمرین‬ ‫می کرد‪ ،‬وجودم شــیفته ی اَشکالی بود که‬ ‫او با بدنش درست می کرد‪ .‬پرسیدم ایا من‬ ‫هم می توانم شکل ها را یاد بگیرم؟ هر هفته‬ ‫کالس های باله می رفتم و سپس به خانه ی‬ ‫مادربزرگم می رفتم تا یوگا تمرین کنم‪ .‬باله‬ ‫و یوگا را به یک اندازه دوست داشتم با تغییر‬ ‫شکل بدنم با حرکتی از باله به حرکتی از‬ ‫یــوگا می رفتم‪ .‬اکنون که به یاد گذشــته‬ ‫یاُفتم فکر می کنم که با نهایت لذت و به‬ ‫م ‬ ‫طور طبیعی با حرکت دادن بدنم به صورت‬ ‫کام ً‬ ‫ال یکپارچــه‪ ،‬راحت و ازاد‪ ،‬ارتباط بین‬ ‫حرکت هــا را متوجه می شــدم‪ .‬وقتی که‬ ‫بزرگتر شــدم تحت تاثیر محیط و زندگی‬ ‫خانوادگی‪ ،‬عالقه ام به باله و یوگا را از دست‬ ‫دادم؛ نوجوانی شــدم کــه عالیق مضر را‬ ‫‪46‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫انتخاب کردم و به شکل مرگباری در حال‬ ‫طریق یوگا پرتوی‬ ‫تخریب خودم بودم‪ .‬در‬ ‫ِ‬ ‫زندگی من را روشن‬ ‫را کشف کرده بودم که‬ ‫ِ‬ ‫کرده بود و باعث می شد که احساس کنم‬ ‫به خو ِد حقیقی ام وصل هســتم‪ ،‬اما با جدا‬ ‫شدن از ان نور‪ ،‬اکنون از نوجوانی به جوانی‬ ‫می رفتم و بخش بزرگی از من فکر می کرد‬ ‫یا این گونه تعلیم می دید که دنیای واقعی‬ ‫دشــوار و الکی خوش است‪ .‬این توهمات و‬ ‫همچنین فرار از موقعیت های اضطراب اور‪،‬‬ ‫مکانیســمی بود که برای مقابله با فراز و‬ ‫پیش رو در پیش گرفته بودم‪.‬‬ ‫نشیب های ِ‬ ‫در اواسط دهه ی بیســت زندگی ام دیگر‬ ‫به انتها رســیده بودم‪ .‬برای کمک به مادر‬ ‫بزرگم مراجعه کردم و او از من خواست که‬ ‫به سمت یوگا برگردم‪ .‬او تا ن َ َود سالگی هر‬ ‫روز یوگا تمرین می کرد و همیشه می گفت‬ ‫این دلیل سالمتی و طوالنی شدن عمرش‬ ‫است‪ .‬او یک کتاب قدیمی یوگا با اساناهای‬ ‫مقدماتی را بــه من داد و من شــروع به‬ ‫تمرین های روتین دوران کودکی ام کردم و‬ ‫بدن و ذهنم دوباره قوی تر شدند‪ .‬از اینکه‬ ‫چقــدر تمرین ها را به یاد داشــتم و بدنم‬ ‫عجب حافظه ای دارد که به طور غریزی از‬ ‫یک اسانا‪ ۱‬به اسانای دیگر حرکت می کند‬ ‫شوکه شدم‪ .‬سالها می گذشتند و هر بار که‬ ‫استرس و نگرانی داشتم مادربزرگم دوباره‬ ‫من را به تمرین یوگا راهنمایی می کرد‪.‬‬ ‫هر بار که می خواستم تمرین کنم‪ ،‬یوگا‬ ‫را مثل یک دوســت و همرا ِه قدیمی کنا ِر‬ ‫خــودم می دیدم که دســتم را می گیرد و‬ ‫به سمت خورشــید و نور هدایت می کند‪.‬‬ ‫در برخی از کالس های حضوری شــرکت‬ ‫می کردم‪ ،‬و هــر بار که در کالس ها حاضر‬ صفحه 47 ‫می شــدم‪ ،‬بعد از کالس حال بهتری پیدا‬ ‫می کــردم‪ .‬هرگــز به طور کامــل به یک‬ ‫تمریــن یا روال روتین روزانه برای مدت ها‬ ‫متعهد نشــدم؛ بلکه احســاس و بدنم را‬ ‫ازاد می گذاشتم‪.‬‬ ‫بهار ‪ ۲۰۲۰‬بود و من چهل و چهار ساله‬ ‫بودم ‪.‬کووید‪ ۱۹-‬به بریتانیا رسیده بود و ما‬ ‫در قرنطینه ی کامل قرار داشتیم ‪.‬سالمت‬ ‫جســمی و روانی من دوباره افت کرده بود‬ ‫و احســاس می کردم ت ِه چاه هستم‪ .‬دچار‬ ‫اضافه وزن شده بودم و الکل زیادی مصرف‬ ‫می کردم‪ .‬تنها‪ ،‬افسرده‪ ،‬سرگردان و ناراضی‬ ‫از خودم و زندگی ام بودم ‪.‬شــغلم را تغییر‬ ‫داده‪ ،‬رابطه ام را ترک کرده و خانه نشــین‬ ‫شده بودم‪ .‬با تالش بی وقفه برای به دست‬ ‫اوردن شادی و خوشبختی ‪ -‬که موقتاً امد‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ظرفیت ان نبود رفت‪ -‬سرخورده‬ ‫اما چون‬ ‫شده بودم‪ .‬احساس می کردم هنوز چیزی‬ ‫کم است‪ ،‬من هنوز تحت تاثیر محیط بودم‬ ‫و از درون ثبات نداشتم‪ .‬هنوز نمی فهمیدم‬ ‫چگونــه روی خودم کار کنم نه کام ً‬ ‫ال و نه‬ ‫در ان زمان‪.‬‬ ‫عمیقاً خودکاوی کردم‪ .‬وقت گذاشتم تا‬ ‫با خو ِد برترم ارتباط برقرار کنم و یاد بگیرم‬ ‫که چه کسی هستم و چه می خواهم‪...‬‬ ‫قدم هایی رو به بهبود برداشتم تا زندگی‬ ‫سالم تری داشــته باشم‪ ،‬بهتر غذا بخورم و‬ ‫کمتر بنوشم‪ ،‬کوه بروم و با طبیعت ارتباط‬ ‫برقرار کنم‪ .‬هر صبح تمرین یوگا می کردم؛‬ ‫از ده الــی پانزده دقیقه شــروع کردم و به‬ ‫شصت دقیقه رسیدم‪ .‬یوگا تمرکزم را تقویت‬ ‫کرد‪ ،‬احساس جوانی می کردم‪ ،‬سال ها را به‬ ‫ســمت عقب طی می کردم‪ .‬سالمتی ام به‬ ‫طر ِز معجزه اسایی بهبود یافت‪ .‬اعتماد به‬ ‫نفسم باال رفت‪ ،‬وزنم را کاهش دادم‪ ،‬حتی‬ ‫احساس می کردم قدم بلندتر شده و سرم را‬ ‫باال می گرفتم‪ .‬ترس از کرونا را کنار گذاشتم‬ ‫و در یک کالس محلی یوگا شرکت کردم‪.‬‬ ‫معلم فوق العاده ای بود‪ ،‬کالس هایش بسیار‬ ‫شــاد و پر انرژی بود و احساس می کردم به‬ ‫انجا تعلق دارم‪.‬‬ ‫کاری را انجام مــی دادم که برایم مقدر‬ ‫شــده بود‪ .‬ان شب وقتی به خانه برگشتم‬ ‫تصمیم گرفتم که انقدر ممارست کنم تا‬ ‫یک معلم یوگا شــوم؛ از انجا بود که دیگر‬ ‫مســیر مرا پیش برد‪ .‬به صورت انالین به‬ ‫دنبال مدارس محلی یوگا گشتم و با اینکه‬ ‫به شدت فشار کاری داشتم کم نیاوردم‪ .‬با‬ ‫عاشق خودم‪ ،‬بدنم و ذهنم‬ ‫اعتماد ب ه نفس‬ ‫ِ‬ ‫شــدم و دیدم روحم به سمتم می اید و از‬ ‫من برای هدایــا و درهایی که برایش باز‬ ‫می کردم تشکر می کند‪.‬‬ ‫خیلی چیزها یاد گرفتم و تمامی دیدگا ِه‬ ‫من از خودم و دنیا زیر و رو شد و باالخره به‬ ‫بیداری رسیدم‪ .‬فلسفه ی یوگا بسیار فراتر‬ ‫از تصور و انتظار محدو ِد من بود‪« .‬تمرین‬ ‫یین‪ » ۲‬تمام احساســات من را رها کرد‬ ‫و «پرانایاما‪ » ۳‬اســم من را بهبود بخشید‪.‬‬ ‫تمام بدن و ذهن من هر روز در حال تغییر‬ ‫سطح بودند؛ این را معجزه می دانستم‪.‬‬ ‫چند هفته قبل از فــارغ التحصیلی از‬ ‫تمرین‬ ‫امــوزش مربیگری ام‪ ،‬شــروع به‬ ‫ِ‬ ‫تدریس با دوســتان خانواده و همکارانم‬ ‫کردم‪ .‬اعتماد به نفس به دســت اوردم و‬ ‫یاد گرفتم چگونه کالس هایم را به بهترین‬ ‫شــکل مدیریت کنــم‪ .‬در ابتدا عصبی و‬ ‫ِ‬ ‫پشت اشتباه‬ ‫بی دست و پا بودم و اشتباه‬ ‫مرتکب می شــدم اما زود یاد گرفتم‪ .‬هر‬ ‫کالســی که تدریس می کردم اعتماد به‬ ‫نفس بیشتری پیدا می کردم و کمی ارام تر‬ ‫می شــدم‪ .‬در اغاز نوامبــر ‪ ۲۰۲۱‬من به‬ ‫گونه ای در امر تدریس یوگا موفق شــدم‬ ‫که تمام کالس هایم پر شــده بود و غرق‬ ‫در پاسخ دادن به پرتوجویانم بودم‪ .‬هورااااااا‬ ‫باالخره داشتم یوگا یاد می دادم ‪.‬‬ ‫باالخره خــودم را پیدا کــردم‪ .‬همان‬ ‫احساساتی را که در کودکی با مادربزرگم‬ ‫داشــتم دوباره تجربه می کــردم‪ .‬با بدنم‬ ‫دوست شده بودم‪ ،‬دوباره بچه شده بودم‪،‬‬ ‫بلندتر می خندیدم‪ ،‬صاف تر می ایستادم‪،‬‬ ‫پایم را محکم روی زمین می گذاردم و با‬ ‫شهود در سطح باالتری هماهنگ می شدم‪.‬‬ ‫سفر یوگای من بیشتر بیداری برای خو ِد‬ ‫حقیقی ام بوده اســت ‪.‬هم رنگ شــدن با‬ ‫روح زیبا و شگفت انگیز خودم؛ استقبال‬ ‫ِ‬ ‫از در هایی که جهان بــه رویم باز کرد تا‬ ‫در جایی که باید باشــم قرارم دهد‪ .‬یوگا‬ ‫به من یاد داد از ظرفیت های ذهن و بدنم‬ ‫استفاده ی بیشتری بکنم‪ .‬ارتباط با معلمان‬ ‫یوگا برایم الهام بخش بــود‪ « .‬هدیه دادن‬ ‫بزرگترین هدیه است» این کلمات در هر‬ ‫کالسی که تدریس می کنم بارها در ذهن‬ ‫من طنین انداز می شوند‪.‬‬ ‫همیشه دوســت دارم که هر فردی را‬ ‫شــگفتی یوگا را‬ ‫مالقات می کنم لذت و‬ ‫ِ‬ ‫با من تجربه کنــد‪ .‬معلم یوگا بودن برای‬ ‫من طبیعی ترین‪ ،‬خالقانه ترین و زیباترین‬ ‫شــکل زندگی بــه نظر می رســد‪ .‬مانند‬ ‫خوردن و نفس کشیدن‪ ،‬انگیزه ی واقعی‬ ‫من برای زندگی و حتی بخشی از زندگی‬ ‫من است ‪.‬‬ ‫همیشه دوســت دارم که هر فردی را‬ ‫شگفتی یوگا را با‬ ‫مالقات می کنم لذت و‬ ‫ِ‬ ‫من تجربه کند‪ .‬معلم یوگا بودن برای من‬ ‫طبیعی ترین‪ ،‬خالق ترین و زیباترین شکل‬ ‫زندگی به نظر می رســد‪ .‬مانند خوردن و‬ ‫نفس کشیدن و انگیزه ی واقعی من برای‬ ‫زندگی و حتی بخشی از زندگی من است ‪.‬‬ ‫من کار تمام وقــت اداری خود را رها‬ ‫کــردم چون به زمان بیشــتری نیاز دارم‬ ‫تا در اختیار پرتوجویانم باشــم‪ .‬به خاط ِر‬ ‫فرصت ها و ماجراجویی هایی که احساس‬ ‫می کنم در راهم بی شمار هستند و فقط‬ ‫می تواننــد با تردیدهــا و باورهای خودم‬ ‫محدود شوند؛ پس باید خوداگاه تر شوم‪.‬‬ ‫مادربزرگ من الیس یک الهام و افسانه ی‬ ‫مطلــق در نوع خــود بود‪ ،‬هــر روز دلم‬ ‫برایش تنگ می شــود و از او بابت حضور‬ ‫حمایتگرانه اش سپاسگزارم‪ .‬همۀ کارکنان‬ ‫مرکز یوگایی که مــرا یاری کرده اند تا به‬ ‫این سطح رضایتمندی از زندگی ام برسم؛‬ ‫همواره شبانه روز از من حمایت می کنند‬ ‫(ایا شما بچه ها هرگز نمی خوابید؟)‬ ‫از تک تک دانش اموزان تشکر می کنم‪.‬‬ ‫احســاس می کنم که بسیار خوش اقبال‬ ‫هســتم که به من فرصــت تدریس داده‬ ‫می شــود‪ .‬به خودم به خاطر داشتن ایده‪،‬‬ ‫زندگی‬ ‫جرات و تعهد برای انجام کاری که‬ ‫ِ‬ ‫من را برای همیشــه تغییر داده اســت‬ ‫افتخار می کنم‪.‬‬ ‫تمرینات فیزیکی یوگا ‪1- Asana-‬‬ ‫‪2-Yin Yoga‬‬ ‫تمرینات تنفسی‪3-Pranayama-‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪47‬‬ صفحه 48 ‫برگزاری روز جهانی یوگا‬ ‫هر ســال ‪ 31‬خردادماه برابر با ‪ ۲۱‬ماه ژوئن روز جهانی یوگا در‬ ‫سراســر جهان برگزار می شود‪ .‬خرداد ماه ســال ‪ 1401‬هم برای‬ ‫هشتمین بار این مراسم به همت انجمن یوگا‪ ،‬هیئت های همگانی‬ ‫ی استان ها با شکوه فراوان از‬ ‫و همچنین مسئولین کمیته های یوگا ‬ ‫ساعت ‪ ۷‬الی ‪ ۸‬صبح ‪ 31‬خردادماه با حضور بیش از سیزده هزار نفر‬ ‫یوگا کار در ایران برگزار گردید‪.‬‬ ‫کمیتــه یوگای هیئت همگانی اســتان تهران هم مراســم روز‬ ‫جهانی یوگا را با حضور حدود پانصد نفر شــرکت کننده در محل‬ ‫‪48‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫پارک پلیس تهران برگزار نمود‪ .‬در این مراســم که با حضور دکتر‬ ‫ولی اهلل شــجاع پوریان رئیس هیئت همگانی اســتان تهران‪ ،‬دکتر‬ ‫زهرا حسینی رئیس کمیته‪ ،‬بهناز قاسملو دبیر‪ ،‬اعضاء کادر اجرایی‬ ‫کمیته یوگای اســتان تهران و جمعی از پیش کسوتان برگزار شد‪.‬‬ ‫اقای سیدعبدالحمی د موحدی مدیرمسئول مجله دانش یوگا و از‬ ‫پیش کســوتان یوگا به اتفاق تیم یوگای سه نفره دانش یوگا اقایان‬ ‫محمد جواد کنی‪ ،‬محسن قره داغی و مهدی پور علی حرکات یوگا را‬ ‫همراه با جمع کثیر شرکت کنندگان حاضر در مراسم اجرا نمودند‪.‬‬ صفحه 49 ‫روز جهانی یوگا در برنامه تلوزیونی شبکه العالم‬ ‫به مناســبت روز جهانی یوگا شــبکه عرب زبان العالم از جمله‬ ‫شبکه های برون مرزی صدا و سیما که برای کشورهای خاورمیانه‬ ‫و شــمال افریقا برنامه تولید و پخش می کند برنامه ای را با حضور‬ ‫سیدعبدالحمید موحدی مدیر مسئول مجله دانش یوگا و از پیش‬ ‫کسوتان یوگا برگزار نمود‪ .‬در این برنامه که به صورت زنده پخش شد‬ ‫مدیر مســئول مجله دانش یوگا در حالی که دو تن از مربیان یوگا‬ ‫اقایان محمد جواد کنی و محســن افشاریان حرکات یوگا را انجام‬ ‫می دادند در خصوص یوگا و نقش ان در ســامتی ‪ ،‬یوگا و ارامش‬ ‫ذهن‪ ،‬یوگا و درمان بیماری هــا‪ ،‬جایگاه یوگا در ایران و همچنین‬ ‫فلسفه وجودی روز جهانی یوگا مطالبی را مطرح و به پرسش های‬ ‫مجری شبکه العالم در خصوص یوگا پاسخ داد‪.‬‬ ‫به مناســبت روز جهانی یوگا مرکز فرهنگی ســوامی‬ ‫ویوکاناندا وابسته به سفارت هند‬ ‫به روال سال های گذشته مراسمی را برگزار نمود‪ .‬در این مراسم‬ ‫که جان مای معاون سفیر هند در ایران‪ ،‬رئیس موقت مرکز فرهنگی‬ ‫ســفارت ‪ ،‬جمعی از مربیان و عالقمندان به یوگا حضور داشــتند‬ ‫خانم لیلی خردمند پیش کسوت یوگا مطالبی را در خصوص یوگا و‬ ‫نقش ان در ســامتی جسم و ذهن مطرح و به دنبال ان جمعی از‬ ‫یوگاکاران به مربیگری خانم نیلوفر ملکی حرکات یوگا را به نمایش‬ ‫گذاردند‪ .‬معاون سفیر هند در پایان به این روز جهانی که به ابتکار‬ ‫ناراندا مودی نخســت وزیر فعلی هند برگزار می شــود مطالبی را‬ ‫مطرح و از شرکت کنندکان در مراسم قدردانی نمود‪.‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪49‬‬ صفحه 50 ‫دکترای مثبت اندیشی‬ ‫وحید نظری‬ ‫چــرا با وجــو ِد ســال ها شــرکت در‬ ‫کالس هــای مختلف و خواندن کتاب های‬ ‫متعدد پیرامون مباحث مرتبط با موفقیت‬ ‫و ارامش در زندگی‪ ،‬هنوز احساس ارامش‬ ‫نمی کنم؟ چرا هنوز از نظر معنوی و ارتباط‬ ‫با خدا پیشرفتی نداشته ام؟ چرا نمی توانم‬ ‫بــا عزیزانــم ارتباطی مطلوب و ســازنده‬ ‫برقرار کنم؟‬ ‫این پرسش ها ذهن بسیاری از افرادی‬ ‫که برای تغییر دادن اوضــاع زندگی خود‬ ‫تالش می کنند‪ ،‬مشغول کرده است‪.‬‬ ‫برای بسیاری از افرا ِد جامعه این سوال‬ ‫است که چگونه برخی از افراد می توانند در‬ ‫ارامش خود را حفظ‬ ‫سخت ترین شرایط‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫کنند و همواره لبخندی از َســ ِر رضایت و‬ ‫شادمانی بر لب داشته باشند؟‬ ‫چگونه اســت که برخی در ارتباط های‬ ‫خود کام ً‬ ‫ال موفق هســتند‪ ،‬گویی که انها‬ ‫‪50‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫مهره مــار دارند! اما برخــی دیگر عمیقاً‬ ‫احساس تنهایی می کنند و همواره از درک‬ ‫نشــدن و پذیرفته نشدن توسط اطرافیان‬ ‫خود شکایت می کنند؟‬ ‫انسان هایی که نزد اطرافیان خود کام َ‬ ‫ال‬ ‫محبوب و دوست داشــتنی هستند‪ ،‬چه‬ ‫چیزهایی را می دانند که دیگران نمی دانند؟‬ ‫دگرگون شدن حاالتِ‬ ‫ان چیزی که ِ‬ ‫باعث‬ ‫ِ‬ ‫یک انسان می شود‪ ،‬تغییر در نحوه نگرش و‬ ‫انتخاب های اوست‪ .‬اگر یک فرد تغییری در‬ ‫افکار و گفتار و عملکرد و انتخاب های خود‬ ‫بوجود نیاورد‪ ،‬نباید انتظار داشته باشد که‬ ‫زندگی اش تغییر کند‪.‬‬ ‫نبایــد این توقع را داشــته باشــیم که‬ ‫هنگامی که زمین و زمــان را به باد انتقاد‬ ‫می گیریــم‪ ،‬فر ِد محبوبی در بین اطرافیان‬ ‫خود بشــویم‪ .‬همچنین نباید این انتظار را‬ ‫در خود بوجود اورده باشــیم که با وجود‬ ‫احساس‬ ‫انسان شادی باشیم و‬ ‫افکار منفی‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ارامش کنیم‪ .‬خالصه همه تمرینات مثبت‬ ‫اندیشــی ما را باید به نقطه ای برساند که‬ ‫از گالیه کردن و نق زدن دست برداریم زیرا‬ ‫این کاری است از بزرگ شدن نگرانی ها و‬ ‫قویتر شدن افکا ِر منفی جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫ذهن فردی که در حالت خشم و انزجار و‬ ‫ِ‬ ‫اعتراض به َسر می برد‪ ،‬نمی تواند مولّد افکار‬ ‫خالقانه و ایده های بدیع و ســازنده باشد‪.‬‬ ‫در ایــن حاالت به جای اینکــه ذهن‪ ،‬در‬ ‫جستجوی راه حل ها و پاسخ ها باشد‪ ،‬انرژیِ‬ ‫خود را بــرای جنگیدن‪ ،‬مقاومت‪-‬کردن و‬ ‫نپذیرفتن مصرف کند‪.‬‬ ‫طبق قانون جذب‪ ،‬اتفاقــات خوبی در‬ ‫انتظار این فرد نخواهد بود زیرا تما ِم تمرکز‬ ‫و توجــه اش به ان چیزی اســت که از ان‬ ‫فراری است و دوست ندارد در زندگی اش‬ ‫تجربه کند‪ .‬براین اســاس موار ِد نامطلوبِ‬ ‫بیشتری را به سوی خود جذب می کند‪.‬‬ ‫در این وضعیت هیچ انسانی نمی تواند‬ ‫از زندگی لذت ببرد زیرا یک انســان فقط‬ ‫زمانی می تواند خوشحال باشد که در قید و‬ ‫بند اینده و گذشته نباشد‪.‬‬ ‫مادامی که یک انسان چیزی را نپذیرد‪،‬‬ ‫هیچ تالشــی برای تغییر دادن ان به خرج‬ صفحه 51 ‫نخواهــد داد و گالیه کــردن‪ ،‬نــق زدن و‬ ‫سبب این می شود که‬ ‫قضاوت‪-‬کردن تنها‬ ‫ِ‬ ‫فرد از پذیرش مسولیت انچه که در زندگی‬ ‫اوست‪ ،‬فرار کند‪.‬‬ ‫برای تنهاشدن و منفورشدن یک انسان‬ ‫همین کافی اســت که با دیدن هر فردی‬ ‫زبان به انتقــاد از او بازکنــد‪( .‬مخصوصاً‬ ‫زمانی که این کار در جمع های دوستانه و‬ ‫خانوادگی یا کاری انجام بپذیرد‪).‬‬ ‫ِ‬ ‫فرصت‬ ‫اگر افراد را دائما قضاوت کنید‪،‬‬ ‫داشتن انها را از دست خواهید داد و‬ ‫دوست‬ ‫ِ‬ ‫دیگر نمی توانید قلب خود را بوسیله عشق‪-‬‬ ‫ورزیدن‪ ،‬شارژ کنید!‬ ‫قضاوت کــردن و برچســب زدن بــه‬ ‫انســان ها و حتی موقعیت ها‪ ،‬رویدادها و‬ ‫پدیده ها سبب می شود که انها را نتوانید‪،‬‬ ‫انطور که باید دوست داشته باشید‪.‬‬ ‫احســاس تنهایی‪ ،‬لحظات غم انگیزی‬ ‫ِ‬ ‫برای یک انســان رقم می زنــد و واقعیت‬ ‫این است که انســانی که از ابراز محبت و‬ ‫داشتن دیگران‪ ،‬عاجز باشد و عمیقاً‬ ‫دوست‬ ‫ِ‬ ‫احساس تنهایی خواهد کرد‪.‬‬ ‫اگر می خواهید انســان محبوبی بشوید‬ ‫دیدن شما خاطره خوبی‬ ‫اجازه بدهید که‬ ‫ِ‬ ‫برای اطرافیان تان باشد‪.‬‬ ‫خودت انتخاب کن!‬ ‫ذهن خود‬ ‫شادی و غم یک انتخاب است‪ِ .‬‬ ‫را طوری تربیت کنید که در هر شــرایط‬ ‫زیبایی را ببینــد و بیابد‪ .‬تمامی تمریناتِ‬ ‫مثبت اندیشــی شــما را باید به نقطه ای‬ ‫برسانند که انسان ها‪ ،‬پدیده ها‪ ،‬موقعیت ها‬ ‫و رویدادها را همان گونه که هست ببینید‪،‬‬ ‫بپذیرید و دوست بدارید‪.‬‬ ‫باالترین درجه شکرگزاری وقتی است‬ ‫که انسان به سکوت و تسلیم رسیده باشید‬ ‫تمرین شکرگزاری باید به نقطه‪-‬‬ ‫با انجا ِم‬ ‫ِ‬ ‫ای برســید که به محض مواجهه با اندک‬ ‫دشواری زبان به گالیه و شکایت باز نکنید‪.‬‬ ‫اصوالً وقتی احساس خوبی ندارید باید‬ ‫در افکار‪ ،‬گفتار و عملکردهای خود قدری‬ ‫تجدید نظر کنید زیرا خداوند هر روز و هر‬ ‫لحظه ظرفِ انرژی ما را شارژ می کند و این‬ ‫ما هســتیم که با افکار نااُمیدکننده و پَر و‬ ‫بال دادن به نگرانی ها‪ ،‬انرژی الهی خود را‬ ‫از بین می بریم اگــر می خواهید همانند‬ ‫انســان هایی که هر لحظه لبخند به لب‬ ‫اشتیاق فراوان زندگی می کنند‪،‬‬ ‫دارند و با‬ ‫ِ‬ ‫با انرژی زیاد در محل کار و کســب خود‬ ‫حاضر می شوند‪ ،‬باشید این سه اصل را از‬ ‫یاد نبرید‪.‬‬ ‫گله‪ ،‬انتقاد و قضاوت ممنوع!‬ ‫مالــی کافی برای‬ ‫توان‬ ‫اگــر فرصت و ِ‬ ‫ِ‬ ‫شــرکت در کالس هــای خودســازی‪،‬‬ ‫خودشناسی و مثبت اندیشی را ندارید فقط‬ ‫این سه نکته را بیاموزید و رعایت کنید‪:‬‬ ‫گله انتقاد و قضاوت ممنوع!‬ ‫اگــر بتوانید فقط یک قانون را بیاموزید‬ ‫ِ‬ ‫رعایت ان شــادی سلولی و ارامش‬ ‫که با‬ ‫عمیــق و پایــدار و محبوبیــت و بهبود‬ ‫ارتباطات با همه انسانها و رشد معنوی را‬ ‫بدست بیاورید‪ ،‬به این قانون می رسیم‪:‬‬ ‫گله‪ ،‬انتقاد‪ ،‬قضاوت ممنوع!‬ ‫ارزش بیســت‬ ‫اگر بخواهم تمرینی که‬ ‫ِ‬ ‫ســال ســرمایه گذاری و زمــان و انرژی‬ ‫را داشــته باشــد‪ ،‬به شــما بیامــوزم به‬ ‫شما می گویم‪:‬‬ ‫گله‪ ،‬انتقاد‪ ،‬قضاوت ممنوع!‬ ‫اگــر بخواهید عصــاره و چکیده انچه‬ ‫را در تمــام کتابهــای مثبت اندیشــی‬ ‫هســت بیاموزید‪ ،‬باید این جمله را خوب‬ ‫درک کنید‪:‬‬ ‫گله‪ ،‬انتقاد‪ ،‬قضاوت ممنوع!‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪51‬‬ صفحه 52 ‫اول‬ ‫مهابهاراتا‬ ‫‪۱‬‬ ‫نویسنده ‪ :‬چاکراوارتی راجاگوپاالچاری‬ ‫‪۲‬‬ ‫برگردان‪ :‬پگاه شمعدانی‬ ‫مهابهاراتا مجموعه ای از افســانه های تاریخی هند در هجده فصل است و بیش از‬ ‫صدهزار بیت شــعر دارد و بعضی ها ان را شاهنامهٔ هند و عده ای ان را حماسه ایلیاد‬ ‫و ادیســهٔ ان کشور می نامند‪ .‬مهابهاراتا ‪ ۱۹‬کتاب بسیار بزرگ است و مانند شاهنامه‬ ‫تمدن هند را از اغاز بازگو می کند‪ .‬سرایندهٔ ان ویاس حکیم و دانشمند‬ ‫تاریخ‬ ‫فردوسی‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫معروف است که عالوه بر مهابهاراتا ‪ ۱۰۸‬پورانای دیگر نیز تصنیف کرده است‪ .‬سروده های‬ ‫مهابهاراتا روان است و در ان تاثیر ژرفی از زیبایی های طبیعت به چشم می خورد‪.‬‬ ‫گاناپاتی‪ ، ۳‬نگارنده‬ ‫(حکایت مکتوب شدن مهابهاراتا)‬ ‫ویسای‪ ۴‬عالی قدر‪ ،‬مولف نامدار وداها‪، ۵‬‬ ‫فرزند قدیس بزرگ پاراسارا‪ ۶‬؛ کسی است‬ ‫که حماسۀ بی نظیر مهابهاراتا را تقدیم به‬ ‫جهانیان کرد‪.‬‬ ‫او در حالی که مهابهاراتا را در ذهن خود‬ ‫به تصویر می کشید‪ ،‬در این اندیشه بود که‬ ‫چگونه می تواند این داستان منحصر به فرد‬ ‫را ارائه کند‪ .‬پس برای مالقات برهما‪ ، 7‬به‬ ‫مراقبه نشســت و او را دید که در برابرش‬ ‫نمایان شد‪ .‬ویاسا به نشان احترام سر خود‬ ‫را خم کرد و با دســتان در هم گره خورده‬ ‫گفت‪ " :‬سرورم‪ ،‬من اثر حماسی بی مانندی‬ ‫‪52‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫را در ذهن دارم؛ اما برای سپردن نگارش‬ ‫و کتابت ان به فردی مناسب‪ ،‬خویش را‬ ‫ناتوان می بینم"‪.‬‬ ‫برهمــا او را ســتود و گفــت‪ " :‬ای‬ ‫قدیس‪ ،‬به گاناپاتی متوســل شو و از او‬ ‫درخواســت کن تا نگارندۀ تو شود‪ ".‬و‬ ‫پس از بیان این کلمات ناپدید شد‪.‬‬ ‫پس قدیس بــار دیگر برای مالقات‬ ‫گاناپاتی به مراقبه نشســت و او را در‬ ‫مقابل خود یافت‪ .‬ویاســا او را با نهایت‬ ‫احترام پاســخ گفت و نزد او اینچنین‬ ‫تقاضــا کــرد‪ " :‬گاناپاتی بــزرگ‪ ،‬من‬ ‫داســتان مهابهاراتا را برای شــما بیان‬ ‫می کنم و از شما اســتدعا دارم تا مرا‬ ‫مورد لطف و بخشندگی خود قرار دهید و‬ ‫ان را مکتوب کنید‪".‬‬ ‫گاناپاتی پاســخ داد‪ ":‬بسیار خوب‪ .‬من‬ ‫می توانم این کار را انجام دهم‪ .‬اما قلم من‬ ‫در حین انجام اینکار نباید از نوشــتن باز‬ ‫ایستد؛ بنابراین باید ان را بدون هیچگونه‬ ‫وقفه و درنگی بیــان کنی‪ .‬من تنها با این‬ ‫شرط می توانم ان را تحریر کنم‪".‬‬ ‫ویاسا موافقت کرد و با احتیاط پاسخ داد‬ ‫‪ ":‬همین گونه باشد‪ ،‬اما بهتر است پیش از‬ ‫نگارش‪ ،‬شما ابتدا معنی گفتار مرا دریابید و‬ ‫سپس ان را تحریر کنید‪".‬‬ ‫گاناپاتی خندید و با این شــرط موافقت‬ ‫کرد‪ .‬ســپس قدیس شــروع به ســرودن‬ ‫داســتان مهاباهاراتا کرد‪ .‬او گهگاه اشعار را‬ ‫پیچیده تر می ســرود و این باعث می شد‬ ‫گاناپاتی پیش از تحریــر ان‪ ،‬مدتی برای‬ ‫درک معنی مکث کنــد و او در این حین‬ ‫بتواند ابیات بیشتری را در ذهن خود شکل‬ ‫دهد‪ .‬بنابراین مهابهاراتا اینچنین به نگارش‬ ‫گاناپاتی و سرایش ویاسا مکتوب شد‪.‬‬ ‫روزهای پیش از نگارش کتاب‪ ،‬زمانی که‬ ‫حافظۀ مرد خردمند تنها نگهدارندۀ کتاب‬ ‫بود‪ ،‬ویاسا اموزه های اثر حماسی بزرگ را‬ ‫ابتدا به پسر خود؛ قدیس لوکا‪ 8‬انتقال داد‪.‬‬ ‫ســپس انرا به تفســیر‪ ،‬به شاگردان دیگر‬ ‫خود اموخت‪.‬‬ ‫به هر صورت‪ ،‬این امکان وجود داشت که‬ ‫کتاب توسط نسل های اینده نابود شود و یا‬ ‫از یاد برود‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫روایت ها حاکی از ان اســت که نارادا ‪،‬‬ ‫مادامی که لوکا در حال انتقال اموزه ها به‬ ‫‪12‬‬ ‫گاندارواها‪ ، 10‬راکشاساها‪ 11‬و یاکشاساها‬ ‫بوده اســت؛ داســتان مهابهاراتــا را برای‬ ‫دواها‪13‬بازگو کرده است‪.‬‬ ‫‪14‬‬ ‫اینگونه رایج اســت که وایســامپایانا‬ ‫عارف و ادیب نامدار و یکی از شــاگردان‬ ‫ارشد ویاسا‪ ،‬این داستان حماسی را با هدف‬ ‫خدمت به بشریت بازگو کرده است و جانا ِم‬ ‫جایا‪ 15‬پســر پادشاه بزرگ پاریکشیت‪، 16‬‬ ‫جهت قدردانی از اقدام او‪ ،‬مراســم قربانی‬ ‫بزرگی ترتیب داد‪.‬‬ ‫پس از ان‪ ،‬داستان همانگونه که توسط‬ ‫وایســامپایانا بازگویی شــده بود‪ ،‬توسط‬ ‫سوتا‪ 17‬در جنگل ناییمیسا‪ 18‬برای گروهی‬ ‫‪19‬‬ ‫از قدیسین تحت راهنمایی ریشی سوناکا‬ ‫بازخوانی شد‪.‬‬ صفحه 53 ‫سوکا رو به جمع گفت‪ " :‬من بسیار بلند‬ ‫اقبال بوده ام که داســتان مهابهاراتا را که‬ ‫توسط ویاسا سروده شده است را بشنوم و‬ ‫زندگی‬ ‫ان را به عنوان طریق انســانیت و‬ ‫ِ‬ ‫غایی اموزش دهــم؛ و حال می خواهم ان‬ ‫را برای شما بازگویی کنم‪ ".‬با این کلمات‬ ‫مرتاضان مشتاقانه به دور او گرد امدند‪.‬‬ ‫ســوتا ادامــه داد‪" :‬من روایــت اصلی‬ ‫مهابهاراتا که حکایت هــای ضمنی ان را‬ ‫نیز شامل می شد؛ از وایسامپایانا در مراسم‬ ‫قربانی که توسط پادشاه جانا ِم جایا ترتیب‬ ‫داده شده بود شــنیدم و پس از ان‪ ،‬سفر‬ ‫زیارتی گسترده ای را به مکان های مقدس‬ ‫انجام دادم‪ .‬همچنین به محل وقوع جنگ؛‬ ‫جایی که طبق روایت حماســه در ان رخ‬ ‫داده اســت رفتم و االن بــه اینجا امده ام‬ ‫تا شــما را ببینم‪ ".‬و سپس به شرح کامل‬ ‫داستان مهابهاراتا برای گروه ادامه داد‪.‬‬ ‫‪20‬‬ ‫پــس از مــرگ پادشــاه ســانتانو ‪،‬‬ ‫چیترانگادا‪ 21‬پادشاه هاستیناپورا‪ 22‬شد و‬ ‫بر ویچیتراویرا‪ 23‬غلبه کرد‪ .‬او بعدها صاحب‬ ‫دو پســر شــد به نام های دریتاراشترا‪ ۲4‬و‬ ‫پاندو‪ . ۲5‬پسر بزرگتر(دریتاراشترا) نابینا به‬ ‫دنیا امد و در نتیجه پاندو‪ ،‬برادر کوچک تر‪،‬‬ ‫تاج ســلطنت را بر سرگذاشــت‪ .‬پاندو در‬ ‫زمان سلطنت خود مرتکب خطایی شد و‬ ‫به همین جهت به همراه دو همســرش به‬ ‫اقامت در جنگل محکوم شــد و سال های‬ ‫زیادی را در ریاضت سپری کرد‪.‬‬ ‫درباره نویسنده‪:‬‬ ‫چاکراوارتی راجاگوپاالچاری در سال ‪ 1987‬در یکی‬ ‫از روستاهای منطقه کریشناگیری‪ ۴۱‬کشور هند به دنیا‬ ‫امد‪ .‬ایشان که به نام " راجاجی‪ " ۴۲‬و " سی‪ .‬ار‪ " ۴۳‬نیز‬ ‫شناخته می شوند؛ محقق‪ ،‬سیاستمدار‪ ،‬نویسنده‪ ،‬وکیل و‬ ‫فعال سیاسی در به استقالل رسیدن کشور هند بودند‪.‬‬ ‫او در زمان حیات خود با هدف حفظ و انتشار اثار ادبی‬ ‫کشــور هند از جمله رامایانا‪ ،‬باگاوادگیتا‪ ۴۴‬و مهابهاراتا‪،‬‬ ‫اقدام به تلخیص و بازگویی هر ســه اثر کرد و در نوشتار‬ ‫خود برای ساده سازی و رسایی مطالب عنوان شده به زبان‬ ‫انگلیسی تالش بسیاری نمود‪ .‬ایشان در سال ‪ 1972‬در‬ ‫منطقه ای حوالی چنای‪ ۴۵‬درگذشــتند و اثارشان را به‬ ‫یادگار گذاشتند‪.‬‬ ‫‪34- Kauravas‬‬ ‫‪35- Indraprastha‬‬ ‫اینجا به معنی حق تعیین دریافت نوع – ‪36- Kshatriyas‬‬ ‫غرامت است‬ ‫‪Sakuni‬‬ ‫‪Draupadi‬‬ ‫‪Duryodhana‬‬ ‫‪Ramayana‬‬ ‫‪Krishnagiri‬‬ ‫‪Raja Ji‬‬ ‫‪C.R‬‬ ‫‪Bhagavad Gita‬‬ ‫‪Chennai‬‬ ‫‪37‬‬‫‪38‬‬‫‪39‬‬‫‪40‬‬‫‪41‬‬‫‪42‬‬‫‪43‬‬‫‪44‬‬‫‪45-‬‬ ‫در حین اقامت انها در جنگل‪ ،‬همسران‬ ‫پاندو‪ ،‬کانتی‪ ۲۶‬و مــا ْدری‪ ۲۷‬صاحب پنج‬ ‫‪۲۸‬‬ ‫فرزند شــدند که به عنوان پنج پانداواز‬ ‫شناخته می شدند‪ .‬پاندو در زمان اقامت در‬ ‫جنگل درگذشت و یک قدیس تربیت پنج‬ ‫پانداواز را از سنین پایین به عهده گرفت‪.‬‬ ‫زمانی که یودیشترا‪ ، ۲۹‬بزرگترین پسر‪،‬‬ ‫به ســن شانزده سالگی رســید‪ ،‬ریشی ها‬ ‫ان ها را به هاســتیناپورا بازگرداندند و به‬ ‫پدربزرگشــان بیشما‪ ۳۰‬ســپردند‪ .‬دیری‬ ‫‪۳۲‬‬ ‫نگذشــت که پانداواز بر وداها‪ ۳۱‬و ودانتا‬ ‫مانند هنرهای مختلف دیگر‪ ،‬به خصوص‬ ‫امادگی برای جنگاوری‪ ۳۳‬کام ً‬ ‫ال مســلط‬ ‫شــدند‪ .‬کوراواز‪ ، ۳۴‬پســران دریتاراشترای‬ ‫نابینا‪ ،‬به انها حسادت می کردند و به طرق‬ ‫مختلف در تالش برای اســیب رساندن به‬ ‫انها بودند‪.‬‬ ‫درنهایت بیشــما‪ ،‬بزرگ خاندان‪ ،‬برای‬ ‫ایجاد صلح و دوســتی بین ان ها مداخله‬ ‫کرد‪ .‬در نتیجــه پانداواز و کوراواز هر کدام‬ ‫به صورت جداگانه‪ ،‬شــروع به حکومت بر‬ ‫سرزمین های خود یعنی ایندراپراستا‪ ۳۵‬و‬ ‫هاستیناپورا کردند‪.‬‬ ‫پس از مدتی مابین کــوراواز و پانداواز‬ ‫بازی تخته نرد و طاس انجام شــد؛ با این‬ ‫شــرط که فرد برنده حق جنگاوری‪ ۳۶‬را‬ ‫صاحب شود‪ .‬ساکونی‪ ، ۳۷‬کسی که در کنار‬ ‫کوراواز مشغول به بازی بود‪ ،‬یودیشتیرا را‬ ‫شکســت داد‪ .‬در نتیجه‪ ،‬پانداواز به مدت‬ ‫در اسطوره شناسی هندی به عنوان کهن – ‪13- Devas‬‬ ‫الگوهای اسمانی شناخته می شوند (مانند اساطیر مذکر‬ ‫تثلیث هندو؛ برهما‪ ،‬ویشنو و شیوا) ؛ این اسطوره ها در‬ ‫اسطوره شناسی ایرانی (اریایی) بله صورت دیو و اهریمن‬ ‫‪.‬توصیف می شوند‬ ‫‪Vaisampayana‬‬ ‫‪Janamejaya‬‬ ‫‪Parikshit‬‬ ‫‪Suta‬‬ ‫‪Naimisa‬‬ ‫‪Rishi Saunaka‬‬ ‫‪Santanu‬‬ ‫شرح زندگی او در کتابی به نام ‪Chitrangada –.‬‬ ‫‪14‬‬‫‪15‬‬‫‪16‬‬‫‪17‬‬‫‪18‬‬‫‪19‬‬‫‪20‬‬‫‪21-‬‬ ‫"چیترا" توسط رابیندرانات تاگور تالیف شده است‪.‬‬ ‫در داستان مهابهاراتا ‪ ،‬پرنسس جنگجو‪ ،‬تنها جانشین‬ ‫پادشاه و یکی از چهار همسر ارجونا‬ ‫‪Hastinapura‬‬ ‫از پسران پادشاه سانتانو – ‪Vichitravirya‬‬ ‫‪Dhritarashtra‬‬ ‫‪Pandu‬‬ ‫‪Kunti‬‬ ‫‪Madri‬‬ ‫‪Five Pandavas‬‬ ‫‪Yudhishthira‬‬ ‫‪Bhishma‬‬ ‫‪Veda‬‬ ‫‪Vedanta‬‬ ‫‪Kshatriyas‬‬ ‫‪22‬‬‫‪23‬‬‫‪24‬‬‫‪25‬‬‫‪26‬‬‫‪27‬‬‫‪28‬‬‫‪29‬‬‫‪30‬‬‫‪31‬‬‫‪32‬‬‫‪33-‬‬ ‫سیزده سال تبعید شدند‪ .‬انها سرزمین شان‬ ‫را ترک کردند و به همراه همسر وافادارشان‬ ‫دروپادی‪ ۳۸‬در جنگل ساکن شدند‪.‬‬ ‫بر اساس شرط تعیین شــده در بازی‪،‬‬ ‫پانداواز دوازده ســال را در جنگل و ســال‬ ‫ســیزدهم را به صورت ناشــناس زندگی‬ ‫کردند‪ .‬پس از سال ها انها بازگشتند و نزد‬ ‫دوریودانا‪ ، ۳۹‬پسر دوم پادشاه نابینا که در‬ ‫ان زمان به ســلطنت رسیده بود‪ ،‬رفتند و‬ ‫میراث خانوادگی شان را طلب کردند‪ .‬اما او‬ ‫که سرزمین هایشان را غصب کرده بود‪ ،‬از‬ ‫بازپس دادن ان سرباز زد‪ .‬در نتیجه جنگ‬ ‫شروع شــد‪ .‬پانداواز‪ ،‬دوریودانا را شکست‬ ‫دادند و میراث خود را پس گرفتند‪.‬‬ ‫پانداواز ســی و شــش ســال حکومت‬ ‫کردند‪ .‬پس از ان تاج ســلطنت را به نوه‬ ‫خود پاریکشــیت سپردند و خود به همراه‬ ‫دروپادی‪ ،‬در نهایت سادگی به جنگل رفتند‬ ‫و میان انبوهی از درختان ساکن شدند‪.‬‬ ‫این‪ ،‬بن مایۀ داستان مهابهاراتا است‪ .‬در‬ ‫کهن بی مانن ِد کشور‬ ‫داستان‬ ‫این‬ ‫حماسی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫هند‪ ،‬حکایت هایی روشن و اموزه هایی رفیع‬ ‫در خالل زندگی پانداواز به تصویر کشیده‬ ‫شده است‪ .‬مهابهاراتا در حقیقت اقیانوسی‬ ‫شامل جواهرات و گنج های بی شمار است‪.‬‬ ‫در واقــع این اثر ادبی در کنــار رامایانا‪، ۴۰‬‬ ‫ِ‬ ‫سنت کشور هند‬ ‫چشمۀ حیاتِ فرهنگ و‬ ‫به شمار می رود‪.‬‬ ‫اثر حماسی کشور هند که به شرح – ‪1- Mahabharata‬‬ ‫وقایع تاریخی و زندگی مردم ان کشور‪ ،‬در غالب زندگی‬ ‫اساطیر پرداخته است و در ادبیات فارسی با شاهنامه‬ ‫‪.‬شباهت دارد‬ ‫‪2- Chakravarti Rajagopalachari‬‬ ‫نام دیگر گانشا‪ ،‬از اساطیر هندی با سر ‪3- Ganapathi-‬‬ ‫فیل‪ ،‬نماد دانش‪ ،‬صبر و انعطاف پذیری‬ ‫‪Vyasa‬‬ ‫‪Vedas‬‬ ‫‪Parasara‬‬ ‫برهما‪ ،‬از اساطیر تثلیث مذکر هندو به نماد ‪Brahma-‬‬ ‫‪4‬‬‫‪5‬‬‫‪6‬‬‫‪7-‬‬ ‫افریننده‬ ‫‪8- Sage Luka‬‬ ‫عارف و قدیس نامدار کشور هند که به – ‪9- Narada‬‬ ‫سفر‪ ،‬نواختن موسیقی داستان سرایی و بازگویی اموزه‬ ‫‪.‬های روشن ضمیران شهرت دارد‬ ‫در اسطوره شناسی هندی دسته – ‪10- Gandharvas‬‬ ‫ای از ایزدان هستند که در ماهیت مذکر خواننده و در‬ ‫ماهیت مونث رقصنده هستند‬ ‫در اثر حماسی مهابهاراتا و رامایانا – ‪11- Rakshasas‬‬ ‫تعداد انها بیشمار است و بر اساس روایات توانایی تغییر‬ ‫شکل به صورت های مختلف را دارا هستند و هر فرد‬ ‫متناسب با سطح اگاهی خود انها را به صورت خوب یا‬ ‫‪.‬بد می بیند‬ ‫در اسطوره شناسی هندی تحت – ‪12- Yakshasas‬‬ ‫عنوان دستۀ گسترده ای از انرژی طبیعت (مانند پریان؛‬ ‫پری اب‪ ،‬هوا و‪ ).....‬شناخته می شوند که می توانند پلید‬ ‫‪.‬و یا نیک سرشت باشند‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪53‬‬ صفحه 54 ‫سوپر برین یوگا‬ ‫استاد چوا کوک سوئی‬ ‫گرداورنده‪ :‬رایان نظمی‬ ‫سال گذشته در باب معرفی تکنیک سوپر‬ ‫برین یــوگا مقاله ای در مجلــه دانش یوگا‬ ‫داشــتیم که امروز می خواهیم توضیحاتی‬ ‫تکمیلــی در مورد این یــوگای مخصوص‬ ‫مغز و ذهــن برای شــما مخاطب گرامی‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫شایان ذکر است در‪ 4‬تحقیق اکادمیک و‬ ‫دانشگاهی که در ایران بر روی حرکت مذکور‬ ‫اتفاق افتاده است این تکنیک تحت عناوینی‬ ‫نظیر یوگای مغز پیشرفته‪ ،‬یوگای پیشرفته‬ ‫مغز‪ ،‬یوگای تقویت ذهن و همچنین یوگای‬ ‫ابر مغز نیز ترجمه شده است‪ .‬اما در این متن‬ ‫نام اصلی تکنیک مذکور را تحت نام سوپر‬ ‫برین یوگا بکار بردیم‪.‬‬ ‫عالوه بر فواید این تکنیک که در مطلب‬ ‫گذشــته خواندیم‪ ،‬موارد مثبت بســیاری‬ ‫توسط تمرین کنندگان سوپر برین یوگا در‬ ‫کشور های مختلف گزارش شده است‪:‬‬ ‫• کاهش استرس‪ ،‬اضطراب و ترس‬ ‫• افزایش ارامش و روحیه‬ ‫• افزایش اعتمادبه نفس در یادگیری‬ ‫• افزایش صبر و تحمل‬ ‫• متعادل کردن و کنترل امیال جنســی‬ ‫به خصوص در نوجوانان‬ ‫• تمرکز بیشتر و جمع کردن بهتر حواس‬ ‫و افکار‬ ‫• به یاداوری بیشتر خواب ها توسط فرد‬ ‫• کاهــش رفتارهــای منفــی در خانه‬ ‫و مدرسه‬ ‫• افزایش شادی‪ ،‬نشاط و پویایی‬ ‫• افزایــش مهارت هــای اجتماعــی در‬ ‫برقراری ارتباط ومشارکت‬ ‫• دانش اموزانی که زیاد ارتباط برقرار نمی‬ ‫کردند خوش برخورد تر شده اند‬ ‫• بچــه ای که رفتارهای عجیب و غریبی‬ ‫ازخــود بروز می داد ‪ ،‬رفتار طبیعی نشــان‬ ‫می دهد‬ ‫• لذت از حضور در کالس درس‪ :‬دانش‬ ‫اموز از حالت بی مسئولیتی درامده ومشتاق‬ ‫تر شده است‪.‬‬ ‫‪54‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫همان طور که گفته شــد؛ ســوپر برین‬ ‫یوگا‪ ،‬خود یوگایی مجزا و مستقل است که‬ ‫اختصاصــا بر روی مغز و ذهن موثر بوده و‬ ‫تنها کمتر از ‪ 2‬دقیقه وقت می گیرد‪.‬‬ ‫تحقیقات علمی‪ ،‬اکادمیک و دانشگاهی‬ ‫انجام شده در ‪ ۳‬کشور هند‪ ،‬ایران و امریکا‬ ‫تاثیر مثبت این حرکــت بر مواردی نظیر‬ ‫تمرکز‪ ،‬حافظه و پیشرفت تحصیلی دانش‬ ‫اموزان و همچنین کمک به بهبود نسبی‬ ‫عالئم اختالالتی نظیــر بیش فعالی‪ ،‬عدم‬ ‫تمرکز و اوتیسم را نشان داده اند ‪.‬‬ ‫عــاوه بر توضیح دقیق مکانیســم این‬ ‫تکنیک در کتاب ســوپربرین یوگا (یوگای‬ ‫پیشرفته مغز)‪ ،‬گفته هایی باستانی پیرامون‬ ‫اثرات متعدد ســوپر برین یوگا وجود دارد‪،‬‬ ‫مواردی نظیر کمک به پیشــگیری و یا تا‬ ‫حدی بهبود الزایمر در سالمندان‪ ،‬همچنین‬ ‫کمک به کاهش جرائم جنسی‪ ،‬بیماری های‬ ‫مراقبتی و حتی کاهش مواردی نظیر سقط‬ ‫جنین در جامعه در اثر انجام طوالنی مدت‬ ‫این تکنیک توسط افراد ان جامعه ‪.‬‬ ‫یکــی از دیگر مواردی که دررابطه با این‬ ‫حرکت عنوان شده است کمک به افراد در‬ ‫به یاداوری خوابهایشان(رویا) است که هنوز‬ ‫تحقیق اکادمیکــی در رابطه با موارد فوق‬ ‫صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫اما به راســتی فرایند اصلی سوپر‬ ‫برین یوگا چیست؟‬ ‫دکتر پل نوگیر‪ ،‬نورولوژیست‪ 20 ،‬سال‬ ‫را بین ســال های ‪1950‬تــا ‪ 1970‬روی‬ ‫تحقیقات پزشکی کار کرد و دوباره کشف‬ ‫کرد کــه گوش های مــا متناظر کل بدن‬ ‫هستند‪ .‬گوش ها مشابه یک جنین معکوس‬ ‫درون رحم هســتند‪ .‬نرمه گوش ( قسمت‬ ‫پایینی الله گــوش) متناظر با نقطه طب‬ ‫سوزنی مغز است‪ .‬در گذشته این حقیقت‬ ‫توســط متخصصین طب ســورنی چین‬ ‫باستان و ریشی های اعظم هندی شناخته‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫دکتر تری اولســن ازدانشگاه کالیفرنیا‪،‬‬ ‫لس انجلــس و دکتر جی هولدر ازمیامی‪،‬‬ ‫فلوریدا تحقیقات بیشــتری کردند و کار‬ ‫دکتر نوگیر را ارتقا دادند‪.‬‬ ‫بــا اســتفاده از دوربین هــای کرلیان‬ ‫(دوربینی روسی مخصوص عکس برداری‬ ‫از انرژی و هاله ی انرژی) دانشمندان توانایی‬ ‫تحقیق‪ ،‬مشاهده و عکس گرفتن از ذرات‬ ‫بایوپالســمیک یا انرژی مورد استفاده در‬ ‫طب های مکمل را که در فرهنگ ها و ملل‬ ‫مختلف تحت عناوینــی نظیر چی‪،‬کی‪ ،‬و‬ ‫پرانا نامگذاری شده است را بدست اوردند‪.‬‬ ‫در چیــن و طب ســوزنی انــرژی مذکور‬ ‫"چی"نامیده می شود که فلسفه اصلی طب‬ ‫سوزنی و طب چینی برپایه بهبود کیفیت و‬ ‫گردش چی برای سالمتی بدن است‪.‬‬ ‫‪ ۲‬تا از نقاط مهم طب سوزنی در بدن به‬ ‫شرح زیر هستند‪:‬‬ ‫‪Gv20 -1‬که در تاج ســر قراردارد و غده‬ ‫صنوبری و مغز را کنترل می کند و انرژی‬ ‫می دهــد‪ (.‬در یوگا این نقطه چاکرای تاج‬ ‫نامیده می شود‪).‬‬ ‫‪ CV2 -2‬که در ناحیه تناسلی قراردارد و‬ ‫غدد جنسی را کنترل می کند و انرژی می‬ ‫دهد ‪ ( .‬در یوگا این نقطه چاکرای جنسی‬ ‫نامیده می شود‪).‬‬ ‫هنگامی که چی تــا مرکز انرژی تاج یا‬ ‫نقطه ‪ Gv20‬بــاال می رود‪ ،‬از انجا که‪ ،‬نقطه‬ ‫‪ Gv20‬مغــز را کنتــرل می کنــد و انرژی‬ ‫می دهد‪ ،‬چی پمپ شده به سر‪ ،‬برای انرژی‬ ‫دادن به مغز جهت کارکرد مناسب استفاده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫اما به راســتی راز اتصــال زبان به‬ ‫کام چیست؟‬ ‫ما در جلو و پشت بدن دارای دو مردین‬ ‫اصلی طب ســوزنی هســتیم ‪ .‬مردین ها‪،‬‬ ‫همــان کانال های انرژی هســتند که دو‬ ‫کانــال اصلی در جلو و در پشــت دو نام‬ ‫دارند ‪ .‬دو کانال انرژی نام برده شده توسط‬ ‫دهان از هم جدا شده و در راستای اتصال‬ ‫این ‪ 2‬کانال و کامل شــدن مدار انرژی و‬ ‫گردش بیشتر انرژی در بدن‪ ،‬زبان باید به‬ ‫کام متصل شــود‪ .‬هنگامی که زبان به کام‬ ‫متصل می شود ‪ ،‬ســطح چی کانال های‬ صفحه 55 ‫انرژی جلویی و پشتی ودر نتیجه کل بدن‬ ‫افزایش پیدا می کند‪.‬‬ ‫چطور به مغــز انرژی دهیم و ان را‬ ‫فعال کنیم‬ ‫در طب سوزنی نرمه گوش راست متناظر‬ ‫با نیمکره چپ مغز است‪ .‬در حالیکه نرمه‬ ‫گوش چپ متناظر با نیمکره راســت مغز‬ ‫است‪ .‬زمانی که نرمه گوش راست به ارامی‬ ‫با شســت چپ و انگشت اشــاره در حالی‬ ‫که شست رو به بیرون اســت؛ فشار داده‬ ‫شــود‪ ،‬ارتباط انرژی الزم را ایجاد می کند‪،‬‬ ‫که باعث می شود نیمکره چپ مغز و غده‬ ‫هیپوفیز انرژی بگیرند و فعال شوند‪ .‬هاله‬ ‫انــرژی یا میدان انرژی نیمکره چپ مغز و‬ ‫انرژی غــده هیپوفیز افزایش پیدا می کند‪.‬‬ ‫سمت چپ مغز و غده هیپوفیز زمانی که‬ ‫نرمه گوش چپ به ارامی با شست راست‬ ‫و انگشت اشاره راست در حالی که شست‬ ‫رو به بیرون است؛ فشار داده شود‪ ،‬ارتباط‬ ‫انرژیکی را ایجاد می کند‪ ،‬که باعث می شود‬ ‫نیمکره راســت مغز و غده صنوبری انرژی‬ ‫بگیرند و فعال شوند ‪.‬‬ ‫انگشتان ‪:‬‬ ‫هنگامی که نرمه گوش به ارامی فشــار‬ ‫داده می شــود؛ شســت باید بیرون و روی‬ ‫نرمه گوش وانگشت اشاره پشت وزیر نرمه‬ ‫گوش باشــد‪ .‬این موقعیت درست انگشت‬ ‫اســت‪ .‬هنگامی که از انگشت در موقعیت‬ ‫درست اســتفاده شود‪ ،‬ســطح چی مغز‬ ‫باالتر می رود و اثرش از زمانی که شســت‪،‬‬ ‫درون(پشت‪،‬زیر) و انگشت اشاره به بیرون‬ ‫(رو) باشد‪ ،‬قدرتمندتر است‪.‬‬ ‫روکردن به جهت درست‬ ‫به بچه ها‪ ،‬نوجوانان و بزرگساالن توصیه‬ ‫می شــود برای گرفتن نتیجه بهتر رو به‬ ‫شــرق کنند‪ .‬برای افراد مســن تر توصیه‬ ‫می شــود که هنگام انجام سوپر برین یوگا‬ ‫رو به شمال باشــند‪ .‬این اعمال جهت‪ ،‬بر‬ ‫اساس قوانین فنگ شویی‪ ۱‬و واستو‪( ۲‬دو‬ ‫علم کهن هنر چیدمان بر اســاس انرژی)‬ ‫رخ می دهد‪.‬‬ ‫اما پیش از پرداختن به یکی از تحقیقات‬ ‫صورت گرفته بر سوپر برین یوگا در ایران؛‬ ‫چند نکته را با هم مرور می کنیم‪ .‬بطور کلی‬ ‫پیشنهاد می شود ســوپر برین یوگا روزانه‬ ‫‪ 14‬بار انجام شــود اما افرادی که احتیاج‬ ‫به کمک مضاعف برای رشــد هوش دارند‪،‬‬ ‫حرکت را در هرجلســه ‪ 21‬بار انجام داده‬ ‫و افرادی که مراقبه های پیشــرفته انجام‬ ‫می دهند‪ ،‬هرجلســه تنها ‪ 7‬بار حرکت را‬ ‫انجام دهند‪.‬‬ ‫همچنین افرادی که زیاد جوان نیستند‬ ‫یا ناتوانی فیزیکی بخصوصی نظیر زانو درد و‬ ‫پا درد دارند‪ ،‬می توانند نسخه نیمه چمباتمه‬ ‫(روی صندلــی) یوگای مغز پیشــرفته را‬ ‫حداقــل ‪ 21‬و در حالت ایده ال ‪ 50‬تا ‪70‬‬ ‫بار در هر جلســه انجام دهند‪ .‬انجام سوپر‬ ‫برین یوگا به روش نیمه چمباتمه به اندازه‬ ‫نسخه چمباتمه کامل‪ ،‬قوی نیست‪ .‬ازاین‬ ‫رو تعداد دفعات انجام ان باید افزایش یابد‪.‬‬ ‫سوپر برین یوگا چنانچه الزم باشد می تواند‬ ‫‪ 2‬تا ‪ 3‬جلســه در روز تمرین شود‪ 2( .‬یا ‪3‬‬ ‫نوبــت ‪ 7،14‬ویا ‪ 21‬مرتبه در روز ) یوگای‬ ‫مغز پیشرفته باید تقریبا هر روز انجام شود‪،‬‬ ‫برای اینکه به طور مکرر سلول های مغز را‬ ‫انرژی دهد و فعال کنــد‪ .‬تذکر به بانوان ‪:‬‬ ‫یوگای مغز پیشــرفته را از ‪ 2‬روز قبل تا ‪2‬‬ ‫روز بعد از دوران قائدگی انجام ندهید‪.‬‬ ‫هشدار‪ :‬زیــاده از حد تمرین کردن ان‬ ‫ممکن است ســبب ایجاد ناراحتی هایی‬ ‫نظیر سنگینی ســر‪ ،‬سرگیجه و یا درد در‬ ‫ناحیه سر و یا بی خوابی شود‪.‬‬ ‫انجام بیش از حد ســوپر یوگا می تواند‬ ‫منجر به موارد اینچنینی شود‪:‬‬ ‫بی خوابی‪ ،‬گرمای بیــش از اندازه بدن‪،‬‬ ‫ضعف بــدن‪ ،‬درد و ناراحتی بخصوص در‬ ‫ناحیه سر‪ ،‬التهاب و راش های پوستی‬ ‫تذکر‪:‬‬ ‫درصورتی که فــرد دچار هرگونه درد در‬ ‫سر یا ســرگیجه و یا هر نوع سنگینی سر‬ ‫و هرگونه اثر معکوس در اثر تمرین شــد‪،‬‬ ‫توصیه می گــردد تمرین را به ‪ 7‬مرتبه در‬ ‫هر نوبت و هر روز کاهش داده و در صورت‬ ‫ادامه مشکل فورا به صورت موقت یا دائمی‬ ‫تمرین را قطع کند و پیش از شروع مجدد‬ ‫تمرین‪ ،‬با پزشک مشورت نماید‪.‬‬ ‫همان طور که رعایت بهداشت فیزیکی‬ ‫برای هر فــرد نیاز اســت‪ ،‬رعایت برخی‬ ‫فعالیت ها برای بهداشــت انرژیک از منظر‬ ‫چی و طب مکمل الزم اســت و در دوره ی‬ ‫انجام این تمرین ســعی در رعایت موارد‬ ‫زیر نمائید‪:‬‬ ‫پرهیز از سیگار‪ ،‬داروهای توهم زا یا مواد‬ ‫مخدر‪ ،‬الکل‪ ،‬خوردن گوشت خوک و ماهی‬ ‫هــای بدون فلس ماننــد مارماهی و گربه‬ ‫ماهی‪.‬همچنین پیشنهاد می شود مصرف‬ ‫گوشت کاهش یابد ‪.‬‬ ‫در زیــر نقل قول یکی از معلمانی که در‬ ‫کالس های خــود برای دانــش اموزان از‬ ‫تکنیک سوپر برین یوگا استفاده کرده است‬ ‫را مشاهده می کنیم‪:‬‬ ‫در طول ‪ ۱۴‬ســال تدریس هرگز ندیدم‬ ‫ایــن همه دانــش اموز از لحــاظ ذهنی‬ ‫واحساسی در یک مدت زمان بسیار کوتاه‬ ‫عمیقا" دگرگون شــوند‪ .‬سوپر برین یوگا‬ ‫اسبابی را فراهم می کند که به دانش اموزان‬ ‫اجاره می دهد خود راتوانمند کنند‪ ،‬و در پی‬ ‫ان دانش اموزان را به یادگیری در کالس و‬ ‫به طور مستقل ترغیب می کند‪ .‬سوپربرین‬ ‫یوگا بــرای هرکدام از انان اســبابی برای‬ ‫موفقیت فراهم کرده و در طرز تفکر ان ها‬ ‫راجع به خود و جهان پیرامونشان جهشی‬ ‫ایجاد می کند ‪.‬‬ ‫دانش اموزان‪ ،‬چه انهائی که در تمرینات‬ ‫شــرکت کردند و چه انهائی که دیگران را‬ ‫تماشا می کردند ‪ ،‬به جریان فکری جدیدی‬ ‫معرفی شــدند که همواره زندگیشــان را‬ ‫درسطوح بسیاری‪ ،‬پربار خواهد کرد‪ .‬سوپر‬ ‫برین یوگا ان ها را متوجه کرد که اموزش‬ ‫یک مقوله فعل و انفعالی بوده واماده سازی‬ ‫بدن و ذهن برای یادگیری فرصت بزرگتری‬ ‫را برای رشد فراهم می کند‪ ،‬انها همچنین‬ ‫متوجه شدند که مشارکتشان در اموزش‪،‬‬ ‫عــاوه بر موفقیــت بیشــتر فرصت های‬ ‫بیشتری را نیز ایجاد می کند‪ .‬اشتیاق دانش‬ ‫اموزان یک امتیاز اضافی بود و بسیاری از‬ ‫ان ها با عالقه راجع به تحقیق صحبت کرده‬ ‫و دوست داشتند می توانستند درکالس های‬ ‫کنونیشان هم ان ها را انجام دهند ‪.‬‬ ‫برجسته ترین پیامد این تحقیق دیدن‬ ‫میزان موفقیت کنونی دانــش اموزان در‬ ‫مقطع هشتم اســت‪ .‬عملکرد ان ها چه از‬ ‫لحاظ رفتــاری و چه تحصیلی‪ ،‬به گونه ای‬ ‫است که معلم ها را مجبور می کند همواره‬ ‫گروه های دانش اموزی را مجددا" تنظیم‬ ‫کنند‪ ،‬چرا که دانش اموزان از استانداردهای‬ ‫مشخص شده در کالس پیشی می گیرند ‪.‬‬ ‫من همچنین می بینم کــه این دانش‬ ‫اموزان درکارهای مدرسه فعال ترند‪ ،‬لبخند‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪55‬‬ صفحه 56 ‫می زنند‪ ،‬برای کارهایشان اشتیاق دارند و‬ ‫از مدرســه لذت می برند‪ .‬این موضوع برای‬ ‫دانش اموزانی که قب ً‬ ‫ال پائین ترین ســطح‬ ‫کالس بودند ملموس تر است ‪ .‬ان ها قبل‬ ‫از این تحقیق موفقیت خیلی کمی داشته و‬ ‫معموالً نسبت به تحصیالت یا حتی تصور‬ ‫موفقیت دلســرد بودند‪ .‬تغییرات صورت‬ ‫گرفته واقعاً شگرف هستند‪.‬‬ ‫من به عنوان معلمی که تدریس می کند‪،‬‬ ‫احساس می کنم درحال اموختن ابزار مورد‬ ‫نیاز برای تبدیل شدن به یک معلم موثرتر‬ ‫هســتم‪ .‬من عمیقاً قدردان فرصت ایجاد‬ ‫شــده برای ارائه ابزاری که باعث دگرگونی‬ ‫زندگی ها می شود‪ ،‬هستم ‪.‬‬ ‫در پایــان توجه شــما را بــه چکیده‬ ‫جدیدتریــن مقاله کار شــده بر روی این‬ ‫تکنیک در ایران و همچنین تصاویری که‬ ‫قبل و بعد از انجام تمرین گرفته شده است‬ ‫جلب می کنیم‪:‬‬ ‫تاثیر یــوگای پیشــرفته مغز بر‬ ‫تمرکز‪،‬حافظه و پیشــرفت تحصیلی‬ ‫دانش اموزان دبیرستانی‬ ‫نوجوانی و سال های پس از بلوغ دوره ای‬ ‫بســیار حســاس می باشــد که اختالل و‬ ‫مشــکالت مربوط به تمرکــز و حافظه از‬ ‫دغدغه های اصلــی دانش اموزان و والدین‬ ‫انان به شمار می رود‪ .‬از این رو پیدا کردن‬ ‫راه حل های نوین بــرای کمک به بهبود‬ ‫تمرکــز و حافظه و به تبع ان پیشــرفت‬ ‫تحصیلی می تواند بســیار راهگشا باشد‪ .‬از‬ ‫این رو هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر‬ ‫تکنیک سوپر برین یوگا (یوگای پیشرفته‬ ‫مغز) بر تمرکز‪ ،‬حافظه و پیشرفت تحصیلی‬ ‫دانش اموزان دبیرستانی بود‪.‬‬ ‫روش‪ ۶۰ :‬نفر از بین دانش اموزان سال‬ ‫چهارم مقطع متوسطه منطقه ‪ 1‬اموزش و‬ ‫پرورش تهران بصورت در دسترس انتخاب‬ ‫و بصــورت تصادفــی در دو گروه ‪ 30‬نفره‬ ‫مداخله و کنترل قرار گرفتند‪ .‬گروه مداخله‬ ‫تمرین یوگای پیشرفته مغز را به مدت ‪30‬‬ ‫روز متوالی‪ ،‬روزانه یــک نوبت و هر نوبت‬ ‫‪14‬بار که در حدود ‪ 2‬دقیقه زمان می برد‪،‬‬ ‫رو به شــرق انجام دادنــد و گروه کنترل‬ ‫بــدون انجام تکلیف به امــور جاری خود‬ ‫پرداختند‪ .‬داده ها با روش پرسشــنامه ای‬ ‫جمع اوری شد‪ .‬در بخش توصیف داده ها از‬ ‫‪56‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫شاخص های مرکزی و پراکندگی متغیرها‬ ‫و در بخــش اســتنباطی از ازمون تحلیل‬ ‫کواریانس استفاده گردید‪.‬‬ ‫نتایج‪ :‬نتایج نشــان داد کــه یوگای‬ ‫پیشرفته مغز بر تمرکز‪ ،‬حافظه و پیشرفت‬ ‫تحصیلی دانش اموزان دبیرستانی دارای اثر‬ ‫گذاری معنی داری می باشد و این تکنیک‬ ‫باعــث بهبود تمرکز‪ ،‬حافظه و پیشــرفت‬ ‫تحصیلی در دانش اموزان شد‪.‬‬ ‫قبل‬ ‫ازاین رو با توجه به تمام موارد گفته شده‬ ‫و همچنین تحقیقات و تجربه ی بیان شده‬ ‫نویسنده مقاله پیشنهاد می کند حرکت فوق‬ ‫توسط تمامی افراد جامعه در تمامی رده های‬ ‫سنی بویژه توسط افراد دارای اوتیسم و بیش‬ ‫فعالی و افرادی که نگــران ابتال به الزایمر‬ ‫هســتند و به صورت ایده ال توسط تمامی‬ ‫معلمان‪ ،‬مدارس و دانــش اموزان بصورت‬ ‫مسمتر معرفی و اموزش و داده شود‪.‬‬ ‫بــا امیــد گســترش روزافــزون ایــن‬ ‫حرکت در تمام کشــورمان ایــران و دنیا‬ ‫بخصوص مدارس‪.‬‬ ‫بحث‪ :‬نتیجه گیری می شــود که یوگای‬ ‫پیشرفته مغز بخاطر ماهیت ارامش بخشی‬ ‫و انــرژی دادن به مغــز از طریق تنفس و‬ ‫افزایش گــردش خون بر تمرکز‪ ،‬حافظه و‬ ‫پیشرفت تحصیلی دانش اموزان دبیرستانی‬ ‫بصورت مثبت تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫در زیر نمونه های گرفته شــده توســط‬ ‫دستگاه ‪ EEG‬و دوربین کرلیان قبل و بعد از‬ ‫انجام تکنیک را مشاهده میکنید‪:‬‬ ‫بعد‬ ‫مخاطبان جهــت هرگونــه ارتباط در‬ ‫خصوص گسترش این تکنیک در فضاهای‬ ‫اموزشی و غیره و همچنین بیان تجربیات‬ ‫وســواالت خــود رابطه بــا تکنیک فوق‬ ‫میتوانند با ‪:‬‬ ‫ایمیل ‪superbrainyogaa@gmail.com‬‬ ‫صفحه اینستاگرام ‪Superbrainyoga‬‬ ‫صفحه ‪Youtube: Superbrainyoga‬‬ ‫در تماس باشند‪.‬‬ ‫‪1-Feng shui‬‬ ‫‪2-Vastu‬‬ ‫منبع‪ :‬کتاب سوپر برین یوگا (یوگای پیشرفته مغز )‬ صفحه 57 ‫پنکیک ریکوتا نارنجی‬ ‫مایک متیوس‬ ‫برگردان‪ :‬گروه مترجمین‬ ‫میــزان در هر وعده ی غذایی‪ 6 :‬عدد (‪2‬‬ ‫پنکیک در هر وعده)‬ ‫زمان اماده سازی‪ 5 :‬دقیقه‬ ‫زمان پخت‪ 10 :‬دقیقه‬ ‫کالری در هر وعده‪242 :‬‬ ‫پروتئین‪ 21 :‬گرم‬ ‫کربوهیدرات‪ 27 :‬گرم‬ ‫چربی‪ 5 :‬گرم‬ ‫مواد الزم‪:‬‬ ‫• ارد جو ‪ ۱‬پیمانه‬ ‫• ‪ 3/1‬فنجان ارد از هر نوع‬ ‫• ‪ 2‬قاشــق غذاخوری اســتویا یا دیگر‬ ‫شیرین کننده های طبیعی‬ ‫• ‪ 3‬قاشق غذاخوری پودر پروتئین‬ ‫• ‪ 2‬قاشق چایخوری بیکینگ پودر‬ ‫• ‪ 2/1‬قاشق چایخوری جوش شیرین‬ ‫• ‪ 1‬فنجان پنیر ریکوتا بدون چربی‬ ‫• ‪ 2/1‬فنجان شیر بدون چربی‬ ‫• ‪ 2/1‬فنجان اب پرتقال‬ ‫• ‪ 1‬قاشق چایخوری پوست پرتقال‬ ‫• ‪ 2‬عدد تخم مرغ بزرگ‪ ،‬هم زده شده‬ ‫• ‪ 1‬قاشق غذاخوری کره بدون نمک‬ ‫• ‪ 1‬قاشق چایخوری عصاره وانیل‬ ‫طرز تهیه‪:‬‬ ‫‪ .1‬در یک کاســه بــزرگ؛ ارد جو‪ ،‬ارد‬ ‫ساده‪ ،‬اســتویا و پروتئین را اضافه و با هم‬ ‫مخلوط کنید‪.‬‬ ‫‪ .2‬سپس پودر پروتئین‪ ،‬بیکینگ پودر و‬ ‫جوش شیرین را هم اضافه کنید و هم بزنید‬ ‫تا خوب مخلوط شوند‪ .‬انها را کنار بگذارید‪.‬‬ ‫‪ .3‬در یــک کاســه بــزرگ جداگانه‪،‬‬ ‫ریکوتا‪ ،‬شــیر بدون چربی و اب پرتقال را‬ ‫اضافه کنید‪.‬‬ ‫‪ .4‬سپس پوست پرتقال‪ ،‬تخم مرغ‪ ،‬کره‬ ‫و عصاره وانیل را هم به انها اضافه کنید و‬ ‫هم بزنید تا خوب مخلوط شوند‪.‬‬ ‫‪ .5‬مواد مایع را به ارامی با مواد خشــک‬ ‫مخلوط کنید تا کامال یکی شوند‪.‬‬ ‫‪ .6‬یک تابه نچســب بزرگ را با اسپری‬ ‫روغن اشپزی اغشته کنید و روی حرارت‬ ‫متوسط تابه را گرم کنید‪.‬‬ ‫ی‪‎‬توانیــد در داخل یک ظرف جداگانه‬ ‫م ‬ ‫دستمال های مناســب پهن کنید تا پس‬ ‫از ســرخ کردن‪ ،‬روغــن اضافه پینکیک ها‬ ‫را بگیرید‪.‬‬ ‫‪ .7‬حدود ‪ 3‬تا ‪ 4‬قاشق غذاخوری خمیر‬ ‫را روی ماهیتابه بریزید و بپزید‪.‬‬ ‫زمانیکه بر روی سطح پنکیک ها حباب‬ ‫ظاهر شد‪ ،‬انها را به پشت برگردانید و صبر‬ ‫کنید تا قهوه ای‪ -‬طالیی شوند‪.‬‬ ‫‪ .8‬مرحلــه ‪ 7‬را بــا باقیمانــده خمیر‬ ‫تکرار کنید‪.‬‬ ‫و سپس می توانید وعده ی غذایی را نوش‬ ‫جان کنید‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬کتاب سالم غذا بخورید و متناسب باشید‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪57‬‬ صفحه 58 ‫شان‬ ‫زد‬ ‫هم‬ ‫درس هایی از یوگا؛‬ ‫‪1‬‬ ‫با پراشانت ایینگر‬ ‫پرسش و پاسخ‬ ‫برگردان‪ :‬نسترن صافی‬ ‫این جلســه نیز به ادامه پرسش و پاسخ‬ ‫اختصاص یافته است‪:‬‬ ‫سوال اول درباره یاما و نیاما‪ 2‬ست ‪،‬‬ ‫ایا انها اصول اخالقی هستند؟‬ ‫گفتیم که اصول اخالقی مرجع اجتماعی‬ ‫دارند و در رابطه با اجتماع معنادار می شوند‪.‬‬ ‫از انجایی که افراد جامعه برای ما ناشناخته‬ ‫هستند ما در برابر انها حفظ ظاهر می کنیم‬ ‫و ماســک به صورت می گذاریم و ناگزیر از‬ ‫‪58‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫رعایت اصول اخالقی و اداب معاشرت در‬ ‫مراوده با دیگران هستیم‪ .‬اما در حقیقت ما‬ ‫یک اجتماع از سلول ها‪ ،‬ارگان ها و اعصاب‬ ‫و ‪ ...‬داریم‪ .‬ایا نباید این اصول اخالقی را در‬ ‫درون هم رعایت کنیم؟ ما در درون هم با‬ ‫اجتماع ســر و کار داریم با این تفاوت که‬ ‫جامعه درون‪ ،‬با ما درهم تنیده و یکی است‬ ‫و ما نیازی به حفظ ظاهر نداریم‪ .‬حتی اگر‬ ‫فرد به وجود این اجتماع درونی اگاه نباشد‬ ‫مثــ ً‬ ‫ا یک بچه که خبری از کلیه و قلب و‬ ‫‪ ...‬نــدارد ولی باز هم این اعضاء و جوارح با‬ ‫او یکی و یکپارچه هســتند‪ .‬پس در حوزه‬ ‫درون ما نیازی به ماســک نداریم و ممکن‬ ‫هم نیست که پنهان کاری کنیم‪ .‬ایا بدن‬ ‫ذهنی در پی فریب بدن ذهنی اســت؟ یا‬ ‫هوشمندی می خواهد با ذهن نیرنگ کند؟‬ ‫خیــر؛ اینجا صمیمیت و یکپارچگی و هم‬ ‫ســویی برقرار اســت‪ .‬اینجا سوالی پیش‬ ‫می ایــد که پاتانجالــی ان را تحت عنوان‬ ‫پراتی پاکشا بهاوانا‪ ۳‬مطرح می کند؛ مبنی بر‬ ‫اینکه اگر ما به اصول اخالقی در درون خود‬ ‫تعدی و تجاوز کنیم چه اتفاقی می افتد؟ نه‬ ‫تنها ما از این تعدی ازرده خاطر نمی شویم‬ ‫بلکــه برای ان توجیهی پیــدا می کنیم و‬ ‫عذاب وجدان هم نداریم‪ .‬ولی اگر پیمانی‬ ‫بسته باشیم و ان را بشکنیم عذاب وجدان‬ ‫داریم و ازرده می شویم‪ .‬مثل زمانی که قرار‬ ‫باشد روزه بگیریم و به دلیلی روزه خود را‬ ‫بشکنیم‪ .‬انوقت وجدانمان از شکستن عهد‬ ‫و پیمان ازرده می شــود‪ .‬یامــا و نیاما هم‬ ‫قول و پیمان هایی هســتند که ما با خود‬ ‫بسته ایم و پایبند به انها هستیم و تخلف از‬ صفحه 59 ‫این پیمان ها ما را ازرده می کند و شروع به‬ ‫مالمت و سرزنش خود می کنیم که همان‬ ‫پراتی پاکشــا بهاوانا است؛ که به لیس زدن‬ ‫انچه باال اورده ایم تشــبیه شده که کاری‬ ‫است که سگان انجام می دهند‪ .‬اگر دلیل‬ ‫و عذر شما برای شکستن عهد و پیمان تان‬ ‫دلیل بی اهمیت و ناموجهی باشد بیشتر از‬ ‫دست خودتان عصبانی می شوید و بیشتر‬ ‫خود را سرزنش می کنید‪ .‬پس اصول یاما و‬ ‫نیاما پیمان هایی درونی هستند که ما خود‬ ‫را ملزم به رعایت انها می دانیم‪.‬‬ ‫سوال بعدی در مورد کارما و دارما‬ ‫است و اینکه سرنوشت ما چه ارتباطی‬ ‫با اجرام فلکی دارد؟‬ ‫در جلســات قبــل در مــورد اثــرات‬ ‫ادیدیاویــک‪ 5‬در سرنوشــت مان صحبت‬ ‫کردیــم‪ .‬اجــرام فلکــی در شــرایط و‬ ‫موقعیت هــای خاصی قــرار می گیرند و‬ ‫سرنوشت ما محقق می شود‪ .‬اگر ناهمزمانی‬ ‫بین زمان وقوع و عواقب و ثمرات ان باشد‬ ‫خیلی موثر نخواهد بود‪ .‬مث ً‬ ‫ال شما در جوانی‬ ‫خواهان ثروت هستید ولی در بستر مرگ‬ ‫ثروت به درد شما نمی خورد‪ .‬پس موقعیت‬ ‫مناســب زمانی و مکانــی باعث ثمراوری‬ ‫اتفاقات می شــود‪ .‬زمان مناسب چه موقع‬ ‫است؟ زمان مناســب زمانی نیست که ما‬ ‫تمایل داریم ان اتفــاق بیفتد بلکه زمانی‬ ‫است که تاثیرگذاری ان به حداکثر برسد‪.‬‬ ‫این محاســبات در کارما سیدهانتا‪ ۶‬انجام‬ ‫می شود و به واسطه موقعیت زمانی و مکانی‬ ‫صور فلکی محقق می شود‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ســوال بعدی در مورد ارتباط بین‬ ‫ذهن وتنفس و بدن است؛ که از کجا‬ ‫بدانیم کدامیــک ذی نفع و کدامیک‬ ‫سود رساننده هستند؟‬ ‫پاســخ روشن است‪ .‬از خود بپرسید چرا‬ ‫دارم این اســانا را انجــام می دهم؟ اگر در‬ ‫خدمت عضالت قسمتی از بدن مث ً‬ ‫ال پاها‬ ‫دارید اســانا را انجام می دهید و در جهت‬ ‫انعطاف پذیری و رهایی بدن کار می کنید‬ ‫‪ ،‬مشــخص اســت که بدن ذی نفع است‪.‬‬ ‫زمانی که دارید اسانا را در خدمت ارامش‬ ‫ذهــن به کار می گیرید‪ ،‬ذهن ذی نفع و دو‬ ‫جزء دیگر نفع رساننده هستند‪ .‬زمانی که‬ ‫به کوهنوردی می رویــد و به نفس نفس‬ ‫می افتیــد‪ ،‬اولین چیزی کــه می خواهید‬ ‫بازسازی شود تنفس است‪ .‬پس می نشینید‬ ‫و نفس تازه می کنید و همه چیز در خدمت‬ ‫بازسازی نفس است‪ .‬اینجا تنفس ذی نفع‬ ‫است‪ .‬پس ان چه که به عنوان ابزار به کار‬ ‫گرفته می شود سود رساننده است و انچه‬ ‫که غایت حرکت به ان ختم می شود سود‬ ‫برنده از حرکت است‪ .‬شما باید تعیین کنید‬ ‫که به کدام جزء می خواهید سود برسانید‪.‬‬ ‫سوال بعدی در مورد تعداد تنفس‬ ‫کاپالبهاتی‪ ۷‬است‪.‬‬ ‫تعداد انجــام کاپالبهاتی خیلی اهمیت‬ ‫ندارد ‪ .‬نکته مهم انجام اگنی ســارکریا‪ ۸‬و‬ ‫قبــل از ان اودیانا باندا‪ ۹‬اســت‪ .‬در خیلی‬ ‫از اســاناهای ایســتاده‪ ،‬خم به جلو یا خم‬ ‫به عقــب و اســاناهای معکــوس؛ مانند‬ ‫شیرشاسانا‪ ۱۰‬الزم است اودیانا باندا تمرین‬ ‫شود مگر انکه فرد ناراحتی معده یا اسهال‬ ‫داشته باشد و یا دوران قاعدگی یا حاملگی را‬ ‫سپری کند‪ .‬اگنی سار کریا هم در اساناهایی‬ ‫مانند باداکوناســانا‪ ،۱۱‬سوپتاباداکوناسانا‪، ۱۲‬‬ ‫ویراسانا‪ ، ۱۳‬ماتسیاســانا‪ ۱۴‬و حرکات دراز‬ ‫کشیده باید تمرین شود‪.‬‬ ‫در تمام متون گفته می شود که چطور‬ ‫می توانید اگنی سارکریا را انجام دهید ولی‬ ‫هیچ کجا گفته نشده که چطور باید ان را‬ ‫یاد گرفت‪ .‬به صورت کالسیک کاپالبهاتی‬ ‫واگنی ســار کریا را در اســاناهایی مانند‬ ‫شاشانکاسانا‪ ( ۱۵‬ادوموکاویراسانا)‪ ۱۶‬و یا حتی‬ ‫در جانوشیرشاسانا‪ ۱۷‬می توان تمرین کرد‪.‬‬ ‫امروزه می گویند که یوگا انجام دهید ولی‬ ‫توضیح داده نمی شود که روند انجام ان چگونه‬ ‫باید باشد‪ .‬پس در یک روند اموزشی ابتدا باید‬ ‫اودیانا باندا را تمرین کنید بعد اگنی سارکریا و‬ ‫بعد کاپالبهاتی را انجام دهید‪.‬‬ ‫در برادواجاســانا‪ ۱۸‬هــم می تــوان ابتدا‬ ‫اودیانا باندا انجام داد و ســپس کاپالبهاتی را‬ ‫تمرین کرد‪.‬‬ ‫‪1-Prashant Iyengar‬‬ ‫‪2-Yama / Nyama‬‬ ‫جایگزین کردن افکار منفی‪3-Pratipaksha Bhavana -‬‬ ‫با افکار مثبت؛ پراتی پاکشا به معنی خالف و بهاوانا به‬ ‫معنی احساسات است‬ ‫‪4-Karma / Dharma‬‬ ‫‪5-Adhidiavik‬‬ ‫‪.‬اطالق می شود ‪6-Karma siddhanta‬‬ ‫سیدهانتا به معنی نتیجه کار و کارما به مجموعه اعمال‬ ‫فرد در تمامی احوال وجودی او اکنون و در گذشته‬ ‫پروسه پاکسازی در ایوروداکه با تنفس ‪7-Kapalbahati‬‬ ‫های منظم وخاصی سموم واخالط را از مغز خارج‬ ‫‪.‬میکند‬ ‫یکی از تکنیکهای پاکسازی در یوگا که ‪8-Agnisar kriya‬‬ ‫چاکرا مانی پورا را پاک و به تقویت عضالت شکمی و‬ ‫بهبود هاضمه کمک می کند‬ ‫به معنی قفل شکمی است ‪9-Uddiyana Bandha‬‬ ‫ایستادن به روی سر – ‪10-Sirsasana‬‬ ‫وضعیت پروانه – ‪11-Baddhakonasana‬‬ ‫حرکت پروانه در – ‪12-Supta Baddhakonasana‬‬ ‫وضعیت خوابیده به پشت‬ ‫وضعیت قهرمان – ‪13-Virasana‬‬ ‫وضعیت ماهی – ‪14-Matsyasana‬‬ ‫وضعیت خرگوش – ‪15-Sasankasana‬‬ ‫شکل دیگری از وضعیت ‪16-Adhomukha Virasana -،‬‬ ‫خرگوش سجده‬ ‫خم به زانو – ‪17-Janu Sirsasana‬‬ ‫وضعیت پیچ – ‪18-Bharadvajasasna‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪59‬‬ صفحه 60 ‫یک رژیم ایورودایی‬ ‫موثر برای باال بردن‬ ‫قدرت باروری‬ ‫برگردان‪ :‬واحد ترجمه‬ ‫ما با تعداد زیادی زوج برخورد کرده ایم‬ ‫که انواع درمان های موجود برای باروری را‬ ‫امتحان کرده اند‪ ،‬اما از هیچ کدام پاســخی‬ ‫دریافت نکرد ه و هیچ کدام راه حل مناسبی‬ ‫برای درمان ناباروری ان ها نبوده اســت‪ .‬با‬ ‫فشار زندگی مدرن‪ ،‬استرس روحی و روانی‬ ‫و عدم وجود عشق در روابط‪ ،‬تعداد زوج های‬ ‫نابارور در حال افزایش است‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬یکی از هر چهار حاملگی‬ ‫زودرس‪ ،‬منتهی به ســقط جنین می شود‪.‬‬ ‫ایورودا می تواند کمک بزرگی به پیشگیری‬ ‫هر یک از این احتماالت نامطلوب باشد‪.‬‬ ‫مزایای اصــول ایورودایی زیر‪ ،‬بســیار‬ ‫فراتر از یک بارداری بدون مشــکل است‪.‬‬ ‫علم پزشــکی ســنتی نه تنها در افزایش‬ ‫قــدرت باروری با رژیــم غذایی‪ ،‬رفتاری و‬ ‫مکمل های گیاهی به شما کمک می کند‪،‬‬ ‫بلکه تمرکزش بر روی تولد یک نوزاد کام ً‬ ‫ال‬ ‫سالم نیز هست‪.‬‬ ‫عوامل موثر در تولد یک کودک سالم‬ ‫بر طبق ایورودا‪ ،‬اماده شدن برای بارداری‬ ‫را می توان با مراحل کشــاورزی مقایســه‬ ‫کرد‪ .‬دقیقاً همان طور که سالمت محصول‬ ‫بستگی به کیفیت خاک‪ ،‬بذر‪ ،‬زمان کاشت‬ ‫و میزان ابیاری ان دارد‪ ،‬سالمت نوزاد نیز‬ ‫بستگی به سالمت پدر و مادر دارد‪.‬‬ ‫برای یک بارداری ســالم و موفق‪ ،‬زن و‬ ‫شوهر نیازمند مراقبت از چهار عامل اساسی‬ ‫زیر هستند‪:‬‬ ‫اسپرم ‪ /‬تخمک (دانه)‬ ‫‪60‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫رحم (خاک)‬ ‫تغذیه (اب)‬ ‫زمان لقاح (زمان کاشت)‬ ‫بهداشــت باروری‪ ،‬در مــردان و زنان‪،‬‬ ‫بســتگی به ســامت بافت تولیدمثل و یا‬ ‫شوکرا دهاتو‪ ۱‬دارد‪.‬‬ ‫در زنان‪ ،‬شــوکرا‪ ،‬تخمــک را به عنوان‬ ‫بخشــی از عملکرد ســیکل ماهانه تولید‬ ‫می کنــد و در مردان مایــع منی به علت‬ ‫تحریک جنسی تشکیل می شود‪.‬‬ ‫شــوکرا به عنوان بخشــی از زنجیره ی‬ ‫طوالنــی تحوالت متابولیکــی بدن ایجاد‬ ‫می شــود‪ .‬با هضم غذا شــروع می شــود‪،‬‬ ‫سپس با تبدیل مواد غذایی به مایعات مواد‬ ‫مغذی‪ ،‬خون‪ ،‬عضله‪ ،‬چربی‪ ،‬استخوان‪ ،‬مغز‬ ‫استخوان و درنهایت‪ ،‬به بافت شوکرا ادامه‬ ‫می یابــد‪ .‬بر طبق ایورودا بافت شــوکرای‬ ‫سالم‪ ،‬بستگی به ســامت تمام بافت های‬ ‫دیگر در بدن دارد‪.‬‬ ‫رژیم غذایی مناسب برای باال بردن‬ ‫قدرت باروری‬ ‫• میوه جات و سبزی های تازه و ارگانیک‬ ‫• غالت کامل‬ ‫‪۲‬‬ ‫• پروتئین های لبنی ازجمله شیر‪ ،‬السی‬ ‫(دوغ) و پنیر (پنیر تازه تهیه شده از شیر)‬ ‫• دال عدس‬ ‫• بادام یا گردو خیســانده شــده (شما‬ ‫می توانید ان ها چرخ کنید و به سبزی های‬ ‫خود اضافه کنید)‬ ‫• میوه های ابدار شــیرین مانند انبه‪،‬‬ ‫هلو‪ ،‬الو‪ ،‬گالبی‬ ‫• میوه خشــک مانند خرمــا‪ ،‬انجیر‪،‬‬ ‫کشمش‬ ‫• مارچوبه‬ ‫• کلم بروکلی‬ ‫• ژله ی انبه‬ ‫• پودینگ برنج‬ ‫• ادویه هایی مانند پودر اجواین‪ ،۳‬زیره‬ ‫ســبز (که رحم زنان و دستگاه ادراری و‬ ‫تناسلی مردان را پاکیزه کرده و شستشو‬ ‫می دهد)‪ ،‬زردچوبه (تعامل بین هورمون ها‬ ‫و بافت ها را بهبود می بخشد) و زیره سیاه‪.‬‬ ‫• اگر سیستم هاضمه شما قوی است‪،‬‬ ‫اوراد دال‪( ۴‬لوبیا چشم بلبلی) را با مقدار‬ ‫مســاوی زردچوبه‪ ،‬زیره ســبز‪ ،‬گشنیز‪،‬‬ ‫رازیانه بپزید و میل کنید‪.‬‬ ‫• موز پخته شــده در روغن حیوانی‪،‬‬ ‫دارچین‪ ،‬هل‪ ،‬یک دســر خوشــمزه و‬ ‫ســالم و بی خطر برای افرادی با سیستم‬ ‫هاضمه ی قوی است‪.‬‬ ‫چه چیزهایی را نخورید‪:‬‬ ‫• غذاهــای حاوی مــواد نگه دارنده و‬ ‫مواد شیمیایی‪ ،‬مانند شیرین کننده های‬ ‫مصنوعی‪.‬‬ ‫• غذاهای پرچــرب نیز نباید مصرف‬ ‫شود‪.‬‬ ‫•از نوشیدن نوشابه رژیمی باید اجتناب‬ ‫شود‪ ،‬چون حاوی اسپارتام است‪.‬‬ صفحه 61 ‫• کافئین مصرفی شما نیز باید محدود‬ ‫شود‪ ،‬به خصوص اگر مشکل باروری دارید‪.‬‬ ‫• کربوهیــدرات تصفیه شــده‪ ،‬مثــل‬ ‫نــان ســفید‪ ،‬ماکارونی و برنــج‪ ،‬نیز باید‬ ‫محدود شود‪.‬‬ ‫• خوردن گوشت زیاد توصیه نمی شود‪.‬‬ ‫• نوشیدن الکل‬ ‫شیوه ی زندگی صحیح‬ ‫بــرای زوج هایی که مایل بــه بارداری‬ ‫هستند‪ ،‬داشــتن احساسات ذهنی مثبت‬ ‫بسیار مهم است‪ .‬ان ها باید از تنش یا خشم‬ ‫دوری کــرده و ذهن خود را ارام نگه دارند‪.‬‬ ‫به ان ها توصیه می شــود که به طور مرتب‬ ‫مراقبــه‪ ،‬پرانایاما و یــوگا تمرین کنند تا‬ ‫تناسب بدن و ذهن خود را حفظ نمایند‪.‬‬ ‫شیوه زندگی زیر تا حد زیادی می تواند‬ ‫در کاهــش توانایــی باردارشــدن شــما‬ ‫دخیل باشد‪:‬‬ ‫• سیگار کشیدن‬ ‫سیگار کشیدن نه تنها خطر بزرگی برای‬ ‫ســامت عمومی بدن اســت‪ ،‬بلکه برای‬ ‫سالمت باروری شما نیز مضر است‪ .‬سیگار‬ ‫کشــیدن توانایی باروری شــما را کاهش‬ ‫می دهد‪ ،‬زیرا با توانایی جذب ویتامین سی‬ ‫و روی در بدن تداخل پیدا می کند‪.‬‬ ‫• مواد مخدر‬ ‫مواد مخدر نیز می تواند بر روی سالمت‬ ‫بــاروری زنان تاثیر بگــذارد‪ .‬هم داروهای‬ ‫مجاز و هم مواد مخــدر عملکرد طبیعی‬ ‫بدن را تحت تاثیر قرار داده و سوءهاضمه‬ ‫ایجاد می کنند‪.‬‬ ‫• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی‬ ‫و افت کش ها‬ ‫زنانی که قصد باردارشدن دارند‪ ،‬باید از‬ ‫قــرار گرفتن در معرض افت کش ها و مواد‬ ‫شیمیایی دوری کنند‪ ،‬چون ان ها شانس‬ ‫شما را برای حامله شدن پایین می اورند‪.‬‬ ‫• استرس‬ ‫اســترس می تواند تاثیر زیادی بر روی‬ ‫باروری زنان داشــته باشد‪ .‬اهمیت نگرش‬ ‫مثبت هنگامی که برای باردارشدن تالش‬ ‫می کنید‪ ،‬ضروری است‪.‬‬ ‫• وزن‬ ‫اضافه وزن و کمبود وزن هر دو می تواند‬ ‫شانس یک زن را برای باردارشدن کاهش‬ ‫دهد‪ .‬اگر شــما کمبود وزن دارید‪ ،‬دستگاه‬ ‫تولیدمثل شما به دلیل عدم توانایی بدن در‬ ‫حفظ بارداری از کار می افتد‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫اضافه وزن و یا چاقی شانس باردارشدن یک‬ ‫زن را کاهش می دهد‪.‬‬ ‫• ورزش بیش ازحد‬ ‫تناســب اندام ازلحاظ جسمی زمانی که‬ ‫در حال تالش برای باردارشــدن هستید‪،‬‬ ‫ضروری اســت‪ .‬بااین حال‪ ،‬مهم اســت که‬ ‫توجه داشته باشــید که ورزش بیش ازحد‬ ‫ناسالم اســت و می تواند توانایی شما را در‬ ‫باردارشدن کاهش دهد‪.‬‬ ‫گیاهان باالبرنده قدرت باروری‬ ‫شــما همچنین می توانیــد از گیاهان‬ ‫مغذی شــوکرا مانند شاتاواری‪( ۵‬مارچوبه‬ ‫‪۸‬‬ ‫راســموس)‪ ،‬کانچ‪ ، ۶‬بهیالوا‪ ، ۷‬اشواگاندها‬ ‫برای باال بــردن کیفیــت و کمیت مایع‬ ‫تولیدمثل کمک بگیرید‪.‬‬ ‫برگرفته از‪:‬‬ ‫‪1-Shukra dhatu‬‬ ‫‪2-Lassi‬‬ ‫‪3-Ajwain‬‬ ‫‪4-Urad daal‬‬ ‫‪5-Shatavari‬‬ ‫‪6-Kaunch‬‬ ‫‪7-Bhilawa‬‬ ‫‪8-Ashwagandha‬‬ ‫‪http://www.jiva.com/ayurveda/about-ayurveda/165.html‬‬ ‫کاهش اضطراب‬ ‫با تنفس صحیح‬ ‫با تغییر اختیاری در سرعت‪ ،‬عمق‬ ‫و الگوی تنفس‪ ،‬می توانیم پیام هایی‬ ‫که از دستگاه تنفســی بدن به مغز‬ ‫فرستاده می شــود را تغییر دهیم و‬ ‫اضطرابمان را کنترل کنیم‪.‬‬ ‫از تمامی عملکردهــای خودکار بدن‬ ‫‪-‬عملکردهــای قلبی‪-‬عروقی‪ ،‬گوارش‪،‬‬‫هورمونی‪ ،‬غددی‪ ،‬ایمنی‪ --‬فقط تنفس‬ ‫اســت که می تواند به سادگی به صورت‬ ‫اختیاری کنترل شود‪.‬با تغییرات اختیاری‬ ‫در سرعت‪ ،‬عمق و الگوی تنفس‪ ،‬می توانیم‬ ‫پیام هایی که از دســتگاه تنفسی بدن به‬ ‫مغز فرستاده می شود را تغییر دهیم‪.‬‬ ‫تمرین تنفس عمیق سیســتم عصبی‬ ‫پاراسمپاتیک ما را که مسئول فعالیت های‬ ‫بدن در زمان اســتراحت است‪ ،‬تحریک‬ ‫می کنــد‪ .‬این سیســتم عصبــی دقیقاً‬ ‫متضاد با سیســتم عصبی سمپاتیک ما‬ ‫عمل می کند کــه فعالیت هایــی که با‬ ‫واکنش جنگ و گریز در ارتباط اســت را‬ ‫تحریک می کند‪.‬‬ ‫به این ترتیب‪ ،‬تکنیک های تنفس دری‬ ‫به روی شبکه ارتباطی خودکار باز می کند‬ ‫که از طریــق ان می توانیم با تغییر الگوی‬ ‫تنفسی مان با زبان بدن‪ ،‬پیام های خاصی به‬ ‫مغز بفرستیم‪ ،‬زبانی که مغز ان را می فهمد‬ ‫و به ان پاســخ می دهد‪ .‬پیام های دستگاه‬ ‫تنفسی تاثیراتی سریع و قوی بر روی مراکز‬ ‫اصلی مغز دارند که با فکر‪ ،‬احساس و رفتار‬ ‫درگیر هستند‪.‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪61‬‬ صفحه 62 ‫تکنیک هــای مختلفی بــرای کاهش‬ ‫استرس و اضطراب وجود دارد‪.‬‬ ‫‪ ۳‬روش تنفــس عمیــق بــرای‬ ‫کاهش اضطراب‬ ‫تنفس منسجم‬ ‫تنفس منسجم‪ ،‬نفس کشیدن با سرعت‬ ‫‪ ۵‬نفس در دقیقه است که متوسط محدوده‬ ‫ســرعت تنفس رزونانس (شدت تنفس)‬ ‫اســت‪ .‬برای اینکار می توانید برای دم تا ‪۵‬‬ ‫بشــمارید و برای بازدم نیز تا ‪ ۵‬بشمارید‪.‬‬ ‫ســرعت ‪ ۵‬دقیقه ای‪ ،‬تنــوع ضربان قلب‬ ‫(‪ ،)HRV‬که سنجش درستی عملکرد سیستم‬ ‫عصبی پاراسمپاتیک است‪ ،‬را به ماکسیمم‬ ‫می رســاند‪ .‬تغییر سرعت و الگوی تنفس‪،‬‬ ‫‪ HRV‬را تغییر می دهد که این موجب تغییر‬ ‫در سیستم عصبی بدن خواهد شد‪ .‬هرچه‬ ‫‪ HRV‬باالتر باشــد بهتر اســت زیرا ‪ HRV‬باال‬ ‫باعث می شود سیستم قلبی‪-‬عروقی سالم‬ ‫تر و سیســتم واکنش اســترس قوی تری‬ ‫داشته باشیم‪ .‬تنفس با سرعتی که نزدیک‬ ‫به سرعت رزونانس ایدال (حدود ‪ ۵‬نفس‬ ‫در دقیقه) باشد‪ HRV ،‬را ده برابر باال می برد‪.‬‬ ‫تنفس مقاومت‬ ‫تنفس مقاومت درســت همان چیزی‬ ‫اســت که از نامش پیداســت‪ :‬تنفسی که‬ ‫دربرابر جریان هوا مقاومت ایجاد می کند‪.‬‬ ‫‪62‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ ‫مقاومت را می توان با جمع کردن لب ها‪،‬‬ ‫گذاشتن نوک زبان دربرابر قسمت داخلی‬ ‫دندان های باالیــی‪ ،‬خش خش کردن از‬ ‫دندان هــای گره خورده‪ ،‬ســفت کردن‬ ‫عضالت گلو‪ ،‬کمی بستن دهانه حنجره‪،‬‬ ‫باریک کردن فضاری بین تارهای صوتی‬ ‫یا استفاده از یک شیئ خارجی مثل نفس‬ ‫کشیدن از داخل یک نی‪ ،‬ایجاد کرد‪.‬‬ ‫شاید همه اینها کمی برایتان پیچیده‬ ‫به نظر برســد‪ .‬نفس کشیدن باید کاری‬ ‫راحــت باشــد‪ ،‬درســت اســت؟ کمی‬ ‫برایتــان راحت ترش می کنیم‪ :‬طبق نظر‬ ‫کارشناســان نفس کشــیدن از بینی به‬ ‫مراتب نســبت به نفس کشیدن از دهان‬ ‫مقاومت بیشتری تولید می کند‪.‬‬ ‫حرکت تنفس‬ ‫حرکت تنفس زمانی اســت که نفس‬ ‫از ذهنتــان فراتر مــی رود‪ .‬این تمرین را‬ ‫می توان با یک ماساژ داخلی بدن مقایسه‬ ‫کرد‪ .‬فرستادن نفســتان به جایی دور و‬ ‫اطراف بدنتان (به شــرط انکه گم نشود)‬ ‫به شما کمک می کند تمرکزتان را روی‬ ‫تمریــن حفظ کنید نه روی کارهایی که‬ ‫باید انجام دهید زیرا تا ‪ ۵‬شمردن ممکن‬ ‫است برایتان خســته کننده شود‪ .‬در زیر‬ ‫به چرخه ای که متخصصین ارائه داده اند‬ ‫اشاره می کنیم‪:‬‬ ‫وقتی نفس را داخل می کشــید‪ ،‬تجسم‬ ‫کنید کــه نفســتان را به باالی ســرتان‬ ‫حرکت می دهید‪.‬‬ ‫وقتی نفستان را بیرون می دهید‪ ،‬تجسم‬ ‫کنید که ان را به پایین ســتون فقراتتان‪،‬‬ ‫یعنی کف لگنتان هدایت می کنید‪.‬‬ ‫هربار که نفس را داخل می کشید‪ ،‬ان را‬ ‫به باالی سرتان ببرید‪.‬‬ ‫هربار که نفس را بیرون می دهید‪ ،‬ان را‬ ‫به پایین ستون فقراتتان حرکت دهید‪.‬‬ ‫این چرخه را ‪ ۱۰‬مرتبه تکرار کنید‪.‬‬ ‫تاریخچه حرکت تنفس بســیار جالب‬ ‫است‪ .‬این تکنیک توسط راهبین مسیحی‬ ‫ارتودکس روســی در حول و حوش قرن‬ ‫یازدهم ابداع شــده اســت‪ .‬ایــن راهبین‬ ‫تکنیک حرکت تنفــس را به جنگجویان‬ ‫روســی مقدس اموزش می دادند تا از انها‬ ‫دربرابر اســیب محافظت کــرده و به انها‬ ‫قــدرت بدهند که دربرابر مهاجمین پیروز‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫با تسلط بر تنفس و با به اختیار گرفتن‬ ‫ســرعت‪ ،‬عمق و روش صحیح تنفس می‬ ‫توانیم به کاهش اضطراب که امروزه بسیاری‬ ‫از ما درگیر ان هستیم کمک شایانی کنیم‪َ .‬‬ ‫منبع‪:‬‬ ‫‪http://www.yjc.ir‬‬ صفحه 63 ‫تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا‬ ‫سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا‬ ‫فرم اشتراک مجله دانش یوگا‬ ‫بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری‬ ‫تمرینات عملی یوگا‬ ‫اموزشحرکات پیشرفتهیوگا‬ ‫جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا‬ ‫اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)‬ ‫اموزش یوگا برایکودکان‬ ‫اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش‬ ‫اموزش مبانی ایورودا‬ ‫یوگا نیدرا‬ ‫‪danesheyoga.com‬‬ ‫‪instagram.com/danesheyoga‬‬ ‫‪telegram.me/danesheyoga‬‬ ‫‪facebook.com/yoga.knowledge‬‬ ‫‪aparat.com/danesheyoga‬‬ ‫‪02188318189-02188319054‬‬ ‫نام و نام خانوادگی‪:‬‬ ‫نشانی کامل پستی‪:‬‬ ‫کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)‬ ‫تلفن ثابت ‪:‬‬ ‫تلفن همراه‪:‬‬ ‫شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی)‪:‬‬ ‫‪6037991199530522‬‬ ‫اشتراک ‪ ۶‬ماه (‪ 6‬شماره)‪ 2۵0000 :‬تومان‬ ‫شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات ‪09106714071‬‬ ‫دانش یوگا تیر| شماره ‪163‬‬ ‫‪63‬‬ صفحه 64 ‫‪64‬‬ ‫دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا‬ صفحه 65