روزنامه گسترش تجارت شماره 520
روزنامه گسترش تجارت شماره 520
تو نهمین همایش ساالنه بانکداری اسالمی مطرح کرد:
رییس کل بانک مرکزی در بیس
روزنامه تخصصی صبح ایران
با منابع غیر بانک مرکزی
بازار ارز را کنترل می کنیم
یکشنبه
11شهریور 1397
21ذی الحجه 1439
2سپتامبر 2018
www.Tejaratdaily.com
http://Telegram.me/Tejaratdaily
سال سوم شماره 520پیاپی 4 669صفحه قیمت1000 :تومان
تو نهمین همایش ساالنه بانکداری اسالمی از صبح دیروز با حضور عبدالناصر همتی
بیس
رییس کل بانک مرکزی ،مدیران عامل بانک ها و موسس��ه های مالی و اعتباری ،کارشناس��ان
و استادان دانش��گاهی با محوریت«چالش های حاکمیت شرکتی و مدیریت منابع و مصارف
در ش��بکه بانکی کش��ور» در مرکز همایش های بین المللی سازمان صدا وسیما به مدت 2روز
برگزارش��د .نظام بانکی در حالی سی وپنجمین س��الگرد تصویب قانون بانکداری بدون ربا را
با برپایی همایش��ی جش��ن گرفت که همچنان با مش��کل ناترازی صورت های مالی ،انجماد
دارایی ها ،بدهی های معوق و رقابت ناسالم بر سر نرخ سود روبه رو است .مدیران و کارشناسان
نظام بانکی در این ایین گرد هم امدند تا زمینه اس��تقرار بانکداری اسالمی را در کشور فراهم
کنند و برای برون رفت اقتصاد کش��ور از ش��رایط فعلی که از ان به عنوان جنگ اقتصادی یاد
می شود ،راهکارهای عملی ارائه دهند.
صفحه 4
بازار 100ساله صادرات پسته را
دریابیم
صفحه 2
گفت وگوی «گسترش تجارت» با نماینده اطالع رسانی گردشگری کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ایران در ژاپن
نمایشگاه ایران در سرزمین افتاب تابان
صنایع دس��تی و گردش��گری را
وضعی�ت صنایع دس�تی ای�ران در ژاپن چگونه
به سختی می توان از یکدیگر تفکیک
است و چه تعداد صنایع دستی ایرانی در این کشور
ک��رد ،بر همین اس��اس ب��رای رونق
وجود دارد؟
سارا رشادی زاده صنایع دس��تی ،باید راهی برای رشد
خوش��بختانه صنایع دس��تی ایران به ژاپن وارد ش��ده
صنعت گردشگری پیدا کرد.
روزنامه نگار
و ام��کان ف��روش و بازاریابی این صنایع وج��ود دارد .در
در همین راستا کانون جهانگردی
این کش��ور ما دو اتحادیه فرش داری��م که هر کدام بین
و اتومبیلران��ی جمه��وری اس�لامی
۲۰تا۳۰عضو از شهرهای گوناگون دارند.
ای��ران یک��ی از نهادهای��ی اس��ت که سال هاس��ت برای
به عبارت دیگر ،می توان گفت حدود ۵۰تا ۶۰فروشگاه
کمک به توس��عه گردشگری پا به عرصه فعالیت گذاشته
در شهرهای گوناگون ژاپن وجود دارد که به عرضه فرش
است.
ایرانی می پردازند.
ای��ن کانون ب��ا نزدیک به یک ق��رن تجرب��ه در زمینه
ع�لاوه بر این ،صنایع دس��تی دیگ��ر مانند محصوالت
برگ��زاری ان��واع مس��ابقات اتومبیلرانی ،رالی
قلم کاری ،خاتم ،کی��ف و کفش چرمی،
و برپایی نمایش��گاه ،کمپینگ ،صدور اس��ناد
شیش��ه کاری و محصوالت مسی قلمزنی
بین الملل��ی رانندگی و خ��ودرو ،امدادخودرو،
ش��ده ه��م در ای��ن فروش��گاه ها عرضه
خدم��ات مس��افرتی و گردش��گری ،خدمات
می شود.
رس��انه ای و ...در زم��ره زبده تری��ن نهاده��ای یکی از راه های
ما در این کش��ور فروشگاه خاصی که
ارتباط هنرمند
بین المللی قرار گرفته است.
فقط صنایع دس��تی ای��ران را ارائه کند،
نداری��م اما در فروش��گاه های زنجیره ای
ماموری��ت اولی��ه کان��ون جهانگ��ردی و با جهان بیرون
اتومبیلرانی جمهوری اس�لامی ایران براساس
بزرگ ژاپنی صنایع دستی ایران از جمله
شرکت در
ش��رح وظای��ف بی��ان ش��ده در اساس��نامه و
فرش ایرانی به فروش می رسند.
مصوب��ات بین الملل��ی عبارت اس��ت از فراهم نمایشگاه های
� ب�ه نظر ش�ما چگون�ه می توان به
ملی و
اوردن موجبات اس��ایش و تس��هیل مسافرت
رش�د صنایع دس�تی کش�ور کمک
صاحب��ان وس��ائط نقلی��ه ایران��ی به خ��ارج و
کرد؟
بین المللی
جهانگ��ردان خارجی که با وس��ائط نقلیه خود
از چندین س��ال پیش افرادی ازسوی
است
به ای��ران س��فر می کنند و نیز رف��ع نیازهای
س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
انها.
گردشگری با همکاری کانون جهانگردی
بررس��ی اس��ناد و مدارک موجود حکایت از
و اتومبیلران��ی جمهوری اس�لامی ایران
ان دارد که ای��ن هدف محور اصلی و بنیادین
فعالیت های کانون از اغاز تاکنون بوده و بدون
هیچ گونه تغییر و به عنوان هدف اصلی در اساسنامه ذکر
شده است.
ام��ا پ��س از انتزاع کان��ون از وزارت فرهنگ و ارش��اد
اسالمی و پیوستن ان به مجموعه سازمان میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری ماموریت کانون مورد بازنگری
و تجدیدنظر قرار گرفت.
درحال حاض��ر ماموریت جدید کانون عبارت اس��ت از
کمک به توس��عه گردشگری و صنایع وابسته که ازسوی
کانون و تمامی موسس��ه ها و شرکت های وابسته پیگیری
می شود.
سیدعباس��علی امامی��ه ،مدیرعامل گروه گردش��گری
پرش��یا و نماین��ده اطالع رس��انی گردش��گری کان��ون
جهانگ��ردی و اتومبیلرانی ای��ران در ژاپن در گفت وگو با
«گس��ترش تجارت» ضمن اش��اره به اقدامات این کانون،
درباره وضعیت صنایع دس��تی ایران در ژاپن سخن گفته
است .با ما همراه باشید.
به عنوان نماینده گردشگری ایران در کشورهای گوناگون
معرفی ش��دند تا بتوانند صنایع دستی و گردشگری ایران
را معرفی کنند.
ای��ن نماینده ه��ا متاس��فانه هیچ بودج��ه ای دریافت
نمی کنند ،به همین دلیل اطالع رس��انی در کش��ورهای
گوناگون چندان باکیفیت انجام نمی شود .من برای انکه
بتوانم به توس��عه صنایع دستی و گردشگری ایران کمک
کنم طرحی به نام«نمایش��گاه دائمی بازاریابی و توس��عه
صنایع دس��تی» را برای ارائه به س��ازمان میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری اماده کرده ام.
ایج�اد یک نمایش�گاه دائمی در ژاپ�ن چگونه
می تواند به رشد صنایع دستی ایران کمک کند؟
به نظر من ،ایجاد نمایش��گاه دائم��ی حتی در حد ۶۰
تا ۸۰مترمربع که بتواند فضایی برای ارائه صنایع دس��تی
صنعتگران ایرانی باش��د ،می تواند به رش��د صنایع دستی
ایران کمک کند .البته ما باید با کمک ابزارهای تبلیغاتی
مانن��د کاتالوگ انالوگ و دیجیت��ال و تبلیغات اینترنتی
اطالعات خود را روزامد کنیم.
این دفتر می تواند س��االنه دس��ت کم در 3نمایش��گاه
مهم ژاپن ش��رکت و عالوه بر معرف��ی محصوالت ایرانی
به واردات کاال کمک کند و پل بین خریدار و فروش��نده
باش��د و با ایجاد کانال های ارتباطی تمامی نمایشگاه های
داخل کش��ور ،می تواند در جذب خری��داران محصوالت
ایران��ی و ترغی��ب انها به بازدید از نمایش��گاه های داخل
کش��ور نقش عم��ده ای ایفا کند .به ای��ن ترتیب می توان
فرصتی برای تولید بیش��تر محص��والت ایرانی و افزایش
اشتغالزایی فراهم کرد.
در چند س�ال گذش�ته چه تغیی�ری در تعداد
فعاالن صنایع دس�تی ای�ران در ژاپن به وجود امده
است؟
سفیران فرهنگی ما فرش فروشان هستند که در هرجای
جهان اقدام به فروش فرش ایرانی کرده اند در حاشیه ان
سایر صنایع دستی ایرانی را هم معرفی می کنند.
این گ��روه زودتر از هر گروه تج��اری دیگری اقدام به
معرف��ی فرش ایران��ی می کنند که جای تقدی��ر دارد ،اما
درچند سال گذشته و بعد از جدی تر شدن بحث تحریم ها
تعداد فعاالن ای��ن گروه به دلیل مش��کالتی مانند انتقال
پول ،ورود فرش ارزان پاکستانی و چینی به بازار رقابت و
حتی فرش های ماشینی کپی برداری شده از فرش ایرانی
کم شده اس��ت .عالوه بر مش��کالت تحریم ها باید گفت
در دوره ای از صنایع دس��تی ایران استقبال زیادی می شد،
ام��ا به دلیل انکه تنوع یا تغییر چندانی در صنایع دس��تی
ایرانی به وجود نیامد ،محصوالت کشورهای دیگر به مرور
جایگزین صنایع دستی ایران شد.
وضعیت ف�روش و صادرات محصوالت ایرانی به
بازارهای ژاپن چگونه است؟
به طور عمده تاجران ایرانی در ژاپن به طور مستقیم اقدام
به وارد کردن کاالهایی مانند فرش ایرانی و عرضه ان در
فروشگاه های عرضه مستقیم کاال می کنند ،اما به طور کلی
ژاپنی ها به دلیل فرهنگ بی اعتمادی به خارجی ها و اینکه
به دپارتمان های خود بیش��تر اعتماد دارند ،این کاالها را
از دپارتمان ه��ای خود خریداری می کنند ،به همین دلیل
مشتری محصوالت صنایع دستی ایران همین دپارتمان ها
هس��تند که محصوالت را از فروشندگان ایرانی خریداری
و ب��ا بس��ته بندی و نرخ جدید به مش��تریان ژاپنی عرضه
می کنند.
حضور در نمایش�گاه های مل�ی و بین المللی چه
تاثی�ری ب�ر فرهنگ اس�تفاده از ای�ن محصوالت و
گسترش فعالیت ها دارد؟
نمایش��گاه ها پل ارتباطی بین هنرمند و کاال با خریدار
و مش��تری است .این مشتری می تواند شرکت بازرگانی یا
خریدار مستقیم باشد .به هر حال یکی از راه های ارتباطی
هنرمند با جهان بیرون ش��رکت در نمایشگاه های ملی و
بین المللی است .چگونگی شرکت در این رویدادها و تهیه
لوازم و ابزار ان از هرچیزی مهم تر است .من به دلیل انکه
در زمینه برپایی برخی رویدادها در خارج از کشور تجربه
دارم ،به طور کلی ش��اهد ان هستم که تصمیم گیری برای
شرکت در این رویدادها یا بسیار با تاخیر یا عجوالنه انجام
می ش��ود که همین موضوع باعث می شود این رویدادها و
حضور در انها انچنان که باید و ش��اید موثر نباش��ند .با
این حال باید پس از ارزیابی رویدادهای گوناگون و میزان
بودجه الزم ،بهترین رویدادها را انتخاب و در ان ش��رکت
کنیم تا از اثار مثبت ان مانند فروش بیشتر صنایع دستی
بهره ببریم.
نمایش�گاه ملی صنایع دس�تی تهران به تازگی
س�ی امین دوره خود را پش�ت سر گذاش�ته ،روند
برگزاری این رویداد را درچند س�ال گذشته چگونه
ارزیابی می کنید؟
به طورتقریب��ی تاکن��ون در تمام��ی رویداده��ای
صنایع دس��تی تهران حضور داشتم .این رویدادها با تعداد
بس��یار باالی ش��رکت کننده و در چندین س��الن برگزار
می ش��ود ،به همین دلیل بازدیدکننده فرصت نمی کند با
دقت کافی از تمام محصوالت ب��ه نمایش درامده بازدید
کن��د .در این میان به نظر می رس��د باید ب��ا ایجاد تعادل
میان بخش سرگرمی و تخصصی این رویداد کیفیت ان را
افزایش و هزینه های جاری را کاهش داد .به عنوان نمونه،
روی��دادی مانند گیفت ش��و در دو س��الن تخصصی(یکی
برای محصوالت کشورهای خارجی و دیگری برای عرضه
محصوالت داخلی) برگزار می شود.
به عنوان پرس�ش پایان�ی ،مهم ترین چالش های
عرضه صنایع دستی ایران درکشور ژاپن چیست؟
به نظر من ،مهم ترین چالش های پیش رو نداشتن تبادل
مالی از راه های قانونی و امن و مش��کالت انتقال کاالست
که به دلیل جدی تر شدن بحث تحریم ها ایجاد شده است.
عالوه ب��ر این ما خبردار ش��ده ایم برخی نمایش��گاه های
ژاپن از برپایی غرفه های��ی که کاالی ایرانی ارائه می کند،
جلوگیری می کنند یا حتی در بحث گردشگری هم تورها
بلیت ایران را نمی فروشند که همه این مسائل به تحریم ها
بازمی گردد.
تجارت
کالن یکشنبه
11شهریور 1397
21ذی الحجه 1439
2سپتامبر 2018
سال سوم /شماره /520پیاپی 669
2
یادداشت
اقتصاد نفتی-کشاورزی ایران
ان��کار نمی ت��وان ک��رد ک��ه جوامع
بس��یاری ،حتی زیر س��ایه س��یاه نظام
س��لطه ،باز ه��م از مفه��وم مدرنیته و
اندیشه توسعه ،به قدر بضاعت خود بهره
برده اند .به عبارت دیگر ،توسعه ای که در
حال در نوردیدن ابعاد گوناگون زندگی
در زوای��ای مختل��ف ای��ن ک��ره خاکی محمدرضا مودودی
معاون سازمان
اس��ت ،محصول ویژگی مدرنیته اس��ت
توسعه تجارت ایران
که به هر ش��کل به زندگی ها رس��وخ و
ان را از گذش��ته های س��نتی دور کرده
اس��ت .امروزه شاهدیم که حتی توس��عه نیافته ترین کشورها
نیز به س��هم خود از ابزارها و لوازم س��اخت عصر مدرنیته بهره
می برند و ردپای فناوری حتی در ابتدایی ترین جوامع انس��انی
نیز مش��هود اس��ت .با این وجود ،یک غفلت ریشه دار و اساسی
در این «اپیدمی جهانی فناوری» وجود دارد که توجه نکردن
ب��ه ان می توان��د نتایج تلخی را در سرنوش��ت ملت ها موجب
ش��ود .غفلتی که ان را می توان چنی��ن بیان کرد؛ بهره گیری
از محصوالت فرعی عقل و اندیش��ه انس��انی که ان را فناوری
می نامیم و انها هس��تند که ظاهر عصر مدرنیته را می س��ازند
و بی توجهی نس��بت به نیروی محرک��ه پنهان و نهفته در زیر
پوس��ت فناوری که محتوای توس��عه را ش��کل می دهد و ان
علوم انسانی و دانش اجتماعی است.
در حالیکه در دو قرن گذشته ،جهان به یکباره اماج بمباران
انواع فناوری ها ،ابزارهای هوش��مند و اختراعات و اکتش��افات
بی نظیر بوده است ،کمتر جامعه ای به این اصل مهم و حیاتی
توج��ه کرده که هض��م این همه ن��واوری و مدرنیته ،فقط در
سیس��تم گوارشی جامعه ای میس��ر است که خود مدرن باشد
واال همچون هر ویروس بیگانه یا موجود زنده خارجی دیگری،
می توان��د با ورود به ب��دن ،موجب مقاومت یا حتی اختالل در
فرایندهای ارگانیسم طبیعی شود.
این در حالی است که غرب ،پیش از ابتال به مدرنیته ،پذیرش
ای��ن عصر را در بدنه اجتماعی خود نهادینه کرد و در حقیقت
خاس��تگاه مدرنیت��ه ،جامعه ای بود که پی��ش از هر اختراع و
اکتشافی ،خود را برای همراهی این عصر ،اماده کرده بود.
از همی��ن رو ،می توان ظهور عصر مدرنیته در غرب ازس��وی
مهندسان و مخترعان را همزمان با حضور اندیشمندان بزرگ
عل��وم انس��انی و اجتماع��ی این خطه دی��د و از این همزمانی
ش��گفت زده نشد .به عنوان نمونه ،انقالب صنعتی که مطلع ان
انگلس��تان بود و به مدد ان این امپراتوری به نخس��تین قدرت
بزرگ اقتصادی جهان تبدیل ش��د ،نه فقط محصول اندیش��ه
مهندس��ان و مخترعان و کاشفان صنعتی ،بلکه برایند فضایی
بود که بستری مساعد برای تعامل تاریخی و هم افزایی دانشی
در تمام سطوح و علوم مرتبط با انسان را مهیا کرد.
در حقیقت نام های اشنایی که به این انقالب گره خورده اند،
بیش از انکه فنی و صنعتی باش��ند ،نظری و فلس��فی هستند.
حتی ادام اس��میت که پرچمدار این عصر لقب گرفته ،بیش از
انکه اقتصاددان باشد ،استاد اخالق دانشگاه گالسکو اسکاتلند
است و به هیچ وجه نمی توان در فرایند تاریخی انقالب صنعتی،
نسبت به نام هایی مانند فرانسیس بیکن ،نیوتن ،مارکس ،هگل،
ولتر ،روسو ،کانت ،ریکاردو ،الوازیه ،جیمزوات و حتی داروین
نیز بی تفاوت بود.
در حقیقت عصری که چنین اکنده از نام های بزرگ اس��ت،
اگر ابستن چنین تغییر بنیادینی نمی بود ،جای تعجب و تامل
داش��ت .نام هایی که هر کدام به تنهایی می توانس��تند مس��یر
تاریخ را تغییر دهند .اما س��اختار اجتماعی ایران ،این انقالب
فکری جهانی را در پیچ تندی از مسیر تاریخ تجربه کرد و اگر
کش��ف نفت نبود ،شاید موج تحوالت خیلی دیرتر از انچه رخ
داد ،به س��واحل اجتماعی ایران می رس��ید .گواه این واقعیت،
تاخیر درک حاکمان وقت از تحوالت جهانی است .گرچه ایران
به همت امیرکبیر ،در نخستین نمایشگاه بین المللی کاالهای
ملل جهان ،در ش��هر لندن در 1229خورشیدی حضور یافت
و گرچه نخستین اتومبیل ،از سوی شرکت رنو به مظفرالدین
شاه قاجار هدیه شد تا به ایران بیاورد ،اما یک سده طول کشید
تا اندیشه صنعتی شدن به معنای امروزی وارد ادبیات اقتصادی
ایران ش��ود و ش��اید مهم ترین دلیل ان کشف نفت و تحوالت
سیاسی عمیق در ایران بود.
اما این اتفاقات نیز در غیبت اندیش��ه های متعالی اجتماعی
و نب��ود پرچم��داران ب��زرگ فکری و نظریه پردازان فلس��فی،
رش��دی نامتوازن ،مریض گونه و حتی عقیم را موجب شد و ما
ناگهان جهشی غیرمنتظره و حتی دردناک از جامعه فئودایی
کش��اورزی به جامعه نفتی را تجربه کردیم .فاصله ای که باید
پی��ش از این رخداد ،با صنعتی ش��دن پر می ش��د و این البته
وظیف��ه نخب��گان فکری ایران بود تا بتوانند در این بازه زمانی،
این خال عمیق را پر کنند.
جامعه نفتی-کش��اورزی ایران ،ترکیب ناهمگنی از دوقطب
گوناگون اقتصادی بود که نه به هم نزدیک بودند ،نه از جنس
ه��م و ن��ه قابل ادغ��ام؛ و همین ناهمگن��ی و بیگانگی بود که
تفکرات اجتماعی را نیز دچار واگرایی ،س��وءظن و پراکندگی
عمی��ق ک��رد ،به طوری که پس از گذش��ت س��ال ها ،هنوز نه
جامعه ای تماما کش��اورزی هستیم ،نه صنعتی و نه نفتی و در
نتیجه هیچ بخشی از این اقتصاد نتوانسته نیروی محرک الزم
برای تحقق توس��عه اقتصادی باشد و از توان و استعداد نیروی
جوان جامعه به نحوی بهره ببرد که پیشرفتی که معنای اینده
را می دهد ،پدید اورد.
این��ده ای ک��ه پس از این همه س��ال ،هن��وز در پس اکنون
اشفته ،بحران زده و سراسیمه ،منتظر مانده است!...
خشکبار یکی از اقالم مهم در حوزه صادرات غیرنفتی کشور است که در میان
انواع گوناگون ان ،پس�ته و مغز پسته بیش�ترین ارزاوری را برای کشور دارد؛
به طوری که سال گذشته با صادرات ۱۲۶هزار تن پسته و مغز پسته ،یک میلیارد
و ۱۴۷میلیون دالر درامد ارزی برای کش�ور ایجاد ش�ده که در نهایت می توان
زهرا طهرانی
trade@tejaratdaily.comگفت 66/7درصد صادرات خشکبار سال قبل متعلق به این محصول بوده است.
امارهای رس�می نش�ان می دهد س�ال ۲۰۱۶ (۱۳۹۴-۹۵میالدی ) ای�ران با در
اختیار داش�تن ۲۴درصد صادرات جهانی پسته ،رتبه دوم در جهان را به خود
اختصاص داده و درامدی بیش از ۶۹۹میلیون دالر از صادرات این محصول کسب کرده بود .امریکا
نیز ۳۹درصد صادرات پس�ته جهان را به خود اختصاص داده و در جایگاه نخست قرار داشت .این
درحالی اس�ت که در س�ال ۲۰۱۵(۱۳۹۳-۹۴میالدی ) س�هم ایران و امریکا از بازارهای جهانی این
بخش به ترتیب ۳۵و ۳۰درصد بوده است و ایران جایگاه نخست را داشت.
به گزارش «گسترش تجارت» ،کاهش تولید پسته ایران دالیل گوناگونی دارد که به گفته بازرس اول
اتحادیه صادرکنندگان خش�کبار ایران ،توزیع و مصرف کود و سم اشتباه ،مهم ترین دلیل کاهش
ش�دید تولید پسته ایرانی اس�ت که البته در کنار بحران کم ابی مزید بر علت شده است .به گفته
محمدامی�ن حاج کاظمیان ،اگر دولت عالمانه وضعیت را اصالح نکند ،پس�ته ایرانی نیز مانند بادام
ایرانی از بین می رود و باید شاهد ورود پسته امریکایی به کشور باشیم و از تولیدکننده برتر جهان
به مصرف کننده صرف می رسیم.
نگذاریم سرنوشت «طالی سبز» ایرانی مانند بادام شود
بازار 100ساله صادرات پسته را دریابیم
مس��ئوالن وزارت جه��اد
کش��اورزی می گوین��د امس��ال
گرم��ای مهل��ک دهه نخس��ت
فروردی��ن باع��ث خس��ارت ب��ه
باغ های پس��ته ش��ده اس��ت اما
صادرکننده ممتاز کشور دیدگاه
دیگ��ری داد و ادع��ا می کن��د
اس��تفاده از س��م و کودهایی که محمدامین حاج کاظمیان
برای باغ های پس��ته کارایی نداش��ته ،باعث از بین رفتن
تولید شده است.
فاصله 70هزار تومانی پسته ایرانی و امریکا
ب��ازرس اول اتحادیه صادرکنندگان خش��کبار ایران با
بیان اینکه زمانی ایران بزرگترین تولیدکننده بادام جهان
بود اما به دلیل حمایت نش��دن و بی توجهی تولید کاهش
یاف��ت و قیمت ها باال رفت ،اظهار کرد :به همین دلیل در
ح��ال حاضر بزرگ ترین بازار مص��رف بادام های کالیفرنیا
هس��تیم و بادام امریکایی از کشورهای دوبی ،بحرین و...
وارد کشور می شود.
محمدامی��ن حاج کاظمی��ان در گفت وگ��و ب��ا
«گسترش تجارت» تصریح کرد :اگر به صنعت پسته توجه
نداش��ته باشیم و ان را به حال خود رها کنیم ،سرنوشتی
مانند بادام خواهد داش��ت؛ در نتیجه نباید بگذاریم پسته
امریکایی وارد ایران ش��ود .ای��ن محصول کیفیت و طعم
مطلوبی ندارد و با طعم دهنده قابل اس��تفاده خواهد شد.
پس��ته امریکای��ی در حالی کیلوی��ی 80 ،70هزار تومان
اس��ت که پس��ته ایرانی قیمت 140تا 150هزار تومانی
دارد؛ در نتیجه اگر این اختالف قیمت بیشتر شود امکان
ورود پسته امریکایی نیز وجود دارد که نباید اجازه دهیم
چنین اتفاقی رخ دهد.
وی با اشاره به اینکه امسال می توانستیم 300هزار تن
پس��ته تولید کنیم ،تاکید کرد :کود و س��م اشتباه باعث
شد باغ های پسته نابارور شود و کاهش شدیدی در تولید
داشته باشیم .هرچند کمبود اب و سرمایه گذاری نکردن
دول��ت نیز تاثیر بس��یاری داش��ت اما انچه ش��رایط این
محصول را در سال جاری به این معضل کشاند ،استفاده
از س��م و کود اشتباه بود که باغداران نیز بدون اگاهی از
ان استفاده کردند.
عرضه کود و سم اشتباه باعث شد باغ های پسته نابارور شود و
کاهش شدیدی در تولید داشته باشیم
اگر تولیدکننده ،بازار جهانی را از دست بدهد سال بعد نمی تواند
پسته را بفروشد
به گفته این صادرکننده ممتاز خشکبار کشور ،وظیفه
وزارت جهادکش��اورزی ترویج اس��ت یعنی باید اموزش
بدهد که اگر از این پس ،این کار را به درستی انجام دهد
ش��اهد حل معضل پسته خواهیم بود .وگرنه که پسته در
مناطق کویری و مناطق کم اب تولید می ش��ود بنابراین
خیل��ی ه��م نباید بح��ران اب را در ای��ن موضوع دخیل
دانست .همین شرایط باعث شد تولید پسته به یک ششم
سال قبل برسد.
حاج کاظمی��ان ب��ا بیان اینک��ه به دلیل کاه��ش تولید
فله فروش��ی پس��ته نخواهم داش��ت ،تصریح کرد :امسال
نمی توانیم بازارها را تامین و فله فروش��ی کنیم در نتیجه
به سمت بسته بندی ،برندینگ و خلق ارزش می رویم.
ب��ازرس اول اتحادی��ه صادرکنندگان خش��کبار ایران
همچنی��ن با بی��ان اینکه صادرات نیاز بخش کش��اورزی
کشور است ،اظهار کرد :مازاد تولید همیشه صادر می شود
که ن��وع محصول صادراتی با مص��رف داخل نیز متفاوت
اس��ت و در واقع پس��ته درجه یک همیش��ه برای مصرف
داخلی در نظر گرفته می شود.
وی اف��زود :تمرکز بازار صادراتی پس��ته بر پس��ته های
دهن بس��ت ،اب خندان و مغزس��بز پس��ته اس��ت .مازاد
پس��ته های درجه ی��ک ایرانی ب��ه بازارهای هندوس��تان،
لبنان ،س��وریه و اس��ترالیا که هم کالس ایران هس��تند،
صادر و برای بقیه کشورها در سراسر جهان از گزینه های
ضعیف تری استفاده می شود.
با یک گونی پسته۱۰ ،گونی گندم می خریم
امس��ال به دلیل ش��رایط جوی و همچنین نااور بودن
س��ال پس��ته ،تولید این محصول مهم صادراتی به شدت
کاهش یافته و به گفته رییس انجمن پسته ،به یک چهارم
تولید س��ال گذش��ته رس��یده اما با توجه به اینکه پسته
یک محصول لوکس اس��ت و قش��ر مرفه باالترین مصرف
را دارند ،نباید به دلیل ارزان ش��دن پسته در داخل ،بازار
۱۰۰ساله صادرات را از دست داد.
ب��ه گفته رییس انجمن پس��ته ،ای��ن محصول ،کاالی
اساس��ی و ضروری نیس��ت ،بلکه لوکس است و باالترین
مصرف ان بین قش��ر مرفه جامعه اس��ت .ازس��وی دیگر،
به طور متوس��ط ۸۰درصد پس��ته تولیدی کش��ور صادر
می ش��ود؛ بنابرای��ن نمی توانیم به دلیل کمبود پس��ته در
داخل ،یک بازار ۱۰۰س��اله را از دس��ت بدهیم .محمود
ابطح��ی در گفت وگو با ایس��نا ،تصریح کرد :اگر پس��ته
گران ت��ر هم بش��ود نباید نگران این باش��یم که یک عده
خاص بخواهند پس��ته ارزان مصرف کنند .انها می توانند
پس��ته مصرف نکنند یا اگر می خواهند مصرف کنند پول
بیش��تری بپردازند .با صادرات یک گونی پسته می توانیم
۱۰گونی گندم وارد کنیم.
وی با تاکید بر اینکه نوسان دما در کاهش تولید پسته
موثر بوده ،اظهار کرد :باتوجه به اینکه سال گذشته سال
«اور» پس��ته بوده و اصوال امسال سال نااور این محصول
است.
ریی��س انجمن پس��ته در ادامه توضیح داد که پس��ته
س��ال اوری دارد ،یعنی اگر یک سال تولید ان زیاد باشد
س��ال بعد به طور قطع کم می ش��ود؛ بنابراین با توجه به
اینکه سال گذشته ،سال اور بوده ،امسال قاعدتا باید سال
نااور باش��د و باید کمتر از سال گذشته پسته تولید شود،
اما کاهش ش��دید ان به گفته کارشناسان به دلیل نوسان
هوا بوده اس��ت .ب��ه گفته وی ،براورد انجمن پس��ته ان
است که امس��ال حدود ۵۰هزار تن تولید پسته خواهیم
داش��ت و با توجه به اینکه س��ال گذش��ته براورد انجمن
حدود ۲۲۵تا ۲۳۰هزار تن بوده است ،تولید پسته حدود
یک چهارم س��ال گذشته خواهد
ب��ود .ابطحی همچنی��ن با بیان
اینکه اگر فکر کنیم پس��ته باید
ارزان باش��د ی��ا در داخل زیادتر
مصرف شود ،اصال فکر اقتصادی
نیس��ت ،افزود :کسی که پسته از
ما می خرد جایی را اجاره کرده یا
محمود ابطحی
خریده است.
کارگر دارد ،پس��ته را بس��ته بندی می کند و سیس��تم
توزی��ع دارد؛ بنابراین اگر ماده اولی��ه را به او ندهیم این
س��ازمان بس��ته می ش��ود و از بین م��ی رود .در نتیجه یا
تغییر ش��غل می ده��د و دنبال کاالی دیگ��ری می رود یا
دیگر پس��ته ما را بسته بندی و توزیع نمی کند؛ در نتیجه
بازار جهانی را از دست می هیم .وی در ادامه با تاکید بر
اینکه پس��ته یک محصول یک ساله نیست و تولیدکننده
بای��د به فکر صادرات س��ال بع��د هم باش��د ،گفت :اگر
تولیدکنن��ده ،ب��ازار جهانی را از دس��ت بدهد س��ال بعد
نمی تواند پس��ته را بفروش��د ،زیرا رقبا جای او را خواهند
گرفت .پس نمی تواند در بازار جهانی حضور نداشته باشد
و با این دلیل که پسته باید در داخل مصرف شود ،جلوی
صادرات را بگیرند.
دل مان برای مصرف کنندگان مرفه نسوزد
رییس انجمن پسته درباره س��ابقه ممنوعیت صادرات
پس��ته در کش��ور گفت :در دول��ت نهم م��دت کوتاهی
صادرات را ممنوع کردند که در همان مدت کوتاه اسیب
زیادی به بازار جهانی پسته ایران وارد شد.
وی همچنی��ن درباره درامد حاص��ل از صادرات گفت:
درامد صادرات از نظر ارزی رقم خیلی باالیی نیس��ت اما
اگر دل ش��بکه ارتباط جمعی ب��رای مصرف کننده مرفه
بسوزد و بخواهد جلوی صادرات را به هر علتی بگیرد ،نه
تنها درامد صادراتی امسال کم می شود ،بلکه به طور کلی
ص��ادرات از بین می رود .به گفته ابطحی ،پس��ته به طور
تقریبی در سراسر جهان مصرف می شود.
صادرات این محصول به تعدادی از کش��ورها مستقیم
است ،اما کشورهایی هم هستند که پسته به انجا می رود
و س��پس به کشورهای دیگر صادر می شود؛ مانند امارات
در خاورمیانه و المان در اروپا.
هیچ برنامه ای برای تولیدمحصوالت تراریخته نداریم
مع��اون وزیر کش��اورزی با بیان اینک��ه ۵۰درصد ارقام
کل��زا داخل��ی هس��تند ،گفت :ارق��ام محص��والت اصلی
کش��ور مانند گن��دم و ج��و ۱۰۰درصد داخل��ی و بومی
هستند.
ب��ه گزارش ایس��نا ،کاظم خ��اوازی اظهار ک��رد :فعال
هیچ برنام��ه ای در موضوع پژوهش ه��ا و تولید محصوالت
ترایخته از جمله برنج در مرکز تحقیقات نداریم.
وی افزود۲۹ :رقم بذر زراعی و باغی جدید از نوع دیم و
ابی در کشور معرفی شده که بخش عمده ان زراعی است.
مع��اون وزی��ر جهادکش��اورزی گفت :یک��ی از وظایف
بس��یار حس��اس مرکز تحقیقات کش��ور ،تولید اولیه بذر
اس��ت .بذرهای تولیدی با نظ��ارت در اختیار بهره برداران
ق��رار می گی��رد .رییس س��ازمان تحقیق��ات ،اموزش و
ترویج کش��اورزی تصریح کرد :برای نخستین بار در بخش
۳هزارو ۴۷۹کدتعرفه مشمولمعافیت مابه التفاوت ارزی
ریی��س کل گم��رک جمهوری اس�لامی ایران
گفت :باه��دف کمک ب��ه واحده��ای تولیدی و
همچنی��ن تس��هیل ش��رایط گمرکی ۳ه��زار و
۴۷۹کد تعرفه مشمول معافیت مابه التفاوت ارزی
شد.
به گزارش روابط عموم��ی گمرک ایران ،فرود
عسگری در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران با بیان
اینکه گمرک در راس��تای حمای��ت از واحدهای
تولیدی اقدامات خوبی را در دس��تور کار دارد تا
رون��ق اقتصادی به بخش تولی��د بازگردد ،تاکید
کرد :تسهیالت واحدهایی که مشکالت نقدینگی
دارن��د و همچنین بحث مالی��ات ارزش افزوده دو
بخ��ش فعالیت های گمرک در این زمینه اس��ت
ک��ه از ای��ن پس واحده��ای تولی��دی می توانند
این مالیات ه��ا را به صورت توزی��ع ضمانتنامه یا
اقساطی پرداخت کنند.
وی افزود :به عبارت دیگر واحدهای تولیدی در
ارتب��اط با مواد اولیه می توانن��د پرداخت مالیات
ارزش افزوده کاالهای وارداتی با ش��رایط تسهیل
شده ای را دریافت کنند.
ریی��س کل گم��رک ای��ران که به مناس��بت
هفت��ه دول��ت به اس��تان س��منان س��فر کرده،
همچنی��ن گف��ت :ط��رح انب��ار اختصاص��ی به
واحده��ای تولی��دی نی��ز در دس��ت پیگی��ری
اس��ت که ب��رای هر واح��د تولیدی تس��هیالتی
ارائه می ش��ود و ازاین پس مش��موالن می توانند
ب��رای اس��تفاده از انها به دفات��ر گمرک مراجعه
کنند.
عس��گری تصریح ک��رد :واحدهای تولیدی که
مشکالت بانکی دارند نیز از این پس می توانند با
رعایت ش��رایط مندرج در ابالغیه گمرک کشور،
درص��دی از کاال را ترخیص ک��رده و با ان تولید
کنند تا مشکالت انها حل شود و بقیه ان را بعد
ترخیص کنند.
وی افزود :دیگر طرح برای تس��هیل و حمایت
از تولی��د نیز تعرفه مابه التف��اوت گمرکی بود که
در بخش��نامه ای از چهارشنبه 7شهریورسالجاری
۳هزار و ۴۷۹کد تعرفه مش��مول معافیت شد و
مبادی گمرکی از امروز با سرعت خوبی کاالها را
در سطح کشور ترخیص می کنند.
ش��یالت ،پایگاه تولید ماهی قزل اال عاری از بیماری فعال
شده و بچه ماهی های تولیدی به بهره برداران تحویل داده
می ش��وند .وی گفت :صداوس��یما بای��د در قالب برنامه
تلویزیونی و رس��انه ها در فضای مجازی ،وقت مش��خصی
را ب��ه بهره ب��رداران بخش کش��اورزی و خانواده های انها
که جمعیتی حدود ۳۰میلیون نفر را ش��امل می ش��وند،
اختصاص دهند.
توسعه روابط اقتصادی بابرقراری نظام تهاترکاال
س��فیر پاکس��تان در تهران در مالقات
ب��ا رییس اتاق بازرگان��ی ،صنایع ،معادن
و کش��اورزی تهران بر گسترش مناسبات
تجاری میان دو کشور تاکید کرد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی
ته��ران ،در این دیدار ک��ه در محل اتاق
تهران انجام ش��د ،خانم رفعت مسعود که
به تازگی مسئولیت س��فارت پاکستان در
تهران را برعهده گرفته اس��ت ،با اش��اره
به مواضع نخس��ت وزیر جدید پاکس��تان
مبن��ی بر توس��عه رواب��ط این کش��ور با
همس��ایگان و به طور ویژه ایران ،تصریح
کرد :ات��اق بازرگانی ته��ران می تواند در
توس��عه مناس��بات اقتص��ادی و تجاری
میان دو کش��ور نق��ش کلیدی داش��ته
باشد.
رفع��ت مس��عود ،ضم��ن بی��ان اینکه
در پیش��ینه تاریخ��ی دو کش��ور ای��ران
و پاکس��تان ،مناقش��ات سیاس��ی دیده
نمی شود ،گفت :متاس��فانه تجارت میان
دو کش��ور به طور عمده به طور قاچاق و از
راه های غیرقانونی انجام می شود در حالی
که دولت ها و بخش خصوصی دو کش��ور
باید ت�لاش کنند ،م��راودات بازرگانی و
اقتصادی بر مسیر قانونی خود قرار گیرد.
وی ب��ر تس��هیل در قوانی��ن و مقررات
تجاری و بازرگانی میان دو کش��ور تاکید
کرد و اصالح برخی تعرفه ها را در توسعه
مناسبات ضروری دانست.
سفیر پاکس��تان در تهران همچنین با
اش��اره به اینکه برخی اقدام های تسهیلی
برای کمک به رفت و امد بیش��تر تاجران
ایران��ی ب��ه ای��ن کش��ور ازس��وی دولت
پاکس��تان انجام ش��ده اس��ت ،خواستار
کاهش برخی س��ختگیری ها در قوانین و
رویه ها ازسوی طرف ایرانی شد.
ریی��س اتاق بازرگانی تهران نیز در این
مالقات ،با اشاره به حسن روابط سیاسی
میان دو کش��ور ایران و پاکستان ،گفت:
با این وجود ،دو کش��ور هنوز نتوانسته اند
از روابط حس��نه سیاس��ی برای توس��عه
مناسبات اقتصادی استفاده کنند.
مس��عود خوانس��اری ،ب��ا بی��ان اینکه
برخی محص��والت تولیدی پاکس��تان از
طریق کش��ورهای دیگ��ر وارد بازار ایران
می ش��ود ،افزود :در اتاق ته��ران مطالعه
دقیقی روی کااله��ای دارای مزیت برای
هر دو کش��ور انجام ش��ده که می توان از
این طرح مطالعاتی برای بس��ط و توسعه
مناس��بات تج��اری دو ط��رف اس��تفاده
کرد.
وی گف��ت :از جمل��ه اقدامات��ی ک��ه
می توان��د به گس��ترش رواب��ط اقتصادی
می��ان ای��ران و پاکس��تان کم��ک کند،
برقراری تهاتر و تب��ادل کاال با کاال میان
دو کشور است.
رییس اتاق ته��ران اظهار کرد :در این
رزمینه ،ات��اق تهران می تواند مکانیس��م
ان را طراحی و ب��ا همکاری دولت ان را
اجرایی کند.
3
«پناه بر خدا! اب رو می خوان بفروش�ن؟! اگه بفروشن کی می خره؟! شنیدید تو
عربس�تان اب رو به مردم می فروش�ن؟!» س�ال های خیلی زیادی از زمانی که
ورود بطری ه�ای اب معدنی به س�وپرمارکت ها موجب تعجب مان ش�د و این
جملات را بر زبان می اوردی�م ،نمی گذرد .ان وقت ها اگ�ر در کوچه و خیابان
مژده پورزکی
expo@tejaratdaily.comتش�نه می شدیم ،سقاخانه ی ا شیرابی در پارک با یک تابلوی «اب اشامیدنی»
باالی س�رش یا مسجدی سر راه مان پیدا می ش�د که تشنگی مان را انجا رفع
کنی�م .اگر هم هیچ کدام از اینها نبود ،در خان�ه ای را می زدیم و یک لیوان اب
طلب می کردیم و با مهربانی صاحب خانه ،سیراب می شدیم .اما حاال یک لیتر اب خارجی بیش از
۲۰ه�زار تومان برای مان به اصطالح «اب می خورد» .در ارزان ترین ش�کل هم ،یک لیتر اب معدنی
هزار و25۰۰تومان اس�ت که از یک لیتر بنزین هم گران تر اس�ت و در مقیاس�ی دیگر ،نیم لیتر اب
معدنی نرخی برابر با یک لیتر بنزین دارد و به قیمت حداقل هزار تا 1500تومان در مناطق مختلف
شهر تهران به فروش می رسد.
هرکه نامخت از گذشت روزگار
عکس :مهدی کاوه ای
تج��ارت از پیگیری و نظارت ب��ر تامین مواد اولیه مورد
که انه��ا نیز مجوز دارند از ب��ورس کاال این محصوالت
نیاز صنعت بس��ته بندی خبرداده بودند و بورس کاال نیز
را خری��داری کنن��د ام��ا مدع��ی هس��تند نمی توانند
با تغییراتی به عرضه گرانول و پریفرم به تولیدکنندگان
ای��ن ماده اولی��ه را از بورس کاال تهیه کنند .مش��خص
همراهی بیش��تری داش��ت ام��ا همچنان
نیس��ت سرنوش��ت پریفرم چگونه اس��ت
س��ودجویان و دالالن در ب��ازار مواد اولیه
اما برداشت می ش��ود که مواد عرضه شده
تولی��د ملزوم��ات بس��ته بندی نایلون��ی و
در ب��ورس کاال سرنوش��ت مبهمی دارند
پالس��تیکی دست درازی می کنند و صنایع
ی��ا اینکه همان مواد در ب��ازار ازاد عرضه
غذای��ی مرتبط با این ام��ر را دچار چالش
می شود.
کرده اند.
از اردیبهشت امسال افزایش ۲.۵برابری
عرضه کنن��ده اصل��ی ای��ن م��واد اولیه
ن��رخ پریفرم و گرانول به عنوان ماده اولیه
پتروشیمی تندگویان است که مدعی است
تولی��د بطری ه��ای بس��ته بندی صنای��ع
در میزان عرضه گران��ول و پریفرم به بازار
غذایی از جمله روغن ،لبنیات ،شوینده ها
و بورس کاال تغییری نداش��ته است .با این
و نوش��ابه نیز تولیدکنندگان را با مشکل
مهدی صادقی نیارکی
ح��ال ،همچنان کمب��ود و گرانی این مواد
گرانی بطری های بسته بندی روبه رو کرده
پتروشیمی
اولی��ه مورد نیاز صنایع بس��ته بندی وجود
که این مس��ئله س��بب گرانی اب معدنی
دارد .وی پی��ش از این از افزایش س��همیه
و روغن ش��ده اس��ت .این مشکل نگرانی تندگویان مدعی
خری��د مواد اولی��ه تولیدکنن��دگان واقعی
تولید بدون توجی��ه اقتصادی را در ذهن
است که در
ت��ا ۲۰درصد نس��بت به گ��زارش عملکرد
تولیدکنندگان ایجاد کرده است.
میزان عرضه
س��ال ۹۶انها خبر داده بود .صادقی نیارکی
هرچن��د تولی��د ای��ن م��اده اولی��ه در
پتروشیمی ها کاهش��ی نداشته اما عرضه گرانول و پریفرم با تاکید بر اینکه به موضوع پریفرم فروشان
ک��ه مدع��ی هس��تند از ب��ازار ازاد خرید
ان در ب��ورس کاال از س��وی متخلف��ان به بازار و بورس
می کنند باید رس��یدگی شود ،گفت :برای
س��بب خالی ماندن دست تولیدکنندگان
کاال تغییری
جلوگی��ری از تقاضای کاذب مواد اولیه در
از ماده اولیه ش��ده و به ناچار تولیدکننده
را به س��وی بازار ازاد سوق داده است که نداشته است
بورس کاال و بازار ،تولیدکنندگان واقعی را
شناسایی و عملکرد سال ۹۶انها را بررسی
گرانول و پریفرم را با نرخ هر کیلو ۱۵هزار
کردیم؛ بنابراین نس��بت به افزایش سهمیه
تومان خریداری کند .این در حالی اس��ت
خرید تولیدکنندگان اقدام شد.
که ن��رخ این ماده در ب��ورس کاال حدود
۷هزار تا ۷هزار و ۵۰۰تومان است.
سخن پایانی
ب��ه گفت��ه کارشناس��ان ،ای��ن مش��کل مح��دود به
وقتی خواستیم این گزارش را بنویسیم چند
صنع��ت بس��ته بندی اب نمی ش��ود و صنای��ع غذایی و
دیگر صنایع وابس��ته ب��ه این بخش به عنوان مش��تری
نفری به ما گفتند ننویسید!
چ��ون ممک��ن نیس��ت کس��ی ن��رخ اب
قوطی ه��ا و بطری ه��ا نیز برای بس��ته بندی محصوالت
معدن��ی را کاه��ش ده��د ،اما ممکن اس��ت
خود با مش��کل روب��ه رو ش��ده اند و می گوین��د ظرفی
کس��ی ی��ادش بیای��د و بنزین را ه��م گران
برای بس��ته بندی و عرض��ه محصول ش��ان ندارند یا به
س��ختی و ب��ا افزایش نرخ ای��ن نیاز صنع��ت را تامین
کند.
ای��ن هم طن��ز تهیه این گ��زارش بود .باور
می کنند.
کنیم یا نه ،حاال چند سالی است که برای یک
دست دالالن در کار است
لیوان اب در خانه ای را نمی زنیم؛ س��قاخانه ها
مدیرکل دفت��ر صنایع غذای��ی وزارت صنعت ،معدن
هم دیگر در س��طح شهری مانند تهران دیده
و تج��ارت نیز در تالش برای رفع این مش��کل اس��ت.
نمی ش��وند؛ حاال ما به خریدن بطری های اب
مه��دی صادقی نیارک��ی چن��دی پی��ش در گفت وگو با
«گس��ترش صنعت» ب��ه پیگیری ه��ای وزارت صنعت،
عادت کرده ایم.
این بطری های ش��فاف با در هایی که به طور
مع��دن و تجارت برای رفع مش��کالت تولید در صنعت
معمول ابی هس��تند ،در خانه ،کیف ،ماشین،
بسته بندی اب اش��اره کرده و گفته بود که نشست های
محل کار ،مدرسه و دانشگاه ،باالی کوه و کنار
کارشناسی بسیاری با حضور مسئوالن و تولیدکنندگان
دریا ،همه جا با ما هس��تند و ساالنه میلیون ها
در وزارتخانه برگزار و نتیجه ان برای ابالغ اماده ش��ده
بط��ری این نوع نوش��یدنی ب��ه زباله ها اضافه
است.
وی پی��ش از این از افزایش س��همیه خرید مواد اولیه
می شود.
هرچن��د خیل��ی از م��ا معتقدیم ک��ه این
تولیدکنن��دگان واقع��ی تا ۲۰درصد نس��بت به گزارش
محصول ،زندگی را برای مان ساده تر کرده اما
عملکرد سال ۹۶انها خبر داده بود.
به نظر می رسد شهروندان ان قدر وابسته این
صادقی نیارک��ی ب��ا تاکی��د ب��ر اینک��ه ب��ه موض��وع
کاال ش��ده اند که حاال حاال ها می توان نرخ این
پریفرم فروش��ان که مدعی هس��تند از ب��ازار ازاد خرید
نوش��یدنی را باال برد و ازسوی مصرف کننده،
می کنند باید رس��یدگی ش��ود ،گفت :ب��رای جلوگیری
اعتراضی نشنید و این میزان از وابستگی شاید
از تقاض��ای کاذب م��واد اولی��ه در ب��ورس کاال و بازار،
ن��ه برای جی��ب ما و نه برای محیط زیس��ت و
تولیدکنندگان واقعی را شناس��ایی و عملکرد س��ال۹۶
نه حتی برای فرهنگ مهمان نوازی مان خوب
انها را بررس��ی کردیم .بنابراین ،برای افزایش س��همیه
خرید تولیدکنندگان اقدام شد.
نباشد .قمقمه ها را پر اب کنیم؟
هرچند مس��ئوالن و مدی��ران وزارت صنعت ،معدن و
خرید کاالهای اساسی درشهرهای مرزی کنترل شد
مسئوالن اتاق اصناف در شهرهای مرزی می گویند که
موج خرید موادغذایی و کاالهای اساس��ی ازس��وی اتباع
بیگانه ک��ه به دلیل تغییر ن��رخ ارز به وجود امده ،کنترل
ش��ده اس��ت و دیگر امکان خروج انبوه ای��ن اقالم وجود
ندارد.
ب��ه گزارش ایرن��ا ،در روزهای گذش��ته اخباری درباره
خرید کاالهای اساس��ی ازس��وی اتباع بیگانه در مناطق
مرزی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می داد این
روند س��بب کمبود این اقالم مصرف��ی در مناطق مرزی
شده است.
البته در گذش��ته مبادالت مرزی در قالب بازارچه های
مصوب وجود داش��ت اما این ب��ار به دلیل تغییر نرخ ارز و
کاهش برابری ارزش ریال ،شهروندان کشورهای همسایه
از جمل��ه عراق که با ایران لغو روادید هس��تند ،به عنوان
گردش��گر وارد ایران ش��ده و ظرف چند ساعت مایحتاج
عمومی خ��ود را که دولت بابت انها یارانه ارزی می دهد،
تهیه می کردند.
تعدادی از رییسان اتاق اصناف در مناطق مرزی ضمن
تایی��د خبر خرید مواد غذایی ازس��وی اتباع کش��ورهای
همس��ایه باعنوان گردش��گر ،اعالم کردن��د که به کمک
مس��ئوالن و ماموران گم��رک بالفاصله ب��ا این موضوع
برخورد و شرایط کنترل شد.
رییس پیش��ین اتاق اصناف خرمشهر در این باره گفت:
پ��س از اینکه مقرر ش��د گردش��گران عراق��ی می توانند
بدون رویداد به ایران س��فر کنند ،سفر شهروندان عراقی
به کش��ورمان چندین برابر رشد داش��ت و شاهد حضور
11شهریور 1397
21ذی الحجه 1439
2سپتامبر 2018
سال سوم /شماره /520پیاپی669
تیتر روز
یادداشت
یک لیتر اب معدنی گران تر از یک لیتر بنزین
گرانی م��واد اولی��ه تولی��د بطری ه��ای اب معدنی،
فروهر در گفت وگو با ایس��نا با تاکید بر اینکه صنعت
متهم ردی��ف اول گرانی اب معدنی اس��ت .این مواد را
اب بس��ته بندی رابطه مستقیمی با معیشت مردم دارد،
پتروشیمی ها تولید می کنند .از ابتدای سال تاکنون اب
خاطرنش��ان کرد :واحدهای تولیدکننده اب بسته بندی
بسته بندی 2بار گران شده است .این گرانی
هرقدر بخواهند به دلیل مس��ائل معیشتی
به علت گران ش��دن یا کم شدن بطری های
ن��رخ اب را افزایش ندهن��د این اتفاق در
اب معدنی اس��ت .این نرخ ه��ا تاجایی باال
سال جاری امکان پذیر نیست و ناگزیر به
رفته که حاال بنزین که برشی از نفت است
افزایش ۲۰درصدی نرخ اب هستند.
و بین ۷۰تا ۱۷۵درجه سانتی گراد تقطیر
فروهر با اش��اره به اینکه نرخ مواد اولیه
می شود و محتوی هیدروکربن های C5تا
م��ورد نیاز در تولید اب های بس��ته بندی
C11یا C12است و در فرایندی پیچیده
معدنی و اش��امیدنی متاثر از پتروشیمی
تولید می ش��ود از اب ارزان تر ش��ده است!
است ،گفت :مالک پتروشیمی همواره ارز
ام��ا چرا؟ایا روند گران��ی اب معدنی ادامه
ازاد ب��وده و اگر مبنا را دالر ۴۲۰۰تومانی
خواهد داشت؟
در نظ��ر بگیریم نرخ م��واد اولیه هر کیلو
پیمان فروهر
هیچ تولید کنن�ده ای تمایل به
اب بط��ری ب��ه ۵ه��زار و ۶۰۰توم��ان
افزایش قیمت ندارد
می رسد که این رقم در مدت مشابه سال
در حال حاضر
دبی��ر انجم��ن تولیدکنن��دگان اب های
گذش��ته معادل ۳هزار و ۷۷۰تومان بوده
نرخ یک بطری
معدن��ی و اش��امیدنی به این پرس��ش که
است.
ای��ا امکان دارد باز ه��م قیمت اب معدنی کوچک اب معدنی
وی ادام��ه داد :افزایش نرخ محصوالت
افزای��ش یاب��د ،این گونه پاس��خ داد :ثبات
پتروشیمی ها حاکی از افزایش ۳۰درصدی
هزارتومان و
قیمت اب معدنی مشروط به ثبات قیمت
مواد اولیه هر کیلو بطری است که باید به
بطری بزرگ،
مواد اولیه است .اگر مولفه های تولید تغییر
این رقم هزینه و دس��تمزد ،میزان تورم و
هزارو۶۰۰
نکن��د ،اب معدنی هم گران نمی ش��ود اما
افزایش تعرفه اب بها نیز اضافه شود.
تومان است
� رد پ�ای گران�ی اب معدنی در
به نظ��ر نمی رس��د که چنین ثبات��ی را در
بورس کاال
ماه های این��ده تجربه کنی��م .اگر مرحله
در ۳ماه نخس��ت سال گذش��ته تقاضا
سومی برای افزایش نرخ اب معدنی وجود
برای محصوالت پلیم��ری در بورس کاال
داش��ته باشد ،پیش زمینه ان این است که
یک میلیون و ۶۴۸ه��زار تن بوده که این
دوباره مولفه های تولی��د تغییر نرخ دهند
میزان در سال جاری به ۴میلیون و ۵۷۳هزار تن رسیده
که این امر هیچ بعید نیست.
و از 2برابر هم بیشتر شده است.
پیمان فروهر درگفت وگو با خبرنگار«گسترش تجارت»
براس��اس گزارش اخیر ایسنا ،شاید در نگاه نخست به
اظهارک��رد :هی��چ تولید کنن��ده ای تمایلی ب��ه افزایش
نظر برسد علت این موضوع افزایش تولید است درحالی
قیمت ندارد .معش��یت مردم س��خت تر شده است و اب
ک��ه امکان خرید مواد اولیه با ارز ۴۲۰۰تومانی و فروش
بسته بندی هم کاالی اساس��ی و ضروری مردم نیست،
ان ب��ا قیمت ازاد ب��ه مصرف کننده و بس��تر رانتی که
بنابرای��ن هر ۱۰۰تومان که ب��ه نرخ این محصول اضافه
فراهم شده باعث تقاضای بیش از 2برابری مواد اولیه در
ش��ود ،واحد های تولیدی متحمل ضرر و زیان می شوند.
بورس کاال شده است.
با وجود این ،گاه مجبور به افزایش نرخ هستند.
پیگیری وزارت صنعت ،معدن و تجارت
وی بیان کرد :مش��کل ما با پتروش��یمی ها نیست .به
مقابله با گرانی مواد اولیه تولید قوطی های بسته بندی
نظر می رسد عناصر اضافه ای در توزیع مواد اولیه دخالت
مایع��ات از جمله اب ،نوش��یدنی ها ،روغن و ...با راهکار
کرده اند و مواد اولیه تولید بطری به دست دالالن افتاده
افزایش س��همیه خرید تولیدکنندگان ازس��وی وزارت
و به درس��تی توزیع نشده اس��ت .فروهر گفت :از ابتدای
صنعت ،مع��دن و تجارت پیگیری ش��د ،اما این راهکار
س��ال تاکنون در 2مرحله و هر بار ۲۰درصد اب معدنی
به گفته کارشناس��ان ،تغییری در ب��ازار مواد اولیه ایجاد
گران شده است.
نکرد و تولیدکنندگان صنعت بس��ته بندی اب با چالش
در ه��ر صنعتی ش��اهد نرخ های متفاوت هس��تیم و
تعطیلی و کاهش تولید روبه رو ش��دند .هرچند به گفته
اب معدنی هم از این امر مس��تثنا نیس��ت .اب معدنی
فعاالن این صنعت ،راهکارهای هفت گانه برای مقابله با
در گ��روه ۳کاالی��ی اس��ت و ب��ه این ترتیب مش��مول
مش��کالت صنعت بسته بندی اب شناسایی شده اما این
قیمت گ��ذاری دولت��ی نیس��ت و ه��ر واح��د تولیدی
راهکارها هنوز ابالغ نشده است.
می تواند براس��اس عرض��ه و تقاضا نرخ خ��ود را تعیین
اخرین تصمیم های مسئوالن برای مقابله با مشکالت
کند.
صنع��ت بس��ته بندی اب ،مرب��وط ب��ه کنت��رل عرضه
وی بی��ان کرد :در حال حاضر نرخ یک بطری کوچک
پریفرم(شکل اولیه بطری اب معدنی) و مواد اولیه تولید
اب معدنی هزارتومان و بطری بزرگ ،هزارو ۶۰۰تومان
قوطی ها در بورس کاال بود تا بازار به ارامش الزم برسد.
اس��ت .بطری های خارجی هم بی��ش از ۲۰هزار تومان
اکن��ون فروش��ندگان پریف��رم مدع��ی هس��تند که
قیمت دارند.
نمی توانن��د از ب��ورس کاال م��واد الزم را تهیه کنند در
دبی��ر انجم��ن تولیدکنن��دگان اب ه��ای معدن��ی و
حالی ک��ه ۹۰درص��د تولیدکنندگان محص��ول نهایی
اش��امیدنی در ابتدایی ترین ماه س��ال نی��ز ،در این باره
روغن ،اش��امیدنی ها و نوشابه برای خرید پریفرم از بازار
گفت��ه بود :افزایش نرخ پتروش��یمی ها حاکی از افزایش
ازاد اقدام می کنند.
۳۰درصدی مواد اولیه هر کیلو بطری اس��ت که باید به
فق��ط ۱۰درصد واحدهای تولید خودش��ان پریفرم را
این رقم هزینه و دس��تمزد ،میزان تورم و افزایش تعرفه
تولید می کنن��د ،بقیه از پریفرم س��ازان خرید می کنند
اب بها نیز اضافه شود.
بازار
یکشنبه
و اصناف
گسترده انها در شهرهای مرزی خرمشهر بودیم.
کوروش کوهزاد افزود :نوسان نرخ ارز و افزایش قیمت
دالر س��بب افزایش قدرت خرید گردش��گران عراقی شد
و گزارش های رس��یده حاکی از خرید کاالهای اساس��ی
ازسوی انها داشت.
رییس پیش��ین اتاق اصناف خرمشهر تصریح کرد :این
رویه تا چند روز ادامه داش��ت اما با پیگیری مس��ئوالن،
خ��روج این کااله��ا از مرز ممنوع و تالش ش��د با نصب
بنر به زبان های عربی در س��طح شهر ،اطالع رسانی الزم
انجام شود.
وی بی��ان کرد :از انجایی که مس��ابقه های ورزش��ی و
همایش های گوناگونی در س��طح اس��تان بوشهر برگزار
می شود ،مسئوالن س��همیه سبد کاالی اساسی و غذایی
تعیی��ن کردند تا مش��کلی در این زمینه وجود نداش��ته
باشد.
کوه��زاد گفت :اکن��ون خروج مواد غذای��ی و کاالهای
اساس��ی با دقت در گمرک انجام می ش��ود ب��رای نمونه
خ��روج ماهی از این م��رز کنترل می ش��ود .رییس اتاق
اصناف ماکو نیز در این زمینه گفت :ماکو با 3کش��ور هم
مرز اس��ت و بسیاری از همس��ایگان برای خرید وارد این
منطقه می شوند.
نعمت حیدرزاده با تایید خبر خرید مواد غذایی ازسوی
گردشگران خارجی افزود :خروج کاالهای اساسی ازسوی
گردشگران خارجی در منطقه چشمگیر نبود اما بالفاصله
با کمک گمرک بازرگان ،ممنوعیت های الزم برای خروج
این کاالها انجام شد.
چرا سیاس��تمداران سرکوب و
تعزیر ب��ازار را در پیش می گیرند؟
این روزها فراوانی خبرهای مربوط
به «کشف انبارهای احتکار کاال»
و «بازداشت محتکران» ادم را یاد
روزنامه های دهه 60می اندازد که
محسن جالل پور
هر روز اخب��ار «مبارزه با احتکار»
رییس پیشین اتاق
را در صفحه نخست خود انعکاس
بازرگانی ایران
می دادند .مواضع برخی رس��انه ها
گاه تندت��ر از روزنامه های دهه60
اس��ت .از جمله برنام��ه تلویزیونی«پای��ش» که به تازگی
خواستار برخوردی شبیه محاکمه«خائنان زمان جنگ»
با «محتکران» شده است .این برنامه اواسط هفته گذشته
در بخ��ش نظرس��نجی خود از مردم پرس��ید :ایا موافقید
ب��ا محتکران در ش��رایط تحریم ،مانند خائن��ان در زمان
جن��گ برخورد ش��ود؟ ظرف چند روز گذش��ته نیروهای
انتظامی و امنیتی نیز در س��طحی گس��ترده با به اصطالح
«محتکران» برخورد کرده اند و براساس گزارش ها صدها
انب��ار کاال را گش��وده اند .فکر می کنم رفت��ار دولت و قوه
قضائیه با این مس��ئله چند خطا دارد.خطای نخس��ت این
اس��ت که متهم اصلی خ��ودش را کنار کش��یده و تقصیر
را گردن دیگران انداخته اس��ت .یعنی ماش��ه قیمت ها را
سیاست گذار کشیده ،دیه اش را تولیدکننده و بازاری باید
بپردازد .اشتباه دوم این است که در اقتصاد مقوله ای به نام
احتکار وجود ندارد .به قول دکتر طبیبیان«در ادبیات علم
اقتصاد ،س��رفصلی به نام احتکار وجود ندارد ،بلکه مفهوم
انحصار مطرح است ».شکل گیری انحصار در اقتصاد ایران
چرخه ای س��اده دارد؛ دولت نمی تواند می��ان درامدها و
هزینه های اداره کشور تعادل برقرار کند ،در نتیجه بودجه
دچار کسری می شود .کسری بودجه باعث می شود بدهی
دولت به بانک مرکزی یا به طور غیرمستقیم ،بدهی بانک ها
به بانک مرکزی افزای��ش پیدا کند که برایند این اتفاق ها
افزای��ش پایه پولی و حجم نقدینگ��ی و در نهایت افزایش
تورم اس��ت .دول��ت به جای اینکه فکری به حال کس��ری
بودجه کند تا دخل و خرجش برابر ش��ود ،سرکوب بازار را
در دس��تور کار قرار می دهد و سیاست کنترل قیمت ها را
کلید می زند .پس از مدتی ناچار می شود کاالها را دونرخی
و س��همیه بندی کن��د .به مح��ض اجرای این سیاس��ت،
بازارهای غیررس��می زیادی در اقتصاد ش��کل می گیرد.
از ای��ن به بعد ما با ی��ک اقتصاد کنترل ش��ده چندنرخی
روبه رو هس��تیم که امکان مبادله ازاد در ان فراهم نیست.
در ای��ن فضا بخش خصوصی امکان رش��د ن��دارد .نتیجه
اینکه ،انحصار ش��کل می گیرد .انحصار که ش��کل گرفت،
انواع فس��اد به وجود می اید و بخش عمده توان و امکانات
دول��ت باید ص��رف مقابله با «انبار ک��ردن و احتکار کاال»
و «س��رکوب قیمت» ش��ود .اقتصاد ای��ران در حال حاضر
در این مرحله اس��ت و به نظر می رسد تداوم سیاست های
نادرس��ت ما را ب��ه اقتصاد کوپنی نزدیک ت��ر خواهد کرد.
نتیجه اینکه به احتمال زیاد دولت تصمیم می گیرد کوپن
را احی��ا کند .احیای کوپن دوب��اره پایه های تولید و توزیع
دولتی را ق��وی می کند و این چرخه همین طور ادامه پیدا
می کند .در چنین شرایطی که مقصر واقعی سیاست گذار
اس��ت که اقتصاد را در حال��ت نااطمینانی و نبود قطعیت
ق��رار داده ،بازوهای س��رکوب کننده بازار ب��دون توجه به
برخ��ی بدیهیات اقتصادی ش��روع به برخورد ب��ا بازاریان
کرده اند .هیچ کس نمی داند مبنای این برخوردها چیست.
اقتصاددانان معتقدند س��ازمان های متول��ی یا نهادهای
سیاس��ت گذار باید ابتدا احتکار را تعریف کنند تا مرز این
پدیده با «موجودی انبار» مش��خص باشد تا کسی نتواند
مدعی فعاالن اقتصادی ش��ده و به حقوق مالکیت و حیطه
قانونی فعالیت انها تجاوز کند .نوستالژی بگیر و ببندهای
بازاری��ان را به هر ش��کل که مرور کنیم جز اه و افس��وس
چیزی نصیب مان نمی ش��ود .تراژدی این نوس��تالژی این
اس��ت که حکمران��ی ما در چن��د دهه گذش��ته بارها در
تله«تنبی��ه و تعزیر بازار» گیر افتاده ،اما هرگز نخواس��ته
این سوءتفاهم بزرگ را به طور ریشه ای حل و فصل کند.
چه خوش گفت رودکی بزرگوار:
هرکه نامخت از گذشت روزگار
نیز ناموزد ز هیچ اموزگار
خبرروز
تیتر
نظارت های چندگانه بر اصناف
ریی��س اتاق اصناف ایالم گفت :نظارت های چندگانه بر
واحدهای صنفی مش��کالت گوناگون��ی را برای اصناف به
وجوداورده اس��ت .یونس حواسیان در گفت وگو با پایگاه
اطالع رس��انی اتاق اصناف ایران ،افزود :براس��اس قانون،
نظارت بر واحدهای صنفی برعهده بازرس��ی اصناف قرار
گرفته اما ازس��ویی هم اداره صنعت ،معدن و تجارت بدون
هماهنگی اقدام به بازرس��ی می کن��د .وی ادامه داد :گاه
در ی��ک روز یا یک س��اعت 3بازرس��ی از یک واحد صنفی
ازس��وی نهادهای گوناگون انجام می شود و مدت ها هم از
یک واحد صنفی بازرس��ی نمی شود .ناهماهنگی ها باعث
به وج��ود امدن بس��ترهای سوءاس��تفاده در نظام صنفی
کشور شده است.
رییس کل بانک مرکزی در بیست و نهمین همایش ساالنه بانکداری اسالمی مطرح کرد:
روزنامه تخصصی صبح ایران
شنبه
10شهریور 1397
20ذی الحجه 1439
اول سپتامبر 2018
سال سوم شماره 519پیاپی 668
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی«
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
تلفن - 82190 :نمابر -88713730 :پیامک -300082190 :پیامگیر صوتی88105304 :
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88109733 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
نشانی :تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره 26
کد پستی 1586733811
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
اگهیads@smtnews.ir :
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.tejaratdaily.com
www.tejaratdaily.com/about.html
http://telegram.me/tejaratdaily
با منابع غیر بانک مرکزی بازار ارز را کنترل می کنیم
تو نهمین همای�ش س�االنه بانکداری
گسترش تجارت بیس�
bazzar@tejaratdaily.comاسلامی از صبح دیروز با حضور عبدالناصر
همتی رییس کل بانک مرکزی ،مدیران عامل
بانک ه�ا و موسس�ه های مال�ی و اعتب�اری،
کارشناسان و استادان دانشگاهی با محوریت«چالش های حاکمیت
ش�رکتی و مدیریت منابع و مصارف در ش�بکه بانکی کش�ور» در
مرکز همایش های بین المللی س�ازمان صدا وس�یما به مدت 2روز
برگزارش�د .نظام بانکی در حالی س�ی وپنجمین س�الگرد تصویب
قان�ون بانکداری بدون ربا را با برپایی همایش�ی جش�ن گرفت که
همچنان با مش�کل نات�رازی صورت های مالی ،انجم�اد دارایی ها،
بدهی های معوق و رقابت ناسالم بر سر نرخ سود روبه رو است.
مدیران و کارشناس�ان نظام بانکی در این ایین گرد هم امدند تا
زمینه اس�تقرار بانکداری اسالمی را در کشور فراهم کنند و برای
برون رفت اقتصاد کش�ور از شرایط فعلی که از ان به عنوان جنگ
اقتصادی یاد می شود ،راهکارهای عملی ارائه دهند.
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
باید تمام منابع و ابزار ها را به کار بگیریم
عضو انجمن مدیران رسانه
عضو تعاونی مطبوعات
یادداشت
اجرای قانون بانکداری بدون ربا
پیش نیاز بانکداری اسالمی
بانکداری اس�لامی به عن��وان زیربن��ای
اقتصادمقاومتی ،توس��عه بخش واقعی اقتصاد،
کارامدی و عدالت اجتماعی را مبتنی بر تجهیز
مش��ارکتی منابع ،تسهیم سود و زیان و خدمات
کارمزدی جس��ت وجو می کن��د .هدف کلیدی
بانکداری اس�لامی رون��ق اقتصادی در بس��تر
ایت ابراهیمی
عدالت اجتماعی و اعتالی مادی-معنوی جامعه
مدیرعامل بانک انصار
متکی به روحیه خداباوری است و براین اساس،
تردیدی نیس��ت ک��ه بانکداری اس�لامی بدون
فراهم ش��دن الزامات ،شرایط و شروط بسیار ،میسر و محقق نمی شود.
ش��اید بتوان یک��ی از الزامات نیل به بانکداری اس�لامی را اجرای کامل
قانون عملیات بانکداری بدون ربا در ش��بکه بانکی کش��ور دانست ،زیرا
این قانون بس��ترهای حقوق��ی ،مادی و فرهنگی م��ورد نیاز بانکداری
اس�لامی را به عنوان سطحی عالی تر در مناسبات تجاری-مالی جامعه
اس�لامی فراهم می کند .پژوهش��گران بانکداری اس�لامی 3قاعده را
ب��رای نیل به عدالت مداری در این گون��ه از بانکداری در نظر می گیرند.
نخس��تین انها« ،حق» اس��تفاده و برخ��ورداری از امکان��ات ،منـابع
و ثـروت هـ��ای عمومی و همگانی به طور برابر و یکس��ان برای تمامی
افراد اس��ت .در قاعده دوم ،هرکس��ی بیش��تر و بهتر فعالیت کند ،سهم
بیش��تری از ارزش افزوده ایجاد ش��ده را به خود اختصاص می دهـد و از
اس��تحقاق برخوردار می شود و قاعـده س��ـوم بر تامین نیـاز و احتیاج
قش��ر ضعیف و ناتوان به معنای واقعی ،متمرکز اس��ت .ایجاد تسهیالت
الزم ب��رای گس��ترش تعاون عمومی و قرض الحس��نه از طریق جذب و
جلب وجوه ازاد و اندوخته ها و پس اندازها و س��پرده ها و بسیج و تجهیز
انها در راس��تای تامین شرایط و امکانات کار و سرمایه گذاری به منظور
اجرای بند ۲و ۹اصل چهل وس��وم قانون اساسی یکی دیگر از هدف های
قان��ون عملیات بانک��داری بدون ربا و الجرم الزام��ات ایجاد بانکداری
اس�لامی اس��ت؛ زیرا با اجرای ان ،موجبات هم افزای��ی و برکت افزایی
نظام مالی جامعه اس�لامی فراهم می ش��ود .حف��ظ ارزش پول و ایجاد
تعادل در موازنه پرداخت ها و تس��هیل مب��ادالت بازرگانی هدف دیگر
قانون بانکداری بدون رباس��ت که بی تردید زمینه س��از احساس امید به
اینده اس��ت و س��رمایه گذاران را به پیگیری استقرار شبکه های تولید و
مبادل��ه کاال و خدمات ترغیب می کند .همچنین ،تس��هیل در مبادالت
بازرگانی زمینه مصرف کاالها وخدمات تولیدش��ده را در جامعه فراهم
می کند که به معنای رونق اقتصادی و رش��د رفاه عمومی است .تسهیل
در ام��ور پرداخت ه��ا ،دریافت ها ،مبادالت ،معامالت و س��ایر خدماتی
که به موجب قانون برعهده بانک گذاش��ته می ش��ود ،هدف اخر قانون
عملیات بانکداری بدون رباس��ت که بدون ان تحقق بانکداری اس�لامی
میس��ر نخواهد ش��د .به عبارت دیگر ،بانک های دارای مطالبات معوق،
گرفت��ار امالک تملیکی و نات��وان از تجهیز مناب��ع و همچنین متاثر از
معض�لات اقتصاد مبت�لا به رکودتورمی ،نمی توانند به بانکی اس�لامی
و کارام��د تبدیل ش��وند ،زی��را جریان فعالیت های بانک اس�لامی باید
روان ،قانونی ،ش��فاف و مبتنی بر اجرای دقیق عقوداسالمی و مساعدت
بانک در حل معضالت اجرایی باش��د .افزون براین ،اگر براساس دیدگاه
صاحب نظران در شرح ویژگی های بانکداری اسالمی ،شروط هماهنگی
این بانکداری با ش��ریعت اسالم ،کارامدی ،سازگاری با سایر امور جامعه
و ایفای نقش کامل به عنوان موسس��ه تجاری سوداور را درنظر بگیریم،
بازه��م می توان ادعا کرد اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا باعث
انطباق بانکداری با مـوازین ش��ریعت ،کارامدی و سازگاری با سایر امور
جامعه می شود ،زیرا در این قانون به صراحت بر انجام معامالت براساس
عقوداس�لامی مانند مشارکت ،مضاربه ،اجاره به شرط تملیک ،معامالت
اقس��اطی ،مزارعه ،مساقات و ...مبتنی بر سود و زیان متقابل تاکید شده
است .ازسوی دیگر ،ناکامی در پیاده سازی کامل قانون بانکداری بدون ربا
ل گذش��ته در کشور که با موانع و مشکالت عدیده ای همراه
در چند سا
بوده ،تاسیس بانکداری اسالمی مبتنی بر حذف ربا را دشوار کرده است.
بنابرانچه گفته شد ،پیاده سازی بانکداری اسالمی نیازمند اجرای کامل
قان��ون بانکداری بدون ربا در بس��تر فعالیت های بانک��داری حرفه ای و
مبتنی بر مس��ئولیت های اجتماعی در شبکه بانکی کشور است .تحقق
اهداف این قانون که در این گفتار به انها اش��اره شد ،زمینه ساز وضعیتی
اس��ت ک��ه در ان امکان ورود به فضای بانکداری اس�لامی بدون ربا و در
راستای ایفای نقش فعال در اقتصادمقاومتی فراهم می شود و بانک های
ایران از بحران کنونی خارج ش��ده و برکات حاصل از اقدامات مبتنی بر
عقود اسالمی بانک ها ،سراسر جامعه را فرامی گیرد.
عبدالناصر همت��ی ،رییس کل بانک مرکزی جمهوری
اسالمی ایران در این همایش در ابتدای سخنانش با بیان
اینکه امروز به ش��رطی در این همایش ش��رکت کردم که
این نوع همایش ها کاهش یابد ،چراکه معتقدم بهتر است
کمتر حرف بزنیم و بیش��تر عمل کنیم ،افزود :ایران جزو
نخس��تین کشور هایی است که نسبت به عملیاتی کردن
قوانی��ن بانکداری بدون ربا اقدام کرده اس��ت .به گزارش
گس��ترش تج��ارت وی تصری��ح کرد :با تصوی��ب قانون
بانکداری بدون ربا ،ش��بکه بانکی کش��ور متعهد به انجام
عملیات بانکداری در چارچوب اس��تاندار دهای بانکداری
اس�لامی ش��ده و امیدواریم با اصالح و ارتقای این قانون
بتوانیم استاندارد های باالتری از بانکداری اسالمی را ارائه
کنیم .همتی با اش��اره به موضوع «حاکمیت ش��رکتی»
به عنوان محور بیست و نهمین همایش بانکداری اسالمی،
عنوان کرد :بی توجهی به الزامات حاکمیت شرکتی باعث
مش��کالت گوناگونی در مدیریت منابع و مصارف بانک ها
می ش��ود و باید موض��وع مداخله نکردن س��هامداران و
مال��کان در مدیری��ت بانک ه��ا در راس��تای اصالح نظام
بانک��ی به طور جدی پیگیری ش��ود .همت��ی اتفاق های
اخیر بازار ارز را محصول ناترازی عمیق در ش��بکه بانکی
و رش��د نقدینگی برشمرد و اظهار کرد :تا زمانی که رشد
نقدینگی با این روند ادامه داش��ته باش��د و برای مهار ان
اقدامی انجام نشود ،برای حفظ دارایی های افراد این فشار
بر بازار ارز و س��ایر بازار های موازی وجود خواهد داشت.
رییس ش��ورای پول واعتبار با اش��اره به تالش های دولت
امری��کا برای محروم ک��ردن ایران از درامد های
نفت��ی و نقل و انتق��االت پولی ،اف��زود :در این
ش��رایط ،دفاع از سیاست یکسان سازی نرخ ارز
قابل قبول نبود و بر همین مبنا سیاس��ت جدید
ارزی تدوین و اجرایی ش��د و شاهد تثبیت بازار
ارز هستیم .رییس کل بانک مرکزی وظیفه خود
در ای��ن بانک را حفظ منابع ارزی کش��ور ،کنترل تورم،
اصالح ناترازی ترازنامه بانک ها و کنترل نقدینگی کشور
دانس��ت و عنوان کرد :حفظ مناب��ع ارزی و جلوگیری از
اتالف این منابع ،اولویت بانک مرکزی اس��ت و با جدیت
سیاست جدید ارزی را ادامه خواهیم داد .همتی با اشاره
به تاکیدات رهبر معظم انقالب در دیدار با اعضای هیات
دولت گفت :تالش می کنیم امکانات ارزی کشور را بیشتر
و متنوع تر کنیم .سیاس��ت ما این است که حتی االمکان
ب��ا مناب��ع غیربانک مرک��زی بازار ارز را کنت��رل کنیم و
مناب��ع ارزی بانک مرکزی را به تامین کاال های ضروری،
اساس��ی و تجهیزات نفتی اختص��اص دهیم .رییس کل
بان��ک مرکزی ،بازار ثانوی��ه ارز را بازاری در حال تعمیق
برش��مرد و اظهار کرد :بانک مرکزی بر این بازار نظارت و
کنترل مس��تمر دارد و حتی در مواقع ضروری در عرضه
و تقاضا نیز دخالت خواهد کرد .در حال حاضر 97درصد
ب��ازار ارزی کش��ور در ب��ازار ثانویه ش��کل گرفته و تنها
3درصداین بازار به صورت اس��کناس در صرافی هاس��ت؛
بنابراین نرخ اعالمی در س��نا که حاصل میانگین موزون
این دو نرخ اس��ت به س��مت بازار ثانویه متمایل اس��ت.
دولت نباید به بانک مرکزی دستور دهد
ایت اهلل سیدمصطفی محقق داماد،
استاد دانشگاه تهران نیز به عنوان دیگر
س��خنران این ایین ،درب��اره جایگاه
اصلی«منع غرر» در معامالت بانکی و
حاکمیتی ،گفت :فعالیت بانک ها یکی
از ضرورت های تمدن بش��ری است و
محال اس��ت بتوانیم جامعه ای بدون بانک داشته
باش��یم ،بنابراین اف��راد بدون بان��ک نمی توانند
زندگ��ی کنید زیرا فعالیت ه��ای اقتصادی بدون
بانک امکان پذیر نیس��ت .وی افزود :در حاکمیت
ش��رکتی یکی از مش��کالتی ک��ه در نظام بانکی
وجود دارد این است که رابطه اگاهی و شفافیت
میان بانک ها و مش��تریان وجود ندارد؛ مشتریان
بانک ه��ا نمی دانن��د ب��ا پول انها چه می ش��ود و
بانک ها چگونه ان را مدیریت می کنند؟ مشتری
نمی دان��د بانک به س��ود او فعالیت می کند یا به
ضرر او .وی تصریح کرد :دربند ۳۸اصول راهنمای
اعمال حاکمیت ش��رکتی«منع غرر» داریم و در
معام�لات بانک ها «غ��رر» رخ می دهد .این بند
می گوید که موسس��ه ها باید ش��یوه ها ،رویه های
اجرایی و حقوقی خود را مشخص کنند تا به طور
مناس��ب پاس��خگوی هرگونه مس��ئله ای باشند
همتی ،افزایش نقدینگی را سرچشمه مشکالت
اقتصادی کشور خواند و گفت :بانک ها و ناترازی
ترازنامه انها منش��ا عم��ده افزایش نقدینگی در
کش��ور است و باید اولویت ما حل این مشکل در
شبکه بانکی باشد ،هرچند کسری بودجه دولت
و اثر سیاس��ت های مالی دولت در گذش��ته نیز
باعث رش��د نقدینگی شده اس��ت .وی خاطرنشان کرد:
ای��ن رون��د ،دوام ندارد و باید با کم��ک خود بانک ها این
مش��کل اقتصادی را برطرف کنیم .رییس ش��ورای پول
و اعتب��ار ،رقاب��ت بی انتهای بانک ها برای جذب س��پرده
را عامل رش��د سریع ش��به پول در کشور دانست و گفت:
بانک هایی که با ادامه این روند به س��مت اضافه برداشت
از بانک مرکزی می روند و مس��ائل و مش��کالت خود را به
بان��ک مرکزی تحمی��ل می کنند ،اجازه ادامه این روند را
نخواهن��د یاف��ت .همتی با بیان اینک��ه بانک مرکزی در
زمینه افزایش نرخ سود که ۲۳درصد شده هیچ دستوری
ارائه و ابالغ نکرده اس��ت ،افزود :ما فقط تاکید کردیم که
تمدید یک ماهه قرارداد ها که منحصر به س��پرده های ۲
تا ۱۱ش��هریور ۹۶اس��ت ،انجام ش��ود .البته این احتمال
وجود دارد که به سمت رایج کردن سپرده های 2و3ساله
بروی��م و دولت نیز اوراق چندس��اله ارائه کند و همه این
احتمال ها در حال بررس��ی اس��ت .همتی در ادامه حل
مشکالت اقتصاد کشور را مستلزم انتظام بانک ها دانست
و تصریح کرد :رهبر معظم انقالب تاکید کرده اند که بانک
مرکزی در برابر هزینه های س��نگین و بی نظمی هایی که
کش��ور را دچار مش��کل می کند با قدرت بایستد .در این
مس��یر مجلس شورای اسالمی و قوه قضاییه نیز در کنار
بانک مرکزی برای اصالح نظام بانکی مصمم هس��تند و
بانک ها نیز باید برای تس��ریع حل مشکالت کمک کنند.
رییس کل بانک مرکزی با اش��اره به اهمیت اس��تفاده از
ابزار ها و سیاس��ت های جدید برای تغییر ش��رایط ،گفت:
براس��اس روش های گذش��ته نمی توان تورم ،بازار پول و
ارز و ...را کنترل کرد و باید به سمت استفاده از ابزار های
جدی��د حرکت کنیم و در این مس��یر از تمامی نظرات و
مش��ورت های صاحب نظران استقبال می کنیم .همتی با
اش��اره به رش��د ۱۸.۲درصدی مطالبات بانک مرکزی از
بانک ها در تیر امس��ال در مقایسه با سال گذشته ،افزود:
بدهی بانک ها به بانک مرکزی در 4ماه نخس��ت امس��ال
15ه��زار میلیارد توم��ان افزایش یافته که با احتس��اب
ضری��ب فزاین��ده ،ای��ن رقم منج��ر به افزای��ش بیش از
100هزار میلیارد تومانی نقدینگی ش��ده اس��ت .رییس
ش��ورای پول و اعتبار ادامه داد :مقررات س��پرده پذیری
ارزی تدوین و ابالغ ش��ده و باید مردم را تش��ویق کنیم
ت��ا ارز ه��ای خ��ود را وارد چرخه اقتص��اد کنند و جریان
پول در کش��ور افزایش یابد .رییس کل بانک مرکزی در
پایان خاطرنش��ان کرد :کشور در شرایط سخت و جنگ
اقتصادی قرار دارد و باید تمام منابع ،ابزار ها و مشورت ها
را به کارگیریم که از این شرایط عبور کنیم و در این مسیر
به حمایت و همراهی مدیران نظام بانکی در کنار نظارت
حرفه ای بانک مرکزی نیاز داریم.
فروش ۱۰هزارمیلیاردتومانی اموال مازادبانک ها
و نوع��ی از غرر را ایج��اد کنند .این همان
موضوعی است که در حقوق اسالمی امده
است.
وی خط��اب به رییس کل بانک مرکزی
تصریح ک��رد :اگر بانک مرکزی می خواهد
ب��ه وظیفه خود عمل کند باید بداند که ما
در حال حاضر با یک ابرمس��ئله روبه رو هس��تیم.
م��ا در ی��ک جنگ اقتصادی ق��رار داریم ،جنگی
ک��ه در ان باالتری��ن قدرت جهان ب��ا همه توان
خ��ود به جل��و امده اس��ت و اگر بان��ک مرکزی
می خواه��د مش��کل را برطرف کند بای��د بداند
ک��ه در ی��ک م��دت کوت��اه ،ارزش دارایی که در
جی��ب ه��ر ایرانی بود به یک س��وم کاهش یافته
است و در این راستا اقدام کند .او به بانک مرکزی
پیشنهاد داد که مستقل باشد تا بتواند موفق عمل
کن��د .ب��ه گفته او دولت نباید ب��ه بانک مرکزی
دس��تور دهد ،باید عالمان بزرگی انتخاب کند و
اطمینان دهد که دخالت نمی کند و توقعی برای
مردم ایجاد نخواهد کرد .برنامه های بانک مرکزی
باید برای حل مشکالت بلندمدت باشد .او تصریح
کرد :بانک مرکزی امانت دار مردم است و با برنامه
علمی باید برنامه ریزی کند.
امی��ر باق��ری ،معاون بان��ک ،بیمه و ش��رکت های دولتی
وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز در بیست ونهمین همایش
بانکداری اسالمی با بیان اینکه نظام بانکی دچار ناترازی دارایی
و بدهی ها ،ناترازی درامد و هزینه ،ناترازی جریان وجوه نقد،
بده��ی دولت به بانک ها و مطالبات غیرجاری اس��ت ،افزود:
در این راس��تا پیش از هر موضوعی بهتر می دانم به 2محور
مهم که نتیجه اقدامات وزارت امور اقتصادی و دارایی اس��ت ،اش��اره
کنم که یکی بحث ش��رکت داری و بنگاه��داری و وجود اموال مازاد
بانک ها و دومین محور شیوه بنگاه داری در بانک هاست .او افزود :در
ماده۱۶قانون رفع موانع رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور به این
نکته اش��اره ش��ده که باید در مدت ۳سال بانک ها شرکت های تابع و
اموال مازاد خود را واگذار و نسبت به بازسازی ساختار مالی و استقرار
حاکمیت شرکتی در بانک های دولتی اقدام کنند .وی افزود :تا دی
س��ال ۹۶مجموع تالش های دولت باعث شد حدود ۱۰هزار میلیارد
تومان اموال مازاد بانک ها به فروش برسد .از همین زمان تالش برای
واگذاری ش��رکت های تابع و اموال مازاد در بانک ها و موسس��ه های
اعتب��اری اغ��از ش��د .او ادامه داد :در مرحله نخس��ت با طبقه بندی
اموال و برش��مردن فهرست انها ،مجموعه اموال و دارایی در اختیار
بانک ها مش��خص ش��د که با پیگیری های انجام شده ،در مدت ۶ماه
ح��دود ۶هزار میلیارد تومان و ش��رکت و دارایی م��ازاد در بانک ها
ف��روش رفته که از این ۶هزار میلیارد توم��ان۴ ،هزار و۶۰۰میلیارد
تومان س��هام شرکت ها و ۱۴۰۰میلیارد تومان اموال و امالک مازاد
اس��ت .معاون وزیر امور اقتص��ادی و دارایی با بیان اینکه
ای��ن روند واگذاری ها باید ادام��ه یابد ،افزود :در ادامه این
رون��د باید دید چه کس��ی خریدار امالک و اموال اس��ت.
تالش انجام ش��ده برای بانک ها مناب��ع ایجاد کرده اما در
مقوله اقتصاد کالن باز هم مسئله به قوت خود باقی مانده
است.؛بنابراین در ادامه مسیر عالوه بر واگذاری دارایی ها،
باید بدانیم این واگذاری ها به کجا انجام ش��ود که کارایی داش��ته
باش��د .مع��اون وزیر ام��ور اقتصادی و دارایی در ادامه با اش��اره به
تبص��ره ۳ماده ۱۶قانون رف��ع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام
مال��ی کش��ور ،گفت :این قان��ون ،وزارت امور اقتص��ادی و دارایی را
ملزم کرده نس��بت به بازس��ازی س��اختار مالی و استقرار حاکمیت
ش��رکتی در بانک های دولتی اقدام کند که در راس��تای این امر ،در
نهایت الزامات ناظر بر حاکمیت ش��رکتی در موسسه های اعتباری
غیردولتی و پس از پیگیری ها در بانک های دولتی به تصویب و ابالغ
ش��د .وی ب��ا بیان اینکه ما هم اکن��ون در تعامل با بانک های دولتی
درباره شیوه استقرار ،پیاده سازی و زمان بندی این بخشنامه هستیم،
افزود :عالوه بر این معتقدیم که تغییر نگرش و رفتار سهامدار واحد
یعنی ازس��وی دولت از منظر پایبندی به اصول حاکمیت ش��رکتی،
تغییر نگرش و رفتار قانون گذار از منظر پایبندی به اصول حاکمیت
ش��رکتی به وی��ژه تخصیص بهینه منابع و احال��ه نکردن تکالیف به
بانک ها از چالش های عمده استقرار حاکمیت شرکتی در بانک های
دولتی است.
نقش ۹۰درصدی بانک ها درتامین مالی
مجی��د قاس��می ،مدیرعام��ل بانک پاس��ارگاد در این
همایش درباره تاثیر متغیر های کالن اقتصادی بر منابع و
مصارف بانک های کشور ،گفت :در شرایط فعلی اقتصادی
کشور یکی از حساس ترین موضوع ها ،بررسی متغیر های
کالن در مناب��ع و مصارف بانک ها و تاثیر مش��هود ان بر
سیاس��ت های پولی است .قاس��می به نقش مهم بانک ها
در اقتصاد اشاره کرد و گفت :از انجا که بازارسرمایه هنوز
به بلوغ نرس��یده؛ بنابراین بانک ها در زمینه تامین مالی
همچن��ان تاثیر زیادی دارن��د و از نقش تعیین کنند ه ای
برخوردار هس��تند .قاس��می ادامه داد :براس��اس برنامه
ششم توسعه سهم منابع مالی به طور ساالنه بیانگر نقش
تملک دارایی های س��رمایه ای ۱۲.۹درصد ،تس��هیالت
بانک��ی ۲۴.۷درص��د ،صن��دوق توس��عه مل��ی به عنوان
نوع��ی بانک و صن��دوق مالی ۹.۳درصد و بازارس��رمایه
فقط۱۲.۴درصد اس��ت که نقش تسهیالت بانکی در این
راستا 2برابر بازار سرمایه و تملک دارایی های سرمایه ای
اس��ت .وی افزود :با توجه به این امار ها متوجه
این موضوع می شویم که نقش بانک ها در بحث
تامین مالی حدود ۹۰درصد اس��ت که نشان از
مشکالت س��اختار مالی کشور دارد .مدیرعامل
بان��ک پاس��ارگاد همچنی��ن در پاس��خ به این
پرس��ش که چرا از س��ال ۹۳ک��ه قدری جهش
اقتصادی در کش��ور وجود داشت ،رشد اقتصادی کشور
کند ش��د ،اظهار کرد :دلیل این امر کس��ری بودجه ،نرخ
رشد نقدینگی ،نرخ تورم ،نرخ ارز و نرخ بیکاری است که
تاثیر گذاری بیش��تری بر منابع و مصارف بانک ها داشته
و این ش��رایط را به وجود اورده اس��ت .وی تاکید کرد:
نرخ رش��د اقتصادی در س��ال ۹۱منفی شد و در سال۹۲
این رش��د منفی ،ازس��وی دولت با تدابیر مناسب کنترل
ش��د که در نهایت در س��ال ۹۳به ۳.۲درصد رس��ید .در
سال ۹۴نیز رشد اقتصادی ۱.۶درصد منفی شد درحالی
که رش��د اقتصادی در این س��ال باید ادامه می یافت که
این امر به دالیل و عوامل گوناگونی وابسته است.
مدیرعامل بانک پاس��ارگاد با بی��ان اینکه بانک
مرکزی در سال۹۳تصمیم گرفت که نرخ سپرده
قانون��ی بانک ها را که بین ۱۰تا۱۷درصد بود ،به
۱۳.۵درصد برس��اند ،افزود :نتیجه این سیاست
این شد که بانک های دولتی بابت سپرده قانونی
از بانک مرکزی بدهکار و پول ها محبوس شد و بانک های
خصوصی که س��پرده های بلندمدت جذب می کردند ،از
این بابت دچار خس��ارت شدند و افزون بر ۵۵۰۰میلیارد
توم��ان س��پرده قانون��ی اضافی را بانک مرک��زی به انها
تحمی��ل می کند که این رش��د منفی س��ال ۹۳به دلیل
سیاس��ت انقباض پولی بوده است .وی با بیان اینکه این
ش��رایط باعث شد که در سال ۹۳و ۹۴اعطای تسهیالت
بانکی نیز کاهش یابد ،خاطرنش��ان کرد :این درحالی بود
که همچنان پرداخت س��ود س��پرده ها با نرخ قبلی ادامه
داشت .در نتیجه این شرایط ،به دلیل اینکه نرخ ها یکسان
شده ،بانک ها به ظاهر س��پرده های بلندمدت با نرخ های
بلندم��دت ب��از می کنند اما پ��س از یک ماه س��پرده ها
قابل دریافت هس��تند .وی ب��ا بیان اینکه ناترازی بانک ها
که باعث زیانده شدن بانک ها در بخش عملیات تجهیز و
تخصیص منابع ش��ده ،ناشی از سیاست های پولی است،
اظهار کرد :درحال حاضر بانک ها با نرخ 15درصد سپرده
ج��ذب می کنن��د و با حداکثر نرخ ۱۸درصد تس��هیالت
ارائه می دهند ،که دارای اشکال است و قیمت تمام شده
پ��ول را در بانک ها باال می ب��رد و قدرت رقابت را کاهش
می دهد .وی با بیان اینکه این شرایط سبب می شود که
بانک ها دچار ناترازی مالی شوند ،افزود :بانک ها باید قول
دهند برای بهبود این شرایط ،مقید به تصمیم های بانک
مرکزی باشند و در یک فضای رقابتی سالم فعالیت کنند
و باع��ث تقویت اقتصاد ملی ش��وند و در مقابل انتظار ما
این اس��ت که سیاست های پولی بانک مرکزی نیز دارای
منطق باشد.